Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
Lêi c¶m ¬n
§Ó hoµn thµnh ®−îc ®Ò tµi nµy ngoµi sù cè g¾ng cña b¶n th©n, t«i cßn nhËn
®−îc sù ®éng viªn gióp ®ì quý b¸u. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n TS.NguyÔn Xu©n
Quang ®2 tËn t×nh h−íng dÉn t«i trong suèt thêi gian thùc tËp còng nh− trong
viÖc hoµn thµnh chuyªn ®Ò tèt nghiÖp.
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n phßng §èi ngo¹i, phßng KÕ ho¹ch, phßng Kinh
doanh, phßng Tµi chÝnh kÕ to¸n vµ HiÖp héi chÌ ViÖt Nam, ®2 gióp t«i trong viÖc
thu thËp sè liÖu vµ nhËn thøc t×nh h×nh thùc hiÖn ®Ò tµi phôc vô cho nghiªn cøu
®Ò tµi.
Víi thêi gian thùc tËp ng¾n ngñi vµ do sù hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ nªn chuyªn
®Ò tèt nghiÖp kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. T«i rÊt mong nhËn ®−îc sù ®ãng
gãp ý kiÕn cña thÇy gi¸o vµ cña c¸c c¸n bé trong Tæng c«ng ty ®Ó hoµn thiÖn vµ
n©ng cao tr×nh ®é nhËn thøc cña b¶n th©n, gióp cho chuyªn ®Ò thùc tËp cña t«i
®¹t kÕt qu¶ tèt.
Xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Sinh viªn
Chu ThÞ H»ng
1
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
Lêi nãi ®Çu
Thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh
phÇn, vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr−êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n−íc, theo ®Þnh
h−íng x. héi chñ nghÜa, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp Nhµ n−íc ph¶i ®èi diÖn trùc
tiÕp víi thÞ tr−êng, ph¶i thay ®æi c¸ch thøc lµm ¨n míi cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn
bÒn v÷ng trong c¬ chÕ thÞ tr−êng nhÊt lµ trong thêi ®¹i tù do ho¸ th−¬ng m¹i nh−
hiÖn nay... Do ®ã c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù ®æi míi vÒ mäi mÆt ®Ó t¹o ra ®−îc
hµng ho¸ cã søc c¹nh tranh cao.
Lµ doanh nghiÖp nhµ n−íc, Tæng c«ng ty chÌ ViÖt Nam ®. dÇn dÇn tõng
b−íc thÝch nghi ®−îc víi c¬ chÕ thÞ tr−êng ®Ó t¨ng tr−ëng vµ ph¸t triÓn. C¸c s¶n
phÈm cña Tæng c«ng ty ®. chiÕm lÜnh ®−îc thÞ tr−êng trong n−íc vµ thÞ tr−êng
n−íc ngoµi, víi sù ph¸t triÓn ®ã ®. kh¼ng ®Þnh lîi thÕ cña m×nh trong tËp ®oµn
c¸c c©y c«ng nghiÖp. ChÌ lµ mét trong sè c¸c lo¹i c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m, cã
chu ký sèng dµi vµ cã gi¸ trÞ kinh tÕ lín. S¶n phÈm chÌ lµ ®å uèng cã gi¸ trÞ sö
dông cao, cã nhiÒu c«ng dông trong cuéc sèng hµng ngµy cña con ng−êi vµ ®−îc
sö dông réng r.i trªn thÕ giíi.
Tuy nhiªn còng nh− nhiÒu doanh nghiÖp kinh doanh XNK kh¸c, Tæng c«ng
ty chÌ ViÖt nam cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, thö th¸ch trong c«ng t¸c kinh doanh.
§ã lµ mèi quan t©m chung cña ban l.nh ®¹o vµ toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn
trong tæng c«ng ty lµ: Lµm thÕ nµo ®Ó ®−a ra c¸c gi¶i ph¸p phï hîp kh¾c phôc vµ
h¹n chÕ khã kh¨n, thóc ®Èy h¬n n÷a ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, t¨ng kim
ng¹ch xuÊt khÈu vµ më réng thÞ tr−êng néi ®Þa ®−a Tæng c«ng ty chÌ ViÖt Nam
lín m¹nh xøng ®¸ng lµ "con chim ®Çu ®µn" cña ngµnh chÌ ViÖt Nam.
XuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn trªn vµ qua qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i Tæng c«ng ty chÌ
ViÖt Nam, t«i ®. quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi "Mét sè gi¶i ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu
chÌ cña Tæng c«ng ty chÌ ViÖt nam" cho chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh.
Môc ®Ých cña ®Ò tµi lµ lµm râ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu
trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c«ng ty
trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, rót ra nh÷ng thµnh tùu ®. ®¹t ®−îc nh÷ng h¹n chÕ cßn
tån t¹i vµ ®−a ra mét sè biÖn ph¸p nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña Tæng
c«ng ty trong thêi gian tíi.
§èi t−îng nghiªn cøu cña chuyªn ®Ò tèt nghiÖp lµ t×nh h×nh xuÊt khÈu chÌ
cña Tæng c«ng ty chÌ ViÖt Nam.
Ph¹m vi nghiªn cøu cña chuyªn ®Ò giíi h¹n trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu chÌ
cña Tæng c«ng ty chÌ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y.
2
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn chuyªn ®Ò ®−îc chia lµm 3 ch−¬ng:
- Ch−¬ng I: Vai trß vµ néi dung cña ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu ë
doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu
- Ch−¬ng II: Thùc tr¹ng xuÊt khÈu chÌ cña tæng c«ng ty chÌ viÖt nam tõ
1998 - 2000
- Ch−¬ng III: Gi¶i ph¸p c¬ b¶n thóc ®Èy xuÊt khÈu chÌ cña Tæng c«ng ty .
Trong chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cã sö dông ph−¬ng ph¸p thèng kª vµ ph©n tÝch
sè liÖu cña c¸c n¨m ®Ó tõ ®ã ph©n tÝch cô thÓ thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña
Tæng c«ng ty.
3
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
Ch−¬ng I
vai trß vµ néi dung cña ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt
khÈu ë doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu
I- XuÊt khÈu vµ vai trß cña xuÊt khÈu trong ho¹t ®éng
kinh doanh cña doanh nghiÖp.
1- Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña xuÊt khÈu ë doanh nghiÖp th−¬ng m¹i.
1.1. Kh¸i niÖm
XuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng b¸n hµng hoÆc dÞch vô cña mét quèc gia nµy sang
mét quèc gia kh¸c nh»m ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh vµ ®êi sèng. Song ho¹t
®éng nµy cã nh÷ng nÐt riªng phøc t¹p h¬n trong n−íc nh− giao dÞch víi nh÷ng
ng−êi cã quèc tÞch kh¸c nhau, thÞ tr−êng réng lín khã kiÓm so¸t, mua b¸n qua
trung gian nhiÒu, ®ång tiÒn thanh to¸n th−êng lµ ngo¹i tÖ m¹nh vµ hµng ho¸ ph¶i
vËn chuyÓn qua biªn giíi, cöa khÈu c¸c quèc gia kh¸c nhau nªn ph¶i tu©n thñ
theo c¸c tËp qu¸n quèc tÕ còng nh− luËt lÖ tõng ®Þa ph−¬ng kh¸c nhau.
1.2. §Æc ®iÓm
Cïng víi nhËp khÈu, xuÊt khÈu lµ mét trong hai h×nh thøc c¬ b¶n, quan
träng nhÊt cña th−¬ng m¹i quèc tÕ. Nã kh«ng ph¶i lµ hµnh vi b¸n hµng riªng lÎ
mµ lµ c¶ mét hÖ thèng c¸c quan hÖ mua b¸n phøc t¹p cã tæ chøc c¶ bªn trong lÉn
bªn ngoµi nh»m môc tiªu lîi nhuËn, thóc ®Èy s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn vµ
chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®. xuÊt hiÖn tõ rÊt l©u ®êi vµ ngµy cµng ph¸t triÓn.
Tõ h×nh thøc ®¬n gi¶n ®Çu tiªn lµ hµng ®æi hµng, ngµy nay ho¹t ®éng xuÊt khÈu
®ang diÔn ra rÊt s«i ®éng víi nhiÒu h×nh thøc phong phó ®a d¹ng h¬n nh− hîp t¸c
s¶n xuÊt vµ gia c«ng quèc tÕ, chuyÓn khÈu, t¹m nhËp t¸i xuÊt, lµm c¸c dÞch vô
xuÊt khÈu, ®¹i lý, uû th¸c xuÊt khÈu...
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu diÔn ra trªn mäi lÜnh vùc, trong mäi ®iÒu kiÖn kinh
tÕ, tõ xuÊt khÈu hµng ho¸ tiªu dïng ®Õn t− liÖu s¶n xuÊt, m¸y mãc thiÕt bÞ vµ
c«ng nghÖ kü thuËt cao. TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng ®ã ®Òu cã chung mét môc ®Ých lµ
®em l¹i lîi Ých cho c¸c n−íc tham gia.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®−îc tæ chøc, thùc hiÖn víi nhiÒu nghiÖp vô, nhiÒu
kh©u tõ ®iÒu tra thÞ tr−êng n−íc ngoµi, l−¹ chän hµng ho¸ xuÊt khÈu, th−¬ng
nh©n giao dÞch, c¸c b−íc tiÕn hµnh giao dÞch ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång, tæ chøc
thùc hiÖn hîp ®ång cho ®Õn khi hµng ho¸ chuyÓn ®Õn c¶ng chuyÓn giao quyÒn së
h÷u cho ng−êi mua, hoµn thµnh thanh to¸n. Mçi kh©u, mçi nghiÖp vô nµy ph¶i
4
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
®−îc nghiªn cøu ®Çy ®ñ, kü l−ìng, ®Æt chóng trong mèi quan hÖ lÉn nhau, tranh
thñ n¾m b¾t nh÷ng lîi thÕ nh»m ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cao nhÊt, phôc vô ®Çy ®ñ vµ
kÞp thêi cho s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trong n−íc.
§èi víi ng−êi tham gia ho¹t ®éng xuÊt khÈu , tr−íc khi b−íc vµo nghiªn
cøu, thùc hiÖn c¸c kh©u nghiÖp vô ph¶i n¾m b¾t ®−îc c¸c th«ng tin vÒ nhu cÇu
hµng ho¸ , thÞ hiÕu, tËp qu¸n tiªu dïng gi¸ c¶, xu h−íng biÕn ®éng cña nã ë thÞ
tr−êng n−íc ngoµi. Nh÷ng ®iÒu ®ã ph¶i trë thµnh nÕp th−êng xuyªn trong t− duy
mçi nhµ kinh doanh Th−¬ng m¹i Quèc tÕ.
2. Vai trß cña xuÊt khÈu ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n.
§Èy m¹nh xuÊt khÈu ®−îc coi lµ vÊn ®Ò chuyÓn giao ý nghÜa ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ
vµ thùc hiÖn qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹I ho¸ ®Êt n−íc. Vai trß cña xuÊt
khÈu thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt sau:
• XuÊt khÈu t¹o nguån vèn chñ yÕu cho nhËp khÈu phôc vô c«ng
nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹I ho¸.
• XuÊt khÈu ®ãng gãp vµo viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thóc ®Èy
s¶n xuÊt ph¸t triÓn.
• XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nghµnh kh¸c cã c¬ héi ph¸t triÓn
thuËn lîi. VÝ dô khi ph¸t triÓn nghµnh dÖt may xuÊt khÈu sÏ t¹o c¬ héi
®Çy ®ñ cho viÖc ph¸t triÓn nghµnh s¶n xuÊt nguyªn liÖu nh− b«ng hay
thuèc nhuém. Sù ph¸t triÓn cña nghµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn thùc
phÈm xuÊt khÈu ( g¹o, dÇu, thùc vËt, chÌ.v.v..) cã thÓ sÏ kÐo theo sù
ph¸t triÓn cña nghµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o thiÕt bÞ phôc vô cho nã.
• XuÊt khÈu t¹o ra kh¶ n¨ng më réng thÞ tr−êng tiªu thô gãp phÇn cho
s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh.
• XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn më réng kh¶ n¨ng cung cÊp ®Çu vµo cho
s¶n xuÊt, n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt trong n−íc.
• XuÊt khÈu t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò kinh tÕ, kü thuËt nh»m c¶i t¹o vµ
n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt, hay xuÊt khÈu chÝnh lµ mét ph−¬ng tiÖn
quan träng t¹o ra vèn, kü thuËt vµ c«ng nghÖ tõ thÕ giíi bªn ngoµi vµo
ViÖt Nam nh»m thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn.
• Th«ng qua xuÊt khÈu, hµng ho¸ cña ta sÏ ph¶i tham gia vµo cuéc
c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng thÕ giíi c¶ vÒ chÊt l−îng còng nh− gi¸ c¶.
Cuéc c¹nh tranh nµy ®ßi hái chóng ta ph¶i tæ chøc l¹i s¶n xuÊt, h×nh
thµnh c¬ cÊu s¶n xuÊt lu«n thÝch nghi ®−îc víi thÞ tr−êng.
5
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
• XuÊt khÈu cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm
vµ c¶i thiÖn ®êi sèng cña nh©n d©n. T¸c ®éng ®ã thÓ hiÖn tr−íc hÕt ë
chç: s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu lµ n¬i thu hót hµng triÖu lao ®éng vµo
lµm viÖc vµ cã thu nhËp kh«ng thÊp. XuÊt khÈu cßn t¹o ra nguån vèn
®Ó nhËp khÈu vËt phÈm tiªu dïng thiÕt yÕu phôc vô ®êi sèng vµ ®¸p
øng ngµy mét phong phó thªm nhu cÇu tiªu dïng cña nh©n d©n.
• XuÊt khÈu lµ c¬ së ®Ó më réng vµ thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi
ngo¹i cña n−íc ta.
3. Vai trß cña xuÊt khÈu ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh
Nh×n nhËn d−íi gãc ®é cña mét doanh nghiÖp th× ho¹t ®éng xuÊt khÈu
thùc chÊt lµ ho¹t ®éng b¸n hµng hay ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm cña doanh
nghiÖp trªn ph¹m vi quèc tÕ. Nã kh¸c trong n−íc ë chç: B¸n ë nh÷ng thÞ tr−êng
kh¸c nhau vÒ v¨n ho¸, ng«n ng÷, luËt ph¸p, chÝnh s¸ch, tËp qu¸n tÝn ng−ìng ...
Nh−ng còng chÝnh vÒ sù kh¸c biÖt ®ã mµ më ra cho doanh nghiÖp mét c¬ héi
ph¸t triÓn kinh doanh lín h¬n vµ l©u dµi h¬n.
Tiªu thô s¶n phÈm lµ mét bé phËn quan träng cña ho¹t ®éng th−¬ng m¹i
doanh nghiÖp bëi hµng ho¸ ®−îc s¶n xuÊt ra, mua vÒ ph¶i ®−îc tiªu thô, ®ã lµ
®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh sù tån t¹i cña mét doanh nghiÖp.
Trong c¬ chÕ thÞ tr−êng, víi viÖc gia t¨ng hµng ho¸ ngµy cµng nhiÒu trªn thÞ
tr−êng, nhiÒu doanh nghiÖp ®. chuyÓn h−íng tõ s¶n xuÊt sang tiªu thô. Nh÷ng
cè g¾ng nµy cµng ngµy cµng cã ý nghÜa to lín h¬n trong viÖc thùc hiÖn môc ®Ých
kinh doanh . Tõ ®ã, kh¸i niÖm marketing xuÊt hiÖn víi nghÜa: mäi cè g¾ng
cña doanh nghiÖp ®Òu h−íng ®Õn môc ®Ých cÇn thiÕt lµ tiªu thô s¶n phÈm.
ChÝnh v× nh÷ng lý do trªn mµ ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh xuÊt khÈu ®. ®ãng gãp
mét phÇn quan träng vµo sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp mµ cô thÓ lµ:
• Th«ng qua xuÊt khÈu c¸c doanh nghiÖp trong n−íc cã thªm rÊt nhiÒu
c¬ héi ®Ó tiªu thô s¶n phÈm cña m×nh víi khèi l−îng lín vµ víi c¸c
chñng lo¹i hµng ho¸ phong phó ®a d¹ng kh¸c nhau.
• Nhê cã xuÊt khÈu mµ doanh nghiÖp lu«n lu«n s½n sµng ®æi míi vµ
hoµn thiÖn c¬ cÊu s¶n xuÊt kinh doanh phï hîp víi thÞ tr−êng vµ theo
kÞp sù ph¸t triÓn chung cña thÕ giíi.
• Doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh tiÒn hµnh ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã nhiÒu
c¬ héi më réng quan hÖ lµm ¨n bu«n b¸n víi nhiÒu ®èi t¸c n−íc ngoµi.
Qua ®ã sÏ tiÕp thu ®−îc nhiÒu kinh nghiÖm trong viÖc kinh doanh ,
qu¶n lý doanh nghiÖp cña m×nh.
6
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
• Nguån ngo¹i tÖ do xuÊt khÈu mang l¹i gióp doanh nghiÖp cã thªm
nguån tµi chÝnh m¹nh ®Ó t¸i ®Çu t− vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt c¶ vÒ chiÒu
réng còng nh− chiÒu s©u.
• Doanh nghiÖp cã thÓ mang l¹i lîi Ých cho x. héi nhiÒu h¬n th«ng qua
s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu thu hót nhiÒu lao ®éng t¹o thu nhËp æn ®Þnh,
®ång thêi t¹o ra thu nhËp ®Ó nhËp khÈu vËt t−, t− liÖu s¶n xuÊt, vËt
phÈm tiªu dïng phôc vô cho s¶n xuÊt còng nh− ®¸p øng nhu cÇu ngµy
cµng cao cña ng−êi d©n.
II- Néi dung vµ h×nh thøc xuÊt khÈu chñ yÕu cña doanh
nghiÖp.
1- C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu chñ yÕu
Cïng víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©u dµi cña m×nh, c¸c h×nh thøc kinh doanh
xuÊt khÈu ngµy cµng trë nªn phong phó vµ ®a d¹ng. HÇu hÕt c¸c h×nh thøc ®Òu
cè g¾ng khai th¸c tèi ®a nh÷ng lîi thÕ do xuÊt khÈu mang l¹i. Tuy nhiªn trong
®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ cßn yÕu nh− n−íc ta, c¸c h×nh thøc xuÊt khÈu cña c¸c
doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cßn nghÌo nµn vµ ch−a sö dông ®−îc
c¸c nguån lùc trong n−íc ®Ó xuÊt khÈu cã hiÖu qu¶ cao nh− c¸c n−íc kh¸c trong
khu vùc.
Theo NghÞ ®Þnh 33/CP (19/ 4/ 1994) th× ho¹t ®éng xuÊt khÈu ë n−íc ta bao
gåm c¸c h×nh thøc chñ yÕu sau ®©y:
1.1- XuÊt khÈu trùc tiÕp:
Lµ h×nh thøc mµ nhµ xuÊt khÈu gÆp trùc tiÕp hoÆc quan hÖ trùc tiÕp qua
®iÖn tÝn ®Ó tho¶ thuËn trùc tiÕp vÒ hµng ho¸, gÝa c¶ còng nh− c¸c biÖn ph¸p giao
dÞch víi ng−êi nhËp khÈu. Nh÷ng néi dung nµy ®−îc tho¶ thuËn mét c¸ch tù
nguyÖn, kh«ng rµng buéc víi lÇn giao dÞch tr−íc, viÖc mua kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i
g¾n liÒn víi viÖc b¸n. C¸c c«ng viÖc chñ yÕu cña lo¹i h×nh nµy lµ nhµ xuÊt khÈu
ph¶i t×m hiÓu thÞ tr−êng tiÕp cËn kh¸ch hµng, ng−êi nhËp khÈu sÏ hái gi¸ vµ ®Æt
hµng, nhµ xuÊt khÈu chµo gi¸, hai bªn kÕt thóc qu¸ tr×nh hoµn gi¸ vµ ký hîp
®ång.
1.2. XuÊt khÈu qua trung gian:
Kh¸c víi h×nh thøc xuÊt khÈu trùc tiÕp, trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu uû th¸c
tÊt c¶ mäi viÖc kiÕn lËp quan hÖ gi÷a ng−êi xuÊt khÈu vµ ng−êi nhËp khÈu còng
nh− viÖc qui ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn mua b¸n ph¶i th«ng qua mét ng−êi thø 3 ®−îc
gäi lµ ng−êi nhËn uû th¸c. Ng−êi nhËn uû th¸c tiÕn hµnh ho¹t ®éng xuÊt khÈu víi
danh nghÜa cña m×nh nh−ng mäi chi phÝ ®Òu do bªn cã hµng xuÊt khÈu, bªn uû
th¸c thanh to¸n. VÒ b¶n chÊt chi phÝ tr¶ cho bªn nhËn uû th¸c chÝnh lµ tiÒn thï
lao tr¶ cho ®¹i lý.
1.3. Bu«n b¸n ®èi l−u:
§©y lµ ph−¬ng thøc giao dÞch trong ®ã xuÊt khÈu ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ víi
nhËp khÈu. Nhµ xuÊt khÈu ®ång thêi lµ nhµ nhËp khÈu, môc ®Ých ®Ó thu vÒ hµng
7
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
ho¸ cã gi¸ trÞ t−¬ng ®−¬ng víi hµng xuÊt khÈu bëi vËy nã cßn gäi lµ ph−¬ng thøc
®æi hµng. Trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu nµy yªu cÇu c©n b»ng vÒ mÆt hµng, gi¸ c¶,
tæng gi¸ trÞ vµ ®iÒu kiÖn giao hµng ®−îc ®Æc biÖt chó ý.
1.4. Gia c«ng quèc tÕ:
Lµ ph−¬ng thøc kinh doanh ng−êi ®Æt mua gia c«ng ë n−íc ngoµi cung
cÊp m¸y mãc, thiÕt bÞ, nguyªn phô liÖu theo mÉu hµng vµ ®Þnh møc tr−íc.
Ng−êi nhËn gia c«ng lµm theo yªu cÇu cña kh¸ch, toµn bé s¶n phÈm lµm
ra ng−êi nhËn gia c«ng sÏ giao l¹i toµn bé cho ng−êi ®Æt gia c«ng vµ ®Ó nhËn tiÒn
gia c«ng gäi lµ phÝ gia c«ng.
Gia c«ng quèc tÕ lµ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu g¾n liÒn víi ho¹t ®éng s¶n
xuÊt, thÞ tr−êng n−íc ngoµi lµ n¬i cung cÊp nguyªn vËt liÖu còng chÝnh lµ n¬i
tiªu thô mÆt hµng ®ã, ®ång thêi nã cã t¸c dông lµ xuÊt khÈu lao ®éng t¹i chç,
tr−êng häc vÒ kü thuËt vµ qu¶n lý vµ lµ qu¸ tr×nh tÝch luü vèn cho nh÷ng n−íc Ýt
vèn.
1.5. T¹m nhËp t¸i xuÊt:
T¸i xuÊt lµ xuÊt khÈu trë l¹i n−íc ngoµi nh÷ng hµng ho¸ ®. ®−îc nhËp
khÈu nh−ng ch−a qua dì bÕn ë n−íc t¸i xuÊt.
N−íc xuÊt khÈu
N−íc nhËp khÈu
N−íc t¸i xuÊt
NhiÖm vô nµy lµ nghiÖp vô giao dÞch 3 bªn.
H×nh thøc chuyÓn khÈu lµ hµng ho¸ ®i th¼ng tõ n−íc xuÊt khÈu sang
n−íc nhËp khÈu kh«ng ®i qua n−íc t¸i xuÊt.
TiÒn tÖ
N−íc xuÊt khÈu
N−íc nhËp khÈu
Hµng ho¸
2- Néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp.
XuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng hÕt søc phøc t¹p vµ chÞu ¶nh h−ëng cña nhiÒu
nh©n tè kh¸c nhau. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu ph¶i tr¶i qua nhiÒu kh©u rµng buéc lÉn
nhau vµ ®ßi hái nhµ xuÊt khÈu ph¶i hÕt søc thËn träng, linh ho¹t ®Ó n¾m b¾t ®−îc
thêi c¬, gi¶m rñi ro vµ thu ®−îc lîi nhuËn cao nhÊt. Tuú theo c¸c lo¹i h×nh xuÊt
khÈu kh¸c nhau mµ sè b−íc thùc hiÖn còng nh− c¸c h×nh thøc tiÕn hµnh cã
8
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
nh÷ng nÐt kh¸c nhau. Song vÒ c¬ b¶n, néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu th−êng
bao gåm nh÷ng vÊn ®Ò chñ yÕu sau ®©y:
2.1- Nghiªn cøu thÞ tr−êng:
Nghiªn cøu thÞ tr−êng lµ c«ng viÖc cÇn thiÕt ®Çu tiªn ®èi víi bÊt cø mét
nhµ kinh doanh nµo muèn tham gia vµo thÞ tr−êng thÕ giíi. ViÖc nghiªn cøu thÞ
tr−êng tèt sÏ t¹o kh¶ n¨ng cho c¸c nhµ kinh doanh nhËn ra ®−îc quy luËt vËn
®éng cña tõng lo¹i hµng ho¸ cô thÓ th«ng qua sù biÕn ®æi nhu cÇu, hµng cung
øng, gi¸ c¶ trªn thÞ tr−êng, qua ®ã gióp nhµ kinh doanh gi¶i quyÕt ®−îc c¸c vÊn
®Ò cña thùc tiÔn kinh doanh còng nh− yªu cÇu cña thÞ tr−êng.
Nghiªn cøu thÞ tr−êng theo nghÜa réng lµ qu¸ tr×nh ®iÒu tra ®Ó t×m triÓn
väng b¸n hµng cña mét s¶n phÈm cô thÓ hay mét nhãm s¶n phÈm, kÓ c¶ ph−¬ng
ph¸p ®Ó thùc hiÖn môc tiªu ®ã. HoÆc còng cã thÓ hiÓu ®ã lµ qu¸ tr×nh thu nhËp
th«ng tin, sè liÖu vÒ thÞ tr−êng, so s¸nh, ph©n tÝch sè liÖu ®ã vµ rót ra kÕt luËn.
Nh÷ng kÕt luËn nµy sÏ gióp c¸c nhµ qu¶n lý ®−a ra quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n ®Ó lËp
kÕ ho¹ch MARKETING... ChÝnh v× thÕ, nghiªn cøu thÞ tr−êng lµ mét ho¹t ®éng
®ãng vai trß ngµy cµng quan träng gióp c¸c nhµ kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n
trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña m×nh.
Cã thÓ nãi nghiªn cøu thÞ tr−êng lµ mét c«ng viÖc kh¸ phøc t¹p v× nã tr¶i
ra trong mét kho¶ng kh«ng gian rÊt réng víi sù kh¸c biÖt vÒ lÞch sö, ®iÒu kiÖn
®Þa lý tù nhiªn vµ c¶ m«i tr−êng v¨n ho¸. Nã ®ßi hái ng−êi nghiªn cøu ph¶i cã
kh¶ n¨ng ph©n tÝch, gi¶i thÝch ®−îc nh÷ng hµnh vi, th¸i ®é c¬ b¶n trong kinh
doanh vµ tiªu dïng cña thÞ tr−êng... ChÝnh v× thÕ, viÖc nghiªn cøu thÞ tr−êng
Quèc tÕ g¾n liÒn víi chi phÝ cao vµ ph¶i ®Çu t− mét l−îng thêi gian lín.
Nghiªn cøu thÞ tr−êng th−êng ®−îc tiÕn hµnh theo hai ph−¬ng ph¸p chÝnh:
-
-
Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu t¹i bµn: Lµ thu nhËp c¸c th«ng tin tõ c¸c nguån tµi
liÖu ®. ®−îc xuÊt b¶n c«ng khai hay b¸n c«ng khai, xö lý c¸c th«ng tin ®ã.
§©y lµ ph−¬ng ph¸p phæ th«ng nhÊt v× nã ®ì tèn kÐm vµ phï hîp víi kh¶
n¨ng cña nh÷ng ng−êi xuÊt khÈu míi tham gia vµo thÞ tr−êng thÕ giíi. Tuy
nhiªn nã còng cã h¹n chÕ nh− chËm vµ møc ®é tin cËy kh«ng lín.
Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu t¹i hiÖn tr−êng: Lµ viÖc thu nhËp th«ng tin chñ yÕu
th«ng qua tiÕp xóc víi mäi ng−êi trªn hiÖn tr−êng. §©y lµ mét ph−¬ng ph¸p
®em l¹i nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c, th−êng xuyªn ®−îc xö lý gióp ng−êi xö
dông cã ph¶n øng linh ho¹t h¬n. Song ®©y còng lµ mét ho¹t ®éng tèn kÐm vµ
kh«ng ph¶i ai còng cã ®ñ tr×nh ®é ®Ó lµm ®−îc.
ViÖc nghiªn cøu thÞ tr−êng cã thÓ hiÓu mét c¸ch ®¬n gi¶n nhÊt lµ kiÓm t×m
c©u tr¶ lêi tho¶ ®¸ng cho nh÷ng c©u hái mµ doanh nghiÖp xuÊt khÈu buéc ph¶i
lµm:
9
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
* Ph©n bè d©n c− trong ®Þa bµn ra sao ?
* Møc thu nhËp cña d©n c− ?
* Tr×nh ®é v¨n ho¸ vµ nghÒ nghiÖp phæ biÕn cña d©n c−.
* Phong tôc, tËp qu¸n cña thÞ tr−êng.
* YÕu tè chÝnh cña thÞ tr−êng.
* S¶n phÈm cïng chñng lo¹i hoÆc t−¬ng tù nh− s¶n phÈm cña doanh
nghiÖp ®. xuÊt hiÖn trªn thÞ tr−êng ch−a ?
* Ph¶n øng cña ng−êi tiªu dïng víi s¶n phÈm ®ã.
* Søc tiªu thô nh÷ng s¶n phÈm cïng chñng lo¹i trªn thÞ tr−êng ?
* Nh÷ng kh¸ch hµng nµo sÏ cã nhu cÇu vÒ s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ?
* Ng−êi tiªu dïng muèn g× vµ cÇn g× ?
* Lµm thÕ nµo ®Ó tho¶ m.n nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng ?
* Søc mua cña thÞ tr−êng víi s¶n phÈm cña doanh nghiÖp.
* Ph−¬ng thøc ph©n phèi s¶n phÈm vµ m¹ng l−íi tiªu thô nµo sÏ phï hîp
vµ ®¹t hiÖu qu¶ nhÊt.
* Thêi ®iÓm nµo sÏ ®−a s¶n phÈm ra thÞ tr−êng ?
Sau khi gi¶i ®¸p ®−îc nh÷ng c©u hái trªn, nhµ xuÊt khÈu cÇn ph¶i cã kÕ
ho¹ch ®−a s¶n phÈm ra thÞ tr−êng mét c¸ch cô thÓ, chu ®¸o.
ViÖc gi¶i ®¸p nh÷ng c©u hái trªn th−êng kh«ng ®ång nhÊt gi÷a nh÷ng
ng−êi ®−îc giao nhiÖm vô nghiªn cøu, th¨m dß vµ kh¶o s¸t thÞ tr−êng. §iÒu nµy
còng dÔ hiÓu bëi tr×nh ®é nhËn thøc vµ kh¶ n¨ng cña mçi ng−êi kh¸c nhau. Do
®ã, kh«ng thÓ cö duy nhÊt mét ng−êi ®i t×m hiÓu thÞ tr−êng mµ ph¶i cö nhiÒu
ng−êi vµ trªn c¬ së ®¸nh gi¸ cña mçi ng−êi ®Ó t×m ra nh÷ng ý kiÕn ®ång nhÊt,
nh÷ng ý kiÕn x¸c ®¸ng nhÊt (trong nh÷ng ý kiÕn ®ång) sÏ ®¸nh gi¸ ®−îc thùc
chÊt nhu cÇu, thÞ tr−êng vµ søc mua cña ng−êi tiªu dïng.
Mét ®iÒu mµ nhµ xuÊt khÈu ph¶i lu«n ghi nhí r»ng nghiªn cøu thÞ tr−êng
kh«ng cã nghÜa lµ x¸c ®Þnh nhu cÇu, thÞ hiÕu, søc mua ... HiÖn nay t¹i thÞ tr−êng
mµ ph¶i cao h¬n thÕ, xa h¬n thÕ lµ t×m ®−îc khuynh h−íng cña thÞ tr−êng ®Ó s¶n
phÈm cña doanh nghiÖp lu«n lu«n hÊp dÉn vµ thuyÕt phôc ng−êi tiªu dïng.
Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu, kh¶o s¸t thÞ tr−êng ®iÒu quan träng h¬n c¶
®èi víi nhµ s¶n xuÊt lµ t×m hiÓu sù biÕn ®éng gi¸ c¶ trªn thÞ tr−êng quèc tÕ cña
mÆt hµng xuÊt khÈu. V× vËy, nhµ xuÊt khÈu cÇn cã ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ vÊn ®Ò
nµy ®Ó cã nh÷ng quyÕt ®Þnh kÞp thêi. Bªn c¹nh ®ã, do hµng ho¸ xuÊt khÈu
th−êng ph¶i ®i qua c¸c n−íc, c¸c khu vùc kh¸c nhau, do ®ã sù thay ®æi gi¸ c¶
cña hµng ho¸ chñ yÕu phô thuéc vµo c¸c kho¶n chi phÝ sau:
* Gi¸ trÞ hµng ho¸ ®¬n thuÇn.
* Bao b×.
* ThuÕ xuÊt khÈu.
* Chi phÝ vËn chuyÓn, b¶o qu¶n.
* Chi phÝ b¶o hiÓm.
* Chi phÝ kh¸c.
10
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
2.2 - X©y dùng chiÕn l−îc vµ kÕ ho¹ch kinh doanh:
* Trªn c¬ së nh÷ng kÕt qu¶ thu ®−îc trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu tiÕp cËn
thÞ tr−êng, ®¬n vÞ kinh doanh x©y dùng vµ kÕ ho¹ch kinh doanh cña m×nh. ViÖc
x©y dùng bao gåm: §¸nh gi¸ t×nh h×nh thÞ tr−êng vµ th−¬ng nh©n, ®−a ra bøc
tranh tæng qu¸t vÒ ho¹t ®éng kinh doanh, nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n.
* Lùa chän mÆt hµng, thêi c¬, ®iÒu kiÖn vµ ph−¬ng thøc kinh doanh.
* §Ò ra môc tiªu cô thÓ nh−: B¸n s¶n phÈm ë thÞ tr−êng nµo, b¸n bao
nhiªu vµ víi gi¸ bao nhiªu? ...
* §Ò ra biÖn ph¸p vµ c«ng cô thùc hiÖn nh»m ®¹t ®−îc môc tiªu ®. ®Ò ra.
* S¬ bé ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc kinh doanh th«ng qua mét sè
c¸c chØ tiªu chñ yÕu sau:
- ChØ tiªu tû suÊt ngo¹i tÖ.
- ChØ tiªu thêi gian hoµ vèn.
- ChØ tiªu tû suÊt doanh lîi.
- ChØ tiªu ®iÓm hoµ vèn.
2.3 - Tæ chøc thùc hiÖn kÕ ho¹ch xuÊt khÈu.
2.3.1 - T¹o nguån hµng xuÊt khÈu.
T¹o nguån hµng cho xuÊt khÈu lµ toµn bé ho¹t ®éng tõ ®Çu t−, s¶n xuÊt
cho c¸c nghiÖp vô nghiªn cøu thÞ tr−êng, ký kÕt hîp ®ång, thùc hiÖn hîp ®ång,
vËn chuyÓn, b¶o qu¶n ... nh»m t¹o ra hµng ho¸ cã ®Çy ®ñ tiªu chuÈn cÇn thiÕt
cho xuÊt khÈu. Nh− vËy c«ng t¸c t¹o nguån cho xuÊt khÈu cã thÓ ®−îc chia
thµnh hai ho¹t ®éng chÝnh:
* Ho¹t ®éng s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu. §èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt
hµng ho¸ xuÊt khÈu th× ®©y lµ ho¹t ®éng c¬ b¶n vµ quan träng nhÊt.
* Nh÷ng ho¹t ®éng nghiÖp vô phôc vô cho c«ng t¸c t¹o ra nguån hµng cho
xuÊt khÈu, th−êng do c¸c tæ chøc ngo¹i th−¬ng lµm chøc n¨ng trung gian.
Nh− ®. biÕt, phÇn lín c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô tæ chøc thu mua t¹o nguån
hµng xuÊt khÈu chØ lµm t¨ng thªm chi phÝ thuéc chi phÝ l−u th«ng chø kh«ng lµm
t¨ng thªm gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸. Do vËy c¸c nhµ xuÊt khÈu cÇn nghiªn
cøu ®Ó ®¬n gi¶n ho¸ c¸c nghiÖp vô nh»m t¨ng lîi nhuËn cho m×nh.
§èi víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu, hÖ thèng c¸c ®¹i lý thu
mua hµng xuÊt khÈu ®−îc coi lµ nh©n tè quan träng mang tÝnh quyÕt ®Þnh trùc
tiÕp ®Õn chÊt l−îng cña hµng xuÊt khÈu, ®Õn tiÕn ®é giao hµng, thùc hiÖn hîp
®ång, uy tÝn cña doanh nghiÖp vµ hiÖu qu¶ kinh doanh. Thùc tÕ cho thÊy mét
doanh nghiÖp xuÊt khÈu m¹nh kh«ng ph¶i chØ v× dµi vèn mµ lµ do cã hÖ thèng
ch©n hµng m¹nh, hÖ thèng ®¹i lý thu mua réng kh¾p, ho¹t ®éng th−êng xuyªn,
b¸m s¸t thÞ tr−êng.
11
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
C«ng t¸c thu mua t¹o nguån hµng xuÊt khÈu lµ hÖ thèng c¸c c«ng
viÖc bao gåm:
2.3.1a - Nghiªn cøu nguån hµng xuÊt khÈu:
§©y lµ viÖc nghiªn cøu kh¶ n¨ng cung cÊp hµng xuÊt khÈu trªn thÞ tr−êng,
®−îc x¸c ®Þnh bëi nguån hµng thùc tÕ vµ nguån hµng tiÒm n¨ng. Trong ®ã nguån
hµng thùc tÕ lµ nguån ®. cã vµ ®ang s½n sµng ®−a vµo l−u th«ng. Nguån hµng
tiÒm n¨ng lµ nguån hµng ch−a xuÊt hiÖn, nã cã thÓ cã hoÆc kh«ng xuÊt hiÖn trªn
thÞ tr−êng. Víi nguån hµng nµy, nhµ xuÊt khÈu ph¶i cã ®Çu t−, cã ®¬n ®Æt hµng
víi nhµ s¶n xuÊt, vµ ®©y lµ nguån hµng rÊt quan träng trong xuÊt khÈu.
Nghiªn cøu nguån hµng xuÊt khÈu cßn nh»m x¸c ®Þnh chñng lo¹i mÆt
hµng, kÝch cì, mÉu m. , c«ng cô, gi¸ c¶, thêi vô nh÷ng ®Æc ®iÓm, tÝnh n¨ng riªng
cña tõng mÆt hµng. Ngoµi ra doanh nghiÖp cßn ph¶i x¸c ®Þnh ®−îc xem mÆt hµng
dù ®Þnh xuÊt khÈu cã thÓ ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cña thÞ tr−êng n−íc ngoµi vÒ
nh÷ng chØ tiªu kü thuËt, kinh tÕ hay kh«ng ?
MÆt kh¸c nghiªn cøu nguån hµng xuÊt khÈu cßn ph¶i x¸c ®Þnh ®−îc gi¸ c¶
hµng ho¸ ®ã trong n−íc, so s¸nh víi gi¸ quèc tÕ ®Ó dù tÝnh ®−îc møc l.i sÏ thu
®−îc. Bªn c¹nh ®ã, ng−êi lµm c«ng t¸c nµy còng cÇn t×m hiÓu chÝnh s¸ch qu¶n lý
cña Nhµ n−íc vÒ mÆt hµng ®ã nh− thÕ nµo ?
TÊt c¶ nh÷ng c«ng viÖc trªn sÏ gióp doanh nghiÖp h¹n chÕ ®−îc rñi ro cña
thÞ tr−êng, tiÕn hµnh khai th¸c æn ®Þnh nguån hµng trong kho¶ng thêi gian hîp
lý, lµm c¬ së ch¾c ch¾n cho viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu.
2.3.1b - Tæ chøc hÖ thèng thu mua hµng xuÊt khÈu.
X©y dùng mét hÖ thèng thu mua th«ng qua ®¹i lý vµ chi nh¸nh m×nh,
doanh nghiÖp xuÊt khÈu sÏ tiÕt kiÖm ®−îc chi phÝ thu mua, n©ng cao n¨ng xuÊt
vµ hiÖu qu¶ thu mua.
HÖ thèng thu mua bao gåm m¹ng l−íi c¸c ®¹i lý, hÖ thèng kho tµng ë c¸c
®Þa ph−¬ng, c¸c khu vùc cã lo¹i hµng thu mua. Chi phÝ nµy kh¸ lín, do vËy
doanh nghiÖp ph¶i cã sù lùa chän c©n nh¾c tr−íc khi chän ®¹i lý vµ x©y dùng
kho, ®Æc biÖt lµ nh÷ng kho ®ßi hái ph¶i trang bÞ nh÷ng ph−¬ng tiÖn hiÖn ®¹i, ®¾t
tiÒn. HÖ thèng thu mua ®ång thêi ph¶i g¾n víi c¸c ph−¬ng ¸n vËn chuyÓn hµng
ho¸, víi ®iÒu kiÖn giao th«ng cña c¸c ®Þa ph−¬ng.
Ngoµi ra ®Çu t− cho ng−êi s¶n xuÊt còng lµ mét c¸ch lµm ch¾c ch¾n, l©u
dµi ®Ó ®¶m b¶o cã nguån hµng æn ®Þnh tr−íc sù tranh mua trªn thÞ tr−êng néi
®Þa. Tuy vËy, do yªu cÇu cña ®Çu t− nªn c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã vèn lín vµ
còng chøa ®ùng nhiÒu rñi ro do sù biÕn ®éng cña thÞ tr−êng, nhÊt lµ khi gi¸ c¶
trªn thÞ tr−êng h¹ xuèng d−íi møc kinh doanh cã l.i. Trong viÖc nµy ®ßi hái c¸c
doanh nghiÖp ph¶i cã ®éi ngò c¸n bé cã tr×nh ®é kü thuËt cao, hiÓu biÕt vÒ s¶n
phÈm, am hiÓu t×nh h×nh thÞ tr−êng. §iÒu nµy kh«ng ph¶i bao giê c¸c nhµ xuÊt
12
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
khÈu còng lµm ®−îc bëi ngµy nay cã nhiÒu s¶n phÈm thuéc lo¹i kü thuËt cao,
phøc t¹p vµ rÊt ®a d¹ng.
2.3.1c - Ký kÕt hîp ®ång thu mua.
PhÇn lín khèi l−îng hµng ho¸ ®−îc mua b¸n gi÷a c¸c doanh nghiÖp ngo¹i
th−¬ng víi c¸c nhµ s¶n xuÊt hoÆc c¸c ch©n hµng th«ng qua hîp ®ång thu mua,
®æi hµng, gia c«ng ... Do vËy viÖc ký kÕt hîp ®ång cã ý nghÜa hÕt søc quan träng
trong c«ng t¸c thu mua t¹o nguån hµng xuÊt khÈu. Dùa trªn nh÷ng tho¶ thuËn vµ
tù nguyÖn, c¸c bªn ký kÕt hîp ®ång lµm c¬ së v÷ng ch¾c ®¶m b¶o cho c¸c ho¹t
®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp diÔn ra mét c¸ch b×nh th−êng. §©y chÝnh lµ
c¬ së ph¸p lý cho mèi quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp vµ ng−êi cung cÊp hµng.
2.3.1d - Sóc tiÕn khai th¸c nguån hµng xuÊt khÈu.
Sau khi ®. ký kÕt hîp ®ång víi c¸c ch©n hµng vµ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt, nhµ xuÊt
khÈu ph¶i lËp ®−îc kÕ ho¹ch thu mua, tiÕn hµnh s¾p xÕp c¸c phÇn viÖc ph¶i lµm
vµ chØ ®¹o c¸c bé phËn lµm viÖc theo kÕ ho¹ch. Cô thÓ gåm nh÷ng phÇn viÖc sau:
- §−a hÖ thèng kªnh thu mua ®. ®−îc thiÕt lËp vµo ho¹t ®éng.
- ChuÈn bÞ ®Çy ®ñ c¸c thñ tôc giÊy tê giao nhËn hµng theo hîp ®ång ®. ký.
- Tæ chøc hÖ thèng kho tµng t¹i ®iÓm nót cña c¸c kªnh.
- Tæ chøc vËn chuyÓn hµng theo c¸c ®Þa ®iÓm ®. qui ®Þnh.
- ChuÈn bÞ ®Çy ®ñ tiÒn thanh to¸n.
Trong qu¸ tr×nh thu mua, nhµ xuÊt khÈu ph¶i ghi b¶ng biÓu ®Ó theo dâi
tiÕn ®é thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu mua nh»m kÞp thêi ph¸t hiÖn ra nh÷ng ¸ch t¾c ®Ó
cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi.
2.3.1e - TiÕp nhËn, b¶o qu¶n vµ xuÊt kho hµng xuÊt khÈu.
PhÇn lín hµng ho¸ tr−íc khi xuÊt khÈu ®Òu ph¶i qua mét hoÆc mét sè kho
®Ó ®¶m b¶o, ph©n lo¹i, ®ãng gãi, nhê lµm thñ tôc xuÊt khÈu. Nhµ xuÊt khÈu cÇn
chuÈn bÞ tèt c¸c kho ®Ó tiÕp nhËn hµng xuÊt khÈu.
C«ng t¸c b¶o qu¶n hµng ho¸ trong kho lµ mét nhiÖm vô quan träng cña
chñ kho hµng. Chñ kho hµng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm kh«ng ®Ó hµng h− háng, ®æ vì,
mÊt m¸t... trõ khi nh÷ng sù cè ®ã lµ do bÊt kh¶ kh¸ng g©y ra.
Cuèi cïng lµ c«ng viÖc xuÊt kho hµng xuÊt khÈu. Trong c«ng ®o¹n nµy
cÇn chó ý nhÊt lµ ph¶i cã ®Çy ®ñ c¸c giÊy tê, ho¸ ®¬n hîp lÖ.
2.3.2 - §µm ph¸m, ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu.
- §µm ph¸n lµ viÖc bµn b¹c trao ®æi víi nhau c¸c ®iÒu kiÖn mua b¸n gi÷a
c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu ®Ó ®i ®Õn thèng nhÊt ký kÕt hîp ®ång. Cã
nhiÒu h×nh thøc ®µm ph¸m kh¸c nhau:
§µm ph¸m qua th− tÝn: §©y lµ h×nh thøc chñ yÕu ®Ó giao dÞch kinh
doanh gi÷a c¸c nhµ xuÊt nhËp khÈu. Nh÷ng cuéc tiÕp xóc ban ®Çu th−êng lµ qua
th− tõ, Ngay c¶ khi hai bªn cã ®iÒu kiÖn gÆp gì trùc tiÕp th× duy tr× quan hÖ qua
13
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
th− tÝn th−¬ng m¹i v©nx lµ cÇn thiÕt. So víi gÆp gì trùc tiÕp th× giao dÞch qua th−
tÝn tiÕt kiÖm ®−îc rÊt nhiÒu chi phÝ. Trong cïng mét lóc cã thÓ giao dÞch ®−îc
víi nhiÒu kh¸ch hµng ë nhiÒu n−íc kh¸c nhau. MÆt kh¸c, ng−êi viÕt th− tÝn còng
cã ®iÒu kiÖn ®Ó c©n nh¾c suy nghÜ, tranh thñ ý kiÕn cña nhiÒu ng−êi vµ cã thÕ
khÐo lÐo dÊu kÝn ®−îc ý ®Þnh cña m×nh. Tuy nhiªn, giao dÞch b»ng th− tÝn th−êng
mÊt rÊt nhiÒu thêi gian vµ do ®ã cã thÓ bá lì mÊt thêi c¬ mua b¸n. Ng−êi ta cã
thÓ sö dông ®iÖn tÝn ®Ó kh¾c phôc nh−îc ®iÓm nµy.
§µm ph¸n b»ng gÆp gì trùc tiÕp: GÆp gì trùc tiÕp gi÷a hai bªn ®Ó trao
®æi mäi ®iÒu kiÖn bu«n b¸n lµ mét h×nh thøc ®Æc biÖt quan träng. H×nh thøc nµy
®Èy nhanh tèc ®é gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò gi÷a hai bªn vµ nhiÒu khi lµ lèi tho¸t cho
nh÷ng ®µm ph¸n b»ng th− tÝn ®. kÐo dµi qu¸ l©u mµ kh«ng cã kÕt qu¶. §µm
ph¸n b»ng gÆp gì trùc tiÕp tuy hiÖu qu¶ h¬n h×nh thøc b»ng th− tÝn, ®iÖn tÝn,
song ®©y còng lµ h×nh thøc ®µm ph¸n khã kh¨n nhÊt, ®ßi hái ng−êi tiÕn hµnh
®µm ph¸m ph¶i giái nghiÖp vô, tù tin, ph¶n øng nh¹y bÐn ®ñ tØnh t¸o vµ b×nh tÜnh
do xÐt ý ®å cña ®èi ph−¬ng.
- MÆc dï cã sù kh¸c nhau gi÷a c¸c h×nh thøc ®µm ph¸n song nh×n chung
c¸c cuéc ®µm ph¸n ®Òu tËp trung gi¶i quyÕt nh÷ng néi dung sau:
Chµo gi¸ (ph¸t gi¸): Lµ viÖc nhµ kinh doanh thÓ hiÖn râ ý ®Þnh b¸n hµng
cña m×nh lµ thêi c¬ ®Ò nghÞ ký kÕt hîp ®ång. Trong chµo hµng, nhµ xuÊt khÈu
ph¶i nªu râ tªn hµng, quy c¸ch, phÈm chÊt, sè l−îng, ®iÒu kiÖn, c¬ së giao hµng,
gi¸ c¶ ...
Hoµn gi¸ (mÆc c¶): Trong tr−êng hîp ng−êi nhËn ®−îc chµo hµng kh«ng
chÊp nhËn hoµn toµn chµo hµng ®ã mµ muèn ®−a ra ®Ò nghÞ míi th× ®Ò nghÞ míi
gäi lµ hoµn gi¸. Mçi lÇn giao dÞch th−êng ph¶i tr¶i qua nhiÒu lÇn hoµn gi¸ míi ®i
®Õn kÕt thóc.
ChÊp nhËn: Lµ sù ®ång ý tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn cña chµo hµng hoÆc sau khi
®. hoµn gi¸, do c¶ hai phÝa cïng chÊp nhËn. Khi ®ã hîp ®ång ®−îc thµnh lËp.
X¸c nhËn: Sau khi hai bªn mua b¸n ®. thèng nhÊt tho¶ thuËn víi nhau vÒ
c¸c ®iÒu kiÖn giao dÞch, cã ghi l¹i cÈn thËn c¸c ®iÒu kho¶n ®. tho¶ thuËn råi göi
cho bªn kia. §ã lµ v¨n b¶n x¸c nhËn th−êng ®−îc lËp thµnh 2 b¶n, bªn x¸c nhËn
ký tr−íc råi göi cho bªn kia. Bªn kia ký xong tr¶ l¹i mét b¶n vµ gi÷ l¹i mét b¶n.
Sau khi hai bªn tiÕn hµnh giao dÞch ®µm ph¸n cã kÕt qu¶ sÏ tiÕn hµnh ký
kÕt hîp ®ång kinh tÕ - Hîp ®ång th−¬ng m¹i Quèc tÕ. Néi dung cña hîp ®ång
ph¶i thÓ hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô vµ quyÒn h¹n cña c¶ hai bªn tham gia ký kÕt. Hîp
®ång thÓ hiÖn d−íi h×nh thøc b»ng v¨n b¶n lµ h×nh thøc b¾t buéc ®èi víi c¸c ®¬n
vÞ xuÊt khÈu ë n−íc ta .
- Mét hîp ®ång xuÊt khÈu hµng ho¸ th«ng th−êng bao gåm nh÷ng néi
dung sau:
+ Sè hîp ®ång.
+ Ngµy, th¸ng, n¨m ký kÕt hîp ®ång.
+ Tªn, ®Þa chØ c¸c bªn ký kÕt.
+ C¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång, trong ®ã cã c¸c ®iÒu kho¶n chñ yÕu lµ:
14
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
§iÒu 1: Tªn hµng, quy c¸ch, phÈm chÊt, sè l−îng, bao b×, ký m. hiÖu.
§iÒu 2: Gi¸ c¶ (®¬n gi¸, tæng gi¸ trÞ).
§iÒu 3: Thêi gian, ®Þa ®iÓm vµ ph−¬ng tiÖn giao hµng.
§iÒu 4: Gi¸m ®Þnh hµng ho¸.
§iÒu 5: §iÒu kiÖn xÕp hµng, th−ëng ph¹t.
§iÒu 6: Nh÷ng chøng tõ cÇn thiÕt cho l« hµng.
§iÒu 7: Thanh to¸n.
§iÒu 8: Tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn khi vi ph¹m hîp ®ång.
§iÒu 9: Thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp hîp ®ång.
§iÒu 10: HiÖu lùc hîp ®ång.
- Nh÷ng chó ý khi ký kÕt hîp ®ång:
+ V¨n b¶n cña hîp ®ång th−êng do mét bªn so¹n th¶o, bªn kia cÇn nghiªn
cøu kü l−ìng vµ cho ý kiÕn. Ng«n ng÷ trong hîp ®ång ph¶i lµ ng«n ng÷ th«ng
dông.
+ Ng−êi ký kÕt hîp ®ång ph¶i cã ®ñ thÈm quyÒn chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ néi
dung ký kÕt.
+ Hîp ®ång cÇn ph¶i ®−îc tr×nh bµy râ rµng, ph¶i ph¶n ¸nh ®óng néi dung
tho¶ thuËn, kh«ng ®Ó t×nh tr¹ng mËp mê, cã thÓ suy luËn theo nhiÒu c¸ch kh¸c
nhau.
+ C¸c ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång ph¶i tu©n thñ ®óng luËt ph¸p quèc tÕ
còng nh− luËt ph¸p cña c¸c bªn ký kÕt.
2.3.3 - Tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu.
Sau khi hîp ®ång ®−îc ký kÕt, cÇn x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm néi dung, tr×nh
tù c«ng viÖc lµm, bè trÝ thêi gian, b¶ng biÓu theo dâi tiÕn ®é c«ng viÖc kh«ng ®Ó
sai xo¸t x¶y ra.
- Tr×nh tù thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu bao gåm c¸c b−íc:
S¬ ®å: Tr×nh tù thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu.
Ký hîp
®ång xuÊt
khÈu
KiÓm tra
L/C
Xin giÊy
phÐp xuÊt
khÈu
ChuÈn bÞ
hµng ho¸
Giao hµng
lªn tµu
Lµm thñ
tôc h¶i
quan
KiÓm
nghiÖm
hµng ho¸
Uû th¸c
thuª tµu
Mua b¶o
hiÓm
Lµm thñ
tôc thanh
to¸n
Gi¶i quyÕt
khiÕu n¹i
15
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
* KiÓm tra L/C:
Sau khi hîp ®ång xuÊt khÈu ®. ®−îc hai bªn ký kÕt, ng−êi xuÊt khÈu cÇn
ph¶i kiÓm tra l¹i L/C do ng−êi nhËp khÈu më t¹i ng©n hµng cã khíp víi néi dung
trong hîp ®ång kh«ng. NÕu cã yªu cÇu söa ®æi th× ph¶i th«ng b¸o cho ng−êi mua
söa l¹i L/C t¹i ng©n hµng më L/C. Mäi néi dung söa ®æi ph¶i cã sù x¸c nhËn cña
ng©n hµng më L/C th× L/C ®ã míi cã hiÖu lùc, v¨n b¶n söa ®æi trë thµnh mét bé
phËn cÊu thµnh kh«ng thÓ t¸ch rêi L/C cò vµ néi dung cò bÞ huû bá.
* Xin giÊy phÐp xuÊt khÈu hµng ho¸:
ViÖc xin giÊy phÐp xuÊt khÈu tr−íc ®©y lµ mét c«ng viÖc b¾t buéc ®èi víi
tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam khi muèn xuÊt khÈu hµng ho¸ ra n−íc ngoµi.
Nh−ng b¾t ®Çu tõ ngµy 18/03/1998 theo quyÕt ®Þnh sè 55/1998/Q§/TTg ban
hµnh ngµy 02/03/1998 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ th× tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp
thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu ®−îc quyÒn xuÊt khÈu hµng ho¸ phï hîp víi
néi dung ®¨ng ký kinh doanh trong n−íc cña doanh nghiÖp, kh«ng cÇn ph¶i xin
giÊy phÐp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu t¹i Bé Th−¬ng m¹i n÷a. Tuy nhiªn quyÕt
®Þnh nµy kh«ng ¸p dông víi mét sè mÆt hµng ®ang qu¶n lý theo c¬ chÕ riªng, cô
thÓ lµ nh÷ng mÆt hµng g¹o, chÊt næ, s¸ch b¸o, ngäc trai, ®¸ quý, kim lo¹i quý,
t¸c phÈm nghÖ thuËt, ®å cæ.
§¬n xin giÊy phÐp xuÊt khÈu bao gåm:
- PhiÕu h¹n ng¹ch (nÕu hµng thuéc nhãm hµng Nhµ n−íc qu¶n lý b»ng
h¹n ng¹ch).
- B¶n sao hîp ®ång xuÊt khÈu.
- L/C.
- Mét sè giÊy tê liªn quan kh¸c.
* ChuÈn bÞ hµng ho¸ xuÊt khÈu:
Sau khi xin ®−îc giÊy phÐp xuÊt khÈu, ng−êi xuÊt khÈu ph¶i tiÕn hµnh
chuÈn bÞ hµng ho¸. C«ng viÖc gåm 3 c«ng ®o¹n sau:
- Thu gom tËp trung thµnh l« hµng xuÊt khÈu: ë ®©y, doanh nghiÖp xuÊt
khÈu tæ chøc thu gom hµng b»ng nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau.
- §ãng gãi bao b× hµng xuÊt khÈu: ViÖc ®ãng gãi bao b× ph¶i c¨n cø vµo
hîp ®ång ®. ký kÕt. Bao b× ph¶i ®¶m b¶o ®−îc phÈm chÊt cña hµng ho¸, dÔ nhËn
biÕt hµng ho¸, g©y Ên t−îng cho ng−êi mua.
- KÎ ký m. hiÖu hµng xuÊt khÈu: Ký hiÖu b»ng sè hay ch÷, h×nh vÏ ®−îc
ghi ë mÆt ngoµi bao b× ®Ó th«ng b¸o nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt cho viÖc giao
nhËn, bçc dì, b¶o qu¶n hµng ho¸. Khi kÎ ký m. hiÖu hµng hãa ph¶i ®¶m b¶o néi
dung cÇn th«ng b¸o cho ng−êi nhËn hµng, cho viÖc tæ chøc vËn chuyÓn vµ b¶o
qu¶n hµng ho¸, ®ång thêi ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu s¸ng sña, râ rµng, dÔ hiÓu.
16
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
* Thuª tµu:
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu hµng ho¸, viÖc thuª tµu chë
hµng dùa vµo c¸c c¨n cø sau ®©y:
- Hîp ®ång xuÊt khÈu.
- §Æc ®iÓm hµng ho¸ xuÊt khÈu.
- §iÒu kiÖn vËn t¶i.
Ch¼ng h¹n, nÕu ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng trong hîp ®ång lµ CIF hoÆc
CRF th× ng−êi xuÊt khÈu cã tr¸ch nhiÖm ph¶i thuª tµu. NÕu lµ FOB th× tr¸ch
nhiÖm thuª tµu l¹i thuéc vÒ ng−êi nhËp khÈu.
NÕu hµng ho¸ xuÊt khÈu cÇn ph¶i b¶o qu¶n t−¬i sèng th× cÇn ph¶i thuª tµu
chuyªn dông cã thiÕt bÞ ®«ng l¹nh. Hay cÇn chë hµng cã khèi l−îng nhá lÎ ng−êi
ta th−êng kh«ng thuª tµu chuyÕn mµ thuª tµu chî.
Nh− vËy, trªn thùc tÕ ng−êi xuÊt khÈu cã nhiÖm vô thuª tµu hay kh«ng cßn
tuú thuéc vµo ®iÒu kho¶n ®. tho¶ thuËn trong hîp ®ång ®. ký kÕt.
* KiÓm nghiÖm hµng ho¸.
KiÓm tra l¹i chÊt l−îng hµng ho¸ xuÊt khÈu lµ c«ng viÖc cÇn thiÕt vµ quan
träng v× nhê c«ng t¸c nµy mµ quyÒn lîi cña kh¸ch hµng ®−îc b¶o ®¶m, ng¨n
chÆn kÞp thêi nh÷ng hËu qu¶ xÊu ph©n ®Þnh tr¸ch nhiÖm râ rµng gi÷a c¸c kh©u
s¶n xuÊt còng nh− t¹o nguån hµng, ®¶m b¶o uy tÝn cña nhµ xuÊt khÈu còng nh−
nhµ s¶n xuÊt trong quan hÖ bu«n b¸n.
C«ng t¸c kiÓm tra hµng xuÊt khÈu ®−îc tiÕn hµnh ngay sau khi hµng chuÈn
bÞ ®ãng gãi t¹i c¬ së s¶n xuÊt, cßn hµng kiÓm tra ë cöa khÈu lµ do kh¸ch hµng
trùc tiÕp kiÓm tra hoÆc c¬ quan cã thÈm quyÒn kiÓm tra, phô thuéc vµo sù tho¶
thuËn cña 2 bªn.
* Lµm thñ tôc h¶i quan.
§©y lµ qui ®Þnh b¾t buéc ®èi víi bÊt cø lo¹i hµng ho¸ nµo, c«ng t¸c nµy
®−îc tiÕn hµnh qua 3 b−íc:
- Khai b¸o h¶i quan: Chñ hµng cã tr¸ch nhiÖm kª khai ®Çy ®ñ c¸c chi tiÕt vÒ
hµng ho¸ mét c¸ch trung thùc vµ chÝnh x¸c lªn tê khai h¶i quan. Néi dung tê
khai h¶i quan gåm cã: Lo¹i hµng, tªn hµng, sè l−îng, gi¸ trÞ hµng ho¸, n−íc
nhËp khÈu. Tê khai h¶i quan ®−îc xuÊt tr×nh cïng víi mét sè giÊy tê kh¸c
nh− hîp ®ång xuÊt khÈu, giÊy phÐp, ho¸ ®¬n...
- XuÊt tr×nh hµng ho¸ vµ nép thuÕ: Sau khi khai b¸o chñ hµng cÇn s¾p xÕp
hµng hãa mét c¸ch hîp lý ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc h¶i quan kiÓm tra vµ tÝnh
thuÕ.
- Thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh cña h¶i quan: §©y lµ kh©u cuèi cïng nh»m hoµn
tÊt qu¸ tr×nh lµm thñ tôc h¶i quan cho hµng ho¸ xuÊt khÈu. §¬n vÞ xuÊt khÈu
cã nghÜa vô thùc hiÖn mét c¸ch nghiªm tóc c¸c quyÕt ®Þnh cña h¶i quan ®èi
víi l« hµng lµ cho phÐp hay kh«ng cho phÐp xuÊt khÈu...
17
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
* Giao hµng lªn tµu:
Trong tr−êng hîp nhµ xuÊt khÈu chÞu tr¸ch nhiÖm chuyªn chë th× c«ng
viÖc giao hµng lªn tµu tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau:
- C¨n cø vµo chi tiÕt hµng xuÊt khÈu lËp b¶ng ®¨ng ký hµng chuyªn chë.
- XuÊt tr×nh b¶ng d¨ng ký hµng ho¸ chuyªn chë cho ng−êi chuyªn chë ®Ó lÊy
hå s¬ xÕp hµng.
- Bè trÝ chuyªn chë hµng vµo c¶ng vµ bèc xÕp hµng lªn tµu.
- LÊy biªn lai thuyÒn phã sau khi xÕp hµng lªn tµu. §©y lµ x¸c nhËn cña tµu
vËn chuyÓn vÒ sè hµng ®. bèc xÕp lªn tµu, sau ®ã lÊy biªn lai thuyÒn phã ®æi
lÊy vËn ®¬n ®−êng biÓn. VËn ®¬n nµy cã gi¸ trÞ vÒ mÆt ph¸p lý lµm c¬ së
gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp cã thÓ x¶y ra vÒ hµng ho¸ ®−îc chuyªn chë gi÷a
ng−êi thuª tµu vµ ng−êi vËn t¶i.
* Mua b¶o hiÓm:
ViÖc chuyªn chë hµng xuÊt khÈu th−êng ph¶i tr¶i qua mét lé tr×nh rÊt dµi,
chøa ®ùng nhiÒu yÕu tè bÊt th−êng cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn ®Æc biÖt lµ chuyªn chë
b»ng ®−êng biÓn, do ®ã th−êng gÆp ph¶i rñi ro vµ g©y ra tæn thÊt. §Ó tr¸nh ®−îc
nh÷ng thiÖt h¹i kh«ng thÓ l−êng tr−íc ®ã, hµng ho¸ xuÊt khÈu th−êng ®−îc mua
b¶o hiÓm.
Tuú vµo tho¶ thuËn trong hîp ®ång mµ nhµ xuÊt khÈu hay nhµ nhËp khÈu cã
tr¸ch nhiÖm mua b¶o hiÓm cho hµng ho¸. Cã hai lo¹i hîp ®ång b¶o hiÓm lµ hîp
®ång b¶o hiÓm bao vµ hîp ®ång b¶o hiÓm chuyÕn (Open Policy vµ Voyage
Policy).
Khi ký kÕt hîp ®ång b¶o hiÓm cÇn ph¶i n¾m v÷ng c¸c ®iÒu kiÖn b¶o hiÓm:
- §iÒu kiÖn b¶o hiÓm A: B¶o hiÓm mäi rñi ro.
- §iÓu kiÖn b¶o hiÓm B: B¶o hiÓm cã båi th−êng tæn thÊt riªng.
- §iÒu kiÖn b¶o hiÓm C: B¶o hiÓm kh«ng båi th−êng tæn thÊt riªng.
* Thanh to¸n hîp ®ång:
§©y lµ kh©u cuèi cïng nh−ng còng lµ kh©u quan träng ph¶n ¸nh kÕt qu¶ cña
ho¹t ®éng xuÊt khÈu. HiÖu qu¶ kinh tÕ cña khu vùc kinh doanh xuÊt khÈu mét
phÇn nhê vµo chÊt l−îng cña viÖc thanh to¸n.
Do ®Æc ®iÓm bu«n b¸n víi ng−êi n−íc ngoµi nªn kh©u thanh to¸n kh¸ phøc
t¹p bëi cã nhiÒu ph−¬ng thøc thanh to¸n kh¸c nhau nh− thanh to¸n b»ng th− tÝn
dông, nhê thu kÌm chøng tõ, chuyÓn tiÒn... Tuú theo mçi giao dÞch xuÊt khÈu cô
thÓ mµ ta cã thÓ lùa chän ph−¬ng thøc nµo cã lîi cho m×nh nh¸at. Nh−ng nãi
chung ®Òu cÇn ph¶i l−u ý ®Õn c¸c vÊn ®Ò sau:
- Tû gi¸ hèi ®o¸i.
- TiÒn tÖ trong thanh to¸n.
- Thêi h¹n thanh to¸n.
- Ph−¬ng thøc vµ h×nh thøc thanh to¸n.
- §iÒu kiÖn ®¶m b¶o hèi ®o¸i.
18
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
* Gi¶i quyÕt tranh chÊp:
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång cã thÓ x¶y ra nh÷ng vÊn ®Ò kh«ng
mong muèn lµm ¶nh h−ëng ®Õn kÕt qu¶ thùc hiÖn hîp ®ång, hai bªn sÏ c¨n cø
vµo ®iÒu kho¶n “gi¶i quyÕt tranh chÊp, khiÕu n¹i (nÕu cã)” trong hîp ®ång ®Ó
gi¶i quyÕt. Th«ng th−êng hai bªn sÏ ®−a vô viÖc ra gi¶i quyÕt ë c¬ quan träng tµi
kinh tÕ vµ mäi ph¸n quyÕt cña träng tµi lµ chung thÈm vµ cã gi¸ trÞ b¾t buéc ®èi
víi hai bªn.
2.4. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ thùc hiÖn hîp ®ång:
§Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ cô thÓ cña mét hîp ®ång xuÊt khÈu, c¸c nhµ xuÊt khÈu
ph¶i tr¶i qua c¸c kh©u ®¸nh gi¸, nghiÖm thu kÕt qu¶ cña hîp ®ång. Cã thÓ nãi
hiÖu qu¶ lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ vµ lµ mét tiªu chuÈn
quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Tuy r»ng lîi nhuËn lµ môc
tiªu cña doanh nghiÖp xuÊt khÈu nh−ng bªn c¹nh ®ã tiÕt kiÖm lao ®éng x. héi
hay t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x. héi l¹i lµ tiªu chuÈn ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ
cña xuÊt khÈu.
HiÖu qu¶ kinh tÕ cña mét ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®−îc ®¸nh gi¸ th«ng qua c¸c
chØ tiªu chñ yÕu nh−:
- ChØ tiªu lîi nhuËn.
- ChØ tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ cña xuÊt khÈu.
- ChØ tiªu doanh lîi xuÊt khÈu.
- ChØ tiªu doanh lîi xuÊt khÈu trong ®iÒu kiÖn tÝn dông.
- ChØ tiªu ®iÓm hoµ vèn.
- ChØ tiªu thêi gian hoµn vèn...
III - C¸c nh©n tè chñ yÕu ¶nh h−ëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt
khÈu cña doanh nghiÖp
A - C¸c nh©n tè kh¸ch quan:
Mçi mét chñ thÓ ho¹t ®éng trong x. héi ®Òu chÞu sù chi phèi nhÊt ®Þnh cña
m«i tr−êng xung quanh. §ã lµ tæng hîp c¸c yÕu tè cã t¸c ®éng trùc tiÕp hoÆc
gi¸n tiÕp qua l¹i lÉn nhau. ChÝnh nh÷ng nh©n tè nµy sÏ quy ®Þnh xu h−íng vµ
tr¹ng th¸i hµnh ®éng cña chñ thÓ. Trong kinh doanh th−¬ng m¹i quèc tÕ, ®Æc biÖt
lµ ho¹t ®éng dkj, c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ph¶i chÞu sù chi phãi cña c¸c nh©n
tè bªn trong lÉn nh©n tè bªn ngoµi n−íc. C¸c nh©n tè nµy th−êng xuyªn biÕn ®æi
lµm cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu cµng trë nªn phøc t¹p h¬n. ChÝnh v× thÕ, viÖc c¸c
doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu ph¶i theo dâi, n¾m b¾t vµ phana tÝch th−êng
xuyªn ¶nh h−ëng cña tõng nh©n tè ®èi víi viÖc kinh doanh cña m×nh lµ viÖc lµm
thiÕt thùc kh«ng thÓ phñ nhËn ®−îc.
C¸c yÕu tè thuéc m«i tr−êng kinh doanh lµ c¸c yÕu tè kh¸ch quan mµ
doanh nghiÖp kh«ng thÓ kiÓm so¸t ®−îc. Nghiªn cøu c¸c yÕu tè nµy kh«ng nh»m
19
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
®Ó ®iÒu khiÓn nã theo ý muèn cña doanh nghiÖp mµ nh»m t¹o ra kh¶ n¨ng thÝch
øng mét c¸ch tèt nhÊt víi xu h−íng vËn ®éng cña nã.
M«i tr−êng kinh doanh t¸c ®éng liªn tôc ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp
theo nh÷ng xu h−íng kh¸c nhau, võa t¹o ra c¬ héi võa h¹n chÕ kh¶ n¨ng thùc
hiÖn môc tiªu kinh doanh cña doanh nghiÖp. ¶nh h−ëng cña m«i tr−êng kinh
doanh cã thÓ ë c¸c tÇng (thø bËc) kh¸c nhau vÜ m«/vi m«i; m¹nh/yÕu; trùc
tiÕp/gi¸n tiÕp... Nh−ng vÒ mÆt nguyªn t¾c, cÇn ph¶n ¶nh ®−îc sù t¸c ®éng cña nã
trong chiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh doanh cña doanh nghiÖp.
§Ó nghiªn cøu vµ ®−a ®−îc t¸c ®éng cña m«i tr−êng kinh doanh vµo chiÕn
l−îc, cã thÓ ph©n tÝch m«i tr−êng kinh doanh bao quanh doanh nghiÖp qua c¸c
m«i tr−êng thµnh phÇn. Cã thÓ kÓ ®Õn mét sè m«i tr−êng chñ yÕu nh−:
1. M«i tr−êng v¨n ho¸ vµ x· héi:
YÕu tè v¨n ho¸ - x. héi lu«n bao quanh doanh nghiÖp vµ kh¸ch hµng vµ cã
¶nh h−ëng lín ®Õn sù ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Cã thÓ nghiªn
cøu c¸c yÕu tè nµy tõ nh÷ng gi¸c ®é kh¸c nhau tuú theo môc tiªu nghiªn cøu.
Trong tr−êng hîp nµy, chóng ta ®Æc biÖt quan t©m ®Õn sù ¶nh h−ëng cña c¸c yÕu
tè nµy trong viÖc h×nh thµnh vµ ®Æc ®iÓm thÞ tr−êng tiªu thô cña doanh nghiÖp.
C¸c thÞ tr−êng lu«n bao gåm con ng−êi thùc víi sè tiÒn mµ hä sö dông
trong viÖc tho¶ m.n c¸c nhu cÇu cña hä. Mét c¸ch ®¬n gi¶n cã thÓ hiÓu: thÞ
tr−êng = kh¸ch hµng + tói tiÒn cña hä. C¸c th«ng tin vÒ m«i tr−êng nµy cho phÐp
doanh nghiÖp cã thÓ hiÓu biÕt ë nh÷ng møc ®é kh¸c nhau (tõ kh¸i qu¸t ®Õn cô
thÓ) vÒ ®èi t−îng phôc vô cña m×nh. Qua ®ã, cã thÓ ®−a ra mét c¸ch chÝnh x¸c
s¶n phÈm vµ c¸ch thøc phôc vô kh¸ch hµng.
Tiªu thøc th−êng ®−îc nghiªn cøu khi ph©n tÝch m«i tr−êng v¨n ho¸ - x.
héi vµ ¶nh h−ëng cña nã ®Õn kinh doanh:
1.1. D©n sè: (Quy m« cña nhu cÇu vµ tÝnh ®a d¹ng cña nhu cÇu)
Sè ng−êi hiÖn trªn thÞ tr−êng. Tiªu thøc nµy ¶nh h−ëng ®Õn dung l−îng thÞ
tr−êng cã thÓ ®¹t ®Õn. Th«ng th−êng, d©n sè cµng lín th× quy m« thÞ tr−êng cµng
lín, nhu cÇu vÒ nhãm s¶n phÈm (s¶n phÈm) cµng lín, khèi l−îng tiªu thô mét sä
nµo ®ã cµng lín, kh¶ n¨ng ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh doanh cµng cao, c¬ héi th−¬ng
m¹i lín... Tãm l¹i: Cã nhiÒu c¬ héi hÊp dÉn h¬n cho doanh nghiÖp trong ho¹t
®éng th−¬ng m¹i vµ ng−îc l¹i.
1.2. Xu h−íng vËn ®éng cña d©n sè: (D¹ng cña nhu cÇu vµ s¶n phÈm
®¸p øng).
Tû lÖ sinh/tö, ®é tuæi trung b×nh vµ c¸c líp ng−êi giµ trÎ. Tiªu thøc nµy ¶nh
h−ëng chñ yÕu ®Õn nhu cÇu vµ viÖc h×nh thµnh c¸c dßng s¶n phÈm tho¶ m.n nã
trªn thÞ tr−êng, c¸c yªu cÇu vÒ c¸ch thøc ®¸p øng cña doanh nghiÖp nh− lùa chän
s¶n phÈm ®¸p øng, ho¹t ®éng xóc tiÕn...
20
- Xem thêm -
.PDF 
74 
68794 
124 
