Tài liệu Những giai thoại huyền bí nxb tôn giáo

NGUYEÃN HÖÕU KIEÄT dòch TUÛ SAÙCH HUYEÀN MOÂN NHÖÕNG GIAI THOAÏI HUYEÀN BÍ (LÒCH SÖÛ HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC - PHAÀN 2) HOÀI KYÙ CUÛA ÑAÏI TAÙ H. S. OLCOTT COÁ HOÄI TRÖÔÛNG HOÄI THOÂNG THIEÂN HOÏC THEÁ GIÔÙI NHAØ XUAÁT BAÛN TOÂN GIAÙO Thuvientailieu.net.vn 5 LÔØI GIÔÙI THIEÄU T aäp saùch naøy trình baøy veà lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa Hoäi Thoâng thieân hoïc, moät toå chöùc huyeàn linh ñaõ töøng moät thôøi taïo ra khaù nhieàu aûnh höôûng ôû nhieàu nôi treân theá giôùi. Tieáp theo taäp Hoài kyù cuûa Ñaïi taù H. S. Olcott, moät trong hai nhaø ñoàng saùng laäp cuûa Hoäi Thoâng thieân hoïc, taäp saùch naøy cuõng do Ñaïi taù Olcott keå laïi moät caùch khaùch quan nhöõng giai thoaïi huyeàn bí maø baûn thaân oâng ñaõ töøng chöùng kieán. Ñoäc giaû coù theå tin hoaëc khoâng tin vaøo lôøi keå cuûa taùc giaû, vaø nhöõng giai thoaïi huyeàn bí ñöôïc thuaät laïi ôû ñaây coù haøm chöùa nhöõng yù nghóa gì hoaëc phaûi ñöôïc giaûi thích nhö theá naøo, nhöõng ñieàu ñoù khoâng quan troïng. Ñieåm ñaëc saéc noåi baät trong taäp saùch naøy laø thoâng qua nhöõng caâu chuyeän ñöôïc keå laïi, nhieàu söï kieän lòch söû coù lieân quan cuõng ñöôïc ghi nhaän moät caùch chính xaùc, vaø ñöôïc moâ taû moät caùch chi tieát, soáng ñoäng, cung caáp cho ngöôøi ñoïc moät caùi nhìn toaøn caûnh veà ñaát nöôùc AÁn Ñoä trong moät giai ñoaïn maø ngaøy nay raát ít ngöôøi coøn nhôù ñeán. Trong yù nghóa ñoù, hy voïng taäp saùch seõ mang laïi raát nhieàu ñieàu thuù vò cho baïn ñoïc. Xin traân troïng giôùi thieäu. NXB TOÂN GIAÙO Thuvientailieu.net.vn 7 CHÖÔNG MOÄT VAØI NEÙT PHAÙC HOÏA TÍNH CAÙCH CUÛA BAØ BLAVATSKY I. T rong quyeån Hoài kyù cuûa H. S. Olcott ñaõ mieâu taû tính caùch cuûa baø Blavatsky ngoaøi xaõ hoäi. Baây giôø, chuùng ta haõy nhaän xeùt baø khi ôû nhaø. Neáp sinh hoaït haèng ngaøy cuûa chuùng toâi taïi tö gia (maø toâi ñaët cho teân goïi haøi höôùc laø “Laït-ma Vieän”) thöôøng dieãn ra nhö sau ñaây. Chuùng toâi aên ñieåm taâm luùc taùm giôø, duøng böõa chieàu luùc saùu giôø, laøm vieäc ñeán hai giôø saùng môùi nghæ, tuøy theo vieäc laøm cuûa chuùng toâi vaø nhöõng luùc giaùn ñoaïn coâng vieäc khi coù khaùch ñeán vieáng. Baø Blavatsky duøng böõa tröa taïi nhaø, coøn toâi thöôøng aên tröa ngoaøi phoá, ôû moät nôi gaàn vaên phoøng Luaät cuûa toâi. Thuvientailieu.net.vn 8 Nhöõng giai thoaïi huyeàn bí Khi chuùng toâi môùi gaëp nhau, toâi laø moät thaønh vieân tích cöïc cuûa Caâu laïc boä Lotos, nhöng töø khi baét tay vaøo vieäc soaïn saùch “Veùn maøn Isis” toâi ñaõ chaám döùt haún moïi lieân heä vôùi caùc hoäi heø ñình ñaùm vaø moïi hoaït ñoäng theá tuïc noùi chung. Sau böõa aên ñieåm taâm, toâi ñeán vaên phoøng laøm vieäc, coøn baø Blavatsky ngoài vaøo baøn laøm vieäc taïi nhaø. Ñeán böõa aên chieàu, chuùng toâi haàu nhö bao giôø cuõng coù khaùch, hieám khi khoâng coù; vaø daãu cho nhöõng ngaøy khoâng coù khaùch ñeán duøng böõa, thöôøng cuõng coù ngöôøi ñeán chôi vaøo buoåi toái. Vieäc beáp nuùc cuûa chuùng toâi raát ñôn giaûn. Chuùng toâi khoâng uoáng röôïu vaø chæ aên uoáng sô saøi, ñaïm baïc. Chuùng toâi thöôøng coù moät ngöôøi giuùp vieäc nhaø, hay noùi ñuùng hôn laø moät chuoãi daøi nhöõng ngöôøi giuùp vieäc luaân phieân ñeán roài ñi, vì chuùng toâi khoâng giöõ ai ôû laâu. Khi ngöôøi giuùp vieäc doïn deïp böõa aên chieàu xong thì ñöôïc veà nhaø nghæ, vaø sau ñoù chuùng toâi phaûi töï mình traû lôøi nhöõng tieáng goõ cöûa. Tuy vieäc aáy khoâng baän roän bao nhieâu, nhöng ñieàu nghieâm troïng hôn laø phaûi cung öùng traø, söõa vaø ñöôøng cho moät soá ñoâng quan khaùch thöôøng ñeán chaät nhaø, coù khi ñeán taän moät giôø saùng. Nhöõng dòp ñoù, baø Blavatsky nhaân luùc cao höùng Thuvientailieu.net.vn 9 Nguyeãn Höõu Kieät dòch töï pha cho mình moät cheùn traø, vaø vôùi moät caùch ñieäu roäng raõi haøo phoùng, khoâng maøng nghó ñeán nhöõng khaû naêng cung öùng thöïc phaåm hieän coù trong nhaø, beøn tuyeân boá: “Taát caû moïi ngöôøi ñeàu uoáng chôi moät cheùn, quyù vò nghó sao?” Daãu cho toâi ra daáu laøm hieäu ñeå can giaùn cuõng voâ ích, baø vaãn khoâng chuù yù. Theá laø, sau nhieàu côn luïc laïo ñi tìm söõa vaø ñöôøng moät caùch voâ hieäu ôû vuøng laân caän vaøo luùc nöûa ñeâm, toâi beøn daùn moät tôø caùo tri leân vaùch veà vieäc ñoù nhö sau: MÔØI UOÁNG TRAØ “Quyù khaùch seõ tìm thaáy nöôùc soâi vaø traø trong nhaø beáp, coù theå coù caû söõa vaø ñöôøng. Xin haõy töï pha cheá vaø tuøy nghi söû duïng.” Ñieàu naøy coù veû nhö phuø hôïp vôùi baàu khoâng khí töï do phoùng khoaùng ôû tö gia chuùng toâi, neân khoâng ai nghó gì khaùc, vaø sau ñoù thaät laø moät ñieàu thuù vò khi thaáy nhöõng khaùch quen thaûn nhieân ñöùng daäy ñi vaøo nhaø beáp ñeå töï pha laáy moät cheùn traø noùng. Caùc baø meänh phuï, caùc vò giaùo sö, hoïc giaû, ngheä só vaø kyù giaû noåi tieáng, taát caû ñeàu vui veû trôû thaønh nhöõng nhaân vieân töï ñoäng pha traø trong nhaø beáp cuûa chuùng toâi. Baø Blavatsky khoâng heà coù chuùt kieán thöùc sô ñaúng naøo veà vaán ñeà noäi trôï. Coù laàn, muoán aên tröùng luoäc, Thuvientailieu.net.vn 10 Nhöõng giai thoaïi huyeàn bí baø ñaõ ñaët nhöõng quaû tröùng soáng treân loø than hoàng! Ñoâi khi, ngöôøi giuùp vieäc xin pheùp nghæ cuoái tuaàn vaøo chieàu thöù baûy vaø chuùng toâi phaûi töï xoay xôû laáy böõa aên chieàu. Nhöõng laàn ñoù, coù phaûi baø Blavatsky ra tay naáu nöôùng vaø doïn aên khoâng? Haún laø khoâng, maø chính laø toâi, ngöôøi baïn ñoàng nghieäp baát haïnh cuûa baø! Coøn baø thì ngoài vieát vaø huùt thuoác laù, hoaëc böôùc vaøo nhaø beáp noùi nhöõng caâu chuyeän ñuøa ñeå tieâu khieån. Ñoâi khi, coù nhöõng vò nöõ khaùch ñeán nhaø trong nhöõng dòp ñoù, lieàn giuùp toâi moät tay, chaúng haïn nhö tuaàn vöøa roài coù nöõ baù töôùc L. P. ñeán ñuùng luùc vaø laøm giuùp toâi moùn xaø laùch ngon tuyeät traàn. Hoài ñoù, baø Blavatsky luoân luoân coù moät tính caùch treû trung, vui nhoän. Toâi khoâng theå dieãn taû taâm traïng vui töôi phaán khôûi cuûa baø hoài ñoù baèng caùch naøo khaùc hôn laø trích daãn moät ñoaïn vaên phoùng söï ñaêng treân nhaät baùo Hartford noùi veà baø. Phoùng vieân baùo aáy vieát nhö sau: “... Blavatsky phu nhaân cöôøi! Khi toâi vieát veà caùi cöôøi cuûa baø Blavatsky, toâi caûm thaáy döôøng nhö toâi muoán noùi raèng baø laø hieän thaân cuûa thaàn haøi höôùc ngay trong phoøng khaùch! Vì trong taát caû nhöõng chuoãi cöôøi daøi trong saùng, vui töôi, gioøn giaõ maø toâi ñaõ töøng nghe trong ñôøi, thì chuoãi cöôøi cuûa baø thaät laø ñoäc ñaùo, ñieån hình. Thuvientailieu.net.vn 11 Nguyeãn Höõu Kieät dòch “Thaät vaäy, baø döôøng nhö laø tieâu bieåu cho tinh thaàn haøi höôùc maø baø bieåu loä thöôøng xuyeân baát cöù luùc naøo. Ñieàu ñoù chöùng toû nôi baø moät nguoàn sinh khí doài daøo baát taän.” Ñoù laø caùi saéc thaùi sinh hoaït nôi tö gia chuùng toâi; cuøng vôùi tính vui veû hoàn nhieân, ngoân ngöõ hoaït baùt linh ñoäng, tình thaân höõu ñaäm ñaø cuûa baø Blavatsky ñoái vôùi nhöõng ngöôøi baø öa thích hoaëc muoán cho hoï quí meán baø, nhöõng ñeà taøi trao ñoåi laï luøng kyø bí vaø boä moân haáp daãn nhaát ñoái vôùi soá ñoâng caùc quan khaùch laø nhöõng pheùp thuaät voâ cuøng kyø bí cuûa baø, laøm cho “Laït-ma Vieän” cuûa chuùng toâi trôû thaønh phoøng khaùch saùng giaù nhaát cuûa thaønh phoá New York vaøo thôøi ñoù, töùc laø nhöõng naêm ñaàu tieân vöøa thaønh laäp Hoäi Thoâng thieân hoïc Theá giôùi. II. P hoøng khaùch cuûa chuùng toâi ñöôïc trang hoaøng vôùi moät veû myõ quan ñaëc bieät laï thöôøng. Noùi chung, noù coù moät phong caùch raát myõ thuaät vaø haáp daãn ñoái vôùi caû gia chuû vaø quan khaùch; noù töøng laø ñeà taøi cuûa nhieàu baøi phoùng söï treân caùc baùo vaø cuõng laø ñeà taøi cuûa nhöõng caâu chuyeän maïn ñaøm trong caùc giôùi baïn höõu cuûa chuùng toâi. Thuvientailieu.net.vn 12 Nhöõng giai thoaïi huyeàn bí Khoâng moät boái caûnh naøo coù theå thích nghi hôn ñeå laøm noåi baät caùi caù tính laï luøng cuûa chuû nhaân noù laø nhaân vaät kyø bí Blavatsky. Nhieàu nhaø baùo ñaõ töøng vieát baøi dieãn taû phoøng khaùch cuûa chuùng toâi ñaêng treân caùc baùo Myõ thôøi baáy giôø, trong soá ñoù coù baøi töôøng thuaät cuûa phoùng vieân nhaät baùo Hartford Times nhö sau: “... Baø Blavatsky ngoài nôi phoøng khaùch, vöøa laø phoøng laøm vieäc cuûa baø, maø ngöôøi ta cuõng coù theå goïi laø phoøng tröng baøy ñoà coå, vì khoâng moät gian phoøng naøo coù theå saùnh vôùi gian phoøng naøy veà soá löôïng nhöõng vaät quyù laï, nhöõng ñoà coå xöa, ñeïp maét, sang troïng, ñaét giaù, vaø xen laãn vôùi caû nhöõng ñoà coù veû taàm thöôøng voâ giaù trò nöõa. Mieäng ngaäm thuoác laù, tay caàm keùo, baø ñang baän roän caét ra nhöõng ñoaïn vaên, nhöõng baøi baùo, baøi pheâ bình, vaø nhöõng baøi vôû ñuû moïi loaïi, töø nhöõng ñoáng baùo chí ñeán töø khaép nôi treân theá giôùi noùi veà baø, veà quyeån saùch cuûa baø vieát, veà Hoäi Thoâng thieân hoïc, vaø veà baát cöù chuyeän gì lieân quan ñeán coâng vieäc vaø muïc ñích cuûa ñôøi baø. “Baø ñöa tay ra hieäu môøi chuùng toâi ngoài, vaø trong khi baø ñang chaêm chuù ñoïc moät baøi baùo, chuùng toâi coù thôøi giôø quan saùt qua moät löôït caûnh Thuvientailieu.net.vn 13 Nguyeãn Höõu Kieät dòch vaät trang trí trong phoøng khaùch cuûa “Laït-ma Vieän” naøy. “Ñöùng söõng ngay giöõa phoøng laø moät con khæ ñoät nhoài cöùng, maëc quaàn aùo chænh teà, vôùi coå ‘coàn’ traéng thaét caø vaït, tay caàm taäp baûn thaûo moät baøi dieãn vaên, soáng muõi ñeo kính traéng. Phaûi chaêng ñoù laø moät söï chaâm bieám ngaàm caùc haøng giaùo phaåm? “Phía treân caùnh cöûa lôùn laø moät ñaàu sö töû caùi nhoài boâng, quai haøm môû lôùn vôùi nhöõng nanh nhoïn nhe ra moät caùch deã sôï, ñoâi maét tröøng leân vôùi veû ñoäc aùc töï nhieân cuûa loaøi maõnh thuù röøng xanh. Giöõa nhöõng ñoà vaät coå xöa, nhöõng pho töôïng Phaät baèng traàm höông vaø nhöõng vaät linh tinh khaùc, baø Blavatsky noåi baät trong chieác aùo choaøng baèng tô oùng aùnh, maøu saëc sôõ, hoaøn toaøn phuø hôïp vaø thích nghi vôùi caûnh vaät chung quanh. “Baø coù moät taùc phong ñaëc bieät, nhö toaùt ra moät söùc maïnh vaø söï töï tin laï thöôøng. Treân göông maët baø, döôøng nhö luoân luoân coù söï dieãn bieán cuûa nhieàu saéc thaùi vaø taâm traïng khaùc nhau. Baø döôøng nhö khoâng bao giôø chuù taâm vaøo moät vaán ñeà nhaát ñònh. Coù moät luoàng caûm xuùc linh ñoäng, teá vi, saéc beùn bieåu loä trong caëp maét baø, laøm cho Thuvientailieu.net.vn 14 Nhöõng giai thoaïi huyeàn bí chuùng toâi coù aán töôïng raèng baø cuøng luùc coù hai caù tính: vöøa nhö baø ñang ôû ñaây, nhöng laïi vöøa nhö khoâng coù ôû ñaây; baø noùi chuyeän nhöng taâm trí baø ñang suy tö, hay baø ñang baän hoaït ñoäng ôû moät caûnh giôùi khaùc. “Baø coù moät boä toùc raát daøy, maøu naâu nhaït, dôïn soùng töï nhieân vaø khoâng thaáy coù moät sôïi baïc naøo. Da maët baø hôi saäm, haún laø vì phôi naéng vaø höùng gioù mieàn bieån, nhöng khoâng coù moät veát nhaên naøo. Hai caùnh tay vaø baøn tay baø traéng noõn naø nhö tay con gaùi. “Toaøn theå caù tính cuûa baø bieåu loä moät söùc töï chuû, moät phong thaùi uy nghi vaø noäi löïc ñieàm tónh cuûa nam giôùi, nhöng vaãn khoâng vöôït qua caùi giôùi haïn nhöõng ñöùc tính thuaàn haäu, dòu daøng teá nhò cuûa nöõ giôùi.” Nhö ñaõ noùi ôû treân, caùc quan khaùch ñeán vieáng truï sôû “Laït-ma Vieän” ñeàu raát thích thuù khi coù dòp thaáy baø Blavatsky laøm nhöõng hieän töôïng thaàn bí ngoaøi vieäc ñöôïc nghe nhöõng caâu chuyeän laï luøng thuù vò, cuøng thöôûng thöùc taøi huøng bieän vaø noùi naêng löu loaùt, haáp daãn cuûa baø. Ñoâi khi, caâu chuyeän taïm ngöng moät luùc, moät vò khaùch boãng ñöa moät ngoùn tay leân vôùi cöû chæ ngaïc nhieân, roài taát caû ñeàu nín thôû laéng tai nghe trong im laëng, thì keá ñoù coù tieáng nhaïc reo trong khoâng Thuvientailieu.net.vn 15 Nguyeãn Höõu Kieät dòch gian. Coù khi tieáng nhaïc aáy chæ thoaûng nghe voïng laïi töø ñaøng xa, roài töø töø ñeán gaàn vaø vang doäi aâm thanh cho ñeán khi noù vang reàn khaép phoøng, voïng leân traàn nhaø, vaø sau cuøng tan bieán daàn trong khoaûng khoâng. Hoaëc coù khi baø Blavatsky ñöa tay ñaùnh maïnh trong khoâng khí vaøi caùi, thì nghe voïng laïi coù tieáng ngaân nhö tieáng chuoâng. Nhieàu khi, tröôùc maët ngöôøi khaùc, baø ñaët baøn tay leân moät thaân caây, moät vaùch töôøng, moät caùi thuøng lôùn, hoaëc treân ñaàu moät ngöôøi, hoaëc baát cöù vaät gì khaùc hay ôû baát cöù choã naøo ñöôïc yeâu caàu, vaø laøm cho tieáng “chuoâng aâm” vang ñoäng ôû beân trong chaát lieäu cuûa caùi vaät theå ñoâng ñaëc maø baø vöøa ñaët tay leân. Coù laàn, toâi vôùi baø cuøng coù maët taïi nhaø cuûa oâng baø Sinnett ôû Simla, vaø khi chuùng toâi ñang ñöùng ngoaøi haøng ba, baø laøm cho nhöõng tieáng nhaïc voïng ñeán chuùng toâi töø xa, trong khoâng gian cuûa moät ñeâm sao saùng. Toâi cuõng coù maët taïi choã trong moät buoåi tieáp taân khi baø laøm cho tieáng “chuoâng aâm” ngaân vang trong ñaàu cuûa moät vò khaùch coù chöùc vò cao, vaø moät tieáng “chuoâng aâm” reo trong tuùi aùo ngoaøi cuûa moät vò quan chöùc lôùn khaùc nöõa. Thuvientailieu.net.vn 16 Nhöõng giai thoaïi huyeàn bí III. V eà hình daùng, baø Blavatsky töø khi coøn treû vaãn laø moät ngöôøi ñaày ñaën phöông phi, vaø khi ñeán ñoä trung nieân thì baø laø ngöôøi coù moät thaân hình raát ñoà soä. Döôøng nhö ñoù laø do huyeát thoáng cuûa gia ñình. Nhöng trong tröôøng hôïp cuûa baø thì caùi khuynh höôùng aáy caøng trôû neân traàm troïng hôn bôûi neáp sinh hoaït cuûa baø hoaøn toaøn thieáu vaän ñoäng veà theå xaùc, vaø baø aên uoáng raát khoûe chæ tröø nhöõng khi ngaõ beänh. Nhöng ngay caû nhöõng luùc ñoù baø cuõng aên nhieàu thòt môõ vaø thöôøng cho raát nhieàu bô loûng leân tröùng gaø chieân khi aên ñieåm taâm. Baø khoâng uoáng röôïu maø chæ uoáng traø vaø caø pheâ. Baø khoâng phaûi laø moät ngöôøi khoå haïnh, khoâng aên uoáng chay laït, maø aên thòt döôøng nhö laø ñieàu caàn thieát cho söùc khoûe cuûa baø, cuõng nhö ñoái vôùi nhieàu ngöôøi khaùc trong Hoäi, keå caû toâi. Toâi bieát coù nhieàu ngöôøi coá gaéng aên chay vôùi taát caû thieän chí vaø vaøi ngöôøi khaùc, trong ñoù coù toâi, ñaõ aên chay trong nhieàu naêm lieân tieáp, nhöng sau cuøng phaûi boû cuoäc vaø quay veà vôùi loái soáng tröôùc kia ngoaøi yù muoán cuûa hoï. Vaøi ngöôøi khaùc, traùi laïi, nhö baø A. Besant vaø nhöõng baïn ñaïo teân tuoåi khaùc maø toâi bieát, ñaõ trôû neân laønh maïnh hôn, saùng suoát hôn vaø coù söùc khoûe toát hôn vôùi caùch aên uoáng Thuvientailieu.net.vn 17 Nguyeãn Höõu Kieät dòch chay laït, vaø laâu daàn ñaõ trôû neân sôï aên thòt döôùi baát cöù hình thöùc naøo. Baø Blavatsky, nhö caû theá giôùi ñeàu bieát, laø moät ngöôøi öa huùt thuoác laù. Baø tieâu thuï raát nhieàu thuoác laù moãi ngaøy, vaø do thoùi quen, baø vaán thuoác raát kheùo. Thaäm chí baø coù theå vaán thuoác laù baèng tay traùi trong khi caàm buùt vieát baèng tay maët. Trong khi baø vieát boä “Veùn maøn Isis” taïi New York, baø khoâng heà böôùc chaân ra khoûi nhaø suoát moät thôøi gian saùu thaùng tröôøng. Baø ngoài vaøo baøn laøm vieäc töø sôùm mai cho ñeán khuya, thöôøng laø ñeán gaàn hai giôø saùng. Moät ñieàu thoâng thöôøng khoâng ai laï, laø baø laøm vieäc moãi ngaøy möôøi baûy giôø ñoàng hoà. Söï vaän ñoäng duy nhaát cuûa baø laø ñi vaøo phoøng aên hay phoøng taém roài trôû laïi baøn vieát. Tính vui veû hoàn nhieân laø moät trong nhöõng khía caïnh duyeân daùng haáp daãn cuûa baø Blavatsky. Baø hay noùi nhöõng chuyeän traøo phuùng haøi höôùc vaø thích nghe ngöôøi khaùc noùi nhöõng chuyeän aáy. Nhö ñaõ noùi ôû treân, phoøng khaùch cuûa baø khoâng bao giôø nhaøm chaùn, voâ vò, tröø ra ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khoâng hieåu bieát gì veà trieát hoïc Ñoâng phöông hay khoâng coù chuùt kieán thöùc naøo veà ñaïo lyù coå truyeàn. Ñoái vôùi hoï, thôøi gian coù theå keùo daøi moät caùch naëng neà khi baø Blavatsky vaø tieán só Wilder hay tieán só Weisse, hay vaøi nhaø baùc hoïc khaùc baän thaûo luaän veà nhöõng giaùo lyù thaâm saâu hay nhöõng quan ñieåm cao sieâu huyeàn bí suoát nhieàu giôø lieân tieáp. Thuvientailieu.net.vn 18 Nhöõng giai thoaïi huyeàn bí Daãu cho trong nhöõng luùc ñoù, baø cuõng noùi naêng hoaït baùt töï nhieân, khoâng goø boù kieåu caùch vaø phaùt bieåu nhöõng quan ñieåm cuûa baø moät caùch löu loaùt deã daøng nhö doøng suoái chaûy baát taän, ñeán noãi neáu ngöôøi nghe khoâng theå theo doõi doøng tö töôûng cuûa baø thì cuõng phaûi thaùn phuïc taøi huøng bieän vaø khoa ngoân ngöõ ñieâu luyeän haáp daãn cuûa kyø nöõ Blavatsky. Trong nhöõng luùc nhaøn roãi, töùc laø sau nhöõng giôø laøm vieäc ban ñeâm, hoaëc khi coù khaùch ñeán vieáng, hoaëc nhöõng khi raát hieám hoi maø baø muoán nghæ ngôi giaûi trí trong giaây laùt, baø keå cho toâi nghe nhöõng chuyeän laï luøng, kyø bí, nhöõng chuyeän phaùp moân phuø thuûy hoaëc nhöõng chuyeän phieâu löu maïo hieåm cuûa baø, vaø ñoåi laïi, baø baûo toâi huyùt saùo mieäng, hoaëc haùt nhöõng baøi haùt khoâi haøi ñeå choïc cöôøi, hoaëc keå nhöõng caâu chuyeän vui voâ lyù. IV. V eà maët xaõ giao, luùc bình thöôøng baø laø ngöôøi hay noùi thaúng, noùi toaïc ra söï thaät maø khoâng sôï mích loøng, nhöng khi caàn phaûi leã ñoä ñoái vôùi moät nhaân vaät môùi quen bieát thì baø toû ra laø moät phuï nöõ quí phaùi chính coáng. Thuvientailieu.net.vn 19 Nguyeãn Höõu Kieät dòch Duø cho baø aên maëc xueà xoøa khoâng chaûi chuoát veà hình daùng beân ngoaøi, baø vaãn coù caùi taùc phong cuûa moät ngöôøi thuoäc doøng quí toäc, vaø neáu muoán baø vaãn coù theå sang troïng, haøo hoa nhö moät baø coâng töôùc nöôùc Phaùp. Nhöng trong ñôøi soáng bình thöôøng haèng ngaøy, nhöõng lôøi chaâm bieám cuûa baø thaät saéc nhö dao, vaø nhöõng côn thònh noä cuûa baø nhö nhöõng quaû bom noå! Ñoái vôùi baø, ñieàu khaû oá duy nhaát khoâng theå tha thöù laø söï giaû doái, khoaùc laùc, vôùi veû thöôïng löu, trang troïng giaû taïo beà ngoaøi. Khi gaëp nhöõng tröôøng hôïp ñoù, baø khoâng ngaàn ngaïi noùi thaúng vaøo maët keû giaû doái, laøm cho anh ta caûm thaáy nhö bò taït moät gaùo nöôùc laïnh vaøo maët! Vôùi moät khaû naêng phaùn ñoaùn chính xaùc ñeán laï kyø, baø thöôøng thaáy roõ ñöôïc taát caû thoùi hö taät xaáu cuûa nhöõng ngöôøi maø baø tieáp xuùc; vaø neáu hoï toû ra cheâ bai giaùo lyù Thoâng thieân hoïc hoaëc noùi ñeán baø vôùi moät gioïng khinh thöôøng, thì baø seõ phoâ baøy taát caû nhöõng söï thaät bæ oåi kia tröôùc maët moïi ngöôøi! Nhöõng ngöôøi giaû doái laøm cho baø phaùt gheùt, coøn ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ngheøo khoå, doát naùt nhöng ngay thaúng, thaät thaø thì baø luoân daønh moät loøng öu aùi vaø raát thöôøng giuùp ñôõ, taëng quaø. Tinh thaàn khoaùng ñaït khoâng chòu söï goø boù chaät heïp theo nghi thöùc xaõ hoäi, ñoái vôùi baø gaàn nhö moät ñieàu thieâng lieâng vaø baø caûm thaáy khoâng gì thích thuù hôn laø laøm hoaëc noùi ra nhöõng Thuvientailieu.net.vn 20 Nhöõng giai thoaïi huyeàn bí ñieàu laøm söûng soát nhöõng keû ñaïo maïo möïc thöôùc. Thí duï nhö toái hoâm noï, baø maëc aùo nguû naèm treân giöôøng tieáp chuyeän vôùi moät nhoùm khaùch quen caû nam laãn nöõ. Ñoù laø moät loái sinh hoaït theo cung caùch cuûa caùc vò phu nhaân vöông giaû quyù phaùi hoài thôøi tieàn caùch maïng ôû AÂu Chaâu. Tính chaát töï nhieân khoâng chuùt maëc caûm cuûa baø trong caùch xaõ giao ñoù cuõng khoâng laøm cho ai khoù chòu. Khoâng moät vò nöõ khaùch naøo nhìn thaáy nôi baø moät keû tình ñòch khaû höõu, vaø khoâng moät ngöôøi ñaøn oâng naøo nghó raèng baø coù theå bò hoï ve vaõn ñeán phaûi xieâu loøng. Baø nguyeàn ruûa, chöûi theà nhö lính taäp ngoaøi maët traän nhöng khoâng chuùt aùc yù, vaø neáu caùi thuù vui dò thöôøng ñoù cuûa baø khoâng laøm cho ai chuù yù vaø leân aùn thì baø seõ thoâi khoâng tieáp tuïc. Ñoù laø ñieåm taâm lyù chung cuûa moïi ngöôøi, cuõng nhö trong tính chaát töï nhieân cuûa baø, laø thích laøm nhöõng ñieàu caám kî chæ vì coù söï phaûn khaùng. Cuoäc ñôøi theá gian ñoái vôùi baø laø moät troø voâ nghóa, moài danh baõ lôïi chæ laø rôm raùc. Cuoäc soáng thöùc tænh cuûa baø luùc ban ngaøy chæ laø moät söï soáng aûm ñaïm, khoâ khan, teû nhaït; ñôøi soáng thaät söï cuûa baø laø luùc ban ñeâm, khi baø rôøi khoûi theå xaùc ñeå ñeán ngoài döôùi chaân caùc ñaáng chaân sö. Thuvientailieu.net.vn 21 Nguyeãn Höõu Kieät dòch Baø khinh bæ nhöõng nhaø baùc hoïc thieån caän muø quaùng, ñaàu oùc noâng caïn chaät heïp. Hoï khoâng heà nhìn thaáy maûy may söï thaät nhöng laïi xeùt ñoaùn, nhaän xeùt veà baø moät caùch baát chính vaø thieân leäch, sai laàm, roài hoï tìm caùch ngaên chaën baø baèng nhöõng aâm möu vu khoáng. Ñoái vôùi caùc haøng giaùo phaåm noùi chung, baø raát gheùt, bôûi vì hoï thöôøng khoâng bieát gì veà nhöõng chaân lyù treân laõnh vöïc tinh thaàn, nhöng laïi naém quyeàn daét daãn nhöõng keû muø quaùng taâm linh, kieåm soaùt tín ngöôõng cuûa ngöôøi theá tuïc, höôûng thuï lôïi loäc maø hoï khoâng heà laøm ra vaø leân aùn nhöõng ngöôøi “ngoaïi ñaïo”, nhöng nhöõng ngöôøi naøy laïi thöôøng laø nhöõng nhaø hieàn trieát, nhöõng baäc thöùc giaû. Baø Blavatsky coù voâ soá baïn beø thaân höõu, nhöng thöôøng hay maát baïn. Thaäm chí coù ngöôøi veà sau laïi trôû thaønh thuø nghòch vôùi baø. Khoâng ai coù theå deã meán hôn baø khi baø muoán, ñoù laø nhöõng khi baø muoán qui tuï nhöõng ngöôøi coäng taùc vôùi baø trong coâng vieäc ñaïo söï. Nhöõng khi ñoù thì baø toû ra raát ngoït ngaøo deã thöông trong gioïng noùi vaø thaùi ñoä, cöû chæ, laøm cho ngöôøi kia caûm thaáy ñöôïc baø xem nhö moät ngöôøi baïn toát nhaát, neáu khoâng phaûi laø duy nhaát cuûa baø. Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi thöôøng gaëp nhö toâi vaø nhöõng ngöôøi coäng taùc thaân tín khaùc, toâi khoâng theå noùi raèng Thuvientailieu.net.vn 22 Nhöõng giai thoaïi huyeàn bí baø luoân trung haäu, chaân thaønh. Toâi nghó raèng baø chæ xem chuùng toâi nhö nhöõng quaân côø trong moät vaùn côø, theá thoâi, chöù khoâng heà coù moät caûm tình trìu meán saâu xa töï ñaùy loøng. Baø keå cho toâi nghe nhöõng ñieàu bí maät cuûa nhieàu ngöôøi, caû nam laãn nöõ, thaäm chí caû nhöõng ñieàu raát toån thöông danh döï maø hoï ñaõ keå cho baø nghe, vaø toâi tin chaéc raèng baø cuõng xöû söï y nhö vaäy ñoái vôùi nhöõng vieäc rieâng tö cuûa toâi. Nhöng baø luoân trung thaønh tuyeät ñoái vôùi caùc ñaáng chaân sö; vì coâng vieäc cuûa caùc ngaøi, baø saün loøng hy sinh khoâng phaûi chæ troïn moät cuoäc ñôøi, maø thaäm chí coøn coù theå ñeán nhieàu ñôøi sau nöõa. Thuvientailieu.net.vn 23 CHÖÔNG HAI HAØNH TRÌNH SANG AÁN ÑOÄ I. N gaøy dôøi Truï sôû Hoäi quaùn cuûa chuùng toâi caøng ñeán gaàn thì baø Blavatsky caøng phaán khôûi hôn trong vieäc ca tuïng xöù AÁn Ñoä cuõng nhö nhöõng ngöôøi AÁn giaùo vaø toaøn theå ngöôøi Ñoâng phöông noùi chung. Baø cuõng haêng haùi hôn trong vieäc chæ trích ngöôøi Taây phöông vôùi nhöõng taäp quaùn xaõ hoäi, oùc ñoäc taøi toân giaùo vaø nhöõng tö töôûng heïp hoøi noùi chung cuûa hoï. Coù nhöõng ñeâm haøo höùng soâi noåi dieãn ra taïi “Laïtma Vieän”. Trong nhöõng ñeâm ñoù, coù xaûy ra moät chuyeän ñaùng keå. Nhaø ngheä só Walter Paris, moät trong nhöõng hoäi vieân ñaéc löïc nhaát ñaõ töøng soáng vaøi naêm ôû Bombay vôùi chöùc vuï kieán truùc sö cuûa chính phuû, ñaõ thích thuù noùi chuyeän vôùi chuùng toâi veà xöù AÁn Ñoä. Nhöng oâng ta khoâng coù loøng kính troïng ñaëc bieät ñoái vôùi AÁn Ñoä vaø loøng öu aùi ñoái vôùi daân toäc xöù aáy nhö chuùng toâi, neân Thuvientailieu.net.vn 24 Nhöõng giai thoaïi huyeàn bí oâng thöôøng laøm phaät loøng baø Blavatsky vôùi nhöõng lôøi leõ maø toâi cho raèng theo laäp tröôøng cuûa giôùi cai trò Anh AÁn. Moät ñeâm noï, oâng ta keå chuyeän veà moät vieäc loãi laàm ngu ngoác cuûa ngöôøi giuùp vieäc trong khi thaéng yeân ngöïa, vaø thaûn nhieân noùi raèng oâng ñaõ quaát ngöôøi aáy baèng roi voït. Ngay töùc khaéc, döôøng nhö bò nhöõng roi voït aáy quaát vaøo maët mình, baø Blavatsky choàm haún daäy, ñöùng ngay tröôùc maët ngöôøi kia, vaø trong moät traøng ñoäc thoaïi keùo daøi ñoä naêm phuùt, baø cho y moät traän söûa sai vaø quôû traùch naëng neà ñeán möùc laøm cho oâng ta ngoài im khoâng thoát ra ñöôïc moät lôøi naøo. Baø leân aùn haønh ñoäng cuûa oâng ta nhö moät cöû chæ heøn maït, vaø nhaân dòp aáy baø öùng khaåu thoát ra moät baøi luaän thuyeát huøng hoàn chæ trích caùch ñoái xöû cuûa giôùi cai trò Anh AÁn ñoái vôùi caùc chuûng toäc Ñoâng phöông. Ñoù khoâng phaûi laø moät tröôøng hôïp duy nhaát cho thaáy moái baát bình cuûa baø ñoái vôùi caùch xöû söï cuûa ngöôøi Taây phöông. Baø vaãn luoân baøy toû thaùi ñoä ñoù trong nhieàu dòp khaùc nöõa, vaø toâi ñaõ töøng thaáy baø bieåu loä haøo khí vaø caùch noùi naêng baïo daïn y nhö vaäy trong nhieàu laàn tieáp xuùc vôùi nhöõng vieân chöùc cao caáp Anh AÁn ôû Allahabad, Simla, Bombay, Madras, vaø ôû caùc nôi khaùc. Khi cuoäc haønh trình sang AÁn Ñoä cuûa chuùng toâi ñaõ Thuvientailieu.net.vn