Tài liệu Một số giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh nhập khẩu màng chống thấm hdpe từ đài loan của công ty cptm đầu tư trường phát

Trường Đại học Thương Mại Khoa Thương mại quốc tế LỜI CẢM ƠN Kết thúc quá trình học tập và rèn luyện tại khoa Thương mại quốc tế - Trường Đại học Thương Mại, nhận được sự giúp đỡ tận tình của các thầy cô giáo, em đã hoàn thành khóa luận tốt nghiệp với đề tài: “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh nhập khẩu màng chống thấm HDPE từ Đài Loan của công ty CPTM đầu tư Trường Phát”. Em xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới cô giáo Phạm Thu Hương – giảng viên bộ môn Kinh tế quốc tế, người đã trực tiếp hướng dẫn, tận tình chỉ bảo và giúp đỡ em trong suốt quá trình hoàn thành khóa luận. Trong thời gian thực tập và nghiên cứu, tìm hiểu tại công ty cổ phần thương mại đầu tư Trường Phát, em đã học hỏi và thu nhận được rất nhiều kiến thức bổ ích. Nhờ đó em đã trang bị được cho mình những kinh nghiệm thực tế về hoạt động thương mại quốc tế nói chung cũng như hoạt động kinh doanh nhập khẩu màng chống thấm HDPE nói riêng. Em xin chân thành cảm ơn công ty đã tạo điều kiện cho em được thực tập tại đây và các cô chú nhân viên đã giúp đỡ, đóng góp nhiều ý kiến bổ ích để em hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này. Tuy nhiên, do sự hạn chế về kiến thức, kinh nghiệm thực tiễn cũng như sự giới hạn về thời gian, khóa luận tốt nghiệp của em chắc chắn không thể tránh khỏi những thiếu sót. Em hi vọng sẽ nhận được những đóng góp, ý kiến quý báu từ cô giáo và các thầy, cô trong Khoa để giúp em hoàn thiện hơn quá trình nghiên cứu và công tác sau này. Em xin chân thành cảm ơn. Sinh viên Nguyễn Hữu Hoàng Nguyễn Hữu Hoàng-K45E5 -1- Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Khoa Thương mại quốc tế MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI………………………………..7 1.1.Tính cấp thiết của đề tài ………………………………………………………….7 1.2. Tổng quan vấn đề nghiên cứu……………………………………………………8 1.3. Các mục tiêu nghiên cứu…………………………………………………….......10 1.4. Đối tượng nghiên cứu……………………………………………………............10 1.5. Phạm vi nghiên cứu………………………………………………………….......10 1.6. Phương pháp nghiên cứu…………………………………………………….......10 1.7. Kết cấu khóa luận…………………………………………………………..........11 CHƯƠNG 2: CỞ SỞ LÝ LUẬN VỀ HIỆU QUẢ KINH DOANH NHẬP KHẨU CỦA DOANH NGHIỆP…………………………………………………………………….12 2.1. Một số khái niệm cơ bản………………………………………………………..12 2.1.1. Khái niệm về hoạt động nhập khẩu…………………………………………..12 2.1.2. Khái niệm về hiệu quả kinh doanh…………………………………………...12 2.2. Một số lý thuyết về nhập khẩu và hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu.13 2.2.1. Đặc điểm của hoạt động nhập khẩu…………………………………...............13 2.2.2. Vai trò của hoạt động kinh doanh nhập khẩu.………………………………..15 2.2.3. Các hình thức nhập khẩu……………………………………………………...16 2.2.4. Hiệu quả kinh doanh nhập khẩu và các chỉ tiêu đánh giá……………............17 2.2.4.1. Khái niệm về hiệu quả kinh doanh nhập khẩu……………………...............17 Nguyễn Hữu Hoàng-K45E5 -2- Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Khoa Thương mại quốc tế 2.2.4.2. Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả kinh doanh nhập khẩu trong doanh nghiệp ……………………………………………………………………………………......18 2.2.4.3. Phân loại hiệu quả kinh doanh nhập khẩu…………………………………19 2.2.4.4. Các chỉ tiêu đánh giá………………………………………………………..20 2.3. Phân định nội dung nghiên cứu……………………………………………........24 CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH NHẬP KHẨU MÀNG CHỐNG THẤM HDPE TỪ ĐÀI LOAN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN VÀ THƯƠNG MẠI ĐẦU TƯ TRƯỜNG PHÁT…………………....25 3.1. Khái quát chung về công ty……………………………………………..............25 3.2. Thực trạng hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu màng chống thấm HDPE từ Đài Loan của công ty CPTM đầu tư Trường Phát……………………………...........27 3.2.1. Kết quả hoạt động nhập khẩu………………………………………………...27 3.2.2. Phân tích hiệu quả kinh doanh nhập khẩu màng chống thấm HDPE của công ty CPTM đầu tư Trường Phát…………………………………………………………..30 3.2.2.1. Chỉ tiêu lợi nhuận kinh doanh nhập khẩu…………………………………32 3.2.2.2. Chỉ tiêu tỉ suất lợi nhuận nhập khẩu theo doanh thu nhập khẩu…….........33 3.2.2.3 Chỉ tiêu tỉ suất lợi nhuận nhập khẩu theo chi phí nhập khẩu……..............34 3.2.2.4 Chỉ tiêu hiệu quả sử dụng vốn lưu động nhập khẩu……………………….35 3.2.2.5 Chỉ tiêu số vòng quay vốn lưu động nhập khẩu…………………………...35 3.2.2.6 Chỉ tiêu mức sinh lợi của một lao động khi tham gia vào hoạt động nhập khẩu…………………………………………………………………………….........36 3.3 Đánh giá thực trạng hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu màng chống thấm HDPE từ Đài Loan của công ty CPTM đầu tư Trường Phát………………………..37 3.3.1 Những thành công đã đạt được……………………………………………….37 3.3.2 Những hạn chế và nguyên nhân hạn chế……………………………………..38 Nguyễn Hữu Hoàng-K45E5 -3- Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Khoa Thương mại quốc tế 3.3.2.1 Những hạn chế……………………………………………………….............38 3.3.2.2 Nguyên nhân hạn chế……………………………………………………….39 CHƯƠNG 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH NHẬP KHẨU MÀNG CHỐNG THẤM HDPE TỪ ĐÀI LOAN CỦA CÔNG TY CPTM ĐẦU TƯ TRƯỜNG PHÁT………………………………………………......42 4.1 Phương hướng và mục tiêu phát triển của công ty CPTM đầu tư Trường Phát trong thời gian tới…………………………………………………………………………..42 4.1.1 Định hướng chiến lược phát triển của công ty………………………………..42 4.1.2 Mục tiêu kinh doanh của công ty trong thời gian tới……………………........42 4.1.3 Phương hướng kinh doanh của công ty……………………………………….42 4.1.4 Dự báo về tình hình nhập khẩu màng chống thấm HDPE trong thời gian tới..43 4.2 Một số giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh nhập khẩu màng chống thấm HDPE từ Đài Loan của công ty CPTM đầu tư Trường Phát………………………...44 4.3 Một số kiến nghị đối với nhà nước……………………………………………...46 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………………......51 Nguyễn Hữu Hoàng-K45E5 -4- Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Khoa Thương mại quốc tế DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ Bảng 3.1 Kết quả hoạt động nhập khẩu của công ty CPTM đầu tư Trường Phát theo từng mặt hàng………………………………………………………………………….27 Bảng 3.2 Kết quả nhập khẩu màng chống thấm HDPE của công ty CPTM đầu tư Trường Phát theo thị trường…………………………………………………………..29 Bảng 3.3 Cơ cấu doanh thu của công ty CPTM đầu tư Trường Phát………………...30 Bảng 3.4 Lợi nhuận kinh doanh của công ty CPTM đầu tư Trường Phát……………31 Bảng 3.5 Lợi nhuận kinh doanh nhập khẩu của công ty Trường Phát………………33 Bảng 3.6 Tỷ suất lợi nhuận nhập khẩu theo doanh thu nhập khẩu màng chống thấm HDPE của công ty CPTM đầu tư Trường Phát……………………………………….34 Bảng 3.7 Tỉ suất lợi nhuận nhập khẩu theo chi phí nhập khẩu màng chống thấm HDPE của công ty CPTM đầu tư Trường Phát……………………………………………….34 Bảng 3.8 Chỉ tiêu hiệu quả sử dụng vốn lưu động nhập khẩu……………………….36 Bảng 3.9 Chỉ tiêu vòng quay vốn lưu động nhập khẩu………………………………36 Bảng 3.10 Chỉ tiêu hiệu quả sử dụng lao động của công ty………………………….37 Nguyễn Hữu Hoàng-K45E5 -5- Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Khoa Thương mại quốc tế DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT 1 2 3 4 Từ viết tắt tiếng Việt CPTM VNĐ TSLN NK Nghĩa tiếng Việt Cổ phần thương mại Việt Nam Đồng Tỉ suất lợi nhuận Nhập khẩu STT Từ viết tắt tiếng Anh Nghĩa tiếng Anh Nghĩa tiếng Việt United States Dollars 1 USD Đô la Mỹ CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI Nguyễn Hữu Hoàng-K45E5 -6- Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Khoa Thương mại quốc tế 1.1 Tính cấp thiết của đề tài Nền kinh tế Việt Nam hiện nay vẫn còn ở khoảng cách khá xa so với các nước trong khu vực như Thái Lan, Singapore. So với các nước phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc, các nước phương Tây thì khoảng cách đó lại càng trở nên mênh mông. Cơ sở vật chất, hạ tầng của nước ta so với họ còn rất lạc hậu. Chính vì vậy nhiều năm qua Nhà nước luôn chủ trương xây dựng phát triển cơ sở hạ tầng, các công trình giao thông, thủy lợi, dân dụng nhằm thúc đẩy nền kinh tế phát triển thu hẹp dần khoảng cách với các cường quốc trong khu vực và thế giới. Các công trình xây dựng phải đảm bảo chất lượng, bền bỉ theo thời gian. Cùng với các kĩ thuật xây dựng khác, kĩ thuật lắp đặt các sản phẩm chống thấm trở thành một phần rất quan trọng của các công trình xây dựng. Nhu cầu sử dụng sản phẩm chống thấm cho các công trình là cực kì đa dạng. Sản phẩm chống thấm được sử dụng cho nhiều chức năng khác nhau như chống thấm sàn nhà, trần nhà, chống thấm hồ chất lỏng, hồ xử lý, chống thấm đường hầm…Nhận biết được nhu cầu ấy, tại Việt Nam đã có rất nhiều doanh nghiệp tiến hành kinh doanh sản phẩm này. Tuy nhiên khả năng sản xuất trong nước là cực kì hạn chế cả về số lượng và chất lượng. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã tiến hành nghiên cứu thị trường trong và ngoài nước để nhập khẩu sản phẩm chống thấm về tiêu thụ trong thị trường nội địa. Với đặc điểm sản phẩm có khối lượng, số lượng lớn, giá trị cao nên việc kinh doanh nhập khẩu sản phẩm chống thấm đã trở thành hoạt động kinh doanh chủ đạo của nhiều doanh nghiệp, đóng góp một vai trò lớn lao cho sự nghiệp xây dựng phát triển cơ sơ hạ tầng đất nước. Nhận biết được nhu cầu thực tế trong nước, công ty CPTM đầu tư Trường Phát đã tiến hành kinh doanh nhập khẩu các sản phẩm chống thấm này. Trong đó công ty kinh doanh chủ yếu là sản phẩm màng chống thấm HDPE. Công ty đã nhập khẩu màng chống thấm HDPE từ thị trường nước ngoài về nước để cung cấp cho các đơn vị có nhu cầu, đồng thời chính công ty sử dụng màng chống thấm này để lắp đặt cho các công trình mà công ty đấu thầu được. Nguyễn Hữu Hoàng-K45E5 -7- Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Khoa Thương mại quốc tế Qua thời gian thực tập tại công ty, em thấy hiệu quả kinh doanh nhập khẩu màng chống thấm HDPE có ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động kinh doanh chung của công ty, đóng góp một phần rất lớn vào doanh thu hàng năm của công ty. Bên cạnh đó với tuổi đời non trẻ, cùng với sự cạnh tranh mạnh mẽ trên thị trường càng đòi hỏi công ty phải kinh doanh tốt hơn để nâng cao hiệu quả kinh doanh của mình, góp phần tạo nhiều giá trị cho xã hội, đảm bảo cuộc sống của cán bộ công nhân viên. Ngoài những thành công, Trường Phát vẫn còn tồn đọng một số vấn đề cần được giải quyết để nâng cao hiệu quả kinh doanh của mình. 1.2 Tổng quan vấn đề nghiên cứu Tại Việt Nam có khá nhiều doanh nghiệp đang tiến hành kinh doanh nhập khẩu ở nhiều lĩnh vực mặt hàng khác nhau. Vấn đề “nâng cao hiệu quả kinh doanh nhập khẩu” từ lâu đã là một trong những vấn đề được quan tâm nhiều. Có nhiều luận văn khác nhau đã nghiên cứu vấn đề này. Luận văn “một số giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh nhập khẩu vật tư và máy móc của công ty cổ phần xuất nhập khẩu MASIMEX’’ do sinh viên Nguyễn Hoàng Lương thực hiện năm 2012. Luận văn này nghiên cứu một cách sâu sắc về hoạt động kinh doanh nhập khẩu của công ty. Lĩnh vực kinh doanh được phân tích đó là nhập khẩu kinh doanh vật tư sản xuất ( sắt, thép, inox…); hàng tiêu dùng ( tủ lạnh, máy điều hòa…) và hàng thiết bị máy móc ( thiết bị y tế, trường học, cáp điện…). Tuy nhiên vì phân tích nhiều sản phẩm khác nhau nên đề tài chưa phân tích được rõ hiệu quả kinh doanh nhập khẩu cụ thể của một sản phẩm hay nhóm sản phẩm nào đó. Vì mỗi một sản phẩm có những đặc điểm kinh doanh khác nhau, đóng góp hiệu quả kinh doanh khác nhau. Luận văn “ nâng cao hiệu quả kinh doanh nhập khẩu mặt hàng gia dụng từ thị trường Trung Quốc tại công ty SAIKO Việt Nam” do sinh viên Hoàng Hiền thực hiện năm 2011. Luận văn này đã phân tích được những nội dung nhất định về thực trạng Nguyễn Hữu Hoàng-K45E5 -8- Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Khoa Thương mại quốc tế kinh doanh nhập khẩu của công ty. Tuy nhiên đề tài mới chỉ dừng lại ở mức đưa ra các giải pháp chung chung chưa gắn liền với tình hình thực tế của doanh nghiệp. Luận văn “ giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh nhập khẩu mặt hàng điện lạnh của công ty cổ phần dịch vụ xuất khẩu Từ Liêm- Turtraco” do sinh viên Nguyễn Phương Nhung thực hiện năm 2012. Luận văn này phân tích khá tốt về hiệu quả kinh doanh mặt hàng điện lạnh nhập khẩu của công ty, luận văn cũng đã đưa ra được những giải pháp ít nhiều có tính thiết thực với thực trạng của công ty. Từ những công trình nghiên cứu của các năm trước, dựa vào tính cấp thiết của đề tài, nhất là vào thời điểm hiện nay thương mại quốc tế ngày càng phát triển, hoạt động kinh doanh nhập khẩu các sản phẩm chống thấm không những ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp nói riêng mà còn tác động nhiều đến ngành xây dựng, hiệu quả nền kinh tế quốc gia nói chung. Nên việc nâng cao hiệu quả kinh doanh nhập khẩu là hết sức cần thiết. Chính vì vậy, em đã chọn đề tài “ Một số giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh nhập khẩu màng chống thấm HDPE từ Đài Loan của công ty CPTM đầu tư Trường Phát” làm đề tài khóa luận của mình. Đề tài tuy không phải là mới nhưng nội dung nghiên cứu mang tính tiếp cận thực tế khoảng thời gian kinh doanh 2010- 2012 của công ty. Một giai đoạn đầy biến động của nền kinh tế Việt Nam cũng như kinh tế thế giới nói chung. Chính vì thế vấn đề nâng cao hiệu quả kinh doanh nhập khẩu càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Đây cũng là một lĩnh vực sản phẩm nhập khẩu mới mẻ chưa được nghiên cứu sâu rộng. Đề tài phân tích một cách sâu sắc thực trạng hiệu quả kinh doanh nhập khẩu của công ty trong giai đoạn từ 2010 đến 2012. Từ đó đưa ra những giải pháp thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh nhập khẩu của công ty. 1.3 Các mục tiêu nghiên cứu Nguyễn Hữu Hoàng-K45E5 -9- Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Khoa Thương mại quốc tế - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu của doanh nghiệp. - Đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu màng chống thấm HDPE của công ty CPTM đầu tư Trường Phát qua các năm. - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh nhập khẩu màng chống thấm HDPE của doanh nghiệp. 1.4 Đối tượng nghiên cứu - Doanh nghiệp nghiên cứu: công ty cổ phần thương mại đầu tư Trường Phát. - Sản phẩm kinh doanh: màng chống thấm HDPE - Thị trường nhập khẩu: Đài Loan 1.5 Phạm vi nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu của khóa luận trong giới hạn sau: - Phạm vi thời gian : lấy số liệu kinh doanh trong 3 năm từ 2010 đến năm 2012. - Phạm vi không gian: nghiên cứu tại công ty CPTM đầu tư Trường Phát. 1.6 Phương pháp nghiên cứu Sử dụng phương pháp thu thập và phân tích dữ liệu thứ cấp hoạt động kinh doanh nhập khẩu màng chống thấm HDPE của công ty CPTM đầu tư Trường Phát. -Thu thập dữ liệu thứ cấp: Dữ liệu thứ cấp là những dữ liệu có sẵn đã được thu thập và xử lý từ trước. Các dữ liệu này được thu thập thông qua các tài liệu nội bộ của công ty như doanh thu, lợi nhuận, vốn kinh doanh, chi phí… từ các báo cáo tài chính hàng năm, bảng cân đối kế toán của công ty. Nguyễn Hữu Hoàng-K45E5 - 10 - Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Khoa Thương mại quốc tế - Phân tích dữ liệu thứ cấp: Sau khi thu thập được dữ liệu thứ cấp em sẽ tính toán các số liệu phản ánh hiệu quả kinh doanh nhập khẩu của công ty CPTM đầu tư Trường Phát trong giai đoạn 2010- 2012 là như thế nào. Từ đó, em đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh nhập khẩu màng chống thấm HDPE của công ty. 1.7 Kết cấu khóa luận Kết cấu của khóa luận bao gồm các 4 chương: Chương 1: Tổng quan nghiên cứu đề tài. Chương 2: Cơ sở lý luận về hiệu quả kinh doanh nhập khẩu của doanh nghiệp. Chương 3: Phân tích thực trạng hiệu quả hoạt động kinh doanh nhập khẩu màng chống thấm HDPE từ Đài Loan của công ty CPTM đầu tư Trường Phát. Chương 4: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh nhập khẩu mặt màng chống thấm HDPE từ Đài Loan của công ty CPTM đầu tư Trường Phát. Nguyễn Hữu Hoàng-K45E5 - 11 - Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Khoa Thương mại quốc tế CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HIỆU QUẢ KINH DOANH NHẬP KHẨU CỦA DOANH NGHIỆP 2.1 Một số khái niệm cơ bản 2.1.1 Khái niệm về hoạt động nhập khẩu Nhập khẩu được xem là một khâu cơ bản trong hoạt động ngoại thương, đó là việc sử dụng ngoại tệ để mua hàng hóa và dịch vụ từ nước ngoài về nhằm phục vụ cho nhu cầu sản xuất, tiêu dùng trong nước hoặc đem tái sản xuất nhằm thu được lợi nhuận. Hoạt động nhập khẩu hay hoạt động mua bán hàng hóa trong nước cũng là quá trình trao đổi hàng hóa, quá trình nhằm thực hiện giá trị hàng hóa của người sản xuất ra chúng. Nhập khẩu là hoạt động kinh doanh buôn bán diễn ra trên phạm vi toàn thế giới. Nó không chỉ buôn bán riêng lẻ mà là một hệ thống các quan hệ buôn bán trong nền kinh tế có tổ chức bên trong và bên ngoài. 2.1.2 Khái niệm về hiệu quả kinh doanh Hiệu quả kinh doanh là một phạm trù khoa học của kinh tế vi mô cũng như nền kinh tế vĩ mô nói chung. Nó là mục tiêu mà tất cả các nhà kinh tế đều hướng tới với mục đích rằng họ sẽ thu được lợi nhuận cao, sẽ mở rộng được doanh nghiệp, sẽ chiếm lĩnh được thị trường và muốn nâng cao uy tín của mình trên thương trường. Nhưng tùy vào từng ngành, từng lĩnh vực hay quan điểm của từng người mà vấn đề hiệu quả kinh doanh được hiểu theo những cách khác nhau. Một số người quan điểm hiệu quả kinh doanh được xác định bởi tỉ số giữa kết quả đạt được và chi phí phải bỏ ra để có được kết quả đó. Một số khác lại quan điểm hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp là một phạm trù kinh tế phản ánh khả năng sử dụng nguồn lực như tiền vốn, nhân lực, cơ sở vật chất…để đạt được mục tiêu kinh doanh xác định. Nguyễn Hữu Hoàng-K45E5 - 12 - Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Khoa Thương mại quốc tế Theo quan điểm của nhà kinh tế học Adam Smith: hiệu quả đó là kết quả đạt được trong hoạt động kinh tế, nhờ doanh thu tiêu thụ hàng hóa. Thứ nhất: Hiệu quả kinh doanh là kết quả thu được trong hoạt động kinh doanh, là doanh thu tiêu thụ hàng hoá . Quan điểm này không đề cập đến chi phí kinh doanh, do đó nếu hoạt động kinh doanh đều tạo ra cùng một kết quả kinh doanh thì sẽ có hiệu quả như nhau mặc dù chi phí của chúng là khác nhau. Hiệu quả có được khi kinh doanh đem lại doanh thu cao. Thứ hai: Hiệu quả kinh doanh là quan hệ tỷ lệ giữa phầm tăng thêm của kết quả kinh doanh và phần tăng lên của chi phí. Quan điểm này thể hiện mối quan hệ so sánh một cách tương đối giữa kết quả đạt được và chi phí bỏ ra nhưng chỉ xét đến phần tăng thêm. Theo quan điểm này, hiệu quả chỉ có được khi kinh doanh mà phần doanh thu tăng thêm phải lớn hơn phần chi phí tăng thêm. Thứ ba: Hiệu quả kinh doanh là một đại lượng so sánh giữa kết quả thu được và chi phí bỏ ra để có được kết quả đó. Điều này đã phản ánh được mối liên hợp bản chất của hiệu quả kinh doanh vì thể hiện được mối quan hệ giữa kết quả và chi phí, coi hiệu quả là sự phản ánh trình độ sử dụng các chi phí. Tuy vậy, kết quả và chi phí luôn vận động, nên quan điểm này chưa thể hiện được tương quan về lượng và chất giữa kết quả và chi phí. Thứ tư: Hiệu quả kinh doanh phải thể hiện được mối quan hệ giữa sự vận động của kết quả với sự vận động của chi phí tạo ra kết quả đó, đồng thời phản ánh được trình độ sử dụng các nguồn lực sản xuất. Quan điểm này so sánh tốc độ vận động của hai yếu tố kết quả và chi phí. Mối quan hệ này phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực sản xuất của doanh nghiệp. 2.2 Một số lý thuyết về nhập khẩu và hiệu quả kinh doanh nhập khẩu 2.2.1 Đặc điểm của hoạt động nhập khẩu Nguyễn Hữu Hoàng-K45E5 - 13 - Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Khoa Thương mại quốc tế Thị trường nhập khẩu rất đa dạng : Hàng hoá và dịch vụ có thể được nhập khẩu từ nhiều nước khác nhau. Dựa trên lợi thế so sánh của mỗi quốc gia khác nhau mà các doanh nghiệp có nhiều cơ hội để mở rộng, thu hẹp hay thay đổi thị trường nhập khẩu của mình. - Đầu vào( nguồn cung ứng trong đó có nguồn nhập khẩu ), đầu ra ( khách hàng ) của doanh ngiệp rất đa dạng thường thay đổi theo nhu cầu của người tiêu dùng trong nước. Nguồn cung ứng hoặc đầu ra có thể ổn định, tập trung hoặc đa dạng phụ thuộc vào điều kiện kinh doanh của công ty, khả năng thích nghi và đáp ứng cầu thị trường cũng như biến động của nguồn cung ứng. - Phương thức thanh toán : Trong kinh doanh nhập khẩu các bên sử dụng nhiều phương thức thanh toán , việc sử dụng phương thức thanh toán nào là do hai bên tự thỏa thuận được quy định trong điều khoản của hợp đồng và trong kinh doanh nhập khẩu thường sử dụng các ngoại tệ mạnh chủ yếu là USD để thanh toán. Vì vậy mà thanh toán trong nhập khẩu phụ thuộc rất lớn vào tỷ giá hối đoái giữa các đồng tiền nội tệ (VND) và ngoại tệ. - Chịu sự chi phối của nhiều hệ thống luật pháp, thủ tục: Hoạt động nhập khẩu có sự tham gia của nhiều đối tác có quốc tịch khác nhau nên chịu sự chi phối bởi các hệ thống luật pháp và các thủ tục liên quan của nhiều nước khác nhau. - Việc trao đổi thông tin với đối tác phải được tiến hành nhanh chóng thông qua các phương tiện công nghệ hiện đại hơn như Telex, Fax. Đặc biệt trong thời đại thông tin hiện nay giao dịch qua thư điện tử, qua hệ thống mạng internet hiện đại là công cụ phục vụ đắc lực cho kinh doanh. - Về phương thức vận chuyển: Hoạt động nhập khẩu liên quan trực tiếp đến yếu tố nước ngoài, hàng hóa được vận chuyển qua biên giới các quốc gia, có khối lượng lớn và được vận chuyển qua đường biển, đường hàng không, đường sắt và vận chuyển Nguyễn Hữu Hoàng-K45E5 - 14 - Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Khoa Thương mại quốc tế vào nội bộ bằng các xe có trọng tải lớn …Do đó hoạt động nhập khẩu đòi hỏi chi phí vận chuyển lớn làm ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. 2.2.2 Vai trò của hoạt động kinh doanh nhập khẩu Nhập khẩu là một trong hai hoạt động cấu thành hoạt động ngoại thương. Có thể hiểu đó là việc mua hàng hoá, dịch vụ từ nước ngoài về phục vụ cho nhu cầu trong nước hoặc tái sản xuất nhằm mục đích thu lợi. Nhập khẩu thể hiện sự phụ thuộc gắn bó lẫn nhau giữa nền kinh tế của một quốc gia với nền kinh tế thế giới. Hiện nay khi các nước đều có xu hướng chuyển từ đối đầu sang đối thoại, nền kinh tế quốc gia đã hoà nhập với nền kinh tế thế giới thì vai trò của nhập khẩu đã trở nên vô cùng quan trọng. - Nhập khẩu mở rộng khả năng tiêu dùng của một nước, cho phép tiêu dùng một lượng hàng hoá lớn hơn khả năng sản xuất trong nước và tăng mức sống của nhân dân. - Nhập khẩu làm đa dạng hoá mặt hàng về chủng loại, quy cách, mẫu mã cho phép thoả mãn nhu cầu trong nước. - Nhập khẩu tạo ra sự chuyển giao công nghệ, do đó tạo ra sự phát triển vượt bậc của sản xuất xã hội, tiết kiệm chi phí và thời gian, tạo ra sự đồng đều về trình độ phát triển trong xã hội. - Nhập khẩu tạo ra sự cạnh tranh giữa hàng nội và hàng ngoại, tạo ra động lực bắt buộc các nhà sản xuất trong nước phải không ngừng vươn lên, tạo ra sự phát triển xã hội và sự thanh lọc các đơn vị sản xuất. - Nhập khẩu xoá bỏ tình trạng độc quyền, phá vỡ triệt để nền kinh tế đóng, chế độ tự cấp, tự túc. - Nhập khẩu giải quyết những nhu cầu đặc biệt (hàng hoá hiếm hoặc quá hiện đại mà trong nước không thể sản xuất được). Nguyễn Hữu Hoàng-K45E5 - 15 - Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Khoa Thương mại quốc tế - Nhập khẩu là cầu nối thông suốt nền kinh tế, thị trường trong và ngoài nước với nhau, tạo điều kiện phân công lao động và hợp tác quốc tế, phát huy được lợi thế so sánh của đất nước trên cơ sở chuyên môn hoá. 2.2.3 Các hình thức nhập khẩu Có nhiều hình thức nhập khẩu khác nhau, chủ yếu bao gồm: - Nhập khẩu uỷ thác: là hình thức nhập khẩu trong đó các đơn vị kinh doanh có nhu cầu hàng hoá nhưng không có quyền hay không có khả năng nhập khẩu trực tiếp như không có quota nhập khẩu hoặc không có kinh nghiệm nhập khẩu… nên công ty ủy thác cho một công ty khác tiến hành nhập khẩu theo nhu cầu của đơn vị mình. Bên nhận uỷ thác sẽ đứng ra tiến hành đàm phán với đối tác nước ngoài để làm thủ tục, ký kết hợp đồng nhập khẩu và được nhận một phần thù lao theo thoả thuận gọi là phí uỷ thác. - Nhập khẩu tự doanh: là hoạt động nhập khẩu của doanh nghiệp nhập khẩu trực tiếp, gồm hai loại: + Nhập khẩu mậu dịch: hàng hoá nhập khẩu mậu dịch là do Nhà nước trực tiếp quản lý theo kế hoạch phù hợp với nhu cầu tiêu dùng của xã hội. Hàng hóa nhập khẩu mậu dịch phải đăng ký kế hoạch với cơ quan chủ quản Bộ Thương mại, Bộ Thương mại lập kế hoạch nhập khẩu dự kiến trong năm, khi nhập khẩu hàng hoá phải có giấy phép của Bộ thương mại. + Nhập khẩu phi mậu dịch: hàng hoá nhập khẩu phi mậu dich là hàng hoá không trực tiếp đưa vào kinh doanh, Nhà nước không trực tiếp quản lý và không nằm trong kế hoạch quản lý của Nhà nước. Khi làm thủ tục nhập khẩu hàng hoá phi mậu dịch không phải xin giấy phép của Bộ Thương mại mà do hải quan cấp phép. Nguyễn Hữu Hoàng-K45E5 - 16 - Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Khoa Thương mại quốc tế - Nhập khẩu trực tiếp: là hình thức trong đó nhà nhập khẩu và nhà xuất khẩu có mối quan hệ trực tiếp với nhau để bàn bạc thoả thuận về giá cả, phương thức giao dịch, phương thức thanh toán và các điều kiện giao hàng khác. - Nhập khẩu gián tiếp: là hình thức thông qua các trung tâm thương mại, trung tâm môi giới nhập khẩu tức là thông qua trung gian thương mại. Hình thức nhập khẩu này có những ưu điểm và hạn chế gần giống như hình thức nhập khẩu uỷ thác. - Nhập khẩu tái xuất: là hình thức nhập khẩu hàng hoá về không phải để tiêu dùng mà để xuất khẩu sang nước thứ ba nhằm mục đích thu lợi nhuận. Hình thức này vẫn phải làm thủ tục hải quan nhập khẩu hàng hoá rồi lại xuất khẩu không qua gia công chế biến ở nước tái xuất. - Nhập khẩu tiểu ngạch: Thường áp dụng với hàng hoá không chịu sự quản lý của Nhà nước. Về thủ tục hành chính, hàng hoá nhập khẩu tiểu ngạch phải làm thủ tục kê khai hải quan và đóng thuế tiểu ngạch theo Bộ Tài chính quy định và ban hành thống nhất trong cả nước. Nhập khẩu tiểu ngạch chính là nhập khẩu hàng hoá qua biên giới với khối lượng từng đợt nhỏ. - Nhập khẩu chính ngạch: Là phương thức nhập khẩu chịu sự quản lý của Nhà nước trực tiếp thông qua Bộ Thương mại. Nhập khẩu chính ngạch mang tính chất kinh doanh lớn, có thị trường ổn định. 2.2.4 Hiệu quả kinh doanh nhập khẩu và các chỉ tiêu đánh giá 2.2.4.1 Khái niệm về hiệu quả kinh doanh nhập khẩu Hoạt động nhập khẩu là một hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, do đó quan điểm về hiệu quả kinh doanh nhập khẩu của doanh nghiệp cũng dựa trên quan điểm hiệu quả kinh doanh nói chung hiện nay. Hiệu quả kinh doanh nhập khẩu cũng gồm bốn quan điểm: Nguyễn Hữu Hoàng-K45E5 - 17 - Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Khoa Thương mại quốc tế Thứ nhất: Hiệu quả kinh doanh nhập khẩu là kết quả thu được trong hoạt động kinh doanh nhập khẩu, là doanh thu tiêu thụ hàng hoá nhập khẩu. Quan điểm này không đề cập đến chi phí kinh doanh nhập khẩu. Thứ hai: Hiệu quả kinh doanh nhập khẩu là quan hệ tỷ lệ giữa phầm tăng thêm của kết quả kinh doanh và phần tăng lên của chi phí tính riêng cho hoạt động nhập khẩu trong doanh nghiệp. Thứ ba: Hiệu quả kinh doanh nhập khẩu là một đại lượng so sánh giữa kết quả thu được và chi phí bỏ ra để có được kết quả đó trong hoạt động kinh doanh nhập khẩu của doanh nghiệp. Thứ tư: Hiệu quả kinh doanh nhập khẩu phải thể hiện được mối quan hệ giữa sự vận động của kết quả nhập khẩu với sự vận động của chi phí nhập khẩu tạo ra kết quả đó, đồng thời phản ánh được trình độ sử dụng các nguồn lực sản xuất liên quan đến hoạt động kinh doanh nhập khẩu. 2.2.4.2 Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả kinh doanh nhập khẩu trong doanh nghiệp: - Sự khan hiếm về nguồn lực đòi hỏi doanh nghiệp phải có hoạt động quản trị hợp lý để nâng cao hiệu quả kinh doanh. Các doanh nghiệp nhập khẩu cần phải quản trị các nguồn lực như thời gian, tiền bạc, lao động nhằm đạt được mục đích kinh doanh. Nếu doanh nghiệp quản trị không tốt dẫn đến chi phí tăng cao gây khó khăn cho sản xuất, tiêu thụ hàng hóa. Chính vì thế doanh nghiệp luôn phải tìm các biện pháp quản trị để đạt kết quả tối ưu nhất trong phạm vi nguồn lực của mình. - Môi trường cạnh tranh ngày càng trở nên gay gắt đòi hỏi doanh nghiệp phải liên tục nâng cao hiệu quả kinh doanh. Nếu hệ thống quản trị kinh doanh không tốt giá thành dịch vụ, sản phẩm của doanh nghiệp sẽ cao hơn đối thủ, và doanh nghiệp mất lợi thế cạnh tranh. Doanh nghiệp nhập khẩu phải cạnh tranh với các doanh nghiệp nhập khẩu khác cùng ngành và các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh trong nước. So với đối thủ nhập khẩu cùng ngành doanh nghiệp phải quản trị thật tốt hệ thống kinh doanh để Nguyễn Hữu Hoàng-K45E5 - 18 - Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Khoa Thương mại quốc tế tiết giảm chi phí vì giá cả là yếu tố quan trọng nhất. Còn so với doanh nghiệp sản xuất trong nước, hệ thống kinh doanh của doanh nghiệp nhập khẩu phức tạp hơn càng đòi hỏi doanh nghiệp phải nâng cao hiệu quả kinh doanh để cạnh tranh với đối thủ. 2.2.4.3 Phân loại hiệu quả kinh doanh nhập khẩu ● Hiệu quả kinh doanh cá biệt và hiệu quả kinh tế- xã hội của nền kinh tế quốc dân: Hiệu quả kinh doanh cá biệt hay hiệu quả tài chính là hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp được đánh giá và xem xét về mặt kinh tế tài chính, được biểu hiện qua các chỉ tiêu thu - chi trực tiếp trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Nó biểu hiện mối quan hệ giữa lợi ích mà doanh nghiệp nhận được trong hoạt động kinh doanh với chi phí mà doanh nghiệp bỏ ra để thu được lợi ích đó. Hiệu quả kinh tế xã hội là hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp đem lại cho nền kinh tế quốc dân, đó là sự đóng góp vào quá trình phát triển sản xuất, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tăng năng suất lao động xã hội, bổ sung vào tích luỹ ngoại tệ, tăng thu cho ngân sách Nhà nước, giải quyết việc làm, cải thiện đời sống nhân dân… Hiệu quả kinh doanh cá biệt và hiệu quả kinh tế xã hội có mối quan hệ mật thiết với nhau. Hiệu quả kinh tế xã hội chỉ đạt được trên cơ sở hoạt động của các doanh nghiệp. Ngược lại hiệu quả của toàn nền kinh tế xã hội sẽ tạo điều kiện cho các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đạt kết quả cao. Có thể có trường hợp những doanh nghiệp đạt kết quả không cao nhưng nền kinh tế vẫn hiệu quả. Do đó doanh nghiệp kinh doanh nhập khẩu phải quan tâm đến hiệu quả kinh tế xã hội khi tiến hành hoạt động kinh doanh của mình. Ngược lại Nhà nước cũng cần có những chính sách đảm bảo hài hòa hiệu quả kinh tế xã hội nói chung với hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp, của cá nhân người lao động nói riêng. ● Hiệu quả chi phí bộ phận và hiệu quả chi phí tổng hợp: Hiệu quả kinh doanh tổng hợp: là hiệu quả kinh doanh tính chung cho toàn doanh nghiệp, nó phản ánh một cách khái quát về mối quan hệ giữa kết quả và chi phí để thực hiện mục tiêu mà doanh nghiệp đặt ra trong một giai đoạn nhất định. Việc đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp có tác động thiết thực tìm ra được hướng Nguyễn Hữu Hoàng-K45E5 - 19 - Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Khoa Thương mại quốc tế giảm chi phí hiệu quả nhằm tăng hiệu quả hoạt động kinh doanh nhằm đạt được mục tiêu tối đa hoá lợi nhuận. Hiệu quả kinh doanh bộ phận: là hiệu quả kinh doanh tính riêng cho từng bộ phận hoặc từng yếu tố sản xuất như: vốn, lao động, máy móc thiết bị… Nó chỉ phản ánh hiệu quả kinh doanh ở từng mặt hoạt động của doanh nghiệp mà không phản ánh được hiệu quả của toàn doanh nghiệp. Vì vậy, các doanh nghiệp kinh doanh nhập khẩu phải quan tâm đến việc nghiên cứu các biện pháp đồng bộ để nâng cao hiệu quả kinh doanh trong tất cả các khâu của quá trình sản xuất kinh doanh. ● Hiệu quả trước mắt và hiệu quả lâu dài: Dựa vào thời gian nhận được lợi ích, hiệu quả kinh doanh được chia thành hiệu quả trước mắt và hiệu quả lâu dài. Hiệu quả trước mắt được xét đến trong một khoảng thời gian ngắn. Hiệu quả lâu dài xét trong một khoảng thời gian lâu dài. Đây còn có thể gọi là hiệu quả kinh doanh trong ngắn hạn và dài hạn. Chính vì vậy, doanh nghiệp cần có hoạt động quản trị kinh doanh sao cho hợp lý, vừa mang lại lợi ích trước mắt vừa có hiệu quả về lâu dài. 2.2.4.4 Các chỉ tiêu đánh giá: Thông thường khi đánh giá hiệu quả kinh doanh nhập khẩu ta thường sử dụng các chỉ tiêu mà các chỉ tiêu này cho chúng ta biết rõ về mặt lượng của hiệu quả kinh tế, hiệu quả đạt được cao hay thấp sau mỗi kỳ kinh doanh. Đó là các chỉ tiêu: ● Chỉ tiêu lợi nhuận nhập khẩu Lợi nhuận nhập khẩu là chỉ tiêu hiệu quả kinh tế có tính tổng hợp phản ánh kết quả cuối cùng của hoạt động kinh doanh, lợi nhuận là điều kiện tiền đề cho việc duy trì và tái sản xuất mở rộng của doanh nghiệp, là điều kiện để nâng cao mức sống của người lao động. Lợi nhuận nhập khẩu được tính trên cơ sở chi phí và doanh thu nhập khẩu. Doanh thu nhập khẩu của doanh nghiệp là số tiền mà doanh nghiệp thu được thông qua việc bán hàng hoá và cung cấp dịch vụ trong một khoảng thời gian nhất định thường là một năm. Nguyễn Hữu Hoàng-K45E5 - 20 - Khóa luận tốt nghiệp