Tài liệu Nghiên cứu triển khai ứng dụng thanh toán điện tử cho công ty tnhh sản xuất, thƣơng mại và dịch vụ csc

TÓM LƯỢC Thanh toán điện tử là hình thức thanh toán sử dụng phương tiện điện tử làm phương tiện thanh toán hàng hóa, dịch vụ. Trên thế giới hiện nay phổ biến một số phương thức thanh toán điện tử như thanh toán ngoại tuyến, thanh toán trực tuyến, thanh toán qua điện thoại di động, thanh toán thông qua một mạng lưới mà các thành viên tham gia cùng chấp nhận một nguyên tắc chung. Cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ và xu thế toàn cầu hóa, thanh toán điện tử mang lại rất nhiều lợi ích như tiết kiệm chi phí giao dich, tiết kiệm thời gian, tạo thuận lợi cho các bên tham gia giao dịch và giảm thiểu rủi ro. Đề tài “Nghiên cứu triển khai ứng dụng thanh toán điện tử cho Công ty TNHH Sản xuất, thương mại và dịch vụ CSC” đã được thực hiện với mục tiêu nghiên cứu: - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn về thanh toán điện tử và hệ thống thanh toán điện tử. - Khảo sát, nghiên cứu, phân tích, đánh giá thực trạng vấn đề thanh toán điện tử tại Công ty TNHH Sản xuất, thương mại và dịch vụ CSC. - Đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện và phát triển quy trình thanh toán điện tử tại Công ty TNHH Sản xuất, thương mại và dịch vụ CSC. Kết quả của bài nghiên cứu giúp Công ty TNHH Sản xuất, thương mại và dịch vụ CSC có thể áp dụng trực tiếp vào việc triển khai ứng dụng thanh toán điện tử cho Công ty có thể nhìn nhận được thêm những hạn chế trong hoạt động thanh toán, đặc biệt là các hình thức thanh toán mà Công ty đang áp dụng. i LỜI CẢM ƠN Để có được điều kiện thực hiện khoá luận tốt nghiệp cũng như hoàn thành chương trình học 4 năm tại trường Đại học Thương mại, em đã nhận được những sự chỉ dạy tận tình với những kinh nghiệm quý báu tới từ các thầy, cô giảng viên bộ môn Quản trị Thương mại điện tử, Trường Đại học Thương mại. Trước hết, em xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất đến thầy PGS. Nguyễn Văn Minh, người đã tận tình giúp đỡ, hướng dẫn, chỉ bảo em từ những cái nhỏ nhặt nhất. Thầy đã định hướng đưa ra những phương pháp, kỹ năng cơ bản giúp em hoàn thành bài khóa luận tốt nghiệp một cách tốt nhất. Em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các thầy cô của trường Đại học Thương mại, đặc biệt là các thầy cô Khoa hệ thống thông tin kinh tế và TMĐT của trường đã tận tình giảng dạy, trang bị những kiển thức quý báu cho em trong suốt những học vừa năm qua. Đồng thời, em cũng xin gửi lời cảm ơn tới Ban giám đốc, Phòng kinh doanh Công ty TNHH sản xuất thương mại và dịch vụ CSC đã giúp em trong quá trình thực tập, trong việc thu thập số liệu, nắm bắt thông tin qua việc phỏng vấn, phiếu điều tra, nhận thức tình hình thực tế công ty phục vụ cho quá trình hoàn thiện đề tài này. Do khuôn khổ thời gian còn hạn chế nên khoá luận tốt nghiệp có thể còn nhiều thiếu sót. Em rất mong nhận được sự góp ý từ các thầy cô cũng như từ phía Công ty để khoá luận tốt nghiệp của em được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn ! Sinh viên Trần Thị Phương Thảo   ii MỤC LỤC TÓM LƯỢC............................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN...........................................................................................................ii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT...................................................................................vi DANH MỤC BẢNG BIỂU.....................................................................................vii DANH MỤC HÌNH VẼ.........................................................................................viii PHẦN MỞ ĐẦU.......................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu.....................................................................1 2. Xác lập và tuyên bố vấn đề nghiên cứu................................................................1 3. Các mục tiêu nghiên cứu.......................................................................................2 4. Phạm vi và ý nghĩa của nghiên cứu.......................................................................2 5. Kết cấu khóa luận tốt nghiệp.................................................................................3 CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ THANH TOÁN ĐIỆN TỬ............................................................................................................................. 4 1.1 Một số khái niệm cơ bản.....................................................................................4 1.1.1 Thanh toán........................................................................................................4 1.1.2 Thanh toán điện tử (TTĐT)..............................................................................4 1.2 Một số vấn đề lý thuyết về thanh toán điện tử.....................................................5 1.2.1. Đặc điểm của thanh toán điện tử......................................................................5 1.2.2 Ưu nhược điểm của thanh toán điện tử.............................................................6 1.2.3 Các công cụ, phương tiện thanh toán điện tử....................................................9 1.3 Tổng quan tình hình nghiên cứu về thanh toán điện tử......................................11 1.3.1 Tình hình nghiên cứu trên thế giới..................................................................11 1.3.2 Tổng quan tình hình nghiên cứu tại Việt Nam................................................11 1.4 Nội dung triển khai thanh toán điện tử cho doanh nghiệp.................................12 1.4.1 Xây dựng kế hoạch triển khai thanh toán điện tử cho Công ty TNHH sản xuất thương mại và dịch vụ CSC.....................................................................................12 1.4.2 Xây dựng quy trình thanh toán điện tử cho Công ty.......................................13 1.4.3 Tích hợp nhiều phương tiện thanh toán điện tử để tạo ra thêm lựa chọn thanh toán cho khách hàng................................................................................................13 1.4.4 Triển khai dịch vụ hỗ trợ khách hàng khi thanh toán......................................15 1.4.5 Triển khai các dịch vụ giá trị gia tăng cho khách hàng khi thanh toán...........15 iii 1.5 Các nhân tố ảnh hưởng tới triển khai thanh toán điện tử trong doanh nghiệp....16 1.5.1 Ảnh hưởng của các nhân tố môi trường bên ngoài đến thanh toán điện tử tại website www.mubaohiemtieuchuan.com................................................................16 1.5.2 Ảnh hưởng của môi trường ngành tới thanh toán thanh toán điện tử tại website www.mubaohiemtieuchuan.com.............................................................................17 1.5.3 Ảnh hưởng của nhân tố bên trong tới thanh toán điện tử tại website www.mubaohiemtieuchuan.com.............................................................................19 CHƯƠNG 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ CÁC KẾT QUẢ PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ THANH TOÁN ĐIỆN TỬ TẠI CÔNG TY TNHH SẢN XUẤT THƯƠNG MẠI VÀ DỊCH VỤ CSC...........................................................22 2.1. Phương pháp nghiên cứu vấn đề.......................................................................22 2.1.1 Phương pháp thu thập dữ liệu.........................................................................22 2.1.2 Phương pháp phân tích dữ liệu.......................................................................23 2.2. Thực trạng hoạt động thanh toán tại Công ty TNHH sản xuất thương mại và dịch vụ CSC............................................................................................................24 2.2.1 Giới thiệu về Công ty TNHH sản xuất thương mại và dịch vụ CSC...............24 2.2.2 Quá trình thành lập và phát triển của Công ty TNHH sản xuất thương mại và dịch vụ CSC............................................................................................................24 2.2.3 Các lĩnh vực kinh doanh chủ yếu của Công ty................................................26 2.2.4 Các hình thức thanh toán được triển khai áp dụng tại Công ty.......................26 2.3 Sự cần thiết khách quan của việc triển khai thanh toán điện tử và nhận thức của Công ty.................................................................................................................... 27 2.3.1 Sự cần thiết khách quan của việc triển khai thanh toán điện tử tại Công ty....27 2.3.2 Nhận thức của lãnh đạo Công ty TNHH sản xuất thương mại và dịch vụ CSC về việc triển khai thanh toán điện tử........................................................................28 CHƯƠNG 3:CÁC KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN VÀ PHÁT TRIỂN QUY TRÌNH THANH TOÁN ĐIỆN TỬ TẠI CÔNG TY TNHH SẢN XUẤT THƯƠNG MẠI VÀ DỊCH VỤ CSC................................36 3.1 Các kết luận và phát hiện qua nghiên cứu..........................................................37 3.1.1 Những kết quả đạt được..................................................................................37 3.1.2 Những tồn tại chưa giải quyết.........................................................................37 3.1.3 Nguyên nhân của những tồn tại......................................................................38 iv 3.1.4 Những hạn chế của nghiên cứu và những vấn đề cần nghiên cứu tiếp theo....39 3.2 Xu hướng áp dụng thanh toán điện tử vào định hướng phát triển kinh doanh của Công ty TNHH sản xuất thương mại và dịch vụ CSC.............................................41 3.2.1 Xu hướng ứng dụng thanh toán điện tử ở Việt Nam và thế giới.....................41 3.2.2 Định hướng phát triển kinh doanh của Công ty..............................................44 3.3 Các giải pháp, kiến nghị về triển khai hệ thống thanh toán điện tử tại Công ty TNHH sản xuất thương mại và dịch vụ CSC...........................................................45 3.3.1 Đề xuất giải pháp với Công ty........................................................................45 3.3.2 Kiến nghị với các cơ quan nhà nước...............................................................53 KẾT LUẬN.............................................................................................................56 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................57 v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt TMĐT TTĐT TTTT TTKDTM DN CNTT COD HSBC ATM SEO Ý nghĩa Thương mại điện tử Thanh toán điện tử Thanh toán trực tuyến Thanh toán không dùng tiền mặt Doanh nghiệp Công nghệ thông tin Thanh toán thu tiền hộ Ngân hàng trách nhiệm hữu hạn một thành viên HSBC Automated Teller Machine (Máy rút tiền tự động) Search Engine Optimiziton (Tối ưu hóa công cụ tìm SEM TNHH kiếm) Search Engine Marketing (Marketing công cụ tìm kiếm) Trách nhiệm hữu hạn vi DANH MỤC BẢNG BIỂU YY Bảng 1.1: Cơ cấu nguồn vốn của công ty từ năm 2014 tới 2016.............................19 Bảng 1.2: Cơ cấu nhân sự công ty TNHH sản xuất thương mại và dịch vụ CSC....20 Bảng 2.1: Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty giai đoạn 2014 đến 2016.....25 vii DANH MỤC HÌNH VẼY Hình 2.1. Ảnh hưởng của hoạt động TTĐT đến hoạt động TMĐT ở Việt Nam .........................................................................................................................29 Hình 2.2 Mức độ tiết kiệm chi phí khi áp dụng TTĐT tại Công ty TNHH sản xuất thương mại và dịch vụ CSC....................................................................30 Hình 2.3. Đánh giá mức độ hiệu quả khi phát triển hệ thống TTĐT..............31 Hình 2.4. Đánh giá trở ngại của Công ty khi xây dựng hệ thống TTĐT........32 Hình 2.5 Khả năng nhận biết Công ty của khách hàng..................................33 Hình 2.6 Mức độ phù hợp của các hình thức thanh toán áp dụng tại Công ty 34 Hình 2.7 Lý do lựa chọn hình thức thanh toán điện tử của khách hàng..........35 Hình 3.1. Quy trình thanh toán bằng thẻ đề xuất............................................46 Bảng 1.1: Cơ cấu nguồn vốn của công ty từ năm 2014 tới 2016....................19 Bảng 1.2: Cơ cấu nhân sự công ty TNHH sản xuất thương mại và dịch vụ CSC.................................................................................................................21 Bảng 2.1: Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty giai đoạn 2014 đến 2016.................................................................................................................25 viii PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Năm 2010 là thời điểm mà khung pháp lý về thương mại điện tử (TMĐT) đã được hình thành. Việc ra đời của Luật Giao dịch điện tử và Luật Công nghệ thông tin đã tạo ra cơ sở để Chính phủ và các Bộ ngành ban hành các văn bản dưới Luật điều chỉnh những lĩnh vực cụ thể của giao dịch điện tử.Từ năm 2006-2010 một số văn bản cấp Nghị định đã được ban hành.Thời gian gần đây TMĐT và Thanh toán điện tử (TTĐT) đã không còn là những khái niệm xa lạ đối với nhiều người dân Việt Nam. Thậm chí nhiều ý kiến cho rằng chuyện mua bán hàng hóa và thanh toán qua mạng giờ trở thành một trong những hình thức không thể thiếu trong giao dịch thương mại. TMĐT với chìa khóa là TTĐT, Ở đó người mua hoàn toàn có thể giao dịch bất cứ lúc nào, bất cứ nơi đâu. Người mua và người bán thật sự có được sự nhanh chóng và tiện lợi khi mua bán hàng hóa; đặc biệt là phạm vi rộng với nhiều chủng loại sản phẩm đa dạng phong phú cùng sự tham gia của các doanh nghiệp và các tổ chức tài chính, ngân hàng. Thanh toán điện tử (TTĐT) là hình thức thanh toán sử dụng phương tiện điện tử làm phương tiện thanh toán hàng hóa, dịch vụ. Trên thế giới hiện nay phổ biến một số phương thức TTĐT như thanh toán ngoại tuyến (thanh toán thẻ qua ATM, POS…), thanh toán trực tuyến (qua Internet), thanh toán qua điện thoại di động và thông qua một mạng lưới mà các thành viên tham gia cùng chấp nhận một nguyên tắc chung như hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT, trong nước là hệ thống thanh toán liên ngân hàng. Cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ và xu thế toàn cầu hóa, TTĐT mang lại rất nhiều lợi ích như tiết kiệm chi phí giao dich, tiết kiệm thời gian, tạo thuận lợi cho các bên tham gia giao dịch và giảm thiểu rủi ro mất tiền, tiền giả… Thương mại điện tử ngày càng phát triển, kéo theo sự thay đổi trong các hoạt động của thương mại truyền thống. Cùng với đó là phương thức thanh toán, các giao dịch thanh toán thay đổi, chuyển dần từ thanh toán trực tiếp sang thanh toán điện tử. Có thể nói TTĐT là nền tảng của hệ thống TMĐT hay nói cách khác giải quyết được điểm yếu của TTĐT sẽ thúc đẩy TMĐT phát triển. 1 2. Xác lập và tuyên bố vấn đề nghiên cứu Cùng với sự chuyển mình của Internet Việt Nam, các hệ thanh toán điện tử, thanh toán trực tuyến cũng bước vào cuộc chạy đua công nghệ và chiếm lĩnh thị phần nhanh chóng. Các hệ thống này đóng vai trò kết nối, làm trung gian giữa người mua và người bán, để đảm bảo không có rủi ro trong kinh doanh. Với mục tiêu trở thành công ty sản xuất phân phối mũ bảo hiểm hàng đầu, CSC không thể quên chú trọng đến TTĐT, đa dạng phương thức thanh toán, tối giản quy trình thanh toán từ đó loại bỏ rào càn giữa khách hàng với các DN và KH. Từ tính cấp thiết đã nêu trên, em xin chọn đề tài “Nghiên cứu triển khai ứng dụng thanh toán điện tử cho Công ty TNHH sản xuất, thương mại và dịch vụ CSC” làm đề tài khoá luận tốt nghiệp của mình. 3. Các mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu triển khai ứng dụng thanh toán điện tử cho Công ty TNHH sản xuất, thương mại và dịch vụ CSC” là nhằm tìm ra giải pháp tối ưu triển khai ứng dụng TTĐT cho công ty với chi phí thấp nhất và hiệu quả nhất. Để đạt được mục tiêu tổng quát trên, cần thực hiện các nhiệm vụ sau: - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn về TTĐT và hệ thống TTĐT. - Khảo sát, nghiên cứu, phân tích, đánh giá các tác động tích cực và tiêu cực sẽ gặp phải khi triển khai ứng dụng TTĐT cho công ty. - Đề xuất, kiến nghị triển khai ứng dụng TTĐT cho công ty. 4. Phạm vi và ý nghĩa của nghiên cứu a. Phạm vi nghiên cứu - Không gian: Đề tài nghiên cứu tập trung nghiên cứu về quy trình thanh toán bằng các công cụ thanh toán điện tử của Công ty TNHH sản xuất, thương mại và dịch vụ CSC. -Thời gian : Các báo cáo, tài liệu nghiên cứu, tài liệu viết để phục vụ mục đích nghiên cứu được cập nhật trong năm 2014 và 2016. b. Ý nghĩa nghiên cứu 2 Đề tài nghiên cứu trên giúp em rèn luyện kỹ năng nghiên cứu vấn đề và áp dụng những kiến thức đã học vào thực tế của công ty. Kết quả bài nghiên cứu giúp cho Công ty TNHH sản xuất, thương mại và dịch vụ CSC có thể áp dụng trực tiếp vào hoạt động thanh toán và bán hàng hoặc doanh nghiệp có thể nhìn nhận thêm được những hạn chế của quy trình thanh toán truyền thống trước đây còn gặp phải một vài giải pháp khắc phục cho doanh nghiệp có thể tham khảo. 5. Kết cấu khóa luận tốt nghiệp Chương 1: Một số vấn đề lý luận cơ bản về thanh toán điện tử Chương 2: Phương pháp nghiên cứu và các kết quả phân tích thực trạng vấn đề thanh toán điện tử tại Công ty TNHH sản xuất, thương mại và dịch vụ CSC Chương 3: Các kết luận và đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện và phát triển quy trình thanh toán điện tử tại Công ty TNHH sản xuất, thương mại và dịch vụ CSC 3 CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ THANH TOÁN ĐIỆN TỬ 1.1 Một số khái niệm cơ bản 1.1.1 Thanh toán Thanh toán đơn giản là thuật ngữ ngắn gọn mô tả việc chuyển giao các phương tiện tài chính từ một bên sang một bên khác 1.1.2 Thanh toán điện tử (TTĐT) * Theo nguyên nghĩa từ electronic payment (Thanh toán điện tử) Được hiểu là việc thanh toán tiền thông qua các thông điệp điện tử thay cho giao dịch tiền mặt * Theo góc độ tài chính Thanh toán điện tử được hiểu là việc chuyển giao các phương tiện tài chính tử một bên sang một bên khác thông qua sử dụng các thiết bị điện tử. * Theo góc độ viễn thông Thanh toán được hiểu là việc truyền tải các thông tin về phương tiện thanh toán qua đường dây điện thoại qua các mạng truyền thông hoặc qua các phương tiện điện tử khác. * Tiếp cận dưới góc độ CNTT Thanh toán điện tử được hiểu là việc ứng dụng CNTT để xủ lý các thông điệp điện tử, chứng từ điện tử giúp quá trình thanh toán diễn ra nhanh chóng an toàn, hiệu quả. * Tiếp cận dưới góc độ phương tiện sử dụng Thanh toán điện tử được hiểu là việc sử dụng các phương tiện điện tử để thanh toán cho các hành hóa dịch vụ được mua bán. Khái niệm này rộng hơn bao gồm thanh toán qua điện thoại di động, các thiết bị điệ,n tử cầm tay. * Dưới góc độ tự động hóa Thanh toán điện tử được hiểu là việc ứng dụng công nghệ thông tin để tự động hóa các giao dịch tài chính và các kênh thông tin thanh toán. * Tiếp cận thanh toán điện tử dưới góc độ trực tuyến 4 Thanh toán điện tử được hiểu và việc chi trả cho các hoạt động mua bán dịch vụ trao đổi thông tin trực tiếp trên Internet cùng nhiều dịch vụ thanh toán khác thông qua sử dụng các phương tiện điện tử. 1.2 Một số vấn đề lý thuyết về thanh toán điện tử 1.2.1. Đặc điểm của thanh toán điện tử TTĐT được thực hiện dựa trên cơ sở kỹ thuật số, chúng được xây dựng và phát triển để thực hiện các thanh toán trên mạng internet. Về bản chất, TTĐT là phiên bản điện tử của TTTT như tiền mặt, séc và các loại thẻ tín dụng. Các đặc điểm của thanh toán điện tử: - Tính độc lập: Hầu như tất cả các phương thức thanh toán điện tử đòi hỏi người bán hàng phải cài đặt phần cứng và phần mềm để có thể thực hiện thanh toán. Yêu cầu hệ thống TTĐT phải có tính độc lập, không phụ thuộc vào phần cứng và phần mềm chuyên dụng. - Tính tương tác và di chuyển: Các hệ thống TTĐT phải được liên kết với nhau và liên kết với hệ thống thanh toán. Phương thức TTĐT phải phù hợp với hệ thống TMĐT và hạ tầng công nghệ thông tin. - Tính an toàn và bảo mật: An toàn và bảo mật cho các giao dịch tài chính qua mạng mở như internet là hết sức quan trọng vì đây sẽ là mục tiêu tấn công của các loại tội phạm công nghệ cao, ăn cắp hoặc sử dụng thẻ tín dụng trái phép. Do các dịch vụ trên internet hiện nay được cung cấp toàn cầu với mọi tiện ích phụ vụ cho mọi khách hàng, mọi thành phần trong xã hội. Vì vậy, khi áp dụng TTĐT đòi hỏi phải đảm bảo sự an toàn bảo mật chống lại sự tấn công hay đe dọa tính bí mật thông tin cá nhân, thông tin tài chính của các chủ thể tham gia giao dịch. - Tính ẩn danh: Cac hệ thống TTĐT nếu yêu cầu cung cấp thông tin các nhân, hình ảnh và những đặc điểm nhận dạng thì các thông tin đó phải được giữ kín. Phải đảm bảo không làm lộ thông tin cá nhân của khách hàng. - Tính phân đoạn: 5 Hầu như người bán chấp nhận thẻ tín dụng cho các giao dịch có giá trị giới hạn. Nếu giá trị giao dịch quá nhỏ hoặc quá lớn thẻ tín dụng sẽ không là phương thức thanh toán khả thi. - Tính dễ sử dụng: Bất kì ai, mọi doanh nghiệp hay khách hàng đều có thể sử dụng. - Tính tiết kiệm: Chi phí cho mỗi giao dịch nên chỉ là một con số rất nhỏ, đặc biệt là với những giao dịch có giá trị thấp. - Tính hoán đổi, chuyển đổi: Có thể chuyển đổi từ hình thức thanh toán này sang hình thức thanh toán khác. - Tính linh hoạt: Có nhiều phương tiện thanh toán tiện lợi cho mọi đối tượng. 1.2.2 Ưu nhược điểm của thanh toán điện tử a. Ưu điểm của thanh toán điện tử - Đối với thương mại điện tử:  Hoàn thiện phát triển thương mại điện tử:  Xét trên nhiều phương diện, TTĐT là nền tảng của các hệ thống TMĐT. Sự khác biệt cơ bản giữa thương mại điện tử với các ứng dụng khác cung cấp trên internet chính là nhờ khả năng TTTT này. Do vậy, việc phát triển TTTT sẽ hoàn thiện hóa TMĐT, để TMĐT được theo đúng nghĩa của nó – các giao dịch hoàn toàn qua mạng, người mua chỉ cần thao tác trên máy tính cá nhân của mình để mua hàng, các doanh nghiệp có những hệ thống xử lí tiền số tự động. Một khi thanh toán trong TMĐT an toàn, tiện lợi, viêc phát triển TMĐT trên toàn cầu là một điều tất yếu với dân số đông đảo và không ngừng tăng lên của mạng Internet.   Tăng quá trình lưu thông tiền tệ và hàng hóa:  Thanh toán trong TMĐT với ưu điểm đẩy mạnh quá trình lưu thông tiền tệ và hàng hóa. Người bán có thể nhận tiền thanh toán qua mạng tức thì, do đó có thể yên 6 tâm tiến hành giao hàng một cách sớm nhất, sớm thu hồi vốn để đầu tư, tiếp tục sản xuất, nhanh, an toàn….TTĐT giúp thực hiện thanh toán nhanh, an toàn, đảm bảo quyền lợi cho các bên tham gia thanh toán, hạn chế rủi ro so với thanh toán bằng tiền mặt, mở rộng thanh toán không dùng tiền mặt, tạo lập thói quen mới trong dân chúng về thanh toán hiện đại.   Hiện đại hóa hệ thống thanh toán:  Tiến cao hơn một bước, TTĐT tạo ra một loại tiền mới, tiền số hóa,  không chỉ thõa mãn các tài khoản tại ngân hàng mà hoàn toàn có thể dùng để mua hàng hóa thông thường. Quá trình giao dịch được đơn giản và nhanh chóng, chi phí giao dịch bớt đáng kể và giao dịch sẽ trở nên an toàn hơn. Tiền số hóa không chiếm một không gian hữu hình nào mà có thể chuyển một nửa vòng trái đất chỉ trong chớp mắt bằng thời gian của anh sang. Đây sẽ là một cơ cấu tiền tệ mới, một mạng tài chính hiện đại gắn liền với mạng Internet.  - Đối với ngân hàng:   Giảm chi phí, tăng hiệu quả kinh doanh:  Giảm chi phí văn phòng do thời gian tác nghiệp được rút ngắn, chuẩn hóa các thủ tục, quy trình, nâng cao hiệu quả tìm kiếm và xử lí chứng từ.  Giảm chi phí nhân viên: một máy rút tiền tự động có thể làm việc 24/24 giờ và tương đương một chi nhánh ngân hàng truyền thống. Cung cấp dịch vụ thuận tiện cho khách hàng: thông qua Internet/web ngân hàng có khả năng cung cấp dịch vụ mới (internet banking) và thu hút thêm nhiều khách hàng giao dịch thường xuyên hơn, giảm chi phí bán hàng và tiếp thị. Mở rộng thị trường thông qua Internet: thay vì mở nhiều chi nhánh ở các nước khác nhau có thể cung cấp dịch vụ Inetrnet banking để mở rộng phạm vi cung cấp dịch vụ.   Đa dạng hóa dịch vụ và sản phẩm:  7 “Ngân hàng điện tử” với sự trợ giúp của công nghệ thông tin cho phép tiến hành những giao dịch bán lẻ với tốc độ cao và liên tục. Các ngân hàng có thể cung cấp thêm các dịch vụ mới cho khách hàng như “ phone banking”, “ home banking”, “Internet banking”, chuyển, rút tiền, thanh toán tự động….   Nâng cao năng lực cạnh tranh và tạo nét riêng trong kinh doanh:  “Ngân hàng điện tử” giúp các ngân hàng tạo và duy trì một hệ thống khách hàng rộng rãi và bền vững: Thay vì phải xếp hàng rất lâu chờ rút tiền tại chi nhánh một ngân hàng, khách hàng có thể tới một máy rút tiền tự động của một ngân hàng khác và thực hiện giao dịch trong vài phút. Do đó, thế mạnh về dịch vụ ngân hàng điện tử có thể là một đặc điểm để các ngân hàng hiện đại tạo dựng nét riêng của mình.   Thực hiện chiến lược toàn cầu hóa:  Một lợi ích quan trọng khác mà ngân hàng điện tử mang lại cho ngân hàng, đó là việc ngân hàng có thể thực hiện chiến lược “toàn cần hóa”, chiến lược “bành trướng” mà không cần phải mở thêm chi nhánh. Ngân hàng có thể vừa tiết kiệm chi phí do không phải thiết lập quá nhiều các trụ sở hoặc văn phòng, nhân sự gọn nhẹ, đồng thời lại có thể phục vụ một khối lượng khách hàng lớn hơn. Theo cách này các ngân hàng lớn đang vươn cánh tay khổng lồ và dần dần thiết lập cơ sở của mình, thâu tóm nền tài chính toàn cầu.   Xúc tiến thương mại, quảng bá thương hiệu toàn cầu:  Có thể ngân hàng chưa tiến hành các giao dịch tài chính trực tuyến, song bằng cách thiết lệp trang web riêng cho mình với chức năng ban đầu là cung cấp thông tin và giải đáp thắc mắc của khách hàng qua mạng, ngân hàng được coi là đã bước đầu tham gia áp dụng dịch vụ ngân hàng điện tử và hòa mình vào xu thế chung.  - Đối với khách hàng:  8  Tiết kiệm chi phí:  Phí giao dịch ngân hàng điện tử hiện được đánh giá là ở mức thấp nhất so với các phương tiện giao dịch khác. Điều này hoàn toàn có thể lí giải được bởi một khi các ngân hàng có thể tiết kiệm được chi phí khi triển khai ngân hàng điện tử nhất là với các ngân hàng ảo ( chỉ hoạt động trên Internet mà không cần tới văn phòng, trụ sở), các chi phí mà khách hàng phải trả theo đó mà giảm đi rất nhiều.   Tiết kiệm thời gian:  Đối với các giao dịch ngân hàng từ Internet được thực hiện và xử lí một cách nhanh chóng và hết sức chính xác. Khách hàng không cần phải tới tận văn phòng giao dịch của ngân hàng, không phải mất thời gian đi lại hoặc nhiều khi phải xếp hàng chờ đợi tới lượt mình. Giờ đây với dịch vụ ngân hàng điện tử họ có thể tiếp cận với bất cứ một giao dịch nào của ngân hàng vào bất cứ thời điểm nào hoặc ở bất cứ đâu mà họ muốn.   Thông tin liên lạc với ngân hàng nhanh hơn và hiệu quả hơn:  Khi khách hàng sử dụng ngân hàng điện tử, họ sẽ nắm được nhanh chóng, kịp thời những thông tin về tài khoản, tỷ giá, lãi suất. Mặt khác, thông qua máy vi tính được nối mạng với ngân hàng, khách hàng có thể giao dịch trực tiếp với ngân hàng để kiểm tra số dư tài khoản, chuyển tiền, thanh toán hóa đơn dịch vụ công cộng, thanh toán thẻ tín dụng, mua séc du lịch, kinh doanh ngoại hối, vay nợ, mở và điều chỉnh, thanh toán thư tín dụng và kể cả kinh doanh chứng khoáng với ngân hàng.  b. Nhược điểm của thanh toán điện tử: - Khi áp dụng TTĐT vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đòi hỏi doanh nghiệp phải có điều kiện về cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực. Đồng thời phải có các hệ thống bảo mật, an toàn . Hệ thống thanh toán tự động ở mức độ phát triển đủ cao. 9 - Bên cạnh đó TTĐT cũng gặp phải hạn chế bởi thói quen thanh toán tiền mặt của người dân Việt nam, thiếu sự tin tưởng vào các hoạt động mua bán và thanh toán điện tử.  Rủi ro cho người sử dụng dịch vụ thanh toán điện tử:  Do tính chất của thẻ tín dụng là rút tiền dựa trên việc kiểm tra số PIN trên thẻ nên chủ thẻ dễ bị lừa lấy mất thẻ và số PIN. Bên cạnh đó chủ thẻ còn gặp rủi ro khác do tình trạng làm giả thẻ tín dụng ngày càng tinh vi.   Rủi ro đối với ngân hàng thanh toán:  Các ngân hàng này sẽ gặp rủi ro nếu họ có sai sót trong việc cấp phép cho các khoản thanh toán có giá trị lớn hơn hạn mức quy định. Bên cạnh đó, nếu không kịp thời cung cấp cho các đơn vị chấp nhận thẻ danh sách các thẻ bị mất hoặc bị vô hiệu trong thời gian các thẻ này vẫn được sử dụng thì các ngân hàng phát hành sẽ từ chối thanh toán cho những khoản này.   Rủi ro cho các đơn vị chấp nhận thẻ:  Các đơn vị này sẽ phải đối mặt với rủi ro bị từ chối thanh toán cho số hàng hóa cung ứng ra vì lí do thẻ hết hiệu lực nhưng đơn vị không phát hiện ra.   Rủi ro với ngân hàng phát hành:  Rủi ro thứ nhất là việc chủ thẻ sử dụng tại nhiều điểm thanh toán thẻ khác nhau với mức thanh toán thấp hơn hạn mức thanh toán nhưng tổng số tiền thanh toán lại cao hơn hạn mức của thẻ.  Thứ hai, chủ thẻ lợi dụng tính năng thanh toán quốc tế của thẻ để thông đồng với người khác chuyển thẻ ra nước khác để thanh toán ngoài quốc gia chủ thẻ cư trú.  10  Khó kiểm soát chi tiêu 1.2.3 Các công cụ, phương tiện thanh toán điện tử - Các công cụ: Là những thiết bị điện tử được sử dụng để tiếp nhận các thông tin về phương tiện thanh toán như ATM, POST…. Website và thiết bị di động là hai công cụ được sử dụng nhiều trong thanh toán điện tử + Website TMĐT Trên website được tích hợp các phương tiện TTĐT tùy theo nhu cầu của người bán sản phẩm hàng hóa và sự lựa chọn thanh toán của người tiêu dùng. Nếu các website bán hàng hóa nhỏ thì các phương tiện thanh toán như thẻ tín dụng , ví điện tử, vi thanh toán sẽ được tiếp nhận và tích hợp phù hợp với phương tiện mà khách hàng sử dụng chứ không dùng các phương tiện như séc điện tử hay hóa đơn điện tử. Trên website, giới thiệu các phương thức thanh toán được áp dụng, giải thích rõ ràng và chính xác cách sử dụng từ đó giúp khách hàng và chọn phương thức thanh toán phù hợp. Khách hàng được rà soát, xác nhận thông tin chi tiết về từng giao dịch thanh toán trước khi thực hiện việc thanh toán. Với từng phương tiện thanh toán được hiển thị rõ ràng từng bước sử dụng trong và sau quá trình thanh toán của khách hàng. Một website để được sử dụng các phương tiện thanh toán thì phải đáp ứng các yêu cầu hay các đặc điểm của hệ thống TTĐT. + Thiết bị di động: Hệ thống thanh toán qua điện thoại xây dựng trên mô hình liên kết giữa các nhà cung cấp dịch vụ: ngân hàng, các nhà cung cấp viễn thông, hệ thống tiêu dùng với người tiêu dùng. Để đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của thanh toán trong các giao dịch TMĐT, các nhà sản xuất điện thoại di động nổi tiếng như Erricsion, Motorola, Samsung, Siemen…. Và các ngân hàng khổng lồ như ABN AMRO Bank, Banco Santardard, Citi Group, Deutsche Bank, HSBC… đã cùng nhau cộng tác để phát triển hình thức TTĐT bằng công nghệ điện thoại di động, công nghệ số nối mạng trên phạm vi toàn cầu. Khách hàng giao dịch tài khoản qua mobile banking, SMS banking được tích hợp sẵn trên thiết bị di động, cho phép người dùng thực hiện giao 11 dịch tài chính, tra cứu thông tin tài khoản và đăng ký nhận những thông tin mới nhất từ ngân hàng qua điện thoại di động của mình. - Các phương tiện TTĐT: Phương tiện TTĐT được hiểu là những phương tiện do các tổ chức tín dụng phát hành hoặc được cung cấp bởi nhà cung cấp dịch vụ thanh toán trung gian được sử dụng trong TTĐT. Các phương tiện thanh toán có thể kể đến: + Thẻ thanh toán: thẻ ghi nợ, thẻ tín dụng, thẻ thông minh + Ví điện tử (tiền điện tử) + Vi thanh toán điện tử + Chuyển khoản điện tử + Thanh toán hóa đơn điện tử( EBPP) + Séc điện tử 1.3 Tổng quan tình hình nghiên cứu về thanh toán điện tử 1.3.1 Tình hình nghiên cứu trên thế giới TMĐT nói chung và TTĐT nói riêng trên thế giới đã phát triển từ nhưng năm 1988, trong giai đoạn bùng nổ Internet và các Công ty dotcom trên thế giới nhờ có một nền tảng công nghệ vững chắc từ TMĐT truyền thống. Có một số cuốn sách và tài liệu viết về TTĐT như “Hệ thống thanh toán điện tử trong Thương mại điện tử” của Donal O’Mahony, Michael Peirce, Hitesh Tewari, “Sự thật về Thanh toán trực tuyến” của Russel O’Brien, “Electronic Bill Presentment and Payment” của Kornel Terplan, “New Payment World” của Mary S.Schaeffer, “Payment Systems in Global Perspective” của nhóm tác giả Maxwell J.Fry, Isaack Kilato, “Tạp chí nghiên cứ kinh doanh quốc tế toàn cầu số 2.2009”. Cuốn “Hệ thống thanh toán điện tử trong Thương mại điện tử” của Donal O’Mahony, Michael Peirce, Hitesh Tewari đã giới thiệu khá đầy đủ và chi tiết về công nghệ và hệ thống sử dụng cho phép thực hiện thanh toán qua Internet. Cuốn sách được viết cho các nhà nghiên cứu và các chuyên gia trong ngành để mở rộng và phát triển các công nghệ mới trong lĩnh vực nào. Cuốn “Thế giới thanh toán mới” của Mary S.Schaeffer lại cho ta cái nhìn toàn cảnh về lịch sử của các dịch vụ thanh toán trên thế giới, các phương thức thanh toán của ngày “hôm qua”, “hôm nay” và trong “tương lại” trên thế giới. Cuốn sách 12