Tài liệu Nguồn tin kinh tế tại trung tâm thông tin tư liệu khoa học và công nghệ quốc gia

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Môc lôc Më ®Çu ............................................................................................................... Ch-¬ng i Kh¸i qu¸t chung vÒ trung t©m th«ng tin-t- liÖu khoa häc vµ c«ng nghÖ quèc gia ................................................... 1.1 LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn Trung t©m Th«ng tin-T- liÖu Khoa häc vµ C«ng nghÖ Quèc gia.................................................................................... 1.1.1 Chøc n¨ng cña Trung t©m TTTLKH&CNQG ........................................ 1.1.2 NhiÖm vô cña Trung t©m TTTLKH&CNQG ......................................... 1.2 C¬ cÊu tæ chøc cña Trung t©m TTTLKH&CNQG ........................................... 1.3 Nguån lùc th«ng tin t¹i Trung t©m TTTLKH&CNQG .................................... 1.4 C¸c nhiÖm vô -u tiªn mang tÝnh ®ét ph¸ vµ mèi quan hÖ hîp t¸c ................... Ch-¬ng 2 thùc tr¹ng nguån tin kinh tÕ t¹i trung t©m th«ng tin-t- liÖu khoa häc vµ c«ng nghÖ quèc gia ......... 2.1 Kh¸i niÖm vÒ th«ng tin, th«ng tin kinh tÕ, nguån tin, nguån th«ng tin kinh tÕ ................................................................................................................................ 2.2 Vai trß cña nguån tin kinh tÕ trong x· héi hiÖn ®¹i. ........................................ 2.3 §iÒu tra vÒ nguån tin kinh tÕ t¹i Trung t©m TTTTLKH&CNQG .................... 2.3.1 Néi dung cña nguån tin kinh tÕ t¹i Trung t©m TTTLKH&CNQG ........ 2.3.2 Lo¹i h×nh nguån tin kinh tÕ t¹i Trung t©m TTTTLKH&CNQG ......... 2.3.2.1 S¸ch. .............................................................................................. 2.3.2.2 T¹p chÝ. .......................................................................................... 2.3.2.3 C¬ së d÷ liÖu. ................................................................................. 2.3.2.4 Tµi liÖu x¸m. .................................................................................. 2.3.2.5 Tæng luËn, tæng quan. .................................................................... 2.3.2.6 Tµi liÖu ®iÖn tö. .............................................................................. 2.4 Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ phôc vô nguån lùc th«ng tin kinh tÕ cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña Trung t©m TTTLKH&CNQG .................................. K45 Th«ng tin-Th- viÖn 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ch-¬ng 3 mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn nguån tin kinh tÕ t¹i trung t©m th«ng tin-t- liÖu khoa häc vµ c«ng nghÖ quèc gia ................................................................................. 3.1 §Èy m¹nh c«ng t¸c bæ sung c¸c nguån tin kinh tÕ tai Trung t©m TTTLKH&CNQG .................................................................................................. 3.2 Cô thÓ hãa h-íng ph¸t triÓn nguån tin kinh tÕ t¹i Trung t©m TTTLKH & CNQG ..................................................................................................................... ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 3.3 T¨ng c-êng ng©n s¸ch nhµ n-íc vµ kinh phÝ cña Trung t©m TTTLKH&CNQG cho kÕ ho¹ch ph¸t triÓn nguån tin kinh tÕ ................................ 3.4 X©y dùng kÕ ho¹ch n©ng cao chÊt l-îng ®éi ngò c¸n bé th«ng tin ë Trung t©m TTTLKH&CNQG ........................................................................................... 3.5 T¨ng c-êng hîp t¸c quèc tÕ.............................................................................. 3.6 Tin häc ho¸ nguån tin kinh tÕ t¹i Trung t©m TTTLKH&CNQG ..................... KÕt luËn ........................................................................................................... Danh môc tµi liÖu tham kh¶o ............................................................ K45 Th«ng tin-Th- viÖn 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Më ®Çu 1. Sù cÇn thiÕt vµ ý nghÜa cña ®Ò tµi nghiªn cøu Nh÷ng thµnh tùu to lín cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®· vµ ®ang ®Èy nhanh sù ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, lµm chuyÓn biÕn m¹nh mÏ c¬ cÊu kinh tÕ cña c¸c quèc gia, lµm thay ®æi mäi mÆt ®êi sèng x· héi loµi ng-êi. B-íc vµo thÕ kû 21, trong c¸c lÜnh vùc chÝnh trÞ, qu©n sù, kinh tÕ, v¨n hãa , gi¸o dôc-®µo t¹o, m«i truêng ...®Òu cã nh÷ng biÕn ®æi s©u s¾c. Cïng víi viÖc xuÊt hiÖn c¸c c¬ héi ph¸t triÓn míi, nguy c¬ tôt hËu vÒ kinh tÕ, khoa häc va c«ng nghÖ, th«ng tin ®ang vµ sÏ lµ nh÷ng th¸ch thøc lín ®èi víi nhiÒu quèc gia. Sù bÊt b×nh ®¼ng gi÷a c¸c d©n téc, sù ph©n hãa giµu vµ nghÌo ngay trong mçi quèc gia ngµy cµng gia t¨ng, tiÒm Èn nh÷ng nguy c¬ g©y mÊt æn ®Þnh trªn thÕ giíi. N¾m ®uîc t×nh h×nh ®ã, ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII §¶ng céng s°n ViÖt Nam ®± ®Ò ra môc tiªu “§­a n-íc ta c¬ b¶n trë thµnh mét n-íc c«ng nghiÖp” tõ nay ®Õn n¨m 2020, ®¹t ®-îc møc t¨ng tr-ëng GDP tõ 8 ®Õn 10 lÇn so víi n¨m 1990. §©y lµ môc tiªu t-¬ng ®èi khã kh¨n ®èi víi nÒn kinh tÕ nuíc ta hiÖn nay. ViÖc duy tr× mét tèc ®é t¨ng tr-ëng cao vµ æn ®Þnh trong nh÷ng thËp kØ tíi ®ßi hái nuíc ta ph¶i t×m kiÕm, huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ tÊt c¶ c¸c nguån lùc trong n-íc còng nh- tranh thñ nh÷ng nguån lùc mµ chóng ta cã c¬ héi tiÕp cËn tõ bªn ngoµi. Trong xu thÕ chung cña thêi ®¹i, th«ng tin khoa häc vµ c«ng nghÖ ngµy cµng gi÷ vai trß quan träng trong c¸c nguån lùc ph¸t triÓn kinh tÕ. ViÖc ph¸t triÓn hÖ thèng th«ng tin, trong ®ã cã hÖ thèng th«ng tin kinh tÕ kh«ng nh÷ng chØ huy ®éng ®-îc søc m¹nh tiÒm lùc th«ng tin, khoa häc vµ c«ng nghÖ vèn cã trong n-íc mµ cßn tranh thñ ®uîc c¸c c¬ héi, sù hç trî cña c¸c tæ chøc trªn thÕ giíi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt nuíc. Víi sù t¸c ®éng cña cuéc c¸ch mang khoa häc c«ng nghÖ ®-¬ng ®¹i th× tiÒm lùc th«ng tin, khoa häc vµ c«ng nghÖ lµ nguån lùc quan träng nhÊt trong nh÷ng nÒn kinh tÕ t¨ng tr-ëng nhanh cña nh÷ng thËp niªn võa qua. Trong mét nÒn kinh tÕ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr-êng ®Þnh h-íng x· héi K45 Th«ng tin-Th- viÖn 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 chñ nghÜa nh- ë n-íc ta hiÖn nay, th«ng tin ®ang trë thµnh mét nguån lùc quan träng, ®Æc biÖt lµ hÖ thèng th«ng tin kinh tÕ ®· gãp phÇn to lín kh«ng chØ trong c«ng t¸c qu¶n lÝ, ®iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ mµ nã cßn gãp phÇn t¹o ra c¸c gi¸ trÞ míi trong c¸c ho¹t ®éng ®ã. NhÊt lµ ë x· héi v¨n minh ngµy nay, trong thêi ®¹i kinh tÕ thÞ tr-êng, th«ng tin ®-îc coi lµ thø hµng hãa ®¾t gi¸ nhÊt, thËm chÝ cßn quý h¬n c¶ vèn liÕng. Thêi ®¹i ngµy nay "Ai n¾m ®uîc th«ng tin th× coi nh- n¾m ®uîc thµnh c«ng trong tay, ng-êi ®ã sÏ lµm chñ thÕ giíi". Nh÷ng c©u nãi ®ã ®· vµ ®ang trë thµnh khÈu hiÖu bÊt diÖt. Tuy nhiªn, sù thµnh c«ng nµy cßn tïy thuéc vµo kh¶ n¨ng nhËn thøc, xö lÝ, s¸ng t¹o cña ng-êi sö dông tin. Thu thËp, xö lÝ nh- thÕ nµo ®Ó h×nh thµnh mét t- duy, mét phu¬ng ¸n, mét quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶, ®Ó ¸p dông tiÕp trong ho¹t ®éng kinh doanh, ho¹t ®éng qu¶n lÝ, tiªu dïng cña m×nh. §ã lµ qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng th«ng tin ®Ó phï hîp víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt nuíc. Lóc ®Çu, th«ng tin kinh tÕ ph¸t triÓn trªn c¬ s¬ ph©n t¸n, t¶n m¹n, kh«ng thèng nhÊt. §Õn nay th«ng tin kinh tÕ ë c¸c n-íc t- b¶n ®· ph¸t triÓn trªn mét c¬ së kü thuËt cao, víi tiÒm lùc tÝnh to¸n rÊt lín vµ rÊt nhiÒu tæ chøc, trung t©m th«ng tin kinh tÕ lín ra ®êi. ë mét sè nuíc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, ®· chuyÓn tõ h×nh thøc xö lÝ th«ng tin, ph©n t¸n, b»ng ®iÖn tö sang hÖ thèng th«ng tin kinh tÕ liªn kÕt trong ph¹m vi quèc gia, khu vùc vµ quèc tÕ. T¹i ViÖt Nam viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn nguån lùc th«ng tin kinh tÕ ®Æc biÖt ®-îc chó träng. §©y lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu trong chiÕn l-îc ph¸t triÓn ngµnh th«ng tin-t- liÖu, lµ nhiÖm vô kh«ng ph¶i cña riªng tæ chøc xóc tiÕn mµ cßn lµ tr¸ch nhiÖm cña nhµ nuíc trong môc tiªu ph¸t triÓn vµ n©ng cao n¨ng lùc néi sinh cña khoa häc vµ c«ng nghÖ quèc gia. ThÕ nªn, th«ng tin kinh tÕ lu«n lµ bé phËn kh«ng thÓ thiÕu trong c¸c c¬ quan th«ng tin. Víi Trung t©m Th«ng tin-T- liÖu Khoa häc vµ C«ng nghÖ Quèc gia- Trung t©m ®Çu ngµnh c¶ n-íc vÒ khoa häc-c«ng nghÖ, th«ng tin kinh tÕ tuy chiÕm sè l-îng kh«ng ®¸ng kÓ nh-ng nã ®· gãp phÇn t¹o nªn sù hoµn chØnh trong hÖ thèng th«ng tin t¹i c¬ quan. Bëi vËy, ®Ò tµi: “Nguån tin kinh tÕ t¹i trung t©m th«ng tin t- liÖu khoa häc vµ c«ng nghÖ quèc gia " cã ý nghÜa to lín c¶ vÒ mÆt lÝ luËn vµ thùc tiÔn. K45 Th«ng tin-Th- viÖn 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 2. Môc ®Ých nghiªn cøu cña ®Ò tµi Th«ng qua t×m hiÓu thùc tr¹ng vµ c«ng t¸c ho¹t ®éng, qu¶n lÝ nguån th«ng tin kinh tÕ t¹i Trung t©m Th«ng tin T- liÖu Khoa häc vµ C«ng nghÖ Quèc gia ®Ó cã h-íng nh×n ®óng ®¾n vÒ tÇm quan träng cña hÖ thèng th«ng tin kinh tÕ quèc gia, t¸c gi¶ còng m¹nh d¹n ®-a ra mét sè ®¸nh gi¸-nhËn xÐt, kiÕn nghÞ ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng l-u gi÷, khai th¸c vµ phôc vô nguån th«ng tin kinh tÕ cã gi¸ trÞ nµy gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ, gióp nÒn kinh tÕ ®Êt n-íc ngµy cµng ph¸t triÓn theo sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa mµ §¶ng vµ nhµ nuíc ®· ®Ò ra. 3. §èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu §Ò tµi tËp trung nghiªn cøu ho¹t ®éng, qu¶n lÝ vµ khai th¸c nguån tµi liÖu vÒ kinh tÕ t¹i Trung t©m Th«ng tin T- liÖu Khoa häc vµ C«ng nghÖ Quèc gia. MÆc dï nguån tµi liÖu nay cã sè l-îng rÊt h¹n chÕ trong c¶ kho tµi liÖu cña Trung t©m nh-ng nã gãp phÇn trong viÖc hoµn thiÖn vèn tµi liÖu nh»m phôc vô ®¾c lùc cho b¹n ®äc c¶ n-íc. §©y còng lµ c¬ së ®Ó c¸c nhµ qu¶n lÝ ho¹t ®éng th«ng tin kinh tÕ cã chiÕn l-îc ph¸t triÓn t¨ng c-êng nguån lùc th«ng tin kinh tÕ quèc gia trong thêi k× tíi. 4. C¬ së lÝ luËn vµ ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu 4.1. C¬ së lÝ luËn Khãa luËn dùa trªn quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin vµ t- t-ëng Hå chÝ minh vÒ kinh tÕ - x· héi, v¨n hãa, khoa häc vµ c«ng nghÖ ®Æc biÖt trong lÜnh vùc ho¹t ®éng th«ng tin- t- liÖu. 4.2. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu Bªn c¹nh ph-¬ng ph¸p tæng hîp, nghiªn cøu, thèng kª, ®¸nh gi¸ tµi liÖu, t¸c gi¶ cßn trao ®æi, pháng vÊn c¸c c¸n bé th«ng tin ®Ó hiÓu râ thùc tr¹ng qu¶n lÝ ho¹t ®éng nguån lùc th«ng tin kinh tÕ ë Trung t©m Th«ng tin-T- liÖu Khoa häc vµ C«ng nghÖ Quèc gia hiÖn nay. K45 Th«ng tin-Th- viÖn 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 5. Bè côc cña khãa luËn Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, danh môc tµi liÖu tham kh¶o, khãa luËn cã 3 ch-¬ng néi dung sau Ch-¬ng 1: Kh¸i qu¸t chung vÒ Trung t©m Th«ng tin-T- liÖu Khoa häc vµ C«ng nghÖ Quèc gia. Ch-¬ng 2: Thùc tr¹ng nguån tin kinh tÕ t¹i Trung t©m Th«ng tin-TliÖu Khoa häc vµ C«ng nghÖ Quèc gia. Ch-¬ng 3: Ph-¬ng h-íng ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn nguån lùc th«ng tin kinh tÕ t¹i Trung t©m Th«ng tin-T- liÖu Khoa häc vµ C«ng nghÖ Quèc gia. K45 Th«ng tin-Th- viÖn 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ch-¬ng 1 Kh¸i qu¸t chung vÒ trung t©m th«ng tin- t- liÖu khoa häc vµ c«ng nghÖ quèc gia 1.1 LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn Trong thêi ®¹i hiÖn nay, viÖc ¸p dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc vµo tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc trong ®êi sèng ®ang trë thµnh nh©n tè cho sù lín m¹nh cña x· héi. Sù ph¸t triÓn khoa häc vµ lùc l-îng s¶n xuÊt x· héi, viÖc ¸p dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc vµo nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ ®èi t-îng chó ý ®Æc biÖt cña c¸c nuíc x· héi chñ nghÜa. Sù tiÕn bé cña khoa häc-c«ng nghÖ ®· ®-a ®Õn viÖc gi¶m bít søc lao ®éng rót ng¾n ngµy c«ng, n©ng cao phóc lîi cña nh©n d©n lao ®éng, phôc vô cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n-íc. ChÝnh v× thÕ mµ hÇu hÕt c¸c quèc gia ph¸t triÓn vµ nhiÒu quèc gia ®ang ph¸t triÓn ®Òu cã Trung t©m khoa häc quèc gia-bé phËn khoa häc ®Çu n·o trong c¶ n-íc. NhiÒu quèc gia cã ViÖn hµn l©m khoa häc víi bÒ dµy lÞch sö trªn 100 n¨m. Nh-ng ho¹t ®éng khoa häc chØ thùc sù ®¹t hiÖu qu¶ khi cã sù tham gia cña ho¹t ®éng th«ng tin. ChÝnh th«ng tin võa lµ chÊt xóc t¸c, võa lµ m«i truêng ®Ó ho¹t ®éng khoa häc ®i lªn. Do ®ã, bªn c¹nh viÖc chó träng ph¸t triÓn th«ng tin khoa häc quèc gia, c¸c n-íc còng x©y dùng vµ hoµn thiÖn cho m×nh Trung t©m th«ng tin mang tÝnh ®Çu ngµnh c¶ nuíc. Hßa chung vµo dßng ch¶y ®ã, ngay tõ n¨m 1961 ViÖt Nam ®· h×nh thµnh ViÖn Th«ng tin Khoa häc Kü thuËt Trung -¬ng víi nhiÖm vô ban ®Çu chñ yÕu lµ xuÊt b¶n t¹p chÝ tãm t¾t, tiÕn hµnh nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò lÝ luËn, ph-¬ng ph¸p vµ thùc hµnh th«ng tin khoa häc kü thuËt; nghiªn cøu, thu thËp, xö lÝ, b¶o qu¶n vµ phæ biÕn nh÷ng kinh nghiÖm tiªn tiÕn, nh÷ng thµnh tùu khoa häc-kü thuËt cña trong vµ ngoµi n-íc; gióp ®ì vÒ mÆt ph-¬ng ph¸p cho c¸c c¬ quan th«ng tin khoa häc nghµnh vµ ®Þa ph-¬ng. Song song víi sù tån t¹i cña ViÖn Th«ng tin nµy, tr-íc ®ã vµo n¨m 1958 Th- viÖn Khoa häc Kü thuËt Trung -¬ng K45 Th«ng tin-Th- viÖn 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 còng ®· ra ®êi dùa trªn c¬ së chia t¸ch Th- viÖn Khoa häc Trung -¬ng thµnh Th- viÖn Khoa häc Kü thuËt Trung -¬ng vµ Th- viÖn Khoa häc X· héi. Trong sù nghiÖp ®æi míi cña ®Êt n-íc hiÖn nay, vai trß cña Th- viÖn Khoa häc Kü thuËt Trung -¬ng ngµy cµng ®uîc x¸c ®Þnh râ rµng. §Ó ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n-íc, n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n ®i tíi v¨n minh hiÖn ®¹i, ®ßi hái ph¶i cã tri thøc khoa häc kü thuËt. Th- viÖn chÝnh lµ n¬i tµng tr÷ tµi liÖu khoa häc kü thuËt, lµ c©y cÇu giao l-u chÊt x¸m gi÷a c¸c nhµ khoa häc trong n-íc lµ c¸nh cöa giao l-u víi thÕ giíi bªn ngoµi cho c¸c nhµ khoa häc cña ta tiÕp xóc víi nÒn khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn toµn cÇu. HiÖn nay, th- viÖn cßn lµ n¬i lui tíi cña mét ®éi ngò ®«ng ®¶o b¹n ®äc gåm toµn nh÷ng c¸n bé nghiªn cøu, nh÷ng chuyªn gia khoa häc xuÊt s¾c cña ®Êt n-íc. Trong hoµn c¶nh nÒn khoa häc kü thuËt cña ta cßn rÊt l¹c hËu, §¶ng vµ nhµ nuíc ®· nhËn thøc ®-îc tÇm quan träng cña th- viÖn khoa häc ®èi víi viÖc thu thËp vµ phæ biÕn c¸c tri thøc tiªn tiÕn cña nh©n lo¹i. §¹i héi lÇn thø 6 cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®· ®Ò ra ®-êng lèi ®æi míi coi khoa häc vµ c«ng nghÖ lµ mét ®éng lùc m¹nh mÏ cña sù nghiÖp ®æi míi ®Êt nuíc. Vai trß cña c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt cµng ®-îc kh¼ng ®Þnh, trong ®ã ho¹t ®éng th«ng tin khoa häc gi÷ vÞ trÝ thiÕt yÕu. Ngµy 24 th¸ng 9 n¨m 1990, Chñ nhiÖm ñy ban khoa häc kü thuËt nhµ n-íc (nay lµ Bé Khoa häc C«ng nghÖ) ®· ra quyÕt ®Þnh sè 487/TCCB hîp nhÊt hai ®¬n vÞ Th- viÖn Khoa häc Kü thuËt Trung -¬ng víi ViÖn Th«ng tin Khoa häc kü thuËt Trung -¬ng thµnh Trung t©m Th«ng tinT- liÖu Khoa häc vµ C«ng nghÖ Quèc gia(Trung t©m TTTLKH & CN). 1.1.1 Chøc n¨ng . Th«ng tin khoa häc vµ c«ng nghÖ cña Nhµ n-íc. . Gióp Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ qu¶n lý thèng nhÊt ho¹t ®éng th«ng tin t- liÖu khoa häc, c«ng nghÖ trong c¶ n-íc. 1.1.2 NhiÖm vô Nh÷ng n¨m qua, b»ng viÖc x¸c ®Þnh râ nhiÖm vô hµng ®Çu ®Ó b¾t kÞp sù ®i lªn cña x· héi ë c¬ quan m×nh, Trung t©m Th«ng tin-T- liÖu Khoa häc vµ C«ng nghÖ Quèc gia ®· kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l-îng phôc vô ng-êi dïng tin vµ b¹n ®äc trong c¶ n-íc. C¸c nhiÖm vô ®ã lµ K45 Th«ng tin-Th- viÖn 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 . Tæ chøc x©y dùng, tr×nh Bé tr-ëng Bé Khoa häc c«ng nghÖ (KHCN) phª duyÖt kÕ ho¹ch c«ng t¸c th«ng tin t- liÖu KHCN trong c¶ n-íc vµ tæ chøc thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®ã. Theo dâi kiÓm tra ho¹t ®éng th«ng tin t- liÖu KHCN ë c¸c cÊp , c¸c ngµnh. . Tæ chøc, thóc ®Èy vµ hoµn thiÖn hÖ thèng th«ng tin t- liÖu KHCN quèc gia qua viÖc t¹o nguån, thu thËp, b¶o qu¶n vµ l-u tr÷ c¸c nguån th«ng tin, t- liÖu vÒ khoa häc, c«ng nghÖ vµ m«i tr-êng trong vµ ngoµi n-íc ®¸p øng c¸c nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña ®Êt n-íc. H-íng dÉn x©y dùng c¸c tæ chøc th«ng tin t- liÖu ë tõng cÊp, kÓ c¶ m¹ng l-íi c¸c th- viÖn khoa häc kü thuËt. . Qu¶n lý nhµ n-íc c¸c nguån t- liÖu vÒ khoa häc, c«ng nghÖ vµ m«i tr-êng. Trªn c¬ së tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c ®¨ng ký ®Ò tµi vµ kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ vµ m«i tr-êng. Tæ chøc viÖc t¹o nguån, thu thËp, b¶o qu¶n vµ l-u tr÷ c¸c nguån th«ng tin, t- liÖu vÒ khoa häc, c«ng nghÖ vµ m«i tr-êng trong vµ ngoµi n-íc. X©y dùng vèn th«ng tin, t- liÖu ®¸p øng c¸c nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi, khoa häc, c«ng nghÖ vµ m«i tr-êng cña ®Êt n-íc. . Xö lý ph©n tÝch-tæng hîp c¸c nguån th«ng tin t- liÖu trong vµ ngoµi n-íc nh»m t¹o ra c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô th«ng tin ®¸p øng nhu cÇu ng-êi dïng tin vµ b¹n ®äc, tiÕn tíi t¹o lËp ng©n hµng th«ng tin quèc gia vÒ t- liÖu vµ d÷ kiÖn khoa häc, c«ng nghÖ, m«i tr-êng vµ kinh tÕ. . Tæ chøc cung cÊp th«ng tin, t- liÖu cho c¸c yªu cÇu xÐt duyÖt, ®¸nh gi¸ c¸c ch-¬ng tr×nh, ®Ò tµi, gi¸m ®Þnh c«ng nghÖ, thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n ®Çu t-, c¸c dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi. . Tæ chøc phôc vô b¹n ®äc, thùc hiÖn c«ng t¸c nghiªn cøu ph¸t triÓn ho¹t ®éng th«ng tin, t- liÖu; h-íng dÉn chØ ®¹o thèng nhÊt nghiÖp vô trong c¶ n-íc còng nh- ®µo t¹o, n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n vµ nghiÖp vô cho c¸n bé. K45 Th«ng tin-Th- viÖn 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Tuyªn truyÒn, phæ biÕn c¸c thµnh tùu vµ kiÕn thøc vÒ khoa häc, c«ng nghÖ, m«i tr-êng trong vµ ngoµi n-íc. . Tham gia ho¹t ®éng hîp t¸c quèc tÕ, trao ®æi tµi liÖu, cho m-în gi÷a c¸c th- viÖn. Thùc hiÖn c¸c dÞch vô th«ng tin-t- liÖu vÒ khoa häc, c«ng nghÖ, m«i tr-êng cho mäi ®èi t-îng cã yªu cÇu. Nhê vËy, c¸c s¶n phÈm-dÞch vô th«ng tin cña Trung t©m ngµy cµng ®a d¹ng vÒ sè l-îng, chuyªn s©u vÒ chÊt l-îng, phôc vô tèt h¬n cho ®éc gi¶ vµ ng-êi dïng tin gãp phÇn ®Èy m¹nh dÞch vô th«ng tin c«ng nghÖ nh- marketing vÒ thÞ tr-êng th«ng tin c«ng nghÖ, x©y dùng c¬ së d÷ liÖu th«ng tin c«ng nghÖ, tvÊn c«ng t¸c chuyÓn giao c«ng nghÖ.... 1.1.3 C¸c nhiÖm vô -u tiªn mang tÝnh ®ét ph¸ vµ mèi quan hÖ hîp t¸c. Trªn c¬ së nguån lùc th«ng tin hiÖn cã, Trung t©m Th«ng tin-T- liÖu Khoa häc vµ C«ng nghÖ Quèc gia b-íc ®Çu x©y dùng nh÷ng ®ét ph¸ cho m×nh nh-: . §Èy m¹nh th«ng tin phôc vô c¸c ®Þa ph-¬ng. . §Èy m¹nh c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô th«ng tin ph©n tÝch. . §Èy m¹nh dÞch vô th«ng tin c«ng nghÖ. . X©y dùng vµ ph¸t triÓn th- viÖn ®iÖn tö. Trung t©m Th«ng tin-T- liÖu Khoa häc vµ C«ng nghÖ Quèc gia cã quan hÖ hîp t¸c vµ trao ®æi t- liÖu víi h¬n 120 c¬ quan, tæ chøc vµ th- viÖn cña h¬n 40 n-íc trªn thÕ giíi nh- AIF (Tæ chøc liªn ChÝnh phñ Ph¸p ng÷), SAREC/SIDA (Tæ chøc hîp t¸c nghiªn cøu víi c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn cña Thôy §iÓn), UNESCO, APCTT, Trung t©m Th«ng tin khoa häc kü thuËt quèc tÕ... 1.2 C¬ cÊu tæ chøc Víi môc tiªu tæng qu¸t cña Ch-¬ng tr×nh hµnh ®éng lµ t¨ng c-êng n¨ng lùc cña Trung t©m Th«ng tin-T- liÖu Khoa häc vµ C«ng nghÖ Quèc gia ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña c¬ quan th«ng tin khoa häc c«ng nghÖ hµng ®Çu K45 Th«ng tin-Th- viÖn 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nhµ n-íc vµ gióp Bé qu¶n lý thèng nhÊt ho¹t ®éng th«ng tin khoa häc c«ng nghÖ trong c¶ n-íc, c¬ cÊu tæ chøc cña Trung t©m hiÖn naycòng cã nhiÒu thay ®æi so víi tr-íc. Toµn bé Trung t©m gåm cã 14 phßng ban ho¹t ®éng liªn hoµn. Mçi phßng ®Òu cã nh÷ng chøc n¨ng riªng biÖt song liªn kÕt víi nhau rÊt chÆt chÏ. Do ®ã mµ c¶ c¬ quan lu«n hoµn thµnh xuÊt s¾c kÕ ho¹ch ®Æt ra. Bao gåm: Gi¸m ®èc, C¸c phã gi¸m ®èc, Héi ®ång khoa häc, V¨n phßng, Phßng qu¶n lý ho¹t ®éng th«ng tin, Phßng quan hÖ quèc tÕ, Phßng tin häc, Phßng ph¸t triÓn c¸c nguån tin, Phßng x©y dùng c¬ së d÷ liÖu th- môc, Phßng nghiªn cøu vµ ph©n tÝch th«ng tin, Phßng dÞch vô th«ng tin, Phßng tra cøu- chØ dÉn, Phßng ®äc s¸ch, Phßng ®äc t¹p chÝ, Phßng phæ biÕn khoa häc vµ c«ng nghÖ, Phßng in-sao, Trung t©m INFOTERRA ViÖt Nam. 1.3 Nguån lùc th«ng tin: Trung t©m TTTLKH&CN cã mét nguån lùc th«ng tin vÒ khoa häc- c«ng nghÖ kh¸ lín vµo bËc nhÊt ë ViÖt Nam. C¸c tµi liÖu nµy lu«n ®-îc bæ sung, cËp nhËt hµng ngµy, nhÊt lµ c¸c nguån th«ng tin sè ho¸ ®Ó ®¶m b¶o cho nhu cÇu tin cao cña ®éc gi¶.  S¸ch: H¬n 220.000 ®Çu s¸ch ®ñ c¸c lo¹i tiÕng nh- Anh, Nga, Ph¸p, ViÖt, Trung... Trong ®ã, 35%c¸c ngµnh khoa häc c¬ b¶n, 45% thuéc c¸c ngµnh khoa häc kü thuËt vµ 19% thuéc n«ng-l©m-ng- nghiÖp-y tÕ.  T¹p chÝ: Cã h¬n 6300 tªn, -íc kho¶ng 1000 tªn ®-îc quay vßng vµ bæ sung th-êng xuyªn phôc vô réng r·i ng-êi dïng tin: 5300 tªn t¹p chÝ tiÕng La Tinh, 780 tªn t¹p chÝ tiÕng Nga, 300 tªn t¹p chÝ tiÕng ViÖt. Ngoµi ra, trong kho cßn cã kho microfim kho¶ng 1000 tªn t¹p chÝ tiÕng Anh .  T- liÖu x¸m: Trung t©m còng l-u tr÷ h¬n 3500 b¸o c¸o kÕt qu¶ nghiªn cøu, h¬n 8000 ®Ò c-¬ng nghiªn cøu cña c¸c ®Ò tµi ®¨ng ký tiÕn hµnh nghiªn cøu.  C¬ së d÷ liÖu: HiÖn cã nhiÒu c¬ së d÷ liÖu khoa häc c«ng nghÖ cã gi¸ trÞ ë trong n-íc vµ trªn thÕ giíi: Pascal, Chemical abtracts, Vendor, Energy K45 Th«ng tin-Th- viÖn 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 and environment, Scitec, c¬ së d÷ liÖu trªn CD-ROM.... TÊt c¶ c¸c c¬ së d÷ liÖu nµy ®-îc ®«ng ®¶o ®éc gi¶ quan t©m vµ tra cøu th-êng xuyªn. H¬n n÷a, Trung t©m Th«ng tin-T- liÖu Khoa häc vµ C«ng nghÖ Quèc gia cßn tæ chøc, x©y dùng vµ qu¶n lý m¹ng VISTA. §©y lµ m¹ng th«ng tin m¸y tÝnh diÖn réng vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ ®-îc chuyÓn t¶i trùc tuyÕn c¸c th«ng tin, thµnh tùu míi nhÊt vÒ khoa häc c«ng nghÖ trong n-íc còng nh- trªn thÕ giíi ®Õn c¸c thµnh viªn lµm c«ng t¸c khoa häc vµ c«ng nghÖ phôc vô c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc. K45 Th«ng tin-Th- viÖn 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ch-¬ng 2 Thùc tr¹ng nguån tin kinh tÕ t¹i trung t©m th«ng tin-t- liÖu khoa häc vµ c«ng nghÖ quèc gia 2.1 Kh¸i niÖm th«ng tin, th«ng tin kinh tÕ, nguån tin, nguån th«ng tin kinh tÕ Trong ®êi sèng con nguêi, th«ng tin lµ mét nhu cÇu rÊt c¬ b¶n, nhu cÇu ®ã kh«ng ngõng t¨ng lªn cïng víi sù gia t¨ng c¸c mèi quan hÖ trong x· héi. Mçi ng-êi sö dông th«ng tin l¹i t¹o ra nh÷ng th«ng tin míi. C¸c th«ng tin ®-îc truyÒn cho ng-êi kh¸c trong qu¸ tr×nh th¶o luËn, truyÒn ®¹t mÖnh lÖnh, trong thtõ vµ tµi liÖu hoÆc qua c¸c phu¬ng tiÖn truyÒn th«ng kh¸c. Th«ng tin ®uîc tæ chøc tu©n theo mét sè quan hÖ logic nhÊt ®Þnh trë thµnh bé phËn cña tri thøc, ®ßi hái ph¶i ®uîc khai th¸c vµ nghiªn cøu mét c¸ch hÖ thèng. Th«ng tin ®-îc thÓ hiÖn qua nhiÒu h×nh thøc ®a d¹ng vµ phong phó nhcon sè, ch÷ viÕt, ©m thanh, h×nh ¶nh... Th«ng tin còng cã thÓ ®-îc ghi vµ truyÒn th«ng qua nghÖ thuËt b»ng nÐt mÆt, ®éng t¸c vµ cö chØ. H¬n n÷a, con ng-êi ®uîc cung cÊp th«ng tin d-íi d¹ng m· di truyÒn. Nh÷ng hiÖn t-îng nµy cña th«ng tin ®-îc thÊm vµo thÕ giíi vËt chÊt vµ tinh thÇn cña con ng-êi, cïng víi sù ®a d¹ng phong phó cña nã khiÕn khã cã thÓ ®-a ra ®Þnh nghÜa thèng nhÊt vÒ th«ng tin . Tùu trung l¹i cã thÓ hiÓu:  Th«ng tin lµ nh÷ng tin tøc ph¶n ¸nh thÕ giíi kh¸ch quan mµ con ng-êi sö dông trong môc ®Ých cña m×nh nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, phôc vô vµ tháa m·n mäi cÇu sèng cña con ng-êi. HiÖn nay, ng-êi ta thõa nhËn r»ng vËt chÊt, n¨ng l-îng, th«ng tin vµ b¶n s¾c v¨n hãa d©n téc lµ c¸c nh©n tè quyÕt ®Þnh sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña mçi quèc gia. NÕu nh- tr-íc ®©y mäi nÒn kinh tÕ ®Òu dùa chñ yÕu vµo c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn, lÊy viÖc khai th¸c vµ chÕ biÕn chóng lµ nguån chñ yÕu t¹o ra cña c¶i, sù giµu cã trong x· héi; th× tõ nh÷ng n¨m cuèi thÕ kû 20 th«ng tin ®uîc xem lµ mét nguån tµi nguyªn kinh tÕ gièng nh- c¸c tµi nguyªn kh¸c nh- vËt K45 Th«ng tin-Th- viÖn 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 chÊt, lao ®éng, tiÒn vèn... Bëi v× viÖc së h÷u, sö dông vµ khai th¸c th«ng tin cã thÓ ®em l¹i hiÖu qu¶ cho nhiÒu qu¸ tr×nh vËt lÝ vµ nhËn thøc. Ngµy nay c¸c ho¹t ®éng liªn quan ®Õn xö lÝ th«ng tin trong c«ng nghiÖp chÕ t¹o còng nh- trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi vµ con ng-êi t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Kh¸c víi c¸c nguån tµi nguyªn kh¸c tµi nguyªn th«ng tin cã thÓ më réng ph¸t triÓn kh«ng ngõng vµ hÇu nh- chØ bÞ giíi h¹n bëi thêi gian lÉn kh¶ n¨ng nhËn thøc cña con nguêi. Do ®ã, con ng-êi sö dông th«ng tin ngµy cµng nhiÒu víi nhu cÇu rÊt cao ë x· héi hiÖn ®¹i. §Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ ®ang diÔn ra víi quy m« lín nh- ngµy nay cïng víi viÖc øng dông m¹nh mÏ c«ng nghÖ th«ng tin, sè luîng th«ng tin t¨ng lªn chãng mÆt. ChÝnh c¸c tiÒm lùc nµy t¹o ra sù ph¸t triÓn nh¶y vät nh- vò b·o cña c¸c th«ng tin khoa häc ®· g©y ra mét hiÖn t-îng "Bïng næ th«ng tin ". §øng tr-íc t×nh h×nh trªn, c¸c c¬ quan th«ng tin tliÖu ph¶i gång m×nh v× hiÖn t-îng nµy. Hä ph¶i ch¾t läc trong sè rÊt nhiÒu th«ng tin ®ã, nh÷ng nguån chÝnh x¸c, cã ®é tin cËy, phï hîp ®Ó cung cÊp cho nguêi dïng tin vµ x©y dông vèn t- liÖu cho c¬ quan m×nh. ThÕ nªn , thuËt ng÷ nguån tin ra ®êi.  Nguån tin lµ toµn bé c¸c th«ng tin ph¶n ¸nh thÕ giíi kh¸ch quan, lµ nguån tri thøc hiÓu biÕt x· héi ®-îc l-u gi÷ trong c¸c vËt mang tin kh¸c nhau, ®-îc tæ chóc cã thÓ truy cËp ®-îc gióp con ng-êi nhËn thøc, c¶i t¹o thÕ giíi kh¸ch quan vµ lµm chñ x· héi. ë mçi c¬ quan th«ng tin-th- viÖn, nguån tin trë thµnh mét trong nh÷ng nguån lùc quan träng cÇn ph¶i quan t©m hµng ®Çu v× nã lµ c¬ së tiªn quyÕt cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña chÝnh c¬ quan ®ã. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc vµ c«ng nghÖ, kinh tÕ hiÖn ®¹i, th«ng tin kinh tÕ còng ph¸t triÓn nhanh chãng. Th«ng tin ph¸t ra tõ c¸c yÕu tè cña hÖ thèng nÕn kinh tÕ quèc d©n tõ trung -¬ng ®Õn c¬ së: c¸c th«ng b¸o néi bé cña mét hÖ thèng kinh tÕ, gi÷a nh÷ng hÖ thèng kinh tÕ kh¸c nhau. Bëi thÕ th«ng tin kinh tÕ gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng hãa vµ t¨ng c-êng hiÖu lùc qu¶n lý kinh tÕ cña nhµ n-íc, lµ mét phÇn kh«ng thÓ thiÕu trong chÝnh s¸ch t¹o nguån ®èi víi tõng quèc gia. ThËt vËy, tõ tr-íc ®Õn nay c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ vµ K45 Th«ng tin-Th- viÖn 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 s¶n xuÊt ®Òu cÇn ®Õn th«ng tin. C¸c tæ chøc s¶n xuÊt vµ kinh doanh ®ßi hái vÒ nhu cÇu ®ang thay ®æi cña kh¸ch hµng, c¸c khuynh h-íng thÞ tr-êng ®ang tiÕn hãa, c¸c vËt liÖu s¶n xuÊt ®ang xuÊt hiÖn, c¸c trang thiÕt bÞ míi víi kh¶ n¨ng kü thuËt cao h¬n, c¸c c«ng nghÖ míi ®ang ®-îc ¸p dông... ChÝnh qu¸ tr×nh liªn hÖ nhiÒu th«ng tin víi nhau, dï ë x· héi nguyªn s¬ nhÊt, ®· dÇn dÇn ®-a ®Õn kiÕn thøc vÒ nh÷ng nguyªn lý th«ng dông trong s¶n xuÊt, gióp con nguêi ®æi míi vµ hoµn thiÖn c¸c qu¸ tr×nh lÉn ph-¬ng ph¸p hiÖn hµnh. §ã chÝnh lµ yÕu tè quan träng cña sù ph¸t triÓn, gãp phÇn n©ng cao søc s¶n xuÊt vµ t¹o nªn sù giµu cã cña x· héi. Tõ gi÷a thÕ kû 20, nÒn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ kinh tÕ hµng hãa ph¸t triÓn m¹nh mÏ, nhiÒu nhu cÇu th«ng tin vµ xö lý th«ng tin míi n¶y sinh nhanh chãng, ®ßi hái ®-îc ®¸p øng kÞp thêi, nªn vai trß cña th«ng tin kinh tÕ ngµy cµng thªm quan träng Th«ng tin kinh tÕ ph¶n ¸nh c¸c hiÖn t-îng kinh tÕ-x· héi kh¸ch quan. Lµ nh÷ng th«ng tin kinh tÕ x· héi vµ kinh tÕ-kü thuËt, nh÷ng sè liÖu, nh÷ng sù kiÖn tin tøc vµ c¸c tµi liÖu kh¸c trªn c¬ së nhËn thøc ban ®Çu vÒ chÊt l-îng vµ sù -u thÕ vÒ mÆt sè l-îng, ph¶n ¸nh nh÷ng quan hÖ kinh tÕ-x· héi, ®uîc dïng ®Ó ph©n tÝch, qu¶n lý, lËp kÕ ho¹ch vµ dù b¸o sù ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi. Nã kh¸c víi c¸c th«ng tin khoa häc tù nhiªn, thiªn v¨n, sinh häc. §ã lµ nh÷ng th«ng tin vÒ c¸c hiÖn t-îng tù nhiªn trong thÕ giíi kh¸ch quan. Trong lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh tÕ, th«ng tin kinh tÕ lµ ®¹i l-îng ®o l-êng, miªu t¶ nh÷ng hiÖn t-îng ph¸t sinh ra trong ho¹t ®éng kinh tÕ, ®uîc thu thËp vµ lùa chän, xö lý ®Ó phôc vô cho môc tiªu vµ nhiÖm vô nhÊt ®Þnh cña c«ng t¸c qu¶n lý, trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng nÒn kinh tÕ quèc d©n. Th«ng tin kinh tÕ lµ nh÷ng c¨n cø ®Ó gióp cho c¸n bé qu¶n lý lùa chän vµ ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý tèi -u ®Ó ®iÒu hµnh ho¹t ®éng qu¶n lý trong c¸c ®¬n vÞ. Lªnin ®· tõng kh¼ng ®Þnh "Khoa häc thèng kª kinh tÕ-x· héi mét trong nh÷ng c«ng cô m¹nh mÏ nhÊt ®Ó nhËn thøc x· héi". Cã thÓ cã nhiÒu ®Þnh nghÜa kh¸c nhau vÒ th«ng tin kinh tÕ d-íi nh÷ng gãc ®é cô thÓ. Nh-ng ta cã thÓ hiÓu:  Th«ng tin kinh tÕ lµ lo¹i th«ng tin chuyªn ngµnh ph¶n ¸nh vÒ t×nh K45 Th«ng tin-Th- viÖn 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 h×nh kinh tÕ-x· héi, vÒ s¶n xuÊt kinh doanh vµ dÞch vô trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng cã ®Þnh h-íng phôc vô cho c¸c nhµ qu¶n lý vi m« vµ vÜ m« lËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ-x· héi, qu¶n trÞ s¶n xuÊt vµ kinh doanh. §èi víi viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ quèc gia, th«ng tin kinh tÕ trë thµnh mét ®èi t-îng nghiªn cøu ®éc lËp cïng víi sù ra ®êi cña ph-¬ng thøc t- b¶n chñ nghÜa.TÝnh m©u thuÉn vµ sù ph¸t triÓn kh«ng ®Òu cña chñ nghÜa t- b¶n ®· quyÕt ®Þnh tÝnh m©u thuÉn trong sù ph¸t triÓn cña lÜnh vôc th«ng tin kinh tÕ. §ång thêi, nã còng lµ ®èi t-îng nghiªn cøu ®éc lËp ®èi víi c¸c nhµ l·nh ®¹o qu¶n lý. Bëi nã cung cÊp nh÷ng th«ng tin kinh tÕ-x· héi, kinh tÕ-kü thuËt, sè liÖu, sù kiÖn, tin tøc gióp hä ph©n tÝch, qu¶n lý, lËp kÕ ho¹ch, x©y dùng chiÕn l-îc dù b¸o sù ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cho ®Êt n-íc m×nh. ChÝnh ®iÒu nµy lµm cho th«ng tin kinh tÕ trë thµnh nguån tµi nguyªn quan träng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa. Ngµy nay, th«ng tin kinh tÕ ®· th©m nhËp vµo mäi kh©u cña ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi, nã trë thµnh nguån lùc cho s¶n xuÊt-kinh doanh, qu¶n lý. Vµ v× vËy, nguån tin kinh tÕ ngµy cµng ®-îc c¸n bé qu¶n lý, c¸c doanh nghiÖp nhÊt lµ c¸c c¬ quan th«ng tinth- viÖn coi träng, ph¸t triÓn c¶ vÒ sè l-îng lÉn chÊt l-îng nh»m phôc vô cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña mçi quèc gia.  Nguån tin kinh tÕ lµ toµn bé nh÷ng th«ng tin kinh ®-îc l-u trªn c¸c vËt mang tin kh¸c nhau, ®-îc tæ chøc vµ cã thÓ truy cËp ®-îc phôc vô ®¾c lùc cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi, s¶n xuÊt kinh doannh cña ®Êt n-íc theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa. ë n-íc ta hiÖn nay, qu¸ tr×nh chuyÓn biÕn tõ mét nÒn kinh tÕ ®-îc qu¶n lý mét c¸ch tËp trung quan liªu sang mét nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ nuíc rÊt cÇn cã sù gãp søc cña nguån tin kinh tÕ. Qu¸ tr×nh chuyÓn biÕn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng x· héi chñ nghÜa ®ßi hái n¾m v÷ng rÊt nhiÒu lo¹i th«ng tin kinh tÕ kh¸c nhau víi chÊt l-îng th«ng tin cao nh»m phôc vô cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh. C¸c nhu cÇu th«ng tin kinh tÕ ®-îc ®¸p øng cã hiÖu qu¶ sÏ thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh ®æi míi, c¶i c¸ch lµm cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. K45 Th«ng tin-Th- viÖn 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Quèc gia nµo cµng cã nguån lùc th«ng tin kinh tÕ lín m¹nh quèc gia ®ã cµng cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. ThÕ nªn, nguån tin kinh tÕ trë thµnh mét trong nh÷ng tiªu chÝ ®¸nh gi¸ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña mçi n-íc, lµ nguån lùc quan träng gãp phÇn t¹o nªn nh÷ng -u thÕ kinh tÕ-x· héi ®Ó quèc gia ®ã kh¼ng ®Þnh ®-îc chÝnh m×nh. 2.2 Vai trß cña th«ng tin kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i. §Ó c¹nh tranh thµnh c«ng trªn th-¬ng tr-êng mét doanh nghiÖp ph¶i ®-a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n vµ kÞp thêi. Trªn thùc tÕ cã nhiÒu yÕu tè t¸c ®éng ®Õn chÊt l-îng cña c¸c quyÕt ®Þnh ®ã nh- tr×nh ®é cña c¸c nhµ qu¶n lý, sù hç trî cña c¸c ph-¬ng tiÖn kü thuËt ... vµ mét yÕu tè cùc kú quan träng ®ã chÝnh lµ vÊn ®Ò cung cÊp th«ng tin. Mét trong nh÷ng biÕn chuyÓn lín lao cña x· héi chóng ta hiÖn nay lµ tõ x· héi c«ng nghiÖp chuyÓn sang x· héi th«ng tin. §iÒu nµy kh«ng cã nghÜa lµ c«ng nghiÖp sÏ biÕn mÊt trong t-¬ng lai, mµ nã nãi lªn r»ng, nÕu ng-êi qu¶n lý kh«ng hiÓu râ vai trß cña th«ng tin th× hä sÏ biÕn mÊt. KiÕn thøc ngµy nay lµ s¶n xuÊt, lµ søc m¹nh cña doanh nghiÖp. KiÕn thóc cã vai rß lµ hÖ sè cña s¶n xuÊt, bëi v× nã cã ®Æc tÝnh s¸ng t¹o. Th«ng tin nãi chung, th«ng tin kinh tÕ nãi riªng vµ kiÕn thøc ®ang ®ãng vai trß tÝch cùc vµ næi bËt trong c¸c ho¹t ®éng t¹o ra gi¸ trÞ cho c¸c c«ng ty vµ c¸c tæ chøc kinh doanh. Nã lµ mét trong ba lÜnh vùc (c«ng nghiÖp, th-¬ng m¹i, dÞch vô) t¹o thµnh trôc quan träng cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi; nèi liÒn gi÷a s¶n xuÊt, l-u th«ng, tiªu dïng; tháa m·n c¸c nhu cÇu nhanh nhËy, chÝnh x¸c, toµn diÖn trong ho¹t ®éng kinh tÕ cña c¸c n-íc, c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ c¬ së. Bëi thÕ, th«ng tin kinh tÕ ®ãng vai trß hÕt søc quan träng kh«ng chØ riªng víi nÒn kinh tÕ mµ cßn ®èi víi c¸c lÜnh vôc ho¹t ®éng kh¸c. Thø nhÊt, th«ng tin kinh tÕ gãp phÇn thùc hiÖn qu¸ tr×nh chuyÓn giao tri thøc, tiÕn tíi hç trî viÖc ra quyÕt ®Þnh gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò quan t©m cÇn thiÕt. Th«ng tin kinh tÕ ph¶n ¸nh c¸c mÆt ®êi sèng kinh tÕ cña x· héi. Nã chñ yÕu vËn ®éng trong lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh tÕ, gióp cho c¸c chñ thÓ kinh tÕ ra quyÕt ®Þnh thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cña m×nh. K45 Th«ng tin-Th- viÖn 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Th«ng tin kinh tÕ nãi chung ®ang trë thµnh mét nh©n tè c¹nh tranh quan träng nhÊt mµ bÊt kú nguêi l·nh ®¹o c«ng ty nµo còng ph¶i cè n¾m lÊy ®Ó c¹nh tranh víi c¸c c«ng ty kh¸c trªn thÕ giíi, ®Ó x¸c ®Þnh cho m×nh h-íng kinh doanh míi, còng nh- ph¸t huy ®uîc lîi thÕ vèn cã cña m×nh. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, mçi chñ thÓ kinh tÕ, dï lµ ng-êi s¶n xuÊt, ng-êi tiªu dïng, ng-êi chñ nguån lùc kinh tÕ hay nh÷ng ng-êi trung gian, ®Òu chÞu sù chi phèi cña c¬ chÕ thÞ tr-êng. C¸c quyÕt ®Þnh kinh tÕ cña hä cã liªn quan ®Õn nh÷ng ng-êi cßn l¹i th«ng qua c¸c quan hÖ thÞ tr-êng. ViÖc ®Ò ra vµ triÓn khai thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh ®ßi hái chñ thÓ kinh tÕ ph¶i hiÓu râ nh÷ng g× diÔn ra trong c¸c qu¸ tr×nh kinh tÕ cña hä còng nh- cña nh÷ng ng-êi kh¸c liªn ®Õn hä. V× vËy, th«ng tin kinh tÕ tr-íc hÕt vµ chñ yÕu phôc vô cho qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh vÒ c¸c hµnh vi kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. Nh÷ng xu h-íng ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr-êng ngµy nay lµm cho th«ng tin cã nhiÒu vai trß míi. Tuy nhiªn, mçi giai ®o¹n lÞch sö ®Òu g¾n víi mét tr×nh ®é ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh cña loµi ng-êi. Sù kÕ tiÕp gi÷a hai nÒn v¨n minh xuÊt hiÖn hiÖn t-îng chuyÓn giao tri thøc. Tri thøc lµ nguån tµi nguyªn cña nh©n lo¹i, biÓu hiÖn cña trÝ tuÖ con ng-êi vµ c«ng nghÖ. Tri thøc còng lµ nguån tµi nguyªn quan träng ®Ó gióp ®em l¹i sù thÞnh v-îng cña c¸c quèc gia ë nh÷ng giai ®o¹n kh¸c nhau. V× nã lµ ®éng lùc ®Ó thóc ®Èy kinh tÕ vµ ®æi míi c«ng nghÖ mang tÝnh xuyªn ngµnh vµ xuyªn quèc gia. ë x· héi hiÖn ®¹i, vai trß cña tri thøc næi lªn nh- mét nguån lùc kinh tÕ. C¸c n-íc ®Òu dùa vµo tri thøc lµm søc m¹nh chñ yÕu ®em l¹i gi¸ trÞ kinh tÕ-x· héi. ViÖc gãp mÆt cña th«ng tin kinh tÕ ®· lµm cho tri thøc ®i s©u ¸p dông vµo ®êi sèng con ng-êi, lµm cho qu¸ tr×nh chuyÓn giao tri thøc nhanh h¬n, ®¹t hiÖu qu¶ cao. Bªn c¹nh ®ã, th«ng tin kinh tÕ lµm cho ng-êi nhËn ®-îc th«ng tin hiÓu biÕt nhiÒu h¬n vÒ ®èi t-îng ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh hîp lý h¬n. Víi vai trß nµy, th«ng tin kinh tÕ lu«n g¾n liÒn víi ho¹t ®éng qu¶n lý kinh tÕ, võa lµ "nguyªn liÖu", võa lµ "s¶n phÈm", võa lµ c«ng cô ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh qu¶n lý kinh tÕ c¶ ë tÇm vi m« vµ vÜ m«. §ång thêi, th«ng tin kinh d-íi d¹ng c¸c th«ng lÖ, qui t¾c øng xö, nh÷ng quy luËt ®-îc tæng kÕt vÒ c¸c mèi quan hÖ, c¸c K45 Th«ng tin-Th- viÖn 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 qu¸ tr×nh vËn ®éng kinh tÕ ®ãng vai trß tiÒn ®Ò cho c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý. Nh÷ng th«ng tin ®ã lµm t¨ng n¨ng lùc, kü n¨ng cña nh÷ng ng-êi ra quyÕt ®Þnh ë c¸c doanh nghiÖp, c¸c gia ®×nh, c¸c c¬ quan cña chÝnh phñ trong sù vËn hµnh kinh tÕ thÞ tr-êng. Nã lµ nh÷ng tiÒn ®Ò ®Ó c¸c nhµ qu¶n lý ra c¸c quyÕt ®Þnh tr¸nh chñ quan, c¶m tÝnh vµ xa l¹ víi thùc tÕ. Th«ng tin kh«ng ®Çy ®ñ, thiÕu chÝnh x¸c lµm cho doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ sai vÒ tiÒm lùc cña m×nh hoÆc vÒ c¬ héi, hay nguy c¬ m«i truêng ho¹t ®éng tõ ®ã ra c¸c quyÕt ®Þnh kÐm hiÖu qu¶. Chóng kh«ng thÓ thùc hiÖn ®-îc hoÆc thùc hiÖn ®-îc nh-ng ®em l¹i kÕt qu¶ thÊp, kh«ng ®¹t ®-îc c¸c môc tiªu ®Ò ra. C¬ së th«ng tin ®Çy ®ñ, cung cÊp c¸c th«ng tin chÝnh x¸c, kÞp thêi sÏ gióp cho doanh nghiÖp ®¸p øng víi thÞ tr-êng mét c¸ch phï hîp vµ hiÖu qu¶. Qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh ë c¸c doanh nghiÖp kh«ng chØ sö dông th«ng tin nh- c¸c "nguyªn liÖu" mµ kÕt qu¶ cña c¸c qu¸ tr×nh ®ã lµ c¸c quyÕt ®Þnh, chÝnh lµ nh÷ng th«ng tin sÏ ®-îc truyÒn ®¹t ®Õn ®èi t-îng qu¶n lý. Tuy nhiªn, th«ng tin kh«ng chØ ®-îc sö dông nh- c¬ së vµ c«ng cô cña qu¸ tr×nh qu¶n lý ë c¸c doanh nghiÖp. Th«ng tin cßn lµ tiÒn ®Ò t¹o ra c¸c kh¶ n¨ng, kü n¨ng cña ng-êi ra quyÕt ®Þnh. Sù vËn ®éng liªn tôc cña doanh nghiÖp, cña thÞ tr-êng vµ c¸c m«i truêng kh¸c xung quanh ®ßi hái ng-êi ra quyÕt ®Þnh ë c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n cËp nhËt víi nh÷ng tri thøc míi ®Ó cã ®-îc nh÷ng n¨ng lùc, phÈm chÊt míi, tõ ®ã cã thÓ hiÓu ®-îc c¸c xu h-íng vËn ®éng chung, cã thÓ theo kÞp ®-îc b-íc tiÕn cña thêi ®¹i. Thø ba, th«ng tin kinh tÕ gióp c¸c nhµ kinh tÕ, c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh ph©n tÝch sù kiÖn hiÖn t-îng hiÓu ®-îc nh÷ng g× ®ang x¶y ra trong c«ng ty cña m×nh vµ m«i tr-êng réng lín bªn ngoµi; s¸ng t¹o ra c¸c yÕu tè kinh doanh, rót ng¾n thêi gian ph¸t hiÖn quy luËt tõ triÓn khai ®Õn øng dông. Th«ng tin vµ kiÕn thøc cã liªn quan chÆt chÏ ®Õn trÝ tuÖ con ng-êi. Sù sö dông th«ng tin cña mçi c¸ nh©n rÊt kh¸c nhau, thËm chÝ c¸c ®¸nh gi¸ ®uîc x©y dùng tõ cïng mét c¬ së d÷ liÖu, cïng mét chÊt liÖu th«ng tin, nh-ng còng kh¸c nhau, tïy thuéc vµo ng-êi sö dông th«ng tin.Tr×nh ®é, kiÕn thøc, kinh nghiÖm vµ nhiÒu tè chÊt kh¸c cña con nguêi, kÓ c¶ vÞ trÝ x· héi, tr¹ng th¸i t©m lý...lµ c¸c yÕu tè t¸c ®éng lªn hiÖu qu¶ sö dông th«ng tin cña tõng ng-êi. K45 Th«ng tin-Th- viÖn 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 TÊt c¶ nh÷ng ng-êi l·nh ®¹o c¸c doanh nghiÖp ®Òu cã chiÕn l-îc c¹nh tranh riªng cho doanh nghiÖp cña m×nh. BiÕt vµ hiÓu nh÷ng ®iÒu mµ ®èi thñ kh«ng biÕt, biÕt tr-íc ®èi thñ trao ®æi th«ng tin ®Ó cã kiÕn thøc míi...TÊt c¶ lµ nh÷ng biÖn ph¸p c¹nh tranh ®Ó ®i tr-íc ®èi thñ cña m×nh mét b-íc. ViÖc sö dông cã tÝnh chiÕn l-îc c¸c th«ng tin nãi chung trong x©y dùng kÕ ho¹ch kinh doanh, trong x¸c ®Þnh môc tiªu, s¶n phÈm, trong s¶n xuÊt, tÝch lòy, cã nghÜa lµ th«ng tin vµ kiÕn thøc cÇn ®-îc ®¸nh gi¸ vµ qu¶n lý nh- c¸c nguån lùc kh¸c cña c«ng ty ( lao ®éng, vèn, m¸y mãc...). Vµ cuèi cïng, th«ng tin kinh tÕ gióp n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l-îng s¶n phÈm, tiÕp nhËn c«ng nghÖ thÝch hîp, ®æi míi s¶n phÈm, ph¸t triÓn s¶n xuÊt, hiÓu ®-îc nhu cÇu vµ xu h-íng thÞ tr-êng... T×m kiÕm c¸c c¬ héi ®Çu t- cã hiÖu qu¶. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, khoa häc-kü thuËt-s¶n xuÊt lµ c¸c bé phËn cã quan hÖ kh¨ng khÝt víi nhau t³o th¯nh chu tr×nh “Khoa häc-kü thuËt-s¶n xuÊt ". Th«ng tin kinh tÕ nãi riªng vµ th«ng tin nãi chung lµ s¶n phÈm cña lao ®éng trÝ tuÖ con ng-êi. HÇu hÕt trong c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt, kinh doanh th«ng tin kinh tÕ ®-îc sö dông rÊt lín. C«ng nghiÖp hãa t¹i c¸c n-íc tiªn tiÕn tËp trung vµo viÖc ph¸t triÓn m¹nh dÞch vô, xuÊt khÈu dÞch vô. §iÒu nµy kh«ng cã nghÜa hä sÏ s¶n xuÊt Ýt hµng hãa ®i mµ lµ s¶n xuÊt cµng nhiÒu hµng hãa nhung víi gi¸ cµng rÎ, chÊt l-îng cao khiÕn cho tû träng ®ãng gãp cña hµng hãa vµo GDP cµng nhá. Th«ng tin kinh tÕ ®-îc l-u gi÷ vµ sö dông nh»m lµm t¨ng n¨ng lùc mçi quèc gia. Con ®-êng t¨ng tr-ëng cña kinh tÕ ngµy nay lµ sö dông c«ng nghÖ míi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. C¸c th«ng tin vÒ t×nh h×nh thÞ tr-êng, vÒ kh¸ch hµng, vÒ c¹nh tranh, vÒ c¸c m«i tr-êng tù nhiªn, chÝnh trÞ, x· héi bªn trong vµ bªn ngoµi quèc gia cßn gióp cho mçi doanh nghiÖp, mçi quèc gia t×m kiÕm lîi thÕ trong c¹nh tranh cña hä. V× vËy, th«ng tin ®-îc xem nh- mét tµi s¶n quan träng cña mçi tæ chøc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, nh- bÊt kú tµi s¶n nµo kh¸c (Tµi nguyªn thiªn nhiªn, vèn kü thuËt, vèn b»ng tiÒn, lao ®éng...) Do th«ng tin( bao gåm c¶ th«ng tin kinh tÕ ) cã vai trß quan träng nhvËy, cho nªn cã thÓ nãi, ngµy nay th«ng tin ®· trë thµnh nhu cÇu cña mäi quèc K45 Th«ng tin-Th- viÖn 20