Nguyễn Thành
admin: Tôi Yêu Hóa Học
Ch¬ng 15
§¹i c¬ng ho¸ häc h÷u c¬
A. mét sè lu ý khi gi¶i bµi tËp tr¾c nghiÖm ®¹i c¬ng h÷u c¬
- C«ng thøc tæng qu¸t cho biÕt thµnh phÇn ®Þnh tÝnh c¸c nguyªn tè. ThÝ dô:
CxHyOz cho biÕt chÊt h÷u c¬ ®· cho chøa ba nguyªn tè C, H vµ O
+ C«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt ®îc x¸c ®Þnh b»ng thùc nghiÖm, cho biÕt tû lÖ vÒ
sè lîng c¸c nguyªn tö trong ph©n tö. VÝ dô: CH2O
+ C«ng thøc ph©n tö cho biÕt sè lîng nguyªn tö cña mçi nguyªn tè trong
ph©n tö, tøc lµ biÕt gi¸ trÞ cña n. ThÝ dô: (CH2O)n khi n = 2 ta cã C2H4O2. §Ó x¸c
®Þnh ®îc c«ng thøc ph©n tö cÇn biÕt thµnh phÇn c¸c nguyªn tè vµ khèi lîng mol
ph©n tö cña nã.
+ Ph©n tÝch ®Þnh lîng lµ chuyÓn c¸c nguyªn tè trong chÊt h÷u c¬ thµnh c¸c
chÊt v« c¬ ®¬n gi¶n, dùa vµo ph¬ng ph¸p khèi lîng hay ph¬ng ph¸p thÓ tÝch ®Ó
®Þnh lîng chóng.
- X¸c ®Þnh khèi lîng mol ph©n tö
+ C¸c chÊt khÝ hoÆc dÔ bay h¬i thêng ®îc x¸c ®Þnh khèi lîng mol ph©n tö
(M) theo biÓu thøc liªn hÖ gi÷a M víi tû khèi h¬i d so víi mét khÝ quen thuéc nµo
®ã nh H2 hay kh«ng khÝ... MA = 29. dA/KK
; MA = MB. dA/B
HoÆc MA = 2. dA/H2
+ C¸c chÊt khã, hoÆc kh«ng bay h¬i thêng ®îc x¸c ®Þnh khèi lîng mol
ph©n tö (M) b»ng ph¬ng ph¸p nghiÖm l¹nh hay nghiÖm s«i. Khi ®ã ta ¸p dông
c«ng thøc:
m
trong ®ã K lµ h»ng sè nghiÖm l¹nh (s«i), m lµ khèi lîng chÊt
t
tan trong 1000 gam dung m«i. t lµ ®é gi¶m nhiÖt ®é ®«ng ®Æc, hay ®é t¨ng nhiÖt
®é s«i. Ph¬ng ph¸p nghiÖm l¹nh ®îc dïng phæ biÕn h¬n ph¬ng ph¸p nghiÖm
s«i.
M = K.
- LËp c«ng thøc ph©n tö
Theo s¬ ®å ph¶n øng:
CxHyOzNt xCO2 +
y
t
H2O + N2 ta cã thÓ viÕt
2
2
M
44 x
9y
14t
=
=
=
trong ®ã a lµ khèi lîng chÊt h÷u c¬ bÞ oxi ho¸.
a
mCO2 mH 2O mN 2
M
M
M
mCO2 ; y =
mH 2O ; t =
mN z ®îc suy ra tõ x, y. t vµ M.
44a
9a
14a 2
Trung gian ph¶n øng ho¸ häc h÷u c¬
Gèc hi®rocacbon lµ tiÓu ph©n trung gian ph¶n øng theo c¬ chÕ gèc tù do, khi
ph©n c¾t dÞ li mét nguyªn tö hi®ro ra khái hi®rocacbon. Gèc hi®rocacbon kh«ng
bÒn, ®é bÒn t¬ng ®èi cña gèc quy ®Þnh s¶n phÈm nµo lµ chÝnh, s¶n phÈm nµo lµ
phô. Thø tù gi¶m dÇn ®é bÒn cña c¸c gèc hi®rocacbon nh sau:
x=
140
Nguyễn Thành
admin: Tôi Yêu Hóa Học
R
R
.
R
C > R
C
R
H
H
.
>R
C
H
.
.
> H
C
H
H
Cacbocation lµ ion d¬ng cã ®iÖn tÝch d¬ng t¹i nguyªn tö cacbon.
Cacbocation lµ tiÓu ph©n trung gian ph¶n øng, nãi chung kh«ng bÒn. Tuy nhiªn, ®é
bÒn t¬ng ®èi cña cacbocation quy ®Þnh híng u tiªn cña ph¶n øng. Thø tù gi¶m
dÇn ®é bÒn cña c¸c cacbocation nh sau:
R
R
R
H
C+ > R
C+ > R
C+
R
H
H
H
> H
C+
H
Ngêi ta kh«ng thÓ t¸ch riªng c¸c trung gian ph¶n øng, do thêi gian tån t¹i
qu¸ ng¾n ngñi, nhng cã thÓ ph¸t hiÖn chóng b»ng c¸c ph¬ng ph¸p phæ.
B. bµi tr¾c nghiÖm cã lêi gi¶i
1. Trong c¸c hîp chÊt sau, hîp chÊt nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ hîp chÊt h÷u c¬?
A. (NH4)2CO3
B. CH3COONa
C. CH3Cl
D. C6H5NH2
§¸p ¸n A
2. C¸c hîp chÊt h÷u c¬ cã ®Æc ®iÓm chung lµ:
A. Liªn kÕt hãa häc trong hîp chÊt h÷u c¬ chñ yÕu lµ liªn kÕt céng ho¸ trÞ.
B. Ph¶n øng cña hîp chÊt h÷u c¬ thêng x¶y ra chËm, theo nhiÒu híng
kh¸c nhau.
C. Cã nhiÖt ®é nãng ch¶y, nhiÖt ®é s«i thÊp.
D. A, B, C ®Òu ®óng.
§¸p ¸n D
3. Theo danh ph¸p gèc-chøc, hîp chÊt CH3CH2CH2OH cã tªn gäi lµ:
A. Propan-1- al
B. Propan-2- ol
C. Propan-1- ol
D. Ancol propionic
§¸p ¸n C
4. §Ó x¸c ®Þnh hîp chÊt h÷u c¬ cã chøa nit¬ hay kh«ng cã thÓ:
A. §un chÊt h÷u c¬ víi axit H2SO4 ®ÆC.
B. Nung chÊt h÷u c¬ víi CuO trong dßng khÝ CO2.
C. §èt ch¸y hîp chÊt h÷u c¬ råi cho s¶n phÈm ch¸y ®i qua b×nh axit H2SO4
®ÆC.
D. Dïng mét ph¬ng ph¸p kh¸c.
§¸p ¸n B
5. Trong c¸c c©u sau, c©u nµo kh«ng ®óng?
A. C«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt cho biÕt tØ lÖ sè nguyªn tö cña c¸c nguyªn tè cã
trong ph©n tö.
B. CTPT kh«ng trïng víi c«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt.
141
Nguyễn Thành
admin: Tôi Yêu Hóa Học
C. Tõ CTPT cã thÓ biÕt ®îc sè nguyªn tö cña c¸c nguyªn tè cã trong ph©n
tö.
D. §Ó x¸c ®Þnh CTPT hîp chÊt h÷u c¬ nhÊt thiÕt ph¶i qua c«ng thøc ®¬n
gi¶n nhÊt.
§¸p ¸n D
6. §èt ch¸y hoµn toµn 2,7g chÊt hi®rocacbon X thu ®îc 8,8g CO2 vµ 2,7g H2O.
CTPT cña X lµ:
A. C4H8
B. C4H10
C. C4H6
D. C3H8
§¸p ¸n C
Híng dÉn
mC
8,8
8,8
2,7
=0,2; mH
12 = 2,4 (g) nC
2 = 0,3 (g)
44
44
18
nH
2,7
= 0,15 (mol)
18
NhËn xÐt: sè mol CO2 thu ®îc lín h¬n sè mol H2O, do ®ã hi®rocacbon lµ ankin
hay anka®ien. Sè mol ankin hay anka®ien = nC - nH = 0,2 - 0,15 = 0,05.
MX =
2,7
=54 X lµ C4H6
0,05
7. Oxi ho¸ hoµn toµn 1,46g chÊt h÷u c¬ X sinh ra 3,3g CO2 vµ 3,6g H2O. Thµnh
phÇn % vÒ khèi lîng cña mçi nguyªn tè trong ph©n tö X lµ:
A. 61,64% C ; 10,96% H ; 27,4% O.
B. 61,64% C ; 27,4% H ; 10,96% O.
C. 72,4% C ; 16,64% H ; 10,96% O.
D. 72,4% C; 10,96% H; 16,64% O.
§¸p ¸n B
Híng dÉn
%C =
3,3 12
3,6 2
100% =. 61,64%; %H =
100% = 27,40%;
44 1, 46
18 1, 46
%O = 100%-(61,64%+27,40)=10,96%
8. Khi lµm bay h¬i 0,23g chÊt h÷u c¬ X gåm (C, H, O) thu ®îc thÓ tÝch ®óng
b»ng thÓ tÝch cña 0,16g O2 ë cïng ®iÒu kiÖn. CTPT cã thÓ cã cña X lµ:
A. CH2O2
B. C2H6O
C. C2H4O2
D. C¶ A, B
§¸p ¸n D
Híng dÉn
Theo ®Ò bµi ta cã n X nO
2
0, 23
0,16
= 0,005 (mol); MX=
=46 (g)
0,005
32
Cã hai chÊt cã cïng khèi lîng mol lµ 46 g lµ CH2O2 vµ C2H6O.
9. Cho chÊt h÷u c¬ X cã thµnh phÇn % vÒ khèi lîng: 53,33% C; 15,56% H,
31,11% N. BiÕt: d
. CTPT cña X lµ:
X / H 22, 5
2
A. C2H7N
B. C6H7N
C. C3H9N
§¸p ¸n A
Híng dÉn
142
D. C4H11N
Nguyễn Thành
admin: Tôi Yêu Hóa Học
§Æt c«ng thøc ph©n tö cña X lµ CxHyNz
MX = 22,5. 2 = 45; x =
53,33 45
15,56 45
31,11 45
=2; y =
=7; z =
=1
100 12
100
1
100 14
VËy X cã c«ng thøc ph©n tö lµ C2H7N
10. §iÒu kh¼ng ®Þnh nµo sau ®©y ®óng?
A. Liªn kÕt ®îc h×nh thµnh do sù xen phñ trôC.
B. Liªn kÕt ®«i gåm 2 liªn kÕt .
C. Liªn kÕt ®«i bÒn h¬n liªn kÕt ®¬n.
D. Liªn kÕt ®¬n ®îc h×nh thµnh do sù xen phñ bªn.
§¸p ¸n C
11. Trong c¸c trêng hîp sau, trêng hîp nµo x¶y ra sù ph©n c¾t ®ång li?
A. Sù ®iÖn li cña níc.
B. Ph¶n øng thÕ clo vµo metan díi t¸c dông cña ¸nh s¸ng khuÕch t¸n.
C. Céng HCl vµo propen.
D. C¶ A, B, C.
§¸p ¸n B
Díi ¸nh s¸ng khuÕch t¸n, ph©n tö clo bÞ ph©n c¾t ®ång li thµnh hai gèc tù do Cl. .
12. §Ó t¸ch benzen (s«i ë 100oC) vµ nitrobenzen (s«i ë 207oC) ngêi ta thêng
dïng ph¬ng ph¸p:
A. Chng cÊt ph©n ®o¹n
B. Chng cÊt thêng
C. ChiÕt
D. KÕt tinh
§¸p ¸n D
13. Khi etilen céng víi brom th× liªn kÕt cña nã bÞ ph¸ vì.
Nguyªn nh©n do:
A. Liªn kÕt ®îc h×nh thµnh do sù xen phñ trôC.
B. Liªn kÕt gåm hai liªn kÕt .
C. Liªn kÕt kÐm bÒn h¬n liªn kÕt .
D. C¶ A, B, C.
§¸p ¸n C
14. Vitamin C cã c«ng thøc ph©n tö lµ C6H8O6. C«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt cña
vitamin C lµ:
A. CH2O
B. C6H8O6
C. C3H4O3
D. Mét c«ng thøc kh¸c
§¸p ¸n C
15. Trong ph©n tö C2H4, c¸c obitan hãa trÞ cña cacbon ë tr¹ng th¸i lai hãa nµo?
A. sp3
B. sp2
C. sp3d
D. sp
§¸p ¸n B
16. Trong ph©n tö C2H2, c¸c obitan hãa trÞ cña cacbon ë tr¹ng th¸i lai hãa nµo?
A. sp3
B. sp2
C. sp3d
D. sp
§¸p ¸n D
143
Nguyễn Thành
admin: Tôi Yêu Hóa Học
17. Thµnh phÇn % cña hîp chÊt h÷u c¬ chøa C, H, O theo thø tù lµ 62,1% ;
10,3% ; 27,6%.
M = 60. C«ng thøc nguyªn cña hîp chÊt nµy lµ :
A. C2H4O
B. C2H4O2
C. C2H6O
§¸p ¸n D
Híng dÉn
D. C3H6O
§Æt c«ng thøc ph©n tö cña X lµ CxHyOz
MX = 60; x =
62, 21 60
10,3 60
27,6 60
=6; z =
=3; y =
=1
100 12
100 1
100 16
VËy X cã c«ng thøc ph©n tö lµ C2H7N
18. Ph¶n øng gi÷a etanol (C2H5OH) víi axit axetic (CH3COOH) cã xóc t¸c lµ
H2SO4 ®Æc thuéc lo¹i ph¶n øng nµo sau ®©y?
A. Ph¶n øng trao ®æi
B. Ph¶n øng thÕ
C. Ph¶n øng oxi ho¸ - khö
D. Ph¶n øng axit – baz¬
§¸p ¸n B
19. §èt ch¸y hoµn toµn m g hçn hîp X gåm hai hi®rocacbon thuéc cïng d·y ®ång
®¼ng cÇn dïng 6,16(l)CO2 vµ thu ®îc 3,36 (l) h¬i H2O. C¸c thÓ tÝch khÝ vµ h¬i ®o
ë ®ktc. Gi¸ trÞ cña m lµ:
A. 2,6g.
B. 3,3g.
C. 3,6 g.
D. 3,9g
§¸p ¸n C
Híng dÉn gi¶i
¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn khèi lîng ta cã:
m = m C + mH =
6,16
3,36
12 +
2 =3,6 (g)
22, 4
22, 4
20. §èt ch¸y hoµn toµn m gam hçn hîp X gåm CH4, C3H6 vµ C4H10 thu ®îc 4,4
gam CO2 vµ 2,52 gam H2O.
A. Hái m cã gi¸ trÞ lµ bao nhiªu?
A. 1,48 gam B. 2,48 gam
C. 14,8 gam
D. KÕt qu¶ kh¸c.
A. §¸p ¸n: A.
B. ThÓ tÝch khÝ oxi ë ®ktc cÇn dïng lµ bao nhiªu lÝt?
A. 12,532 lÝt B. 15, 232 lÝt
C. 15,522 lÝt
D. 5,376 lÝt
B. §¸p ¸n: B.
Híng dÉn gi¶i
a)¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn khèi lîng ta cã:
m = mC + mH =
4,4
2,52
.12
.2 = 1,48 (gam)
44
18
b)¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn nguyªn tè ta cã:
nO 2
p
= nO 2
(CO 2 )
+ nO 2
(H 2 O)
= nCO 2 + 2 H 2 O
4,4 2,52
.
.2 = 0,68 (mol) VO 2 = 0,68. 22,4 = 15,232 lÝt
44
18
21. §èt ch¸y hoµn toµn hçn hîp gåm 0,02 mol C2H6, 0,05 mol CH4, 0,01 mol C3H6.
A. ThÓ tÝch khÝ CO2 ®ktc thu ®îc lµ bao nhiªu?
=
144
Nguyễn Thành
admin: Tôi Yêu Hóa Học
A. 2,668 lÝt
kh¸c
B. 2,688 lÝt
C. 2,464 lÝt
D. KÕt qu¶
A. §¸p ¸n B.
Híng dÉn
nCO 2 =
n
Chh
=
n C 2 H 6 n CH 4 3 n C 3 H 6
= 2. 0,02 + 0,05 + 3. 0,01 = 0,12 VCO 2 = 0,12. 22,4 = 2,688 (lÝt)
B. Khèi lîng H2O thu ®îc lµ bao nhiªu gam?
A. 3,42 gam
kh¸c
B. 3,24 gam
C. 32,4 gam
D. KÕt qu¶
B. §¸p ¸n A.
Híng dÉn
nH 2O 3.nC2 H 6 2.nCH 4 3.nC3 H6 = 3. 0,02 + 2. 0,05 + 3. 0,01 = 0. 19 (mol)
m H 2O
= 0,19. 18 = 3,42 (gam)
22. §èt ch¸y hoµn toµn a gam mét hi®rocacbon thu ®îc 44 gam CO2 vµ 18 gam
H2O. Gi¸ trÞ cña a lµ bao nhiªu?
A. 11 gam
B. 12 gam
C. 13 gam
D. 14 gam
§¸p ¸n: D.
Híng dÉn
¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn khèi lîng ta cã:
a = m C + mH =
44
18
.12 .2 14 (gam).
44
18
23. §èt ch¸y hoµn toµn a gam 4 hi®rocacbon (C2H4, C2H6, C3H4, C3H8) thu ®îc
33 gam CO2 vµ 27 gam H2O. Gi¸ trÞ cña a lµ bao nhiªu?
A. 11 gam
B. 12 gam
C. 13 gam
D. 14 gam
§¸p ¸n: B.
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng: a = mC + mH =
33
27
.12 .2 12 (gam).
44
18
24. §èt ch¸y hoµn toµn m gam hçn hîp 2 hi®rocacbon, s¶n phÈm ch¸y cho lÇn
lît qua b×nh 1 ®ùng H2SO4 ®Æc, b×nh 2 ®ùng KOH khan thÊy khèi lîng b×nh 1
t¨ng 14,4 gam, b×nh 2 t¨ng 22 gam. VËy m cã gi¸ trÞ lµ bao nhiªu gam?
A. 6,7 gam
B. 7,6 gam
C. 7,5 gam
D. 8,0 gam
§¸p ¸n: B.
Híng dÉn
¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn khèi lîng ta cã:
a = m C + mH =
mb1
m
22
14, 4
.12 b 2 .2 .12
.2 7, 6 (gam).
44
12
44
18
25. Mét hi®rocacbon A m¹ch hë, ë thÓ khÝ. Khèi lîng cña V lÝt khÝ nµy b»ng 2
lÇn khèi lîng cña V lÝt khÝ N2 ë cïng ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é, ¸p suÊt. C«ng thøc ph©n
tö cña hi®rocacbon ®ã lµ g×?
A. C2H6
B. C2H4
C. C4H10
D. C4H8
§¸p ¸n: D.
145
Nguyễn Thành
admin: Tôi Yêu Hóa Học
Gi¶i: Tõ gi¶ thiÕt ta cã: MK/MN2 = 2 MK = 28. 2 = 56
CTPT CxHy (x nguyªn, x < 5) 12x + y = 56. ChØ cã x = 4, y = 8 lµ phï hîp
CTPT cña A lµ C4H8
26. Trong tinh dÇu c©y nguyÖt quÕ cã chøa chÊt mirxen cã c«ng thøc ph©n tö lµ
C10H16. Sè liªn kÕt trong ph©n tö chÊt mirxen lµ:
A. 1
C. 3
B. 2
D. 4
§¸p ¸n C
Híng dÉn
Sè liªn kÕt trong ph©n tö = a, ta cã CTPT CnH2n+2-2a = C10H16 22-2a =16; hay
a=3
C. tr¾c nghiÖm tù gi¶i
1. §èt ch¸y hoµn toµn 2,3 g mét hîp chÊt h÷u c¬ X cÇn V (l) O2 (®ktc). S¶n phÈm
ch¸y cho hÊp thô hÕt vµo b×nh ®ùng dung dÞch níc v«i trong d thÊy cã 10 g
kÕt tña xuÊt hiÖn vµ khèi lîng b×nh ®ùng dung dÞch níc v«i t¨ng 7,1 g. Gi¸
trÞ cña V lµ:
A. 3,92 (l).
B. 3,36(l).
C. 4,48 (l).
D. KÕt qu¶ kh¸c.
2. §èt ch¸y hoµn toµn mét hi®rocacbon X. S¶n phÈm ch¸y thu ®îc cho hÊp thô
hÕt vµo dung dÞch chøa 0,2mol Ca(OH)2 thÊy cã 10,0g kÕt tña xuÊt hiÖn vµ khèi
lîng b×nh ®ùng dung dÞch Ca(OH)2 t¨ng 16,8 g. Läc bá kÕt tña, råi cho níc läc
t¸c dông víi dung dÞch Ba(OH)2 d l¹i thu ®îc kÕt tña, tæng khèi lîng hai lÇn kÕt
tña lµ 39,7 g. CTPT cña X lµ:
A. C3H8.
B. C3H6.
C. C3H4.
D. KÕt qu¶ kh¸c.
3. ChÊt h÷u c¬ X (chøa C,H,O) cã tû khèi h¬i so víi H2 lµ 37. CTPT cña X lµ:
A. C4H10O.
B. C3H6O2.
C. C2H2O3.
D. C¶ A, B, C
4. §èt ch¸y hoµn toµn 7,6 g chÊt h÷u c¬ X cÇn 8,96(l)O2(®ktc). BiÕt mCO2- mH2O =
6g. CTPT cña X lµ:
A. C3H8O.
B. C3H8O2.
C. C3H8O3.
D. C3H8.
5. §èt ch¸y hoµn toµn a(mol) hîp chÊt h÷u c¬ X (CxHyOz, x > 2) cÇn 4a (mol) O2
thu ®îc CO2 vµ H2O víi tû lÖ mol 1: 1. CTPT cña X lµ:
A. C3H6O.
B. C3H6O2.
C. C3H6O3.
D. C¶ A,B,C.
6. §èt ch¸y hoµn toµn chÊt h÷u c¬ X (chøa C,H,O) cÇn dïng 8,96 (l) O2 thu ®îc
6,72 (l)CO2 vµ 7,2 g H2O. C¸c thÓ tÝch khÝ ®o ë ®ktc. CTPT cña X lµ:
A. C3H8O2.
B. C3H8O.
C. C2H6O.
D. Kh«ng thÓ x¸c ®Þnh.
7- Oxi hoµn toµn hçn hîp X gåm 2 hi®rocacbon thuéc cïng d·y ®ång ®¼ng thu
®îc CO2 vµ H2O víi tû lÖ khèi lîng mCO2 : mH2O= 22:9. CTPT cña hai
hidrocacbon trong X lµ:
A. C2H4. vµ C3H6.
B. C2H4 vµ C4H8.
C. C3H4 vµ C4H8.
D. Kh«ng thÓ x¸c ®Þnh.
8- Hçn hîp X gåm 2 hi®rocacbon kÕ tiÕp nhau trong d·y ®ång ®¼ng. §èt ch¸y
hoµn toµn X th× thÓ tÝch khÝ CO2 sinh ra b»ng thÓ tÝch O2 cÇn dïng ®Ó ®èt ch¸y hÕt
X. CTPT cña 2 hi®rocacbon trong X lµ:
A. C2H4. vµ C3H6.
B. C2H2 vµ C3H4.
C. C2H6 vµ C3H8.
D. C¶ A,B,C.
146
Nguyễn Thành
admin: Tôi Yêu Hóa Học
9- Hîp chÊt h÷u c¬ X (chøa C,H,N). X¸c ®Þnh CTPT cña X biÕt 2,25 g h¬i X chiÕm
thÓ tÝch ®óng b»ng thÓ tÝch cña 1,6g O2®o ë cïng ®iÒu kiªn t0, p.
A. CH5N2.
B. C2H7N.
C. C2H5N.
D. C¶ A vµ B.
10- §èt ch¸y hoµn toµn 0,1 mol hîp chÊt h÷u c¬ X cÇn 7,84(l)O2 thu ®îc 5,6g
CO2,4,5g H2O vµ 5,3g Na2CO3. CTPT cña X lµ:
A. C2H3O2NA.
B. C3H5O2NA.
C. C3H3O2NA.
D. C4H5O2NA.
11. Oxi ho¸ hoµn toµn hçn hîp khÝ X gåm hai hi®rocacbon thuéc cïng d·y ®ång
®¼ng thu ®îc CO2vµ H2O víi tû lÖ khèi lîng mCO2: mH2O= 11: 6. CTPT cña hai
hi®rocacbon trong X lµ:
A. CH4. vµ C4H10 hoÆc C2H6. vµ C4H10.
B. C2H6 vµ C4H10 hoÆc C3H8. vµ C4H10.
C. CH4 vµ C3H8 hoÆc C2H6. vµ C3H8.
D. Kh«ng thÓ x¸c ®Þnh.
12. Mét hîp chÊt cã thµnh phÇn 40%C, 0,7%H, 53,3%O vÒ khèi lîng, cã c«ng
thøc ®¬n gi¶n nhÊt lµ:
A. C2H4O2
B. C2H6O
C. CH2O
D. C2H5O
13. §èt ch¸y hoµn toµn 1,68 g mét hi®rocacbon cã M = 84 cho ta 5,28 g CO2. VËy
sè nguyªn tö C trong hi®rocacbon lµ :
A. 4
B. 5
C. 6
D. 7
14. Thµnh phÇn % cña mét hîp chÊt h÷u c¬ chøa C, H, O theo thø tù lµ: 54,6% ;
9,1% ; 36,3%. VËy c«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt cña hîp chÊt h÷u c¬ lµ:
A. C3H6O
B. C2H4O
C. C5H9O
D. C4H8O2
15. Nung mét chÊt h÷u c¬ X víi mét luîng chÊt oxi hãa CuO, nguêi ta thÊy tho¸t
ra khÝ CO2, h¬i H2O vµ khÝ N2. KÕt luËn nµo sau lµ ®óng?
A. ChÊt X ch¾c ch¾n chøa cacbon, hi®ro, cã thÓ cã nit¬.
B. X lµ hîp chÊt cña 3 nguyªn tè cacbon, hi®ro, nit¬.
C. X lµ hîp chÊt cña 4 nguyªn tè cacbon, hi®ro, nit¬, oxi.
D. ChÊt X ch¾c ch¾n chøa cacbon, hi®ro, nit¬ ; cã thÓ cã hoÆc kh«ng cã oxi.
16. Khi ®èt ch¸y hoµn toµn mét hçn hîp gåm hai hi®rocacbon liªn tiÕp trong cïng
mét d·y ®ång ®¼ng th× thu ®îc 2,24 lÝt khÝ CO2 (®ktc) vµ 0,9g H2O. Hai
hi®rocacbon thuéc d·y ®ång ®¼ng nµo sau ®©y?
A. Ankan
B. Xicloankan
C. Anken
D. Ankin
17. §èt ch¸y hoµn toµn m gam hçn hîp 2 hi®rocacbon, s¶n phÈm ch¸y cho lÇn lît
qua b×nh 1 ®ùng H2SO4 ®Æc, b×nh 2 ®ùng KOH r¾n, thÊy khèi lîng b×nh 1 t¨ng
14,4 gam, b×nh 2 t¨ng 22,0 gam. VËy m cã gi¸ trÞ lµ bao nhiªu?
A. 7,0 gam
B. 7,6 gam
C. 7,5 gam
D. 8,0 gam
18. C©u nµo sau ®©y sai?
Trong hîp chÊt h÷u c¬, gi÷a 2 nguyªn tö cacbon:
A. Cã Ýt nhÊt 1 liªn kÕt
B. Cã Ýt nhÊt 1 liªn kÕt .
C. Cã thÓ cã 1 liªn kÕt ®«i
D. Cã thÓ cã 1 liªn kÕt bA.
19. Mét chÊt h÷u c¬ cã c«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt lµ C2H5, CTPT cña chÊt ®ã lµ g×?
A. C4H10
B. C6H14
C. C4H8
D. C2H5
147
Nguyễn Thành
admin: Tôi Yêu Hóa Học
20. §èt ch¸y hoµn toµn a gam mét hi®rocacbon thu ®îc 4,4 gam CO2 vµ 1,8 gam
H2O. Gi¸ trÞ cña a lµ bao nhiªu?
A. 1,1 gam
B. 1,2 gam
C. 1,3 gam
D. 1,4 gam
§¸p ¸n c©u hái tr¾c nghiÖm tù gi¶i
1. B
2. C
3. D
4. B
5. A
6. A
7. D
8. A
9. B
10. B
11. A
12. C
13. C
14. B
15. D
16. D
17. B
18. A
19. D
20. D
Ch¬ng 16 - HI§ROCACBON NO
A. mét sè lu ý c¸ch gi¶i bµi tr¾c nghiÖm
Ankan
Ph¶n øng oxi ho¸ hoµn toµn
CnH2n+2 +
3n 1
O2 n CO2 + (n + 1) H2O
2
NhËn xÐt: nH2O nCO2
VËy khi ®èt ch¸y hi®rocacbon nÕu n H2 O n CO2 Lµ ankan
Vµ n ankan n H2 O n CO2
Chó ý:
Khi cã xóc t¸c, nhiÖt ®é thÝch hîp, ankan bÞ oxi ho¸ kh«ng hoµn toµn t¹o
thµnh dÉn xuÊt chøa oxi, thÝ dô :
0
CH4 +
0
NO,600 800
CH4 + O2
1
O2
2
HCH = O + H2O
0
Cu,200 ,100atm
CH3OH
Xicloankan
- Ph¶n øng thÕ ë xicloankan t¬ng tù nh ë ankan
Nhng xiclopropan vµ xiclobutan cã ph¶n øng céng më vßng.
H
2
C
H
2C
CH
CH
3
+ B r2
C H 2-C H 2-C H -C H
Br
+ B r2
C H 2B r-C H 2-C H 2-C H 2B r
Ph¶n øng oxi ho¸
CnH2n +
NhËn xÐt:
nCO2 + nH2O
nH2O nCO2 (khi ®èt anken nH2O nCO2 )
C¸c d¹ng bµi tËp
148
3n
O2
2
Br
3
Nguyễn Thành
admin: Tôi Yêu Hóa Học
1- Cho c«ng thøc ph©n tö viÕt c¸c ®ång ph©n.
ViÕt theo thø tù:
- ThiÕt lËp m¹ch C (kh«ng nh¸nh, mét nh¸nh, hai nh¸nh...).
- Di chuyÓn m¹ch nh¸nh.
Víi xicloankan ta b¾t ®Çu tõ vßng cã sè c¹nh lín nhÊt råi vßng nhá dÇn råi
lµm t¬ng tù nh ankan.
2- Gäi tªn c¸c ankan vµ dÉn xuÊt halogen (c¸ch gäi tªn ë phÇn trªn).
3- Cho tªn gäi x¸c ®Þnh c«ng thøc cÊu t¹o
- ViÕt m¹ch chÝnh.
- §iÒn nh¸nh vµ dÉn xuÊt halogen (nÕu cã).
ThÝ dô:
ViÕt c«ng thøc cÊu t¹o cho hîp chÊt sau: 1- clo-4-etyl-2-metylhexan
M¹ch chÝnh 6C.
DÉn xuÊt Cl ë vÞ trÝ 1
Gèc –CH3 vÞ trÝ thø 2.
Gèc – C2H5 vÞ trÝ thø 4. c«ng thøc:
6
5
4
3
2
1
C H 3 - C H 2- C H - C H 2 -C H -C H 2C l
C 2H 5
CH3
4. X¸c ®Þnh c«ng thøc cÊu t¹o dùa vµo sè lîng s¶n phÈm thÕ monoclo (mét,
hai... s¶n phÈm)
5. X¸c ®Þnh c«ng thøc cña mét ankan
X¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tö cña hi®rocacbon X chøa 83,33%C theo khèi
lîng trong ph©n tö.
X¸c ®Þnh c«ng thøc cÊu t¹o ®óng vµ gäi tªn theo danh ph¸p quèc tÕ cña X,
nÕu khi t¸c dông víi clo chØ thu ®îc 1 s¶n phÈm thÕ monoclo duy nhÊt.
Lêi gi¶i:
- Gäi c«ng thøc ph©n tö cña hi®rocacbon lµ CxHy (x,y nguyªn d¬ng)
%H=100%-83,33%=16,67%
%C %H 83,33 16, 67
:
:
6, 94 : 16, 67 1 : 2, 4 5 :12
12
1
12
1
VËy c«ng thøc ph©n tö cña hi®rocacbon lµ C5H12
x:y=
- C«ng thøc cÊu t¹o cña X
LËp luËn gièng thÝ dô ë d¹ng 4
X cã c«ng thøc cÊu t¹o lµ:
CH3
CH3 – C – CH3 : 2,2-®imetylpropan
CH3
6. X¸c ®Þnh c«ng thøc cña hçn hîp c¸c ankan.
7. Bµi tËp dùa vµo ph¶n øng t¸ch.
NhiÖt ph©n 13,2 gam propan ta thu ®îc hçn hîp khÝ X.
a) BiÕt cã 90% propan bÞ nhiÖt ph©n. TÝnh M X
149
Nguyễn Thành
admin: Tôi Yêu Hóa Học
b) TÝnh thÓ tÝch oxi (®ktc) cÇn dïng ®Ó ®èt ch¸y hÕt hçn hîp X. TÝnh
m CO2 , m H2O thu ®îC.
Lêi gi¶i:
13, 2
0,3(mol)
44
a) n C3 H8
n C3 H8 bÞ nhiÖt ph©n =0,3. 90%=0,27 (mol) n C3 H8 d = 0,3-0,27=0,03 (mol)
0
t ,xt
C3H8
CH4 + C2H4 (1)
x
x
x
0
t ,xt
C3H8
C3H6 + H2
y
y
y
x + y = 0,27
Sè mol sau ph¶n øng = 0,03 + 2x + 2y = 0,57 (mol)
Theo ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng:
Khèi lîng sau ph¶n øng = khèi lîng tríc ph¶n øng=13,2g
MX
m hh 13, 2
23,16
n hh 0,57
b)nC vµ nH tríc vµ sau ph¶n øng nhiÖt ph©n kh«ng thay ®æi, nªn thay viÖc
®èt hçn hîp X ta tÝnh theo ph¬ng tr×nh ®èt C3H8
C3H8
+
0,3
5O2
3CO2 + 4H2O
5. 0,3
3. 0,3
4. 0,3 (mol)
VO2 5.0, 3.22, 4 33, 6(lit)
m CO2 0,3.3.44 39, 6(g)
m H2 O 0,3.4.18 21, 6(g)
B. ®Ò tr¾c nghiÖm cã lêi gi¶i
1. §èt ch¸y hoµn toµn 3,36 lit (ở 54,60C, 1,20 atm) hỗn hợp hai hiđrcacbon thuộc
cïng d·y đồng đẳng vµ cã tØ lÖ sè mol lÇn lît lµ 1:2. Sau phản øng cho to n bộ
sản phÈm qua dung dịch nước v«i trong dư thu được 25 gam kết tủA. C«ng thøc
ph©n tử của hai hiđrocacbon lµ:
A. CH4 C2H6
B. CH4 C3H8
,
,
C. C2H6 C4H10
D. C2H4,C3H6
,
H·y chän ph¬ng ¸n ®óng.
Híng dÉn
nA
PV
1, 2.3, 36
0,15(mol)
RT 0, 082.(273 54, 6)
n CaCO3
25
0, 25(mol) n CO2
100
Gäi c«ng thøc chung cña hai hi®rocacbon lµ C x H y
150
Nguyễn Thành
admin: Tôi Yêu Hóa Học
y
y
C x H y (x )O 2
xCO2 H 2 O
4
2
x (mol)
0,25 (mol)
1
0,15
0, 25
1, 667 Hi®rocacbon ph¶i lµ ankan vµ mét chÊt cã c«ng thøc ph©n
0,15
tö lµ CH4 (lo¹i ®¸p ¸n C vµ D).
x
M 14n 2 1, 6667.14 2 25,3
Gäi M lµ khèi lîng ph©n tö cña hi®rocacbon cßn l¹i. Theo ph¬ng ph¸p ®êng
chÐo ta cã:
M
25,3-16
25,3
16
M-25,3
25,3 16 2
M 44 C 3 H8
M 25,3 1
§¸p ¸n B
2. Khi ®èt hoµn toµn 0,72g mét hîp chÊt h÷u c¬ X ngêi ta ®îc 1,12 l CO2 (®o ë
®ktc) vµ 1,08 g H2O. MA=72. H·y x¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tö vµ tªn gäi cña X.
BiÕt khi t¸c dông víi clo (cã ¸nh s¸ng khÕch t¸n) sinh ra 4 s¶n phÈm thÕ chØ
chøa mét nguyªn tö clo trong ph©n tö.
A. C5H12, n-pentan
B. C5H12, iso-pentan
C. C5H12, neo-pentan
D. C6H14, n-hexan
§¸p ¸n B
Lêi gi¶i:
nA
0, 72
0, 01(mol)
72
n H2O
1, 08
0, 06(mol)
18
n CO2
1,12
0, 05(mol)
22, 4
Gäi c«ng thøc cña hîp chÊt h÷u c¬ lµ CxHyOz (x, y, z nguyªn d¬ng)
C x H y O z (x
y z
y
)O2
xCO2 H 2 O
4 2
2
Theo pt:
1
x
Theo ®Çu bµi
0,01
0,05
y
(mol)
2
0,06 (mol)
x=5; y=12
12. 5+12+16. z=72 z=0
c«ng thøc cña X lµ C5H12
C5H12 cã 3 ®ång ph©n : CH3-CH2-CH2-CH2-CH3 (1)
CH3-CH(CH3)-CH2-CH3 (2)
151
Nguyễn Thành
admin: Tôi Yêu Hóa Học
CH3
CH3 – C – CH3
(3)
CH3
(1) T¹o ra 3 s¶n phÈm thÕ monoclo.
(3) T¹o ra 1 s¶n phÈm thÕ monoclo.
ChØ cã (2) t¹o ra 4 s¶n phÈm thÕ monoclo.
C H 3 -C C l-C H 2 -C H
CH
C H 3-C H -C H 2-C H
CH3
3
+ C l2
3
3
C H 3-C H -C H C l-C H
CH3
3
+ HCl
C H 3-C H -C H 2-C H 2C l
CH3
C H 3-C H -C H 2-C H
C H 2C l
3
c«ng thøc cña cÊu t¹o cña X lµ
C H 3-C H -C H 2-C H 3
CH3
3. Khi ®èt ankan trong khÝ clo sinh ra muéi ®en vµ mét chÊt khÝ lµm ®á giÊy quú
tÝm tÈm ít. S¶n phÈm ®ã chÝnh lµ:
A. CO2, H2O
B. C, CO2
C. C, HCl
D. CO2, HCl
§¸p ¸n C
4. Chän s¶n phÈm ®óng cho ph¶n øng sau:
0
t ,CaO
CH3 - CH2 - COONa + NaOH
A+B
A. CH3 - CH3, Na2CO3
B. C2H4, CaCO3
C. CH4, Na2CO3
D. CH4, CH3 - CH3
§¸p ¸n A
5. §èt ch¸y hoµn toµn 4,0g mét hçn hîp hai hi®rocacbon X liªn tiÕp, cïng d·y
®ång ®¼ng. Dén toµn bé s¶n phÈm ch¸y qua b×nh ®ùng H2SO4 ®Æc vµ b×nh ®ùng
dung dÞch KOH, d. ThÊy khèi lîng c¸c b×nh t¨ng lÇn lît lµ 5,4 g vµ 8,8 g. X¸c
®Þnh c«ng thøc ph©n tö cña hai hi®rocacbon trong X?
A. C2H4, C3H6
B. C2H6, C3H8
C. C3H8, C4H10
D. CH4, C2H6
Lêi gi¶i:
Khèi lîng b×nh H2SO4 t¨ng lµ khèi lîng H2O.
Khèi lîng b×nh KOH t¨ng lµ khèi lîng CO2.
5, 4
0,3(mol)
18
8,8
0, 2(mol)
44
n H2O
n CO2
nH2O nCO2 hai hi®rocacbon lµ ankan
152
Nguyễn Thành
admin: Tôi Yêu Hóa Học
n ankan n H2 O n CO2 =0,3-0,2=0,1 (mol)
M
4
40
0,1
Ta cã 14n 2 40 n 2, 72 hai hi®rocacbon lµ C2H6, C3H8 (§¸p ¸n B)
6. Gäi tªn cña chÊt cã c«ng thøc sau:
CH3 - CH - CH - CH3
CH3 CH3
A. isohexan
B. hexan
C. 2,3-®imetylbutan
D. Kh«ng cã tªn gäi nµo ®óng.
§¸p ¸n C
7. Khi nung metan ë nhiÖt ®é 8000 - 9000, kh«ng cã kh«ng khÝ th× cã ph¶n øng g×
x¶y ra?
A. CH4
C + 2H2
B. CH4
CH3 + H
CH2 + 2H
C. CH4
C2H2 + 3H2
D. 2CH4
§¸p ¸n A
8. Cho hîp chÊt h÷u c¬ cã c«ng thøc nh sau, víi c¸c nguyªn tö cacbon cã ký hiÖu
t¬ng øng :
1
2
3
CH3 - CH2 - CH - CH3
CH3
Kh¶ n¨ng ph¶n øng halogen ho¸ theo c¬ chÕ gèc x¶y ra t¹i c¸c vÞ trÝ theo thø tù
nh thÕ nµo?
A. 1 > 2 > 3
B. 3 > 2 > 1
C. 2 > 1 > 3
D. 3 > 1 > 2
H·y chän ®¸p ¸n ®óng.
§¸p ¸n B
9. Khi ®èt mét hi®rocacbon X, ta thu ®îc thÓ tÝch H2O gÊp ®«i thÓ tÝch CO2. C«ng
thøc ph©n tö cña X lµ:
A. CnH2n (n 1)
B. CH4
C. CnH2n + 2 (n 1)
D. KÕt qu¶ kh¸c
Híng dÉn
Khi ®èt hi®rocacbon, nÕu nH O > nCO th× hi®rocacbon ®ã thuéc d·y ®ång ®¼ng
2
2
ankan. Tuy nhiªn khi nH O = 2. nCO th× chØ duy nhÊt CH4 phï hîp.
2
2
§¸p ¸n B
10. C©u nµo sau ®©y sai?
A. Xicloankan lµ nh÷ng chÊt kh«ng tan trong níc, tan trong dung m«i h÷u c¬.
B. Xicloankan tham gia ph¶n øng thÕ t¬ng tù ankan.
C. Xicloankan kh«ng tham gia ph¶n øng céng.
D. Xicloankan kh«ng lµm mÊt mµu dung dÞch thuèc tÝm.
§¸p ¸n C
Híng dÉn
153
Nguyễn Thành
admin: Tôi Yêu Hóa Học
Xicloankan vßng 3 hay 4 c¹nh cã thÓ tham gia ph¶n øng céng më vßng.
+ Br2 BrCH2-CH2-CH2Br
11. §èt ch¸y hoµn toµn m gam hçn hîp X gåm CH4, C3H6, C4H10 thu ®îc 4,4 gam
CO2 vµ 2,7 gam H2O. ThÓ tÝch khÝ oxi ®ktc cÇn dïng tèi thiÓu lµ bao nhiªu?
A. 2,93 lÝt
B. 3,92 lÝt
C. 9,23 lÝt
D. KÕt qu¶ kh¸c.
§¸p ¸n B
Híng dÉn
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng: mC +mH + mO = mH O + mCO
2
mO = 2,7 + 4,4 - (mC + mH) = 7,1 - (
VO2
2
4, 4
2,7
12 +
2 ) = 5,6 (g)
44
18
5,6
22, 4 = 3,92 (L)
32
12. Brom ho¸ mét ankan thu ®îc mét dÉn xuÊt chøa brom cã tØ khèi h¬i so víi
kh«ng khÝ lµ 5,027. X¸c ®Þnh c«ng thøc cÊu t¹o cña ankan?
CH3
A.
CH3
C
B
CH3
CH3
CH2
CH2
CH2
CH3
CH3
CH3
C.
CH3
CH2
H
C
CH3
D
CH3
CH2
CH3
C
CH3
CH3
§¸p ¸n A
Khèi lîng mol cña dÉn xuÊt brom = 5,027. 29 = 151 DÉn xuÊt lµ mono
brom. Khèi lîng cña gèc ankyl = 151-80=71, do ®ã lo¹i ph¬ng ¸n D.
Ph¬ng ¸n B bÞ lo¹i v× n-pentan cho 3 dÉn xuÊt mono brom.
Ph¬ng ¸n C bÞ lo¹i v× isopentan cho 4 dÉn xuÊt mono brom.
13. §èt ch¸y hoµn toµn 0,15 mol hçn hîp 2 ankan thu ®îc 9,45 gam H2O. Cho s¶n
phÈm ch¸y qua b×nh ®ùng Ca(OH)2 d th× khèi lîng kÕt tña thu ®îc lµ bao nhiªu?
A. 37,5 gam
B. 52,5 gam
C. 35,7 gam
D. 42,5 gam
§¸p ¸n A
Híng dÉn
Khi ®èt ch¸y hoµn toµn ankan ta cã:
n Ankan nH 2O nCO2 nCO2
9, 45
0,15 =0,375
18
nCO2 nCaCO3 0,375mol ;
mCaCO3 0,375.100 37,5 g
14. TØ khèi h¬i cña hçn hîp khÝ C3H8 vµ C4H10 ®èi víi H2 lµ 25,5. Thµnh phÇn %
thÓ tÝch cña hçn hîp khÝ ®ã lµ bao nhiªu?
154
A. 50% vµ 50%
B. 75% vµ 25%
C. 45% vµ 55%
D. KÕt qu¶ kh¸c
Nguyễn Thành
admin: Tôi Yêu Hóa Học
§¸p ¸n A
Híng dÉn
M hon hop 25,5 2 = 51 (g)
¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo
C4H10
58
7
51
C3H8
44
nC4 H10
nC3 H8
7
7
1
7
Tû lÖ sè mol còng chÝnh lµ tû lÖ vÒ thÓ tÝch gi÷a hai khÝ b»ng nhau b»ng 50%.
15. Hi®rocacbon X cã CTPT C4H8 cã kh¶ n¨ng t¸c dông víi dung dÞch brom t¹o
dÉn xuÊt 1,3 - ®ibrombutan. C«ng thøc cÊu t¹o cña X lµ:
A. CH2 = CH - CH2 - CH3
B. CH3 - CH = CH - CH3
C.
D.
H 2C
CH
H 2C
CH2
H 2C
CH2
CH3
H 2C
§¸p ¸n C
16. §èt ch¸y hoµn toµn a gam 2 hi®rocacbon kÕ tiÕp nhau trong d·y ®ång ®¼ng.
S¶n phÈm ch¸y cho qua b×nh 1 ®ùng H2SO4 ®Æc, vµ b×nh 2 ®ùng KOH r¾n, d,
thÊy khèi lîng b×nh 1 t¨ng 3,6 gam vµ b×nh 2 t¨ng 6,6 gam. Gi¸ trÞ cña a lµ bao
nhiªu?
A. 2,4 gam
B. 4,2 gam
C. 3,2 gam
D. 2,2 gam
§¸p ¸n D
Híng dÉn
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng: mC +mH = a
a=
6,6
3,6
12 +
2 = 2,2 (g)
44
18
17. Mét ankan t¹o ®îc dÉn xuÊt monoclo, trong ®ã hµm lîng clo b»ng 55,04%.
Ankan cã c«ng thøc ph©n tö lµ:
A. CH4
B. C2H6
C. C3H8
D. C4H10
§¸p ¸n B
Híng dÉn
Gäi c«ng thøc tæng qu¸t cña dÉn xuÊt monoclo lµ: CnH2n+1Cl (n 1)
35, 5
55, 04
14n 1 35, 5
100
n=2
C«ng thøc ph©n tö lµ: C2H6
155
Nguyễn Thành
admin: Tôi Yêu Hóa Học
18. §èt ch¸y hoµn toµn 2 hi®rocacbon ®ång ®¼ng cã khèi lîng ph©n tö h¬n kÐm
nhau 28 ®vC thu ®îc 4,48 lÝt CO2 (®ktc) vµ 5,4 gam H2O. C«ng thøc ph©n tö cña
hai hi®rocacbon lµ:
A. C2H4 vµ C4H8
B. C3H8 vµ C5H12
C. CH4 vµ C3H8
D. C2H6 vµ C4H10
§¸p ¸n C
Híng dÉn
n H 2O
5,4
4,48
0,3
0,2 nCO2 lµ hi®rocacbon no.
18
22,4
Gäi c«ng thøc chung cña hai hi®rocacbon lµ: C n H 2 n 2 (0 < n < n < n +2)
Ta cã:
nC
0, 2 1
nH
0, 6 3
n
2n2
1
n2
3
0 < n < 2 < n + 2 0< n < 2
n = 1 vµ n’ = 3 CTPT: CH4 vµ C3H8
19. §èt ch¸y hoµn toµn 0,1mol hîp chÊt M chØ chøa 2 nguyªn tè, ngêi ta thu ®îc
8,96 lÝt khÝ CO2 (ë ®ktc) vµ 9,0 g níc. M cã c«ng thøc ph©n tö nµo sau ®©y?
A- C4H8
B- C4H10
C- C2H5
D- C4H6
§¸p ¸n B
Híng dÉn
nC =
8,96
9,0
= 0,4mol; nH =
2 = 1,0mol
22, 4
18
0,1mol M cã 0,4mol C vµ 1,0mol H
1mol M cã 4mol C vµ 10mol H, M cã c«ng thøc ph©n tö C4H10.
20. §èt ch¸y hoµn toµn a mol hçn hîp gåm C2H6, C3H8 vµ C3H6 cã tû lÖ mol t¬ng
øng lµ 1:1:1, toµn bé s¶n phÈm ®îc hÊp thô vµo b×nh (1) ®ùng H2SO4 ®Æc vµ b×nh
(2) ®ùng KOH, ®Æc, d. Khèi lîng b×nh (1) t¨ng thªm 3,6 gam; Khèi lîng b×nh
(2) t¨ng thªm 7,48 gam; Gi¸ trÞ cña a lµ bao nhiªu mol?
A. 0,040
B. 0,045
C. 0,050
D. 0,055
§¸p ¸n B
Híng dÉn
Tæng sè mol ankan trong hçn hîp = nH O nCO =
2
Suy ra sè mol mçi hi®rocacbon =
2
3,6 7,48
=0,03mol
18
44
0,03
= 0,015 mol
2
a = 0,015 x 3 = 0,045 mol
C. tr¾c nghiÖm tù gi¶i
1. Hçn hîp X gåm hai hi®rocacbon lµ ®ång ®¼ng cña nhau mµ khi ®èt ch¸y thu
®îc CO2 vµ H2O cã sè mol b»ng nhau. Hçn hîp ®ã cã thÓ gåm c¸c hi®rocacbon
nµo sau ®©y?
156
A. Hai ankan.
B. Hai xicloankan.
C. Hai anken.
D. B, C ®óng.
Nguyễn Thành
admin: Tôi Yêu Hóa Học
2. Hai chÊt X vµ Y cã cïng c«ng thøc C5H12 t¸c dông víi clo theo tû lÖ mol 1:1 th×
X t¹o ra mét dÉn xuÊt duy nhÊt cßn Y th× cho bèn dÉn xuÊt. C«ng thøc cÊu t¹o cña
X vµ Y lÇn lît lµ:
CH3
H3C
C
CH3
CH3
A.
H3C
H2
C
H
C
CH3
CH3
.
CH3
H3C
H2
C
H
C
CH3
H3C
CH3
B.
C
CH3
CH3
CH3
H3 C
C
CH3
H3 C
CH3
C.
H2
C
H2
C
H3 C
D.
H3 C
H2
C
H2
C
H2
C
CH3
H2
C
H
C
CH3
H2
C
CH3
CH3
3. §èt ch¸y hoµn toµn hçn hîp 2 hi®rocacbon liªn tiÕp trong d·y ®ång ®¼ng thu
®îc 1,12 lÝt CO2 (®ktc) vµ 1,26g H2O. Hai hi®rocacbon ®ã thuéc d·y ®ång ®¼ng
nµo?
A. Ankan
B. Anken
C. Ankin
D. Aren.
4. Trong d·y ®ång ®¼ng cña ankan, theo chiÒu t¨ng dÇn cña sè nguyªn tö C, nhiÖt
®é s«i cña c¸c ankan biÕn ®æi theo chiÒu:
A. t¨ng dÇn
B. gi¶m dÇn
C. võa t¨ng, võa gi¶m
D. kh«ng ®æi
5. Hçn hîp X gåm propan vµ propen. Cho 6,72 lÝt X (®ktc) sôc vµo b×nh ®ùng dung
dÞch brom d, sau ph¶n øng cßn l¹i 2,24 lÝt khÝ. Khèi lîng propan vµ propen lÇn
lît lµ:
A. 0,44g vµ 0,84g
B. 4,4g vµ 8,4g
C. 4,4g vµ 0,84g
D. 0,44g vµ 8,4g.
6. §èt ch¸y hoµn toµn 0,15mol hçn hîp gåm CH4, C3H8 vµ C3H6 thu ®îc 0,22 mol
CO2 vµ 0,31mol H2O. Sè mol cña ankan vµ anken cã trong hçn hîp lÇn lît lµ:
A. 0,09 vµ 0,06
B. 0,06 vµ 0,09
C. 0,08 vµ 0,07
D. 0,07 vµ 0,08
7. §èt ch¸y hoµn toµn hçn hîp 2 hi®rocacbon no trong cïng d·y ®ång ®¼ng thu
®îc 6,72 lÝt CO2 (®ktc) vµ 5,4 gam H2O. Hai hi®rocacbon ®ã thuéc d·y ®ång ®¼ng
nµo sau ®©y?
A. Ankan
B. Xicloankan
C. Ankin
D. Aren
8. Khi ®èt ch¸y hoµn toµn 1,12 lÝt ankan X thu ®îc 5,60 lÝt CO2(c¸c thÓ tÝch ®o ë
®iÒu kiÖn tiªu chuÈn). C«ng thøc ph©n tö cña X lµ trêng hîp nµo sau ®©y?
157
Nguyễn Thành
A. C3H8
admin: Tôi Yêu Hóa Học
B. C4H10
C. C5H12
D. C6H14
9. §èt ch¸y sè mol nh nhau cña 2 hi®rocacbon m¹ch hë thu ®îc sè mol CO2 nh
nhau, cßn tØ lÖ sè mol H2O cña chóng t¬ng øng lµ; 1: 1,5. CTPT cña chóng lµ:
A. C2H6 vµ C2H4
B. C3H8 vµ C3H6
C. C4H10 vµ C4H8
D. C5H12 vµ C5H10
10. §èt ch¸y hoµn toµn mét hi®rocacbon X víi mét lîng võa ®ñ oxi. DÉn hçn hîp
s¶n phÈm ch¸y qua H2SO4 ®Æc th× thÓ tÝch khÝ gi¶m h¬n mét n÷A. D·y ®ång ®¼ng
cña X lµ
A. ankan
B. anken
C. ankin
D. aren
11. §èt ch¸y 1 thÓ tÝch hi®rocacbon X cÇn 5 thÓ tÝch oxi ë cïng ®iÒu kiÖn nhiÖt ®«,
¸p suÊt. VËy CTPT cña X lµ:
A. C3H6
B. C2H12
C. C3H8
D. B vµ C ®Òu ®óng
12. Hi®rocacbon X cã CTPT lµ C6H12 kh«ng lµm mÊt mµu dung dÞch brom, khi
t¸c dông víi brom t¹o ®îc mét dÉn xuÊt monobrom duy nhÊt. Tªn cña X lµ
A. metylpentan
B. 1,2-®imetylxiclobutan
C. 1,3-®imetylxiclobutan
D. xiclohexan
13. Hi®rocacbon X cã c«ng thøc cÊu t¹o sau:
H3C CH CH CH2 CH3
CH3 CH3
Tªn cña X lµ
A. 2,2-®imetylpentan
B. 2,3-®imetylpentan
C. 2,2,3-trimetylpentan
D. 2,2,3-trimetylbutan
14. Khi cho isopentan t¸c dông víi Cl2 (1:1), cã ¸nh s¸ng khuÕch t¸n, sè s¶n phÈm
(lµ ®ång ph©n) thu ®îc lµ
A. 1 s¶n phÈm B. 2 s¶n phÈm
C. 3 s¶n phÈm D. 4 s¶n phÈm
15. Mét ankan cã tØ khèi h¬i so víi kh«ng khÝ b»ng 2 cã c«ng thøc ph©n tö lµ hîp
chÊt nµo sau ®©y?
A. C5H12
B. C6H14
C. C4H10
D. C3H8
16. Ankan X cã 16,28% H trong ph©n tö (vÒ khèi lîng). vËy CTPT vµ sè ®ång ph©n
t¬ng øng cña X lµ:
A. C6H14 vµ 4 ®ång ph©n
B. C6H14 vµ 5 ®ång ph©n
C. C5H12 vµ 3 ®ång ph©n
D. C6H14 vµ 6 ®ång ph©n
17. §èt ch¸y 5,6 lÝt hçn hîp (®ktc) gåm 2 ankan lµ ®ång ®¼ng liªn tiÕp nhau. Sau
ph¶n øng thu ®îc 13,44 lÝt CO2 (®ktc). Hai ankan cã c«ng thøc lµ
A. CH4 vµ C2H6
B. C3H8 vµ C4H10
C. C2H6 vµ C3H8
D. C2H6 vµ C4H10
18. §èt ch¸y hoµn toµn mét hi®rocacbon X råi hÊp thô toµn bé s¶n phÈm ph¶n øng
vµo b×nh ®ùng 0,15 mol Ca(OH) 2 tan trong níc. KÕt thóc thÝ nghiÖm läc t¸ch
®îc 10 gam kÕt tña tr¾ng vµ thÊy khèi lîng dung dÞch thu ®îc sau ph¶n øng
gi¶m 2,0 gam so víi khèi lîng dung dÞch tríc ph¶n øng. C«ng thøc ph©n tö cña
hi®rocacbon X lµ
A. C2H6
158
B. C2H4
C. CH4
D. C2H2
Nguyễn Thành
admin: Tôi Yêu Hóa Học
19. Hai xicloankan M, N ®Òu cã tØ khèi h¬i so víi metan b»ng 5,25. Khi monoclo
hãa (cã chiÕu s¸ng) th× M cho 4 hîp chÊt, N chØ cho mét hîp chÊt duy nhÊt. Tªn
cña N vµ M lµ
A. metyl xiclopentan vµ dimetyl xiclobuan
B. xiclohexan vµ metyl xiclopentan
C. xiclohexan vµ isopropan xiclopropyl
D. A, B, C ®Òu ®óng
20. Khi ®èt ch¸y ankan thu ®îc tû lÖ
A. 1 < a 2
B. a > 2
nH2O
nCO2
= a trong kho¶ng nµo sau ®©y?
D. 0,5 < a 1
C. a < 1
§¸p ¸n c¸c c©u tr¾c nghiÖm tù gi¶i
1. D
2. A
3. A
4. A
5. A
6. A
7. B
8. C
9. A
10. A
11. C
12. D
13. B
14. D
15. C
16. B
17. C
18. C
19. B
20. A
Ch¬ng 17- Anken- Anka®ien- Ankin
A. lu ý vÒ c¸ch gi¶i bµi tr¾c nghiÖm
Anken CnH2n (n 2)
Ph¶n øng céng
A. Céng H2 ankan
CnH2n + H2
0
Ni ,t
CnH2n+2
CCl4
CnH2nX2
B. Céng halogen (Cl2, Br2) CnH2n + X2 (dd)
+ Ph¶n øng lµm mÊt mµu dung dÞch brom ®îc dïng ®Ó nhËn biÕt hîp chÊt
chøa nèi ®«i, nèi bA.
C. Céng HX (X= halogen, OH-, OSO3H-)
Quy t¾c Mac-c«p-nhi-c«p
Trong ph¶n øng céng axit hoÆc níc (kÝ hiÖu chung lµ HA) vµo liªn kÕt C= C
cña anken, H (phÇn tö mang ®iÖn tÝch d¬ng) céng vµo C mang nhiÒu H h¬n
(cacbon bËc thÊp h¬n), cßn A (phÇn tö mang ®iÖn tÝch ©m) céng vµo C mang Ýt H
h¬n (cacbon bËc cao h¬n).
HCl
CH2 = CHCH3 CH 2 CH CH3
|
H
+
|
Cl
(S¶n phÈm chÝnh)
CH 2 CH CH 3
|
Cl
|
H
(S¶n phÈm phô)
Gi¶i thÝch quy t¾c: Do gèc ankyl ®Èy electron lµm cho liªn kÕt bÞ ph©n cùc,
nªn ion d¬ng dÔ g¾n vµo cacbon mang ®iÖn tÝch ©m vµ ngîc l¹i
Kh¶ n¨ng ph¶n øng céng HI > HBr >HCl >HF
Ph¶n øng céng níc cho s¶n phÈm chÝnh nh sau : Etilen etanol
§ång ®¼ng cña etilen Ancol bËc hai hoÆc bËc ba
159
- Xem thêm -
.PDF 
63 
131 
118 
