Tài liệu Phân tích đánh đổi mục tiêu trong quá trình quản lý dự án xây dựng cầu cần thơ

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Phân tích đánh đổi mục tiêu trong quá trình Quản lý Dự án xây dựng cầu Cần Thơ A, Giới thiệu dự án : Cầu Cần Thơ được khởi công xây dựng ngày 25 tháng 9 năm 2004. Ban đầu, công trình được dự kiến hoàn thành vào ngày 14 tháng 12 năm 2008, tuy nhiên sau sự kiện sự cố sập nhịp dẫn cầu ngày 26 tháng 9 năm 2007, công trình phải dừng thi công để điều tra tai nạn. Vì vậy tiến độ hoàn thành bị chậm trễ hơn 1 năm. Cuối cùng, cầu cũng được khánh thành vào lúc 09h00 sáng ngày 24 tháng 4 năm 2010. Cầu dây văng Cần Thơ sáng 24/4 trong buổi lễ khánh thành. Ảnh: Gia Bảo Toàn tuyến dự án dài 15,85 km với điểm khởi đầu tại Km 2061 trên quốc lộ 1 thuộc huyện Bình Minh tỉnh Vĩnh Long, đi tránh Quốc lộ 1 và thành phố Cần Thơ, vượt qua song Hậu ở cách bến phà hiện hữu về phía hạ lưu 3,2 km, nối trở lại Quốc lộ 1 tại Km 2077 thuộc quận Cái Răng, Cần Thơ. 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Tổng mức đầu tư 4.832 tỷ (thời điểm 2001, tức là khoảng 342,6 triệu USD) bằng nguồn Viện trợ phát trợ phát triển chính thức (ODA) của chính phủ Nhật và vốn đối ứng của chính phủ Việt Nam (khoảng 15%). Dự án được chia thành 3 gói thầu:  Gói thầu 1 là đoạn đường dẫn phía Vĩnh Long dài 5,41 km trong đó có 4 cầu qua kênh Trà Và lớn, Trà Và nhỏ, sông Trà Ôn và vượt Quốc lộ 54. Gói thầu này do Liên doanh Tổng Công ty Thăng Long, Tổng Công ty 6, Tổng Công ty 8 thi công trong 42 tháng.  Gói thầu 2 là cầu chính. o Nó gồm có:  Cầu dẫn bờ Bắc bằng dầm Super T dài 0,52 km  Cầu chính kết cấu dây văng dài 1,010 km bố trí nhịp: 2×40 + 150 + 550 + 150 + 2×40, mặt cầu hỗn hợp dầm thép và bêtông cốt thép dự ứng lực.  Cầu dẫn bờ Nam bằng dầm Super T dài 0,88km  Cầu dầm liên tục đúc hẫng vượt nhánh sông Hậu dài 0,34km o Tổng chiều dài cầu chính là 2,75 km. o Gói thầu này do Liên doanh 3 nhà thầu Nhật Bản là các tập đoàn Taisei, Kajima và Nippon Steel thi công trong 50 tháng.  Gói thầu 3 là đoạn đường dẫn phía Cần Thơ dài 7,69 km trong đó có 6 cầu qua kênh Cái Tắc, kênh Cái Da, kênh Ap Mỹ, kênh Cái Nai, sông Cái Răng và vượt Quốc lộ 91B. Gói thầu này do nhà thầu Tổng công ty xây dựng Trung Quốc thi công trong 45 tháng. 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Khổ cầu rộng 23,1m trong đó có bốn làn xe, mỗi làn 3,5m và hai lề bộ hành, mỗi lề 2,75m. Tốc độ thiết kế 80 km/giờ, qua các khu dân cư 60km/g. . B, Các bước đánh đổi mục tiêu trong quản lý dự án : 1, Nhận diện các mục tiêu cơ bản của dự án. Đây là một dự án trọng điểm quốc gia có tổng vốn đầu tư lớn yêu cầu phải đảm bảo cao về chất lượng và yêu cầu cao về mặt thẩm mỹ. Đồng thời đây là cây cầu phục vụ thiết yếu cho việc giao thông đi lai của người dân, phục vụ cho quá trình phát triển kinh tế của đất nước nên yêu cầu về thời gian cũng tương đối lớn. Bộ trưởng Bộ GTVT Đào Đình Bình cũng phấn khởi cho biết: "Tại thời điểm hiện nay, cầu Cần Thơ là cây cầu dây văng có nhịp chính dài nhất trong khu vực Đông Nam Á (dài 550m). Tổng chiều dài toàn tuyến cầu Cần Thơ lên tới gần 16 km với phần cầu chính dài gần 3 km và một hệ thống 13 cầu dẫn, cầu vượt, đường dẫn hai bên đầu cầu dài khoảng 13 km. 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Sau khi hoàn tất, dự kiến vào năm 2008, cầu Cần Thơ sẽ nối thông phần còn lại của vựa lúa ĐBSCL với cả nước; tạo động lực mới cho sự nghiệp phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của vùng nói riêng và cả khu vực miền Nam nói chung. Đối với TP Cần Thơ, cây cầu sẽ tạo một nét mới mạnh mẽ, hiện đại tô điểm cho cảnh quan của Tây Đô. Chắc chắn Tây Đô sẽ đẹp hơn và người dân Tây Đô sẽ có thêm một niềm tự hào khi nói tới thành phố quê hương mình. Vì vậy trong quá trình quản lý dự án cần phải xem xét lựa chọn các chỉ tiêu chất lượng, chi phí và thời gian sao cho hợp lý nhất đối với mục tiêu chính đề ra đảm bảo dự án được hoàn thiện một cách tốt nhất. 2.Xác định ,rà soát lại các mục tiêu trên các phương diện khác nhau 2.1Đối với chủ đầu tư và các cơ quan quản lý nhà nước dự án cần đảm bảo các mục tiêu sau: 2.1.1, Đảm bảo tiến độ thi công công trình : Như đã phân tích ở trên đây là một dự án quan trọng của quốc gia sử dụng vốn ODA của Nhật Bản và vốn đối ứng của chính phủ Việt Nam và là cây cầu phục vụ cho nhu cầu thiết yếu của người dân nên việc đảm bảo tiến độ thi công là mục tiêu quan trọng được đặt ra. Tuy nhiên do quá trình thi công xây dựng có vấn đề trầm trọng đã dẫn tới việc sập cầu Cần Thơ ngày 26 tháng 9 năm 2006 nên tiến độ thi công đã bị chậm lại rất nhiều. Mặc dù vậy việc đảm bảo thi công kịp tiến độ mới đề ra cũng là một mục tiêu quan trọng. 2.1.2. Đảm bảo chất lượng công trình Dự án cầu Cần Thơ là công trình trọng điểm quốc gia bắc qua sông Hậu. Đây cũng là công trình lớn nhất khu vực được rất nhiều người dân mong đợi. Đặc biệt, với người dân miền Tây Nam Bộ, cầu Cần Thơ có ý nghĩa, tầm quan trọng rât lớn trong việc phát triển của khu vực. Đây là một cây cầu sau khi xây dựng xong lượng người và xe cộ đi lại tương đối đông, do vậy chất lượng công trình là một mục tiêu quan trọng hàng đầu mà chủ đầu tư cũng như các cơ quan quản lý nhà nước mốn hướng tới. Đây là một cây cầu dây văng được 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 thiết kế hiện đại và cần đảm bảo những yêu cầu về chất lượng và có những đặc điểm sau  Về móng trụ tháp: là loại cọc khoan nhồi có đường kính 2,50 m nhưng có chiều dài vào loại dài nhất được thi công ở Việt Nam: 94 m và mỗi cọc có 45 tấn thép với cốt thép chủ đường kính 38 mm và gần 500 m³ bê tông mác 30 Mpa. Trụ bờ Bắc có 30 cọc và trụ bờ Nam có 36 cọc. Máy khoan cọc nhồi làm việc theo nguyên tắc tuần hoàn ngược liên tục dùng dung dịch bentonite có pha polymer khoảng 5%. Ở trụ bờ Bắc thi công trên bờ nên dùng ống thép đường kính 2,60 m dầy 22 mm và dài 12 m làm ống vách tạm thời (khoan nhồi xong rút lên). Ở trụ bờ Nam thi công dưới nước có độ sâu 20 m nên phải dùng ống vách chiều dài 42 m cố định (khoan nhồi xong để lại không rút lên). Chân cọc sau khi đổ bê tông được bơm vữa xi măng bằng bơm áp lực cao để tăng cường sức chịu tải của cọc.  Bệ trụ tháp bờ Bắc thi công trên cạn nên làm hố móng và lắp khuôn đúc đổ bê tông thông thường. Riêng bệ trụ tháp bờ Nam thi công dưới nước nên mặt đáy và vòng vây xung quanh được đúc sẵn trên bờ và lắp ghép trên đâu cọc thành ván khuôn liền với bệ trụ. Vòng vây xung quanh có chiều sâu ngập trong nước dưới cao trình mặt đáy bệ để che chắn bảo vệ đầu cọc. Đây là phương pháp rất hay vừa tiết kiệm chi phí khuôn đúc, vừa đẩy nhanh tiến độ thi công. Nhưng phải đảm bảo việc định vị các cọc hết sức chính xác trong quá trình thi công khoan nhồi (đặc biệt là thi công dưới nước dòng chảy mạnh và mực nước lên xuống do ảnh hưởng của thủy triều), nếu không chính xác các tấm đáy không lắp ghép được và khó mà bịt kín đáy để thi công cốt thép trong môi trường khô ráo. Cốt thép thi công bệ trụ có đường kính lớn nhất tới 52 mm và nối dối đầu bằng đầu nối có ren, thí nghiệm kiểm chứng cho thấy khi kéo phá hoại cốt thép đứt ở thân chứ không đứt ở mối nối. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368  Về trụ tháp có chiều cao tính từ mặt nước là 164,80 m và tính từ mặt cầu là 134,70 m. Trụ có hình chữ Y ngược và hai chân khép vào để thu hẹp diện tích bệ trụ, hình dạng này rất đẹp và thanh thoát, không như hình chữ H xoạc cẳng, trụ có biểu tượng như hai bàn tay chắp lại vái lên trời với tâm linh của người Á Đông.  Kết cấu phần trên: Nhịp dây văng có chiều dài 550 m giữa hai trụ tháp, có tĩnh không thông thuyền cao 39 m (với chiều rộng tương ứng 200 m) đảm bảo cho tầu 10.000 DWT qua lại thường xuyên.  Kết cấu mặt cầu là dầm hộp bê tông cốt thép đúc tại chỗ mác 50 Mpa, mặt cắt ngang là hình thang ngược gồm 4 khoang, đáy ở trên có chiều rộng 26,0 m và chiều cao là 2,70 m. Vì chiều dài nhịp 550 m là khá dài đối với cầu dây văng, nên để giảm bớt tải trọng của nhịp chính, đoạn giữa của cầu 210 m được kết cấu bằng dầm hộp thép chế tạo sẵn và lắp ghép với dầm bê tông cốt thép đã được đúc tại chỗ. Chính ở chỗ mối nối giữa dầm bê tông cốt thép và dầm thép phải thiết kế đặc biệt theo mô hình phần tử hữu hạn (FEM) để chuyển tiếp ứng suất giữa hai loại vật liệu có độ cứng và đàn hồi khác nhau Hệ dây văng khác với phương pháp truyền thống là các sợi thép bện thành tao rồi kéo và neo tùng tao trước khi cố định cả bó cáp dây văng. Ở đây toàn bộ bó cáp dây văng được chế tạo sẵn trong nhà máy rồi căng kéo và neo trên công trường chứ không phải kéo từng tao. Tất nhiên thiết bị và công nghệ căng kéo là mới và được áp dụng lần đầu tiên ở Việt Nam. Đây là công nhệ tương đối phức tạp và đỏi hỏi phải có chuyên môn kinh nghiệm cao trong quá trình thi công và giám sát, có như vậy mới đảm bảo hoàn thành đúng chất lượng công trình đã đề ra. 2.1.3 Chi phí thực hiện dự án 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Dự án cầu Cần Thơ sử dụng nguồn vốn vay ODA của Chính phủ Nhật Bản, thông qua Ngân hàng Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JBIC) với tổng mức đầu tư khoảng 4.832 tỉ VNĐ (tương đương 37 tỉ yen Nhật). Đây là một dự án có tổng mức đầu tư lớn và là nguồn vốn vay vì vậy mục tiêu đảm bảo đủ kinh phí như ban đầu đề ra cũng rất quan trọng đối với chủ đầu tư và cơ quan quản lý nhà nước. 2.2 Trên phương diện của nhà thầu Dự án được chia thành 3 gói thầu: Gói thầu 1 - Đường tránh Quốc lộ 1A phía Vĩnh Long; Gói thầu 2 - Phần cầu chính và cầu dẫn; Gói thầu 3 - Đường tránh Quốc lộ 1A phía Cần Thơ. Gói thầu 2 sẽ được Cơ quan tư vấn là Liên danh Nippon Koei - Chodai; và nhà thầu là Liên danh Taisei - Kajima Nippon Steel (Nhật Bản) thực hiện. Dự kiến, thời gian thi công dự án sẽ kéo dài khoảng 50 tháng (từ 2004 đến 2008). Đối với các nhà thầu mục tiêu cơ bản là đảm bảo đúng tiến độ thi công và nhận được nguồn vốn một cách kịp thời. Tuy nhiên họ cũng phần nào quan tâm đến mục tiêu đảm bảo chất lượng công trình và thực hiện đúng nguồn chi phí đã dự kiến. 3, So sánh mục tiêu của dự án và tìm ra các xung khắc : Đây là một cây cầu hiện đại được áp dụng công nghệ cao, tuy nhiên dự án áp dụng công nghệ khá phức tạp đặc biệt lần đầu tiên được sử dụng ở Việt Nam vì vậy gây rất nhiều khó khăn trong quá trình thi công và giám sát. Việc đảm bảo mục tiêu chất lượng là tương đối khó. Trên thực tế cầu Cẩn thơ đã bị sập trong quá trình thi công nên tiến độ công trình đã không được đảm bảo. Việc đẩy nhanh tiến độ đảm bảo kịp tiến độ mới đề ra cũng là một vấn đề cần quan tâm tuy nhiên sẽ gặp phải rất nhiều khó khăn. 4, Xác định các lựa chọn Đối với bất kỳ một dự án nào khi được đưa vào thực hiện thì việc đảm bảo cả ba mục tiêu thời gian, chi phí và chất lượng là một điều hết sức khó khăn và thường là không thực hiện được. Do vậy việc phải đánh đổi các mục tiêu trong quá trình quản lý dự án là một điều không thể tránh khỏi. Căn cứ 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 vào mục tiêu hàng đầu của dự án, việc đảm bảo chất lượng tốt nhất vẫn luôn được chú trọng nhất, đồng thời do sự cố sập cầu Cần Thơ nên việc đảm bảo tiến độ thi công như ban đầu là rất khó khăn. Do vậy có thể đưa ra các phương án lựa chọn sau: - Phương án 1: cố định chất lượng, thay đổi thời gian và thay đổi chi phí - Phương án 2: cố định chất lượng, thay đổi thời gian và cố định chi phí 5, Phân tích lựa chọn khả năng tốt nhất 5.1 Phương án 1: Ưu điểm: - Khi chất lượng công trình được đảm bảo đúng như kế hoạch đã đề ra thì sau khi hoàn thành dự án Việt Nam nói chung và người dân Tây Đô nói riêng sẽ có một cây cầu dây văng vừa hiện đại vừa phục vụ tốt cho quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh, lưu thông giữa các vùng. Cầu Cần Thơ – động lực lực phát triển cho khu vực Đồng Bằng Sông Cửu Long. * Ông Masayuki Karasawa, Giám đốc Ngân hàng Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JBIC): "Cầu Cần Thơ sẽ là động lực thúc đẩy phát triển các tỉnh phía Nam sông Hậu cũng như của cả khu vực với trên 16 triệu dân. Cầu Cần Thơ được xây dựng sẽ đóng vai trò rất quan trọng trong việc tăng cường giao lưu giữa TP.HCM với các tỉnh ĐBSCL, nâng cao mức sống của người dân ở vùng đất này. JBIC vinh dự được là nhà tài trợ cho dự án này. * Ông Nguyễn Hoàng Việt, Chủ tịch UBND tỉnh An Giang: Sự kiện khởi công xây dựng cầu Cần Thơ - chiếc cầu cuối cùng trên tuyến QL 1A nối liền Nam Bắc - có ý nghĩa rất quan trọng đối với khu vực ĐBSCL. Đây là một bước ngoặt lịch sử. Tôi cũng như nhân dân tỉnh An Giang kỳ vọng vào chiếc cầu Cần Thơ sau khi hoàn thành sẽ làm tăng thêm động lực phát triển kinh tế xã hội của vùng, trong đó có An Giang. 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 * Ông Huỳnh Phong Tranh, Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang: Cầu Cần Thơ được khởi công sẽ làm thay đổi ý tưởng thu hút đầu tư về vùng đất vốn là vựa lúa, vựa cá và là vùng cây ăn trái lớn nhất nước - nhưng hiện vẫn còn nghèo. Một khi giao thông thuận lợi, hàng hóa trao đổi nhanh chóng, đảm bảo sẽ tăng trưởng GDP cho khu vực ĐBSCL. Riêng Cần Thơ, Hậu Giang và Vĩnh Long sẽ là ba địa phương được hưởng lợi trực tiếp. Hiện tại, nhiều dự án phát triển khu công nghiệp, khu đô thị đang được triển khai tại khu vực gần chân cầu Cần Thơ. Một khi cầu Cần Thơ hoàn thành, những dự án này càng phát huy hết hiệu quả kinh tế vốn có. * Ông Lê Nam Giới, Bí thư Thành ủy TP Cần Thơ: Cầu Cần Thơ khi hoàn thành sẽ tạo đà phát triển cho vùng đất trù phú của vùng châu thổ ĐBSCL mà hiện nay thu nhập đầu người vẫn còn thấp so với các vùng khác, kể cả y tế, giáo dục... Mới đây, Thủ tướng cũng đã trao đổi với chúng tôi rằng, phải làm sao đảm bảo việc xây dựng cầu Cần Thơ được thuận lợi, tạo mọi điều kiện tốt nhất để các đơn vị thi công đảm bảo đúng tiến độ. * Ông Võ Ngọc Châu, quyền Giám đốc Công ty 586: Việc triển khai xây dựng khu đô thị mới Nam sông Cần Thơ rộng 1.800 ha là hình thức đón đầu dự án xây dựng cầu Cần Thơ. Chiếc cầu Cần Thơ dù chỉ mới khởi công nhưng chắc chắn sẽ thổi vào những "cánh đồng hoang" luồng sinh khí mới, hình thành nhanh những khu đô thị hiện đại nằm ở vành đai. * Ông Đỗ Ngọc Quí, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kim Anh, Sóc Trăng: Với những doanh nghiệp nằm ở khu vực Tây sông Hậu như chúng tôi thì vốn đã mong muốn sự kiện này từ nhiều năm nay rồi. Hy vọng sau 4 năm nữa, khi cây cầu hoàn thành, mặt hàng thủy sản của Kim Anh cũng như các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản khác sẽ được giao thương thuận lợi hơn. Hiện tại, với cảnh "lụy phà" chúng tôi đã phải tổn thất nhiều về giá thành sản phẩm và cả quỹ thời gian. 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 * Ông Đào Văn Hoài, 91 tuổi, phường Hưng Phú, quận Cái Răng, TP Cần Thơ: Tôi mừng quá nên từ tờ mờ sáng đã tới chứng kiến lễ khởi công xây cầu Cần Thơ. Giờ thì tôi có chết cũng mãn nguyện vì biết chắc rằng rồi đây vùng đất xóm Chài sẽ đổi mới; việc học hành, tìm kế sinh nhai của đám cháu chắt nhà tôi chắc rằng sẽ dễ dàng hơn trước nhiều. Có thể nói nếu chất lượng công trình cầu Cần thơ được đảm bảo thì sẽ mang lại rất nhiều lợi ích cho quốc gia nói chung và cho Đồng Bằng Sông Cửu Long nói riêng, góp phần đẩy nhanh tốc độ phát triển của đất nước. - Áp lực thời gian không cao, mục tiêu thời gian có thể thay đổi được vì vậy phần nào có thể giảm được chi phí do tìm được nguồn lực thay thế, từ đó giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước. Nhược điểm: - Như đã phân tích ở trên, cầu Cần Thơ sau khi hoàn thành sẽ tạo đà phát triển cho vùng đất trù phú châu thổ Đồng Bằng Sông Cửu Long. Do vậy khi tiến độ thi công bị chậm trễ, không đảm bảo tốt cho lưu thông làm ảnh hưởng rất lớn tới nhu cầu cấp thiết của người dân. Đặc biệt sự cố xảy ra trong quá trình thi công làm chậm tiến độ và làm thiệt hại nặng nề về tài sản cả người và của. Khoảng 7h45'' ngày 26/9/2007, tại gói thầu 2, xảy ra sự cố đặc biệt nghiêm trọng khi đang thi công thì sập toàn bộ hai nhịp 13 và 14, gây thiệt mạng và bị thương rất nhiều người, thiệt hại tài sản rất lớn. Sau sự cố tai nạn này, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo tạm ngưng thi công tại gói thầu số 2. Đồng thời thành lập Ủy ban điều tra nhà nước về vụ sập nhịp dẫn cầu Cần Thơ để tìm ra nguyên nhân và rà soát lại toàn bộ quá trình của dự án. Đến nay, Ủy ban điều tra vẫn chưa công bố nguyên nhân dẫn 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 đến vụ việc và Thủ tướng Chính phủ cũng chưa cho phép gói thầu số 2 thi công trở lại. - Khi tiến độ thi công không được đảm bảo, thời gian kéo dài gây thất thoát nguồn lực, giá cả tăng cao do trượt giá. Đồng thời kéo dài thời gian trả nợ của quốc gia. Chi phí vay vốn tăng dẫn đến chi phí của toàn bộ dự án tăng. Đây là một trong những lý do tăng thêm gánh nặng về ngân sách cho hầu hết các quốc gia trong đó có cả Việt Nam. 5.2 Phương án 2 Ưu điểm: - Khi lựa chọn phương án hai, chất lượng vẫn được đảm bảo nên sẽ có những ưu điểm giống với phương án một ta vừa nêu. - Cố định chi phí nên giảm bớt gánh nặng cho ngân sách, có thể giảm khả năng tăng nợ quốc gia. Nhược điểm: - Để đảm bảo hoàn thành đúng chất lượng đã đề ra thì việc cố định chi phí là một việc rất khó khăn do quá trình kéo dài tiến độ thi công dễ gây tăng chi phí do lạm phát và một số yếu tố khác. Vì vậy đây là một phương án rất khó thực hiện. 5.3 Lựa chọn phương án tối ưu nhất Căn cứ vào các ưu nhược điểm đã đề ra ở trên, để đảm bảo mục tiêu lâu dài của quốc gia ta nên cố định chất lượng, thay đổi thời gian và thay đổi chi phí để đáp ứng kịp thời với nhu cầu biến đổi của dự án. 6, Điều chỉnh kế hoạch 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 6.1 Thực trạng tiến độ của dự án TT - Ban quản lý dự án Mỹ Thuận cho biết tiến độ thi công đường dẫn cầu Cần Thơ đang tiến triển rất chậm. Tổng tiến độ thi công thực tế đến nay của gói thầu số 1 - đường dẫn bờ Vĩnh Long - mới đạt khoảng 48% khối lượng, trong khi đó ngày 25-8 là thời hạn kết thúc hợp đồng xây dựng. "Gói thầu số 1 đã chậm tiến độ rất lớn so với qui định trong hợp đồng" Ban quản lý dự án Mỹ Thuận khẳng định. Bên phía bờ Cần Thơ, gói thầu số 3 - đường dẫn vào cầu - cũng chậm tiến độ, đến thời điểm này chỉ đạt trên 40% khối lượng, trong khi thời hạn kết thúc hợp đồng cũng đang đến rất gần. Theo ông Đỗ Ngọc Dũng - phó tổng giám đốc Ban quản lý dự án Mỹ Thuận, tiến độ thi công của Công ty 874 và Công ty 892 rất chậm, đặc biệt Công ty 892 không triển khai thi công trong hai tháng qua. Được biết, gói thầu số 1 do liên danh Tổng công ty xây dựng Thăng Long, Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 8 và Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 6 thực hiện. Còn gói thầu số 3 do một nhà thầu Trung Quốc (CSCEC) đảm trách. 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Thứ trưởng Ngô Thịnh Đức trả lời báo chí về tiến độ xây dựng cầu Cần Thơ. Tại buổi giao ban lãnh đạo ban quản lý dự án (BQLDA) Mỹ Thuận cho biết: các hạng mục, các gói thầu hầu cơ bản đã hoàn thành 100% khối lượng công trình. Từ ngày 25/3 đến ngày 28/3 sẽ tiến hành thử tải, ngày 30/3 các nhà thầu bàn giao công trình. Ông Dương Tấn Minh - Trưởng ban quản lý dự án Mỹ Thuận cho biết, hiện một số việc chưa hoàn thiện: hệ thống chiếu sáng gói 1 (đường dẫn phía Vĩnh long) chưa hoàn chỉnh vì thế chưa cấp điện được cho gói 2 (cầu chính). Trong quá trình thi công do điều chỉnh thiết kế hệ thống dây văng, dẫn đến kinh phí tăng 114 triệu yên, BQLDA đề nghị Bộ cho sử dụng nguồn vốn dự phòng để tiếp tục hoàn thiện các công việc còn lại. Thứ trưởng Bộ GTVT Ngô Thịnh Đức cho biết: 9 giờ sáng ngày 24/4, Thủ tướng chính phủ sẽ cắt băng khánh thành cầu Cần Thơ, cây cầu lớn nhất Đông Nam Á. Ông Đức cũng biểu dương sự cố gắng của BQLDA, biểu dương đơn vị thi công gói thầu số 2. Thứ trưởng chỉ đạo ngày 24/3 gói thầu số 1 phải hoàn chỉnh điện hạ thế, nếu có khó khăn gì phải bao lãnh đạo tỉnh Vĩnh Long. Hoàn chỉnh các việc còn lại, cải tạo cảnh quan cho cầu. gói 2 đã hoàn chỉnh, gói 3 phải tiếp tục hoàn thiện hệ thống điện. Để quản lý và khai thác cầu Cần Thơ sau khi khánh thành Bộ GTVT sẽ thành lập trung tâm khai thác tạm thời để quản lý cầu, quản lý tài sản công trình, đồng thời tiếp tục việc bàn giao, sử dụng, quản lý tài sản tại cụm phà Hậu Giang khi cầu Cần thơ đi vào hoạt động. 6.2 Điều chỉnh kế hoạch 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Sau sự cố tai nạn sập cầu Cần Thơ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo tạm ngưng thi công tại gói thầu số 2. Đồng thời thành lập Ủy ban điều tra nhà nước về vụ sập nhịp dẫn cầu Cần Thơ để tìm ra nguyên nhân và rà soát lại toàn bộ quá trình của dự án. Đến nay, Ủy ban điều tra vẫn chưa công bố nguyên nhân dẫn đến vụ việc và Thủ tướng Chính phủ cũng chưa cho phép gói thầu số 2 thi công trở lại. Sau khi sự cố sập nhịp dẫn cầu Cần Thơ, động thái của nhà thầu liên doanh TKN rất tích cực, tuân thủ quy định của Chính phủ Việt Nam. Trao đổi với chúng tôi, một kỹ sư của liên doanh TKN cho biết, hiện đang chờ sự cho phép tiếp tục thi công trở lại gói thầu 2 khi có kết luận chính thức về nguyên nhân. Trong thời gian chờ đợi, đến nay nhà thầu chính TKN đã dọn dẹp xong hiện trường và sẵn sàng khi được cho phép thi công. Mặt khác, liên doanh TKN cũng yêu cầu các nhà thầu phụ của mình sẵn sàng các thiết bị máy móc và phương tiện. Gói thầu 1 và 3: sẽ hoàn thành đúng tiến độ Trên công trình thuộc gói thầu 1 do liên doanh Tổng Công ty Xây dựng Thăng Long, Cienco 6 và Cienco 8 đảm trách, hằng ngày gần 200 công nhân tham gia thi công làm đường và cầu phụ. Gói thầu 1 cũng được chia làm 3 phần, trong đó, Cienco 6 đảm trách thi công lý trình từ 0+500 đến 1+150 và cây cầu Chà Và Lớn. Kỹ sư Nguyễn Thanh Hoàng, đại diện cho Cienco 6 đang có mặt trên công trình cho biết: Đơn vị đã thi công đạt khoảng 55% khối lượng công việc, với tiến độ thi công như trên là rất ổn định, đảm bảo tiến độ theo yêu cầu. Trong những ngày đầu năm 2008, nhịp độ lao động trên công trình rất tích cực, anh em công nhân luôn phấn đấu để công trình đảm bảo đúng kế hoạch. Mặc dù có những lúc do yêu cầu công việc phải tăng ca đêm nhưng theo kỹ sư Hoàng, Tết Nguyên đán năm nay anh em công nhân sẽ được nghỉ đón Tết cùng gia đình. 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Trên công trình xây dựng gói thầu số 1, chúng tôi bắt gặp những ánh mắt, nụ cười của các anh công nhân rất phấn khởi. -Kỹ sư Ngô Đông Chí, giám sát công trình của Cienco 6, phấn khởi cho biết: "Công ty rất quan tâm đến đời sống công nhân, lương ổn định, nhất là Tết này được nghỉ nên anh em rất vui, lao động khí thế". Tại gói thầu 3, là công trình thi công đường dẫn phía Nam cầu Cần Thơ, ngoài đường dẫn có 3 cầu dẫn là cầu Cái Tắc, cầu Ấp Mỹ và cầu Cái Răng. Trên công trình xây cầu Cái Răng (gói N23), chúng tôi gặp kỹ sư Nguyễn Ngọc Long, phụ trách kỹ thuật, cho biết, tiến độ thi công đã đạt được hơn 50% khối lượng công việc. Với tiến độ này là tương đối ổn định. Tuy nhiên, do yêu cầu công việc nên anh em công nhân cũng phải tăng ca đêm. "Tôi đã làm việc với phía Trung Quốc được 6-7 năm nay ở rất nhiều công trình. Mỗi công trình xây cầu có thiết kế kỹ thuật khác nhau nhưng với công trình cầu dẫn vào cầu Cần Thơ thực hiện công nghệ đúc hẫng, hiện đại nên bản thân cũng học hỏi được nhiều kinh nghiệm". Kỹ sư Nguyễn Đăng Sơn (phụ trách công tác đúc hẫng) cho biết một số vướng mắc như công tác giải phóng mặt bằng hành lang chưa triệt để nên một số nhà dân còn nằm sát công trình. Mặt khác, trong quá trình thi công đóng cọc chấn động ảnh hưởng đến nhà dân. Hiện phía Tổng Công ty Xây dựng Trung Quốc cũng đã cố gắng khắc phục hậu quả. Mặc dù không khí cận kề tết nhưng anh Sơn cho biết: Vì trách nhiệm với công việc nên tết năm nay anh xin ở lại để quản lý công trình và chuẩn bị nguyên vật liệu, để anh em đón Tết xong là bắt tay ngay vào công việc. Tổng vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) mà Chính phủ Nhật Bản dành cho Việt Nam trong Dự án cầu Cần Thơ là 500 triệu USD. Trong quá trình xây dựng dự án này, đã phát sinh chuyện thiếu vốn, do vậy, trong đợt 2 tài khóa 2009 vừa qua, Chính phủ Nhật Bản cũng đã quyết định cung cấp bổ 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 sung 50 triệu USD cho Dự án và nhờ vậy, Dự án đã hoàn thành. Ở dự án này, chúng tôi không chỉ cung cấp vốn cho việc xây dựng cầu, mà còn hỗ trợ vốn xây dựng đường dẫn từ quốc lộ lên cây cầu đó. 83% số vốn để xây dựng công trình là vốn ODA của Chính phủ Nhật Bản. Khi hoàn thành, cầu Cần Thơ sẽ là cầu dây văng có nhịp chính dài nhất Đông Nam Á. Bộ Giao thông vận tải đã đưa ra phương án sẽ thành lập Ban chỉ đạo tiến độ thi công dự án cầu Cần Thơ. Hiện tiến độ xây dựng cây cầu này đang diễn ra quá chậm. Theo báo cáo của Ban quản lý dự án Mỹ Thuận, việc thi công hai gói thầu số 1 và số 3 khó đảm bảo tiến độ được ấn định trong hợp đồng. Cụ thể, tính đến ngày 30/6, tổng khối lượng của gói thầu 1 (do Liên danh Cienco 6, Cienco 8, Tổng công ty Xây dựng Thăng Long đảm nhiệm) đã thi công đạt khoảng 53% giá trị hợp đồng. Gói thầu 3 (do Tổng công ty Xây dựng Trung Quốc - CSCEC) đảm nhiệm, tổng khối lượng thực hiện đạt khoảng 35% giá trị hợp đồng. Như vậy, việc thi công hai gói thầu số 1 và số 3 khó đảm bảo tiến độ được ấn định trong hợp đồng, bởi chỉ còn chưa đầy 2 tháng nữa (21/8) là gói thầu 1 kết thúc, gói thầu 3 cũng chỉ còn khoảng 4 tháng nữa (21/11). Để đẩy nhanh tiến độ thi công công trình, tại cuộc họp này, Bộ Giao thông Vận tải đưa ra phương án sẽ thành lập Ban chỉ đạo tiến độ thi công dự án cầu Cần Thơ, do Thứ trưởng Ngô Thịnh Đức làm Trưởng ban với sự tham gia của các cơ quan, đơn vị liên quan. Ngoài ra, Bộ sẽ mời đại diện lãnh đạo UBND tỉnh Vĩnh Long, thành phố Cần Thơ và lãnh đạo Quân khu 9 tham gia Ban chỉ đạo. 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Giúp việc cho Ban chỉ đạo sẽ có hai tổ: tổ tài chính và tổ kỹ thuật. Hai tổ này sẽ bám sát các diễn biến trên công trường kịp thời báo cáo Ban chỉ đạo. Ban này sẽ họp giao ban mỗi tháng một lần để giải quyết các vướng mắc phát sinh trong quá trình thi công dự án. 7, Đánh giá dự án 7.1 Trong quá trình thực hiện dự án Tại cuộc họp báo Chính Phủ ngày 6/10, Bộ trưởng GT-VT cho biết ngay sau khi nhịp dẫn cầu Cần Thơ bị sập, ông đã nhận trách nhiệm về phần mình, còn trách nhiệm đến đâu thì phải chờ kết luận của Ủy ban Điều tra Nhà nước. Và ông dứt khoát: "Tôi sẽ chịu trách nhiệm đến cùng Trách nhiệm của lương tri đòi hỏi mỗi chúng ta phải làm gì? Ảnh: VNN Rồi đây, sẽ không có bản kết luận điều tra nào cho thấy chữ ký của Bộ trưởng để lại trên các phương án thiết kế, thi công hay các bản hợp đồng nhượng thầu qua lại. Thậm chí, lời cảnh báo hiểm hoạ do giám sát viên Hiroshi Kudo đưa ra đã không đến tai Bộ trưởng. Và việc này có thể nằm ngoài ý muốn của ông. Nhưng như thế đâu có nghĩa là Bộ trưởng vô can. 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Kết luận điều tra sẽ nêu ra hàng loạt chức sắc, nhà thầu, cơ quan thiết kế, thi công, hội đồng nghiệm thu, kỹ thuật viên trong và ngoài nước vô tình hay cố ý tòng phạm vào tai nạn thế kỷ của một công trình thế kỷ như cầu Cần Thơ. Nhưng mẫu số chung của hầu hết các lỗi lầm đó, không gì khác, là hệ thống quản lý, và đặc biệt là quản lý chất lượng, nằm trong tay Bộ trưởng. Cứ năm năm một lần, có hơn hai mươi vị Bộ trưởng được chọn ra để chèo lái con thuyền đất nước ngót 100 triệu dân đang vươn ra biển khơi đầy sóng gió. Trước mắt là những công trình với quy mô đầu tư và yêu cầu về an toàn còn lớn hơn cầu Cần Thơ gấp bội, như nhà máy điện hạt nhân chẳng hạn. Người dân mong sao các vị Bộ trưởng hãy nhận phần trách nhiệm đúng của mình. Hơn hết là trách nhiệm từ lương tri của những người thuộc hàng ưu tú nhất đất nước, mà không phải là trách nhiệm căn cứ trên những hồ sơ mang đầy thủ tục hành chính. Để không thêm thảm hoạ - sớm đăng bạ kỹ sư chuyên nghiệp GS.TS Nguyễn Trường Tiến - Chủ tịch Hội Cơ học đất và địa kỹ thuật VN, Phó TGĐ Tổng Công ty XD Hà Nội (Bộ XD): Thảm hoạ sập cầu Cần Thơ đã làm cho tất cả chúng ta bàng hoàng. Nhiều bạn đọc, chuyên gia đã trao đổi các ý kiến. Nguyên nhân của sự cố đang được làm rõ, trong đó nguyên nhân chính chắc chắn là do sai sót của con người. Tôi cũng xin được chia sẻ đôi dòng suy nghĩ quanh sự kiện này. 1. Chúng ta đã trở thành thành viên thứ 150 của tổ chức thương mại quốc tế WTO, và đang cùng với các nước ASEAN tổ chức đăng bạ (đăng kí danh bạ) kỹ sư ASEAN, thừa nhận lẫn nhau trong dịch vụ kỹ thuật không biên giới. Các loại hàng hoá được buôn bán trên chợ quốc tế phải đảm bảo chất lượng, phù hợp với tiêu chuẩn kỹ thuật. Con người tạo nên các sản phẩm, vì vậy càng phải có tiêu chuẩn, kỹ năng và đạo đức nghề nghiệp. Công việc đăng bạ kỹ sư chuyên nghiệp đã được các nước phát triển thực hiện từ hơn 200 năm nay. Không có những người chuyên nghiệp, có đạo đức nghề nghiệp, thì những 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 rủi ro, những sản phẩm kém chất lượng và những thảm hoạ như ở Cần Thơ còn có khả năng xảy ra. Nếu dự án được quản lí chuyên nghiệp, sự cố đã không thể xảy ra. Ảnh: VNN Ở các nước phát triển và các nước ASEAN đều có Liên đoàn Kỹ sư, Hội Kỹ sư (Institution of Engineers – IE). IE có trách nhiệm tổ chức học tập, nâng cao trình độ cho kỹ sư, kiến trúc sư, tổ chức thi tuyển chọn kỹ sư chuyên nghiệp, xây dựng đạo đức nghề nghiệp, bảo vệ quyền lợi và nêu cao trách nhiệm của kỹ sư với cộng đồng. Chỉ có người kỹ sư chuyên nghiệp mới đủ năng lực, trình độ, kỹ năng và đạo đức để ký vào các bản vẽ, phê duyệt thiết kế, cho ý kiến và ra các quyết định độc lập trong các dự án. Nếu dự án Cầu Cần Thơ được quản lý chuyên nghiệp, chắc chắn đã không xảy ra thảm hoạ ấy. Việc đào tạo, quản lý và sử dụng con người quyết định sự phát triển bền vững và tránh bớt các rủi ro, đảm bảo tường minh, phòng chống tham nhũng, tiết kiệm, nâng cao các giá trị và chất lượng. 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 2. Tổ chức nghiên cứu đánh giá chính xác các nguyên nhân gây sập đổ hệ thống dàn giáo cầu dẫn Cần Thơ. Nên có các sơ đồ, kết quả điều tra, khảo sát, tính toán kiểm chứng và dựng lại hiện trường, sơ đồ phá hoại với sự trợ giúp của tin học và các phương pháp tính. Lấy ý kiến rộng rãi của các chuyên gia trong và ngoài nước về nguyên nhân phá hoại công trình. Viết báo cáo khoa học về vấn đề này để đưa vào các tạp chí, bài giảng, sách giáo khoa, giúp cho các thế hệ mai sau không mắc phải sai sót nghiêm trọng này. Có điều kiện có thể in thành đĩa, với thuyết minh dễ hiểu để cộng đồng nâng cao sự hiểu biết. 3. Tổ chức các lớp học, hội nghị, hội thảo về công nghệ xây dựng cầu, đường, làm móng, xử lý đất yếu, thiết kế, quản lý dự án, hệ số an toàn, hệ số vượt tải… để sớm cập nhật các kiến thức, kinh nghiệm, thông tin, kỹ năng. Tổng kết những thành tựu và hạn chế trong 5 năm qua về các lĩnh vực trên. Đổi mới giáo trình đại học bằng những công nghệ mới, vật liệu mới, kinh nghiệm được tổng kết, các bài học thực tiễn. Tổ chức một hội thảo khoa học chuyên về sự cố các công trình xây dựng. Các cơ quan nhà nước và các hội nghề nghiệp bảo trợ và cung cấp kinh phí cho các hoạt động trên. Nên hình thành một đề tài nghiên cứu quốc gia về các thảm hoạ xây dựng do con người và thiên nhiên gây nên. Đây là vấn đề an toàn cho cả cộng đồng và phải giải quyết bằng khoa học, kỹ thuật, công nghệ, trên nền tảng của giáo dục. 4. Đổi mới quy trình quản lý và thực hiện các dự án xây dựng. Không nên khép kín trong một quốc gia cung cấp ODA, một Bộ chuyên ngành. Nên khai thác và tập trung được tri thức, kinh nghiệm, năng lực của các chuyên gia giỏi, các tổ chức quản lý dự án có uy tín, cố gắng chuyên nghiệp hoá thay cho hành chính hoá. 20