Tài liệu Phân tích doanh thu tại công ty cp đầu tư phát triển công nghệ thời đại mới

Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Đỗ Thị Tâm TÓM LƯỢC Trong bối cảnh nền kinh tế có nhiều biến động cùng với sự cạnh tranh ngày càng trở nên gay gắt, để tồn tại và đứng vững đòi hỏi doanh nghiệp phải có sự chuẩn bị tốt về mọi mặt để đưa ra được những chiến lược kinh doanh hợp lý, tăng sức cạnh tranh giúp doanh nghiệp có thể thích ứng với mọi sự biến đổi của thị trường. Hiện nay, tăng doanh thu và tối đa hóa lợi nhuận là mục tiêu hàng đầu và ngày càng trở nên quan trọng đối với tất cả các doanh nghiệp. Tuy nhiên không phải doanh nghiệp nào cũng hiểu rõ và khai thác được ý nghĩa của việc nghiên cứu chỉ tiêu doanh thu. Vì vậy em đã chọn đề tài “ Phân tích doanh thu tại Công ty CP đầu tư phát triển công nghệ Thời Đại Mới” làm đề tài khóa luận cuối khóa của mình. Khóa luận sẽ đi sâu giải quyết một số vấn đề sau: Thứ nhất, hệ thống hóa lý luận cơ bản về doanh thu và phân tích doanh thu. Thứ hai, khóa luận nghiên cứu thực trạng phân tích doanh thu tại Công ty thông qua các nội dung phân tích: phân tích doanh thu qua các năm, phân tích doanh thu theo nhóm hàng và những mặt hàng chủ lực, phân tích doanh thu theo thị trường tiêu thụ, phân tích doanh thu theo quý và phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến doanh thu. Căn cứ vào số liệu phân tích đã chỉ ra được những ưu, nhược điểm, tồn tại và nguyên nhân những tồn tại trong vấn đề thực hiện doanh thu và đề ra các giải pháp nhằm tăng doanh thu cho công ty. Với đề tài: “Phân tích doanh thu tại Công ty CP đầu tư phát triển công nghệ Thời Đại Mới” em hi vọng phần nào sẽ giúp công ty xây dựng được chiến lược kinh doanh hợp lý, góp phần tăng doanh thu, tối đa hóa lợi nhuận cho công ty. SV: Nguyễn Thị Quỳnh Hoa i Lớp: SB14F1 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Đỗ Thị Tâm LỜI CẢM ƠN Em xin chân thành cám ơn sự giúp đỡ tận tình của TS. Hoàng Thị Tâm trong quá trình thực hiện khóa luận tốt nghiệp “Phân tích doanh thu tại Công ty CP đầu tư phát triển công nghệ Thời Đại Mới”. Em xin chân thành cám ơn ban giám đốc, các anh chị trong Công ty CP đầu tư phát triển công nghệ Thời Đại Mới đã tận tình hướng dẫn em trong quá trình thực tập tại công ty, đã giúp đỡ em trong quá trình thu thập số liệu, thông tin về công ty, tham gia vào quá trình điều tra phỏng vấn. Em xin chân thành cám ơn các thầy cô và các bạn sinh viên trường Đại học Thương Mại đã giúp đỡ em trong quá trình thực hiện khóa luận tốt nghiệp của mình. Sinh viên Nguyễn Thị Quỳnh Hoa SV: Nguyễn Thị Quỳnh Hoa ii Lớp: SB14F1 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Đỗ Thị Tâm MỤC LỤC TÓM LƯỢC............................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN...........................................................................................................ii MỤC LỤC...............................................................................................................iii DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ.........................................................................v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT...................................................................................vi PHẦN MỞ ĐẦU.......................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài.....................................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu đề tài.................................................................................3 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu......................................................................3 4. Phương pháp nghiên cứu đề tài..........................................................................3 4.1. Phương pháp thu thập dữ liệu......................................................................3 4.2. Phương pháp phân tích dữ liệu....................................................................4 4.2.1. Phương pháp so sánh..........................................................................4 4.2.2. Phương pháp thay thế liên hoàn và số chênh lệch..............................5 4.2.3. Phương pháp chỉ số............................................................................6 4.2.4. Phương pháp dùng bảng biểu.............................................................6 4.2.5. 5. Kết cấu của khóa luận tốt nghiệp...................................................6 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH DOANH THU TRONG DOANH NGHIỆP.....................................................................................................8 1.1. Những vấn đề lý luận cơ bản về doanh thu và phân tích doanh thu................8 1.1.1. Khái niệm:................................................................................................8 1.1.2. Ý nghĩa việc tăng doanh thu.....................................................................8 1.1.3. Nhiệm vụ của phân tích doanh thu...........................................................9 1.1.4. Nguồn tài liệu để phân tích doanh thu......................................................9 1.2. Một số lý thuyết liên quan đến phân tích doanh thu......................................10 1.3. Nội dung phân tích tình hình doanh thu........................................................11 1.3.1. Phân tích tốc độ phát triển của doanh thu bán hàng..............................11 1.3.2. Phân tích doanh thu theo nghiệp vụ kinh doanh.....................................12 1.3.3. Phân tích tình hình doanh thu theo nhóm hàng và ngành hàng...............13 1.3.4. Phân tích tình hình doanh thu theo phương thức bán hàng...............13 1.3.5. Phân tích tình hình doanh thu theo thị trường tiêu thụ...............................14 1.3.6. Phân tích tình hình doanh thu theo từng tháng, quý..........................14 1.4. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới doanh thu bán hàng.......................15 1.4.1. Các nhân tố lượng hóa được...........................................................15 1.4.3. Các nhân tố không lượng hóa được.......................................................17 CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG VỀ PHÂN TÍCH DOANH THU TẠI CÔNG TY CP ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THỜI ĐẠI MỚI.......................................18 SV: Nguyễn Thị Quỳnh Hoa iii Lớp: SB14F1 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Đỗ Thị Tâm 2.1. Tổng quan về công ty và ảnh hưởng của nhân tố môi trường tới phân tích doanh thu tại Công ty CP đầu tư phát triển công nghệ Thời Đại Mới..................18 2.1.1. Tổng quan về Công ty CP đầu tư phát triển công nghệ Thời Đại Mới. . .18 2.1.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của công ty................................18 2.1.1.2. Cơ cấu tổ chức và chức năng của các phòng ban.............................20 2.1.1.3. Khái quát về kết quả sản xuất kinh doanh của công ty qua 3năm 2009,2010,2011............................................................................................21 2.1.1.4. Đặc điểm tổ chức công tác kế toán của công ty...............................22 2.1.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến phân tích doanh thu:...................................23 2.1.2.1. Môi trường ngành............................................................................23 2.1.2.2. Môi trường vĩ mô.............................................................................24 2.1.2.3. Môi trường bên trong doanh nghiệp................................................25 2.2. Phân tích thực trạng doanh thu tại công ty CP đầu tư phát triển công nghệ Thời Đại Mới.......................................................................................................27 2.2.1. Phân tích khái quát tình hình biến động doanh thu qua các năm............27 2.2.2. Phân tích doanh thu theo nhóm hàng và mặt hàng chủ lực.....................28 2.2.3. Phân tích doanh thu theo thị trường tiêu thụ...........................................30 2.2.4. Phân tích doanh thu theo quý.................................................................31 2.2.5. Nhân tố ảnh hưởng tới phân tích doanh thu............................................32 Chương III: CÁC KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT NHẰM TĂNG DOANH THU TẠI CÔNG TY CP ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THỜI ĐẠI MỚI..............34 3.1. Các kết luận và phát hiện qua phân tích doanh thu tại Công ty CP đầu tư phát triển công nghệ Thời Đại Mới..............................................................................34 3.1.1. Những kết quả đạt được.........................................................................34 3.1.2 Những hạn chế, tồn tại và nguyên nhân...................................................37 3.2. Các đề xuất, kiến nghị nhằm tăng doanh thu tại Công ty CP đầu tư phát triển công nghệ Thời Đại Mới......................................................................................38 3.2.1. Các đề xuất nhằm tăng doanh thu tại Công ty CP đầu tư phát triển công nghệ Thời Đại Mới...........................................................................................38 3.2.2. Một số kiến nghị.....................................................................................41 3.3. Điều kiện thực hiện...................................................................................42 3.3.1. Điều kiện chủ quan.................................................................................42 3.3.2. Điều kiện khách quan.............................................................................43 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC SV: Nguyễn Thị Quỳnh Hoa iv Lớp: SB14F1 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Đỗ Thị Tâm DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ Chỉ tiêu Biểu 2.1: bảng kết quả kinh doanh của công ty Biểu 2.2: Phân tích khái quát tình hình biến động DT qua các năm Biểu 2.3: Phân tích DT theo mặt hàng chủ lực Biểu 2.4: Phân tích DTBH theo thị trường tiêu thụ Biểu2. 5: Phân tích DTBH theo quý Bảng 2.6: Phân tích ảnh hưởng của số lượng hàng bán và đơn giá Trang bán đến doanh thu Sơ đồ2.1: Tổ chức bộ máy quản lý của công ty Sơ đồ 2.2: Tổ chức bộ máy kế toán cảu công ty SV: Nguyễn Thị Quỳnh Hoa v Lớp: SB14F1 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Đỗ Thị Tâm DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT DT: DTBH: DN SLLĐ NSLĐ TNHH BTC NXB SV: Nguyễn Thị Quỳnh Hoa Doanh thu Doanh thu bán hàng Doanh nghiệp Số lượng lao động Năng suất lao động Trách nhiệm hữu hạn Bộ tài chính Nhà xuất bản vi Lớp: SB14F1 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Đỗ Thị Tâm PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Về góc độ thực tế: Vấn đề của tất cả doanh nghiệp là làm thế nào để doanh nghiệp có thể tồn tại và ngày càng phát triển thịnh vượng. Vậy doanh nghiệp đó phải làm gì? Đó là phải tối đa hóa lợi nhuận - đây là mục tiêu hướng tới của tất cả các doanh nghiệp. Để tối đa hóa lợi nhuận vấn đề đầu tiên mà các nhà quản trị doanh nghiệp xem xét là tăng doanh thu. Tăng doanh thu là cơ sở để thực hiện tốt các chức năng kinh doanh, thể hiện kết quả kinh doanh, thu hồi vốn, bù đắp chi phí kinh doanh, mở rộng sản xuất kinh doanh từ đó tạo điều kiện để tối đa hóa lợi nhuận. Nhưng nhà quản trị họ cần biết rằng với tình hình hiện nay có nên tăng doanh thu không? Nếu tăng thì tăng bao nhiêu là hợp lý, tăng theo hướng nào là hiệu quả nhất…? Như ta đã biết mối quan tâm của các nhà quản trị là làm thế nào để tăng doanh thu? Vậy những thông tin nào của doanh nghiệp mà các nhà quản trị cần có khi muốn đưa ra các quyết định liên quan đến doanh thu. Đó là một hệ thống thông tin chuẩn xác, kịp thời về tình hình doanh thu của doanh nghiệp, xu hướng vận động của những năm gần đây, những nhân tố ảnh hưởng đến doanh thu của doanh nghiệp và nhất là có thể dự đoán triển vọng phát triển trong tương lai của mình. Nắm được điểm mạnh, điểm yếu của mình, dự đoán được tiến trình phát triển và đang có các cơ hội để lựa chọn các nhà quản trị hoàn toàn có thể đưa ra những kế hoạch kinh doanh phù hợp mang lại hiệu quả tốt nhất cho doanh nghiệp mình. Phân tích doanh thu nhằm mục đích nhận thức và đánh giá một cách đúng đắn, toàn diện và khách quan tình hình thực hiện các chỉ tiêu doanh thu của DN trong kỳ về số lượng, kết cấu chủng loại và giá cả hàng bán,…qua đó thấy được mức độ hoàn thành số chênh lệch tăng giảm của các chỉ tiêu kế hoạch doanh thu của DN. Đồng thời qua phân tích cũng nhằm mục đích thấy được những mâu thuẫn tồn tại và những nguyên nhân ảnh hưởng khách quan cũng như chủ quan để từ đó tìm ra được những chính sách, biện pháp quản lý thích hợ nhằm đẩy mạnh bán hàng, tăng doanh thu . Với những phân tích trên ta thấy, việc phân tích doanh thu không những rất quan trọng cho ban quản trị mà còn là yếu tố sống còn của DN, và cần thiết cho các SV: Nguyễn Thị Quỳnh Hoa 1 Lớp: SB14F1 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Đỗ Thị Tâm bộ phận có liên quan trong việc đánh giá, phân tích nhằm tăng doanh thu, mở rộng thị trường và phát triển DN. Về góc độ thực tế: Công ty CP đầu tư phát triển công nghệ Thời Đại Mới là một doanh nghiệp đi đầu trong lĩnh vực kinh doanh trực tuyến ứng dụng thương mại điện tử. Công ty cung cấp và phân phối đồ dùng và thiết bị văn phòng phẩm, hàng gia dụng, thiết bị siêu thị…với phương châm phát triển: cung cấp các mặt hàng có chất lượng giá cả hợp lý, phong cách phục vụ tối ưu tới người tiêu dùng. Cũng như các doanh nghiệp khác, doanh nghiệp luôn đặt ra cho mình mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận, muốn vậy doanh nghiệp phải tìm cách tăng doanh thu và giảm chi phí. Do đó, DN phải tự xây dựng cho mình chiến lược kinh doanh phù hợp với sự vận động của thị trường. Doanh thu là một chỉ tiêu không thể thiếu để DN đánh giá chính xác tình hình và kết quả kinh doanh của DN trong kỳ, từ đó tìm ra các nguyên nhân biến động và các giải pháp tăng doanh thu. Chính vì vậy, xây dựng, tổ chức và thực hiện tốt công tác phân tích hoạt động kinh tế của doanh nghiệp, đặc biệt là phân tích tình hình doanh thu sẽ góp phần tìm ra các giải pháp tăng doanh thu, thực hiện mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận, qua đó góp phần nâng cao vị thế của doanh nghiệp trên thương trường. Qua thời gian thực tập tại Công ty CP đầu tư phát triển công nghệ Thời Đại Mới, bên cạnh những ưu điểm mà công ty đã đạt được trong công tác phân tích doanh thu thì còn một số hạn chế cần khắc phục. Còn tồn tại một số nguyên nhân dẫn tới tốc độ tăng doanh thu của công ty trong thời gian qua chưa tương xứng với tiềm năng phát triển cũng như mục tiêu kế hoạch mà công ty đã đề ra. Vì vậy, xây dựng, tổ chức và thực hiện tốt công tác phân tích hoạt động kinh tế của doanh nghiệp, cụ thể là phân tích tình hình doanh thu sẽ góp phần tìm ra các giải pháp tăng doanh thu, thực hiện mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận, qua đó góp phần nâng cao vị thế của doanh nghiệp trên thương trường. Đánh giá doanh thu trên nhiều góc cạnh, và cần sử dụng phong phú hơn cách thức phân tích doanh thu mà công ty cần cải thiện trong thời gian tới là việc cần thiết mà ban quản trị công ty cần thực hiện để đưa ra được nhiều phương án phát triển công ty. Xuất phát từ cơ sở lý luận và thực tiễn như trên ta thấy việc phân tích doanh thu tại Công ty CP đầu tư phát triển công nghệ Thời Đại Mới là rất cần thiết. Vì SV: Nguyễn Thị Quỳnh Hoa 2 Lớp: SB14F1 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Đỗ Thị Tâm vậy, em nghiên cứu đề tài “Phân tích doanh thu tại Công ty CP đầu tư phát triển công nghệ Thời Đại Mới” làm đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu đề tài  Hệ thống hóa cơ sở lý thuyết về doanh thu và phân tích doanh thu: hệ thống lại những kiến thức được tiếp thu từ những bài giảng trên trường, trên lớp. Nắm rõ những tiêu thức phân tích doanh thu trong doanh nghiệp và cụ thể hóa trong từng công ty.  Sử dụng các phương pháp phân tích doanh thu để đánh giá thực trạng doanh thu, nhân tố tác động tới doanh thu tại công ty CP đầu tư phát triển công nghệ Thời Đại Mới. Nghiên cứu, phân tích doanh thu tại Công ty CP đầu tư phát triển công nghệ Thời Đại Mới trong 3 năm 2009, 2010, 2011.  Từ kết quả nghiên cứu tác giả đề xuất một số giải pháp, xây dựng ý kiến cho ban quản trị công ty để có những phương án tăng doanh thu cho Công ty CP đầu tư phát triển công nghệ Thời Đại Mới trong thời gian tới. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu  Đối tượng nghiên cứu: Phân tích doanh thu.  Phạm vi nghiên cứu: Đề tài được nghiên cứu tại Công ty CP đầu tư phát triển công nghệ Thời Đại Mới.  Thời gian nghiên cứu: nghiên cứu doanh thu của Công ty CP đầu tư phát triển công nghệ Thời Đại Mới trong các năm 2009, 2010, 2011. 4. Phương pháp nghiên cứu đề tài 4.1. Phương pháp thu thập dữ liệu - Phương pháp quan sát: quan sát các hoạt động thực tế, các thực trạng của công ty Thời Đại Mới trong quá trình hoạt động kinh doanh của công ty. - Phương pháp tham khảo số liệu từ các nguồn: + Số liệu được thu thập từ báo cáo tài chính (báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của đơn vị các năm), sổ chi tiết về doanh thu, đơn đặt hàng của khách hàng, các hợp đồng đã kí kết về bán hàng và cung câp dịch vụ. + Giáo trình : “Phân tích kinh tế doanh nghiệp thương mại” của trường đại học Thương Mại do PGS.TS Trần Thế Dũng chủ biên. SV: Nguyễn Thị Quỳnh Hoa 3 Lớp: SB14F1 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Đỗ Thị Tâm + Luận văn “Phân tích doanh thu, lợi nhuận của nhà máy xi măng An Giang” của sinh viên Bùi Thị Tâm Yên trường Kinh tế An Giang. + Các số liệu đã được Thu thập từ những năm trước. + Nguồn tài liệu tham khảo từ thư viện: sách điện tử, sách kinh doanh và nhiều nguồn tài liệu quý giá khác. + Các thông tin trên truyền hình, từ Internet…. + Các tài liệu lưu hành nội bộ trong công ty. - Phương pháp điều tra phỏng vấn chuyên gia: Buổi phỏng vấn dễn ra vào ngày 02/04/2012, tại phòng giám đốc và phòng ban kế toán công ty CP đầu tư phát triển công nghệ Thời Đại Mới, số người được phỏng vấn gồm: Ông Đỗ Duy Đức – Giám đốc công ty Bà Nguyễn Thanh Huyền – trưởng phòng kế toán Bà Ngô Thị Huyền – kế toán thanh toán Nội dung câu hỏi phỏng vấn gồm những câu hỏi như sau:  Việc phân tích doanh thu được thực hiện có thường xuyên không?  Việc phân tích doanh thu tại công ty có những bất cập gì và ông bà có ý kiến gì để cải thiện những bất cập này.  Ông bà hãy cho biết hiện tại công ty đang thực hiện phân tích doanh thu bằng công cụ nào? Khó khăn mà ông bà đang gặp phải trong khi phân tích doanh thu?  Theo ông bà thì giải pháp tăng doanh thu theo chiều hướng nào là tốt nhất? Và giải pháp đó cần chú trọng đến điều gì? 4.2. Phương pháp phân tích dữ liệu 4.2.1. Phương pháp so sánh Phương pháp so sánh được áp dụng nhằm so sánh doanh thu giữa kỳ báo cáo với kỳ trước làm cơ sở cho việc dự báo doanh thu. Mục đích của phương pháp so sánh là thấy được sự giống và khác nhau giữa các sự vật, hiện tượng. Phương pháp so sánh được sử dụng trong các nội dung phân tích doanh thu như: - Phân tích chung DT qua các năm - Phân tích DT theo nhóm hàng và mặt hàng chủ lực - Phân tích DT theo phương thị trường tiêu thụ SV: Nguyễn Thị Quỳnh Hoa 4 Lớp: SB14F1 Khóa luận tốt nghiệp - GVHD: Th.S Đỗ Thị Tâm Phân tích DT theo quý Nội dung của phương pháp bao gồm:  So sánh dạng số tuyệt đối: so sánh doanh thu bán hàng của công ty trong 3 năm ( từ năm 2009, 2010, 2011) và so sánh doanh thu của từng quý trong năm báo cáo (2011) so với năm 2010 để thấy được xu hướng biến động của DT. Chênh lệch tuyệt đối = DTBH năm 2011  So sánh dạng số tương đối: - DTBH năm 2010 Tỷ lệ phần trăm: là chỉ tiêu tương đối phản ánh mức độ hoàn thành kế hoạch hoặc tăng giảm so với kỳ trước. Tỷ lệ phần trăm hoàn thành kế hoạch (%) (DT năm 2011 – DT năm 2010)*100 = DT năm 2010 Tỷ trọng: là chỉ tiêu phản ánh tỷ lệ % của một chỉ tiêu cá thể so với chỉ tiêu tổng thể. DT bộ phận * 100 Tỷ trọng (%) = DT tổng thể 4.2.2. Phương pháp thay thế liên hoàn và số chênh lệch Phương pháp này được sử dụng để phân tích các nhân tố ảnh hưởng có mối liên hệ chặt chẽ với chỉ tiêu DTBH được thể hiện bằng những công thức toán học mang tính chất hàm số.  Phân tích ảnh hưởng của nhân tố số lượng hàng bán và đơn giá bán đến chỉ tiêu doanh thu. Doanh thu bán hàng = Số lượng hàng bán x Đơn giá bán  Phân tích ảnh hưởng của nhân tố SLLĐ và NSLĐ đến chỉ tiêu doanh thu. Doanh thu bán hàng = Tổng số lao động x NSLĐ bình quân Cụ thể như sau: Để xác định ảnh hưởng của số lượng hàng bán và đơn giá bán đến DT ta dựa vào công thức: Doanh thu bán hàng = Số lượng hàng bán x Đơn giá bán M=q * p Áp dụng phương pháp thay thế liên hoàn tính ảnh hưởng của các nhân tố: SV: Nguyễn Thị Quỳnh Hoa 5 Lớp: SB14F1 Khóa luận tốt nghiệp M thay đổi do q: ∆Mq = GVHD: Th.S Đỗ Thị Tâm q pq p 1 0 0 M thay đổi do p:  M p q1 p1  Tổng ảnh hưởng:   0 100  qp 1 0 ; % M p   M q 100 M 0  M p 100 M 0 M  M q    p ;  q  % M q = ; 0 100  p 0  100 0 4.2.3. Phương pháp chỉ số Phương pháp này được áp dụng để tính toán, phân tích sự biến động tăng giảm và mối liên hệ tác động, phụ thuộc lẫn nhau của các chỉ tiêu kinh tế có một hoặc nhiều yếu tố khác nhau. Phương pháp này giúp công ty thấy được sự ảnh hưởng của các nhân tố số lượng và chất lượng lên sự tăng giảm Doanh thu, từ đó có những giải pháp phù hợp để tăng doanh thu thông qua mức độ ảnh hưởng của các nhân tố. Phương pháp này được sử dụng trong nội dung: phân tích tình hình biến động của doanh thu, phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến doanh thu. 4.2.4. Phương pháp dùng bảng biểu Sử dụng phương pháp này giúp cho việc theo dõi các chỉ tiêu dễ dàng hơn, thuận tiện hơn cho việc phân tích đối chiếu số liệu, so sánh các chỉ tiêu trên các bảng và từ đó có cái nhìn tổng quát về các nhân tố trong bảng. Phương pháp này sử dụng các biểu mẫu hoặc sơ đồ phân tích để phản ánh một cách trực quan các số liệu phân tích. Biểu phân tích được thiết lập theo các dòng, cột dùng để ghi chép các chỉ tiêu và số liệu phân tích. Các biểu phân tích thường phản ánh mối quan hệ so sánh giữa các chỉ tiêu có mối liên hệ với nhau: so sánh doanh thu giữa kỳ báo cáo với các kỳ trước, so sánh doanh thu của quý này với doanh thu cùng quý của năm trước. 4.2.5. 5. Kết cấu của khóa luận tốt nghiệp SV: Nguyễn Thị Quỳnh Hoa 6 Lớp: SB14F1 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Đỗ Thị Tâm Ngoài lời cảm ơn, phụ lục, danh mục từ viết tắt, danh mục tài liệu tham khảo, khóa luận được chia làm 3 chương như sau: Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH DOANH THU TRONG DOANH NGHIỆP Chương 2: THỰC TRẠNG VỀ PHÂN TÍCH DOANH THU TẠI CÔNG TY CP ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THỜI ĐẠI MỚI Chương 3: CÁC KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT NHẰM TĂNG DOANH THU TẠI CÔNG TY CP ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THỜI ĐẠI MỚI SV: Nguyễn Thị Quỳnh Hoa 7 Lớp: SB14F1 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Đỗ Thị Tâm CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH DOANH THU TRONG DOANH NGHIỆP 1.1. Những vấn đề lý luận cơ bản về doanh thu và phân tích doanh thu 1.1.1. Khái niệm: Doanh thu là một chỉ tiêu kinh tế quan trọng của một doanh nghiệp. Theo chuẩn mực kế toán 14 “doanh thu và thu nhập khác” và quyết định 48/2006/QĐBTC ngày 14/9/2006 của Bộ trưởng bộ tài chính, “doanh thu được hiểu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động kinh doanh thông thường của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu”. Trong tài liệu tham khảo Phan Công Nghĩa, 2000, “Giáo trình thống kê kinh tế”, NXB Giáo dục Hà Nội: “Doanh thu là toàn bộ số tiền bán sản phẩm, hàng hóa, cung ứng dịch vụ, sau khi trừ khoản giảm giá hàng hóa, hàng bán bị trả lại (nếu có chứng từ hợp lệ) được khách hàng chấp nhận thanh toán (không phân biệt đã thu hay chưa thu tiền). Tác giả đã sử dụng khái niệm doanh thu trong việc nghiên cứu của mình: “Doanh thu là biểu hiện bằng tiền của giá trị các lợi ích kinh tế mà doanh nghiệp thu được từ hoạt động kinh doanh”. 1.1.2. Ý nghĩa việc tăng doanh thu Tăng doanh thu có ý nghĩa quan trọng không chỉ đối với doanh nghiệp mà còn cần thiết với toàn xã hội.  Đối với xã hội Phân tích doanh thu góp phần đảm bảo cân bằng cung cầu trong nền kinh tế: Khi tăng doanh thu doanh nghiệp không chỉ bán sản phẩm nhiều hơn mà còn có điều kiện tiêu dùng các sản phẩm của xã hội thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Để tăng doanh thu, doanh nghiệp mở rộng kinh doanh ra các vùng miền, các nước khác nhau vì thế phân tích kinh tế là yếu tố giúp doanh nghiệp mở rộng giao lưu kinh tế giữa các vùng miền và mở rộng quan hệ quốc tế. Ngoài ra, khi doanh thu tăng vốn của doanh nghiệp được thu hồi nhanh hơn, doanh nghiệp thực hiện tái sản xuất xã hội góp phần ổn định xã hội, thúc đẩy xã hội phát triển. Và phân tích doanh thu sẽ tạo điều kiện để các doanh nghiệp thực hiện SV: Nguyễn Thị Quỳnh Hoa 8 Lớp: SB14F1 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Đỗ Thị Tâm các nghĩa vụ đối với nhà nước, hỗ trợ nhà nước, các tổ chức xã hội, tổ chức kinh tế khác.  Đối với doanh nghiệp: Doanh thu có ý nghĩa sống còn đối với doanh nghiệp, là khâu cuối cùng trong lưu thông. Tăng doanh thu giúp doanh nghiệp thực hiện tốt các chức năng kinh doanh của mình, thu hồi vốn nhanh chóng, bù đắp chi phí sản xuất kinh doanh, thực hiện giá trị thặng dư. Việc tăng doanh thu đồng thời với mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh, mở rộng quan hệ kinh tế, tạo danh tiếng và nâng cao thương hiệu tạo lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp. Ngoài ra, doanh thu là cơ sở để xác định kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Doanh thu tăng cho thấy kết quả kinh doanh của doanh nghiệp tốt hơn. Doanh nghiệp tăng doanh thu để thực hiện mục đích cuối cùng là tối đa hóa lợi nhuận cho doanh nghiệp mình. 1.1.3. Nhiệm vụ của phân tích doanh thu Phân tích doanh thu phản ánh chính xác tổng doanh thu trong kỳ kinh doanh cũng như doanh thu thuần của doanh nghiệp. Phản ánh những biến động trong kết quả kinh doanh của doanh nghiệp, ngay trong kỳ và giữa các kỳ từ đó phản ánh uy tín kinh doanh và phản ánh quy mô khả năng chiếm lĩnh thị trường của doanh nghiệp. Từ đó, Chỉ rõ và đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố tới doanh thu và sự biến động doanh thu giữa các kỳ. Và phân tích doanh thu sẽ làm cơ sở xây dựng các chỉ tiêu kế hoạch doanh thu, kết cấu doanh thu hay các phương án kinh doanh cũng như giúp hay lập các chỉ tiêu kinh tế khác. 1.1.4. Nguồn tài liệu để phân tích doanh thu *Tài liệu bên trong: - Các chỉ tiêu kế hoạch doanh thu của doanh nghiệp trong kỳ. - Các chỉ tiêu doanh thu của doanh nghiệp được xây dựng tuỳ thuộc vào chức năng, nhiệm vụ và đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như căn cứ vào yêu cầu quản lý của doanh nghiệp. Doanh thu có thể được xây dựng theo các nghiệp vụ kinh doanh như: Doanh thu bán hàng hoá (kinh doanh thương mại), doanh thu bán hàng SV: Nguyễn Thị Quỳnh Hoa 9 Lớp: SB14F1 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Đỗ Thị Tâm thành phẩm (hoạt động sản xuất), doanh thu dịch vụ... Ngoài ra doanh thu có thể được xây dựng kế hoạch theo ngành, nhóm hàng hoặc những mặt hàng chủ yếu theo các phương thức bán (bán buôn, bán lẻ ...) theo từng địa điểm kinh doanh (theo cửa hàng, quầy bán). - Các số liệu kế toán doanh thu được sử dụng trong phân tích hoạt động kinh tế, các hợp đồng bán hàng và các đơn vị đặt hàng, các chứng từ hoá đơn bán hàng. - Căn cứ vào tài liệu kế hoạch và mục tiêu phương án kinh doanh mà ban quản trị đã lên kế hoạch. - Căn cứ trên báo cáo kết quả kinh doanh tài liệu kế toán tổng hợp và chi tiết. *Tài liệu bên ngoài: - Dựa vào ý kiến của khách hàng và các đối tượng quan tâm khác. -Các số liệu thông tin kinh tế thị trường, giá cả của những mặt hàng mà doanh nghiệp sản xuất kinh doanh bao gồm cả thông tin trong nước và thông tin trên thị trường Quốc tế và khu vực (đối với những doanh nghiệp kinh doanh Quốc tế). -Các chế độ, chính sách về thương mại, chính sách tài chính, tín dụng có liên quan đến hoạt động doanh nghiệp do Nhà nước ban hành. - Dựa vào thông tin về giá cả thị trường trong nước và ngoài nước. 1.2. Một số lý thuyết liên quan đến phân tích doanh thu  Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: là toàn bộ số tiền thu được hoặc sẽ thu được từ các giao dịch và nghiệp vụ phát sinh doanh thu như bán sản phẩm hàng hóa, cung cấp dịch vụ cho khách hàng trong một khoảng thời gian nhất định.  Doanh thu thuần: là doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ cộng cho các khoản hoàn nhập hoặc dự phòng giảm giá hàng tồn kho, phải thu nợ khó đòi không phát sinh trong kỳ báo cáo. Doanh thu thuần = Doanh thu bán hàng – các khoản giảm trừ Doanh thu bán hàng: là tổng số tiền thu được từ hoạt động bán hàng. Trong doanh nghiệp thương mại nó là chỉ tiêu phản ánh tổng giá trị hàng hóa, sản phẩm doanh nghiệp đã bán ra trong kỳ. SV: Nguyễn Thị Quỳnh Hoa 10 Lớp: SB14F1 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Đỗ Thị Tâm Các khoản giảm trừ bao gồm: - Hàng bán bị trả lại: Đây là giá trị số sản phẩm hàng hoá, dịch vụ, lao vụ đã tiêu thụ bị khách hàng trả lại do các nguyên nhân vi phạm cam kết, vi phạm hợp đồng kinh tế, hàng bị mất, kém phẩm chất không đúng chủng loại quy định. - Giảm giá hàng bán: Đây là khoản giảm trừ được người bán chấp thuận một cách đặc biệt trên giá thoả thuận do hàng bán kém phẩm chất, không đúng quy cách phẩm chất quy định trên hợp đồng kinh tế. - Các khoản thuế gián thu bao gồm: Thuế GTGT(theo phương pháp trực tiếp), thuế xuất khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt. + Thuế xuất khẩu là các loại thuế gián thu đánh vào các loại hàng hoá xuất khẩu (thuộc doanh mục hàng hoá bị đánh thuế) qua các cửa khẩu và biên giới Việt Nam. + Thuế tiêu thụ đặc biệt: Là loại thuế gián thu đánh vào một số hàng hoá, dịch vụ nhất định (hàng hoá, dịch vụ đặc biệt). Thông thường đây là những hàng hoá, dịch vụ cao cấp mà không phải bất cứ ai cũng có điều kiện sử dụng hay hưởng thụ do khả năng tài chính có hạn hoặc có thể là những hàng hoá, dịch vụ khác có tác dụng không tốt đối với đời sống sức khoẻ con người, văn minh xã hội mà Chính phủ có chính sách hạn chế sản xuất, tiêu dùng. + Thuế GTGT( theo phưng pháp trực tiếp): Đây là loại thuế gián thu được tính trên khoản giá trị tăng thêm của hàng hoá, dịch vụ phát sinh qua mỗi khâu quá trình sản xuất kinh doanh và tổng số thuế thu được ở mỗi khâu bằng chính số thuế tính trên giá bán của người tiêu dùng cuối cùng. 1.3. Nội dung phân tích tình hình doanh thu 1.3.1. Phân tích tốc độ phát triển của doanh thu bán hàng Phân tích doanh thu bán hàng cần phải phân tích tốc độ phát triển qua các năm, qua đó thấy được sự biến động và xu hướng phát triển của doanh thu bán hàng làm cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch kinh doanh trung hạn hoặc dài hạn. Nguồn số liệu để phân tích là các số liệu doanh thu bán hàng thực tế qua các năm phương pháp phân tích được áp dụng là tính toán các chỉ tiêu tỷ lệ phát triển liên hoàn, tỷ lệ phát triển định gốc và tỷ lệ phát triển bình quân theo các công thức sau: SV: Nguyễn Thị Quỳnh Hoa 11 Lớp: SB14F1 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Đỗ Thị Tâm - Tốc độ phát triển liên hoàn:Ti= x100 - Tốc độ phát triển định gốc: Toi= x100% - Tốc độ phát triển bình quân: T = Trong đó: ti : tốc độ phát triển liên hoàn t01: tốc độ phát triển định gốc t : Tốc độ phát triển bình quân Mi: doanh thu bán hàng kì i M(i-1): doanh thu bán hàng kì i-1 Mo : doanh thu bán hàng kì gốc Ngoài ra ta còn có thể dùng đồ thị để minh hoạ trong trường hợp qua các kỳ có sự biến động sử dụng những mặt hàng mà doanh nghiệp kinh doanh thì phải sử dụng chỉ số giá qua các năm để tính toán loại trừ. 1.3.2. Phân tích doanh thu theo nghiệp vụ kinh doanh Trong một nền kinh tế năng động và đầy sự cạnh tranh, tất cả các doanh nghiệp đều phải đau đầu về các mặt hàng mình đưa ra thị trường. Hầu hết các doanh nghiệp thường lựa chọn nhiều phương thức buôn bán. Có thể bán hàng hóa đã hoàn thiện, hoặc có thể bán thành phẩm ngay khi nó đang sản xuất để thúc đẩy tăng doanh thu. Dù thế nào thì mọi hoạt động đều hướng tới mục tiêu là tăng lợi nhuận. Phân tích doanh thu bán hàng theo các nghiệp vụ kinh doanh cho ta thấy rõ mức độ hoàn thành các chỉ tiêu doanh thu bán hàng, qua đó xác định kết quả theo từng nghiệp vụ kinh doanh và giúp ban quản trị đề ra nhưng biện pháp đầu tư thích hợp. Phân tích doanh thu theo nghiệp vụ kinh doanh đánhgiá được cơ cấu và biến động của doanh thu theo từng nghiệp vụ. Và xác định vai trò của từng nghiệp vụ, tính chất quan trọng của từng thị trường mà DN hiện có. Phương pháp phân tích chủ yếu là áp dụng phương pháp lập biểu , so sánh giữa số liệu thực hiện với kế hoạch hoặc kỳ này với kỳ trước trên cơ sở tính toán các chỉ tiêu, tỷ lệ phần trăm, số chênh lệch và tỷ trọng DT của từng nghiệp vụ kinh doanh. 1.3.3. Phân tích tình hình doanh thu theo nhóm hàng và ngành hàng Một doanh nghiệp thường kinh doanh nhiều mặt hàng hoặc nhóm hàng, nhất là SV: Nguyễn Thị Quỳnh Hoa 12 Lớp: SB14F1 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Đỗ Thị Tâm doanh nghiệp thương mại. Mỗi mặt hàng nhóm hàng có những đặc điểm kinh tế kỹ thuật khác nhau trong kinh doanh đáp ứng những nhu cầu tiêu dùng cũng như mức doanh thu đạt được cũng rất khác nhau. Mặt khác, trong những mặt hàng, nhóm hàng mà doanh nghiệp có khả năng và lợi thế cạnh tranh trong kinh doanh, mang lại hiệu quả kinh tế cao. Do vậy, phân tích doanh thu bán hàng trong doanh nghiệp cần phải phân tích chi tiết theo từng mặt hàng, nhóm hàng trong đó có những mặt hàng, nhóm hàng chủ yếu để qua đó thấy được sự biến đổi tăng giảm và xu hướng phát triển của chúng làm cơ sở cho việc hoạch định chiến lược đầu tư trong những mặt hàng nhóm hàng sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Phân tích doanh thu theo nhóm mặt hàng đánh giá được khả năng đa dạng hóa số nhóm mặt hàng kinh doanh, khả năng khai thác mặt hàng mới và mặt hàng chủ đạo của DN hiện nay. Và từ đó, DN tìm ra nguyên nhân tác động tới sự biến động tổng kim ngạch cùng lúc phát hiện ra xu hướng biến động của từng nhóm mặt hàng. Phân tích doanh thu bán hàng theo nhóm, mặt hàng và những mặt hàng chủ yếu căn cứ vào những số liệu kế hoạch và hạch toán chi tiết doanh thu bán hàng để so sánh giữa số thực hiện với số kế hoạch và số thực hiện kỳ trước. 1.3.4. Phân tích tình hình doanh thu theo phương thức bán hàng Việc bán hàng trong doanh nghiệp thương mại, dịch vụ được thực hiện bằng những phương thức khác nhau: bán buôn, bán lẻ, bán đại lý, bán trả góp.v.v.. Mỗi phương thức bán có những đặc điểm kinh tế kỹ thuật và ưu nhược điểm khác nhau. Phân tích doanh thu bán hàng theo phương thức bán nhằm mục đích đánh giá tình hình và khả năng đa dạng hoá các phương thức bán hàng của doanh nghiệp qua đó tìm ra những phương thức bán thích hợp cho doanh nghiệp để đẩy mạnh bán hàng tăng doanh thu. Phân tích DTBH theo phương thức bán sử dụng những số liệu thực tế năm phân tích và năm gốc để tính toán lập biểu so sánh. 1.3.5. Phân tích tình hình doanh thu theo thị trường tiêu thụ SV: Nguyễn Thị Quỳnh Hoa 13 Lớp: SB14F1 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Đỗ Thị Tâm Nhìn chung trong các doanh nghiệp thương mại hiện nay, nhiều doanh nghiệp có mô hình kinh doanh tổng hợp theo quy mô lớn, có nhiều cửa hàng, quầy hàng trực thuộc đóng trên những địa bàn khác nhau. Về mô hình quản lý, các doanh nghiệp giao quyền trị chủ trong kinh doanh và tự chịu trách nhiệm hạch toán kinh tế trên cơ sở thực hiện các chỉ tiêu kinh tế chủ yếu doanh nghiệp. Do vậy, phân tích doanh thu bán hàng theo thị trường tiêu thụ giúp cho doanh nghiệp có những con số về tầm vĩ mô tình hình thị trường hiện nay. Và đưa ra những hướng phát triển mở rộng thị trường, tăng thị phần cho công ty. Đánh giá khả năng tac động của doanh nghiệp đối với thị trường hiện có, khả năng tìm kiếm thị trường mới, khả năng chiếm lĩnh thị trường và xây dựng thị trường trọng tâm. Phương pháp phân tích là so sánh giữa số thực hiện với số kế hoạch doanh thu của từng đơn vị để thấy được mức độ hoàn thành, số chênh lệch tăng giảm. Đồng thời so sánh số chênh lệch tăng giảm của từng đơn vị trực thuộc với kế hoạch chung của công ty để thấy được mức độ tác động đến tỷ lệ tăng giảm chung của toàn doanh nghiệp. 1.3.6. Phân tích tình hình doanh thu theo từng tháng, quý Phân tích doanh thu bán hàng theo tháng, quý nhằm mục đích thấy được mức độ và tiến độ hoàn thành kế hoạch bán hàng. Đồng thời qua phân tích cũng thấy được sự biến động của doanh thu qua các thời điểm khác nhau và những nhân tố ảnh hưởng của chúng để có những chính sách và biện pháp thích hợp trong việc chỉ đạo kinh doanh. Ngoài ra, phương pháp này giúp DN nắm bắt được những biến động cụ thể của doanh thu trong nhiều năm từ đó đưa ra nhận định chính xác về chất lượng KD cũng như xu hướng KD trong kế hoạch dài hạn. Đối với doanh nghiệp kinh doanh những mặt hàng thời vụ, phân tích doanh thu theo tháng quí là điều không thể thiếu trong doanh nghiệp. Việc phân tích này cho thấy mức độ và tiến độ hoàn thành kế hoạch bán hàng. Đồng thời qua đó cũng thấy được biến động của doanh thu bán hàng qua các thời điểm khác nhau, những nhân tố ảnh hưởng tới doanh thu của tháng, quý đó. Việc phân tích này chủ yếu dùng phương pháp so sánh với số kế hoạch để thấy được mức độ hoàn thành. SV: Nguyễn Thị Quỳnh Hoa 14 Lớp: SB14F1