Kinh nghiÖm d¹y “Mét sè d¹ng to¸n trong gi¶i to¸n trªn m¹ng”
Më ®Çu:
1 LÝ do chän ®Ò tµi.
Trong hÖ thèng c¸c m«n häc ë tiÓu häc, To¸n cã mét vÞ trÝ ®Æc biÖt quan
träng. Kh«ng cã ai cã thÓ phñ nhËn kh¶ n¨ng øng dông réng r·i kiÕn thøc to¸n häc
vµo cuéc sèng. V× thÕ viÖc d¹y vµ häc To¸n thÕ nµo ®Ó thu hót sù quan t©m cña
mäi gi¸o viªn, häc sinh, c¸c bËc phô huynh vµ cña toµn x· héi.
Lµ mét m«n khoa häc c¬ b¶n, to¸n häc ®· ®îc nhiÒu nhµ s ph¹m, nhµ khoa
häc nghiªn cøu c¸ch thÓ hiÖn c¸ch d¹y sao cho hiÖu qu¶ nhÊt. Võa ®¶m b¶o tÝnh
phæ th«ng võa ®¶m b¶o tÝnh hÖ thèng cña khoa häc. Nhng nã cßn ®ßi hái mçi häc
sinh sö dông gÇn hÕt vèn kiÕn thøc vÒ to¸n häc vµo ho¹t ®éng gi¶i to¸n. §Ó cã kü
n¨ng gi¶i to¸n ®óng, ngêi häc kh«ng chØ cÇn cã sù t duy khoa häc mµ cßn cÇn
®Õn rÊt nhiÒu vèn kiÕn thøc tæng hîp kh¸c nhau. Mçi bµi to¸n ®Òu cã néi dung
logic ®îc thÓ hiÖn b»ng nh÷ng thuËt to¸n. Mçi bµi to¸n, d¹ng to¸n ®îc tr×nh bµy
mét c¸ch cã hÖ thèng liªn quan mËt thiÕt víi nhau.
§èi víi phÇn gi¶i t¸on trªn m¹ng Enternet l¹i cµng khã h¬n. §iÒu ®ã thóc dôc
t«i thùc hiÖn ®Ò tµi nµy. Víi ®iÒu kiÖn cã h¹n , b¶n th©n t«i kh«ng thÓ ®a ra hÕt
c¸c d¹ng to¸n ®· xuÊt hiÖn trªn m¹ng enternet mµ chØ ®a ra mét sè d¹ng to¸n tiªu
biÓu vµ ph¬ng ph¸p gi¶i c¸c d¹ng to¸n ®ã.
2. Môc ®Ých nghiªn cøu ®Ò tµi.
T×m hiÓu ph¬ng ph¸p gi¶i c¸c bµi to¸n xuÊt hiÖn trong ch¬ng tr×nh gi¶i to¸n
trªn m¹ng dµnh cho häc sinh líp 5.
Th«ng qua t×m hiÓu ®Ó cã biÖn ph¸p gi¶i c¸c bµi to¸n cho häc sinh tiÓu häc nãi
chung vµ häc sinh líp 5 nãi riªng.
Gióp häc sinh nhËn thøc ®óng quy luËt cña tõng d¹ng to¸n vµ biªn ph¸p gi¶i
c¸c d¹ng to¸n ®ã mét c¸ch nhanh nhÊt.
Cñng cè cho häc sinh ph¬ng ph¸p gi¶i c¸c d¹ng to¸n c¬ b¶n cña tiÓu häc mµ
tiªu biÓu lµ c¸c d¹ng to¸n ë líp 5.
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
1 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiÖm d¹y “Mét sè d¹ng to¸n trong gi¶i to¸n trªn m¹ng”
3. NhiÖm vô nghiªn cøu cña ®Ò tµi.
- VÒ mÆt néi dung:Ph¬ng ph¸p gi¶i c¸c d¹ng to¸n c¬ b¶n cã trong ch¬ng
tr×nh tiÓu häc vµ líp 5.
- MÆt kiÕn thøc: 7 d¹ng to¸n diÓn h×nh ë líp 4,5.
- Thùc tr¹ng: §iÒu tra viÖc d¹y - häc gi¶i to¸n trªn m¹ng cña häc sinh tiÓu häc
t¹i trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thuû.
4. §èi tîng, ph¹m vi nghiªn cøu.
- §èi tîng: T×m hiÓu ph¬ng ph¸p gi¶i mét sè bµi to¸n trong gi¶i to¸n trªn
m¹ng cho 11 häc sinh líp 5. Trêng TiÓu häc sè 1 Sen Thñy, 13 em trong ®éi
tuyÓn häc sinh tham gia thi gi¶i to¸n qua m¹ng huyÖn LÖ Thuû - LÖ Thñy- Qu¶ng
B×nh.
- Ph¹m vi: 11 häc sinh líp 5 Trêng TH sè 1 Sen Thñy 13 em trong ®éi tyuÓn
thi gi¶i to¸n trªn m¹ng cÊp tØnh cña phßng Gi¸o dôc - §µo t¹o LÖ Thuû.
5. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu.
- Nghiªn cøu lý luËn: §äc s¸ch, tµi liÖu ®Ó t×m hiÓu c¬ së lý luËn cña ®Ò tµi.
- Sö dông ph¬ng ph¸p nghiªn cøu thùc hµnh gi¶i to¸n ®Ó t×m ra ph¬ng ph¸p
gi¶i nhanh nhÊt.
PhÇn II: néi dung
Ch¬ng I: C¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn.
1. C¬ së lý luËn.
- Nh chóng ta biÕt mäi vÊn ®Ò to¸n häc ®Òu b¾t nguån tõ thùc tiÔn cuéc
sèng. Ph¬ng ph¸p d¹y gi¶i to¸n trªn m¹ng ë tiÓu häc lµ sù vËn dông c¸c ph¬ng
ph¸p d¹y häc to¸n cho phï hîp víi néi dung kiÕn thøc cña ®Ò to¸n ®a ra.
- To¸n häc cã tÝnh trõu tîng, kh¸i qu¸t nhng ®èi tîng cña to¸n häc l¹i
mang tÝnh thùc tiÔn. Ph¬ng ph¸p d¹y häc mét sè d¹ng to¸n ®îc dùa trªn quan
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
2 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiÖm d¹y “Mét sè d¹ng to¸n trong gi¶i to¸n trªn m¹ng”
®iÓm thõa nhËn thùc tiÔn lµ nguån gèc cña nhËn thøc lµ tiªu chuÈn cña ch©n lý. V×
vËy trong qu¸ tr×nh d¹y häc gi¶i to¸n trªn m¹ng ë tiÓu häc ngêi gi¸o viªn cÇn lu
ý:
+ N¾m ®îc mèi quan hÖ gi÷a to¸n häc vµ thùc tÕ ®êi sèng b»ng c¸ch lµm râ
thùc tiÔn cña to¸n häc, th«ng qua c¸c bµi to¸n cô thÓ ®· cã ®Ó gióp häc sinh n¾m râ
mèi quan hÖ gi÷a sè häc vµ h×nh häc. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng thùc hµnh cã néi dung
g¾n víi thùc tÕ to¸n häc trong thùc tiÔn.
+ Tæ chøc híng dÉn häc sinh vËn dông nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng to¸n häc ®Ó
gi¶i quyÕt nh÷ng bµi to¸n cã trong ch¬ng tr×nh gi¶i to¸n trªn m¹ng cña bé gi¸o
dôc vµ ®µo t¹o.
2. C¬ së thùc tiÔn.
- §iÒu quan träng cña viÖc d¹y gi¶i to¸n lµ gióp häc sinh biÕt c¸ch gi¶i quyÕt
c¸c vÊn ®Ò to¸n häc trong cuéc sèng. C¸c vÊn ®Ò nµy ®îc nªu díi d¹ng c¸c bµi
to¸n cã néi dung kh¸c nhau hÕt søc phong phó vµ ®a d¹ng. V× vËy viÖc gi¶i c¸c
d¹ng to¸n nµy lµ häc sinh cã dÞp huy ®éng toµn bé vèn kiÕn thøc, kü n¨ng vµ
ph¬ng ph¸p mµ häc sinh ®· ®îc häc.
- §Ó gi¶i ®îc mmät sè bµi to¸n cã trong gi¶i to¸n trªn m¹ng ®ßi hái häc sinh
ph¶i cã kiÕn thøc s©u vÒ c¸c d¹ng to¸n c¬ b¶n ë tiÓu häc, mét sè kü n¨ng c¬ b¶n vÒ
m¸y tÝnh cÇn tay vµ c¬ b¶n nhÊt lµ ph¶i cã kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ vi tÝnh.
- §èi víi häc sinh tiÓu häc th× t duy cô thÓ chiÕm u thÕ. Nh÷ng ho¹t ®éng
g©y høng thó th× c¸c em tËp trung chó ý h¬n vµ nhí l©u h¬n. Do ®ã, trong giê häc
to¸n nÕu gi¸o viªn biÕt c¸ch tæ chøc vµ ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng d¹y häc mét c¸ch
khoa häc, cã hÖ thèng, biÕn nhiÖm vô c¨ng th¼ng thµnh c¸c h×nh thøc thi ®ua, häc
sinh sÏ hiÓu bµi nhanh h¬n.
ë ch¬ng tr×nh tiÓu häc hiÖn nay kh«ng d¹y häc sinh gi¶i to¸n b»ng ph¬ng
ph¸p ®¹i sè, lËp ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng tr×nh. Nhng khi tiÕn hµnh gi¶i ph¬ng
tr×nh ®ã th× ph¶i gi¶i theo ph¬ng ph¸p sè häc. Bëi lÏ h¹t nh©n cña néi dung m«n
to¸n ë tiÓu häc lµ sè häc, häc sinh cha häc ®¹i sè, t duy cña c¸c em lµ t duy cô
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
3 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiÖm d¹y “Mét sè d¹ng to¸n trong gi¶i to¸n trªn m¹ng”
thÓ nªn khi d¹y häc sinh d¹ng to¸n nµy ph¶i gi¶i b»ng ph¬ng ph¸p sè häc. B»ng
ng«n ng÷ dÔ hiÓu nhÊt, gi¸o viªn gi¶i thÝch cho c¸c em hiÓu c¸c thuËt to¸n vµ gîi
cho c¸c em kiÕn thøc liªn quan ®Õn néi dung to¸n häc kh¸c.
- ThÓ hiÖn c¸c yÕu tè bµi to¸n b»ng s¬ ®å ®o¹n th¼ng.
- Sö dông c¸c ®å dïng trùc quan ®Ó häc sinh n¾m b¶n chÊt cña d¹ng to¸n vµ
ph¬ng ph¸p gi¶i tõng d¹ng To¸n
- Ph¸t hiÖn mèi quan hÖ gi÷a yÕu tè cÇn t×m víi yÕu tè ®· cho trong bµi to¸n.
- Häc sinh vËn dông kiÕn thøc ®· häc, ph¸t hiÖn c¸ch gi¶i.
- KÕt hîp gi÷a day trªn m¸u víi d¹y trªn b¶ng ®Ó häc sinh häc ®Õn ®©u nhí
®Õn ®ã v× kiÕn thøc gi¶i to¸n trªn m¹ng cña líp 5 nã bao trïm toµm bé ch¬ng
tr×nh tiÓu häc vµ cã n©ng cao ë mét sè kü n¨ng.
- Gi¶i to¸n trªn m¹ng cã 5 d¹ng ®Ò to¸n c¬ b¶n nh sau:
+ D¹ng bµi t×m c¸c « cã gi¸ tri t¨ng dÇn.
+ D¹ng bµi t×m c¸c « cã gi¸ trÞ b»ng nhau.
+ D¹ng bµi ®iÒn kÕt qu¶ vµo « trèng vµ tr¾c nghiÖm nhiÒu lùa chän.
+ D¹ng bµi thá t×m cµ rèt.
+ D¹ng bµi vît chíng ngo¹i vËt.
- Mét sè d¹ng to¸n b¶n th©n muèn tr×ng bµy trong ®Ò tµi nµy.
D¹ng to¸n s¬n mét mÆt, s¬n 2 mÆt, s¬n 3 mÆt, kh«ng s¬n mÆt nµo.
So s¸nh, tÝnh diÖn tÝch h×nh vu«ng vµ h×nh trßn néi ngo¹i tiÕp.
D¹ng to¸n ®ång hå.
D¹ng to¸n chuyÓn ®éng ®Òu.
Víi mét khèi lîng kiÕn thøc réng lín nh vËy khi d¹y ngêi gi¸o viªn ph¶i
biÕt chèt kiÕn thøc mét c¸ch chÆt chÏ, vµ t×m ph¬ng ph¸p tÝnh ®óng vµ nhanh nhÊt
®Ó häc sinh võa ®¶m b¶o ®óng vµ thêi gian Ýt nhÊt. Tèt nhÊt lµ häc bÊm m¸y tÝnh
cÇm tay liªn tôc ®Õn kÕt qu¶ tr¸nh hiÖn tîng ph¶i ghi ra giÊy lµm mÊt thêi gian
cña häc sinh.
KÕt luËn:
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
4 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiÖm d¹y “Mét sè d¹ng to¸n trong gi¶i to¸n trªn m¹ng”
Qua phÇn t×m hiÓu c¬ së to¸n häc gi¶i to¸n trªn m¹ng ta thÊy kiÕn thøc cña
c¸c d¹ng to¸n cã trong ch¬ng tr×nh gi¶i to¸n trªn m¹ng hÕt søc ®a d¹ng vµ phong
phó. §iÒu ®ã ®ßi hái ngêi d¹y vµ ngêi häc ph¶i cã mét kiÕn thøc v÷ng ch¾c vÒ
ch¬ng tr×nh to¸n ë tiÓu häc nãi chung vµ ch¬ng tre×nh to¸n líp 5 nãi riªng míi
gi¶i ®îc hÕt c¸c d¹ng to¸n cã trªn m¹ng.
3. C¬ së t©m lÝ häc.
Nh chóng ta ®· biÕt, t©m lÝ häc thùc sù lµ mét c¬ së cña ph¬ng ph¸p d¹y
häc m«n to¸n. T¹i bËc tiÓu häc, t©m lÝ løa tuæi ®îc chia thµnh hai giai ®o¹n: Giai
®o¹n ®Çu cÊp líp 1,2,3 vµ cuèi cÊp líp 4,5. Kh¶ n¨ng nhËn thøc cña häc sinh tiÓu
häc còng ®ang ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn theo tõng giai ®o¹n cã quy luËt riªng
song song víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn t©m lÝ.
D¹y häc gi¶i to¸n trªn m¹ng còng lµ mét qu¸ tr×nh quan träng gãp phÇn lµm
thay ®æi toµn bé nh©n c¸ch cña häc sinh nh»m ®µo t¹o ®îc thÕ hÖ trÎ th«ng minh,
n¨ng ®éng, s¸ng t¹o, s½n sµng ®¸p øng yªu cÇu cña cuéc sèng trong x· héi hiÖn ®¹i.
V× vËy, trong qu¸ tr×nh d¹y häc gi¶i to¸n trªn m¹ng cÇn n¾m ®îc ®Æc ®iÓm
qu¸ tr×nh nhËn thøc cña häc sinh ë tõng giai ®o¹n th× míi hiÖu qu¶.
Ph¬ng ph¸p d¹y häc gi¶i to¸n trªn m¹ng cã thÓ coi lµ mét ph©n m«n cña lÝ
luËn d¹y häc v× vËy cÇn dùa vµo c¸c thµnh tùu cña khoa häc gi¸o dôc.
Do tr×nh ®é nhËn thøc cña häc sinh ngµy cµng ®îc n©ng cao, kinh nghiÖm
sèng ®îc tÝch lòy v× vËy ph¶i c¶i tiÕn ph¬ng ph¸p d¹y häc b»ng c¸ch ®a häc
sinh vµo c¸c t×nh huèng cã vÊn ®Ò díi sù híng dÉn cã chñ ®Þnh cña gi¸o viªn.
Híng dÉn häc sinh häc tËp nh»m vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ häc tËp, t¹o ®iÒu
kiÖn cho sù lÜnh héi tri thøc míi vµ c¸ch thøc hµnh ®éng míi, h×nh thµnh n¨ng lùc
s¸ng t¹o cho häc sinh.
4 Mét sè khiÕm khuyÕt cña häc sinh vµ gi¸o viªn trong qu¸ tr×nh d¹y häc.
Häc sinh còng nh gi¸o viªn ë trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy cßn m¾c ph¶i
mét sè khuyÕt ®iÓm sau:
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
5 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiÖm d¹y “Mét sè d¹ng to¸n trong gi¶i to¸n trªn m¹ng”
- Gi¸o viªn cha sö dông c¸c ®å dïng trùc quan ®Ó gi¸p häc sinh n¾m b¶n chÊt
cña vÊn ®Ò mµ bµi to¸n ®ang ®a ra.
- Gi¸o viªn híng dÉn qua nhiÒu thao t¸c nªn kh«ng ®¶m b¶o thêi gian cho
häc sinh lµm bµi.
- Gi¸o viªn d¹y trùc tiÕp trªn m¸y nªn ¸p lùc thêi gian ¶nh hëng ®Õn t©m lÝ
häc sinh.
- Häc sinh kh«ng hiÓu b¶n chÊt cña ®Ò to¸n ®Ó t×m c¸ch gi¶i.
§Ó x¸c ®Þnh thùc tr¹ng trªn, t«i tiÕn hµnh kh¶o s¸t häc sinh trêng tiÓu häc sè
1 Sen Thñy vßng 15 vßng thi 28 cho to¸n huyÖn LÖ Thuû
KÕt qu¶ thu ®îc vßng 15 nh sau:
Sè häc
sinh
Sè häc sinh vît
Sè häc sinh kh«ng
qua.
11
Bµi kh«ng gi¶i ®îc
vît qua
0
11
S¬n 1 mÆt, 2 mÆt, 3
mÆt.
KÕt qu¶ thu ®îc vßng 15 nh sau:
Sè häc
sinh
Sè häc sinh vît
qua.
28
Sè häc sinh kh«ng
Bµi kh«ng gi¶i ®îc
vît qua
2
26
§ång hå.
KÕt qu¶ kh¶o s¸t trªn cho ta thÊy tr×nh ®é nhËn thøc cña häc sinh, ®¹t ®îc
chÊt lîng nh vËy cßn thÊp so víi c¸c d¹ng to¸n cã trªn m¹ng hiªn nay.
*Nguyªn nh©n:
- Häc sinh kh«ng n¾m ®îc d¹ng to¸n nµy lµ d¹ng to¸n nµo trong ch¬ng
tr×nh ®Ó ¸p dông.
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
6 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiÖm d¹y “Mét sè d¹ng to¸n trong gi¶i to¸n trªn m¹ng”
- Gi¸o viªn cha ph©n tÝch râ cho häc sinh sù thay ®æi cña c¸c kÝch thøc lµ do
khi s¬n th× sè lîng h×nh ®îc s¬n vµ sè mÆt s¬n n»m ë nh÷ng vÞ trÝ kh¸c nhau vµ
cã c¸h tÝnh kh¸c nhau.
VÝ dô: S¬n mét mÆt: tÝnh diÖn tÝch toµn phÇn
S¬n 2 mÆt: TÝnh chu vi khèi hép.
- Häc sinh cha hiÓu ®îc quan hÖ gia vËn tèc cua kim giê vµ kim phót.
- Gi¸o viªn kh«ng x¸c ®Þnh ®îc khoang cach gi÷a hai kim theo yªu cÇu cña
®Ò ra.
- Khi d¹y gi¸o viªn Ýt chó ý cung cÊp ng«n ng÷ To¸n häc cho häc sinh, dÉn
®Õn häc sinh thêng gÆp khã kh¨n khi x¸c ®Þnh d÷ kiÖn cña bµi to¸n.
Trªn ®©y lµ nh÷ng thùc tr¹ng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Trêng TiÓu häc sè 1
Sen Thñy khi d¹y häc gi¶i to¸n trªn m¹ng Enternet Violym pic.
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
7 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiÖm d¹y “Mét sè d¹ng to¸n trong gi¶i to¸n trªn m¹ng”
Ch¬ng II
Mét sè ph¬ng ph¸p gi¶i c¸c d¹ng to¸n
§Ó häc sinh kh¾c phôc ®îc nh÷ng khiÕm khuyÕt khi gi¶i c¸c d¹ng to¸n trªn
vµ cã ®îc kü n¨ng gi¶i to¸n. Tõ thùc tr¹ng k¶o s¸t thùc tÕ, theo t«i cÇn gi¶i quyÕt
b»ng nh÷ng biÖn ph¸p sau:
1. VÒ ph¬ng ph¸p.
Gi¸o viªn cÇn ®a c¸c bµi to¸n nµy vÒ d¹ng cc¸c bµi to¸n ®Ó híng dÉn häc
sinh gi¶i mét c¸ch chÝnh x¸c vµ nhanh nhÊt.
PhÇn 1: D¹ng to¸n s¬n mét mÆt, s¬n 2 mÆt, s¬n 3 mÆt, kh«ng s¬n mÆt nµo.
I/ Néi dung kiÕn thøc:
- TÝnh diÖn tÝch xung quanh h×nh hép ch÷ nhËt.
=
(a + b) 2 c
- DiÖn tÝch toµn phÇn h×nh hép ch÷ nhËt. = Sxq + S 2®¸y.
- ThÓ tÝch h×nh hép ch÷ nhËt. = a b c
- Chu vi h×nh hép ch÷ nhÊt b»ng (a + b + c) 4
- TÝnh diÖn tÝch xung quanh h×nh lËp ph¬ng.
=
ab 4
- DiÖn tÝch toµn phÇn h×nh lËp ph¬ng. = a b 6.
- ThÓ tÝch h×nh hép ch÷ nhËt. = a a a
- Chu vi h×nh lËp ph¬ng b»ng
a 12
- V× 2 h×nh lËp ph¬ng nhá ë hai ®Çu mçi c¹nh ®îc s¬n 2 mµu nªn sè ®o cña mçi
c¹nh gi¶m ®i 2 ®¬n vÞ.
II/ Bµi tËp minh ho¹:
Bµi 1: Ngêi ta xÕp nh÷ng h×nh lËp ph¬ng nhá c¹nh 1 cm thµnh mét h×nh lËp
ph¬ng c¹nh 13 cm. Sau ®ã ngêi ta s¬n 6 mÆt cña cña h×nh võa xÕp ®îc.
a, TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc s¬n 1 mÆt?
b, TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc s¬n 2 mÆt?
c, TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc s¬n 3 mÆt?
d, TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc kh«ng s¬n mÆt nµo?
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
8 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiÖm d¹y “Mét sè d¹ng to¸n trong gi¶i to¸n trªn m¹ng”
d, TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng nhá dïng ®Ó xÕp thµnh h×nh lËp ph¬ng lín?
Híng dÉn gi¶i:
V× 2 h×nh lËp ph¬ng ë hai ®Çu mçi c¹nh ®îc s¬n 2 hoÆc 3 mÆt nªn khi tÝnh sè
h×nh s¬n mét mÆt ta cÇn trõ sè ®o ®· cho 2 cm (13-2=11)
a, Sè h×nh lËp ph¬ng s¬n 1 mÆt lµ: 11 11 6 = 726 (TÝnh diÖn tÝch toµn phÇn)
b, Sè h×nh lËp ph¬ng s¬n 2 mÆt lµ: 11 12 = 132 (TÝnh chu vi h×nh lËp ph¬ng)
c, Sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc s¬n 3 mÆt lµ : 8 h×nh ë 8 ®Ønh
d, Sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc kh«ng s¬n mÆt nµo lµ: 11 11 11 = 1331 (TÝnh
thÓ tÝch)
e, Sè h×nh lËp ph¬ng nhá dïng ®Ó xÕp thµnh h×nh lËp ph¬ng lín lµ: 13 13 13
= 2197 (TÝnh thÓ tÝch b×nh thêng)
Bµi 2: Ngêi ta xÕp nh÷ng h×nh lËp ph¬ng nhá c¹nh 1 cm thµnh mét h×nh hép
ch÷ nhËt cã kÝch thíc lµ 1,6 dm; 1,2 dm 8 cm. Sau ®ã ngêi ta s¬n 6 mÆt cña cña
h×nh võa xÕp ®îc.
a, TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc s¬n 1 mÆt?
b, TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc s¬n 2 mÆt?
c, TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc s¬n 3 mÆt?
d, TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc kh«ng s¬n mÆt nµo?
e, TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng nhá dïng ®Ó xÕp thµnh h×nh lËp ph¬ng lín?
V× 2 h×nh lËp ph¬ng nhá ë hai ®Çu mçi c¹nh ®îc s¬n 2 hoÆc 3 mÆt nªn khi tÝnh
sè h×nh s¬n mét mÆt ta cÇn trõ kÝch thíc ®· cho 2 cm (1,6 dm = 16 cm; 1,2 dm=
12cm c¸c sè ®o sau khi trõ cßn 14 cm; 10 cm; 6 cm)
a, Sè h×nh lËp ph¬ng s¬n 1 mÆt lµ: (14 10 + 10 6 + 6 14) 2 = 568 (TÝnh
diÖn tÝch toµn phÇn)
b, Sè h×nh lËp ph¬ng s¬n 2 mÆt lµ: (14 + 10 + 6) 4 = 120 (TÝnh chu vi h×nh hép)
c, Sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc s¬n 3 mÆt lµ : 8 h×nh ë 8 ®Ønh
d, Sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc kh«ng s¬n mÆt nµo lµ: 14 10 6 = 840 (TÝnh thÓ
tÝch)
e, Sè h×nh lËp ph¬ng nhá dïng ®Ó xÕp thµnh h×nh lËp ph¬ng lín lµ: 16 12 8
= 1536 (TÝnh thÓ tÝch b×nh thêng)
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
9 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiÖm d¹y “Mét sè d¹ng to¸n trong gi¶i to¸n trªn m¹ng”
PhÇn II. TÝnh diÖn tÝch h×nh vu«ng vµ h×nh trßn néi ngo¹i tiÕp.
I/ Néi dung kiÕn thøc
- DiÖn tÝch h×nh vu«ng = a a
- DiÖn tÝch h×nh trßn = r r 3,14
- Quan hÖ gi÷a diÖn tÝch h×nh vu«ng vµ diÖn tÝch h×nh trßn
+ H×nh trßn n»m trong h×nh vu«ng.
DiÖn tÝch h×nh vu«ng b»ng diÖn tÝch h×nh trßn chia cho 3,14 nh©n víi 2
DiÖn tÝch h×nh trßn b»ng diÖn tÝch h×nh vu«ng chia cho 2 råi nh©n víi 3,14
+ H×nh trßn n»m ngoµi h×nh vu«ng
DiÖn tÝch h×nh vu«ng b»ng diÖn tÝch h×nh trßn chia cho 3,14 nh©n víi 4
DiÖn tÝch h×nh trßn b»ng diÖn tÝch h×nh vu«ng chia cho 4 råi nh©n víi 3,14
- C¸ch tÝnh diÖn tÝch phÇn g¹ch chÐo b»ng diÖn tÝch h×nh n»m ngoµi trõ ®i diÖn tÝch
h×nh n»m trong.
II/ Bµi tËp minh ho¹
Bµi 1. Ngêi ta vÏ xung quanh h×nh vu«ng ABCD mét h×nh trßn
nh h×nh vÏ. TÝnh diÖn tÝch phÇn giíi h¹n bëi h×nh vu«ng vµ
h×nh trßn. BiÕt diÖn tÝch h×nh trßn b»ng 94,2 cm2.
Híng dÉn gi¶i:
DiÖn tÝch h×nh vu«ng lµ; 94,2 : 3,14 2= 60 cm2
DiÖn tÝch phÇn g¹ch chÐo lµ: 94,2 - 60 = 34,2 cm2
Më réng cho häc sinh: NÕu h×nh vu«ng n»m ngoµi h×nh trßn 94,2 : 3,14 4
Bµi 2. Ngêi ta vÏ xung quanh h×nh vu«ng ABCD mét h×nh trßn
nh h×nh vÏ. TÝnh diÖn tÝch phÇn giíi h¹n bëi h×nh vu«ng vµ
h×nh trßn. BiÕt diÖn tÝch h×nh vu«ng lµ 36 cm2 .
Híng dÉn gi¶i:
DiÖn tÝch h×nh trßn lµ 36 : 2 3,14 = 56,52 cm2
DiÖn tÝch phÇn g¹ch chÐo lµ: 56,52 - 36 = 20,52 cm2
Më réng cho häc sinh: NÕu h×nh trßn n»m trong h×nh vu«ng 36 : 4 3,14
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
10 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiÖm d¹y “Mét sè d¹ng to¸n trong gi¶i to¸n trªn m¹ng”
Tõ ®ã cho häc sinh so s¸nh diÖn tÝch h×nh vu«ng n»m trong h×nh trßn vµ h×nh
vu«ng n»m ngoµi h×nh trßn ; h×nh trßn n¨m ngoµi h×nh vu«ng vµ h×nh trßn n»m
trong h×nh vu«ng
KÕt luËn h×nh n»m ngoµi gÊp ®«i h×nh n»m trong vµ ngîc l¹i.
PhÇn III: D¹ng to¸n ®ång hå.
I/ Néi dung kiÕn thøc.
- NÕu kim phót quay mét vßng th× kim giê quay ®îc
- HiÖu vËn tèc cña hai kim lµ: 1 -
1
vßng.
12
1
11
=
vßng
12
12
- Hai kim trïng nhau khi kho¶ng c¸ch gi÷a hai kim b»ng 0 hay mét vßng.
- Hai kim vu«ng gãc víi nhau nhau khi kho¶ng c¸ch gi÷a hai kim
1
vßng
4
- Hai kim th¼ng hµng víi nhau khi hai kim cïng n»m trªn mét ®êng th¼ng.
II/ Bµi tËp minh ho¹
Bµi 1: B©y giê lµ 12 giê. Hái:
a, Sau bao l©u hai kim l¹i trïng nhau
b, Sau bao l©u hai kim vu«ng gãc víi nhau.
c, Sau bao l©u hai kim th¼ng hµng víi nhau.
Híng dÉn gi¶i:
a, Ta cã: nÕu kim phót quay mét vßng th× kim giê quay
HiÖu vËn tèc cña 2 kim lµ: 1 -
1
vßng
12
1
11
=
vßng
12
12
§Ó hai kim trïng nhau th× kim phót ph¶i quay mét vßng, vËy thêi gian ®Ó hai kim
trïng nhau mét lÇn n÷a lµ: 1 :
11
12
=
giê
12
11
b, §Ó hai kim vu«ng gãc víi nhau th× kim phót ph¶i quay
1
vßng, vËy thêi gian ®Ó
4
hai vu«ng gãc víi nhau mét lÇn n÷a lµ:
1
11
3
:
=
giê
4
12
11
Ngêi thùc hiÖn: Lª
11 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
V¨n T¸
Kinh nghiÖm d¹y “Mét sè d¹ng to¸n trong gi¶i to¸n trªn m¹ng”
c, §Ó hai kim th¼ng hµng víi nhau th× kim phót ph¶i quay
®Ó hai kim th¼ng hµng víi nhau mét lÇn n÷a lµ:
1
vßng, vËy thêi gian
2
1
11
6
:
=
giê
2
12
11
DiÖn tÝch h×nh trßn lµ: 16 : 2 3,14 = 25,12 cm2
DiÖn tÝch c¸c c¸nh hoa lµ: 25,12 - 16 = 9,12 cm2
PhÇn VI: D¹ng to¸n chuyÓn ®éng ®Òu.
I/ Néi dung kiÕn thøc.
- VËn tèc b»ng qu·ng ®êng chia cho thêi gian.
- Qu¶ng ®êng b»ng vËn tèc nh©n víi thêi gian.
- Thêi gian b»ng qu·ng ®êng chia cho vËn tèc.
- VËn tèc khi xu«i dßng b»ng vËn tèc cña thuyÒn céng víi vËn tèc cña dßng s«ng.
- VËn tèc khi ngîc dßng b»ng vËn tèc cña thuyÒn trõ ®i vËn tèc cña dßng s«ng.
- VËn tèc cña dßng s«ng b»ng vËn tèc xu«i dßng trõ ®i vËn tèc ngîc dßng råi chia
cho 2.
- VËn tèc cña thuyÒn b»ng trung b×nh céng cña vËn tèc khi xu«i dßng vµ ngîc
dßng.
- NÕu qu¶ng ®êng kh«ng ®æi th× tû sè vËn tèc lu«n lu«n nghÞch ®¶o víi tû sè
thêi giam.
II/ Bµi tËp minh ho¹
Bµi 1: Mét « t« ®i tõ A vÒ B lóc 3 giê víi vËn tèc 60 km/giê. Mét « t« kh¸c còng ®i
tõ A ®Õn b vµ ®uæi theo xe ®Çu vµo lóc 3 giê 20 phót víi vËn tèc 70 km/giê. BiÕt
qu·ng ®êng AB dµi 150 km. Hái « t« thø hai cã ®uæi kÞp «t« thø nhÊt kh«ng? NÕu
kÞp th× c¸ch B bao xa vµ vµo lóc mÊy giê.
Híng dÉn gi¶i:
¤ t« thø nhÊt ®i tríc « t« thø hai víi thêi gian lµ: 3 giê 20 phót - 3 giê = 20 phót
hay
1
giê.
3
Sau
1
1
giê « t« thø nhÊt ®· ®i ®îc: 60
= 20 km
3
3
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
12 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiÖm d¹y “Mét sè d¹ng to¸n trong gi¶i to¸n trªn m¹ng”
HiÖu vËn tèc cña hai xe lµ: 70 - 60 = 10km/giê
Thêi gian « t« thø hai ®uæi kÞp « t« thø nhÊt lµ : 20 : 10 = 2 giê
¤ t« thø hai ®uæi kÞp « t« thø nhÊt vµ ®uæi kÞp lóc 3 giê 20 phót + 2 giê = 5 giê 20
phót.
Khi ®uæi kÞp cßn c¸ch B sè km lµ: 150 - (70 2) = 10 km
Bµi 2: H»ng ngµy Hµ ®i tõ nhµ ®Õn trêng mÊt 20 phót. H«m nay Hµ ®i häc chËm 4
phót so víi mäi ngµy. §Ó kÞp giê, mçi phót Hµ ph¶i ®i nhiÒu h¬n 50 m so víi mäi
ngµy. TÝnh xem nhµ Hµ c¸ch trêng bao nhiªu km?
Gi¶i
H«m nay Hµ ®i muén mÊt 4 phót nªn thêi gian h«m nay Hµ ®i lµ 20 - 4 = 16
phót.
Tû sè thêi gian lµ: 16 : 20 =
4
5
=> tû sè vËn tèc lµ ( tû lÖ nghÞch víi tû sè thêi
5
4
gian)
VËn tèc h«m nay Hµ ®· ®i lµ : 50 5 = 250 m/phót
Qu·ng ®êng tõ nhµ Hµ ®Õn trêng lµ; 250 16 = 4000 m = 4 km
Còng nh c¸c tiÕt häc kh¸c, gi¸o viªn cÇn tæ chøc cho häc sinh häc tËp theo
ph¬ng ph¸p tÝch cùc theo híng tËp trung vµo häc sinh b»ng nhiÒu h×nh thøc häc
c¸ nh©n, häc nhãm, tæ chøc nh÷ng h×nh thøc d¹y häc g©y høng thó cho häc sinh.
Gi¸o viªn chØ lµ ngêi tæ chøc, híng dÉn cho mäi häc sinh tham gia häc tËp,
tù huy ®éng vèn hiÓu biÕt ®Ó chiÕm lÜnh tri thøc vµ vËn dông tri thøc vµo thùc tÕ
gi¶i bµi tËp.
Trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y, gióp häc sinh n¾m ch¾c ®îc c¸c ®Æc ®iÓm, b¶n
chÊt cña tõng d¹ng to¸n ®Ó häc sinh cã kü n¨ng gi¶i to¸n.
Ch¬ng III
Thùc nghiÖm s ph¹m
1. Môc ®Ých thùc nghiÖm.
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
13 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiÖm d¹y “Mét sè d¹ng to¸n trong gi¶i to¸n trªn m¹ng”
TiÕn hµnh d¹y thùc nghiÖm nh»m ¸p dông c¬ së lý luËn vµo thùc tiÔn. Bµi thùc
nghiÖm vµ qu¸ tr×nh ¸p dông ph¬ng ph¸p ®· nghiªn cøu vµo mét bµi cô thÓ nh»m
gióp cho häc sinh hiÓu vµ n¾m ch¾c c¸ch gi¶i. Tõ ®ã h×nh thµnh kü n¨ng gi¶i d¹ng
to¸n trªn.
2. Néi dung thùc nghiÖm.
D¹y 2 tiÕt ë líp båi d¬ng gi¶i to¸n cña Phßng Gi¸o dôc - §µo t¹o LÖ Thñy
Bµi d¹y ngµy 26 th¸ng 3 n¨m 2010
PhÇn 1: D¹ng to¸n s¬n mét mÆt, s¬n 2 mÆt, s¬n 3 mÆt, kh«ng s¬n mÆt nµo.
I/ Néi dung kiÕn thøc:
- TÝnh diÖn tÝch xung quanh h×nh hép ch÷ nhËt.
=
(a + b) 2 c
- DiÖn tÝch toµn phÇn h×nh hép ch÷ nhËt. = Sxq + S 2®¸y.
- ThÓ tÝch h×nh hép ch÷ nhËt. = a b c
- Chu vi h×nh hép ch÷ nhÊt b»ng (a + b + c) 4
- TÝnh diÖn tÝch xung quanh h×nh lËp ph¬ng.
=
ab 4
- DiÖn tÝch toµn phÇn h×nh lËp ph¬ng. = a b 6.
- ThÓ tÝch h×nh hép ch÷ nhËt. = a a a
- Chu vi h×nh lËp ph¬ng b»ng
a 12
- V× 2 h×nh lËp ph¬ng nhá ë hai ®Çu mçi c¹nh ®îc s¬n 2 mµu nªn sè ®o cña mçi
c¹nh gi¶m ®i 2 ®¬n vÞ.
II/ LuyÖn tËp thùc hµnh:
Bµi 1: Ngêi ta xÕp nh÷ng h×nh lËp ph¬ng nhá c¹nh 1 cm thµnh mét h×nh lËp
ph¬ng c¹nh 15 cm. Sau ®ã ngêi ta s¬n 6 mÆt cña cña h×nh võa xÕp ®îc.
a,TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng ®îc s¬n mét mÆt.
b,TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng ®îc s¬n 2 mÆt.
c,TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng ®îc s¬n ba mÆt
d,TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng kh«ng s¬n c¹nh nµo
Híng dÉn gi¶i
KÝnh thíc cña c¹nh h×nh lËp ph¬ng gi¶m 2 ®¬n vÞ nh kiÕn thøc ®· nªu: 15 - 2
13 cm
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
14 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiÖm d¹y “Mét sè d¹ng to¸n trong gi¶i to¸n trªn m¹ng”
a, Sè h×nh lËp ph¬ng s¬n mét mÆt lµ: 13 x 13 x 6 = 1014 h×nh
b, Sè h×nh lËp ph¬ng s¬n hai mÆt lµ: 13 x 12 = 156 h×nh
c, Sè h×nh lËp ph¬ng s¬n ba mÆt lµ: 8 h×nh
d, Sè h×nh lËp ph¬ng kh«ng s¬n mét mÆt lµ: 13 x 13 x 13 = 2197 h×nh
Bµi 2: Ngêi ta xÕp nh÷ng h×nh lËp ph¬ng nhá c¹nh 1 cm thµnh mét h×nh hép ch÷
nhËt cã kÝch thíc lµ 1,4 dm; 10 cm 8 cm. Sau ®ã ngêi ta s¬n 6 mÆt cña cña h×nh
võa xÕp ®îc.
a,TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng ®îc s¬n mét mÆt.
b,TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng ®îc s¬n 2 mÆt.
c,TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng ®îc s¬n ba mÆt.
d,TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng kh«ng s¬n c¹nh nµo.
Híng dÉn gi¶i
KÝnh thíc cña c¹nh h×nh lËp ph¬ng gi¶m 2 ®¬n vÞ nh kiÕn thøc ®· nªu: 1,4 dm
= 14 cm - 2 cm = 12 cm; 10 cm - 2 cm = 8 cm ; 8 cm – 2 cm = 6 cm
a, Sè h×nh lËp ph¬ng s¬n mét mÆt lµ: (12 x 8 + 8 x 6 + 6 x 12) x 2 = 432 h×nh
b, Sè h×nh lËp ph¬ng s¬n hai mÆt lµ: (12 + 8 + 6) x 4 = 104 h×nh
c, Sè h×nh lËp ph¬ng s¬n ba mÆt lµ: 8 h×nh
d, Sè h×nh lËp ph¬ng kh«ng s¬n mét mÆt lµ: 12 x 8 x 6 = 576 h×nh
PhÇn II. TÝnh diÖn tÝch h×nh vu«ng vµ h×nh trßn néi ngo¹i tiÕp.
I/ Néi dung kiÕn thøc
- DiÖn tÝch h×nh vu«ng = a a
- DiÖn tÝch h×nh trßn = r r 3,14
- Quan hÖ gi÷a diÖn tÝch h×nh vu«ng vµ diÖn tÝch h×nh trßn
+ H×nh trßn n»m trong h×nh vu«ng.
DiÖn tÝch h×nh vu«ng b»ng diÖn tÝch h×nh trßn chia cho 3,14 nh©n víi 2
DiÖn tÝch h×nh trßn b»ng diÖn tÝch h×nh vu«ng chia cho 2 råi nh©n víi 3,14
+ H×nh trßn n»m ngoµi h×nh vu«ng
DiÖn tÝch h×nh vu«ng b»ng diÖn tÝch h×nh trßn chia cho 3,14 nh©n víi 4
DiÖn tÝch h×nh trßn b»ng diÖn tÝch h×nh vu«ng chia cho 4 råi nh©n víi 3,14
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
15 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiÖm d¹y “Mét sè d¹ng to¸n trong gi¶i to¸n trªn m¹ng”
- C¸ch tÝnh diÖn tÝch phÇn g¹ch chÐo b»ng diÖn tÝch h×nh n»m ngoµi trõ ®i diÖn tÝch
h×nh n»m trong.
II/ LuyÖn tËp thùc hµnh
Bµi 1. Ngêi ta vÏ xung quanh h×nh vu«ng ABCD mét h×nh trßn
nh h×nh vÏ. TÝnh diÖn tÝch phÇn giíi h¹n bëi h×nh vu«ng vµ
h×nh trßn. BiÕt diÖn tÝch h×nh trßn b»ng 94,2 cm2.
Híng dÉn gi¶i:
DiÖn tÝch h×nh vu«ng lµ; 94,2 : 3,14 2= 60 cm2
DiÖn tÝch phÇn g¹ch chÐo lµ: 94,2 - 60 = 34,2 cm2
Më réng cho häc sinh: NÕu h×nh vu«ng n»m ngoµi h×nh trßn 94,2 : 3,14 4
Bµi 2. Ngêi ta vÏ xung quanh h×nh vu«ng ABCD mét h×nh trßn
nh h×nh vÏ. TÝnh diÖn tÝch phÇn giíi h¹n bëi h×nh vu«ng vµ
h×nh trßn. BiÕt diÖn tÝch h×nh vu«ng lµ 36 cm2 .
Híng dÉn gi¶i:
DiÖn tÝch h×nh trßn lµ 36 : 2 3,14 = 56,52 cm2
DiÖn tÝch phÇn g¹ch chÐo lµ: 56,52 - 36 = 20,52 cm2
Më réng cho häc sinh: NÕu h×nh trßn n»m trong h×nh vu«ng 36 : 4 3,14
Tõ ®ã cho häc sinh so s¸nh diÖn tÝch h×nh vu«ng n»m trong h×nh trßn vµ h×nh
vu«ng n»m ngoµi h×nh trßn ; h×nh trßn n¨m ngoµi h×nh vu«ng vµ h×nh trßn n»m
trong h×nh vu«ng
KÕt luËn h×nh n»m ngoµi gÊp ®«i h×nh n»m trong vµ ngîc l¹i.
Thø n¨m ngµy 1 th¸ng 4 n¨m 2010
PhÇn I.
D¹ng to¸n ®ång hå.
I/ Néi dung kiÕn thøc.
- NÕu kim phót quay mét vßng th× kim giê quay ®îc
- HiÖu vËn tèc cña hai kim lµ: 1 -
1
vßng.
12
1
11
=
vßng
12
12
- Hai kim trïng nhau khi kho¶ng c¸ch gi÷a hai kim b»ng 0 hay mét vßng.
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
16 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiÖm d¹y “Mét sè d¹ng to¸n trong gi¶i to¸n trªn m¹ng”
- Hai kim vu«ng gãc víi nhau nhau khi kho¶ng c¸ch gi÷a hai kim
1
vßng
4
- Hai kim th¼ng hµng víi nhau khi hai kim cïng n»m trªn mét ®êng th¼ng.
II/ LuyÖn tËp thùc hµnh
Bµi 1: B©y giê lµ 12 giê. Hái:
a, Sau bao l©u hai kim l¹i trïng nhau
b, Sau bao l©u hai kim vu«ng gãc víi nhau.
c, Sau bao l©u hai kim th¼ng hµng víi nhau.
Híng dÉn gi¶i:
a, Ta cã: nÕu kim phót quay mét vßng th× kim giê quay
HiÖu vËn tèc cña 2 kim lµ: 1 -
1
vßng
12
1
11
=
vßng
12
12
§Ó hai kim trïng nhau th× kim phót ph¶i quay mét vßng, vËy thêi gian ®Ó hai kim
trïng nhau mét lÇn n÷a lµ: 1 :
11
12
=
giê
12
11
b, §Ó hai kim vu«ng gãc víi nhau th× kim phót ph¶i quay
hai vu«ng gãc víi nhau mét lÇn n÷a lµ:
1
vßng, vËy thêi gian ®Ó
4
1
11
3
:
=
giê
4
12
11
c, §Ó hai kim th¼ng hµng víi nhau th× kim phót ph¶i quay
®Ó hai kim th¼ng hµng víi nhau mét lÇn n÷a lµ:
1
vßng, vËy thêi gian
2
1
11
6
:
=
giê
2
12
11
* Bµi tËp vËn dông.
Bµi 1: B©y giê lµ 3 giê. Hái:
a, Sau bao l©u hai kim l¹i trïng nhau
b, Sau bao l©u hai kim vu«ng gãc víi nhau.
c, Sau bao l©u hai kim th¼ng hµng víi nhau.
Bµi 1: B©y giê lµ 6 giê. Hái:
a, Sau bao l©u hai kim l¹i trïng nhau
b, Sau bao l©u hai kim vu«ng gãc víi nhau.
c, Sau bao l©u hai kim th¼ng hµng víi nhau.
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
17 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiÖm d¹y “Mét sè d¹ng to¸n trong gi¶i to¸n trªn m¹ng”
Bµi 1: B©y giê lµ 9 giê. Hái:
a, Sau bao l©u hai kim l¹i trïng nhau
b, Sau bao l©u hai kim vu«ng gãc víi nhau.
c, Sau bao l©u hai kim th¼ng hµng víi nhau.
Thø t ngµy 7 th¸ng 4 n¨m 2010
PhÇn I .
D¹ng to¸n chuyÓn ®éng ®Òu.
I/ Néi dung kiÕn thøc.
- VËn tèc b»ng qu·ng ®êng chia cho thêi gian.
- Qu¶ng ®êng b»ng vËn tèc nh©n víi thêi gian.
- Thêi gian b»ng qu·ng ®êng chia cho vËn tèc.
- VËn tèc khi xu«i dßng b»ng vËn tèc cña thuyÒn céng víi vËn tèc cña dßng s«ng.
- VËn tèc khi ngîc dßng b»ng vËn tèc cña thuyÒn trõ ®i vËn tèc cña dßng s«ng.
- VËn tèc cña dßng s«ng b»ng vËn tèc xu«i dßng trõ ®i vËn tèc ngîc dßng råi chia
cho 2.
- VËn tèc cña thuyÒn b»ng trung b×nh céng cña vËn tèc khi xu«i dßng vµ ngîc
dßng.
- NÕu qu¶ng ®êng kh«ng ®æi th× tû sè vËn tèc lu«n lu«n nghÞch ®¶o víi tû sè
thêi giam.
II/ LuyÖn tËp thùc hµnh
Bµi 1: Mét « t« ®i tõ A vÒ B lóc 3 giê víi vËn tèc 60 km/giê. Mét « t« kh¸c còng ®i
tõ A ®Õn b vµ ®uæi theo xe ®Çu vµo lóc 3 giê 20 phót víi vËn tèc 70 km/giê. BiÕt
qu·ng ®êng AB dµi 150 km. Hái « t« thø hai cã ®uæi kÞp «t« thø nhÊt kh«ng? NÕu
kÞp th× c¸ch B bao xa vµ vµo lóc mÊy giê.
Híng dÉn gi¶i:
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
18 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiÖm d¹y “Mét sè d¹ng to¸n trong gi¶i to¸n trªn m¹ng”
¤ t« thø nhÊt ®i tríc « t« thø hai víi thêi gian lµ: 3 giê 20 phót - 3 giê = 20 phót
hay
1
giê.
3
Sau
1
1
giê « t« thø nhÊt ®· ®i ®îc: 60
= 20 km
3
3
HiÖu vËn tèc cña hai xe lµ: 70 - 60 = 10km/giê
Thêi gian « t« thø hai ®uæi kÞp « t« thø nhÊt lµ : 20 : 10 = 2 giê
¤ t« thø hai ®uæi kÞp « t« thø nhÊt vµ ®uæi kÞp lóc 3 giê 20 phót + 2 giê = 5 giê 20
phót.
Khi ®uæi kÞp cßn c¸ch B sè km lµ: 150 - (70 2) = 10 km
Bµi 2: H»ng ngµy Hµ ®i tõ nhµ ®Õn trêng mÊt 20 phót. H«m nay Hµ ®i häc chËm 4
phót so víi mäi ngµy. §Ó kÞp giê, mçi phót Hµ ph¶i ®i nhiÒu h¬n 50 m so víi mäi
ngµy. TÝnh xem nhµ Hµ c¸ch trêng bao nhiªu km?
Gi¶i
H«m nay Hµ ®i muén mÊt 4 phót nªn thêi gian h«m nay Hµ ®i lµ 20 - 4 = 16
phót.
Tû sè thêi gian lµ: 16 : 20 =
4
5
=> tû sè vËn tèc lµ ( tû lÖ nghÞch víi tû sè thêi
5
4
gian)
VËn tèc h«m nay Hµ ®· ®i lµ : 50 5 = 250 m/phót
Qu·ng ®êng tõ nhµ Hµ ®Õn trêng lµ; 250 16 = 4000 m = 4 km
Bµi 3: Mét « t« ®i tõ A ®Õn B mÊt 4 giê. NÕu vËn tèc cña « t« t¨ng thªm mçi giê 14
km th× « t« ®i tõ A ®Õn B chØ mÊt 3 giê. TÝnh qu·ng ®êng AB.
Gi¶i t¬ng tù bµi 3: 14 3 4 = 168 km
Bµi 4: Mét chiÕc ca n« ch¹y trªn s«ng tõ bÕn A ®Õn bÕn B. Khi ®i xu«i dßng th× mÊt
6 giê. Khi ®i ngîc dßng th× mÊt 8 giê . H·y tÝnh kho¶ng c¸ch gi÷a hai bÕn A vµ B.
BiÕt vËn tèc níc ch¶y lµ 5 km/giê.
Gi¶i t¬ng tù; §¸p sè: 240 km
KÕt qu¶ thùc nghiÖm:
Qua hai tiÕt d¹y b»ng ph¬ng ph¸p míi víi ý ®å gi¸o viªn chØ lµ ngêi tæ
chøc, híng dÉn, gîi më, häc sinh tÝch cùc chñ ®éng, s¸ng t¹o chiÕm lÜnh kiÕn
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
19 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiÖm d¹y “Mét sè d¹ng to¸n trong gi¶i to¸n trªn m¹ng”
thøc. Víi ph¬ng ph¸p d¹y häc nh vËy, tõng häc sinh ®îc tham gia gi¶i quyÕt
vÊn ®Ò, do ®ã häc sinh høng thø häc tËp.
KÕt qu¶ cô thÓ:
- Häc sinh ®· n¾m ®îc c¸ch tim sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc s¬n mét mÆt,
hai mÆt, ba mÆt, kh«ng s¬n mÆt nµo. Cach tÝnh diªn tÝch h×nh vu«ng n»m trong vµ
ngoµi h×nh tron vµ diªn tÝch h×nh trßn n¨m trong hoÆc ngoµi h×nh vu«ng. Ph¬ng
ph¸p tÝnh c¸c d¹ng to¸n chuyÓn ®éng ®Òu.
Sau tiÕu häc t«i tæ chøc kiÓm tra nh sau:
§Ò bµi thø nhÊt
Bµi 1: Ngêi ta xÕp nh÷ng h×nh lËp ph¬ng nhá c¹nh 1 cm thµnh mét h×nh lËp
ph¬ng c¹nh 1,2 dm. Sau ®ã ngêi ta s¬n 6 mÆt cña cña h×nh võa xÕp ®îc.
Bµi 2 Ngêi ta vÏ xung quanh h×nh vu«ng ABCD mét h×nh trßn
nh h×nh vÏ. TÝnh diÖn tÝch phÇn giíi h¹n bëi h×nh vu«ng vµ
h×nh trßn. BiÕt diÖn tÝch h×nh trßn b»ng 47,1 cm2.
Bµi 3. Ngêi ta vÏ xung quanh h×nh vu«ng ABCD mét h×nh trßn
nh h×nh vÏ. TÝnh diÖn tÝch phÇn giíi h¹n bëi h×nh vu«ng vµ
h×nh trßn. BiÕt diÖn tÝch h×nh vu«ng lµ 140 cm2 .
§Ò bµi thø hai
1. Mét « t« khëi hµnh t¹i A lóc 4 giê s¸ng ®Ó ®i vÒ B víi vËn tèc 60 km/giê. §Õn 5
giê, mét «t« kh¸c khëi hµnh taÞ B vµ ®i vÒ A víi vËn tèc 70 km/giê. Hai xe gÆp
nhau lóc 8 giê. TÝnh kho¶ng c¸ch AB.
2. Mét xe «t«, ngµy h«m tríc ®i tõ A vÒ B víi vËn tèc 45 km/h. Ngµy h«m sau ®ã
®i tõ B vÒ A víi vËn tèc 60 km/h. Tæng thêi gian xe ®ã ®i trong hai ngµy lµ 14 giê.
TÝnh kháng c¸ch AB?
3. Mét «t« ph¶i ®i tõ A ®Õn B trong mét thêi gian quy ®Þnh. Ngêi l¸i xe nhËn thÊy
r»ng nÕu ®i víi vËn tèc 50 km/h th× chËm mÊt 10 phót, nÕu ®i vèi vËn tèc 60 km/h
th× ®Õn B sím h¬n dù ®Þnh 10 phót. Hái A c¸ch B bao nhiªu km?
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
20 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
- Xem thêm -
.PDF 
22 
112 
132 
