Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi nãi ®Çu
Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n-íc ta hiÖn nay,
c¸c tæ chøc kinh tÕ, doanh nghiÖp cã quyÒn tæ chøc vµ thùc hiÖn ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh mét c¸ch ®éc lËp tù chñ theo qui ®Þnh cña
ph¸p luËt. Hä ph¶i tù h¹ch to¸n vµ ®¶m b¶o doanh nghiÖp m×nh ho¹t ®éng
cã lîi nhuËn, vµ ph¸t triÓn lîi nhuËn ®ã, tõ ®ã n©ng cao lîi Ých cña doanh
nghiÖp, cña ng-êi lao ®éng. §èi víi nh©n viªn, tiÒn l-¬ng lµ kho¶n thï lao
cña m×nh sÏ nhËn ®-îc sau thêi gian lµm viÖc t¹i c«ng ty. Cßn ®èi víi c«ng
ty ®©y lµ mét phÇn chi phÝ bá ra ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®-îc. Mét
c«ng ty sÏ ho¹t ®éng vµ cã kÕt qu¶ tèt khi kÕt hîp hµi hoµ hai vÊn ®Ò nµy.
Do vËy, viÖc h¹ch to¸n tiÒn l-¬ng lµ mét trong nh÷ng c«ng cô qu¶n lý
quan träng cña doanh nghiÖp. H¹ch to¸n chÝnh x¸c chi phÝ vÒ lao ®éng cã
ý nghÜa c¬ së, c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu vÒ sè l-îng, thêi gian lao ®éng
vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ lao ®éng. Qua ®ã nhµ qu¶n trÞ qu¶n lý ®-îc chi phÝ tiÒn
l-¬ng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. MÆt kh¸c c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vÒ
lao ®éng còng gióp viÖc x¸c ®Þnh nghÜa vô cña doanh nghiÖp ®èi víi nhµ
n-íc. §ång thêi nhµ n-íc còng ra nhiÒu quyÕt ®Þnh liªn quan ®Õn viÖc tr¶
l-¬ng vµ c¸c chÕ ®é tÝnh l-¬ng cho ng-êi lao ®éng. Trong thùc tÕ, mçi
doanh nghiÖp cã ®Æc thï s¶n xuÊt vµ lao ®éng riªng, cho nªn c¸ch thøc
h¹ch to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng ë mçi doanh nghiÖp
còng sÏ cã sù kh¸c nhau. Tõ sù kh¸c nhau nµy mµ cã sù kh¸c biÖt trong kÕt
qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh.
Tõ nhËn thøc nh- vËy nªn trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty TvÊn X©y dùng v¯ Ph¸t triÓn N«ng th«n em ®· chän ®Ò t¯i “Ho¯n thiÖn tæ
chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng t¹i C«ng ty
T vÊn X©y dùng v¯ Ph¸t triÓn N«ng th«n“ ®Ó nghiªn cøu thùc tÕ v¯ viÕt
thµnh chuyªn ®Ò nµy. Víi nh÷ng hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ vµ thêi gian thùc tÕ
qu¸ ng¾n ngñi, víi sù gióp ®ì cña l·nh ®¹o C«ng ty vµ c¸c anh chÞ em
trong phßng kÕ to¸n C«ng ty, em hy väng sÏ n¾m b¾t ®-îc phÇn nµo vÒ sù
hiÓu biÕt ®èi víi lÜnh vùc kÕ to¸n tiÒn l-¬ng trong C«ng ty.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Bµi viÕt ®-îc chia lµm 3 ch-¬ng:
Ch-¬ng 1: C¬ së lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n
trÝch theo l-¬ng trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
Ch-¬ng 2: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch
theo l-¬ng t¹i C«ng ty T- vÊn X©y dùng vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n.
Ch-¬ng 3: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn
l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng t¹i C«ng ty T- vÊn X©y dùng vµ Ph¸t triÓn
N«ng th«n.
Bµi viÕt nµy ®· ®-îc hoµn thµnh víi sù tËn t×nh h-íng dÉn, gióp ®ì cña
ThÇy gi¸o V¨n B¸ Thanh vµ c¸c anh chÞ t¹i phßng kÕ to¸n cña C«ng ty TvÊn X©y dùng vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n.
Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n!
Ch-¬ng 1
C¬ së lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ
c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng trong c¸c doanh
nghiÖp s¶n xuÊt.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
1.1 - Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c
kho¶n trÝch theo l-¬ng.
1.1.1. TiÒn l-¬ng:
1.1.1.1. Kh¸i niªm:
Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng vµ sù ho¹t ®éng cña thÞ tr-êng søc lao ®éng
(hay cßn gäi lµ thÞ tr-êng lao ®éng), søc lao ®éng lµ hµng ho¸, do vËy tiÒn
l-¬ng lµ gi¸ c¶ cña søc lao ®éng. Khi ph©n tÝch nÒn kinh tÕ t- b¶n chñ nghÜa,
n¬i mµ c¸c quan hÖ thÞ truêng thèng trÞ mäi quan hÖ kinh tÕ, x· héi kh¸c. C¸c
M²c viÕt “ tiÒn c«ng kh«ng ph°i l¯ gi² trÞ hay gi² c° cða søc lao ®éng mµ chØ
l¯ h×nh th²i c°i trang cða gi° trÞ hay gi² c° søc lao ®éng”
TiÒn l-¬ng ph¶n ¸nh nhiÒu quan hÖ kinh tÕ, x· héi kh¸c nhau. TiÒn l-¬ng
tr-íc hÕt lµ sè tiÒn mµ nguêi sö dông lao ®éng (ng-êi mua søc lao ®éng) tr¶
cho nguêi lao ®éng ( ng-êi b¸n søc lao ®éng). §ã lµ quan hÖ kinh tÕ cña tiÒn
l-¬ng. MÆt kh¸c, do tÝnh chÊt ®Æc biÖt cña hµng ho¸ søc lao ®éng mµ tiÒn
l-¬ng kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ vÊn ®Ò kinh tÕ mµ cßn lµ vÊn ®Ò x· héi rÊt quan
träng, liªn quan ®Õn ®êi sèng vµ trËt tù x· héi. §ã lµ quan hÖ x· héi
Trong qu¸ ttr×nh ho¹t ®éng, nhÊt lµ trong ho¹t ®éng kinh doanh, ®èi víi
c¸c chñ doanh nghiÖp tiÒn l-¬ng lµ mét phÇn chi phÝ cÊu thµnh chi phÝ s¶n
xuÊt kinh doanh. V× vËy, tiÒn l-¬ng lu«n lu«n ®-îc tÝnh to¸n qu¶n lý chÆt chÏ.
§èi víi ng-êi lao ®éng, tiÒn l-¬ng lµ thu nhËp tõ qu¸ tr×nh lao ®éng cña hä
phÇn thu nhËp chñ yÕu víi ®¹i ®a sè lao ®éng trong x· héi cã ¶nh h-ëng ®Õn
møc sèng cña hä. PhÊn ®Êu n©ng cao tiÒn l-¬ng lµ môc ®Ých hÕt th¶y cña
ng-êi lao ®éng. Môc ®Ých nµy t¹o ®éng lùc ®Ó ng-êi lao ®éng ph¸t triÓn tr×nh
®é vµ kh¼ n¨ng lao ®éng cña m×nh.
Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn nh- ë n-íc ta
hiÖn nay, ph¹m trï tiÒn l-¬ng ®-îc thÓ hiÖn cô thÓ trong tõng thµnh phÇn kinh
tÕ
+ Trong thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n-íc vµ khu vùc hµnh chÝnh sù nghiÖp
(khu vùc lao ®éng ®-îc nhµ n-íc tr¶ l-¬ng), tiÒn l-¬ng lµ sè tiÒn mµ c¸c
doanh nghiÖp quèc doanh, c¸c c¬ quan, tæ chøc cña nhµ n-íc tr¶ cho ng-êi
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
lao ®éng theo c¬ chÕ chÝnh s¸ch cña nhµ n-íc vµ ®-îc thÓ hiÖn trong hÖ thèng
thang l-¬ng, b¶ng l-¬ng do nhµ n-íc qui ®Þnh.
+ Trong thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh, tiÒn l-¬ng chôi sù t¸c
®éng chi phèi rÊt lín cña thÞ tr-êng vµ thÞ tr-êng søc lao ®éng. TiÒn l-¬ng khu
vùc nµy dï vÉn n»m trong khu«n khæ ph¸p luËt vµ theo nh÷ng chÝnh s¸ch cña
chÝnh phð v¯ l¯ nh÷ng giao dÞch trùc tiÕp gi÷a chð v¯ thî, nh÷ng “mÆc c°” cô
thÓ gi÷a mét bªn lµm thuª vµ mét bªn ®i thuª. Nh÷ng hîp ®ång lao ®éng nµy
t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ph-¬ng thøc tr¶ c«ng.
§øng trªn ph¹m vi toµn x· héi, tiÒn l-¬ng ®-îc xem xÐt vµ ®Æt trong
quan hÖ vÒ ph©n phèi thu nhËp, quan hÖ s¶n xuÊt tiªu dïng, quan hÖ trao ®æi.
Do vËy chÝnh s¸h tiÒn l-¬ng thu nhËp lu«n lu«n lµ vÊn ®Ò quan t©m cña mäi
quèc gia.
Chóng ta cÇn ph©n biÖt gi÷a hai kh¸i niÖm cña tiÒn l-¬ng:
+TiÒn l-¬ng danh nghÜa: lµ sè tiÒn mµ ng-êi sö dông lao ®éng tr¶ cho
ng-êi lao ®éng. Sè tiÒn nµy nhiÒu hay Ýt phô thuéc trùc tiÕp vµo n¨ng xuÊt lao
®éng, phô thuéc vµo tr×nh ®é, kinh nghiÖm lµm viÖc . . .ngay trong qu¸ tr×nh
lao ®éng.
+ TiÒn l-¬ng thùc tÕ: §-îc hiÓu lµ sè l-îng c¸c lo¹i hµng ho¸ tiªu dïng
vµ c¸c lo¹i dÞch vô cÇn thiÕt mµ ng-êi lao ®éng ®-îc h-ëng l-¬ng vµ cã thÓ
mua ®-îc b»ng tiÒn l-¬ng thùc tÕ ®ã.
1.1.1.2. Vai trß chøc n¨ng cña tiÒn l-¬ng:
+ Chøc n¨ng t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng:
Qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng ®-îc thùc hiÖn bëi viÖc tr¶ c«ng cho
ng-êi lao ®éng th«ng qua l-¬ng. B¶n chÊt cña søc lao ®éng lµ s¶n phÈm lÞch
sö lu«n ®-îc hoµn thiÖn vµ n©ng cao nhê th-êng xuyªn ®-îc kh«i phôc vµ
ph¸t triÓn, cßn b¶n chÊt cña t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng lµ cã ®-îc mét tiÒn
l-¬ng sinh ho¹t nhÊt ®Þnh ®Ó hä cã thÓ duy tr× vµ ph¸t triÓn søc lao ®éng míi
(nu«i d-ìng, gi¸o dôc thÕ hÖ sau), tÝch luü kinh nghiÖm vµ n©ng cao tr×nh ®é,
hoµn thiÖn kü n¨ng lao ®éng.
+ Chøc n¨ng lµ c«ng cô qu¶n lý cña doanh nghiÖp:
Môc ®Ých cuèi cïng cña c¸c nhµ qu¶n trÞ lµ lîi nhuËn cao nhÊt. §Ó ®¹t
®-îc môc tiªu ®ã hä ph¶i biÕt kÕt hîp nhÞp nhµng vµ qu¶n lý mét c¸ch cã
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nghÖ thuËt c¸c yÕu tè trong qu¸ tr×nh kinh doanh. Ng-êi sö dông lao ®éng cã
thÓ tiÕn hµnh kiÓm tra gi¸m s¸t, theo dâi ng-êi lao ®éng lµm viÖc theo kÕ
ho¹ch, tæ chøc cña m×nh th«ng qua viÖc chi tr¶ l-¬ng cho hä, ph¶i ®¶m b¶o
chi phÝ mµ m×nh bá ra ph¶i ®em l¹i kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cao nhÊt. Qua ®ã
nguêi sö dông lao ®éng sÏ qu¶n lý chÆt chÏ vÒ sè l-îng vµ chÊt l-îng lao ®éng
cña m×nh ®Ó tr¶ c«ng xøng ®¸ng cho ng-êi lao ®éng.
+ Chøc n¨ng kÝch thÝch lao ®éng ( ®ßn bÈy kinh tÕ):
Víi mét møc l-¬ng tho¶ ®¸ng sÏ lµ ®éng lùc thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn
t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng. Khi ®-îc tr¶ c«ng xøng ®¸ng ng-êi lao ®éng sÏ say
mª, tÝch cùc lµm viÖc, ph¸t huy tinh thÇn lµm viÖc s¸ng t¹o, hä sÏ g¾n bã chÆt
chÏ tr¸ch nhiÖm cña m×nh víi lîi Ých cña doanh nghiÖp. Do vËy, tiÒn lu¬ng lµ
mét c«ng cô khuyÕn khÝch vËt chÊt, kÝch thÝch ng-êi lao ®éng lµm viÖc thùc
sù cã hiÖu qu¶ cao.
1.1.1.3. Quü tiÒn l-¬ng:
Quü tiÒn l-¬ng cña doanh nghiÖp lµ toµn bé tiÒn l-¬ng mµ doanh nghiÖp
tr¶ cho tÊt c¶ lao ®éng thuéc doanh nghiÖp qu¶n lý. Thµnh phÇn quü tiÒn
l-¬ng bao gåm nhiÒu kho¶n nh- l-¬ng thêi gian (th¸ng, ngµy, giê), l-¬ng s¶n
phÈm, phô cÊp (chøc vô, ®¾t ®á, khu vùc. . .), tiÒn th-ëng trong s¶n xuÊt.Quü
tiÒn l-¬ng(hay tiÒn c«ng) bao gåm nhiÒu lo¹i, tuy nhiªn vÒ h¹ch to¸n cã thÓ
chia thµnh tiÒn l-¬ng lao ®éng trùc tiÕp vµ tiÒn l-¬ng lao ®éng gi¸n tiÕp, trong
®ã chi tiÕt theo tiÒn l-¬ng chÝnh vµ tiÒn l-¬ng phô.
1.1.2. C¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng:
1.1.2.1. B¶o hiÓm x· héi:
1.1.2.1.1. Kh¸i niÖm:
B¶o hiÓm x· héi(BHXH) lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña
chÝnh s¸ch x· héi mµ nhµ n-íc ®¶m b¶o tr-íc ph¸p luËt cho ng-êi d©n nãi
chung vµ ng-êi lao ®éng nãi riªng. BHXH lµ sù ®¶m b¶o vÒ mÆt vËt chÊt cho
ng-êi lao ®éng, th«ng qua chÕ ®é BHXH nh»m æn ®Þnh ®êi sèng cña ng-êi
lao ®éng vµ gia ®×nh hä. BHXH lµ mét ho¹t ®éng mang tÝnh chÊt x· héi rÊt
cao . Trªn c¬ së tham gia,®ãng gãp cña ng-êi lao ®éng, ng-êi sö dông lao
®éng vµ sù qu¶n lý b¶o hé cña nhµ n-íc. BHXH chØ thùc hiÖn chøc n¨ng ®¶m
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
b¶o khi ng-êi lao ®éng vµ gia ®×nh hä gÆp rñi ro nh- èm ®au, tuæi giµ, thai
s¶n, tai n¹n lao ®éng, thÊt nghiÖp, chÕt.
Theo c«ng -íc102 vÒ BHXH vµ tÝnh chÊt lao ®éng quèc tÕ gåm:
+ Ch¨m sãc y tÕ
+ Trî cÊp èm ®au
+ Trî cÊp thÊt nghiÖp
+ Trî cÊp tuæi giµ
+ Trî cÊp tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp
+Trî cÊp gia ®×nh
+ Trî cÊp thai s¶n, tµn tËt
HiÖn nay ë ViÖt Nam ®ang thùc hiÖn c¸c lo¹i nghiÖp vô b¶o hiÓm sau:
+Trî cÊp thai s¶n, trî cÊp èm ®au
+ Trî cÊp tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp
+ Trî cÊp mÊt søc lao ®éng, Trî cÊp tµn tËt
1.1.2.1.2. Quü b¶o hiÓm x· héi (BHXH):
Lµ mét kho¶n tiÒn trÝch lËp ng-êi lao ®éng t¹m thêi hay vÜnh viÔn mÊt
søc lao ®éng nh- èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng, nghØ mÊt søc, nghØ h-u .
Quü BHXH ®-îc trÝch lËp theo mét tû lÖ phÇn tr¨m nhÊt ®Þnh cña chÕ ®é tµi
chÝnh Nhµ n-íc quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l-¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ cho c«ng
nh©n viªn ®-îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, tuú
theo møc ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, tuú theo chÕ ®é tµi chÝnh cña
mçi quèc gia mµ quy ®Þnh mét tû lÖ trÝch BHXH. Nh- chÕ ®é hiÖn nay trÝch
BHXH lµ 20%, trong ®ã 15% ®-îc trÝch vµo chi phÝ SXKD, cßn 5% trõ vµo
thu nhËp cña ng-êi lao ®éng.
1.1.2.1.3. B¶o hiÓm YtÕ (BHYT):
Lµ mét kho¶n trî cÊp tiÒn thuèc men, kh¸m ch÷a bÖnh cho ng-êi lao
®éng, khi èm ®au ph¶i ®iÒu trÞ trong thêi gian lµm viÖc t¹i c«ng ty. Quü
BHYT ®-îc trÝch theo tû lÖ phÇn tr¨m quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l-¬ng ph¶i
tr¶ cho c«ng nh©n viªn vµ ®-äc tÝnh vµo chi phÝ SXKD. ChÕ ®é trÝch ë n-íc ta
hiÖn nay lµ 3%, trong ®ã 2% trÝch vµo chi phÝ SXKD, cßn 1% trÝch vµo thu
nhËp cña ng-êi lao ®éng.
1.1.2.1.4. Kinh phÝ c«ng ®oµn (KPC§):
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Quü ®-îc x©y dùng nªn víi môc ®Ých chi tiªu cho c¸c ho¹t ®éng c«ng
®oµn, hµng th¸ng doanh nghiÖp ph¶i trÝch theo mét tû lÖ phÇn tr¨m quy ®Þnh
trªn tæng sè tiÒn l-¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ cho ng-êi lao ®éng. Theo chÕ ®é hiÖn
hµnh tû lÖ trÝch kinh phÝ c«ng ®oµn lµ 2% ®-îc trÝch vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh.
1.2 - C¸c h×nh thøc tr¶ l-¬ng.
ChÝnh s¸ch l-¬ng lµ mét chÝnh s¸ch linh ®éng, uyÓn chuyÓn phï hîp víi
hoµn c¶nh x· héi, víi kh¼ n¨ng cña tõng c«ng ty- xÝ nghiÖp, ®èi chiÕu víi c¸c
c«ng ty – xÝ nghiÖp kh¸c trong cïng ngµnh. Chóng ta kh«ng thÓ vµ kh«ng
nªn ¸p dông c«ng thøc l-¬ng mét c¸ch m¸y mãc cã tÝnh chÊt ®ång nhÊt cho
mäi c«ng ty, xÝ nghiÖp. Cã c«ng ty ¸p dông chÕ ®é kho¸n s¶n phÈm th× n¨ng
xuÊt lao ®éng cao, gi¸ thµnh h¹. Nh-ng c«ng ty kh¸c l¹i thÊt b¹i nÕu ¸p dông
chÕ ®é tr¶ l-¬ng nµy, mµ ph¶i ¸p dông chÕ ®é tr¶ l-¬ng theo giê céng víi
th-ëng . . . Do vËy viÖc tr¶ l-¬ng rÊt ®a d¹ng, nhiÒu c«ng ty phèi hîp nhiÒu
ph-¬ng ph¸p tr¶ l-¬ng cho phï hîp víi khung c¶nh kinh doanh cña m×nh.
Th-êng th× mét c«ng ty, xÝ nghiÖp ¸p dông c¸c h×nh thøc tr¶ l-¬ng sau :
1.2.1. Tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm:
Tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm lµ h×nh thøc tr¶ l-¬ng cho ng-êi lao ®éng dùa
trùc tiÕp vµo sè l-îng vµ chÊt l-îng s¶n phÈm ( hay dÞch vô ) mµ hä hoµn
thµnh. ®©y lµ h×nh thøc ®-îc ¸p dông réng r·i trong c¸c doanh nghiÖp nhÊt lµ
doanh nghiÖp s¶n xuÊt chÕ taä s¶n phÈm.
H×nh thøc tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm cã nh÷ng ý nghÜa sau:
+ Qu¸n triÖt tèt nguyªn t¾c tr¶ l-¬ng theo lao ®éng v× tiÒn l-¬ng mµ
ng-êi lao ®éng nhËn ®-îc phô thuéc vµo sè l-îng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh.
§iÒu nµy sÏ cã t¸c dông lµm t¨ng n¨ng xuÊt cña ng-êi lao ®éng.
+ Tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm cã t¸c dông trùc tiÕp khuyÕn khÝch ng-êi lao
®éng ra søc häc tËp n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ, tÝch luü kinh nghiÖm, rÌn
luyÖn kü n¨ng, ph¸t huy s¸ng t¹o, . . . ®Ó n©ng cao kh¼ n¨ng lµm viÖc vµ n¨ng
xuÊt lao ®éng.
+ Tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm cßn cã ý nghÜa to lín trong viÖc n©ng cao vµ
hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý, n©ng cao tÝnh tù chñ, chñ ®éng lµm viÖc cña
ng-êi lao ®éng. Cã c¸c chÕ ®é tr¶ l-¬ng s¶n phÈm nh- sau:
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
1.2.1.1. Tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp:
ChÕ ®é tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp ®-îc ¸p dông réng r·i ®èi víi
ng-êi trùc tiÕp s¶n xuÊt trong ®iÒu kiÖn lao ®éng cña hä mang tÝnh ®éc lËp
t-¬ng ®èi, cã thÓ ®Þnh møc vµ nghiÖm thu s¶n phÈm mét c¸ch riªng biÖt.
1.2.1.2. Tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm cã th-ëng cã ph¹t:
TiÒn l-¬ng tr¶ theo s¶n phÈm cã th-ëng cã ph¹t lµ tiÒn l-¬ng tr¶ theo s¶n
phÈm g¾n víi chÕ ®é tiÒn l-¬ng trong s¶n xuÊt nh- : Th-ëng tiÕt kiÖm vËt t-,
th-ëng n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm, th-ëng gi¶m tû lÖ hµng háng, . . . vµ
cã thÓ ph¹t trong tr-êng hîp ng-êi lao ®éng lµm ra s¶n phÈm háng, hao phÝ
vËt t-, kh«ng ®¶m b¶o ngµy c«ng qui ®Þnh, kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®-îc
giao.
C¸ch tÝnh nh- sau:
TiÒn l-¬ng = TiÒn l-¬ng theo s¶n phÈm + TiÒn th-ëng – TiÒn
trùc tiÕp (gi¸n tiÕp)
ph¹t
1.2.1.3. Tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn:
Theo h×nh thøc nµy tiÒn l-¬ng bao gåm hai phÇn:
- PhÇn thø nhÊt
: C¨n cø vµo møc ®é hoµn thµnh ®Þnh møc lao
®éng, tÝnh ra ph¶i tr¶ cho ng-êi lao ®éng trong ®Þnh møc.
- PhÇn thø hai
: C¨n cø vµo møc ®é v-ît ®Þnh møc ®Ó tÝnh
tiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ theo tû lÖ luü tiÕn. Tû lÖ hoµn thµnh v-ît møc cµng cao th×
tû lÖ luü tiÕn cµng nhiÒu.
H×nh thøc nµy khuyÕn khÝch ng-êi lao ®éng t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng vµ
c-êng ®é lao ®éng ®Õn møc t«Ý ®a do vËy th-êng ¸p dông ®Ó tr¶ cho ng-êi
lµm viÖc trong kh©u träng yÕu nhÊt hoÆc khi doanh nghiÖp ph¶i hoµn thµnh
gÊp mét ®¬n ®Æt hµng.
1.2.1.4. H×nh thøc tr¶ l-¬ng kho¸n:
TiÒn l-¬ng kho¸n lµ h×nh thøc tr¶ l-¬ng cho ng-êi lao ®éng theo khèi
l-îng vµ chÊt l-îng c«ng viÖc mµ hä hoµn thµnh. H×nh thøc nµy ¸p dông cho
nh-ng c«ng viÖc nÕu giao cho tõng chi tiÕt, tõng bé phËn sÏ kh«ng cã lîi ph¶i
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
bµn giao toµn bé khèi l-îng c«ng viÖc cho c¶ nhãm hoµn thµnh trong thêi
gian nhÊt ®Þnh. H×nh thøc nµy bao gåm c¸c c¸ch tr¶ l-¬ng sau:
+ Tr¶ l-¬ng kho¸n gän theo s¶n phÈm cuèi cïng: Lµ h×nh thøc tr¶ l-¬ng
theo s¶n phÈm nh-ng tiÒn l-¬ng ®-îc tÝnh theo ®¬n gi¸ tËp hîp cho s¶n phÈm
hoµn thµnh ®Õn c«ng viÖc cuèi cïng. H×nh thøc nµy ¸p dông cho nh÷ng doanh
nghiÖp mµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ nh»m khuyÕn
khÝch ng-êi lao ®éng quan t©m ®Õn chÊt l-îng s¶n phÈm
+ Tr¶ l-¬ng kho¸n quü l-¬ng : Theo h×nh thøc nµy doanh nghiÖp tÝnh
to¸n vµ giao kho¸n quü l-¬ng cho tõng phßng ban, bé phËn theo nguyªn t¾c
hoµn thµnh c«ng t¸c hay kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch.
+ Tr¶ l-¬ng kho¸n thu nhËp : tuú thuéc vµo kÕt qu¶ kinh doanh cña
doanh nghiÖp mµ h×nh thµnh quü l-¬ng ®Ó ph©n chia cho ng-êi lao ®éng. Khi
tiÒn l-¬ng kh«ng thÓ h¹ch to¸n riªng cho tõng ng-êi lao ®éng th× ph¶i tr¶
l-¬ng cho c¶ tËp thÓ lao ®éng ®ã, sau ®ã míi tiÕn hµnh chia cho tõng ng-êi.
Tr¶ l-¬ng theo h×nh thøc nµy cã t¸c dông lµm cho ng-êi lao ®éng ph¸t
huy s¸ng kiÕn vµ tÝch cùc c¶i tiÕn lao ®éng ®Ó tèi -u ho¸ qu¸ tr×nh lµm viÖc,
gi¶m thêi gian c«ng viÖc, hoµn thµnh c«ng viÖc giao kho¸n.
1.2.2. H×nh thøc tr¶ l-¬ng theo thêi gian:
TiÒn l-¬ng tr¶ theo thêi gian chñ yÕu ¸p dông ®èi víi nh÷ng ng-êi lµm
c«ng t¸c qu¶n lý. §èi víi nh÷ng c«ng nh©n trùc tiÕn s¶n xuÊt th× h×nh thøc tr¶
l-¬ng nµy chØ ¸p dông ë nh÷ng bé phËn lao ®éng b»ng m¸y mãc lµ chñ yÕu
hoÆc c«ng viÖc kh«ng thÓ tiÕn hµnh ®Þnh møc mét c¸ch chÆt chÏ vµ chÝnh x¸c,
hoÆc v× tÝnh chÊt cña s¶n xuÊt nÕu thùc hiÖn tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm sÏ kh«ng
®¶m b¶o ®-îc chÊt l-îng s¶n phÈm.
H×nh thøc tr¶ l-¬ng theo thêi gian cã nhiÒu nh-îc ®iÓm h¬n h×nh thøc
tiÒn l-¬ng theo s¶n phÈm v× nã ch-a g¾n thu nhËp cña ng-êi víi kÕt qu¶ lao
®éng mµ hä ®· ®¹t ®-îc trong thêi gian lµm viÖc.
H×nh thøc tr¶ l-¬ng theo thêi gian cã hai chÕ ®é sau:
1.2.2.1. Tr¶ l-¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n:
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ChÕ ®é tr¶ l-¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n lµ chÕ ®é tiÒn l-¬ng mµ tiÒn
l-¬ng nhËn ®-îc cña c«ng nh©n do møc l-¬ng cÊp bËc cao hay thÊp vµ thêi
gian lµm viÖc thùc tÕ nhiÒu hay Ýt quyÕt ®Þnh
ChÕ ®é tr¶ l-¬ng nµy chØ ¸p dông ë nh÷ng n¬i khã xac ®Þnh ®Þnh møc
lao ®éng, khã ®¸nh gi¸ c«ng viÖc chÝnh x¸c
TiÒn l-¬ng ®ù¬c tÝnh nh- sau:
Ltt = Lcb x T
Trong ®ã :
Ltt
- TiÒn l-¬ng thùc tÕ ng-êi lao ®éng nhËn ®-îc
Lcb
- TiÒn l-¬ng cÊp bËc tÝnh theo thêi gian.
T
- Thêi gian lµm viÖc.
Cã ba lo¹i tiÒn l-¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n:
+ L-¬ng giê
+ L-¬ng ngµy
thùc tÕ trong th¸ng
+ L-¬ng th¸ng
: TÝnh theo l-¬ng cÊp bËc vµ sè giê lµm viÖc
: TÝnh theo møc l-¬ng cÊp bËc vµ sè ngµy lµm viÖc
: TÝnh theo møc l-¬ng cÊp bËc th¸ng
1.2.2.2. ChÕ ®é tr¶ l-¬ng theo thêi gian cã th-ëng:
ChÕ ®é tr¶ l-¬ng nµy lµ sù kÕt hîp gi÷a chÕ ®é tr¶ l-¬ng theo thêi gian
®¬n gi¶n víi tiÒn th-ëng khi ®¹t ®-îc chØ tiªu sè l-îng hoÆc chÊt l-îng qui
®Þnh.
ChÕ ®é tr¶ l-¬ng nµy ¸p dông chñ yÕu víi nh÷ng c«ng nh©n phô lµm
c«ng phôc vô nh- c«ng nh©n söa ch÷a, ®iÒu chØnh thiÕt bÞ .. .Ngoµi ra cßn ¸p
dông ®èi víi nh÷ng c«ng nh©n ë nh÷ng kh©u cã tr×nh ®é c¬ khÝ ho¸ cao, tù
®éng ho¸ hoÆc nh÷ng c«ng nh©n tuyÖt ®èi ph¶i ®¶m b¶o chÊt l-îng.
C«ng thøc tÝnh nh- sau:
TiÒn l-¬ng ph¶i tr¶
=
cho ng-êi lao ®éng
TiÒn l-¬ng tr¶
+
TiÒn th-ëng
theo thêi gian
ChÕ ®é tr¶ l-¬ng nµy cã nhiÒu -u ®iÓm h¬n chÕ ®é tr¶ l-¬ng theo thêi
gian ®¬n gi¶n. Trong chÕ ®é nµy kh«ng ph¶n ¸nh tr×nh ®é thµnh th¹o vµ thêi
gian lµm viÖc thùc tÕ g¾n chÆt víi thµnh tÝch c«ng t¸c cña tõng ng-êi th«ng
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
qua chØ tiªu xÐt th-ëng ®· ®¹t ®-îc. V× vËy nã khuyÕn khÝch ng-êi lao ®éng
quan t©m ®Õn tr¸ch nhiÖm vµ c«ng t¸c cña m×nh.
1.2.3. Mét sè chÕ ®é kh¸c khi tÝnh l-¬ng:
1.2.3.1. ChÕ ®é th-ëng:
TiÒn th-ëng thùc chÊt lµ kho¶n tiÒn bæ sung cho tiÒn l-¬ng nh»m qu¸n
triÖt h¬n nguyªn t¾c ph©n phÝ lao ®éng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt
kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp.
TiÒn th-ëng lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p khuyÕn khÝch vËt chÊt ®èi
víi ng-êi lao ®éng trong qu¸ tr×nh lµm viÖc. Qua ®ã n©ng cao n¨ng xuÊt lao
®éng, n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm, rót ng¾n thêi gian lµm viÖc.
+ §èi t-îng xÐt th-ëng:
Lao ®éng cã thêi gian lµm viÖc t¹i daonh nghiÖp tõ mét n¨m trë lªn
Cã ®ãng gãp vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp
+ Møc th-ëng : møc th-ëng mét n¨m kh«ng thÊp h¬n mét th¸ng l-¬ng
theo nguyªn t¾c sau :
C¨n cø vµo kÕt qu¶ ®ãng gãp cña ng-êi lao ®éng ®èi víi doanh nghiÖp
thÓ hiÖn qua n¨ng xuÊt lao ®éng, chÊt l-îng c«ng viÖc.
C¨n cø vµo thêi gian lµm viÖc t¹i doanh nghiÖp
+ C¸c lo¹i tiÒn th-ëng : TiÒn th-ëng bao gåm tiÒn th-ëng thi ®ua ( lÊy
tõ quÜ khen th-ëng) vµ tiÒn th-ëng trong s¶n xuÊt kinh doanh ( th-ëng n©ng
cao chÊt l-îng s¶n phÈm, th-ëng tiÕt kiÖm vËt t-, th-ëng ph¸t minh s¸ng kiÕn)
TiÒn th-ëng trong s¶n xuÊt kinh doanh (th-êng xuyªn) : h×nh thøc nµy
cã tÝnh chÊt l-¬ng, ®©y thùc chÊt lµ mét phÇn cña quü l-¬ng ®-îc t¸ch ra ®Ó
tr¶ cho ng-êi lao ®éngd-íi h×nh thøc tiÒn th-ëng cho mét tiªu chÝ nhÊt ®Þnh.
TiÒn th-ëng vÒ chÊt l-îng s¶n phÈm : Kho¶n tiÒn nµy ®-îc tÝnh trªn c¬
së tû lÖ qui ®Þnh chung (kh«ng qu¸ 40%) vµ sù chªnh lÖch gi¸ gi÷a s¶n phÈm
cÊp cao vµ s¶n phÈm cÊp thÊp.
TiÒn th-ëng thi ®ua : (kh«ng th-êng xuyªn ): Lo¹i tiÒn th-ëng nµy
kh«ng thuéc quü l-¬ng mµ ®-îc trÝch tõ quü khen th-ëng, kho¶n tiÒn nµy
®-îc tr¶ d-íi h×nh thøc ph©n lo¹i trong mét kú (Quý, nöa n¨m, n¨m)
1.2.3.2. ChÕ ®é phô cÊp:
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
- Phô cÊp tr¸ch nhiÖm: Nh»m bï ®¾p cho nh÷ng ng-êi võa trùc tiÕp s¶n
xuÊt hoÆc lµm c«ng viÖc chuyªn m«n nghiÖp vô võa kiÖn nhiÖm c«ng
t¸c qu¶n lý kh«ng thuéc chøc vô l·nh ®¹o bæ nhiÖm hoÆc nh÷ng ng-êi
lµm viÖc ®ßi hái tr¸ch nhiÖm cao ch-a ®-îc x¸c ®Þnh trong møc l-¬ng.
Phô cÊp tr¸ch nhiÖm ®-îc tÝnh vµ tr¶ cïng l-¬ng th¸ng. §èi víi doanh
nghÖp, phô cÊp nµy ®-îc tÝnh vµo ®¬n gi¸ tiÒn l-¬ng vµ tÝnh vµo chi phÝ
l-u th«ng.
- Phô cÊp kh¸c: Lµ c¸c kho¶n phô cÊp thªm cho ng-êi lao ®éng nh- lµm
ngoµi giê, lµm thªm, . . .
- Phô cÊp thu hót:
¸p dông ®èi víi c«ng nh©n viªn chøc ®Õn lµm viÖc
t¹i nh÷ng vïng kinh tÕ míi, c¬ së kinh tÕ vµ c¸c ®¶o xa cã ®iÒu kiÖn
sinh ho¹t ®Æc biÖt khã kh¨n do ch-a cã c¬ së h¹ tÇng ¶nh h-ëng ®Õn ®êi
sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ng-êi lao ®éng.
x
1.3 – kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng
trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
1.3.1. C¸c chøng tõ sö dông:
Theo Q§ sè 1141/TC/Q§/C§KT ngµy 01 th¸ng 11 n¨m 1995 cña Bé
tr-ëng Bé Tµi chÝnh quy ®Þnh vÒ chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n lao ®éng tiÒn l-¬ng,
kÕ to¸n sö dông c¸c chøng tõ sau:
+ B¶ng chÊm c«ng sè 01 – L§ - TL
+ B¶ng thanh to¸n l-¬ng sè 02 – L§ - TL
+ PhiÕu chi BHXH sè 03 – L§ - TL
+ B¶ng thanh to¸n BHXH sè 04 – L§ - TL
+ B¶ng thanh to¸n tiÒn th-ëng sè 05 – L§ - TL
+ PhiÕu x¸c nhËn SP hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh sè 06 – L§ TL.
Ngoµi c¸c ch-ngs tõ b¾t buéc theo quy ®Þnh cña Nhµ n-íc, trong c¸c
doanh nghiÖp cã thÓ sö dông theo c¸c chøng tõ kÕ to¸n h-íng dÉn nh- sau:
+ PhiÕu lµm thªm giê sè 076 – L§ - TL
+ Hîp ®ång giao kho¸n sè 08 – L§ - TL
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ Biªn b¶n ®iÒu tra tai n¹n lao ®éng sè 09 – L§ - TL.
1.3.2. H¹ch to¸n sè l-¬ng lao ®éng:
H¹ch to¸n sè l-îng lao ®éng lµ h¹ch to¸n sè l-îng tõng lo¹i lao ®éng
theo nghÒ nghiÖp, c«ng viÖc vµ tr×nh ®é tay nghÒ cña c«ng nh©n.
Trong c«ng ty, viÖc theo dâi c¸c chi tiÕt vÒ sè l-îng lao ®éng ®-îc thùc
hiÖn trªn gäi lµ danh s¸ch c¸n bé c«ng nh©n viªn trong ®ã cã chi tiÕt vÒ sè
l-îng lao ®éng theo tõng bé phËn nh»m th-êng xuyªn n¾m ch¾c sè l-îng lao
®éng hiÖn cßn cña ®¬n vÞ.
1.3.3. H¹ch to¸n sö dông thêi gian lao ®éng:
Lµ hach to¸n sö dông thêi gian lao ®éng ®èi tõng c«ng nh©n trong
doanh nghiÖp, kÕ to¸n dùa vµo b¶ng chÊm c«ng sæ tæng hîp thêi gian lao
®éng.
§Ó qu¶n lý thêi gian lao ®éng, c¸c doanh nghiÖp sö dông nhiÒu ph-¬ng
ph¸p kh¸c nhau, phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý lao ®éng cña mçi
doanh nghiÖp nh- chÊm c«ng, . . . .
1.3.4. H¹ch to¸n kÕt qu¶ gian lao ®éng:
Lµ ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ghi chÐp lao ®éng cña c«ng nh©n viªn b»ng sè
l-îng s¶n phÈm hµng th¸ng. KÕ to¸n ph¶i lËp b¶ng thanh to¸n tiÒn l-¬ng cho
tõng ph©n x-ëng s¶n xuÊt, tõng phßng ban, tõ ®ã lµm c¨n cø ®Ó tÝnh l-¬ng cho
tõng ng-êi. Trong b¶ng thanh to¸n l-¬ng ph¶i ghi râ tõng kho¶n tiÒn l-¬ng
s¶n phÈm, l-¬ng thêi gian, c¸c kho¶n phô cÊp, trî cÊp, khÊu trõ, sè cßn l¹i
ng-êi lao ®éng ®-îc lÜnh.
ViÖc h¹ch to¸n sè l-îng lao ®éng, thêi gian sö dông lao ®éng vµ kÕt
qña lao ®éng cã tÇm quan träng rÊt lín trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ chØ ®¹o s¶n
xuÊt, ®ång thêi còng lµ tiÒn ®Ò cho viÖc h¹ch to¸n tiÒn l-¬ng vµ BHXH.
1.4 – kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng.
1.4.1. H¹ch to¸n chi tiÕt tiÒn l-¬ng vµ BHXH:
C«ng t¸c ph¶i lµm tr-íc tiªn cña viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n tiÒn l-¬ng lµ
kiÓm tra c¸c chøng tõ ban ®Çu vÒ tiÒn l-¬ng nh-: B¶ng chÊm c«ng, phiÕu b¸o
s¶n phÈm hoµn thµnh,......do nh©n viªn c¸c ph©n x-ëng ®-a lªn.
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Néi dung chøng tõ sau khi kiÓm tra sÏ lµ c¨n cø ®Ó tÝnh l-¬ng cho tõng
c«ng nh©n cña tõng ®¬n vÞ, tõng ph©n x-ëng s¶n xuÊt.
XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu s¶n xuÊt cã tÝnh kÕ ho¹ch vµ gi¸ thµnh ®-îc tÝnh
theo kho¶n môc chi phÝ nªn viÖc tÝnh to¸n vµ ph©n bæ tiÒn l-¬ng, BHXH,...
ph¶i c¨n cø trªn nh÷ng quy ®Þnh sau:
1.4.1.1. Ph©n bæ tiÒn l-¬ng vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm:
- TiÒn l-¬ng chÝnh cña c«ng nh©n s¶n xuÊt s¶n phÈm ®-îc tÝnh trùc tiÕp
cho tõng s°n phÈm v¯ ph°n ²nh v¯o t¯i kho°n 622 “Chi phÝ nh©n c«ng
trùc tiÕp” (theo kho°n môc tiÒn l¬ng).
- TiÒn l-¬ng phô cÊp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt ®-îc ph©n bæ víi tû lÖ víi
l-¬ng chÝnh kho¶n môc tiÒn l-¬ng vµ ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n 622.
- TiÒn l-¬ng chÝnh vµ phô cña c¸n bé c«ng nh©n viªn qu¶n lý ph©n x-ëng
vµ söa ch÷a m¸y mãc, thiÕt bÞ cña ph©n x-ëng s¶n xuÊt chÝnh ®-îc
h¹ch to¸n vµo tµi kho°n 627 “Chi phÝ s°n xuÊt chung”.
- TiÒn l-¬ng chÝnh, phô cña c¸n bé qu¶n lý doanh nghiÖp ®-îc ph¶n ¸nh
v¯o t¯i kho°n 642 “Chi phÝ qu°n lý doanh nghiÖp”.
1.4.1.2. TrÝch b¶o hiÓm x· héi:
TrÝch BHXH tû lÖ 20% trªn tæng sè tiÒn l-¬ng c¬ b¶n cho c¸n bé c«ng
nh©n viªn, trong ®ã 15% ®-îc trÝch vµ tÝnh trùc tiÕp µo gi¸ thµnh s¶n phÈm
theo quy ®Þnh sau:
- TrcÝh BHXH cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ®-îc h¹ch to¸n vµo tµi
kho¶n 622.
- TrÝch BHXH cña c¸n bé c«ng nh©n qu¶n lý ph©n x-ëng vµ c«ng nh©n
söa ch÷a m¸y mãc, thiÕt bÞ cña ph©n x-ëng s¶n xuÊt chÝnh ®-îc h¹ch
to¸n vµo tµi kho¶n 627.
- TrÝch BHXH cña c¸n bé qu¶n lý ®¬n vÞ ®-îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n
642.
- TrÝch BHXH cña c«ng nh©n ph©n x-ëng s¶n xuÊt phô ®-îc h¹ch to¸n
vµo tµi kho¶n 622.
1.4.1.3. TrÝch tr-íc tiÒn l-¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt
s¶n phÈm:
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Môc ®Ých trÝch tr-íc tiÒn l-¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n lµm cho gi¸
thµnh s¶n phÈm æn ®Þnh, Ýt bÞ ®ét biÕn t¨ng lªn trong tr-êng hîp c«ng nh©n
nghØ phÐp dån dËp vµo mét th¸ng ®Æc biÖt nµo ®ã trong n¨m kÕ ho¹ch.
Do vËy, cÇn ph¶i trÝch tr-íc l-¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, thÓ
hiÖn nh- sau:
TiÒn l-¬ng nghØ phÐp
trÝch tr-íc hµng th¸ng
TiÒn l-¬ng thùc
=
tÝnh vµo gi¸ thµnh SP
chi cña th¸ng
Tû lÖ trÝch
X
®· tÝnh cho tõng SP
tr-íc l-¬ng
nghØ phÐp
Trong ®ã:
∑ l-¬ng nghØ phÐp
CNSX trong n¨m kÕ ho¹ch
Tû lÖ trÝch tr-íc l-¬ng nghØ phÐp =
X 100
∑ l-¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng
nh©n s¶n xuÊt
1.4.1.4. Chøng tõ vµ tµi kho¶n kÕ to¸n:
H¹ch to¸n tiÒn l-¬ng, BHXH, BHYT, KPC§ chñ yÕu sö dông c¸c
chøng tõ vÒ tÝnh to¸n tiÒn l-¬ng, tiÒn th-ëng, BHXH nh-:
- B¶ng thanh to¸n tiÒn l-¬ng mÉu sè 02 – L§ - TL
- B¶ng thanh to¸n BHXH mÉu sè 04 – L§ - TL
- B¶ng thanh to¸n tiÒn th-ëng mÉu sè 05 – L§ - TL
- C¸c phiÕu chi, chøng tõ c¸c t×a liÖu kh¸c vÒ c¸c kho¶n khÊu trõ, trÝch
nép liªn quan. C¸c chøng tõ trªn cã thÓ lµm c¨n cø ®Ó ghi sæ trùc tiÕp
hoÆc lµm c¬ së ®Ó tæng hîp råi míi ghi sæ kÕ to¸n.
KÕ to¸n tiÒn l-¬ng, BHXH, BHYT, KPC§ sö dông c¸c t×a kho¶n chñ
yÕu: TK334, TK338.
Tµi kho¶n 334: Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
Dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n ph¶i tr¶ vµ t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n
ph¶i tr¶ cho CNV vÒ tiÒn l-¬ng, tiÒn th-ëng, BHXH c¸c kho¶n thuéc vÒ thu
nhËp cña CNV.
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Tµi kho¶n 338: Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c
Dïng ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép
kh¸c.
TK 338 chi tiÕt lµm 6 tiÓu kho¶n:
- 3381
: Tµi s¶n thõa chê gi¶i quyÕt
- 3382
: Kinh phÝ c«ng ®oµn
- 3383
: B¶o hiÓm x· héi
- 3384
: B¶o hiÓm y tÕ
- 3387
: Doanh thu nhËn tr-íc
- 3388
: Ph¶i nép kh¸c
Ngoµi ra c¸c tµi kho¶n 334, 338, kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch
theo l-¬ng cßn ph¶i sö dông ®Õn c¸c tµi kho¶n nh-:
TK622
: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
TK627
: Chi phÝ s¶n xuÊt chung
TK641
: Chi phÝ b¸n hµng
TK642
: Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp,....
Sæ kÕ to¸n sö dông trong kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo
l-¬ng:
C¨n cø vµo tõng h×nh thøc kÕ to¸n mµ doanh nghiÖp hiÖn ®ang ¸p dông,
kÕ to¸n tiÒn l-¬ng më nh÷ng sæ s¸ch kÕ to¸n cho thÝch hîp.
Trong h×nh thøc kÕ to¸n ch-ngs tõ ghi sæ mµ C«ng ty T- vÊn X©y dùng
vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ®ang sö dông, kÕ to¸n tiÒn l-¬ng sö dông c¸c sæ: Sæ
c¸i tµi kho¶n 334, tµi kho¶n 338 (më theo chi tiÕt).
§Ó ph©n bæ chi phÝ hoÆc h¹ch to¸n c¸c kho¶n trÝch tr-íc, kÕ to¸n cã thÓ
sö dông b¶ng ph©n bæ tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng.
1.4.1.5. Tæng hîp ph©n bæ tiÒn l-¬ng, trÝch BHXH, BHYT, KPC§:
Hµng th¸ng, kÕ to¸n tiÕn hµnh tæng hîp tiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ trong kú cho
tõng ®èi t-îng, tõng bé phËn vµ tiÕn hµnh trÝch BHXH, BHYT, KPC§ ®-îc
thùc hiÖn trªn b¶ng phÈn bæ tiÒn l-¬ng vµ trÝch BHXH.
Ngoµi tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n b¶o hiÓm, kinh phÝ c«ng ®oµn, b¶ng ph©n
bæ cßn ph¶i ph¶n ¸nh viÖc trÝch tr-íc l-¬ng cña c«ng nh©n, c¸n bé c¸c ®¬n vÞ.
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Hµng th¸ng, trªn c¬ së c¸c chøng tõ tËp hîp ®-îc, kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n
lo¹i vµ tiÕn hµng tÝnh l-¬ng ph¶i tr¶ cho tõng ®èi t-îng lao ®éng, trong ph©n
bæ tiÒn l-¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp kh¸c ®Ó ghi vµo c¸c cét thuéc phÇn Ghi cã
cða t¯i kho°n 334 “ Ph°i tr° CNV” ë c²c dïng phï hîp.
C¨n cø vµo tiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ vµ tû lÖ trÝch tr-íc theo quy ®Þnh hiÖn
hµnh cña Nhµ n-íc vÒ trÝch BHXH, BHYT, KPC§ ®Ó trÝch vµ ghi vµo c¸c cét
Ghi cã cða TK 338 “Ph°i tr°, ph°i nép kh²c” theo chi tiÕt tiÓu kho°n phï hîp.
Ngoµi ra, kÕ to¸n cßn ph¶i c¨n cø vµo c¸c tµi liÖu liªn quan ®Ó tÝnh vµ ghi
v¯o cét cã TK 335 “Chi phÝ ph°i tr°”.
1.4.1.6. KÕ to¸n tæng hîp tiÒn l-¬ng, trÝch BHXH, BHYT, KPC§:
KÕ to¸n c¨n cø vµ c¸c chøng tõ, c¸c biÓu b¶ng ®· ®-îc tÝnh liªn quan ®Ó
thùc hiÖn viÖc h¹ch to¸n trªn sæ s¸ch;
- TiÒn l-¬ng ph¶i tr¶:
KÕ to¸n ghi:
Nî TK241
: TiÒn l-¬ng CN XDCB, söa ch÷a TSC§ (nÕu cã)
Nî TK622
: TiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ cho CN trùc tiÕp SX
Nî TK627
: TiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ cho lao ®éng gi¸n tiÕp vµ
nh©n viªn qu¶n lý x-ëng.
Nî TK641
: TiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn b¸n hµng (nÕu
Nî TK642
nghiÖp.
: TiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ cho bé phËn qu¶n lý doanh
cã)
Cã TK334
: Tæng sè tiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ cho CBCNV trong
th¸ng.
- TiÒn th-ëng ph¶i tr¶:
KÕ to¸n ghi:
Nî TK431
: Quü khen th-ëng, phóc lîi
Nî TK 622, 6271, 6421, 6411
: TiÒn th-ëng trong SXKD
Cã TK334
: Tæng sè tiÒn ph¶i tr¶ CBCNV
- TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ hµng th¸ng:
KÕ to¸n ghi:
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Nî TK 622, 627, 641, 642, 241 : PhÇn tÝnh vµo chi phÝ SXKD
Nî TK 334
: PhÇn trõ vµo thu nhËp cña CNV
Cã TK 338 (tiÓu kho¶n)
: Tæng sè ph¶i trÝch
- TÝnh BHXH ph¶i tr¶ CNV:
Tr-êng hîp CNV bÞ èm ®au, thai s¶n.....kÕ to¸n ph¶n ¸nh theo ®Þnh
kho¶n phï hîp tuú vµo tõng quy ®Þnh cô thÓ vµ viÖc sö dông quü BHXH ë ®¬n
vÞ.
Tr-êng hîp ph©n cÊp qu¶n lý, sö dông quü BHXH ®¬n vÞ ®-îc gi÷ l¹i
mét phÇn BHXH trÝch tr-íc ®Ó tiÕp tôc sö dông chi tiªu cho CBCNV bÞ èm
®au, thai s¶n....C¨n cø vµo quy ®Þnh vµ t×nh h×nh cô thÓ, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 338(3)
: Ph¶i tr¶ BHXH
Cã TK334
: Ph¶i tr¶ CNV
- C¸c kho¶n tÝnh khÊu trõ vµo thu nhËp cña CBCNV.
Nî TK334
: Tæng sè c¸c kho¶n khÊu trõ
Cã TK 333(8)
: ThuÕ TNDN ph¶i nép
Cã TK 141
: Sè tiÒn t¹m øng trõ vµo l-¬ng
Cã TK 138
: C¸c kho¶n båi th-êng thiÖt h¹i, vËt chÊt
- Thanh to¸n tiÒn l-¬ng, c«ng, th-ëng cho CBCNV:
Nî TK334
: C¸c kho¶n ®· thanh to¸n
Cã TK 111
: Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt
Cã TK 112
: Thanh to¸n b»ng tiÒn göi
- Khi chuyÓn nép BHXH, BHYT, KPC§:
Nî TK 338(Chi tiÕt tiÓu kho¶n) : Sè tiÒn nép
Cã TK111, 112
: Sè tiÒn nép b»ng tiÒn mÆt, tiÒn göi
- Chi tiªu KPC§ vµ ®Ó l¹i quyx KPC§ doanh nghiÖp:
Nî TK 338(2)
Cã TK111,112
: Ph¶i tr¶, nép KPC§
: SètiÒn chi tr¶
§èi víi doanh nghiÖp kh«ng thùc hiÖn viÖc trÝch tr-íc l-¬ng nghØ phÐp
cña CBCNV th× khi tÝnh l-¬ng nghØ phÐp cña CBCNV thùc tÕ ph¶i ghi:
Nî TK 622
Cã TK 334
: Chi phÝ nh©n c«ng
: Ph¶i tr¶ CNV
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Tr×nh tù kÕ to¸n vµ c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch
theo l-¬ng ®-îc tãm t¾t theo b¶ng d-íi ®©y (trang sau).
S¬ ®å sè: 01
S¬ ®å h¹ch to¸n tiÒn l-¬ng
TK141,138
TK334
TK622,627,641,642
TrÝch vµo chi phÝ kinh
doanh
C¸c kho¶n trõ vµo thu
nhËp cña CNV
TK335
TK111
L-¬ng
phÐp
Thanh to¸n b»ng tiÒn
mÆt
TrÝch
tr-íc
l-¬ng
phÐp
TK338
TK512
BHXH
TrÝch
vµo
chi
phÝ
Thanh to¸n b»ng hiÖn
vËt
TK431
C¸c
Quü
TK3331
Thanh to¸n b»ng hiÖn
vËt
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ng 2
Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ
c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng t¹i C«ng ty t- vÊn
x©y dùng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n
2.1 - mét sè nÐt Kh¸i qu¸t vÒ c«ng ty t- vÊn x©y dùng vµ
ph¸t triÓn n«ng th«n.
2.1.1. Qóa tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn:
C«ng ty T- vÊn X©y dùng vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n lµ mét doanh nghiÖp
Nhµ n-íc trùc thuéc Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n. TiÒn th©n tr-íc
®©y cña C«ng ty lµ XÝ nghiÖp thiÕt kÕ kiÕn tróc n«ng nghiÖp. C«ng ty ®æi tªn,
ra ®êi vµ ®-îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh sè 34 NN-TC/Q§, ngµy 21 th¸ng 01
n¨m 1997 cña Uû ban N«ng nghiÖp TW – nay lµ Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t
triÓn N«ng th«n.
Néi dung ngµnh nghÒ kinh doanh:
- LËp dù ¸n ®Çu t- X©y dùng c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp thùc phÈm,
d©n dông, n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n.
- Kh¶o s¸t ®Þa h×nh phôc vô lËp dù ¸n vµ thiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh XD
- ThiÕt kÕ qui ho¹ch chi tiÕt c¸c khu d©n c-, khu c«ng nghiÖp.
- ThiÕt kÕ vµ lËp tæng dù to¸n c¸c c«ng tr×nh d©n dông, c«ng nghiÖp
thùc phÈm ®Õn nhãm A; phÇn XD c¸c c«ng tr×nh CN kh¸c nhãm B, C ; c«ng
tr×nh thuû lîi ®Õn cÊp 4 nhãm C ; c«ng tr×nh giao th«ng cÊp 3.
- Ph¹m vi ho¹t ®éng trªn ®Þa bµn c¶ n-íc.
2.1.2. Quy m« cña C«ng ty:
20