Tài liệu Phân tích hoạt động tín dụng tại ngân hàng đầu tư và phát triển chi nhánh cà mau (bidv cà mau)

LỜI CAM ĐOAN Em là Nguyễn Út Niềm MSSV 4053602 lớp Kế toán tổng hợp khóa 31 xin cam đoan tất cả số liệu được sử dụng trong đề tài này hoàn toàn trùng khớp với số liệu của Ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển chi nhánh Cà Mau và đề tài này chính em tự nghiên cứu, không sao chép bất cứ tài liệu nào. Nếu có sai sót nào thì em xin hoàn toàn chịu trách nhiệm Người cam đoan Nguyễn Út Niềm i http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net LỜI CẢM ƠN Sau thời gian tiếp xúc thực tế thông qua quá trình thực tập tốt nghiệp tại Ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển chi nhánh Cà Mau, kết hợp với lý thuyết đã học ở trường, đến nay em đã hoàn thành luận văn tốt nghiệp của mình. Em xin chân trọng gởi lời cảm ơn tới quý thầy cô Khoa Kinh Tế và Quản Trị Kinh Doanh trường Đại học Cần Thơ nói chung đã dạy dỗ, truyền đạt những kiến thức và kinh nghiệm quý báu của mình cho em làm hành trang trong cuộc sống mai sau. Đặc biệt, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy Trương Đông Lộc. Thầy đã hết lòng giúp đỡ em, tạo điều kiện cho em trong quá trình hướng dẫn luận văn tốt nghiệp để em hoàn thành tốt nhất. Em xin chân thành cảm ơn Ban Giám Đốc Ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển chi nhánh Cà Mau đã tạo cơ hội cho em được học tập và tiếp xúc với kinh nghiệm thực tế. Đặc biệt là các anh chị phòng Quan Hệ Khách Hàng, mặc dù rất bận rộn với công việc nhưng các anh chị vẫn thăm hỏi, chỉ dẫn em trong suốt thời gian thực tập. Do kiến thức còn hẹp, thời gian tìm hiểu chưa sâu sắc, nên bài luận văn sẽ không thể tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong sự đóng góp của Quý Thầy Cô và Ban Lãnh Đạo Ngân hàng giúp em khắc phục được những thiếu sót, khuyết điểm. Sau cùng em xin chúc quý thầy cô lời chúc tốt đẹp nhất, chúc Ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển chi nhánh Cà Mau luôn thu được kết quả tốt nhất trong quá trình kinh doanh sắp tới. Chân thành cảm ơn! Sinh viên thực hiện Nguyễn Út Niềm ii http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngày….tháng….năm 2009 Thủ trưởng đơn vị (Ký tên, đóng dấu) iii http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net BẢN NHẬN XÉT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC • • • • • • • • Họ tên người hướng dẫn: Trương Đông Lộc Học vị: Tiến sỹ Chuyên ngành: Kinh tế tài chính Cơ quan công tác: bộ môn Tài chính - Ngân hàng, Khoa Kinh tế – QTKD Tên học viên: Nguyễn Út Niềm Mã số sinh viên: 4053602 Chuyên ngành: Kế toán tổng hợp Tên đề tài: Phân tích hoạt động tín dụng tại BIDV Cà Mau NỘI DUNG NHẬN XÉT 1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo: ……………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ……………………………………… 2. Về hình thức: ………………………………………………………………………… 3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của đề tài ……………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ……………………………………. 4. Độ tin cậy của số liệu và tính hiện đại của luận văn ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………. 5. Nội dung và các kết quả đạt được (theo mục tiêu nghiên cứu,…) ……………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………. 6. Các nhận xét khác ………………………………………………………………………………… 7. Kết luận (Cần ghi rõ mức độ đồng ý hay không đồng ý nội dung đề tài và các yêu cầu chỉnh sửa,…) ………………………………………………………………………………… Cần Thơ, ngày….tháng…. năm 2009 NGƯỜI NHẬN XÉT Trương Đông Lộc iv http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net MỤC LỤC Trang Chương 1: GIỚI THIỆU................................................................................... 1 1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI................................................................................. 1 1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .......................................................................... 2 1.2.1 Mục tiêu chung ..................................................................................... 2 1.2.2 Mục tiêu cụ thể...................................................................................... 2 1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU............................................................................. 2 1.3.1 Không gian nghiên cứu ......................................................................... 2 1.3.2 Thời gian nghiên cứu............................................................................. 2 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .. 3 2.1 PH ƯƠNG PHÁP LUẬN .............................................................................. 3 2.1.1 Tổng quan về tín dụng........................................................................... 3 2.1.1.1 Khái niệm về tín dụng................................................................... 3 2.1.1.2 Bản chất và chức năng của tín dụng .............................................. 3 2.1.1.3 Các hình thức tín dụng .................................................................. 4 2.1.3 Rủi ro của tín dụng ngân hàng .............................................................. 4 2.1.3.1 Khái niềm về rủi ro tín dụng ......................................................... 4 2.1.3.2 Các nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng ...................................... 4 2.1.3.3 Thiệt hại do rủi ro tín dụng gây ra ................................................. 7 2.1.4 Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tín dụng ........................................... 8 2.1.4.1 Vốn huy động/ Tổng nguồn vốn.................................................... 8 2.1.4.2 Dư nợ/ Tổng nguồn vốn ................................................................ 8 2.1.4.3 Dư nợ/ Vốn huy động ................................................................... 9 2.1.4.4 Nợ xấu/ Tổng dư nợ ...................................................................... 9 2.1.4.5 Nợ xấu/ Doanh số cho vay ............................................................ 9 2.1.4.6 Doanh số thu nợ/ Dư nợ bình quân................................................ 9 2.1.4.7 Doanh số thu nợ/ Doanh số cho vay .............................................. 9 2.1.5 Vai trò của tín dụng ngân hàng........................................................... 10 2.1.5.1 Đáp ứng nhu cầu vốn để duy trì quá trình sản xuẩt được liên tục đồng thời góp phần đầu tư phát triển kinh tế...................................................... 10 2.1.5.2 Thúc đẩy nền kinh tế phát triển ................................................... 10 v http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net 2.1.5.3 Tín dụng là công cụ tài trợ cho các ngành king tế kém phát triển và mũi nhọn ........................................................................................................... 10 2.1.5.4 Góp phần tác động đến việc tăng cường chế độ hạch toán kế toán của các doanh nghiệp ........................................................................................ 11 2.1.5.5 Tạo điều kiện để phát triển các quan hệ kinh tế với nước ngoài... 11 2.1.6 Vấn đề huy động vốn ......................................................................... 11 2.1.6.1 Khái niệm vai trò của vốn huy động............................................ 11 2.1.6.2 Các hình thức huy động vốn........................................................ 12 2.1.6.3 Vốn tiền gởi là nguồn vốn chủ yếu phục vụ cho hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại ..................................................................... 14 2.1.6.4 Các nguyên tắc trong việc quản lý tiền gởi.................................. 15 2.2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................................... 16 2.2.1 Phương pháp thu thập số liệu ............................................................. 16 2.2.2 Phương pháp phân tích........................................................................ 16 Chương 3: KHÁI QUÁT VỀ NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN CHI NHÁNH CÀ MAU .................................................................................. 17 3.1 TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN CHI NHÁNH CÀ MAU............................................................................................ 17 3.1.1 Tổng quát về Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam ...................... 17 3.1.2 Tổng quát về Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam chi nhánh Cà Mau................................................................................................................... 18 3.1.2.1 Lịch sử hình thành Ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển chi nhánh Cà Mau................................................................................................................... 18 3.1.2.2 Chức năng của các phòng ban ..................................................... 20 3.2 ĐÁNH GIÁ KHÁI QUÁT VỀ TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN CHI NHÁNH CÀ MAU .......................... 24 3.3 NHỮNG THUẬN LỢI, KHÓ KHĂN VÀ PHƯƠNG HƯỚNG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG TRONG THỜI GIAN TỚI ......... 28 3.3.1 Thuận lợi............................................................................................. 28 3.3.2 Khó khăn............................................................................................. 39 3.3.3 Phương hướng hoạt động kinh doanh của Ngân hnàg trong thời gian tới29 vi http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net Chương 4: PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN CHI NHÁNH CÀ MAU ................................... 31 4.1 PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN CHI NHÁNH CÀ MAU................................................ 31 4.1.1 Cơ cấu nguồn vốn của Ngân hàng ....................................................... 31 4.1.2 Đánh giá khái quát tình hình huy động vốn tại Ngân hàng................... 33 4.1.3 Phân tích và đánh giá thực trạng công tác huy động vốn tiền gởi ngắn hạn tại Ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển chi nhánh Cà Mau ............................. 36 4.2 PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN CHI NHÁNH CÀ MAU ............................................................ 39 4.2.1 Đánh giá khái quát chung tình hình tín dụng tại Ngân hàng................. 39 4.2.1.1 Phân tích hoạt động tín dụng theo thời hạn.................................. 42 4.2.1.2 Phân tích hoạt động tín dụng theo ngành kinh tế ......................... 48 4.2.3 Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng tại Ngân hàng .. 56 4.2.3.1 Vốn huy động/ Tổng nguồn vốn.................................................. 56 4.2.3.2 Dư nợ/ Tổng nguồn vốn .............................................................. 57 4.2.3.3 Dư nợ/ Vốn huy động ................................................................. 57 4.2.3.4 Nợ xấu/ Tổng dư nợ .................................................................... 58 4.2.3.5 Doanh số thu nợ/ Doanh số cho vay ............................................ 58 4.2.3.6 Doanh số thu nợ/ Dư nợ bình quân.............................................. 58 4.2.3.7 Nợ xấu/ Doanh số cho vay .......................................................... 58 4.2.4 Những nguyên nhân dẫn đến rủi ro trong hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Cà Mau .................................................................. 59 Chương 5: CÁC BIỆN PHÁP NHẰM LÀM TĂNG NGUỒN VỐN TIỀN GỞI VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ CHO VAY TẠI NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN CHI NHÁNH CÀ MAU................................................... 61 5.1 NHỮNG BIỆN PHÁP NHẰM LÀM TĂNG NGUỒN VỐN TIỀN GỞI 5.1.1 Đối với Ngân hàng Nhà nước và Ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam .................................................................................................................. 61 5.1.2 Đối với Ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Cà Mau .............................. 62 5.2 NHỮNG BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ CHO VAY .............. 66 5.2.1 Đối với Ngân hàng Nhà nước .............................................................. 66 vii http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net 5.2.2 Về mối quan hệ đối với các cơ quan hữu quan .................................... 66 5.2.3 Đối với Ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Cà Mau .............................. 66 Chương 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................... 68 6.1 KẾT LUẬN................................................................................................. 68 6.2 KIẾN NGHỊ ................................................................................................ 69 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 71 PHỤ LỤC 1 ...................................................................................................... 72 viii http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net DANH MỤC BẢNG Trang Bảng 1: Kết quả hoạt động kinh doanh của NH qua 3 năm 2006 – 2008............... 25 Bảng 2: Cơ cấu vốn của NH qua 3 năm 2006 – 2008............................................ 31 Bảng 3: Tình hình huy động vốn của Ngân hàng qua 3 năm 2006 – 2008............. 35 Bảng 4: Tình hình huy động vốn ngắn hạn của BIDV Cà Mau ............................. 38 Bảng 5: Tình hình tín dụng chung của BIDV Cà Mau qua 3 năm 2006 – 2008............ 40 Bảng 6: Tình hình cho vay theo thời hạn tín dụng tại BIDV Cà Mau (2006-2008) 42 Bảng 7: Tình hình dư nợ theo thời hạn tín dụng tại BIDV Cà Mau (2006- 2008).. 44 Bảng 8: Tình hình thu nợ theo thời hạn tín dụng tại BIDV Cà Mau (2006- 2008). 45 Bảng 9: Tình hình nợ xấu theo thời hạn tín dụng tại BIDV Cà Mau (2006- 2008) 47 Bảng 10: Doanh số cho vay theo ngành kinh tế tại BIDV Cà Mau (2006- 2008) .. 48 Bảng 11: Tình hình dư nợ theo ngành kinh tế tại BIDV Cà Mau (2006- 2008) ..... 51 Bảng 12: Tình hình thu nợ theo ngành kinh tế tại BIDV Cà Mau (2006-2008) ..... 53 Bảng 13: Tình hình nợ xấu theo ngành kinh tế tại BIDV Cà Mau (2006-2008)..... 54 Bảng 14: Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng tại Ngân hàng ..... 56 ix http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net DANH MỤC HÌNH Trang Hình 1:Tình hình hoạt động kinh doanh của BIDV Cà Mau năm 2006 – 2008 26 Hình 2: Cơ cấu vốn của BIDV Cà Mau qua 3 năm từ 2006 – 2008.................... 33 Hình 3: Tình hình tín dụng chung của BIDV Cà Mau qua 3 năm 2006 – 2008 .. 40 Hình 4: Tình hình cho vay phân theo thời hạn TD qua 3 năm 2006 – 2008..................... 43 Hình 5: Tình hình dư nợ phân theo thời hạn TD qua 3 năm 2006 – 2008........... 44 Hình 6: Tình hình thu nợ phân theo thời hạn TD qua 3 năm 2006 – 2008..................... 46 Hình 7: Tình hình nợ xấu phân theo thời hạn TD qua 3 năm 2006 – 2008 ......... 47 Hình 8: Tình hình cho vay phân theo ngành kinh tế qua 3 năm 2006 – 2008 ................ 49 Hình 9: Tình hình dư nợ phân theo ngành kinh tế qua 3 năm 2006 – 2008......... 52 Hình 10: Tình hình thu nợ phân theo ngành kinh tế qua 3 năm 2006 – 2008............. 53 Hình 11: Tình hình nợ xấu theo phân ngành kinh tế qua 3 năm 2006 – 2008 ..... 55 x http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net DANH MỤC VIẾT TẮT • BIDV : Bank for Investment and Development of VietNam • NHNN: Ngân hàng nhà nước • NH: Ngân hàng • TCTC: Tổ chức tài chính • TCTD: Tổ chức tín dụng • TG: Tiền gởi • ĐT&PT: Đầu Tư và Phát Triển • CBCNV: Cán bộ công nhân viên • HĐKD: hoạt động kinh doanh • NHTM: Ngân hàng thương mại • ĐBSCL: Đồng bằng Sông Cửu Long • Tiền gởi KH: Tiền gởi khách hàng • TG: tiền gởi • DSCV: doanh số cho vay • DSTN: doanh số thu nợ • DH: dài hạn • CNCB Thủy sản XK: công nghiệp chế biến thuỷ sản xuất khẩu xi http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net TÓM TẮT Nền kinh tế ngày càng phát triển thì nhu cầu kinh doanh mua bán cũng như sử dụng những sản phẩm dịch vụ tốt hơn, sản phẩm hiện đại ngày càng trở nên cần thiết hơn. Trong lĩnh vực Ngân hàng cũng vậy, nhu cầu được Ngân hàng mang lại những sản phẩm dịch vụ tốt cũng là một đòi hỏi. Do đó, hiện tượng nhiều Ngân hàng mọc lên đã không còn xa lạ với người dân ở nhiều nơi. Tại quê hương Cà Mau – một mãnh đất cuối cùng của tổ quốc, nơi có nhiều tiềm năng đặc biệt là tiềm năng về nuôi trồng thủy hải sản. Vì thế mà nhu cầu về vốn để khai thác, chế biến tiềm năng đó cũng được nâng cao. Thấy được tiềm năng và nhu cầu như vậy nên nhiều Ngân hàng đã xuất hiện và hoạt động tích cực địa bàn này làm cho thị trường kinh doanh tiền tệ ngày càng trở nên sôi động. Một trong những hoạt động cần thiết và mang lại lợi nhuận cao nhất là hoạt động tín dụng. Vì thế mà hoạt động này được các Ngân hàng tập trung chú ý đến và họ luôn nghĩ làm thế nào để hoạt động tín dụng ngày càng hiệu quả để có thể cạnh tranh với các Ngân hàng khác, hoạt động kinh doanh ngày càng có hiệu quả hơn. Ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển chi nhánh Cà Mau (BIDV Cà Mau) cũng vậy. Ngân hàng này đã hoạt động có hiệu quả trong nhiều năm và hoạt động tín dụng luôn là hoạt động mang lại lợi nhuận cao cho Ngân hàng. Vì thế mà Ngân hàng cũng đã và đang cố gắng để tăng cường và mở rộng quy mô hoạt động tín dụng để có thể đạt được hiệu quả cao hơn. Luận văn của em đã đi sâu tìm hiểu hoạt tín dụng tại Ngân hàng này. Để hiểu rõ hơn về hoạt động tín dụng tại BIDV Cà Mau em đã phân tích về kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng, khả năng huy động vốn, hoạt động tín dụng chung, hoạt động tín dụng theo thời hạn, theo ngành kinh tế tại Ngân hàng và cũng đã phân tích một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng, tìm ra nguyên nhân đồng thời đưa ra một số giải pháp, kiên nghị để góp phần thúc đẫy hoạt động tín dụng của Ngân hàng ngày càng tốt hơn xii http://www.kinhtehoc.net www.kinhtehoc.net GVHD: TS. Trương Đông Lộc Luận văn tốt nghiệp Chương 1 GIỚI THIỆU 1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Trong mọi nền kinh tế, vốn đóng vai trò rất quan trọng đặc biệt hơn là ở trong nền kinh tế thị trường. Vì thế mà việc luân chuyển vốn từ nơi thừa đến nơi thiếu là hết sức cần thiết và sự hình thành, phát triển của ngân hàng là một lẽ tự nhiên. Thực tế, ngân hàng là nơi cung cấp vốn kịp thời nhất cho các cá nhân, tổ chức trong xã hội bằng nguồn tiền nhàn rỗi được huy động từ tất cả người dân. Ở nước ta, hệ thống ngân hàng đã và đang hoạt động có hiệu quả vừa mang lại lợi nhuận cho bản thân ngân hàng, vừa thực hiện vai trò nhiệm vụ phân phối vốn đóng góp tích cực trong sự nghiệp đổi mới và phát triển đất nước. Trong giai đoạn hội nhập cùng với nền kinh tế của thế giới, mặc dù gặp nhiều khó khăn về cạnh tranh, chịu sự ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế Mỹ nhưng nhìn chung hệ thống ngân hàng Việt Nam đã cố gắng hạn chế, khắc phục mọi khó khăn để nâng cao hiệu quả kinh doanh nên vẫn giữ được vị trí và tầm quan trọng của mình. Một trong những ngân hàng đóng góp không nhỏ trong sự phát triển của nền kinh tế đó là Ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam. Ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển chi nhánh Cà Mau (BIDV Cà Mau) tuy chỉ là một chi nhánh nhưng cũng không thể phủ nhận sự đóng góp của nó đặc biệt là đối với tỉnh Cà Mau. BIDV Cà Mau đã vượt qua mọi thách thức, đang từng bước mở rộng quy mô để khẳng định mình đối với sự phát triển của kinh tế địa phương, giúp cho các doanh nghiệp tháo gở vướng mắc trong kinh doanh nhằm đáp ứng kịp thời và bổ sung nguồn vốn cho các doanh nghiệp, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt cho cá nhân, duy trì quá trình sản xuất được liên tục góp phần đẩy mạnh đầu tư và thúc đẫy sự phát triển của kinh tế cả nước. Mỗi ngân hàng thì có nhiều hoạt động mang lại lợi nhuận nhưng cho vay là hoạt động cơ bản và mang lại lợi nhuận chủ yếu của ngành ngân hàng. Tuy nhiên, đây là hoạt động mang nhiều rủi ro đòi hỏi ngân hàng phải hết sức thận trọng. Vì vậy mà việc làm thế nào cho hoạt động tín dụng ngày càng có hiệu quả là việc làm mà mọi ngân hàng đều quan tâm. Chính vì tầm quan trọng đó nên em Phân tích hoạt động tín dụng tại BIDV Cà Mau http://www.kinhtehoc.net 1 SVTH: Nguyễn Út Niềm www.kinhtehoc.net GVHD: TS. Trương Đông Lộc Luận văn tốt nghiệp quyết định chọn đề tài “phân tích hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển chi nhánh Cà Mau” làm đề tài luận văn tốt nghiệp của mình. 1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1 Mục tiêu chung Phân tích hoạt động tín dụng tại ngân hàng BIDV Cà Mau qua 3 năm 2006 – 2008 để thấy rõ thực trạng hoạt động tín dụng tại ngân hàng, từ đó đưa ra một số biện pháp để nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng cho ngân hàng. 1.2.2 Mục tiêu cụ thể - Đánh giá khái quát về tình hình hoạt động kinh doanh của ngân hàng qua 3 năm từ 2006 – 2008 - Phân tích và đánh giá thực trạng công tác huy động vốn tại BIDV Cà Mau qua 3 năm - Phân tích thực trạng hoạt động cho vay tại BIDV Cà Mau qua 3 năm - Đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng tại BIDV Cà Mau - Đưa ra các biện pháp nhằm làm tăng nguồn vốn tiền gởi và nâng cao hiệu quả cho vay 1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1.3.1 Không gian nghiên cứu: Do thực tập tại BIDV Cà Mau nên tất cả các số liệu liên quan được thu thập từ BIDV Cà Mau 1.3.2 Thời gian nghiên cứu: Nhằm đảm bảo đề tài mang tính thực tế khi phân tích, các số liệu được lấy trong 3 năm gần nhất (2006, 2007, 2008). Phân tích hoạt động tín dụng tại BIDV Cà Mau http://www.kinhtehoc.net 2 SVTH: Nguyễn Út Niềm www.kinhtehoc.net GVHD: TS. Trương Đông Lộc Luận văn tốt nghiệp Chương 2 PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1 PH ƯƠNG PHÁP LUẬN 2.1.1 Tổng quan về tín dụng 2.1.1.1 Khái niệm về tín dụng Theo ngôn ngữ dân gian Việt Nam, tín dụng có nghĩa là sự vay mượn, tín dụng là sự chuyển nhượng tạm thời quyền sử dụng một lượng giá trị, dưới hình thức hiện vật hay tiền bạc từ người sở hữu sang người sử dụng sau đó hoàn trả lại một số lượng giá trị lớn hơn. Khái niệm tín dụng trên đây thể hiện: - Có sự chuyển giao quyền sử dụng một lượng giá trị từ người này sang người khác. - Sự chuyển giao này mang tính chất tạm thời . - Khi hoàn thành lại lượng giá trị đã chuyển giao cho người sở hữu phải kèm theo một lượng giá trị dôi thêm gọi là lợi tức. 2.1.1.2 Bản chất và chức năng của tín dụng
Bản chất của tín dụng Tín dụng thể hiện ra bên ngoài là sự chuyển giao quyền sử dụng tài sản giữa người cho vay và người đi vay, nhưng thực chất bên trong của nó chứa đựng mối quan hệ giữa cho vay và người vay. Chính mối quan hệ này quyết định bản chất của tín dụng.
Chức năng của tín dụng Chức năng phân phối lại : Tín dụng là sự chuyển nhượng từ chủ thể này sang chủ thể khác. Thông qua sự chuyển này tín dụng góp phần phân phối lại nguồn tài nguyên thể hiện ở chổ : - Người cho vay có một số tài nguyên tạm thời chưa dùng đến, thông qua tín dụng số tài nguyên đó được phân phối lại cho người đi vay. - Ngược lại người đi vay cũng thông qua quan hệ tín dụng nhận được phần tài nguyên được phân phối. Phân tích hoạt động tín dụng tại BIDV Cà Mau http://www.kinhtehoc.net 3 SVTH: Nguyễn Út Niềm www.kinhtehoc.net GVHD: TS. Trương Đông Lộc Luận văn tốt nghiệp Chức năng thúc đẩy lưu thông hàng hóa và phát triển sản xuất Thể hiện qua: - Tín dụng tạo ra nguồn vốn hỗ trợ cho quá trình SXKD được thực hiện bình thường, liên tục phát triển . - Tín dụng tạo nguồn vốn để đầu tư mở rộng phạm vi và quy mô sản xuất - Tín dụng tạo điều kiện đẩy nhanh tốc độ thanh toán góp phần thúc đẩy lưu thông hàng hóa bằng việc tạo ra tín tệ và bút tệ . 2.1.1.3 Các hình thức tín dụng - Căn cứ vào thời hạn tín dụng, có: Tín dụng ngắn hạn, Trung hạn và dài hạn. - Căn cứ và đối tượng tín dụng, có: Tín dụng vốn lưu động và tín dụng vốn cố định. - Căn cứ vào chủ thể trong quan hệ tín dụng, có Tín dụng thương mại, tín dụng Ngân hàng, tín dụng Kế hoạch Nhà nước. 2.1.3 Rủi ro của tín dụng ngân hàng 2.1.3.1 Khái niềm về rủi ro tín dụng Rủi ro tín dụng là sự xuất hiện những yếu tố không bình thường trong hợp đồng tín dụng. Từ đó làm tác hại xấu đến hoạt động Ngân hàng làm cho Ngân hàng bị phá sản. 2.1.3.2 Các nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng
Nguyên nhân từ phía khách hàng Rủi ro tín dụng biểu hiện ra bên ngoài là việc không hoàn thành nghĩa vụ trả nợ, vốn bị ứ đọng khó có khả năng thu hồi, nợ xấu ngày càng lớn, các khoản lãi chưa thu ngày càng gia tăng…Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là: Đối với khách hàng là cá nhân Khi các cá nhân vay vốn gặp phải các nguy cơ sau đây thường không trả nợ cho ngân hàng đầy đủ cả vốn lẫn lãi như: • Thu nhập không ổn định • Bị sa thảy, thất nghiệp • Bị tai nạn lao động • Hoả hoạn, lũ lụt • Hoàn cảnh gia đình khó khăn Phân tích hoạt động tín dụng tại BIDV Cà Mau http://www.kinhtehoc.net 4 SVTH: Nguyễn Út Niềm www.kinhtehoc.net GVHD: TS. Trương Đông Lộc Luận văn tốt nghiệp • Sử dụng vốn sai ngành • Thiếu năng lực pháp lý Đối với khách hàng là doanh nghiệp Các doanh nghiệp thường không trả được nợ vay của ngân hàng đầy đủ cả gốc và lãi khi gặp phải các trường hợp sau đây: • Người lãnh đạo đơn vị vay vốn không có trình độ chuyên môn, thiếu năng lực quản lý • Kinh doanh thua lỗ dẫn đến mất khả năng về tài chính. • Sử dụng vốn sai ngành đã thoả thuận trong hợp đồng tín dụng. • Những biến động từ thị trường cung cấp vật tư đầu vào của doanh nghiệp • Doanh nghiệp không có khả năng cạnh trạnh, bị mất thị trường tiêu thụ • Chính sách nhà nước thay đổi làm ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. • Thiếu kế hoạch về nguồn vốn. • Mở rộng thị trường kinh doanh quá mức kiểm soát của doanh nghiệp • Những tai nạn bất ngờ: hoả hoạn, động đất, công nhân đình công, chiến tranh…
Nguyên nhân từ điều kiện khách quan Điều kiện kinh tế trong nước Hoạt động cho vay của ngân hàng là một hoạt động rất nhậy cảm với những biến động của nền kinh tế - xã hội, đặc biệt là trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế. Sự suy thoái hay khủng hoảng kinh tế sẽ làm xuất hiện nhiều doanh nghiệp thua lỗ và phá sản, từ đó có các khoản tiền vay ngân hàng không thể thu hồi được. Điều này làm cho nợ xấu trong ngân hàng tăng lên nhanh chóng. Ở thời kỳ lạm phát của nền kinh tế tăng cao thì dễ dẫn đến rủi ro tín dụng bởi vì trong thời kỳ này người gởi tiền có tâm lý lo sợ rằng đồng tiền của mình bị mất giá khi gửi ở trong ngân hàng, cho nên họ muốn rút tiền ra khỏi ngân hàng. Trong khi đó ở thời kỳ này người vay tiền càng có lợi nên họ lại muốn gia tăng nhu cầu vay vốn và muốn kéo dài thời hạn vay. Điều này cũng làm ảnh Phân tích hoạt động tín dụng tại BIDV Cà Mau http://www.kinhtehoc.net 5 SVTH: Nguyễn Út Niềm www.kinhtehoc.net GVHD: TS. Trương Đông Lộc Luận văn tốt nghiệp hưởng trực tiếp đến nguồn vốn hoạt động của ngân hàng cũng như những khoản cho vay của ngân hàng càng trở nên khó thu hồi. Nguy cơ này có thể làm hoạt động cho vay của ngân hàng bị phá sản. Điều kiện kinh tế thế giới Trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế, mỗi quốc gia có vai trò như một tế bào của nền kinh tế thế giới chung. Hoạt động kinh tế các nước đều có tác động ảnh hưởng lẫn nhau vì xu hướng toàn cầu hóa của nền kinh tế thế giới. Nhiều tập đoàn công ty có xu hướng mở rộng kinh doanh ra nước ngoài. Sự hình thành các khu vực kinh tế và các khu mậu dịch tự do như NAFTA, AFTA…cho chúng ta thấy sự ảnh hưởng không nhỏ của các nước trong khu vực cũng như trên thế giới đối với mỗi nước thành viên. Trong điều kiện như vậy, khi có những biến cố và tình hình kinh tế, chính trị, quân sự xãy ra ở bất kỳ một nước nào thì cũng có thể tác động mạnh đến nhiều nước khác trên toàn thế giới, và sẽ dẫn đến biến động kinh tế trong nước và tác động xấu đến hoạt động của ngân hàng.
Nguyên nhân liên quan đến việc đảm bảo tín dụng Đối với bảo lãnh vay vốn ngân hàng: Trong trường hợp người bảo lãnh (trong bảo lãnh vay vốn ngân hàng) gặp phải những tình hưống chủ quan hay khách quan đã được trình bày ở trên. Điều đó có thể dẫn đến người bảo lãnh không có khả năng thực hiện những lời cam kết của mình, tức là không có khả năng trả nợ gốc và lãi thay cho người đi vay vốn cho ngân hàng. Đối với thế chấp và cầm cố Rủi ro tính dụng xãy ra liên quan đến vật dùng để thế chấp và cầm cố nợ vay khi gặp phải những trường hợp sau: • Việc đánh giá không chính xác về tài sản thế chấp và cầm cố của người vay. • Tài sản thế chấp và cầm cố không chuyển nhượng được. • Không được thực hiện đúng theo quy định của pháp luật về tài sản thế chấp và cầm cố nên không thể phát mãi. • Tài sản thế chấp và cầm cố bị sự cố rủi ro như hỏa hoạn hoặc cấm lưu thông. Phân tích hoạt động tín dụng tại BIDV Cà Mau http://www.kinhtehoc.net 6 SVTH: Nguyễn Út Niềm www.kinhtehoc.net GVHD: TS. Trương Đông Lộc Luận văn tốt nghiệp
Nguyên nhân từ phía ngân hàng Bản thân ngân hàng cũng tạo ra các tiềm ẩn về rủi ro tín dụng. Những nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng từ phía ngân hàng bao gồm: • Do ngân hàng chạy theo lợi nhuận, đạt mong ước về lợi nhuận cao hơn các khoản cho vay lành mạnh. • Ngân hàng vi phạm các nguyên tắc cho vay, cho vay vượt tỷ lệ an toàn, thiếu tài sản thế chấp và cầm cố, cho vay khống, ... • Phân tích đánh giá khách hàng sai, quyết định cho vay thiếu thông tin sát thực. • Vi phạm về mặt đạo đức kinh doanh của cán bộ ngân hàng. 2.1.3.3 Thiệt hại do rủi ro tín dụng gây ra - Thiệt hại đối với ngân hàng Trên thực tế, nguồn vốn hoạt động chủ yếu của ngân hàng là nguồn vốn huy động, tỷ lệ vốn tự có chiếm rất nhỏ trong tổng nguồn vốn. Do đó, đối với một NHTM việc không thu hồi được nợ hoặc không thu hồi nợ đúng hạn không những gây khó khăn cho ngân hàng mà ngày càng giảm đi nguồn vốn tự có của ngân hàng vốn đã nhỏ bé. Điều đó, ảnh hưởng đến công tác huy động vốn cả về quy mô lẫn lòng tin của khách hàng dành cho ngân hàng, gây khó khăn trong hoạt động kinh doanh và mở rộng quy mô để cùng cạnh tranh với các ngân hàng khác. Khi rủi ro xảy ra sẽ tác động trực tiếp đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng, cụ thể sẽ thiếu tiền chi trả cho khách hàng, thiếu vốn khả dụng. Khi đó, lợi nhuận của ngân hàng sẽ giảm thấp và tùy theo mức độ rủi ro nặng nhẹ mà ảnh hưởng nhiều hoặc ít đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Nếu tỷ lệ rủi ro tăng cao sẽ dẫn đến việc mất ổn định tình hình tài chính, chênh lệch thu - chi sẽ âm. - Thiệt hại đối với nền kinh tế Hoạt động của ngân hàng mang tính hệ thống và có liên quan sâu rộng đến hoạt động của mọi thành phần kinh tế trong xã hội. Rủi ro tín dụng xảy ra không chỉ ảnh hưởng đối với một ngân hàng mà còn ảnh hưởng đến toàn hệ thống ngân hàng. Từ đó, xuất hiện tâm lý hoang mang, sợ hãi trong công chúng, các nhà đầu tư nghi ngờ về sự an toàn của đồng vốn mà mình đã ký gửi vào ngân Phân tích hoạt động tín dụng tại BIDV Cà Mau http://www.kinhtehoc.net 7 SVTH: Nguyễn Út Niềm www.kinhtehoc.net GVHD: TS. Trương Đông Lộc Luận văn tốt nghiệp hàng, do đó họ sẽ đổ xô đến ngân hàng để rút tiền, lúc này nguy cơ mất khả năng chi trả tăng cao dễ dẫn đến nguy cơ phá sản. Rủi ro tín dụng xảy ra càng nhiều với quy mô lớn của hệ thống ngân hàng trong một nước sẽ làm giảm đi uy tín, niềm tin vào hệ thống ngân hàng đó trên trường quốc tế, gây nên những khó khăn trong khi giao dịch mua bán với nước ngoài. 2.1.4 Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tín dụng Một số khái niệm: - Doanh số cho vay: Là chỉ số phản ánh tất cả các khoản tín dụng mà ngân hàng đã dùng để cho vay trong một thời gian nào đó, không kể món vay đó đã thu hồi về hay chưa. Doanh số cho vay thường được xác định theo thời gian là tháng, quý, năm. - Doanh số thu nợ: Là gồm toàn bộ các món nợ mà ngân hàng đã thu hồi về các khoản cho vay của ngân hàng kể cả năm hiện tại và năm trước đó. - Dư nợ: Là chỉ số phản ánh tại một thời điểm xác định nào đó ngân hàng hiện còn cho vay bao nhiêu, vì vậy đây là khoản mà ngân hàng phải thu về. - Nợ xấu: Là chỉ số phản ánh các khoản nợ khi đến hạn không trả được cho ngân hàng mà không có một nguyên nhân chính đáng thì ngân hàng sẽ chuyển từ tài khoản dư nợ sang tài khoản quản lý khác gọi là nợ xấu. nợ xấu dùng để phản ánh chất lượng nghiệp vụ tín dụng tại ngân hàng Thông thường có một số chỉ tiêu dùng để đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng sau 2.1.4.1 Vốn huy động/ Tổng nguồn vốn Vốn huy động/ Tổng nguồn vốn = (Vốn huy động/ Tổng nguồn vốn)*100% Chỉ tiêu này đánh giá khả năng huy động vốn của Ngân hàng, cho nguồn vốn của Ngân hàng phụ thuộc vào đâu. Tỷ lệ này chiếm tỷ trọng hơn 70% trên tổng nguồn vốn thì mới tốt. 2.1.4.2 Dư nợ/ Tổng nguồn vốn Dư nợ/ Tổng nguồn vốn = (Tổng dư nợ/ Tổng nguồn vốn)*100% Phân tích hoạt động tín dụng tại BIDV Cà Mau http://www.kinhtehoc.net 8 SVTH: Nguyễn Út Niềm