Tài liệu Skkn sáng kiến kinh ngiệm một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt nhạc trong phân môn tập đọc nhạc

Một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt nhạc trong phân môn Tập đọc nhạc ở trường Trường học cơ sở Âu Cơ. PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NHA TRANG TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ÂU CƠ ---------------- SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Đề tài: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 6 NẮM VỮNG TÊN NỐT NHẠC TRONG PHÂN MÔN TẬP ĐỌC NHẠC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ÂU CƠ Tác giả: NGUYỄN THỊ HUỆ Giáo viên môn: Âm nhạc Kèm theo: Đĩa CD Năm học: 2014 – 2015 Trường THCS Âu Cơ Tác giả: Nguyễn Thị Huệ 1 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt nhạc trong phân môn Tập đọc nhạc ở trường Trường học cơ sở Âu Cơ. MỤC LỤC Nội dung Mục lục ĐẶT VẤN ĐỀ I. Bối cảnh của đề tài II. Lý do chọn đề tài III. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu IV. Mục đích nghiên cứu V. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở lý luận II. Thực trạng của vấn đề III. Một số biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề * Biện pháp giúp học sinh nắm vững tên nốt nhạc: * Biện pháp giải mã về cao độ, trường độ: * Biện pháp phát triển tai nghe và cảm thụ âm thanh: * Một số biện pháp khác: IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm KẾT LUẬN I. Những bài học kinh nghiệm II. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm III. Khả năng ứng dụng, triển khai IV. Những kiến nghị, đề xuất Tài liệu tham khảo Phụ lục Trang 2 3 4 4 5 6 6 6 6 8 10 11 15 17 19 20 22 22 22 23 24 25 26 A. ĐẶT VẤN ĐỀ: Lịch sử phát triển và tiến bộ của xã hội loài người từ trước tới nay cho thấy: Bất cứ xã hội nào muốn duy trì và phát triển được thì phải thực hiện việc giáo dục liên tục đối với thế hệ con người. Giáo dục là một hiện tượng xã hội nảy sinh, phát triển và tồn tại gắn liền với sự phát triển của xã hội, là một nhu cầu của xã hội. Trong tiến trình phát triển, xã hội sẽ tìm ra phương thức thích hợp để duy trì sự tồn tại và phát triển theo hướng tiến bộ và không ngừng của chính mình.Trong xã hội hiện đại, giáo dục được xem là con đường xã hội hóa, tích cực có định hướng tốt nhất. Đối với nước ta hiện nay, giáo dục được xem là Trường THCS Âu Cơ Tác giả: Nguyễn Thị Huệ 2 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt nhạc trong phân môn Tập đọc nhạc ở trường Trường học cơ sở Âu Cơ. quan trọng nhất, là một trong những mục tiêu chiến lược của xã hội, là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí, đào tạo bồi dưỡng nhân lực và phát triển nhân tài nhằm thúc đẩy sự phát triển và tiến bộ của xã hội.Bác Hồ đã từng nhấn mạnh: “ Xã hội nào, giáo dục ấy”. Là muốn khẳng định vai trò và tác dụng của giáo dục trong từng giai đoạn lịch sử, giúp ta hiểu rõ tác dụng cực kì sâu sắc của giáo dục đối với đời sống nhân loại. Để hoàn thành sự nghiệp mới mẻ và trọng đại đó , phải “chăm lo phát triển giáo dục với tốc độ cao hơn, chất lượng tốt hơn và hiệu quả tốt hơn nhằm nâng cao dân trí , đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài cho đất nước” ( Đỗ Mười). Giáo dục con người không chỉ có trình độ khoa học kỹ thuật mà còn phải biết giải quyết những vấn đề thực tiễn của sự nghiệp giáo dục là xây dựng một xã hội dân chủ, thấm nhuần lý tưởng cao đẹp chân – thiện - mỹ , mà là một trong những con đường giáo dục có hiệu quả nhất góp phần vào sự nghiệp giáo dục chung. Đó là giáo dục thẩm mỹ- giáo dục nghệ thuật nói chung và đặc biệt là giáo dục âm nhạc nói riêng. Khát vọng vươn tới cái đẹp là đặc điểm cả con người. Trong khi cảm thụ cái đẹp, con người không chỉ tiếp nhận thông tin về đặc điểm của các hiện tượng mà còn được mức độ tự do của mình trong thế giới cũng như mức độ phát triển tiềm năng sáng tạo của bản thân. Cái đẹp gắn liền với lao động và cuộc sống, những yếu tố của cái đẹp xung quanh ta được thừa nhận là những giá trị thẩm mỹ nếu chúng có tác động tới con người. Sự biểu hiện tập trung nhất của các giá trị thẩm mỹ là ở trong nghệ thuật. Do đó “nghệ thuật và những giá trị thẩm mỹ cần được tận dụng như là phương tiện giáo dục quan trọng để hình thành ở con người một nhân cách giàu chất nhân văn, là công cụ giúp nhân loại cải tạo cuộc sống của mình theo những quy luật của các đẹp” ( Max). Muốn cho cuộc sống của con người đặc biệt là thế hệ tương lai ( Học sinh) tiếp nhận và cảm thụ được đầy đủ các đẹp , biến nó thành những giá trị thẩm mỹ thực sự cho mình, nhất là các đẹp trong nghệ thuật và nghệ thuật âm nhạc nói riêng ( thường rất sâu sắc) thì rất cần có sự hỗ trợ của người lớn, nhà trường, các thiết chế văn hóa – nghệ thuật, đặc biệt là giáo dục nói chung và giáo dục âm nhạc nói riêng. Nhiệm vụ của giáo dục thẩm mỹ là giúp cho thế hệ trẻ làm chủ những giá trị thẩm mỹ, hình thành những giá trị đặc biệt đối với hiện thực , trong đó con người tạo ra ở mình năng lực cảm thụ, năng động , đánh giá thẩm mỹ, nhu cầu thói quen, sáng tạo theo những nhu cầu của cái đẹp, để làm phong phú thêm cho đời sống bằng những giá trị mới. Vì vậy thực hiện tốt giá trị nghệ thuật , chúng ta sẽ đào tạo bồi dưỡng cho xã hội những thế hệ công dân trẻ có tình cảm, đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ và thể Trường THCS Âu Cơ Tác giả: Nguyễn Thị Huệ 3 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt nhạc trong phân môn Tập đọc nhạc ở trường Trường học cơ sở Âu Cơ. chất đến một trình độ nhất định nhằm hình thành cơ sở ban đầu cho sự phát triển toàn diện nhân cách con người Việt Nam Xã Hội Chủ Nghĩa, đáp ứng mà nhu cầu xã hội đặt ra cho giáo dục, làm cho giáo dục gắn bó với phục vụ có hiệu quả cho sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước trong thời kỳ đổi mới, đồng thời cũng là một đảm bảo lợi ích cơ bản , chính đáng của người học , đảm bảo từ cơ sở ban đầu họ có điều kiện để tiếp tục hoàn thiện và phát triển liên tục trong suốt cuộc đời của mỗi con người. I. BỐI CẢNH CỦA VẤN ĐỀ: Giáo dục thẩm mỹ cho con người là không thể thiếu được trong mục đích giáo dục hiện nay của chúng ta là đào tạo những con người phát triển toàn diện.Việc giáo dục một con người toàn diện không chỉ giáo dục cho họ có đạo đức tốt, có trình độ hiểu biết, nắm chắc các kiến thức khoa học và xã hội, có sức khoẻ, biết lao động, sẵn sàng lao động mà còn phải giáo dục cho họ biết nhìn nhận, phân biệt, biết thưởng thức cái đẹp và biết làm đẹp cho cuộc sống. Một trong những con đường giáo dục thẩm mỹ nhanh và hiệu quả nhất là giáo dục thông qua các môn học nghệ thuật. Trong đó có môn Âm nhạc. II. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Trong những năm gần đây, nắm bắt tình hình thực tế những đòi hỏi của sự phát triển xã hội, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã điều chỉnh nội dung giáo dục nghệ thuật trong nhà trường và coi đây là môn học bắt buộc. Âm nhạc là phương tiện hiệu quả nhất trong giáo dục thẩm mỹ trong nhà trường phổ thông, đặc biệt giáo dục âm nhạc ở trường phổ thông không phải là đào tạo những chuyên gia âm nhạc, nhạc sỹ hay ca sỹ mà là làm cho thế giới tinh thần của học sinh phong phú lên bằng những phương tiện âm nhạc, hoàn thiện và nâng cao tâm cao của các em , bồi dưỡng các em có phẩm chất đạo đức tốt đẹp, hình thành ở các em cơ sở tình cảm của thái độ tiến bộ, nhân đạo đối với thế giới xung và mọi người. Với nhiệm vụ đó mỗi giáo viên âm nhạc cần phải nghiên cứu các phương pháp, biện pháp phù hợp để giảng dạy bộ môn âm nhạc sao cho có hiệu quả cao, tránh cách truyền thụ kiến thức có sẵn, còn học sinh thì tiếp thu một cách thụ động… Vì vậy cần tăng cường hoạt động của học sinh, chú trọng thực hành trong giờ học, tích hợp liên môn trong các tiết học, giảm nhẹ học lý thuyết và rèn tập đọc nhạc. Đặc biệt giáo viên âm nhạc cần phải tìm tòi các biện pháp dạy học có hiệu quả, Trường THCS Âu Cơ Tác giả: Nguyễn Thị Huệ 4 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt nhạc trong phân môn Tập đọc nhạc ở trường Trường học cơ sở Âu Cơ. linh động các bước lên lớp, sử dụng hiệu quả các đồ dùng dạy học. Thường xuyên có những biện pháp, cách thức để tổ chức giờ học mang tính vui – học, học – vui và không bị căng thẳng, khô khan và nặng nề. Bản thân tôi là giáo viên được phân công giảng dạy bộ môn, tôi nhận thấy đại đa số các em rất thích ca hát nhưng lại ngán ngại đọc tập đọc nhạc. Qua thực tế giảng dạy từ những năm trước đây. Tôi nhận thấy rằng trước một bài tập đọc nhạc, để các em hiểu, nắm được và thực hiện tốt yêu cầu của bài thì người giáo viên cần có một phương pháp truyền đạt, hướng dẫn thật tốt , đơn giản nhưng lại hiệu quả nhất, để giúp các em nắm bắt, tiếp thu nhanh nhất kiến thức bài học. Những năm trước đây tôi cũng đã dạy môn âm nhạc 6 và nhận thấy hầu hết các em chưa thực sự hứng thú với phân môn tập đọc nhạc, cũng có thể phương pháp của chúng tôi chưa phù hợp. Song đây là một phân môn khó, có phần khô khan. Mặc dù các em đã được tiếp xúc với phân môn này ở tiểu học nhưng khi lên THCS mọi phương pháp dạy và học đều thay đổi đã ảnh hưởng đến chất lượng học của các em. Bên cạnh đó là đồ dùng dạy học còn thiếu như thanh phách, song loan, nhạc cụ đã cũ ít chức năng, tranh ảnh, băng đĩa ít... Do đó kết quả đạt được chưa cao, ít gây hứng thú cho các em trong việc học tập và tiếp thu kiến thức của bộ môn. Nhiều học sinh chưa nắm vững tên nốt nhạc hoặc đọc nốt còn quá chậm. Từ thực tế đó, tôi xin đưa ra một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt nhạc trong phân môn tập đọc nhạc. III. PHẠM VI VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: Học sinh khối lớp 6 trường THCS Âu Cơ năm học 2013-2014, 2014-2015. IV. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU: Giúp giáo viên dạy tốt phân môn Tập đọc nhạc và học sinh học tốt phân môn này ( đặc biệt lớp 6). V. ĐIỂM MỚI TRONG KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU: Sau một thời gian áp dụng các phương pháp, biện pháp dạy học tập đọc nhạc thì kết quả học tập của học sinh có chuyển biến theo hướng tích cực. Âm nhạc đã làm cho các em có một tinh thần thoải mái hơn, giúp các em phát triển toàn diện hơn và các em hứng thú hơn để học tốt các môn học khác. Trường THCS Âu Cơ Tác giả: Nguyễn Thị Huệ 5 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt nhạc trong phân môn Tập đọc nhạc ở trường Trường học cơ sở Âu Cơ. B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: I. CƠ SỞ LÝ LUẬN: Ở trường THCS, lớp 6 với đặc điển tâm lí đặc thù, các em mới bước vào môi trường mới có nhiều thay đổi, sự xuất hiện nhiều giáo viên trong lớp và số lượng môn tăng lên, mức độ phức tạp của bài học cũng nhiều với cấu trúc thời gian và thời khóa biểu trong mỗi tiết học, mỗi buổi học cũng nhiều hơn, từ đó quan hệ hay giao tiếp của các em cũng phong phú hơn. Phần đông ở lứa tuổi này, với kinh nghiệm tích lũy âm nhạc của các em đã nhiều hơn do đã được học ở các lớp mẫu giáo, tiểu học và đặc biệt trong điều kiện sống hiện nay theo nhịp độ phát triển kinh tế xã hội, công nghệ văn hóa xã hội thì hằng ngày các em được tiếp xúc với âm nhạc qua nhiều phương tiện thông tin đại chúng hay có nhiều em còn được tham gia các hoạt động văn hóa xã hội ở địa phương… Vì vậy, kế tiếp chương trình môn âm nhạc ở tiểu học thì ở lớp 6 mục tiêu được xác định là: Xây dựng và phát triển năng lực âm nhạc cho học sinh, các em có thị hiếu thẩm mỹ đúng đắn, thông qua âm nhạc giáo dục các em có tình cảm, đạo đức trong sáng, giúp các em phát triển nhân cách toàn diện và cân bằng. Mục đích cuối cùng là trang bị cho học sinh một “trình độ văn hóa âm nhạc” nhất định . Trước mục tiêu trên đòi hỏi người giáo viên phải tìm tòi sáng tạo thông qua những hoạt động giáo dục hết sức đa dạng trong chính khóa cũng như ngoại khóa để hình thành những tình cảm, thị hiếu và nhu cầu, niềm tin vào âm nhạc và đặc biệt ở các em luôn có hứng thú và ham thích học môn âm nhạc. Trước tiên để đánh giá một cách chính xác tình hình học tập của học sinh khối 6 chúng ta cần nắm được những quy định của Bộ giáo dục về nội dung giáo dục âm nhạc lớp 6 như sau: Căn cứ vào đặc trưng của nghệ thuật âm nhạc, căn cứ vào mục tiêu và thời lượng của môn học , căn cứ vào đặc điểm tiếp thu âm nhạc của học sinh đại trà, chương trình môn âm nhạc trường THCS được cấu trúc dựa trên những nguyên tắc sau đây: Lấy học hát làm trọng tâm, học nhạc lý và tập đọc nhạc để nâng cao, coi trọng truyền thụ những kiến thức phổ thông, tất cả nhằm xây dựng và phát triển năng lực cảm thụ âm nhạc để hình thành một trình độ học vấn âm nhạc phổ thông. Nội dung âm nhạc lớp 6 gồm 3 phân môn: Trường THCS Âu Cơ Tác giả: Nguyễn Thị Huệ 6 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt nhạc trong phân môn Tập đọc nhạc ở trường Trường học cơ sở Âu Cơ. Học hát, nhạc lý – tập đọc nhạc, âm nhạc thường thức. Trong đó phân môn tập đọc nhạc gồm những nội dung sau: - Đặc điểm các bài Tập đọc nhạc lớp 6: + TĐN theo cao độ 5 âm : C-D-E-G-A và thang 7 âm ( Đô trưởng) + TĐN kết hợp các hình nốt, các tiết tấu. + Các bài tập đọc nhạc viết theo nhịp 2/4,3/4. - Mục tiêu dạy tập đọc nhạc: + Học sinh hiểu bản chất của Tập đọc nhạc là quá trình khám phá ra giai điệu bản nhạc. + Học sinh nắm vững tên nốt nhạc, có kỹ năng giải mã về cao độ và trường độ của nốt nhạc để đọc đúng giai điệu, biết đọc bài Tập đọc nhạc kết hợp gõ phách hoặc đánh nhịp. + Giúp học sinh phát triển tai nghe, cảm thụ về âm thanh, tư duy sáng tạo, hỗ trợ việc học hát và phát triển năng khiếu âm nhạc của các em. Tập đọc nhạc là việc đọc cao độ và trường độ các nốt nhạc nhằm tìm ra và thể hiện đúng giai điệu của bản nhạc. Đọc nhạc rất quan trọng, nó có ý ngĩa trong việc học và cảm nhận âm nhạc. Đây là một trong những hoạt động quan trọng nhất để phát triển âm nhạc của học sinh, bởi nó đòi hỏi các em phải có “tai nghe”, nắm vững tên nốt nhạc, có khả năng giải mã và khám phá về giai điệu , có cảm nhận về âm thanh và biết thể hiện đúng về cao độ, trường độ, tốc độ, sự ngắt nghỉ…Nội dung này là một thách thức không nhỏ đối với việc học Âm nhạc đối với học sinh phổ thông vì thế kỹ năng đọc nhạc cần dạy một cách từ từ để dần trở nên quen thuộc. Là giáo viên được bồi dưỡng chuyên ngành Âm nhạc, qua thời gian trực tiếp giảng dạy bộ môn, bản thân ít nhiều đã đúc kết được những kinh nghiệm trong công tác, tôi nhận thấy thực tế việc học tập và tiếp thu các kiến thức của môn học, đặc biệt là kỹ năng đọc nhạc của các em là chưa cao, nhiều em còn rất lúng túng. Đứng trước những hạn chế thực tại, tôi xin đưa ra một số kinh nghiệm hướng dẫn các em học phân môn Tập đọc nhạc khá hiệu quả mà tôi đã tiến hành dạy một số năm qua. II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ: Trường THCS Âu Cơ là một trường chuẩn quốc gia gồm 37 lớp tiếp nhận học sinh của 2 phường Phứơc Tân và Phước Tiến. Chi bộ Đảng, Ban giám Trường THCS Âu Cơ Tác giả: Nguyễn Thị Huệ 7 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt nhạc trong phân môn Tập đọc nhạc ở trường Trường học cơ sở Âu Cơ. hiệu , Ban Đại diện cha mẹ học sinh …quan tâm tới bộ môn Hiện nay ở trường có 4 giáo viên âm nhạc ( 2 giáo viên chuyên ngành âm nhạc và 2 giáo viên vănnhạc) đều trẻ, yêu nghề, nhiệt tình.Học sinh chăm ngoan, thể hiện truyền thống hiếu học , truyề thống tôn sư trọng đạo. Ngôi trường khang trang thoáng mát ,thân thiện là điều kiện tốt để giáo viên và học sinh hứng thú và tích cực hơn trong mọi hoạt động dạy - học. Tuy nhiên chưa có phòng học âm nhạc riêng, trang thiết bị , đồ dùng dạy học môn âm nhạc còn thiếu như thanh phách, cũ như đàn organ hoặc chưa phong phú như tranh ảnh... Một bộ phận lớn học sinh khối 6 còn nhiều khó khăn về kinh tế: khu vực vườn Dương, phụ huynh ít quan tâm chăm lo đến viếc học tập của con em, chất lượng học tập còn hạn chế. Song các em tiếp thu âm nhạc rất nhanh nhạy do các em đã được tiếp xúc với nhiều phương tiện nghe nhìn phổ biến ,số ít thường được tham gia văn nghệ ở tổ dân phố, phường, nhà văn hóa, trường văn hóa nghệ thuật hoặc hát thánh ca nhà thờ…. Học sinh lóp 6 mới bước vào bậc THCS, mọi hoạt động học tập cũng như giao tiếp đều bỡ ngỡ trước nhiều môn, nhiều giáo viên nhưng các em thích ứng rất nhanh với môi trường mới. Đó cũng là ưu thế khi giảng dạy bộ môn âm nhạc nói chung và phân môn Tập đọc nhạc nói riêng cộng với lòng ham thích, say sưa nên các em có khả năng học hỏi và bắt chước, dễ nhạy cảm với âm nhạc. Trường THCS Âu Cơ là một trường có phong trào văn hoá văn nghệ khá tốt. Các hoạt động văn hoá văn nghệ diễn ra rất sôi nổi trong suốt những năm học qua. Các hoạt động đó được tác động nhiều bởi bộ môn Âm nhạc, trong đó góp phần thành công không nhỏ là phân môn tập đọc nhạc. Tập đọc nhạc là nền tảng để cho các em học sinh hát đúng, chuẩn, thể hiện chính xác bài hát, đổi lại tập đọc nhạc đòi hỏi thái độ học tập nghiêm túc đúng đắn mang tính chính xác cao, vì vậy để các em học tốt và có hứng thú học tập, đòi hỏi người thầy phải có một phương pháp truyền đạt, phương pháp thu hút, tạo sự hứng thú cho các em, đây là một quá trình cần phải rèn luyện lâu dài, bền vững, mang tính căn bản và hệ thống. Đa số các em do ít được tiếp xúc với loại hình này nên còn thể hiện nhiều nhược điểm khi học tập. Vì vậy người giáo viên phải từng bước giúp các em có được sự tự tin, nắm được các kiến thức, các kỹ năng cơ bản từ đó giúp các em phát triển tai nghe và khả năng thể hiện tốt các bài tập đọc nhạc. Trong thực tế, các em phần lớn rất có năng khiếu, dễ nhạy cảm và có khả năng học tốt hơn nhiều so với số liệu thống kê. Tại sao lại như vậy? Phải kể đến nhiều nguyên nhân khác nhau trong đó có cả nguyên nhân chủ quan và khách quan. Trường THCS Âu Cơ Tác giả: Nguyễn Thị Huệ 8 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt nhạc trong phân môn Tập đọc nhạc ở trường Trường học cơ sở Âu Cơ. - Trước hết về phía giáo viên: Hiện nay ở trường có 4 giáo viên âm nhạc( 2 giáo viên chuyên ngành âm nhạc và 2 giáo viên văn- nhạc) đều trẻ, yêu nghề, có kiến thức khá đảm bảo, tận tâm, tận lực và năng nổ trong mọi hoạt động giảng dạy và truyền đạt kiến thức. Thường xuyên tìm những phương pháp, biện pháp giảng dạy có hiệu quả nhằm kích thích lòng yêu âm nhạc và thích được học môn âm nhạc ở học sinh. Song vì là giáo viên trẻ, chúng tôi còn hạn chế về kinh nghiệm sư phạm, mới chỉ có dự giờ trao đổi học tập kinh nghiệm trong nhà trường hoặc trên internet, hạn chế dự giờ thực tế giảng dạy của các đồng nghiệp trường bạn để học tập, trao đổi, rút kinh nghiệm… - Về phía học sinh: Nhìn chung các em đều ham thích học môn âm nhạc, tuy nhiên còn nhiều em chưa hứng thú học môn này thực sự hoặc chưa ý thức tự giác trong học tập môn âm nhạc. Có thể một số em do hoàn cảnh gia đình còn khó khăn không có đầy đủ phương tiện học tập, các phương tiện hỗ trợ cho việc phát huy tính nhạy cảm, lòng say mê âm nhạc, do một số phụ huynh chưa để ý quan tâm đến việc học cuả con em mình nhất là môn âm nhạc. Một số em do hạn chế về năng khiếu, cũng có thể có nhiều học sinh có năng khiếu và có khả năng học tốt môn âm nhạc nhưng do tính rụt rè, nhút nhát, cưa mạnh dạn nên khi học môn này không phát huy hết khả năng của mình. Có một số học sinh ham mê chơi còn lơ là trong việc học môn âm nhạc đẫn đến kết quả bộ môn chưa đạt. Cũng có thể do phương pháp dạy học của chúng tôi chưa thực sự thu hút và thuyết phục các em. Số còn lại( rất ít) là do không thích học và lười học. Vì vậy kết quả học môn âm nhạc chưa cao. - Về cơ sở vật chất: phục vụ cho việc giảng dạy bộ môn còn thiếu ( thanh phách hoặc song loan..) cũ hoặc hư bộ phận (đàn organ), chưa có phòng học môn âm nhạc riêng ảnh ảnh hưởng đến kết quả học tập cũng như khả năng và năng lực phát huy các hoạt động âm nhạc của học sinh. Mặc dù Chi bộ nhà trường, Ban giám hiệu, Ban đại diện cha mẹ học sinh rất quan tâm nhưng kinh phí có hạn nên giáo viên bộ môn tự khắc phục. Dựa vào cơ sở lý luận đã có, thực trạng của trường cùng với thời gian giảng dạy tại trường THCS Âu Cơ, tôi đã tìm hiểu khả năng học nhạc của học sinh khối lớp 6. Bằng việc quan sát thực tế các giờ học tôi nhận thấy việc tiếp thu các kiến thức Âm nhạc và sự yêu thích Tập đọc nhạc chỉ rơi vào một số em gọi là có năng khiếu. Còn lại các em khác chỉ học theo bản năng phải học nên ít có sự sáng tạo trong vận dụng kiến thức. Trường THCS Âu Cơ Tác giả: Nguyễn Thị Huệ 9 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt nhạc trong phân môn Tập đọc nhạc ở trường Trường học cơ sở Âu Cơ. Qua kiểm tra đọc một bài tập đọc nhạc thì số lượng các em đọc tốt còn rất khiêm tốn. Thực tế khi nghe các em thực hiện bài tập, bên cạnh những em trình bày tự nhiên và thoải mái vẫn còn một số em chưa thực sự mạnh dạn, tự tin, chỉ đọc với tính chất thuộc lòng, đọc nhạc thì chỉ đúng tên nốt mà chưa đúng trường độ, ngắt, nghỉ tuỳ tiện không đúng tiết tấu của bài nhạc. III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ Để giúp học sinh học tốt phân môn Tập đọc nhạc lớp 6, trước tiên mỗi giáo viên cần nắm vững nội dung, phương pháp, biện pháp và các bước trong giảng dạy Tập đọc nhạc để truyền thụ lại cho các em những kiến thức của bài học cũng như phát triển các kỹ năng đã có của các em một cách tốt nhất. Song dựa vào tình hình thực tế trong từng lớp mà đưa ra những biện pháp thích hợp nhằm giúp các em hứng thú với phân môn Tập đọc nhạc hơn. Bản thân tôi đã áp dụng một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 của trường mình trong một vài năm đối với phân môn Tập đọc nhạc đã có tiến bộ rõ rệt. Vì vậy trong đề tài này tôi xin mạnh dạn chia sẻ kinh nghiệm của mình những biện pháp đó, có thể có một số biện pháp chỉ là “mẹo nhỏ” hoặc cũng quen nhưng nếu áp dụng không thường xuyên, linh động hoặc bỏ qua không chú ý thì học Tập đọc nhạc sẽ không hiệu quả như mong muốn: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt nhạc : Khi học Tập đọc nhạc, yếu tố đầu tiên các em phải đọc thuần thục, chính xác tên nốt – đây là yếu tố quan trọng vì nó quyết định việc đọc nhạc của các em ở các lớp sau. Thực tế dạy học cho thấy, học sinh lớp 6 mặc dù đã làm quen tên nốt ở cấp tiểu học nhưng đa số học sinh không thuộc tên nốt trên khuông, các em thường viết tên từng nốt nhạc ở dưới khuông nhạc. Để giúp học sinh thuộc tên nốt nhạc, tôi đã áp dụng một số biện pháp như sau: Trường THCS Âu Cơ Tác giả: Nguyễn Thị Huệ 10 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt nhạc trong phân môn Tập đọc nhạc ở trường Trường học cơ sở Âu Cơ. 1)Tạo tâm lý thoải mái cho học sinh để các em thấy việc ghi nhớ tên nốt nhạc là đơn giản và dễ dàng. Ví dụ: Ngay tiết học đầu tiên nên truyền cảm hứng cho các em với phân môn Tập đoc nhạc. Giáo viên cho các em nghe vài ca khúc thiếu nhi quen thuộc và vài ca khúc thiếu nhi mà các em ít được nghe và hướng dẫn các em tới sự tìm tòi giai điệu bằng cách nếu chúng ta đọc nhạc tốt thì bước đầu sẽ biết hát những bài hát ngắn. 2)Thông thường thì một tiết Âm nhạc nào cứ vào đầu tiết học trước khi bắt đầu hát có phần luyện thanh hay còn gọi là khởi động giọng bằng các âm nguyên âm a, ô, ơ, u, ư hoặc mi, ma… thì đối với bài Tập đọc nhạc trong âm nhạc lớp 6 tôi hướng dẫn học sinh đọc gam Đô trưởng ( vì hầu hết các bài Tập đọc nhạc lớp 6 đều viết ở giọng Đô trưởng) với chuỗi âm thanh đi lên: Đồ - Rê – Mi – Pha – Son – La – Xi- Đô và chuỗi âm thanh đi xuống: Đô- Xi – La – Son – Pha – Mi – Rê – Đồ. Nhằm giúp các em nhớ về cao độ và cũng làm cơ sở ban đầu cho việc xác định nốt nhạc trên khuông nhạc . ( Đọc đi lên và đi xuống) 3) Sử dụng “bàn tay trái” xem như một khuông nhạc: 5 ngón tay tượng trưng cho 5 dòng kẻ, 4 kẽ tay tượng trưng cho 4 khe, bắt đầu từ ngón tay út là dòng kẻ thứ nhất các ngón 2, 3, 4, 5, là các dòng kẻ 2, 3, 4, 5 của khuông nhạc. Trường THCS Âu Cơ Tác giả: Nguyễn Thị Huệ 11 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt nhạc trong phân môn Tập đọc nhạc ở trường Trường học cơ sở Âu Cơ. ( Luyện đọc và tập thói quen nhớ các nốt nhạc trên khuông nhạc) Học sinh miệng đọc tên chuỗi âm thanh đi lên và đi xuống đồng thời dùng tay phải chỉ vào bàn tay trái lần lượt theo vị trí từng nốt nhạc trên “khuông nhạc bàn tay trái”. Như vậy cứ mỗi tiết học nhạc học sinh sẽ được tiếp xúc với 7 tên và vị trí 7 nốt nhạc đó khoảng 3, 4 lần. Dần dần tạo thói quen nhớ một cách chắc chắn vị trí từng nốt nhạc trên khuông nhạc. Từ đó giúp các em xác định nhanh, chính xác được vị trí các nốt nhạc trong bài Tập đọc nhạc. Biện pháp này rất khả thi, có thể sử dụng chung cho mọi đối tượng học sinh đặc biệt những lớp học nhạc trung bình, yếu. 4) Trước tiết học Tập đọc nhạc hoặc cuối tiết học yêu cầu học sinh về chép bài TĐN vào vở ghi nhạc, thế là các em được khắc sâu một lần nữa. 5) Gợi ý học sinh sử dụng khuông nhạc có các nốt nhạc và tên nốt để khi cần thiết các em có thể dễ dàng kiểm tra lại, Yêu cầu học sinh ghi ngay mặt sau vở ghi chép nhạc để tiện sử dụng. Nếu trường có phòng học chức năng âm nhạc riêng thì trong phòng học nên treo nốt nhạc có các tên nốt và một số bài Tập đọc nhạc để các em luôn được tiếp xúc, khi cần để dễ kiểm tra. Trường THCS Âu Cơ Tác giả: Nguyễn Thị Huệ 12 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt nhạc trong phân môn Tập đọc nhạc ở trường Trường học cơ sở Âu Cơ. 6) Học thuộc bài thơ về các nốt nhạc trên khóa son như sau: Nhìn vào năm ngón bàn tay Giống như khuông nhạc thấy ngay năm dòng. Các em nhớ phải thuộc lòng Đến giờ âm nhạc ta dùng để ghi Dòng một tên gọi là Mi Dòng hai ta thấy nốt Son chứ gì. Dòng ba Si đó thấy không Dòng tư nốt Rế, dòng năm nốt gì? Nốt gì ta sẽ tìm ra Chính là nốt Fá dòng năm đó mà. Bây giờ ta học đến khe Khe Fa thứ nhất, khe La thứ nhì Khe Đô thì ở trên Si Khe Mi thì ở trên Rê đó mà. Đi lên thì đọc đi lên Còn mà đi xuống đọc tên trở về Đọc về ta nhớ nốt Rê Nốt Rê là nốt nằm kề dưới Mi. Nốt Mi nằm ở dòng đầu Nốt đô thì chẳng có hàng nào đâu Nếu mà ta kiếm thì lâu Vậy thì kẻ phụ một hàng cho Đô. Các em nhớ phải viết vô Viết vô khuông nhạc để mà biết tên Biết tên rồi phải hát lên Nếu không thì chẳng nhớ tến nốt nào. Hoặc một bài thơ khác về “ Khuông nhạc bàn tay” Nhìn vào 5 ngón bàn tay Giống như khuông nhạc nó thay 5 dòng Bàn tay, mà học thật thông Bạn đọc nốt nhạc thật không khó gì Này đây ngón út tên Mi Ngón Son đeo nhẫn, ngón Xi ngay kề Ngón trỏ tên gọi là Rê Ngón Pha liền kề - anh cả bàn tay Bàn tay ta lật ta xoay Lẩm nhẩm một tí thuộc ngay đấy mà Bây giờ đọc đến kẽ Pha Là kẽ thứ nhất, kẽ La thứ nhì Trường THCS Âu Cơ Tác giả: Nguyễn Thị Huệ 13 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt nhạc trong phân môn Tập đọc nhạc ở trường Trường học cơ sở Âu Cơ. Kẽ Đô để ở trên Xi Nằm dưới ngón cái, kẽ Mi cuối cùng Khó gì mà đọc chẳng thông Lại đây bạn nhé, học cùng cho vui. Với biện pháp này có thể áp dụng cho những lớp có số học sinh khá giỏi nhiều bởi vì các em phải học thuộc bài thơ thì mới xác định tên trên nốt được chính xác. 7) Trong quy trình dạy một bài Tập đọc nhạc , giáo viên nên thường xuyên yêu cầu các em nói ( đọc) tên nốt nhạc. Biện pháp này giúp học sinh luyện xác định nốt rất tốt nhưng nên chỉ áp dụng từ bài Tập đọc nhạc số 2. 8) Đối với một số lớp học khá giỏi có thể sử dụng bảng phụ có khuông nhạc kẻ sẵn , giáo viên tự thiết kế và làm những nốt nhạc nhiều màu sắc sau đó trước mỗi bài học Tập đọc nhạc yêu cầu từng cá nhân đại diện trong tổ hoàn thành ghép các nốt nhạc thành câu và hoàn thiện thành bài Tập đọc nhạc.Với biện pháp này đa số học sinh rất hứng thú vì các em vừa được chơi lại vừa được học. ( Bảng phụ và nốt nhạc tự làm) 9) Ngoài ra giáo viên thường xuyên củng cố tên nốt nhạc khi dạy Học hát, Nhạc lý, Âm nhạc thường thức. Trường THCS Âu Cơ Tác giả: Nguyễn Thị Huệ 14 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt nhạc trong phân môn Tập đọc nhạc ở trường Trường học cơ sở Âu Cơ. Trên là một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt. Đây là bước khởi đầu rất quan trọng giúp các em học tốt phân môn Tập đọc nhạc. Những biện pháp trên được áp dụng linh động trong từng lớp từng tiết học khác nhau, tùy vào ứng dụng và tác dụng đem lại cho tiết học. Có thể với những biện pháp trên giáo viên xen kẽ cùng trò chơi âm nhạc sinh động, dễ gây hứng thú cho học sinh để các em cảm thấy học Tập đọc nhạc không hề khô khan. * Tuy nhiên, để đọc tốt một bài Tập đọc nhạc, ngoài bước khởi đầu quan trọng là nắm vững tên nốt, tôi xin phép đưa thêm một số biện pháp hữu ích giúp các em học sinh lớp 6 học tốt phân môn Tập đọc nhạc hơn. 1. Biện pháp giải mã về cao độ, trường độ: a) Luyện tập cao độ - Giáo viên hỏi học sinh về cao độ các nốt trong bài Tập đọc nhạc từ thấp lên cao, giáo viên viết lên bảng thành thang âm. Ví dụ : Bài Tập đọc nhạc số 5 “ Vào rừng hoa” Giáo viên hỏi: Trong bài Tập đọc nhạc, cao độ sử dụng những nốt gì? Học sinh trả lời: Đô – Rê – Mi – Son – La Giáo viên thuyết trình: Bài Tập đọc nhạc sử dụng thang 5 âm nên có thang âm như sau: Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc thang âm. - Giáo viên dịch giọng cho phù hợp với giọng của học sinh. Do có một số bài Tập đọc nhạc có thể thấp hơn hoặc cao hơn cữ giọng của học sinh lớp 6 hoặc tiết học diễn ra vào những tiết đầu buổi sáng ảnh hưởng không nhỏ đến cữ giọng lên cao của các em, chính vì thế giáo viên có những biện pháp nhằm dịch giọng ( cao lên hoặc hạ thấp) cho phù hợp với giọng của học sinh. - Giáo viên đàn để học sinh đọc cao độ các nốt từ thấp lên cao rồi theo chiều ngược lại. Đôi khi giáo viên cũng nên hướng dẫn các em tập đọc các quãng trong thang âm. Trường THCS Âu Cơ Tác giả: Nguyễn Thị Huệ 15 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt nhạc trong phân môn Tập đọc nhạc ở trường Trường học cơ sở Âu Cơ. Luyện tập cao độ và tiết tấu là hai hoạt động rất cần thiết khi dạy Tập đọc nhạc. Tâm lí của học sinh là muốn khám phá tên nốt nhạc trong bài Tập đọc nhạc, vì vậy giáo viên nên hướng dẫn học sinh đọc cao độ vì hoạt động này vừa giúp các em nắm vững tên nốt, vừa đọc cao độ của bài. b) Luyện tập tiết tấu - Giáo viên viết tiết tấu của bài Tập đọc nhạc lên bảng (thông thường là tiết tấu câu đầu tiên). Nếu không viết lên bảng, giáo viên cần chỉ vào bài Tập đọc nhạc để học sinh nhận ra âm hình tiết tấu đó. Những lưu ý khi luyện tập tiết tấu: + Có nhiều cách luyện tập, trong đó có 4 cách khá phổ biến mà giáo viên thường áp dụng, đó là: Đọc tiết tấu, gõ tiết tấu, đọc kết hợp gõ tiết tấu, đọc tiết tấu kết hợp gõ phách. Tuy nhiên, trong mỗi bài Tập đọc nhạc, chỉ nên chọn 1-2 cách luyện tập thích hợp. Ví dụ với tiết tấu bài Tập đọc nhạc số 3 “ Thật là hay” Cách thứ nhất, giáo viên đọc: đơn đơn đen, đơn đơn đen, đơn đơn đơn đơn trắng. Cách thứ hai, chỉ gõ tiết tấu mà không đọc. Cách thứ ba, giáo viên vừa đọc vừa gõ tiết tấu. Cách thứ tư, đọc tiết tấu kết hợp gõ phách. + Thời gian luyện tập tiết tấu không nên kéo dài, chỉ thực hiện trong khoảng 2-3 phút. Bởi nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng tới thời gian của các bước khác. + Chỉ nên hướng dẫn học sinh luyện tập tiết tấu câu mở đầu trong bài Tập đọc nhạc, tuy nhiên khi tập đọc từng câu, nếu xuất hiện những tiết tấu khó, giáo viên có thể hướng dẫn các em luyện tập thêm. + Việc đọc hoặc gõ tiết tấu rất khó thể hiện đúng với nốt nhạc ngân dài, vì vậy giáo viên cần qui ước với học sinh bằng động tác mở rộng hai bàn tay (nếu là nốt ngân dài) hoặc úp hai bàn tay (nếu là dấu lặng)… + Nếu bài Tập đọc nhạc có tiết tấu khó, giáo viên nên sử dụng cách luyện tập tiết tấu đơn giản (đọc tiết tấu hoặc gõ tiết tấu), ngược lại bài có tiết tấu dễ, có thể áp dụng cách luyện tập phức tạp (đọc kết hợp gõ tiết tấu hoặc đọc tiết tấu kết hợp gõ phách). + Cần cho học sinh sử dụng tiết tấu đã luyện tập khi tập đọc từng câu. Trên đây là những biện pháp rất hữu ích trong việc giải mã cao độ, trường độ của bài Tập đọc nhạc giúp học sinh đọc Tập đọc nhạc tốt hơn. Song tùy từng đối Trường THCS Âu Cơ Tác giả: Nguyễn Thị Huệ 16 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt nhạc trong phân môn Tập đọc nhạc ở trường Trường học cơ sở Âu Cơ. tượng học sinh các lớp, tùy từng bài Tập đọc nhạc mà giáo viên có những thay đổi phù hợp. Biện pháp này có thể áp dụng trong nhiều tiết học Tập đọc nhạc lớp 7,8,9. 2. Biện pháp phát triển tai nghe và cảm thụ âm thanh: Qua thực tế cho thấy các em rất nhanh và nhạy cảm với âm nhạc nếu mỗi giáo viên có những định hướng tốt và đánh thức tiềm năng trong các em. Biện pháp phát triển tai nghe và cảm thụ âm thanh cho học sinh lớp 6 tôi thường sử dụng nhiều trong các tiết ôn tập bài Tập đọc nhạc hoặc củng cố kiến thức bài Tập đọc nhạc mới học. Giáo viên hướng dẫn học sinh nghe giai điệu nhận biết câu nhạc, nghe tiết tấu nhận biết câu nhạc hoặc nghe một vài nốt mở đầu, nhận biết cả câu nhạc… Ví dụ khi ôn tập bài Tập đọc nhạc số 7 Chơi đu, giáo viên đàn giai điệu vài nốt trong một câu bất kì, học sinh phải trả lời đó là câu nào và đọc chính xác câu nhạc đó. Đáp án: đây là câu 4 trong bài Chơi đu: Giáo viên gõ tiết tấu một câu trong bài, học sinh phải trả lời đó là câu nào, gõ tiết tấu và đọc chính xác câu nhạc đó. Nên áp dụng với câu chỉ có một đáp án đúng, ví dụ giáo viên gõ tiết tấu sau khi ôn tập 2 nội dung gồm bài hát “ Hô-lahê, Hô-la-hô” và bài Tập đọc nhạc số 10 “ con kênh xanh xanh”: Đáp án là tiết tấu bài Tập đọc nhạc số 10 “ Con kênh xanh xanh” Trường THCS Âu Cơ Tác giả: Nguyễn Thị Huệ 17 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt nhạc trong phân môn Tập đọc nhạc ở trường Trường học cơ sở Âu Cơ. - Tập đọc nhạc kết hợp gõ phách, nhịp. - Tập đọc nhạc kết hợp đánh nhịp. - Trình bày bài Tập đọc nhạc bằng các hình thức cá nhân, cặp, nhóm, tổ (không phải biểu diễn, học sinh được xem bản nhạc). - Đọc nhạc bằng cách nối tiếp, đối đáp. - Đọc nhạc bằng nguyên âm: đọc nguyên âm (A, U, I… thay cho tên nốt nhạc). - Giáo viên cho học sinh nghe toàn bộ bài hát (với trường hợp bài Tập đọc nhạc là một đoạn trong bài hát đó). - Giáo viên chép 1 câu bất kì lên bảng, yêu cầu học sinh tự đọc. Biện pháp này nhằm khắc phục tình trạng học vẹt của học sinh, các em chỉ đọc được bài Tập đọc nhạc khi đọc từ đầu, còn yêu cầu đọc một câu bất kì thì không thực hiện được. - Bài tập thực hành làm phím đàn (mỗi em làm một nốt nhạc): mục tiêu để củng cố cho học sinh kĩ năng đọc đúng cao độ các nốt nhạc. Khi học xong bài Tập đọc nhạc, giáo viên để mỗi em xung phong làm một phím đàn, giáo viên chỉ vào phím đàn nào, học sinh phải đọc đúng cao độ của phím đó. Nên áp dụng với bài Tập đọc nhạc sử dụng quãng liền bậc để giáo viên chỉ phím đàn cho thuận tiện, ví dụ với bản nhạc Tập đọc nhạc số 4 của Mô-da: - Bổ sung 1-2 nốt nhạc còn thiếu: ví dụ yêu cầu học sinh viết lên khuông 2 nốt còn thiếu trong một câu của bài Thật là hay: Đáp án: hai nốt Son móc đơn (câu 3 bài Thật là hay). - Học sinh tập chép bài Tập đọc nhạc. - Học sinh tập đặt lời ca mới. - Giáo viên có thể đưa ra lời mới, nhưng thay đổi trình tự các câu, rồi yêu cầu các em xếp các câu lại theo theo đúng giai điệu của bản nhạc. - Đọc bản nhạc ở giọng này rồi tập đọc dịch sang giọng khác. Ví dụ sau khi học sinh đã đọc tốt bản Con kênh xanh xanhở giọng Đô trưởng, giáo viên có thể đưa bản nhạc đó ở giọng Rê trưởng cho học sinh tập đọc (áp dụng ở những lớp học khá tốt). Trường THCS Âu Cơ Tác giả: Nguyễn Thị Huệ 18 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt nhạc trong phân môn Tập đọc nhạc ở trường Trường học cơ sở Âu Cơ. Thông thường tôi gắn những biện pháp này với các hoạt động cùng trò chơi vui nhộn sẽ đem lại hiệu quả tốt nhất. Vì vậy có thể áp dụng biện pháp này trong nhiều tiết Tâp đọc nhạc lớp 7,8,9. 3.Một số biện pháp khác: Ngoài những phương pháp, biện pháp trên giúp các em học sinh lớp 6 trường tôi học tốt phân môn Tập đọc nhạc thì tôi còn áp dụng một số biện pháp sau mặc dù “ nhỏ’ nhưng lại ảnh hưởng “ lớn” đến kỹ năng đọc bài cũng như sự tiếp thu bài Tập đọc nhạc của các em: - Phương pháp bắt nhịp: Giáo viên cần nắm vững giọng của bài Tập đọc nhạc, xác định đúng hợp âm của đầu câu Tập đọc nhạc cần bắt nhịp cho học sinh đọc hoặc sử dụng nhạc cụ đàn 3 nốt đầu của bài hay câu Tập đọc nhạc rồi bắt nhịp. Phương pháp này giúp các em không bị lúng túng hoặc đọc sai giọng của bài Tập đọc nhạc chỉ vì lý do giáo viên chúng ta bắt nhịp cho các em đọc chưa đúng kỹ năng.Với phươn g pháp này giáo viên có thể ứng dụng bắt nhịp cho tất cả bài hát và Tập đọc nhạc trong chương trình môn âm nhạc THCS - Phương pháp chia câu trong bài Tập đọc nhạc: Thông thường giáo viên hướng dẫn học sinh chia câu dựa vào lời ca bài Tập đọc nhạc, điều này vô hình chung chúng ta đã hướng các em vào lời ca bài Tập đọc nhạc chứ không phải là Tập đọc nhạc theo đúng mục tiêu phân môn. Chính vì vậy tôi đã áp dụng phương pháp chia câu dựa vào nhịp và ô nhịp. Ví dụ: Trường THCS Âu Cơ Tác giả: Nguyễn Thị Huệ 19 Một số biện pháp giúp học sinh lớp 6 nắm vững tên nốt nhạc trong phân môn Tập đọc nhạc ở trường Trường học cơ sở Âu Cơ. Bài Tập dọc nhạc có thể chia thành 2 câu: câu 1 gồm 5 ô nhịp, câu 2 gồm 5 ô nhịp. IV. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM: Từ đầu năm học tôi đã áp dụng thực hiện giảng dạy Tập đọc nhạc với các phương pháp và biện pháp như đã trình bày ở trên và thấy các em rất say mê hứng thú học tập, do đó kết quả đã nâng lên rõ rệt: Kết quả đánh giá học lực môn Âm nhạc cả năm học 2013-2014 của lớp 6 không có học sinh chưa đạt, học sinh hoàn thành tốt đã tăng lên trong đó phần tập đọc nhạc các em thể hiện được tốt hơn cụ thể ở lớp 6.2 như sau: Phân loại học sinh đọc bài tập đọc nhạc Tổng số HS Tỉ lệ học sinh đọc bài tập đọc nhạc tốt, trôi chảy 31 Tỉ lệ học sinh đọc được bài tập đọc nhạc Tỉ lệ học sinh chưa đọc được bài tập đọc nhạc Số em đạt Đầu năm Đạt Cuối năm học 5 em (16,1 %) 20em(64,5%) 31 16em (51,6 %) 10em(32,3%) 31 10em(32,3 % 1em (3,2%) Kết quả qua phiếu điều tra ( phần phụ lục) đánh giá mức độ yêu thích phân môn Tập đọc nhạc môn âm nhạc lớp 6 ( sau khi áp dụng một số biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn Tập đọc nhạc) thực hiện khảo sát đối với lớp 6.4 ( 40 học sinh) năm học 2014 – 2015 như sau: - Em có yêu thích môn âm nhạc không? Có Không Bình thường - Phân môn Tập đọc nhạc có hứng thú đối với em không? Có Không Bình thường - Học Tập đọc nhạc, em thích khám phá gì? Cao độ ( tên nốt), trường độ (hình nốt), giai điệu, tiết tấu. Trường THCS Âu Cơ Tác giả: Nguyễn Thị Huệ 100% 0% 0% 83% 0% 17% 83% 20