Tài liệu Nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại công ty trách nhiêm hữu hạn nam lee international

TÓM LƯỢC 1. Tên đề tài: Nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty Trách nhiêm hữu hạn Nam Lee International. 2. Sinh viên thực hiện: Phạm Thu Trang Lớp: K47U1 3. Giáo viên hướng dẫn: Th.S Vương Thị Huệ 4. Thời gian thực hiện: 26/02/2015– 29/04/2015 5. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài Đề tài được thực hiện với mục tiêu: Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Nam Lee International trên cơ sở nghiên cứu hệ thống lý luận và thực tiễn tại công ty trong thời gian qua. Để hoàn thành mục tiêu đề ra, đề tài tập trung giải quyết một số nhiệm vụ cụ thể sau: - Nghiên cứu vấn đề lý luận về về hiệu quả sử dụng lao động trong doanh nghiệp. - Phân tích thực trạng về hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International. - Đưa ra những giải pháp để nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International. Một là, khái quát cơ sở lý luận về nâng cao hiệu quả sử dụng lao động. Hai là, khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International. Từ đó, đánh giá ưu, nhược điểm và nguyên nhân dẫn đến các thực trạng trên. Ba là, trên cơ sở lý luận và đánh giá chung về thực trạng năng suất lao động tại công ty, đưa ra những giải pháp, kiến nghị với các Ban ngành liên quan nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại công ty trong thời gian tới. 6. Nội dung nghiên cứu Ngoài phần tóm lược, lời cảm ơn, mục lục, danh mục bảng biểu, danh mục sơ đồ, hình vẽ và danh mục từ viết tắt, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, khóa luận được kết cấu bao gồm 4 chương: Chương 1: Tổng quan nghiên cứu đề tài “Nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International” Chương 2: Một số vấn đề lý luận cơ bản của hiệu quả sử dụng lao động trong doanh nghiệp i Chương 3: Thực trạng về hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Nam Lee International Chương 4: Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Nam Lee International ii LỜI CẢM ƠN Đầu tiên chúng em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới tập thể các thầy cô Trường Đại Học Thương Mại, các thầy cô giảng dạy tại khoa Quản trị nhân lực đã tận tình truyền đạt những kiến thức cũng như kinh nghiệm cho em trong quá trình học tập tại trường. Đặc biệt em xin chân thành cảm ơn cô giáo hướng dẫn Th.S Vương Thị Huệ, người đã trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ, góp ý cho chúng em trong quá trình hoàn thành bài khoá luận tốt nghiệp. En xin gửi lời cảm ơn chân thành đến ban giám đốc, phòng kế toán, phong nhân sự, các cô chú anh chị em trong Công ty TNHH Nam Lee International, Hải Dương đã tạo mọi điều kiện và chỉ bảo em tận tình trong suốt thời gian em thực tập ở công ty để em được học hỏi kinh nghiệm, cung cấp cho em số liệu để em hoàn thành bài khoá luận của mình. Do kiến thức lý thuyết và thực tế phục vụ cho việc phân tích còn giới hạn nên em khó tránh khỏi những sai sót trong khi làm khoá luận. Vì vậy em rất mong nhận được sự góp ý, bổ sung của các thầy cô để bài khoá luận này được tốt hơn. Em xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày 29 tháng 04 năm 2015 iii MỤC LỤC TÓM LƯỢC.................................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN.............................................................................................................iii MỤC LỤC................................................................................................................... iv DANH MỤC BẢNG BIỂU.........................................................................................vi DANH MỤC SƠ ĐỒ..................................................................................................vii DANH MỤC VIẾT TẮT..........................................................................................viii CHƯƠNG I. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI “NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY TNHH NAM LEE INTERNATIONAL”........1 1.1. Tính cấp thiết của đề tài “Nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International”..................................................................................1 1.2. Xác lập và tuyên bố vấn đề trong đề tài “Nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International”..............................................................2 1.3. Tổng quan tình hình khách thể nghiên cứu của những công trình năm trước 2 1.4. Các mục tiêu nghiên cứu......................................................................................4 1.6. Phương pháp nghiên cứu.....................................................................................5 1.6.1. Phương pháp thu thập dữ liệu............................................................................5 1.6.2. Phương pháp xử lý dữ liệu.................................................................................7 1.7. Kết cấu khóa luận tốt nghiệp...............................................................................8 CHƯƠNG II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN CỦA HIỆU QUẢ SỬ DỤNG LAO ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP.....................................................9 2.1. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến hiệu quả sử dụng lao động trong donh nghiệp.................................................................................................................9 2.1.1. Khái niệm lao động.............................................................................................9 2.1.2. Phân loại lao động............................................................................................10 2.1.3. Khái niệm về hiệu quả......................................................................................11 2.2.2. Hệ thống các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng lao động............................13 2.2.3. Nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng lao động.......................................15 CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ SỬ DỤNG LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN NAM LEE INTERNATIONAL........................21 iv 3.1. Đánh giá tổng quan tình hình kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty TNHH Nam Lee International..................................................................................21 3.1.1. Sự hình thành và phát triển của công ty TNHH Nam Lee international........21 3.1.2. Chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của Công ty TNHH Nam Lee International...............................................................................................................22 3.1.3. Hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty TNHH Nam Lee International 26 3.1.4. Khái quát về các nguồn lực..............................................................................26 3.3. Kết quả phân tích dữ liệu thứ cấp, sơ cấp về thực trạng hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International.....................................................44 3.3.1. Kết quả phân tích dữ liệu thứ cấp về hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International...................................................................................44 3.4. Đánh giá chung về tình hình sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International...............................................................................................................59 3.4.1. Thành tựu và nguyên nhân..............................................................................59 3.4.2. Hạn chế và nguyên nhân..................................................................................61 CHƯƠNG IV. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN NAM LEE INTERNATIONAL...63 4.1. Định hướng và mục tiêu đối với việc nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International....................................................................63 4.1.1. Định hướng phát triển chung của Công ty TNHH Nam Lee International trong thời gian tới.......................................................................................................63 4.1.2. Mục tiêu đối với việc nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International...............................................................................................64 4.2.1. Xác định định mức lao động phù hợp..............................................................65 4.2.2. Phân công lao động hợp lý...............................................................................66 KẾT LUẬN................................................................................................................71 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC v Danh mục bảng biểu Bảng 3.1. Cơ cấu nhân lực của công ty TNHH Nam Lee International giai đoạn 20122014............................................................................................................................. 27 Bảng 3.2. Sự thay đổi vốn đầu tư qua các lần điều chỉnh của công ty TNHH Nam Lee International.................................................................................................................28 Bảng 3.5. Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty TNHH Nam Lee International giai đoạn 2012 - 2014..................................................................................................38 Bảng 3.6. Số lượng và cơ cấu lao động của Công ty TNHH Nam Lee International giai đoạn 2012-2014...........................................................................................................45 Bảng 3.7. Chất lượng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International giai đoạn 2012-2014.................................................................................................................... 45 Bảng 3.8. Tình hình phân bổ lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International giai đoạn 2012-2014...........................................................................................................47 Bảng 3.9. Hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee Interntional giai đoạn 2012-2014...........................................................................................................49 Bảng 3.10. Năng suất lao động của Công ty TNHH Nam Lee International giai đoạn 2012 - 2014.................................................................................................................. 50 Bảng 3.11. Sức sinh lời của người lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International giai đoạn 2012 - 2014..................................................................................................51 Bảng 3.12. Hiệu quả sử dụng chi phí tiền lương tại Công ty TNHH Nam Lee International giai đoạn 2012 - 2014.............................................................................52 Bảng 3.13. Hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International giai đoạn 2012 - 2014.........................................................................................................54 Biểu đố 3.1. Biểu đồ thể hiện mức độ thay đổi doanh thu và lợi nhuận của Công ty TNHH Nam Lee International giai đoạn 2012-2014....................................................39 Biểu đồ 3.2. Biểu đồ thể hiện tốc độ tăng mức thu nhập bình quân của Công ty TNHH Nam Lee International giai đoan 2012 - 2014..............................................................40 Biểu đồ 3.3. Đánh giá hiệu quả làm việc của nhân viên tại Công ty TNHH Nam Lee International của Nhà quản trị......................................................................................55 Biểu đồ 3.6. Biểu đồ đánh giá mức độ thường xuyên tổ chức các khóa đào tạo nâng cao tay nghề cho người lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International..............59 vi DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 3.1. Bộ máy quản lý của công ty TNHH Nam Lee International.......................25 Sơ đồ 3.2. Quy trình phân tích công việc tại Công ty TNHH Nam Lee International..32 Sơ đồ 3.3. Quy trình tuyển dụng của Công ty TNHH Nam Lee International.............34 Sơ đồ 3.4. Quy trình đánh giá nhân lực của Công ty TNHH Nam Lee International...35 vii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Từ viết tắt ATVSLĐ BHXH BHYT HĐLĐ NLĐ NSDLĐ SXKD TNHH TƯLĐTT Ý nghĩa An toàn vệ sinh lao động Bảo hiểm xã hội Bảo hiểm y tế Hợp đồng lao động Người lao động Người sử dụng lao động Sản xuất kinh doanh Trách nhiệm hữu hạn Thỏa ước lao động tập thể viii CHƯƠNG I. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI “NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY TNHH NAM LEE INTERNATIONAL” 1.1. Tính cấp thiết của đề tài “Nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International” Việt Nam là một quốc gia đang phát triển, chúng ta đang trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước. Nền kinh tế đang trong giai đoạn trải nghiệm những thách thức quan trọng nhất của cơ chế thị trường và toàn cầu hóa (đặc biệt là sau khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới WTO cuối năm 2006), chính vì vậy việc đổi mới cơ chế quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực là một trong những biện pháp cơ bản nhằm nâng cao năng suất lao động, cải thiện tốt đời sống vật chất và tinh thần cho người lao động, góp phần thúc đẩy sự đi lên của kinh tế nước nhà. Trong môi trường kinh doanh cạnh tranh ngày càng gay gắt hiện nay ở Việt Nam, việc tiêu thụ sản phẩm cũng ngày càng khó khăn hơn, các công ty sản xuất may mặc ngày càng nhiều và lớn mạnh, muốn tồn tại và phát triển bền vững thì các doanh nghiệp phải biết cách khai thác một cách hiệu quả nhất các nguồn lực, trong đó nguồn nhân lực là yếu tố then chốt mà các doanh nghiệp cần đặc biệt quan tâm. Chính vì vậy, ngày càng có nhiều doanh nghiệp đầu tư tốt hơn vào lao động vì lao động là một trong ba yếu tố đầu vào của quá trình sản xuất. Việc doanh nghiệp sử dụng những biện pháp gì, những hình thức nào để phát huy khả năng của người lao động nhằm nâng cao năng suất lao động và hiệu quả sản xuất kinh doanh là một điều hết sức quan trọng, có ý nghĩa quyết định đến sự thành công hay thất bại của doanh nghiệp đó. Hơn thế nữa, việc nắm bắt được đặc điểm của nguồn lao động trong tổ chức sẽ giúp cho doanh nghiệp đó tiết kiệm được chi phí, thời gian và công sức vì vậy mà việc thực hiện những kế hoạch, những mục tiêu sẽ dễ dàng hơn. Việc sử dụng lao động một cách hiệu quả và hợp lý luôn là vấn đề nan giải đặt ra cho nhà quản trị. Làm tốt bài toán về lao động giúp doanh nghiệp có chỗ đứng vững vàng trên thị trường. Công ty TNHH Nam Lee International là công ty có vốn đầu tư 100% nước ngoài; chuyên sản xuất, gia công các mặt hàng may mặc, kinh doanh xuất nhập khẩu hàng may mặc và phụ liệu may và xuất khẩu sản phẩm sang thị trường Châu Âu nên đối thủ cạnh tranh của công ty không chỉ có các công ty trong nước mà còn các công 1 ty nước ngoài cùng ngành nghề. Vì vậy nên công ty luôn đặt yếu tố con người lên hàng đầu và nâng cao chất lượng của đội ngũ lao động - những người trực tiếp tạo ra sản phẩm cho công ty và làm nên thương hiệu của công ty trên thị trường trong và ngoài nước. Tuy nhiên, trong chính sách quản lý và sử dụng nhân lực tại công ty vẫn còn nhiều bất cập và khó khăn nên chưa khai thác được tối đa việc sử dụng lao động để mang lại hiệu quả sử dụng lao động tốt nhất cho Công ty TNHH Nam Lee International. 1.2. Xác lập và tuyên bố vấn đề trong đề tài “Nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International” Trong khi lĩnh vực sản xuất may mặc ngày càng phát triển không ngừng với quy mô lớn và số lượng công ty ngày càng nhiều, canh tranh ngày càng cao thì công ty TNHH Nam Lee International vẫn hoạt động một cách có hiệu quả và phát triển không ngừng. Tuy nhiên công ty vẫn chưa khai thác được tối đa nguồn nhân lực tại công ty mặc dù đã hoạt động hơn 6 năm trong lĩnh vực may mặc. Qua thời gian học tập và rèn luyện tại khoa Quản trị nhân lực trường Đại học Thương Mại. Đồng thời được tiếp cận với thực tiễn qua quá trình thực tập tại Công ty TNHH Nam Lee International tác giả nhận thấy việc nâng cao hiệu quả sử dụng lao động là vấn đề hết sức cần thiết và cần được chú trọng nhiều hơn nữa để công ty có thể giảm thiểu hao phí lao động, tăng năng suất, chất lượng công việc. Vì vậy tác giả lựa chọn đề tài: “Nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International” làm đề tài khóa luận của mình để có thể tìm hiểu và nghiên cứu sâu hơn về lĩnh vực quản lý và sử dụng lao động tại công ty cũng như có thể đề xuất một số giải pháp giúp công ty có thể cải thiện việc sử dụng lao động một cách hiệu quả hơn. 1.3. Tổng quan tình hình khách thể nghiên cứu của những công trình năm trước Trong những năm gần đây, vấn đề làm sao để nâng cao hiệu quả sử dụng lao động cho hiệu quả được đặc biệt quan tâm nghiên cứu cả về lý luận và thực tiễn của các nhà khoa học cùng các nhà quản lý trong và ngoài nước. Tuy nhiên, việc sử dụng lao động ở các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay vẫn chưa được khai thác tốt, vẫn còn khá thấp. Gây lãng phí nhân lực và giảm sự cạnh tranh với các công ty nước ngoài. Chính vì vậy, đã có không ít các công trình nghiên cứu đề cập đến vấn đề này. 2 Các sách giáo trình: (1) Giáo trình “Quản trị nhân lực”, Vũ Thuỳ Dương, Hoàng Văn Hải (2010), NXB Thống kê, Hà Nội. (2) Giáo trình “Quản trị tác nghiệp doanh nghiệp du lịch”, Nguyễn Doãn Thị Liễu (2011), NXB Thống kê, Hà Nội. (3) Giáo trình “Kinh tế nguồn nhân lực”, PGS. TS Trần Xuân Cầu chủ biên, Đại học kinh tế quốc dân. Các cuốn sách này cung cấp rất nhiều kiến thức về quản trị nhân lực, quản trị tác nghiệp trong các doanh nghiệp, tuy nhiên các cuốn sách này chỉ đề cập đến quản trị nhân lực ở các doanh nghiệp nói chung mà không đề cập đến quản trị nhân lực trong các doanh nghiệp cụ thể vì doanh nghiệp sản suất có nhiều điểm khác và mang đặc thù của ngành, điều này cần phải linh hoạt khi áp dụng vào tình hình thực tế của Công ty TNHH Nam Lee International. Các bài khóa luận tốt nghiệp: (4) Hoàng Việt Thắng (năm 2011), “Nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Thương mại VIC – Hải Phòng”, Khóa luận tốt nghiệp trường Đại học dân lập Hải Phòng. Trong bài khóa luận này, người nghiên cứu đã đưa ra các định hướng và biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Thương mại VIC rất thiết thực dựa vào đặc điểm lao động và thực trạng sử dụng lao động của công ty vào 2 năm trước đó. Tuy nhiên bài khóa luận này chưa chỉ ra được hết những nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng lao động nên chưa đưa khai thác được hết những vấn đề còn tồn tại để đưa ra những giải pháp tối ưu nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại công ty này. (5) Lê Thị Hoài Thu (năm 2013), “Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại bộ phận nhà hàng, hội nghị của Resort Hoàng Long”, Khóa luận tốt nghiệp trường Đại học Thương Mại. (6) Nguyễn Thị Lương (năm 2013), “Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại bộ phận buồng của khách sạn Sunrise Hoi An Beach Resort (Quảng Nam)”, Khóa luận tốt nghiệp trường Đại học Thương Mại. Hai bài khóa luận này đã hệ thống hoá được một số lý luận cơ bản về hiệu quả sử dụng lao động, khảo sát, phân tích, đánh giá tình hình sử dụng lao động tại doanh 3 nghiệp cụ thể từ đó đưa ra các ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của nó. Trên cơ sở đó tác giả đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại nhà hàng, khách sạn, cụ thể là tại resort Hoàng Long và khách sạn sunrise Hoi An Beach Resort. Nhưng 2 công ty đều hoạt động tại lĩnh vực nhà hàng khách sạn nên có tính đặc thù cao, việc khảo sát chỉ được thực hiện với nhân viên phục vụ và tiếp tân nên độ chính xác còn chưa cao. Những khóa luận do sinh viên nghiên cứu qua những năm gần đây cũng đã hệ thống hoá được một số lý luận cơ bản về hiệu quả sử dụng lao động, khảo sát, phân tích, đánh giá tình hình sử dụng lao động tại các doanh nghiệp cụ thể từ đó đưa ra các ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của nó. Trên cơ sở đó tác giả đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại doanh nghiệp. (7) Nhóm các tài liệu khác Ngoài các công trình nghiên cứu các nhà khoa học, các sinh viên tại các trường đại học, vấn đề nâng cao hiệu quả sử dụng lao động còn được đề cập tới rất nhiều trên báo chí, mạng Internet…. Qua việc tổng hợp các công trình nghiên cứu em nhận thấy không có bất kì tài liệu nào nghiên cứu chuyên sâu về giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International trong những năm gần đây. Tuy nhiên, những vần đề lý luận được đề cập ở các công trình nghiên cứu sẽ được khoá luận tốt nghiệp kế thừa và phát triển phù hợp để tạo ra những cái mới. 1.4. Các mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu tổng quát: Dựa vào cơ sở lý luận, phân tích thực trạng hiệu quả sử dụng lao động để đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International Mục tiêu cụ thể: - Nghiên cứu vấn đề lý luận về về hiệu quả sử dụng lao động trong doanh nghiệp. - Phân tích thực trạng về hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International. - Đưa ra những giải pháp để nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International. 4 1.5. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu vấn đề lao động và sử dụng lao động trong hoạt động sản xuất hàng may mặc, với các đặc điểm và giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại công ty TNHH Nam Lee International Phạm vi không gian: Đề tài chỉ nghiên cứu những vấn đề lao động và hiệu quả sử dụng lao động ở phạm vi vi mô tức là ở một doanh nghiệp cụ thể ở đây là Công ty TNHH Nam Lee International, Hải Dương Phạm vi thời gian: Nhận thấy tình hình kinh tế và tài chính có nhiều biến động trong những năm gần đây nên đề tài tập trung nghiên cứu giai đoạn từ năm 2012 đến cuối năm 2014. Giải pháp và kiến nghị được đề xuất để nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International được định hướng cho năm 2015 và những năm tiếp theo. 1.6. Phương pháp nghiên cứu 1.6.1. Phương pháp thu thập dữ liệu 1.6.1.1. Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp Phương pháp phỏng vấn trực tiếp Đối tượng: Nhà quản trị tại công ty TNHH Nam Lee International Mục đích: Tiến hành gặp gỡ trực tiếp, phỏng vấn 3 nhà quản trị làm việc tại công ty, sử dụng bộ câu hỏi mở liên quan đến sử dụng lao động tại công ty, dựa trên các dữ liệu thu thập được từ việc nghiên cứu tài liệu để lấy ý kiến đánh giá khách quan về hiệu quả sử dụng lao động cũng như các nhân tố có thể ảnh hưởng tới sử dụng lao động tại công ty. Cách tiến hành: Bước 1: Xây dựng 1 bộ câu hỏi mẫu gồm 5 câu hỏi dành cho nhà quản trị, các câu hỏi liên quan đến sử dụng lao động, quan điểm của nhà quản trị về việc thực hiện sử dụng lao động Bước 2: Tới công ty TNHH Nam Lee International để phỏng vấn trực tiếp 3 nhà quản lý. Bước 3: Thu nhận lại ý kiến bằng cách viết lại những câu trả lời của họ, sử dụng làm tài liệu để nghiên cứu và phân tích thực trạng sử dụng lao động tại công ty. Mẫu câu hỏi phỏng vấn: (Phụ lục 1). 5 Phương pháp quan sát trực tiếp Quan sát trực tiếp cách thức làm việc của NLĐ, từ đó có những kiểm chứng xác thực cũng như những nhận xét đánh giá chính xác hơn. Nắm bắt nhanh được tình hình thực tế và cảm nhận được những vấn đề còn tiềm ẩn. Vì chính những kỹ năng xử lý công việc, ứng xử, cử chỉ, thái độ khi làm việc của NLĐ cho ta những thông tin và cảm nhận mà khi thu thập thông tin qua các phương pháp khác không có. Phương pháp điều tra thông qua phiếu trắc nghiệm: Đối tượng: NLĐ trong công ty TNHH Nam Lee International Mục đích: Điều tra nghiên cứu mức độ thỏa mãn nhu cầu của NLĐ về các vấn đề liên quan đến việc sử dụng lao động để đánh giá thực trạng và tình hình sử dụng lao động tại công ty TNHH Nam Lee International. Cách tiến hành: Bước 1: Xây dựng mẫu phiếu điều tra trắc nghiệm dành cho NLĐ. Bước 2: Phát phiếu điều tra tới NLĐ. Phát ra 50 phiếu điều tra đến NLĐ làm việc tại các bộ phận khác nhau. Bước 3: Thu phiếu trắc nghiệm đã phát. Bước 4: Xử lý phiếu điều tra. Các phiếu thu về đầy đủ thông tin cả về nội dung và yêu cầu. Tiến hành tổng hợp, xử lý số liệu, các ý kiến thông tin thu thập được để phục vụ cho công tác nghiên cứu đề tài. Mẫu phiếu điều tra trắc nghiệm: (Phụ lục 2). 1.6.1.2. Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp Trong quá trình nghiên cứu đề tài này em có sử dụng phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp để phân tích thực trạng hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International. Dữ liệu thứ cấp trong đề tài sử dụng bao gồm: - Dữ liệu thứ cấp thuộc nội bộ công ty: Để đánh giá được hiệu quả sử dụng lao động tại công ty trong thời gian thực tập làm khoá luận em đã tiến hành thu thập các dữ liệu về tình hình kinh doanh của công ty, cơ cấu tổ chức, cơ cấu lao động của công ty…trong 3 năm gần đây (năm 2012 đến cuối năm 2014) 6 - Dữ liệu bên ngoài công ty: Các dữ liệu được thu thập từ sách, tạp chí, các trang web chuyên ngành và luận văn của các anh (chị) khoá trước có liên quan đến vấn đề lý luận về hiệu quả sử dụng lao động tại công ty sản xuất. 1.6.2. Phương pháp xử lý dữ liệu Nghiên cứu sách báo, tạp chí chuyên ngành, các báo cáo về thực trạng sử dụng lao động trong tình hình phát triển hoạt động sản xuất may mặc từ đó rút ra các hướng đề xuất. Từ các số liệu về hoạt động kinh doanh của công ty tiến hành phân tích các số liệu về tài chính đánh giá doanh thu, số lao động trong 3 năm gần đây, cơ cấu lao động trong từng thời kỳ và rút ra năng suất lao động từ đó có kết luận về tình hình sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International. Sau đó lập bảng tính toán, tiến hành xử lý, phân tích để đưa ra được những nhận xét đánh giá về vấn đề hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International. Duy vật biện chứng: Vận dụng phương pháp duy vật biện chứng khi nghên cứu ván đề nâng cao hiệu quả sr dụng lao động cần đặt nó trong mối quan hệ với các nội dung của quản trị nhân lực trong Công ty như: Phân tích công việc, tuyển dụng, bố trí và sử dụng lao động, trả lương, đào tạo và phát triển nhân lực, dánh giá thực hiện công việc. Bên cạnh đó, khi nghiên cứu một doanh nghiệp cụ thể nào đó thì ta phải đặt doanh nghiệp đó trong mối quan hệ với các doanh nghiệp cùng ngành và với các doanh nghiệp cùng địa phương, cũng nhứ phân tích các chỉ tiêu kinh tế phải đặt nó trong mối quan hệ với các chỉ tiêu khác trong cùng doanh nghiệp. Duy vật lịch sử: Chủ nghĩa duy vật lịch sử nghiên cứu toàn bộ xã hội với tất cả các mặt, các mối quan hệ xã hội, các quá trình có uan hệ nội tại và tác động lẫn nhau của xã hội. Vận dụng phươn pháp duy vật lịch sử nghiên cứu về vấn đề nang cao hiệu quả sử dụng lao động tại một doanh nghiệp sẽ giúp ta thấy nhứng gì doanh nghiệp đó đã làm được trong hoạt động nâng cao hiệu quả sử dụng lao động và quá trình tiến hành hoạt động này với các diễn biến kinh tế, chính sách của công ty cũng như chính trị pháp luật của Nhà nước, dựa trên các nguyên nhân vật chất của nó và cả quá trình hình thành và phát triển của doanh nghiệp. 7 1.7. Kết cấu khóa luận tốt nghiệp Phần đầu của khóa luận bao gồm các phần: Mục lục, danh mục bảng biểu, danh mục sơ đồ hình vẽ, danh mục các từ viết tắt, phụ lục, tài liệu tham khảo, những mục này nhằm giúp người xem có được cái nhìn tổng quan về đề tài nghiên cứu và tạo điều kiện thuận tiện cho việc theo dõi nội dung của đề tài. Trên cơ sở những nội dung trên, nhằm xây dựng một kết cấu hợp logic, khóa luận sẽ có kết cấu gồm 4 chương: Chương 1: Tổng quan nghiên cứu đề tài “Nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty TNHH Nam Lee International” Chương 2: Một số vấn đề lý luận cơ bản của hiệu quả sử dụng lao động trong doanh nghiệp Chương 3: Thực trạng về hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Nam Lee International Chương 4: Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng lao động tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Nam Lee International 8 CHƯƠNG II. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN CỦA HIỆU QUẢ SỬ DỤNG LAO ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP 2.1. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến hiệu quả sử dụng lao động trong donh nghiệp 2.1.1. Khái niệm lao động Lao động là hoạt động có mục đích của con người nhằm biến đổi các vật chất tự nhiên thành của cải vật chất cần thiết cho đời sống của mình. Trong quá trình sản suất, con người sử dụng công cụ lao động tác động lên đối tượng lao động nhằm tạo ra sản phẩm phục vụ cho lợi ích con người. Lao động là điều kiện chủ yếu cho tồn tại của xã hội loài người, là cơ sở của sự tiến bộ về kinh tế, văn hóa và xã hội. Nó là nhân tố quyết định của bất kì quá trình sản xuất nào. Như vậy động lực của quá trình phát triển kinh tế, xã hội quy tụ lại là ở con người. Con người với lao động sáng tạo của họ đang là vấn đề trung tâm của chiến lược phát triển kinh tế- xã hội. Vì vậy, phải thực sự giải phóng sức sản xuất, khai thác có hiệu quả các tiềm năng thiên nhiên, trước hết giải phóng người lao động, phát triển kiến thức và những khả năng sáng tạo của con người [5]. Lao động là một yếu tố quan trọng quyết định sử dụng các yếu tố nguồn lực khác của doanh nghiệp. Bởi không thể phủ nhận được con người là chủ thể tiến hành mọi hoạt động kinh doanh nhằm thực hiện mục tiêu doanh nghiệp. Đối với công ty sản xuất, lao động chủ yếu là lao động sống tham gia vào toàn bộ quá trình tạo ra sản phẩm từ khâu đầu vào đến sản phẩm đầu ra khi khách hàng bước vào tham gia quá trình tiêu thụ sản phẩm đến khi kết thúc tiêu dùng sản phẩm [6]. Lao động trong doanh nghiệp là một bộ phận lao động xã hội cần thiết được phân công để thực hiện việc sản xuất và cung ứng các sản phẩm dịch vụ đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Lao động là quá trình kết hợp giữa sức lao động của người lao động với công cụ lao động để tác động vào đối tượng lao động (có thể là sản vật tự nhiên hoặc hoặc vật phẩm tiêu dùng) để biến nó thành sản phẩm phù hợp với nhu cầu của người tiêu dùng, thỏa mãn nhu cầu cá nhân của họ. [Trang 132, giáo trình “Kinh tế doanh nghiệp thương mại”, PGS.TS. Phạm Công Đoàn-TS. Nguyễn Cảnh Lịch]. Lao động là hoạt động có mục đích của con người, là quá trình sức lao động tác động lên đối tượng lao động thông qua tư liệu sản xuất nhằm tạo nên những vật phẩm, những sản phẩm theo mong muốn. Vì vậy, lao động là điều kiện cơ bản và quan trọng nhất trong sự sinh tồn và phát triển ủa xã hội loài người. 9 2.1.2. Phân loại lao động 2.1.2.1. Căn cứ vào tính chất công việc - Lao động trực tiếp: gồm những người trực tiếp tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh tạo ra sản phẩm hay trực tiếp thực hiện các công việc dịch vụ nhất định. Theo nội dung công việc: Lao động SXKD chính, lao động SXKD phụ trợ, lao động của các hoạt động khác. Theo năng lực và trình độ chuyên môn: + Lao động tay nghề cao: Gồm những người đã qua đào tạo chuyên môn và có nhiều kinh nghiệm trong công việc thực tế, có khả năng đảm nhận các công việc phức tạp đòi hỏi trình độ cao. + Lao động có tay nghề trung bình: Gồm những người đã qua đào tạo chuyên môn, nhưng thời gian công tác thực tế chưa nhiều hoặc những người chưa được đào tạo qua trường lớp chuyên môn nhưng có thời gian làm việc thực tế tương đối lâu được trưởng thành do học hỏi từ thực tế. – Lao động gián tiếp: Gồm những người chỉ đạo, phục vụ và quản lý kinh doanh trong doanh nghiệp. Theo nội dung công việc và nghề nghiệp chuyên môn: Nhân viên kỹ thuật, nhân viên quản lý kinh tế, nhân viên quản lý hành chính. Theo năng lực và trình độ chuyên môn: + Chuyên viên chính: Là những người có trình độ từ đại học trở lên có trình độ chuyên môn cao, có khả năng giải quyết các công việc mang tính tổng hợp, phức tạp. + Chuyên viên: Cũng là những người lao động đã tốt nghiệp đại học, trên đại học, có thời gian công tác tương đối lâu, trình độ chuyên môn tương đối cao. + Cán sự: Gồm những người mới tốt nghiệp đại học, có thời gian công tác thực tế chưa nhiều. + Nhân viên: Là những người lao động gián tiếp với trình độ chuyên môn thấp, có thể đã qua đào tạo các trường lớp chuyên môn, nghiệp vụ, hoặc chưa qua đào tạo. 2.1.2.2. Căn cứ theo thời gian lao động Lao động thường xuyên trong danh sách: là lực lượng lao động do doanh nghiệp trực tiếp quản lý và chi trả lương gồm: công nhân sản xuất kinh doanh cơ bản và nhân viên thuộc các hoạt động khác . 10 Lao động ngoài danh sách: là lực lượng lao động làm việc tại các doanh nghiệp do các ngành khác chi trả lương như cán bộ chuyên trách đoàn thể, học sinh, sinh viên thực tập , ... Phân loại lao động trong doanh nghiệp có ý nghĩa lớn trong việc nắm bắt thông tin về số lượng và thành phần lao động, về trình độ nghề nghiệp của người lao động trong doanh nghiệp, về sự bố trí lao động trong doanh nghiệp từ đó thực hiện quy hoạch lao động, lập kế hoạch lao động. Mặt khác, thông qua phân loại lao động trong toàn doanh nghiệp và từng bộ phận giúp cho việc lập dự toán chi phí nhân công trong chi phí sản xuát kinh doanh, lập kế hoạch quỹ lương và thuận lợi cho việc kiểm tra tình hình thực hiện các kế hoạch và dự toán này. 2.1.3. Khái niệm về hiệu quả Hiệu quả là quan hệ giữa kết quả đạt được và nguồn lực được sử dụng. Hiệu quả là khái niệm chung để chỉ các kết quả hoạt động của các sự vật hiện tượng bao gồm hiệu quả về kinh tế, xã hội, đời sống, phát triển nhận thức... Hiệu quả của doanh nghiêp bao gồm hai bộ phận: Hiệu quả kinh tế và hiệu quả xã hội. - Hiệu quả kinh tế: Là hiệu quả chỉ xét trên trên phương diện kinh tế của một hoẹt động kinh doanh. Nó mô tả mối tương quan giữa lợi ích kinh tế mà doanh nghiệp đạt được với chi phí đã bỏ ra để đạt được lợi ích đó. Chúng ta có thể khái quát tương quan giữa lợi ích kinh tế và chi phí bỏ ra để có lợi ích đó bằng hai công thức: Một là: Hiệu quả là hiệu số giữa kết quả và chi phí (Hiệu quả tuyệt đối) HQ = KQ – CF Trong đó: HQ là hiệu quả đạt được trong một thời kỳ nhất định KQ là kết quả đạt được trong thời kỳ đó CF là chi phí bỏ ra để đạt kết quả Hai là: Hiệu quả là tỷ lệ so sánh giữa kết quả đạt được với chi phí bỏ ra để đạt được kết quả đó (Hiệu quả tương đối) Mối tương quan giữa hiệu quả xã hội và hiệu quả kinh tế: Hiệu quả xã hội và hiệu quả kinh tế có mối quan hệ hữa cơ với nhau, là hai mặt của một vấn đề. Bởi vậy 11 khi tiến hành các hoạt động sản xuất, kinh doanh cũng như khi đánh giá hiệu quả của các hoạt động này cần xem xét cả hai mặt này một cách đồng bộ. Hiệu quả kinh tế không đơn thuần chỉ là các thành quả kinh tế, vì trong kết quả và chi phí kinh tế có các yếu tố nhằm đạt kết quả xã hội. Tương tự hiệu quả xã hội tồn tại phụ thuộc vào kết quả và chi phí nảy sinh trong hoạt động kinh tế. Không thể có hiệu quả kinh tế mà không có hiệu quả xã hội, ngược lại hiệu quả kinh tế là cơ sở, là nền tảng của hiệu quả xã hội. Hiệu quả là một tương quan so sánh giữa kết quả đạt được theo mục tiêu đã được xác định với chi phí bỏ ra để đạt được kết quả đó. Để hoạt động, doanh nghiệp phải có các mục tiêu hành động của mình trong từng thời kỳ, đó có thể là các mục tiêu xã hội cũng có thể là các mục tiêu kinh tế của chủ thể doanh nghiệp và doanh nghiệp luôn tìm cách đạt các mục tiêu đó với chi phí thấp nhất. [Trang 167, giáo trình “Kinh tế doanh nghiệp thương mại”, PGS.TS. Phạm Công Đoàn-TS. Nguyễn Cảnh Lịch] 2.1.4. Khái niệm về hiệu quả sử dụng lao động Theo quan điểm của Mác-Lênin: Hiệu quả sử dụng lao động là sự so sánh kết quả đạt được với chi phí bỏ ra một số lao động ít hơn để đạt được kết quả nhiều hơn. Theo nghĩa hẹp: Hiệu quả sử dụng lao động là kết quả mang lại từ các mô hình, các chính sách quản lý và sử dụng lao động. Kết quả lao động đạt được là doanh thu, lợi nhuận mà doanh nghiệp có thể đạt được từ kinh doanh và việc tổ chức, quản lý lao động, có thể là khả năng tạo việc làm của mỗi doanh nghiệp. Theo nghĩa rộng: Hiệu quả sử dụng lao động còn bao hàm thêm khả năng sử dụng lao động đúng ngành, đúng nghề, đảm bảo sức khỏe, đảm bảo an toàn cho người lao động, là mức độ chấp hành nghiêm chỉnh kỷ luật lao động, khả năng sáng kiến cải tiến kỹ thuật ở mỗi người lao động, đó là khả năng đảm bảo công bằng cho người lao động. Hiệu quả sử dụng lao động là một chỉ tiêu biểu hiện trình độ sử dụng lao động thông qua quan hệ so sánh giữa kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh với chi phí lao động cần thiết để đạt được kết quả đó. 2.2. Hiệu quả sử dụng lao động trong doanh nghiệp 2.2.1. Tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả sử dụng lao động Hiệu quả sử dụng lao động trong doanh nghiệp được đánh giá qua một hệ thống chỉ tiêu nhất định. Những chỉ tiêu này bị lệ thuộc bởi các mục tiêu hoạt động kinh 12