Tài liệu Nội dung bồi dưỡng hsg môn địa lý

NỘI DUNG BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI MÔN ĐỊA LÍ. CHỦ ĐỀ 1:TRÁI ĐẤT VÀ BẢN ĐỒ. A.Kiến thức: 1.Trình bày được các bước sử dụng bản đồ . 2.Phương hướng,tỉ lệ của bản đồ. 3.Cấu trúc của trái đất-phân biệt các khái niệm về các lớp vỏ. 4.Đặc điểm chuyển động tự quay quanh trục-Hệ quả. 5.Đặc điểm chuyển động xung quanh mặt trời-Hệ quả. B.Kỹ năng: 1.Đo tính khoảng cách dựa vào tỉ lệ-Xác định được các hướng. 2.Đọc và phân tích lát cắt địa hình. 3.Chứng minh các công thức tính góc nhập xạ.Tính góc nhập xạ. 4.Tính ngày ,giờ theo múi giờ. 5.Tính ngày mặt trời lên thiên đỉnh. 6.Tính tọa độ địa lí của một địa điểm. 7.Giải thích một số hiện tượng địa lí diễn ra trong thực tiễn. 8.Giải một số đề thi vòng quốc gia. CHỦ ĐỂ 2:KHÍ QUYỂN . A.Kiến thức: 1.Khí quyển –sự phân bố nhiệt độ không khí trên trái đất. 2.Các khối khí-Frong.Qui luật hoạt động của nó. 3.Nguyên nhân sự phân bố khí áp trên trái đất. 4.Nguyên nhân sự phân bố các loại gió trên trái đất. 5.Các nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa. 5.Mưa và sự phân bố lượng mưa trên trái đất. 6.Khí hậu: - Các nhân tố ảnh hưởng đến khí hậu -Trình bày và giải thích một số kiểu khí hậu trên trái đất. B.Kỹ năng: 1.Phân tích bản đồ các đường đẳng nhiệt tháng 1 và tháng 7. 2.Phân tích bảng số liệu về nhiệt độ. 3.Phân tích bản đồ phân bố lượng mưa trên trái đất. 4.Giải thích một số hiện tượng địa lí diễn ra trên thực tiễn. 5.Giải một số đề thi vòng quốc gia liên quan. CHỦ ĐỀ 3: THỦY QUYỂN . A.Kiến thức: 1.Vòng tuần hoàn nước trên trái đất. 2.Sông ngòi:Phân tích được mối quan hệ giữa địa hình,khí hậu đến sông ngòi. 3.Các nhân tố ảnh hưởng đến chế độ nước sông. 4.Thủy triều:Khái niệm-Nguyên nhân-Đặc điểm của thủy triều. 5.Dòng biển : -Khái niệm về dòng biển . -Nguyên nhân sinh ra dòng biển . -Qui luật hoạt động của các dòng biển trong các đại dương. -Ảnh hưởng của dòng biển đến khí hậu các vùng ven biển nơi chúng chảy qua. B.Kỹ năng: 1.Phân tích các vai trò của dòng biển . 2.Giải một số đề quốc gia liên quan. CHỦ ĐỀ 4: THỔ NHƯỠNG QUYỂN –SINH QUYỂN. A.Kiến thức: 1.Khái niệm về thổ nhưỡng-Các nhân tố hình thành đất. 2.Sự hình thành một số loại đất chính trên trái đất. 3.Trình bày và giải thích đặc điểm chính của một số loại đất chính trên trái đất. 4.Khái niệm về sinh quyển-Vai trò của sinh quyển. 5.Một số qui luật của lớp vỏ địa lí. B.Kỹ năng: Các đề quốc gia liên quan. CHỦ ĐỀ 5:ĐỊA LÍ DÂN CƯ A.kiến thức: 1.Sự gia tăng dân số: -Gia tăng tự nhiên -Gia tăng cơ học -Gia tăng dân số. -Giải thích được sự biến động của tỉ lệ sinh ,tỉ lệ tử của các nhóm nước. 2.Sự phân bố dân cư. 3.Đô thị hóa. 4.Cơ cấu dân số. 5.Các chủng tộc và tôn giáo trên thế giới. B.Kỹ năng: 1.Tính tỉ lệ sinh.tỉ lệ tử,tỉ lệ gia tăng tự nhiên. 2.Tính dân số qua các năm. 3.Tính số dân tăng thêm 4.Nhận xét phân tích bảng số liệu và biểu đồ liên quan. CHỦ ĐỀ 6:CƠ CẤU NỀN KINH TẾ A.Kiến thức: 1.Nguồn lực để phát triển kinh tế và phân loại nguồn lực 2.Cơ cấu nền kinh tế. 3.Một số tiêu chí đánh giá nền kinh tế. B.Kỹ năng: 1,Tính toán ,vẽ cơ cấu ,phân tích biểu đồ cơ cấu. 2. Tính toán ,vẽ phân tích và giải thích về GDP,GNI. CHỦ ĐỀ 7: ĐỊA LÍ CÁC NGÀNH KINH TẾ. A.Kiến thức: 1.Vai trò đặc điểm của nông nghiệp+Công nghiệp 2.Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố nông nghiệp+ công nghiệp 3.Các hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp+Công nghiệp 4.Vai trò đặc điểm của giao thông vận tải . 5.Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố của GTVT. 6.Ngành ngoại thương. B Kỹ năng: 1.Tính toán ,vẽ,nhận xét giải thích sơ đồ ,biểu đồ nông nghiệp. 2. Tính toán ,vẽ,nhận xét giải thích sơ đồ ,biểu đồ công nghiệp. 3.Tính toán và nhận xét về ngành giao thông. 4.Tính toán và nhận xét về ngành ngoại thương(xuất nhập khẩu ). 5,Các đề quốc gia liên quan. CHỦ ĐỀ 8 VỊ TRÍ ĐỊA LÍ, PHẠM VI LÃNH THỔ  Vị trí địa lí của Việt Nam có những đặc điểm gì  Vị trí địa lí mang đến những thuận lợi và khó khăn gì cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội nước ta ?  . Hãy cho biết toạ độ địa lí Việt Nam. Qua toạ độ địa lí đó, em biết được điều gì ?  . Phạm vi lãnh thổ của một nước thường bao gồm những bộ phận nào ? Trình bày khái quát phạm vi lãnh thổ nước ta.  . Vị trí địa lí đã ảnh hưởng đến các đặc điểm của tự nhiên nước ta như thế nào ?  . Tại sao nói vị trí địa lí đã mang đến cho nước ta những thuận lợi lớn cho quá trình phát triển kinh  . Hãy cho biết vai trò của các đảo và quần đảo đối với quá trình phát triển kinh tế của nước ta.  CHỦ ĐỀ 9:LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN LÃNH THỔ   . Vì sao nói giai đoạn Tiền Cambri là giai đoạn hình thành nên nền móng ban đầu của lãnh thổ Việt Nam Giai đoạn Tiền Cambri ở nước ta có đặc điểm gì ?  Hãy trình bày những đặc điểm của giai đoạn Tân kiến tạo trong lịch sử hình thành và phát triển lãnh thổ nước ta.  Chứng minh rằng giai đoạn Tân kiến tạo là giai đoạn tiếp tục hoàn thiện các điều kiện tự nhiên làm cho đất nước ta có diện mạo và đặc điểm tự nhiên như hiện nay.  Đá vôi tuổi Đêvon, Cacbon - Pecmi phân bố nhiều ở đâu trên lãnh thổ nước ta ?  Đá trầm tích, macma, biến chất tuổi Cổ sinh phân bố nhiều ở đâu trên lãnh thổ nước ta ?  Hãy so sánh cấu trúc địa chất ở vùng Bắc Bộ với cấu trúc địa chất ở vùng Nam Bộ.  CHỦ ĐỀ 10:ĐẤT NƯỚC NHIỀU ĐỒI NÚI  Địa hình nước ta có những đặc điểm cơ bản nào      Địa hình đồi núi có ảnh hưởng như thế nào đến khí hậu nước ta ? Địa hình đồi núi có ảnh hưởng như thế nào đến sinh vật và thổ nhưỡng nước ta ? Địa hình đồi núi nước ta được chia thành mấy vùng ? Đó là những vùng nào ? Với địa hình đồi núi chiếm 3/4 diện tích lãnh thổ, nước ta có những thuận lợi gì ? Hãy trình bày những đặc điểm của đồng bằng sông Hồng,ĐB sông cl.  Đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long có những điểm gì giống và khác nhau  Hãy trình bày những đặc điểm của dải đồng bằng ven biển miền Trung.  Hãy nêu các thế mạnh về tài nguyên thiên nhiên của khu vực đồi núi.  Địa hình đồi núi nước ta có những mặt hạn chế nào  Việc sử dụng đất và rừng không hợp lí ở miền đồi núi Việt Nam đã gây nên những hậu quả gì ?  Địa hình miền đồi núi có quan hệ như thế nào với địa hình đồng bằng ?  Hãy nêu các thế mạnhvà hạn chế của khu vực đồng bằng ở nước ta.  CHỦ ĐỀ 11:THIÊN NHIÊN CHỊU ẢNH HƯỞNG SÂU SẮC CỦA BIỂN  Biển Đông có những đặc điểm gì  Hãy cho biết mối quan hệ giữa hướng chảy của các dòng hải lưu với gió mùa.  Biển Đông có ảnh hưởng như thế nào đến khí hậu nước ta,đến địa hình và hệ sinh thái ven biển.  . Hãy trình bày các nguồn tài nguyên thiên nhiên của Biển Đông.  Vấn đề quan trọng cần giải quyết trong chiến lược khai thác tổng hợp, phát triển kinh tế biển của nước ta là gì ? Phát triển tổng hợp kinh tế biển của nước ta bao gồm những ngành nào ?  CHỦ ĐỀ 12 o THIÊN NHIÊN NHIỆT ĐỚI ẨM GIÓ MÙA  Nhân tố nào tạo nên tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa của khí hậu nước ta.  Hãy trình bày những biểu hiện của tính chất nhiệt đới của khí hậu nước ta.  Trình bày và giải thích chế độ nhiệt ở nước ta.  Nguyên nhân nào mang lại lượng mưa và độ ẩm lớn cho nước ta ? Hãy chứng minh rằng, nước ta có lượng mưa và độ ẩm lớn.  Trình bày và giải thích chế độ mưa ở nước ta.  Hãy trình bày hoạt động của gió mùa mùa đông ở nước ta.  Gió mùa mùa đông đã mang lại những thuận lợi và khó khăn gì cho nước ta ?  Hãy cho biết nguyên nhân hình thành gió mùa mùa đông ?  Hãy trình bày hoạt động của gió mùa mùa hạ ở nước ta.  Gió mùa mùa hạ mang đến cho nước ta những thuận lợi và khó khăn gì ?  Hãy nêu những biểu hiện của địa hình nhiệt đới ẩm gió mùa ở nước ta.  Vì sao vùng đồi núi nước ta lại phát triển địa hình xâm thực ?  Hãy nêu những biểu hiện của sông ngòi nhiệt đới ẩm gió mùa ở nước ta  Nhân tố nào đã tạo ra đặc điểm của sông ngòi nước ta ?  Hãy nêu những biểu hiện của đất nhiệt đới ẩm gió mùa ở nước ta.  . Đất feralit có đặc tính gì và ảnh hưởng như thế nào đến trồng trọt  Hãy nêu những biểu hiện của sinh vật nhiệt đới ẩm gió mùa ở nước ta.  Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp,cn,gtvt ở nước ta như thế nào ?  CHỦ ĐỀ 13:  THIÊN NHIÊN PHÂN HOÁ ĐA DẠNG  Nguyên nhân nào tạo nên sự phân hoá thiên nhiên theo Bắc  Nam ?  Hãy trình bày những biểu hiện cho thấy khí hậu nước ta có sự phân hoá theo Bắc  Nam.  Sự phân bố nhiệt độ ở nước ta từ Bắc vào Nam như thế nào ? Giải thích sự phân bố đó.  Hãy trình bày những đặc điểm thiên nhiên của phần lãnh thổ phía Bắc,và phía Nam nước ta.  Sự phân hoá thiên nhiên nước ta theo Bắc  Nam có ý nghĩa gì  Hãy nêu những biểu hiện để chứng tỏ thiên nhiên nước ta có sự phân hoá theo Đông  Tây.  Hãy trình bày đặc điểm thiên nhiên của vùng biển và thềm lục địa.  Thiên nhiên vùng đồng bằng ven biển có những đặc điểm gì ?  Thiên nhiên vùng đồi núi có những đặc điểm gì ?  Hãy nêu những biểu hiện của sự khác nhau về thiên nhiên giữa vùng núi Đông Bắc với vùng núi Tây Bắc. Giải thích sự khác nhau đó.  Nguyên nhân nào tạo nên sự phân hoá thiên nhiên theo độ cao ? Sự phân hoá theo độ cao biểu hiện rõ ở các thành phần tự nhiên nào ở nước ta ?  Nguyên nhân nào tạo nên sự phân hoá thiên nhiên theo độ cao ? Sự phân hoá theo độ cao biểu hiện rõ ở các thành phần tự nhiên nào ở nước ta ?  Theo độ cao, thiên nhiên nước ta được chia làm mấy đai ? Đó là những đai nào ?hãy trình bày  Sự phân hoá thiên nhiên theo đai cao có ý nghĩa gì ?  Tại sao Đông Bắc và Tây Bắc nằm liền kề nhau nhưng lại không nằm cùng một miền địa lí tự nhiên ?  Trình bày và giải thích đặc điểm địa hình 3 miền tự nhiên nước ta.  Hãy trình bày những thuận lợi và khó khăn về tự nhiên của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ trong sự phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường.  Tự nhiên của miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ có những thuận lợi và khó khăn gì trong sự phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường ?  Tự nhiên của miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ có những thuận lợi và khó khăn gì trong sự phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường ?  ?