Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Bïi ThÞ Hång Thuý
Lêi nãi ®Çu
NÒn kinh tÕ thÞ trêng ho¹t ®éng díi sù ®iÒu khiÓn cña “bµn tay v« h×nh“
cïng víi sù chi phèi cña c¸c quy luËt kinh tÕ ®Æc trng nh quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt
c¹nh tranh, quy luËt cung cÇu ®· t¹o nªn m«i trêng kinh doanh hÊp dÉn, s«i ®éng
mµ còng ®Çy rÉy nh÷ng rñi ro vµ kh«ng kÐm phÇn khèc liÖt. §Ó tån t¹i vµ ph¸t
triÓn, ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i biÕt c¸ch kinh doanh vµ kinh doanh mét c¸ch cã
hiÖu qu¶ mµ biÓu hiÖn lµ chØ tiªu lîi nhuËn.
§Ó chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh, c¸c doanh nghiÖp ph¶i t×m mäi c¸ch thu
hót kh¸ch hµng, t¨ng doanh sè tiªu thô s¶n phÈm vµ ®¹t ®îc nhiÒu lîi nhuËn. Trªn
c¬ së ®ã doanh nghiÖp míi thu håi ®îc vèn, trang tr¶i ®îc c¸c kho¶n nî, thùc
hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô ®èi víi Nhµ níc, æn ®Þnh t×nh h×nh tµi chÝnh vµ thùc hiÖn t¸i
®Çu t theo c¶ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u.
C«ng ty §Çu t c«ng nghÖ vµ th¬ng m¹i ViÖt Nam (viÕt t¾t lµ TECHCOM)
lµ mét doanh nghiÖp t nh©n ho¹t ®éng trong lÜnh vùc khai th¸c vµ ph©n phèi c¸c
chñng lo¹i trang thiÕt bÞ, vËt t khoa häc kü thuËt thuéc c«ng nghÖ cao trªn toµn
cÇu. MÆc dï lµ doanh nghiÖp t nh©n nhng TECHCOM ®· vµ ®ang cè g¾ng ho¹t
®éng cã hiÖu qu¶, phôc vô cho rÊt nhiÒu ngµnh trong nÒn kinh tÕ, ®em l¹i lîi
nhuËn cho c«ng ty, viÖc lµm cho ngêi lao ®éng vµ gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn
chung cña nÒn kinh tÕ. §Ó hoµ nhËp víi ®iÒu kiÖn chung cña nÒn kinh tÕ hiÖn
nay, C«ng ty ®ang kh«ng ngõng hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý còng
nh tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nh»m ®Èy m¹nh vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®Ó
dÇn dÇn kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ trêng, s½n sµng ®¬ng ®Çu tríc c¸c
®èi thñ c¹nh tranh. Trong ®ã, kÕ to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô lµ
nh÷ng phÇn hµnh kÕ to¸n träng yÕu trong hÖ thèng h¹ch to¸n kÕ to¸n cña C«ng
ty, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn “nÒn kinh tÕ më” hiÖn nay.
Trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i C«ng ty §Çu t c«ng nghÖ vµ th¬ng m¹i ViÖt
Nam, víi sù híng dÉn nhiÖt t×nh cña c¸n bé nh©n viªn phßng kÕ to¸n, ®îc tiÕp
cËn c«ng viÖc thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty, ®Æc biÖt lµ sù híng dÉn tËn t×nh
cña thÇy gi¸o Th.S §inh ThÕ Hïng, em m¹nh d¹n chän ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn
h¹ch to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh”.
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ phÇn kÕt luËn, ®Ò tµi ®îc tr×nh bµy thµnh 3 phÇn víi
kÕt cÊu nh sau:
PhÇn I: Lý luËn chung vÒ thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp.
Líp KTB - VB II
1
§H KTQD HN
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Bïi ThÞ Hång Thuý
PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm, b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ kinh doanh cña C«ng ty §Çu t c«ng nghÖ vµ th¬ng m¹i ViÖt Nam
PhÇn III: Mét sè kiÕn nghÞ hoµn thiÖn vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm, b¸n
hµng, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh.
Trong ph¹m vi ®Ò tµi nghiªn cøu, em sÏ tæng hîp mét c¸ch cã hÖ thèng lý
luËn vÒ h¹ch to¸n tiªu thô thµnh phÈm, tr×nh bµy ng¾n gän vÒ kÕ to¸n x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ tiªu thô ®Ó ph©n tÝch thùc tr¹ng h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô nµy ë C«ng ty
C«ng ty §Çu t c«ng nghÖ vµ th¬ng m¹i ViÖt Nam. Tõ ®ã mong muèn ®a ra
nh÷ng kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n tiªu thô,
x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô nãi riªng t¹i C«ng ty.
Do nh÷ng h¹n chÕ vÒ mÆt lý luËn còng nh qu¸ tr×nh th©m nhËp thùc tiÔn
cßn Ýt nªn em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong nhËn ®îc sù ñng
hé, gãp ý, nhËn xÐt cña c¸c thÇy c«, b¹n bÌ còng nh cña anh chÞ em phßng tµi vô
t¹i §Çu t c«ng nghÖ vµ th¬ng m¹i ViÖt Nam ®Ó b¶n chuyªn ®Ò cña em ®îc hoµn
thiÖn h¬n vÒ mÆt lý luËn vµ cã tÝnh thùc tiÔn cao.
Líp KTB - VB II
2
§H KTQD HN
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Bïi ThÞ Hång Thuý
PhÇn 1: Lý luËn chung vÒ thµnh phÈm, tiªu thô
thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
trong c¸c doanh nghiÖp
1.1. Lý luËn chung vÒ tiªu thô thµnh phÈm
1.1.1. Kh¸i niÖm tiªu thô thµnh phÈm vµ tÇm quan träng cña ho¹t ®éng tiªu
thô thµnh phÈm trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
1.1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm
a. Kh¸i niÖm vÒ thµnh phÈm :
Nãi ®Õn s¶n phÈm lµ nãi ®Õn kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt g¾n liÒn víi
quy tr×nh c«ng nghÖ nhÊt ®Þnh. Trong ph¹m vi mét doanh nghiÖp quy tr×nh c«ng
nghÖ s¶n xuÊt c¸c lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau th× c¸c s¶n phÈm s¶n xuÊt ra còng
kh¸c nhau, ®Æc biÖt lµ vÒ chÊt lîng. Trong doanh nghiÖp c«ng nghiÖp s¶n xuÊt
s¶n phÈm hµng ho¸ bao gåm thµnh phÈm, b¸n thµnh phÈm vµ lao vô cã tÝnh chÊt
c«ng nghiÖp trong ®ã cã thµnh phÈm lµ chñ yÕu, chiÕm tØ träng lín.
Thµnh phÈm lµ nh÷ng s¶n phÈm ®· ®îc gia c«ng chÕ biÕn xong ë bíc c«ng
nghÖ cuèi cïng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ nã ®· ®îc kiÓm nghiÖm ®ñ tiªu chuÈn
kü thuËt còng nh chÊt lîng quy ®Þnh. Do vËy thµnh phÈm chØ ®îc gäi lµ thµnh
phÈm khi nã cã ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè sau:
- §· ®îc chÕ biÕn xong ë bíc c«ng nghÖ cuèi cïng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt;
- §· ®îc kiÓm tra ®óng kü thuËt vµ x¸c ®Þnh phï hîp víi tiªu chuÈn quy ®Þnh;
- §¶m b¶o ®óng môc ®Ých sö dông.
Gi÷a s¶n phÈm vµ thµnh phÈm cã giíi h¹n kh¸c nhau, s¶n phÈm cã ph¹m
vi réng h¬n thµnh phÈm. V× s¶n phÈm lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cßn thµnh
phÈm lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt g¾n liÒn víi quy tr×nh c«ng nghÖ nhÊt
®Þnh trong ph¹m vi toµn doanh nghiÖp, cho nªn s¶n phÈm bao gåm c¶ thµnh
phÈm vµ b¸n thµnh phÈm.
Trong ph¹m vi mét doanh nghiÖp th× b¸n thµnh phÈm cßn ph¶i tiÕp tôc chÕ
t¹o ®Õn hoµn chØnh, nhng trong toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n, b¸n thµnh phÈm
cña doanh nghiÖp cã thÓ b¸n ra ngoµi cho c¸c ®¬n vÞ kh¸c sö dông. §iÒu ®ã cã
nghÜa thµnh phÈm vµ b¸n thµnh phÈm chØ lµ kh¸i niÖm ®îc xÐt trong tõng doanh
nghiÖp cô thÓ. Do vËy viÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n thµnh phÈm trong tõng doanh
nghiÖp lµ vÊn ®Ò cÇn thiÕt vµ cã ý nghÜa, bëi v× thµnh phÈm ph¶n ¸nh toµn bé
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cho tõng doanh nghiÖp vÒ quy m« tr×nh ®é tæ
chøc qu¶n lý s¶n xuÊt.
Thµnh phÈm cña doanh nghiÖp ®îc biÓu hiÖn trªn hai mÆt hiÖn vËt vµ gi¸
trÞ:
Líp KTB - VB II
3
§H KTQD HN
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Bïi ThÞ Hång Thuý
- HiÖn vËt ®îc biÓu hiÖn cô thÓ b»ng khèi lîng hay phÈm cÊp, trong ®ã sè
lîng cña thµnh phÈm ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸c ®¬n vÞ ®o lêng nh khèi lîng, lÝt,
mÐt… Cßn chÊt lîng cña thµnh phÈm ®îc x¸c ®Þnh b»ng tû lÖ tèt, xÊu, phÈm cÊp
(lo¹i 1, lo¹i 2…)
- Gi¸ trÞ chÝnh lµ gi¸ thµnh cña thµnh phÈm s¶n xuÊt nhËp kho hay gi¸ vèn
cña thµnh phÈm ®em b¸n.
ViÖc qu¶n lý thµnh phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt g¾n liÒn víi viÖc
qu¶n lý sù tån t¹i cña tõng lo¹i s¶n phÈm trong qu¸ tr×nh nhËp, xuÊt, tån kho trªn
c¸c chØ tiªu sè lîng, chÊt lîng vµ gi¸ trÞ. MÆt kh¸c thµnh phÈm lµ kÕt qu¶ lao
®éng s¸ng t¹o cña toµn bé c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp, v× vËy cÇn
®¶m b¶o an toµn ®Õn tèi ®a, tr¸nh mäi sù rñi ro ¶nh hëng tíi tµi s¶n, tiÒn vèn vµ
thu nhËp cña doanh nghiÖp.
b. Tiªu thô thµnh phÈm:
Tiªu thô lµ qu¸ tr×nh trao ®æi ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ cña hµng ho¸, lµ qu¸ tr×nh
doanh nghiÖp chuyÓn ho¸ vèn tõ h×nh th¸i hiÖn vËt sang h×nh th¸i tiÒn vµ h×nh
th¸i kÕt qu¶ tiªu thô, lµ kÕt qu¶ cuèi cïng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
Qu¸ tr×nh trao ®æi cã thÓ chia ra thµnh hai giai ®o¹n:
- Giai ®o¹n 1: Doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm cho kh¸ch hµng, giai ®o¹n
nµy bªn b¸n c¨n cø vµ hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt ®Ó giao hµng cho ngêi mua.
Giai ®o¹n nµy ph¶n ¸nh mét mÆt qu¸ tr×nh vËn ®éng cña hµng ho¸ nhng cha ph¶n
¸nh ®îc kÕt qu¶ qu¸ tr×nh tiªu thô v× cha cã c¬ së ®¶m b¶o qu¸ tr×nh tiªu thô ®·
hoµn tÊt.
- Giai ®o¹n 2: Kh¸ch hµng thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n tiÒn
hµng. §©y lµ giai ®o¹n hoµn tÊt cña qu¸ tr×nh tiªu thô, lµ thêi ®iÓm chuyÓn giao
quyÒn së h÷u vÒ s¶n phÈm, dÞch vô…
Doanh thu b¸n hµng ®îc x¸c ®Þnh vµ doanh nghiÖp cã thu nhËp ®Ó bï ®¾p
nh÷ng chi phÝ ®· bá ra vµ h×nh thµnh nªn kÕt qu¶ tiªu thô.
XÐt vÒ mÆt hµnh vi qu¸ tr×nh tiªu thô ph¶i cã sù tho¶ m·n trao ®æi gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n, ngêi b¸n ®ång ý b¸n, ngêi mua ®ång ý mua vµ chÊp nhËn
thanh to¸n.
XÐt vÒ mÆt b¶n chÊt kinh tÕ b¸n hµng lµ qu¸ tr×nh cã sù thay ®æi vÒ quyÒn
së h÷u hµng ho¸. Sau khi b¸n hµng ngêi b¸n thu ®îc tiÒn nhng mÊt quyÒn së h÷u
cßn ngêi mua mÊt tiÒn ®Ó cã ®îc quyÒn së h÷u hµng ho¸.
Trong qu¸ tr×nh tiªu thô doanh nghiÖp xuÊt thµnh phÈm giao cho kh¸ch
hµng vµ nhËn l¹i mét kho¶n tiÒn t¬ng øng víi gi¸ b¸n cña sè hµng ®ã gäi lµ
doanh thu b¸n hµng. Víi chøc n¨ng trªn, cã thÓ thÊy tiªu thô cã ý nghÜa rÊt quan
träng ®èi víi mäi doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
Líp KTB - VB II
4
§H KTQD HN
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Bïi ThÞ Hång Thuý
1.1.1.2. TÇm quan träng cña ho¹t ®éng tiªu thô thµnh phÈm
Tiªu thô s¶n phÈm cã t¸c dông nhiÒu mÆt ®èi víi lÜnh vùc s¶n xuÊt vËt
chÊt, tiªu thô lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña qu¸ tr×nh tuÇn hoµn vèn s¶n xuÊt kinh
doanh. Trong tiªu dïng, qu¸ tr×nh tiªu thô cung cÊp hµng ho¸, ®¸p øng mäi nhu
cÇu cña x· héi.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, chøc n¨ng cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt lµ s¶n
xuÊt hµnh ho¸ phôc vô nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi, bao gåm c¸c kh©u cung
øng, s¶n xuÊt, tiªu thô. V× vËy c¸c doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng cã nhiÖm vô s¶n
xuÊt ra thµnh phÈm mµ cßn ph¶i tæ chøc tiªu thô ®îc s¶n phÈm trªn thÞ trêng míi
thùc hiÖn ®Çy ®ñ chøc n¨ng cña m×nh. Trong qu¸ tr×nh lu chuyÓn vèn, tiªu thô lµ
kh©u gi÷ vÞ trÝ quan trong trùc tiÕp thùc hiÖn nhiÖm vô kinh doanh cña doanh
nghiÖp, c¸c kh©u cung øng vµ s¶n xuÊt s¶n phÈm ®Òu phô thuéc vµo viÖc s¶n
phÈm cã thÓ tiªu thô ®îc hay kh«ng. V× vËy cã thÓ nãi tiªu thô lµ c¬ së ®Ó b¶o
toµn vµ ph¸t triÓn vèn kinh doanh, quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp.
Nh vËy, tiªu thô s¶n phÈm lµ mét nghiÖp vô rÊt quan träng ®èi víi ho¹t
®éng cña mçi doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Trong c¬ chÕ thÞ trêng th× b¸n hµng lµ mét
nghÖ thuËt, lîng s¶n phÈm tiªu thô lµ nh©n tè trùc tiÕp lµm thay ®æi lîi nhuËn
cña doanh nghiÖp, thÓ hiÖn søc m¹nh c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng,
lµ c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp. Doanh thu tiªu thô lµ mét chØ tiªu tæng hîp ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸
c¸c chØ tiªu kinh tÕ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp nh c¬ cÊu tiªu thô, møc tiªu thô,
sè vßng quay cña vèn… MÆt kh¸c nã còng gi¸n tiÕp ph¶n ¸nh tr×nh ®é tæ chøc
cña c¸c kh©u cung øng s¶n xuÊt còng nh c«ng t¸c dù tr÷ b¶o qu¶n thµnh phÈm
trong doanh nghiÖp.
1.1.2. Môc ®Ých vµ ý nghÜa cña tiªu thô thµnh phÈm
1.1.2.1. Môc ®Ých
§èi víi b¶n th©n doanh nghiÖp s¶n xuÊt, cã b¸n ®îc thµnh phÈm th× míi
cã thu nhËp ®Ó bï ®¾p chi phÝ, h×nh thµnh kÕt qu¶ kinh doanh. Thùc hiÖn tèt kh©u
tiªu thô, hoµn thµnh kÕ ho¹ch b¸n hµng th× doanh nghiÖp míi thu håi vèn, cã
®iÒu kiÖn quay vßng vèn, tiÕp tôc s¶n xuÊt kinh doanh. Ngîc l¹i nÕu s¶n phÈm
kh«ng tiªu thô ®îc sÏ dÉn tíi ø ®äng, Õ thõa s¶n phÈm, vèn kinh doanh kh«ng
thu håi ®îc, thu nhËp kh«ng ®ñ bï ®¾p chi phÝ, Doanh nghiÖp bÞ lµm ¨n thua lç.
§èi víi ngêi tiªu dïng, trong qu¸ tr×nh tiªu thô sÏ cung cÊp hµng ho¸ cÇn
thiÕt mét c¸ch kÞp thêi ®Çy ®ñ vµ ®ång bé vÒ sè lîng vµ chÊt lîng, ®¸p øng nhu
cÇu tiªu dïng. Th«ng qua tiªu thô, th× tÝnh h÷u Ých cña s¶n phÈm míi ®îc thùc
hiÖn, ph¶n ¸nh sù phï hîp cña s¶n phÈm víi ngêi tiªu dïng.
1.1.2.2. ý nghÜa cña ho¹t ®éng tiªu thô thµnh phÈm
Líp KTB - VB II
5
§H KTQD HN
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Bïi ThÞ Hång Thuý
XÐt trªn ph¹m vi toµn bé nÒn kinh tÕ, tiªu thô lµ ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕn hµnh t¸i
s¶n xuÊt x· héi. Qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi bao gåm c¸c kh©u: s¶n xuÊt - ph©n
phèi - trao ®æi - tiªu dïng, gi÷a c¸c kh©u nµy cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, nÕu
thiÕu mét trong c¸c kh©u ®ã th× qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt sÏ kh«ng thùc hiÖn ®îc.
Trong ®ã tiªu thô (trao ®æi) lµ cÇu nèi gi÷a c¸c nhµ s¶n xuÊt víi ngêi tiªu dïng,
ph¶n ¸nh cung vµ cÇu gÆp nhau vÒ hµng ho¸, qua ®ã ®Þnh híng vÒ s¶n xuÊt.
Th«ng qua thÞ trêng tiªu thô gãp phÇn ®iÒu hoµ gi÷a qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu
dïng; gi÷a hµng ho¸ vµ tiÒn tÖ; gi÷a nhu cÇu tiªu dïng vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n…
§ång thêi lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn c©n ®èi trong tõng ngµnh, tõng
vïng còng nh toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Qua ph©n tÝch trªn ta thÊy ®îc tiªu thô thµnh phÈm cïng víi viÖc x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ tiªu thô cã ý nghÜa quan träng thóc ®Èy sö dông nguån lùc vµ ph©n bæ
nguån lùc cã hiÖu qu¶ ®èi víi toµn bé nÒn kinh tÕ nãi chung vµ ®èi víi doanh
nghiÖp nãi riªng. HiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp ®îc ®¸nh gi¸ th«ng qua
khèi lîng hµng ho¸ ®îc thÞ trêng chÊp nhËn vµ lîi nhuËn mµ doanh nghiÖp thu ®îc.
1.2. C¸c ph¬ng thøc tiªu thô vµ ph¬ng thøc thanh to¸n
HiÖn nay ®Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm c¸c doanh nghiÖp cã
thÓ sö dông nhiÒu ph¬ng thøc b¸n hµng phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh
doanh, mÆt hµng tiªu thô cña m×nh. C«ng t¸c tiªu thô phÈm trong doanh nghiÖp
cã thÓ tiÕn hµnh theo c¸c ph¬ng thøc sau:
1.2.1. C¸c ph¬ng thøc tiªu thô
1.2.1.1. Ph¬ng thøc b¸n bu«n
Theo ph¬ng thøc nµy, doanh nghiÖp b¸n trùc tiÕp cho ngêi mua, do bªn
mua trùc tiÕp ®Õn nhËn hµng t¹i kho cña doanh nghiÖp b¸n hoÆc t¹i ®Þa ®iÓm mµ
doanh nghiÖp ®· quy ®Þnh. Thêi ®iÓm b¸n hµng lµ thêi ®iÓm ngêi mua ®· ký
nhËn hµng, cßn thêi ®iÓm thanh to¸n tiÒn b¸n hµng phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn
thuËn lîi cña hîp ®ång. Cô thÓ b¸n bu«n cã hai h×nh thøc:
+ B¸n bu«n qua kho gåm b¸n trùc tiÕp vµ b¸n chuyÓn hµng
+ B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng gåm thanh to¸n lu«n vµ nî l¹i.
1.2.1.2. Ph¬ng thøc b¸n lÎ
Kh¸ch hµng mua hµng t¹i c«ng ty, cöa hµng giao dÞch cña c«ng ty vµ
thanh to¸n ngay cho nªn s¶n phÈm hµng ho¸ ®îc ghi nhËn doanh thu cña ®¬n vÞ
mét c¸ch trùc tiÕp.
1.2.1.3. Ph¬ng thøc b¸n hµng tr¶ gãp:
Lµ ph¬ng thøc b¸n hµng thu tiÒn nhiÒu lÇn vµ ngêi mua thêng ph¶i
chÞu mét phÇn l·i suÊt trªn sè tr¶ chËm . Vµ thùc chÊt, quyÒn së h÷u chØ chuyÓn
Líp KTB - VB II
6
§H KTQD HN
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Bïi ThÞ Hång Thuý
giao cho ngêi mua khi hä thanh to¸n hÕt tiÒn, nhng vÒ mÆt h¹ch to¸n, khi hµng
chuyÓn giao cho ngêi mua th× ®îc coi lµ tiªu thô. Sè l·i ph¶i thu cña bªn mua ®îc ghi vµo thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh, cßn doanh thu b¸n hµng vÉn tÝnh theo
gi¸ b×nh thêng.
1.2.1.4. Ph¬ng thøc b¸n hµng th«ng qua ®¹i lý:
Lµ ph¬ng thøc bªn chñ hµng xuÊt hµng giao cho bªn nhËn ®¹i lý, ký göi ®Ó
b¸n vµ thanh to¸n thï lao b¸n hµng díi hµnh thøc hoa hång ®¹i lý. Bªn ®¹i lý sÏ
ghi nhËn hoa hång ®îc hëng vµo doanh thu tiªu thô. Hoa hång ®¹i lý cã thÓ ®îc
tÝnh trªn tæng gi¸ thanh to¸n hay gi¸ b¸n (kh«ng cã VAT) cña lîng hµng tiªu thô.
Khi bªn mua th«ng b¸o ®· b¸n ®îc sè hµng ®ã th× t¹i thêi ®iÓm ®ã kÕ to¸n x¸c
®Þnh lµ thêi ®iÓm b¸n hµng.
1.2.1.5. Ph¬ng thøc b¸n hµng theo hîp ®ång th¬ng m¹i:
Theo ph¬ng thøc nµy bªn b¸n chuyÓn hµng ®i ®Ó giao cho bªn mua theo
®Þa chØ ghi trong hîp ®ång. Hµng chuyÓn ®i vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña bªn b¸n,
chØ khi nµo ngêi mua chÊp nhËn (mét phÇn hay toµn bé) míi ®îc coi lµ tiªu thô,
bªn b¸n mÊt quyÒn së h÷u vÒ toµn bé sè hµng nµy.
1.2.1.6. Ph¬ng thøc b¸n hµng theo h×nh thøc hµng ®æi hµng:
§Ó thuËn lîi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®ång thêi gi¶i quyÕt lîng
hµng tån kho, nhiÒu doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn viÖc trao ®æi s¶n phÈm hµng ho¸
cña m×nh ®Ó nhËn c¸c lo¹i s¶n phÈm kh¸c. S¶n phÈm khi bµn giao cho kh¸ch
hµng ®îc chÝnh thøc coi lµ tiªu thô vµ ®¬n vÞ x¸c ®Þnh doanh thu.
Trong trêng hîp nµy doanh nghiÖp võa lµ ngêi b¸n hµng l¹i võa lµ ngêi
mua hµng. Khi doanh nghiÖp xuÊt hµng ®i trao ®æi vµ nhËn hµng míi vÒ, trÞ gi¸
cña s¶n phÈm nhËn vÒ do trao ®æi sÏ trë thµnh hµng ho¸ cña ®¬n vÞ.
1.2.1.7. Ph¬ng thøc tiªu thô néi bé:
Lµ viÖc mua hµng ho¸, s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô g..i÷a ®¬n vÞ chÝnh víi
®¬n vÞ phô thuéc hay gi÷a c¸c ®¬n vÞ thùc thuéc víi nhau hay trong cïng mét tËp
®oµn, tæng c«ng ty, liªn hiÖp… Ngoµi ra tiªu thô néi bé cßn bao gåm gi¸ trÞ s¶n
phÈm hµng ho¸, dÞch vô xuÊt tr¶ l¬ng, biÕu tÆng, qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ, xuÊt dïng
cho s¶n xuÊt kinh doanh.
1.2.2. C¸c ph¬ng thøc thanh to¸n
1.2.2.1. Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt:
Lµ h×nh thøc b¸n hµng thu tiÒn ngay, nghÜa lµ khi giao hµng cho ngêi mua
th× ngêi mua nép tiÒn ngay cho thñ quü. Theo ph¬ng thøc nµy kh¸ch hµng cã thÓ
®îc hëng chiÕt khÊu theo hãa ®¬n.
1.2.2.2. Thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt:
Líp KTB - VB II
7
§H KTQD HN
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Bïi ThÞ Hång Thuý
- ChuyÓn kho¶n qua ng©n hµng
- SÐc
- Ng©n phiÕu
Chøng tõ sö dông trong h×nh thøc thanh to¸n nµy lµ ho¸ ®¬n GTGT
1.3. KÕ to¸n chi tiÕt tiªu thô thµnh phÈm
1.3.1. Chøng tõ sö dông:
- Ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng: chØ ¸p dông cho doanh nghiÖp nép thuÕ gi¸ trÞ
gia t¨ng theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ, khi lËp ho¸ ®¬n doanh nghiÖp ph¶i ghi ®ñ c¸c
yÕu tè: Gi¸ b¸n cha cã thuÕ, c¸c kho¶n phô thu vµ phÝ tÝnh ngoµi gi¸ b¸n (nÕu
cã), thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, tæng gi¸ thanh to¸n.
- Ho¸ ®¬n b¸n hµng: dïng cho doanh nghiÖp nép thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo
ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc nép thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt. Khi lËp ho¸ ®¬n, doanh
nghiÖp ph¶i ghi ®ñ c¸c yÕu tè: gi¸ b¸n (gåm c¶ thuÕ), c¸c kho¶n phô thu vµ phÝ
tÝnh ngoµi gi¸ b¸n.
- Ho¸ ®¬n tù in hoÆc c¸c chøng tõ ®Æc thï: víi c¸c chøng tõ tù in th× ph¶i
®îc c¬ quan cã thÈm quyÒn cho phÐp, ®èi víi chøng tõ ®Æc thï gi¸ ghi trªn chøng
tõ lµ gi¸ ®· cã thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng.
- B¶ng kª b¸n lÎ hµng ho¸ dÞch vô: ®îc sö dông khi doanh nghiÖp trùc tiÕp
b¸n lÎ hµng ho¸ vµ cung cÊp dÞch vô cho ngêi tiªu dïng kh«ng thuéc diÖn ph¶i
lËp ho¸ ®¬n b¸n hµng.
- Ngoµi ra cßn cã c¸c chøng tõ tr¶ tiÒn, tr¶ hµng.
1.3.2. Sæ kÕ to¸n chi tiÕt:
- Sæ chi tiÕt GVHB: lµ viÖc më thÎ chi tiÕt GVHB cho tõng lo¹i thµnh
phÈm (hµng ho¸), môc ®Ých nh»m theo dâi viÖc xuÊt, göi b¸n thµnh phÈm (hµng
ho¸) vµ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.
- Sæ chi tiÕt chi phÝ BH, chÝ phÝ QLDN: nh»m ph¶n ¸nh chi phÝ BH, chi phÝ
QLDN theo néi dung chi phÝ.
- Sæ chi tiÕt doanh thu b¸n hµng: ®îc lËp ®Ó theo dâi c¸c chØ tiªu vÒ DT,
c¸c kho¶n gi¶m trõ DT, DTT, L·i gép cña tõng lo¹i thµnh phÈm ®· tiªu thô. Sæ ®îc ghi chi tiÕt cho tõng hãa ®¬n b¸n hµng, tõng lÇn vµ theo tµi kho¶n ®èi øng.
- Sæ chi tiÕt thanh to¸n víi kh¸ch hµng: trong trêng hîp doanh nghiÖp b¸n
chÞu hµng cho kh¸ch ph¶i tiÕn hµnh më sæ chi tiÕt thanh to¸n víi tõng ngêi mua
chÞu. Trong ®ã nh÷ng kh¸ch hµng thêng xuyªn ph¶i ph¶n ¸nh riªng mét sæ; cßn
nh÷ng kh¸ch hµng kh«ng thêng xuyªn cã thÓ tËp hîp theo dâi chung trªn mét sæ.
1.4. KÕ to¸n tæng hîp tiªu thô thµnh phÈm
Ph¬ng thøc tiªu thô trùc tiÕp:
S¬ ®å 1.1 - S¬ ®å h¹ch to¸n tiªu thô Thµnh phÈm
Líp KTB - VB II
8
§H KTQD HN
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Bïi ThÞ Hång Thuý
theo ph¬ng ph¸p tiªu thô trùc tiÕp
TK154
TK 155
TK 632
(1)
(2)
TK 531, 532 TK 511
(6)
TK911
(3)
(8)
TK 111,112,131
(4)
TK333.1
(5)
(7)
Ghi chó:
(1)- NhËp kho TP
(2)- C¨n cø vµo ho¸ ®¬n ph¶n ¸nh gi¸ thµnh thùc tÕ TP giao cho kh¸ch hµng
(3)- XuÊt TP b¸n trùc tiÕp kh«ng qua kho
(4)- Doanh thu b¸n hµng cha cã thuÕ GTGT
(5)- ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép
(6)- KÕt chuyÓn c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu b¸n hµng
(7)- KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn
(8)- KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn hµng b¸n
Ph¬ng thøc hµng ®æi hµng:
S¬ ®å 1.2 - S¬ ®å h¹ch to¸n tiªu thô Thµnh PhÈm
theo ph¬ng thøc hµng ®æi hµng
TK 155,156
TK 632
(1)
TK 911
(5)
TK 511
(4)
TK 131
(3a)
TK 333.1
TK131,153,211
(3b)
TK 133.1
(2a)
Ghi chó:
(1)- XuÊt kho thµnh phÈm giao cho kh¸ch
(2a)- C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT khi ®a thµnh phÈm ®i ®æi kÕ to¸n ph¶n ¸nh
doanh thu b¸n hµng vµ thuÕ GTGT.
(2b)- C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT khi nhËn l¹i thµnh phÈm trao ®æi kÕ to¸n ph¶n
¸nh gi¸ trÞ hµng ho¸ nhËp kho vµ thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ ë ®Çu vµo.
Líp KTB - VB II
9
§H KTQD HN
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Bïi ThÞ Hång Thuý
(3)- Trêng hîp b¸n hµng thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng thøc khÊu
trõ ®æi lÊy thµnh phÈm ®Ó sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh thµnh
phÈm chÞu thuÕ GTGT hoÆc kh«ng chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp th×
thuÕ GTGT ®Çu vµo cña thµnh phÈm ®æi vÒ sÏ kh«ng ®îc tÝnh khÊu trõ vµ ph¶i
tÝnh vµo gi¸ trÞ thµnh phÈm mua vµo.
(3a)- C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT khi nhËn l¹i thµnh phÈm
(3b)- C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT khi ®a thµnh phÈm ®i ®æi
(4)- KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn.
(5)- KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n
Ph¬ng thøc b¸n hµng ®¹i lý, ký göi:
S¬ ®å 1.3 - S¬ ®å h¹ch to¸n tiªu thô Thµnh phÈm
theo ph¬ng thøc ®¹i lý, ký göi
TK 155
TK 157
(1)
TK 632
(5)
TK 911
(6)
TK 511
(4)
TK 111,112,131
(2)
TK 333.1
TK641
(3)
Ghi chó:
(1)- TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng göi b¸n
(2)- Doanh thu b¸n hµng + ThuÕ GTGT ph¶i nép
(3)- KÕt chuyÓn hoa hång ph¶i thanh to¸n cho bªn nhËn ®¹i lý, ký göi
(4)- KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn
(5)- Gi¸ trÞ hµng b¸n ®· tiªu thô
(6)- KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn hµng b¸n
Ph¬ng thøc b¸n hµng tr¶ gãp
S¬ ®å 1.4 - S¬ ®å h¹ch to¸n tiªu thô Thµnh PhÈm
theo ph¬ng thøc tr¶ gãp
TK 156
TK 632
(1)
Líp KTB - VB II
TK 911
(7)
TK 511
(8)
10
TK 111,112
(2)
§H KTQD HN
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Bïi ThÞ Hång Thuý
TK 333.1
TK131
(4)
(6)
(5)
TK 711
(3)
Ghi chó:
(1)- TrÞ gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt b¸n tr¶ gãp
(2)- Doanh thu b¸n hµng thu tiÒn lÇn ®Çu
(3)- L·i tr¶ gãp
(4)-Tæng sè tiÒn cßn ph¶i thu cña ngêi mua
(5)- ThuÕ GTGT ph¶i nép
(6)- Thu tiÒn cña ngêi mua ë c¸c kú sau
(7)- KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn
(8)- KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn hµng b¸n
Ph¬ng thøc tiªu thô néi bé
S¬ ®å 1.5 - S¬ ®å h¹ch to¸n tiªu thô thµnh phÈm néi bé
TK 154
TK 155
(1)
TK 632
TK 531,532
(2)
(3)
TK 512
(5)
(7)
TK 911
(6)
TK111,112,136
(4)
TK333.1
Ghi chó:
(1)- NhËp kho thµnh phÈm
(2)- C¨n cø vµo ho¸ ®¬n ph¶n ¸nh gi¸ thµnh thùc tÕ cña thµnh phÈm tiªu thô
(3)- XuÊt b¸n thµnh phÈm trùc tiÕp kh«ng qua kho
(4)- Doanh thu tiªu thô thµnh néi bé, cha cã thuÕ GTGT
(5)- KÕt chuyÓn c¸c kho¶n lµm gi¶m doanh thu
(6)- KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn
(7)- KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn hµng b¸n.
Líp KTB - VB II
11
§H KTQD HN
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Bïi ThÞ Hång Thuý
1.5. H¹ch to¸n nghiÖp vô x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
1.5.1.Tµi kho¶n sö dông
-TK 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh: dïng ®Ó ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t
®éng kinh doanh vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña doanh nghiÖp trong mét kú kÕ to¸n.
-TK 421 - L·i cha ph©n phèi: dïng ®Ó ph¶n ¸nh kÕt qu¶ l·i, lç tõ ho¹t
®éng kinh doanh vµ t×nh h×nh ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh
nghiÖp. TK 421 cã 2 tµi kho¶n cÊp 2 sau:
-TK 421.1: Lîi nhuËn n¨m tríc: Ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh,
t×nh h×nh ph©n phèi kÕt qu¶ vµ sè lîi nhuËn cha ph©n phèi thuéc n¨m tríc.
-TK 421.2: Lîi nhuËn n¨m nay: Ph¶n ¸nh kÕt qu¶ kinh doanh, t×nh h×nh
ph©n phèi kÕt qu¶ vµ sè lîi nhuËn cha ph©n phèi cña n¨m nay.
1.5.2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:
§Ó h¹ch to¸n kÕt qu¶ kinh doanh trong mét doanh nghiÖp ta cÇn h¹ch to¸n
tËp hîp mét sè nghiÖp vô kinh tÕ liªn quan sau:
1.5.2.1. KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng:
Kh¸i niÖm chi phÝ b¸n hµng: lµ kho¶n chi phÝ ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn
ho¹t ®éng tiªu thô bao gåm chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng, chi phÝ vËn chuyÓn bao
b×, ®ãng gãi, chi phÝ qu¶ng c¸o, giíi thiÖu, b¶o hµnh s¶n phÈm.
§Ó x¸c ®Þnh chi phÝ b¸n hµng kÕ to¸n sö dông TK 641: tµi kho¶n nµy dïng
®Ó ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô thµnh phÈm bao
gåm c¸c chi phÝ b¶o qu¶n, ®ãng gãi, vËn chuyÓn, giíi thiÖu, b¶o hµnh s¶n
phÈm.
TK641 kh«ng cã sè d cuèi kú vµ cã 7 TK cÊp 2:
TK 6411- Chi phÝ nh©n viªn
TK 6412- Chi phÝ vËt liÖu bao b×
TK 6413- Chi phÝ dông cô ®å dïng
TK 6414- Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh
TK 6415- Chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm
TK 6417- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
TK 6418- Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
S¬ ®å 1. 6 - S¬ ®å S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng
TK 334,338
TK 641
TK111,112, 152
Chi phÝ nh©n c«ng
TK152
Thu gi¶m chi phÝ b¸n hµng
TK 911
Chi phÝ vËt liÖu bao gãi
TK153
Líp KTB - VB II
KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng
12
§H KTQD HN
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Bïi ThÞ Hång Thuý
Chi phÝ c«ng cô dông cô
cho H ®· tiªu thô
TK 214
TK 142
cho H chê K/c
KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh
TK 331
TK111,112
DÞch vô mua ngoµi
Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn
1.5.2.2. KÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
§Ó x¸c ®Þnh chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 642:
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh toµn bé nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh cã liªn
quan ®Õn qu¶n lý hµnh chÝnh vµ qu¶n trÞ kinh doanh mµ doanh nghiÖp ®· chi ra
nh l¬ng nh©n viªn qu¶n lý, chi phÝ dông cô v¨n phßng. Tµi kho¶n 642 còng
kh«ng cã sè d cuèi kú vµ cã 8 tµi kho¶n cÊp 2:
TK 6421- Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý
TK 6422- Chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý
TK 6423- Chi phÝ ®å dïng v¨n phßng
TK 6424- Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh
TK 6425- Chi phÝ thuÕ, phÝ, lÖ phÝ
TK 6426- Chi phÝ dù phßng
TK 6427- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
TK 6428- Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
S¬ ®å 1. 7 - S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
TK 334,338
TK642
Chi phÝ vËt liÖu
TK111,112
C¸c kho¶n thu gi¶m chi
TK152
TK911
Chi phÝ VL v¨n phßng
TK153
Ph©n bæ chi phÝ QLDN
Chi phÝ c«ng cô dông cô
cho H b¸n ra
TK142
TK214
Chi phÝ khÊu hao TSC§
Líp KTB - VB II
Chê kÕt chuyÓn
13
§H KTQD HN
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Bïi ThÞ Hång Thuý
TK333
ThuÕ , phÝ, lÖ phÝ
TK139,159
TrÝch lËp dù phßng
TK331,111,112
Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
vµ chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
1.5.2.3. KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
a. Kh¸i niÖm kÕt qu¶ kinh doanh
KÕt qu¶ kinh doanh lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a doanh thu thuÇn vµ trÞ gi¸ vèn
cña s¶n phÈm b¸n ra, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. C¸c chñ
doanh nghiÖp quan t©m nhÊt ®Õn nh÷ng th«ng tin vÒ kÕt qu¶ kinh doanh ®Ó ph©n
tÝch, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng vµ cã híng ®Çu t, s¶n xuÊt kinh doanh ®óng ®¾n
vµ cã hiÖu qu¶ cao. Do vËy, c¸c chñ doanh nghiÖp th«ng thêng ®ßi hái kÕ to¸n
ph¶i cung cÊp th«ng tin vÒ doanh thu, chi phÝ vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña tõng
lo¹i s¶n phÈm, tõng lo¹i ho¹t ®éng, tõng ®¬n vÞ phô thuéc. Trong mét doanh
nghiÖp cã thÓ cïng mét lóc cã nhiÒu ho¹t ®éng kinh tÕ kh¸c nhau:
- Ho¹t ®éng s¶n xuÊt chÝnh: lµ s¶n xuÊt vµ tiªu thô nh÷ng s¶n phÈm chÝnh.
- Ho¹t ®éng s¶n xuÊt phô: lµ tËn dông n¨ng lùc vµ mÆt b»ng ®Ó s¶n xuÊt
c¸c s¶n phÈm phô.
- Ho¹t ®éng tµi chÝnh: lµ c¸c ho¹t ®éng cã liªn quan ®Õn vèn nh: vay vèn,
cho vay vèn, ®Çu t, cho thuª tµi s¶n cè ®Þnh, liªn doanh…
- C¸c ho¹t ®éng mang tÝnh chÊt bÊt thêng: lµ c¸c ho¹t ®éng nh nhîng b¸n
thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh, thu tiÒn ph¹t hay chi tiÒn bÞ ph¹t.
øng víi mçi ho¹t ®éng ®Òu cã kÕt qu¶ riªng cña nã. Tæng hîp kÕt qu¶ ®ã
l¹i thµnh kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp trong mét thêi kú. ViÖc x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ kinh doanh lµ viÖc so s¸nh gi÷a chi phÝ kinh doanh ®· bá ra víi thu nhËp
cña ho¹t ®éng kinh doanh ®· ®¹t ®îc:
NÕu thu nhËp = chi phÝ, kÕt qu¶: Hoµ vèn
NÕu thu nhËp > chi phÝ, kÕt qu¶: L·i
NÕu thu nhËp < chi phÝ, kÕt qu¶: Lç
ViÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ®îc tiÕn hµnh vµ cuèi kú h¹ch to¸n nh cuèi th¸ng,
cuèi n¨m tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
b. Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh:
Líp KTB - VB II
14
§H KTQD HN
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Bïi ThÞ Hång Thuý
Mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong kú ®Òu ph¶i x¸c ®Þnh kÕt qu¶, ®Æc
biÖt lµ qu¸ tr×nh tiªu thô - ho¹t ®éng chÝnh ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp.
KÕt qu¶ tiªu thô ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc:
KÕt qu¶
Doanh
TrÞ gi¸
Chi phÝ
Chi phÝ
tiªu
= thu
- vèn hµng - b¸n hµng
- qu¶n lý
thô
thuÇn
xuÊt b¸n
®îc ph©n bæ
doanh nghiÖp
- Doanh thu b¸n hµng thuÇn: doanh thu thuÇn lµ phÇn cßn l¹i cña doanh thu b¸n
hµng sau khi ®· trõ ®i c¸c kho¶n gi¶m trõ. Doanh thu thuÇn ®îc x¸c ®Þnh b»ng
c«ng thøc:
Doanh thu
Tæng
C¸c kho¶n
=
thuÇn
doanh thu
gi¶m trõ
Tæng doanh thu lµ sè tiÒn ghi trªn ho¸ ®¬n kÓ c¶ sè doanh thu bÞ gi¶m trõ,
chÊp nhËn cho kh¸ch hµng ®îc hëng nhng cha ghi trªn ho¸ ®¬n b¸n hµng.
C¸c kho¶n gi¶m trõ bao gåm :
+ Doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: lµ doanh thu cña sè lîng hµng ®· tiªu thô,
lao vô ®· cung cÊp nhng bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i hoÆc bÞ tõ chèi do kÐm phÈm chÊt,
kh«ng ®óng quy c¸ch, chñng lo¹i nh hîp ®ång ®· ký kÕt.
+ Doanh thu gi¶m gi¸ hµng b¸n: lµ c¸c kho¶n gi¶m trõ ghi trªn gi¸ b¸n
quy ®Þnh v× lý do hµng kÐm phÈm chÊt hoÆc nh»m khuyÕn m·i kh¸ch mua.
+ ChiÕt khÊu b¸n hµng: Lµ sè tiÒn thëng cho kh¸ch hµng tÝnh trªn sè
doanh thu b¸n hµng.
- TrÞ gi¸ vèn hµng b¸n: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ cÇn thiÕt bá ra ®Ó s¶n xuÊt sè
thµnh phÈm ®· b¸n. Trong h¹ch to¸n kÕ to¸n s¶n phÈm nhËp kho ®îc ph¶n ¸nh
theo gi¸ vèn tøc lµ ph¶n ¸nh ®óng chi phÝ thùc tÕ doanh nghiÖp bá ra ®Ó s¶n xuÊt
®îc sè s¶n phÈm ®ã. Th«ng thêng sè thµnh phÈm mçi lÇn nhËp kho lµ kh¸c nhau
do vËy ph¶i tÝnh to¸n míi x¸c ®Þnh ®îc trÞ gi¸ vèn s¶n phÈm s¶n xuÊt. ViÖc tÝnh
to¸n trÞ gi¸ vèn hµng b¸n cã thÓ sö dông nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c nhau nhng
doanh nghiÖp ®· lùa chän ph¬ng ph¸p nµo th× ph¶i ®¶m b¶o sö dông ph¬ng ph¸p
®ã Ýt nhÊt trong mét niªn ®é kÕ to¸n.
§Ó x¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt, doanh nghiÖp cã thÓ dïng gi¸ thµnh s¶n
xuÊt tõ ph©n xëng hoÆc n¬i s¶n xuÊt trùc tiÕp hoÆc gi¸ h¹ch to¸n sau ®ã ®iÒu
chØnh vÒ gi¸ thùc tÕ. Cã c¸c ph¬ng ph¸p sau ®Ó tÝnh trÞ gi¸ hµng xuÊt:
+Ph¬ng ph¸p sö dông hÖ sè gi¸
+Ph¬ng ph¸p nhËp tríc xuÊt tríc
+Ph¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tríc
+Ph¬ng ph¸p thùc tÕ ®Ých danh
+Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn
Líp KTB - VB II
15
§H KTQD HN
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Bïi ThÞ Hång Thuý
c. Tµi kho¶n sö dông vµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:
§Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh, kÕ to¸n sö dông TK 911 “X¸c ®Þnh kÕt
qu¶ “vµ TK 421 “L·i cha ph©n phèi “. Cuèi kú kinh doanh, kÕ to¸n dùa vµo sè
liÖu ®· h¹ch to¸n trªn c¸c tµi kho¶n liªn quan: TK632, TK511, TK641, TK642 ®Ó
tÝnh to¸n kÕt chuyÓn sang TK 911 theo s¬ ®å tµi kho¶n sau ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶
kinh doanh.
S¬ ®å 1. 8 - S¬ ®å h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
TK 632
TK 911
TK 511,512
(1)
(5)
TK 641,642
(2)
TK 142.2
(3)
(4)
TK 421
(7)
(6)
Ghi chó:
(1)-KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn hµng b¸n
(2)- KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
(3)-Chi phÝ chê kÕt chuyÓn
(4)- KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
(5)- KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn
(6)- L·i vÒ tiªu thô
(7)- Lç vÒ tiªu thô
1.6. H×nh thøc sæ:
cã 4 h×nh thøc sæ:
1.6.1. NhËt ký sæ c¸i:
Lµ sæ dïng ®Ó ghi tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo thêi gian mét
c¸ch cã hÖ thèng trªn cïng mét quyÓn sæ kÕ to¸n tæng hîp duy nhÊt.
Chøng tõ
kÕ to¸n
Sæ c¸i
chi tiÕt
S¬ ®å 1.9 - Tr×nh tù ghi sæ NhËt ký sæ
NhËt ký
sæ c¸i
Líp KTB - VB II
B¸o c¸o
kÕ to¸n
16
B¶ng tæng
hîp chi tiÕt
§H KTQD HN
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ghi chó:
Bïi ThÞ Hång Thuý
Ghi trong ngµy
Ghi cuèi kú
§èi chiÕu
1.6.2. NhËt ký chung:
Dïng ®Ó ghi tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ theo thêi gian võa ®Ó b¶o qu¶n chøng
tõ kÕ to¸n võa ®Ó ®Þnh kho¶n lµm c¨n cø ghi vµo sæ c¸i.
S¬ ®å 1.10 - Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n NhËt ký chung
Chøng tõ gèc
Sæ NhËt ký
®Æc biÖt
Sæ NhËt
ký chung
Sæ thÎ kÕ
to¸n chi tiÕt
Sæ c¸i
B¶ng tæng
hîp chi tiÕt
B¶ng c©n ®èi
sè ph¸t sinh
Ghi chó: Ghi hµng ngµy
B¸o c¸o tµi chÝnh
Chøng tõ
kÕ th¸ng
to¸n
Ghi cuèi
Quan hÖ ®èi chiÕu
1.6.3. Chøng tõ ghi sæ:
tõ tÕ theo thêi gian võa
Sæ chi
tiÕt qu¶n
Dïng ®Ó ghi tÊt c¶ c¸c nghiÖpChøng
vô
kinh
®Ó b¶o
ghi
sæ
ký
chøngSæ
tõ®¨ng
kÕ to¸n
chøng
tõ võa ®Ó ®Þnh kho¶n lµm c¨n cø ghi vµo sæ c¸i.
ghi sæ S¬ ®å 1.11 - Tr×nh tù ghi sæ Chøng tõ ghi sæ
Sæ c¸i
B¶ng tæng
hîp chi tiÕt
B¶ng c©n ®èi
sè ph¸t sinh
Líp KTB - VB II
17
B¸o c¸o
kÕ to¸n
§H KTQD HN
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Bïi ThÞ Hång Thuý
1.6.4. NhËt ký chøng tõ:
Lµ sæ kÕ to¸n tæng hîp ghi nghiÖp vô kinh tÕ theo thêi gian vµ theo hÖ thèng.
Trªn NKCT nghiÖp vô kinh tÕ ®îc më theo vÕ cã tµi kho¶n; cã thÓ më mét NKCT
theo bªn cã cña mét TK hoÆc cã thÓ më mét NKCT theo bªn cã cña nhiÒu TK.
NKCT lµ c¨n cø duy nhÊt ®Ó vµo sæ c¸i.
Tr×nh tù ghi sæ ®îc thÓ hiÖn râ h¬n th«ng qua s¬ ®å sau:
S¬ ®å 1. 12 - Tr×nh tù ghi sæ NhËt ký chøng tõ
(1)
(1)
Chøng tõ
kÕ to¸n
(2)
(3)
(1)
B¶ng ph©n bæ
(4)
(6)
(8)
(8)
Sæ c¸i
(8)
Líp KTB - VB II
Sæ chi tiÕt
(3)
NKCT(8)
B¶ng kª
(4)
18
B¸o c¸o
kÕ to¸n
(7)
B¶ng tæng
hîp chi tiÕt
§H KTQD HN
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Bïi ThÞ Hång Thuý
(8)
Ghi chó:
Ghi hµng ngµy
Líp KTB - VB II
Ghi cuèi th¸ng
19
Quan hÖ ®èi chiÕu
§H KTQD HN
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Bïi ThÞ Hång Thuý
PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm,
b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
2.1. Kh¸i qu¸t chung vÒ c«ng ty §Çu t c«ng nghÖ vµ th¬ng m¹i
ViÖt Nam
2.1.1. LÞch sö h×nh thµnh, chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c«ng ty
2.1.1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty
C«ng ty §Çu t c«ng nghÖ vµ th¬ng m¹i ViÖt Nam lµ c«ng ty TNHH hai
thµnh viªn ®îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 010200688 cña Së KÕ ho¹ch vµ §Çu
t thµnh phè Hµ Néi cÊp ngµy 06 th¸ng 5 n¨m 2005.
* Tªn c«ng ty: C«ng ty §Çu t C«ng nghÖ vµ Th¬ng m¹i
ViÖt Nam
* Tªn giao dÞch: Viet Nam Technology investment
and trading company limited.
* Trô së giao dÞch cña c«ng ty: nhµ A1 - Ngâ 102 ®êng Trêng Chinh - Hµ
Néi, §iÖn tho¹i: 04.8688099/ Fax: 04. 8688105.
* C«ng ty §Çu t C«ng nghÖ vµ Th¬ng m¹i ViÖt Nam - Techcom tiÒn th©n
lµ c«ng ty C«ng nghÖ dÞch vô thiÕt bÞ khoa häc vµ s¶n xuÊt, tªn giao dÞch lµ:
TECHNOSEPRO víi giÊy phÐp ®¨ng ký kinh doanh cÊp lÇn ®Çu vµo ngµy 09
th¸ng 10 n¨m 2002 víi 2 thµnh viªn, mçi thµnh viªn gãp 50% tæng sè vèn kinh
doanh. §Õn ®Çu n¨m 2004 v× lý do c¸ nh©n nªn 1 thµnh viªn xin rót toµn bé vèn
vµ xin ra khái Héi ®ång thµnh viªn c«ng ty. Do ®ã c«ng ty ph¶i tæ chøc thµnh lËp
l¹i Héi ®ång thµnh viªn vµ x©y dung chiÕn lîc kinh doanh míi. MÆc dï cã sù
biÕn ®éng lín vÒ nh©n sù nhng c«ng ty vÉn t¨ng trëng m¹nh vµ ®¹t ®îc kÕt qu¶
kinh doanh c¶ n¨m kh¸ cao. §Õn quý 4 n¨m 2004, c«ng ty thµnh lËp Héi ®ång
thµnh viªn míi gåm 4 thµnh viªn víi tæng sè vèn gãp dù kiÕn lªn ®Õn
8.000.000.000 ®ång (T¸m tû ®ång). §ång thêi c«ng ty còng thay ®æi tªn c«ng ty
tõ TECHNOSEPRO thµnh TECHCOM Co., Ltd vµ bæ sung thªm nhiÒu ngµnh
nghÒ míi.
ThÕ m¹nh cña Techcom lµ cã ®éi ngò chuyªn gia kü thuËt ®îc ®µo t¹o
chÝnh quy, cã kh¶ n¨ng lµm viÖc víi cêng ®é cao, nhiÖt t×nh. Hä cã nhiÒu kinh
nghiÖm lµm viÖc víi c¸c dù ¸n, ®Æc biÖt lµ kh¶ n¨ng ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ nhu cÇu
vµ t×nh h×nh tµi chÝnh c¸c dù ¸n, tõ ®ã cã thÓ gióp quý kh¸ch hµng lùa chän
nh÷ng gi¶i ph¸p tèi u vµ mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt tríc vµ trong khi ®Çu t.
Tõ khi thµnh lËp, b»ng kinh nghiÖm cña m×nh Techcom ®· ®¸p øng ®îc
hÇu hÕt nh÷ng ®ßi hái, nhu cÇu cña quý kh¸ch hµng trong c¸c lÜnh vùc chuyªn
m«n. C«ng ty ®· cã nh÷ng mèi quan hÖ chÆt chÏ, lµm ®¹i lý b¸n hµng vµ ®¹i diÖn
cho hµng tr¨m nhµ s¶n xuÊt, cung cÊp chuyªn ngµnh cã uy tÝn lín trªn toµn cÇu.
C«ng ty ®· cung cÊp trang thiÕt bÞ vËt t, d©y truyÒn c«ng nghÖ tõ ®¬n gi¶n cho
Líp KTB - VB II
20
§H KTQD HN
- Xem thêm -
.DOC 
53 
78548 
166 
