Tài liệu Một số giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu hàng dệt may của tổng công ty dệt may việt nam (vinatex) sang thị trường mỹ

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH W—X ÑAØM KIM THÖ MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP NHAÈM ÑAÅY MAÏNH XUAÁT KHAÅU HAØNG DEÄT MAY CUÛA TOÅNG COÂNG TY DEÄT MAY VIEÄT NAM (VINATEX) SANG THÒ TRÖÔØNG MYÕ Chuyeân ngaønh : Ngoaïi thöông Maõ soá : 5.02.05 LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ Ngöôøi höôùng daãn khoa hoïc : T.S. Ñoaøn Thò Hoàng Vaân THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH NAÊM 2001 1 MUÏC LUÏC LÔØI MÔÛ ÑAÀU. CHÖÔNG 1 : THÒ TRÖÔØNG DEÄT MAY MYÕ VAØ NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CAÀN NAÉM VÖÕNG KHI XUAÁT KHAÅU VAØO THÒ TRÖÔØNG NAØY. 1.1. Ñieåm laïi caùc hoïc thuyeát veà thöông maïi quoác teá..................................................Trang 1 2 1.2. Giôùi thieäu ñoâi neùt veà nöôùc Myõ ............................................................................... 1.2.1. Ñaát nöôùc, con ngöôøi vaø vaên hoùa Myõ ..................................................................... 2 1.2.2. Kinh teá Myõ ............................................................................................................. 3 1.3. Quan heä Vieät – Myõ.................................................................................................... 6 1.3.1. Nhöõng daáu moác trong quaù trình taùi thieát laäp quan heä kinh teá giöõa Myõ vaø VN...... 6 1.3.2. Quan heä thöông maïi Vieät- Myõ. .............................................................................. 7 1.3.3. Tình hình ñaàu tö tröïc tieáp cuaû caùc doanh nghieäp Myõ taïi Vieät Nam....................... 7 1.4. Thò tröôøng deät may Myõ vaø nhöõng vaán ñeà caàn naém vöõng khi xuaát khaåu vaøo thò tröôøng naøy...................................................................................................................................... 8 1.4.1. Ñaëc ñieåm chung cuaû thò tröôøng Myõ.......................................................................... 8 1.4.2. Tình hình XNK haøng deät may cuaû Myõ...................................................................... 8 1.4.3. Nhöõng ñieàu caàn löu yù khi xuaát khaåu haøng deät may vaøo thò tröôøng Myõ..................... 9 1.4.3.1. Ñaëc ñieåm chung cuaû doanh nhaân Myõ.................................................................... 9 1.4.3.2. Cô cheá quaûn lyù cuaû Myõ ñoái vôùi haøng nhaäp khaåu, noùi chung, haøng deät may, noùi rieâng............................................................................................................................ 10 1.4.3.2.1. Heä thoáng luaät cô baûn ñieàu tieát hoaït ñoäng nhaäp khaåu vaøo Myõ............................ 10 1.4.3.2.2. Caùc cô quan ñieàu haønh thöông maïi Myõ.............................................................. 13 1.4.3.3. Caùc haïn cheá cuaû Myõ veà nhaäp khaåu haøng deät may............................................... 14 1.4.3.3.1. Thueá nhaäp khaåu................................................................................................. 14 1.4.3.3.2. Haïn ngaïch nhaäp khaåu vaø visa............................................................................ 14 1.4.3.3.3. Quy ñònh veà nhaõn haøng hoaù theo luaät XÑSPSD vaø luaät NHSPL....................... 15 1.4.3.3.4. Quy ñònh veà tôø khai xuaát xöù haøng hoaù................................................................ 15 1.4.3.3.5. Tieâu chuaån veà haøng deã chaùy............................................................................... 15 1.4.3.4. Caùc yeâu caàu chung maø moïi haøng hoaù nhaäp khaåu vaøo Myõ caàn phaûi tuaân thuû........ 16 1.4.3.5. Sô boä veà heä thoáng tieâu thuï haøng deät may taïi Myõ................................................... 17 1.4.3.6. Moät soá baøi hoïc kinh nghieäm ñeå ñaåy maïnh XK haøng DM vaøo Myõ ........................ 18 Keát luaän cuoái chöông 1......................................................................................................... 19 CHÖÔNG 2 : PHAÂN TÍCH ÑAÙNH GIAÙ TÌNH HÌNH XUAÁT KHAÅU HAØNG DEÄT MAY CUAÛ TOÅNG COÂNG TY DEÄT MAY VIEÄT NAM (VINATEX) SANG THÒ TRÖÔØNG TRONG THÔØI GIAN QUA . 2.1. Giôùi thieäu toång quan veà Toång coâng ty deät may Vieät Nam( Vinatex).......................... 2.1.1. Vaøi neùt veà ngaønh deät may Vieät Nam........................................................................ 2.1.2. Giôùi thieäu sô neùt veá Toång coâng ty deät may VN........................................................ 2 MYÕ 20 20 22 2.1.3 Chöùc naêng, nhieäm vuï vaø boä maùy toå chöùc cuûa Vinatex.............................................. 2.1.4. Phaân tích hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Vinatex............................................................ 2.1.4.1. Keát quûa thöïc hieän caùc chæ tieâu chuû yeáu................................................................. 2.1.4.2. Kim ngaïch XNK cuûa Vinatex............................................................................... 2.1.4.2.1. Phaân tích kim ngaïch XK cuûa Vinatex................................................................ 2.1.4.2.2. Phaân tích kim ngaïch NK cuûa Vinatex............................................................... 2.2.Phaân tích , ñaùnh giaù tình hình XK haøng deät may cuûa Vinatex vaøo Myõ....................... 2.2.1. Tình hình XK haøng deät may cuûa VN vaøo Myõ......................................................... 2.2.2. XK haøng deät may cuûa Vinatex vaøo Myõ.................................................................. 2.3. Phaân tích caùc nhaân toá aûnh höôûng................................................................................ Phöông phaùp xaùc ñònh caùc nhaân toá aûnh höôûng............................................................. 2.3.1. Nhöõng nhaân toá taùc ñoäng thuaän lôïi........................................................................... 2.3.2. Nhöõng nhaân toá taùc ñoäng khoâng thuaän lôïi............................................................... 2.3.3. Nhöõng ñieåm maïnh cuûa Vinatex.............................................................................. 2.3.4. Nhöõng ñieåm yeáu cuûa Vinatex................................................................................. 2.4. Ñaùnh giaù chung.......................................................................................................... 23 24 24 24 24 28 29 29 31 35 35 35 36 37 38 41 Keát luaän cuoái chöông 2....................................................................................................... 42 CHÖÔNG 3 : MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP NHAÈM ÑAÅY MAÏNH XUAÁT KHAÅU HAØNG DEÄT MAY CUÛA VINATEX SANG THÒ TRÖÔØNG MYÕ. 3.1. Muïc tieâu, quan ñieåm vaø cô sôû ñeà xuaát caùc giaûi phaùp :............................................... 43 3.1.1. Muïc tieâu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp................................................................................ 43 3.1.1.1. Muïc tieâu chung...................................................................................................... 43 3.1.1.2. Nhöõng muïc tieâu cuï theå.......................................................................................... 43 3.1.2. Quan ñieåm ñeà xuaát caùc giaûi phaùp. ............................................................................ 43 3.1.3. Cô sôû ñeà xuaát caùc giaûi phaùp. ................................................................................... 44 3.2. Caùc giaûi phaùp ñaåy maïnh XK haøng deät may cuaû Vinatex sang thò tröôøng Myõ:............ 44 3.2.1. Nhoùm giaûi phaùp 1: Naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa haøng deät may .................... 44 Giaûi phaùp 1 : giaûi phaùp veà tính hôïp taùc. ............................................................................ 45 Giaûi phaùp 2 : giaûi phaùp veà nguoàn nguyeân lieäu................................................................. 47 Giaûi phaùp 3: giaûi phaùp veà hieän ñaïi hoùa maùy moùc, trang thieát bò , coâng ngheä ................... 49 Giaûi phaùp 4: giaûi phaùp veà xaây döïng thöông hieäu vaø uy tín................................................ 50 3.2.2. Nhoùm giaûi phaùp 2: Ñaåy maïnh coâng taùc tieáp thò ôû thò tröôøng Myõ............................ 52 Giaûi phaùp 5: Taêng cöôøng thoâng tin vaø hieåu bieát thò tröôøng Myõ......................................... 52 Giaûi phaùp 6: Ñaåy maïnh coâng taùc tieáp thò vaøo thò tröôøng Myõ. ........................................... 53 3.2.3. Nhoùm giaûi phaùp 3: Xaây döïng chieán löôïc saûn phaåm................................................ 58 3.2.4. Nhoùm giaûi phaùp 4: Chuyeån hình thöùc kinh doanh töø gia coâng sang FOB................ 59 3.2.5. Nhoùm giaûi phaùp 5: Veà quaûn lyù ñieàu haønh vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc................. 60 3.3. Kieán nghò ñoái vôùi Nhaø nöôùc vaø caùc ban ngaønh lieân quan:.......................................... 61 3.3.1. Veà chính saùch thueá vaø taøi chính............................................................................... 61 3.3.2. Veà chính saùch ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng...................................................................... 61 3 3.3.3. Veà öu ñaõi ñaàu tö ...................................................................................................... 62 3.3.4. Veà thöông maïi vaø haûi quan. .................................................................................... 62 Keát luaän cuoái chöông 3...................................................................................................... 63 LÔØI KEÁT.......................................................................................................................... 64 DANH MUÏC CAÙC BAÛNG BIEÅU VAØ SÔ ÑOÀ CHÖÔNG 1 : Baûng 1.1. Quan heä XNK giöõa Vieät Nam vaø Myõ ( 1994-2000). Baûng 1.2 Ñaàu tö tröïc tieáp cuûa Myõ ôû VieätNam, giai ñoaïn 1994-6/2000 Baûng 1.3 Caùc thò tröôøng NK haøng deät may lôùn naêm 2000. Baûng 1.4 Saùu nhoùm maët haøng may maëc NK chuû yeáu cuûa Myõ Baûng 1.5 10 quoác gia cung caáp haøng deät may lôùn nhaát theá giôùi cho Myõ naêm 2000 CHÖÔNG 2 : Sô ñoà 2.1 Sô ñoà boä maùy toå chöùc cuûa Vinatex Baûng 2.1. So saùnh moät soá chæ tieâu cuûa toøn ngaønh vaø Vinatex ( naêm 2000) Baûng 2.2 Keát quaû thöïc hieän caùc chæ tieâu chuû yeáu cuûa Vinatex töø 1996 ñeán 2000 Baûng 2.3 Kim ngaïch XK cuûa Vinatex so vôùi toaøn ngaønh deät may Baûng 2.4 Toång kim ngaïch XNK cuûa Vinatex töø 1997 – 2000 Bieåu ñoà 2.1 Kim ngaïch XNK cuûa Vinatex Baûng 2.5 Toång hôïp tình hình XK cuûa Vinatex töø 1997 ñeán 2000 Baûng 2.6 Toång hôïi tình hình XK cuûa Vinatex ( phaân theo thò tröôøng caùc chaâu luïc Baûng 2.7 Tình hình NK cuûa Vinatex töø 1997 – 2000 Baûng 2.8 Kim ngaïch XK haøng deät may cuûa Vieät Nam vaøo Myõ töø 1994-2000 Baûng 2.9 Caùc maët haøng deät may XK cuûa VN vaøo thò tröôoøng Myõ vaø tyû troïng trong toång NK caùc maët haøng naøy vaøo Myõ Baûng 2.10 Kim ngaïch XK haøng deät may cuûa Myõ vaøo Vinatex Bieåu ñoà 2.2 Kim ngaïch XK haøng deät may cuûa Myõ vaøo Vinatex Bieåu ñoà 2.2 Kim ngaïch XK haøng deät may cuûa Myõ vaøo Vinatex Baûng 2.11 Kim ngaïch XK cuûa Vinatex vaøo 10 thò tröôøng lôùn nhaát Baûng 2.12 Caùc maët haøng XK cuûa Vinatex vaøo Myõ CHÖÔNG 3 : Baûng 3.1 Ma traän SWOT veà khaû naêng thaâm nhaäp thò tröôøng Myõ cuûa Vinatex Baûn ñoà caùc tænh quy hoaïch coù theå troàng boâng. 4 LÔØI MÔÛ ÑAÀU I.TÍNH CAÁP THIEÁT CUAÛ ÑEÀ TAØI: Hieäp ñònh thöông maïi Vieät- Myõ vöøa ñöôïc pheâ chuaån bôûi Quoác hoäi hai nöôùc cho pheùp Hieäp ñònh chính thöùc coù hieäu löïc. Laäp töùc, nhôø ñöôïc höôûng lôïi do chính saùch thueá aùp duïng cho haøng hoùa nhaäp khaåu töø Vieät Nam vaøo Myõ thay ñoåi töø coät”non-MFN” sang coät” MFN” maø möùc cheânh leäch trung bình ñoái vôùi haøng deät may laø töø 30 ñeán 40%, moät cô hoäi môùi voâ cuøng thuaän lôïi ñöôïc môû ra cho haøng deät may xuaát khaåu cuaû Vieät Nam, trong ñoù coù Toång coâng ty deät may V N ( VINATEX) – toå chöùc cuaû caùc doanh nghieäp deät may haøng ñaàu cuaû Vieät Nam thuoäc khu vöïc kinh teá nhaø nöôùc khoái trung öông. Ai cuõng bieát, khoaûng thôøi gian ñaàu sau khi Hieäp ñònh song phöông coù hieäu löïc cho tôùi khi Vieät Nam vaø Myõ phaûi kyù keát moät Hieäp ñònh deät may, maø theo ñoù Myõ seõ aùp duïng haïn cheá baèng aùp duïng haïn ngaïch ( quota) nhaäp khaåu cho haøng deäât may xuaát khaåu töø Vieät Nam , seõ keùo daøi khoâng laâu. Vaø keát quaû thöïc hieän xuaát khaåu cuaû khoaûng thôøi gian naøy seõ laøm caên cöù xaây döïng soá löôïng haïn ngaïch aùp duïng theo Hieäp ñònh haøng deät may seõ ñöôïc kyù keát giöõa hai nöôùc. Ñaåy maïnh xuaát khaåu haøng deät may vaøo Myõ, hôn luùc naøo heát ñaõ vaø ñang trôû neân voâ cuøng quan troïng cho töông lai cuaû ngaønh deät may Vieät Nam noùi chung. Cuøng vôùi vieäc coá gaéng phoå bieán veà Hieäp ñònh thöông maïi Vieät- Myõ, Nhaø nöôùc vaø moät soá Boä cuøng caùc cô quan höõu quan ñang ñöa ra nhieàu giaûi phaùp coù tính vó moâ nhaèm trôï giuùp ngaønh deät may coù theå taän duïng cô hoäi naøy. Tuy nhieân ngöôøi thöïc hieän laïi khoâng phaûi ai khaùc hôn laø chính caùc doanh nghieäp trong ngaønh. Laø moät caùn boä ñaõ coâng taùc nhieàu naêm trong ngaønh deät may, baûn thaân toâi khoâng khoûi böùc xuùc vôùi nhöõng traên trôû cuaû Vinatex trong boái caûnh coù nhieáu cô hoäi maø khoâng ít thaùch thöùc môùi naøy. Vì theá toâi cho raèng vieát luaän vaên : “ MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP ÑAÅY MAÏNH XUAÁT KHAÅU HAØNG DEÄT MAY CUAÛ TOÅNG COÂNG TY DEÄT MAY VIEÄT NAM (VINATEX) SANG THÒ TRÖÔØNG MYÕ “ vôùi muïc ñích ñöa ra nhöõng giaûi phaùp nhaèm kòp thôøi ñaåy maïnh xuaát khaåu vaøo thò tröôøng Myõ cuaû Vinatex , mang tính caáp thieát vaø höõu ích thöïc söï. II.MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙU CUÛA LUAÄN VAÊN: 1. Nghieân cöùu veà ñaát nöôùc vaø thò tröôøng Myõ noùi chung , thò tröôøng deät may Myõ noùi rieâng ñeå thaáy ñöôïc tieàm naêng xuaát khaåu vaøo Myõ cho haøng deät may Vieät Nam. Ñoàng thôøi giôùi thieäu moät soá qui ñònh cuaû Myõ veà nhaäp khaåu haøng deät may maø caùc nhaø xuaát khaåu caàn naém vöõng khi thöïc hieän xuaát khaåu saûn phaåm vaøo thò tröôøng naøy. 2. Ñaùnh giaù thöïc traïng xuaát khaåu cuaû Toång coâng ty deät may Vieät Nam vaøo Myõ thôøi gian qua trong toång theå coâng taùc xuaát khaåu cuaû Toång Coâng Ty ; nghieân cöùu caùc yeáu toá quan troïng nhaát quyeát ñònh söùc caïnh tranh cuaû caùc saûn phaåm deät may trong khuoân 5 khoå Vinatex vaø khaû naêng xuaát khaåu sau khi Hieäp ñònh thöông maïi Vieät-Myõ coù hieäu löïc. 3. Phaân tích ma traän SWOT trong vieäc ñaåy maïnh xuaát khaåu sang Myõ cuaû Vinatex laøm cô sôû vaø ñöa ra moät soá giaûi phaùp nhaèm thöïc hieän vieäc ñaåy maïnh xuaát khaåu vaøo Myõ trong thôøi gian tôùi. III.PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU: -Nghieân cöùu caùc quy ñònh cuûa Myõ veà haøng deät may maø caùc doanh nghieäp khi thöïc hieän xuaát khaåu vaøo Myõ caàn tuaân thuû vaø chuù yù. - Nghieân cöùu khaû naêng xuaát khaåu cuaû caùc doanh nghieäp tröïc thuoäc Toång coâng ty deät may Vieät Nam trong toång theå ngaønh deät may caû nöôùc. 2.Veà thôøi gian : Do töø naêm 1994 Myõ môùi tuyeân boá xoùa boû aùp duïng caám vaän kinh teá ñoái vôùi Vieät Nam neân chæ sau khaéc thôøi gian naøy, quan heä thöông maïi hai chieàu giöõa hai nöôùc môùi töøng böôùc ñöôïc taïo döïng. Haøng deät may cuaû Vieät Nam, do chòu thueá suaát nhaäp khaåu quaù cao ( coät non-MFN) neân môùi baét ñaàu nhöõng böôùc thaâm nhaäp heát söùc khieâm toán vaø coøn raát nhoû beù. Taøi lieäu thoáng keâ ñöôïc laáy heát naêm 2000 vaø do thôøi ñieåm hoaøn thaønh luaän vaên naøy vaøo cuoái naêm 2001 neân soá lieäu xuaát khaåu vaøo Myõ cuaû ngaønh cuõng nhö cuaû Vinatex vaãn chöa ñöôïc coâng boá. Tuy nhieân coù theå nhaän xeùt raèng, soá lieäu veà keát quaû xuaát khaåu naêm 2001 khoâng coù söï nhaûy voït, do Hieäp ñònh thöông maïi Vieät-Myõ chính thöùc coù hieäu löïc ñaõ vaøo thaùng 12 cuaû naêm 2001. IV.PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU: Ñeå thöïc hieän luaän vaên naøy toâi ñaõ söû duïng caùc phöông phaùp nghieân cöùu cô baûn sau ñaây: 1. Phöông phaùp phaân tích thoáng keâ : Toâi ñaõ duøng phöông phaùp phaân tích ñeå ñaùnh giaù caùc soá lieäu thoáng keâ ñöôïc söu taàm vaø taäp hôïp töø caùc nguoàn: - Caùc baùo caùo toång keát cuaû Vuï Aâu-Baéc Myõ cuaû Boä thöông maïi Vieät Nam. - Thoáng keâ cuaû Haûi quan Vieät Nam. - Caùc baùo caùo toång keát haøng naêm cuaû Toång coâng ty deät may Vieät Nam. - Thoáng keâ cuaû Haûi quan Myõ khai thaùc töø Internet. - Moät soá tham luaän taïi caùc hoäi thaûo veà quan heä thöông maïi Vieät-Myõ do Phoøng thöông maïi vaø coâng nghieäp VN, Cuïc xuùc tieán Boä thöông maïi, Toång Coâng Ty deät may VN, Trung taâm phaùt trieån ngoaïi thöông thaønh phoá Hoà Chí Minh, cô quan ñaïi dieän Phoøng thöông maïi vaø coâng nghieäp Myõ taïi VN ... toå chöùc thôøi gian qua taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh . 2. Phöông phaùp chuyeân gia: Do thôøi gian nghieân cöùu coù haïn, toâi môùi thöïc hieän gôûi phieáu thaêm doø sô boä ñeán moät soá chuyeân gia laø caùc caùn boä chuû choát thuoäc haøng nguõ laõnh ñaïo Vinatex, Hieäp hoäi deät 6 may VN, laõnh ñaïo cuaû moät soá coâng ty thaønh vieân haøng ñaàu thuoäc Vinatex. Ñaây cuõng chính laø nhöõng ngöôøi – theo ñaùnh giaù cuaû caù nhaân toâi- raát taâm huyeát vôùi coâng taùc xuaát khaåu haøng deät may vaø chia seû vôùi toâi veà yù töôûng khi thöïc hieän luaän vaên naøy. 3. Phöông phaùp qui naïp, duy vaät bieän chöùng: Töø vieäc nghieân cöùu caùc taøi lieäu, caùc soá lieäu taäp hôïp ñöôïc , vôùi yù kieán tham gia cuaû moät soá chuyeân gia ñaàu ngaønh, toâi cuõng coá gaéng ñöa ra nhöõng nhaän ñònh coù tính chaát toång hôïp, bao quaùt . Cuøng vôùi nhöõng ñaùnh giaù vöøa chuû quan vöøa khaùch quan veà thöïc traïng xuaát khaåu vaøo Myõ cuaû Vinatex, toâi maïnh daïn ñöa ra moät soá giaûi phaùp nhaèm ñaåy maïnh xuaát khaåu cuaû Toång Coâng Ty deät may VN vaøo thò tröôøng Myõ. V.BOÁ CUÏC CUÛA LUAÄN VAÊN: Noäi dung cuaû luaän vaên keát caáu trong 3 chöông nhö sau: CHÖÔNG 1 : THÒ TRÖÔØNG DEÄT MAY MYÕ VAØ NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CAÀN NAÉM VÖÕNG KHI XUAÁT KHAÅU VAØO THÒ TRÖÔØNG NAØY. Chöông naøy giôùi thieäu moät soá neùt cô baûn veà caùc maët ñaát nöôùc, neàn kinh teá, vaên hoùa Myõ, con ngöôøi vaø doanh nhaân Myõ. Tieáp theo, luaän vaên ñieåm laïi quan heä Vieät - Myõ keå töø 1994 - naêm Myõ tuyeân boá huûy boû aùp duïng caám vaän kinh teá ñoái vôùi Vieät Nam. Phaàn naøy cuõng nghieân cöùu veà thò tröôøng deät may Myõ cuøng nhöõng vaán ñeà maø caùc doanh nghieäp deäât may caàn naém vöõng khi thöïc hieän xuaát khaåu vaøo thò tröôøng naøy. ÔÛ phaàn cuoái chöông, luaän vaên neâu ra moät soá kinh nghieäm cuaû caùc nöoùc ñi tröôùc ñaõ thaønh coâng trong vieäc ñöa haøng deät may cuaû mình thaâm nhaäp vaøo thò tröoøng Myõ vaø trôû thaønh maët haøng xuaát khaåu chuû löïc cuaû hoï nhö Trung Quoác, Thaùi Lan, Aán Ñoä ... CHÖÔNG 2 : PHAÂN TÍCH, ÑAÙNH GIAÙ TÌNH HÌNH XUAÁT KHAÅU CUÛA TOÅNG COÂNG TY DEÄT MAY VIEÄT NAM ( VINATEX) VAØO THÒ TRÖÔØNG MYÕ TRONG THÔØI GIAN QUA. ÔÛ chöông naøy luaän vaên ñaõ ñöa ra giôùi thieäu toång quan veà Toång coâng ty deät may VN vôùi vò trí quan troïng ñaëc bieät cuûa noù trong ngaønh deät may cuûa Vieät Nam . Phaàn tieáp theo cuõng laø noäi dung chính cuûa chöông 2, luaän vaên ñi vaøo phaân tích hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Vinatex maø chuû yeáu laø coâng taùc xuaát khaåu trong thôøi gian 5 naêm ñaàu hoaït ñoäng keå töø khi chính thöùc ñöôïc thaønh laäp . Qua phaàn ñaùnh giaù naøy ta coù theå thaáy ñöôïc xuaát khaåu cuûa Vinatex ñaõ khoâng ngöøng taêng nhanh vaø khaù vöõng chaéc, vôùi nhöõng chuûng loaïi maët haøng khaù phong phuù vaø caùc khu vöïc thò tröôøng coù tính töông ñoàng vôùi toaøn ngaønh. Hoaït ñoäng nhaäp khaåu cuûa TCT cuõng ñöôïc ñeà caäp ñeán ñeå thaáy roõ ñaëc ñieåm quan troïng nhaát cuûa XK ôû ñaây phuï thuoäc khaù naëng neà vaøo nguoàn nhaäp khaåu, chính ñieàu naøy quyeát ñònh loaïi hình XK chuû yeáu laø thöïc hieän gia coâng cho nöôùc thöù 3 – moät loaïi hình hình doanh keùm hieäu quaû. XK vaøo Myõ laø vaán ñeà ñöôïc taäp trung phaân tích trong phaàn keá tieáp cho thaáy Vinatex ñaõ heát söùc coá gaéng thaâm nhaäp thò tröôøng môùi meû vaø khoù tính naøy . Tuy toác ñoä gia taêng khaù cao song coù theå thaáy keát quaû coøn raát nhoû beù, vöøa so vôùi tieàm naêng cuûa TCT, vöøa so vôùi nhu caàu cuûa thò tröôøng roäng lôùn. Tyû troïng cuûa phaàn XK vaøo Myõ cuõng ñaõ 7 chöùng toû, so vôùi nhöõng thò tröôøng XK chính cuûa TCT nhö Nhaät Baûn hay EU , thaät khoâng ñaùng keå nhieàu. Ñeå thaáy ñöôïc nhöõng nguyeân nhaân ñaõ vaø seõ tieáp tuïc taùc ñoäng ñeán keát quûa XK cuûa Vinatex vaøo Myõ vaø cuõng ñeå laøm cô sôû ñöa ra nhöõng giaûi phaùp phuø hôïp nhaèm ñaåy maïnh XK vaøo Myõ cuaû TCT deät may VN trong thôøi gian tôùi, luaän vaên ñaõ ñi saâu phaân tích caùc nhaân toá thuoäc ma traän SWOT aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng naøy. Nhöõng nhaân toá naøy bao goàm: - Nhöõng nhaân toá taùc ñoäng thuaän lôïi ( thôøi cô). - Nhöõng nhaân toá taùc ñoäng khoâng thuaän lôïi ( thaùch ñoá ). - Nhöõng ñieåm maïnh cuûa Vinatex . - Nhöõng ñieåm yeáu cuûa Vinatex. Nhöõng ñaùnh giaù vaø phaân tích naøy seõ laøm cô sôû ñeå ñöa ra nhöõng giaûi phaùp phuø hôïp vaø coù hieäu quûa ôû chöông cuoái cuûa luaän vaên. CHÖÔNG 3 : MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP NHAÈM ÑAÅY MAÏNH XUAÁT KHAÅU HAØNG DEÄT MAY CUAÛ VINATEX SANG THÒ TRÖÔØNG MYÕ. Laáy vieäc phaân tích caùc yeáu toá cuaû moâi tröôøng beân ngoaøi vaø moâi tröôøng beân trong nhö phaàn cuoái chöông 2 ( phaân tích ma traän SWOT) laøm cô sôû vaø vôùi muïc tieâu ñaõ ñònh cuaû luaän vaên nhaèm ñaày maïnh xuaát khaåu vaøo Myõ cho Vinatex, luaän vaên ñaõ ñöa ra caùc giaûi phaùp cuï theå toùm löôïc trong 5 nhoùm vôùi moät soá giaûi phaùp cuï theå bao goàm: Nhoùm giaûi phaùp 1: goàm 4 giaûi phaùp cuï theå nhaèm naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuaû haøng deät may ñeå ñaåy maïnh xuaát khaåu vaøo Myõ. Vaán ñeà naøy bao truøm caùc khiaù caïnh nhö: giaûi quyeát vaán ñeà nguyeân lieäu ñaàu vaøo cho ngaønh, hieän ñaïi hoùa maùy moùc thieát bò , xaây döïng thöông hieäu saûn phaåm vaø söï phoái hôïp giöõa caùc doanh nghieäp saûn xuaát. Nhoùm giaûi phaùp 2: coù 2 giaûi phaùp cuï theå nhaèm ñaåy maïnh coâng taùc tieáp thò ôû thò tröôøng Myõ bao goàm vieäc naâng cao hieåu bieát veà khaùch haøng vaø caùc coâng taùc tieáp thò cuï theå. Nhoùm giaûi phaùp 3: Xaây döïng chieán löôïc saûn phaåm , xaùc ñònh maët haøng muõi nhoïn cuaû Vinatex xuaát khaåu vaøo thò tröôøng Myõ. Nhoùm giaûi phaùp 4: Chuyeån daàn töø hình thöùc kinh doanh gia coâng cho beân thöù ba sang loaïi hình xuaát khaåu tröïc tieáp töø nguoàn nguyeân phuï lieäu trong nöôùc ( FOB) . Nhoùm giaûi phaùp 5: Ñeà caäp veà vaán ñeà quaûn lyù ñieàu haønh vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc. Khi thöïc hieän luaän vaên naøy , chuùng toâi mong muoán ñöôïc goùp phaàn nhoû beù cuûa mình vaøo vieäc ñöa ra nhöõng giaûi phaùp vôùi nhöõng böôùc ñi thích hôïp nhaèm ñaåy maïnh xuaát khaåu haøng deät may cuûa Vinatex noùi rieâng vaø ngaønh deät may Vieät Nam noùi chung sang thò tröôøng Myõ – moät thò tröôøng höùa heïn nhieàu tieàm naêng song cuõng khoâng ít thaùch thöùc ñoái vôùi toaøn ngaønh . 8 Chöông 1: THÒ TRÖÔØNG DEÄT MAY MYÕ VAØ NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CAÀN NAÉM VÖÕNG KHI XUAÁT KHAÅU VAØO THÒ TRÖÔØNG NAØY 1.1. ÑIEÅM LAÏI CAÙC HOÏC THUYEÁT VEÀ THÖÔNG MAÏI QUOÁC TEÁ : Tröôùc khi ñi vaøo nghieân cöùu saâu veà thò tröôøng Myõ ( ñaëc bieät laø thò tröôøng deät may Myõ ) vaø nhöõng ñieåm caàn löu yù khi xuaát khaåu haøng hoaù vaøo thò tröôøng Myõ, xin ñöïôïc ñieåm laïi caùc hoïc thuyeát veà thöông maïi quoác teá : • Thuyeát troïng thöông . • Hoïc thuyeát veà lôïi theá tuyeät ñoái cuaû A. Smith. • Hoïc thuyeát veà lôïi theá so saùnh cuaû D.Ricardo. • Hoïc thuyeát veà chi phí cô hoäi cuaû Haberler. • Thuyeát veà tyû troïng nhaân toá cuaû Heckscher-Ohlin Do khuoân khoå cuaû luaän vaên raát haïn cheá , neân chuùng toâi xin khoâng trình baøy laïi noäi dung cuaû caùc hoïc thuyeát naøy, nhöng töø vieäc nghieân cöùu caùc hoïc thuyeát chuùng toâi ruùt ra caùc nhaän xeùt sau: - Moãi quoác gia, duø huøng maïnh hay nhoû beù , ñeàu coù theå vaø coù lôïi khi tham gia vaøo thöông maïi quoác teá thoâng qua vieäc phaùt huy caùc lôïi theá cuaû mình. Theo ñoù, moãi quoác gia seõ taäp trung , chuyeân moân hoaù saûn xuaát nhöõng saûn phaåm maø mình coù lôïi theá ñeå xuaát khaåu vaø nhaäp khaåu nhöõng saûn phaåm maø mình khoâng coù lôïi theá . Thoâng qua ñoù, lôïi ích kinh teá cuaû moãi quoác gia cuõng nhö cuaû toaøn theá giôùi ñeàu gia taêng. - Vôùi caùc quoác gia ngheøo, ñoâng daân, thì nhöõng ngaønh thaâm duïng lao ñoäng laø nhöõng ngaønh coù lôïi theá so saùnh. - Vôùi Vieät Nam, deät may chính laø ngaønh coù lôïi theá so saùnh. Chuùng ta caàn taäp trung, phaùt trieån maïnh ngaønh naøy , khoâng chæ ñeå ñaùp öùng yeâu caàu trong nöôùc , maø chuû yeáu ñeå xuaát khaåu. - Kinh nghieäm cuaû caùc nöôùc ñi tröôùc cho thaáy: muoán phaùt trieån ngaønh deät may thaønh coâng thì yeáu toá thò tröôøng ñaàu ra chieám moät vò trí ñaëc bieät quan troïng. - Myõ laø thò tröôøng deät may haøng ñaàu theá giôùi. Sau khi Hieäp ñònh thöông maïi VieätMyõ coù hieäu löïc, ngaønh deät may Vieät Nam, noùi chung, Toång coâng ty deät may Vieät Nam noùi rieâng ñang taäp trung toaøn löïc ñeå ñaåy maïnh xuaát khaåu vaøo thò tröôøng naøy. Muoán xuaát khaåu vaøo Myõ thaønh coâng thì caàn hieåu thaáu ñaùo thò tröôøng Myõ vaø caùch thöùc laøm aên vôùi ngöôøi Myõ. Phaàn tieáp theochuùng toâi seõ taäp trung nghieân cöùu vaán ñeà naøy. 9 1.2. GIÔÙI THIEÄU ÑOÂI NEÙT VEÀ NÖÔÙC MYÕ: 1.2.1. Ñaát nöôùc, con ngöôøi vaø vaên hoùa Myõ: Myõ laø moät quoác gia treû, moät thuoäc ñòa giaønh ñöôïc ñoäc laäp baèng chieán tranh. Dieän tích cuûa Myõ khoaûng 9,3 trieäu km2, ñöùng thöù 4 treân theá giôùi sau Nga, Canada vaø Trung Quoác. Ñaây laø moät ñaát nöôùc coù chieàu roäng traûi daøi töø Ñoâng sang Taây laø 3.000 km ñi heát 8-10 giôø maùy bay vaø coù 3 muùi giôø. Myõ naèm ôû trung taâm Chaâu luïc Baéc Myõ: phía Baéc giaùp Canada, phía Nam giaùp Mehico, phía Ñoâng giaùp Ñaïi Taây Döông vaø phía Taây giaùp Thaùi Bình Döông. Myõ coù daân soá khoaûng 280 trieäu ngöôøi (tính ñeán heát naêm 2000) chieám khoaûng 5% daân soá theá giôùi, vôùi maät ñoä daân cö khoaûng 30 ngöôøi/km2. Veà daân soá Myõ ñöùng haøng thöù 3 treân theá giôùi, chæ sau Trung Quoác vaø AÁn Ñoä. Ñaây laø quoác gia ña daân toäc vôùi neàn vaên hoùa ña daïng phong phuù. Daân da traéng chieám ñaïi ña soá cö daân (gaàn 80%), soá coøn laïi laø ngöôøi da maøu. Ngöôøi da traéng phaàn lôùn laø ngöôøi goác Taây Ban Nha vaø ngöôøi di cö töø Ñöùc, YÙ, Ailen… Veà maët toân giaùo: phaàn lôùn daân Myõ theo ñaïo Tin laønh chieám tôùi 61% daân soá, 25% theo Thieân chuùa giaùo La Maõ, 2% laø ngöôøi Do thaùi giaùo, 5% goàm caùc toân giaùo khaùc vaø khoaûng 7% daân soá khoâng theo ñaïo naøo. Ngoân ngöõ chính thöùc vaø chuû yeáu cuûa Myõ laø tieáng Anh, moät soá ít ngöôøi noùi tieáng Taây Ban Nha. Myõ laø moät lieân bang goàm 50 bang vaø moät nhoùm caùc ñaûo naèm ôû Thaùi Bình Döông. Ñaây laø moät nöôùc phaân quyeàn: laäp phaùp, haønh phaùp vaø tö phaùp. Coù ba caáp chính quyeàn: Nhaø nöôùc lieân bang, bang vaø caùc ñôn vò haønh chính ñòa phöông. Myõ coù voâ khoái caùc haõng coù quyeàn löïc hôïp caùnh do lieân bang hay bang laäp neân, coù khi coù nhöõng haõng coù quyeàn löïc tôùi möùc ñaùng sôï… Neáu nhö coù söï tranh chaáp giöõa caùc xí nghieäp hoï thöôøng caàu vieän ñeán toøa aùn (chính phuû lieân bang hay bang khoâng can thieäp). Khaép moïi nôi treân ñaát Myõ coù caùc vaên phoøng tö phaùp vaø vaên phoøng luaät sö. Ñaây laø moät ñaëc tính cuûa vaên hoùa Myõ. Ñieàu khoù khaên cho taát caû moïi ngöôøi vaø ñaëc bieät cho taát caû caùc nhaø kinh doanh nöôùc ngoaøi laø söï cuøng toàn taïi nhieàu vaên baûn coù tính chaát khaùc nhau (luaät phaùp, caùc quy taéc) ñöôïc thöøa nhaän ôû möùc ñoä khaùc nhau vaø thöôøng khoù maø bieát ñöôïc caùi naøo phuø hôïp hôn caùi naøo trong töøng tröôøng hôïp cuï theå). Lòch söû, ñòa lyù, loái soáng Myõ, vai troø sieâu cöôøng ñeàu goùp phaàn hình thaønh neân neàn vaên hoùa Myõ vaø cuõng taïo neân chuû nghóa caù nhaân kieåu Myõ: aùp ñaët, hieáu thaéng. Taát caû nhöõng ñöùc tính ñoù ñöôïc theå hieän ôû baøn thöông löôïng maø caùc ñoái taùc khi laøm aên vôùi ngöôøi Myõ caàn naém vöõng. 1.2.2. Kinh teá Myõ: Khoaûng thôøi gian vaøo ñaàu vaø giöõa theá kyû thöù XX nhieàu neàn kinh teá cuûa Chaâu AÂu vaø Chaâu AÙ trong ñoù coù Nhaät Baûn bò taøn phaù naëng neà do haäu quaû cuûa hai cuoäc chieán tranh theá giôùi thöù nhaát vaø thöù hai. Trong khi ñoù, neàn kinh teá cuûa Myõ laïi phaùt 10 trieån maïnh nhôø chieán tranh vaø trôû neân giaøu coù thoâng qua vieäc baùn vuõ khí, baùn löông thöïc, thöïc phaåm, cuûa caûi vaø tö baûn ôû caùc chaâu luïc khaùc chuyeån tôùi caát giaáu trong chieán tranh… Khi chieán tranh theá giôùi laàn thöù 2 keát thuùc vaøo naêm 1945, GNP cuûa Myõ chieám ñeán 42% toång GNP cuûa toaøn caàu, vaø trong theá giôùi tö baûn Myõ chieám 54,6% toång saûn löôïng coâng nghieäp, 24% xuaát khaåu vaø 74% döï tröõ vaøng. Baèng söùc maïnh aùp ñaûo tuyeät ñoái veà kinh teá sau chieán tranh, Myõ ñaõ boû voán lôùn ñeå thaønh laäp caùc toå chöùc taøi chính tieàn teä nhö: Quyõ tieàn teä quoác teá (IMF), Ngaân haøng taùi thieát vaø phaùt trieån quoác teá nay laø Ngaân haøng theá giôùi (WB). Sau ñoù Myõ cuøng goùp voán lôùn ñeå thaønh laäp coâng ty taøi chính quoác teá (IFC) vaøo naêm 1956, Hieäp hoäi phaùt trieån quoác teá (IDA) naêm 1960, Ngaân haøng phaùt trieån AÙ Chaâu (ADB) naêm 1966, Coâng ty ñaàu tö ña bieân (MIGA) naêm 1990… Ngoaøi ra, vôùi söï taøi trôï cuûa Myõ, nhieàu toå chöùc chi phoái hoaït ñoäng kinh teá vaø thöông maïi treân theá giôùi ra ñôøi, nhö: Hieäp ñònh chung veà thueá quan vaø maäu dòch (GATT), ngaøy nay laø Toå chöùc thöông maïi theá giôùi (WTO), caùc toå chöùc kinh teá khaùc cuûa Lieân hieäp quoác nhö: UNDP, FAO, UNIDO… cuõng nhaän ñöôïc söï taøi trôï vaø chòu söï khoáng cheá cuûa Myõ. Vaø cuõng chính thoâng qua caùc toå chöùc taøi chính – kinh teá treân ñaây Myõ chi phoái raát maïnh neàn kinh teá toaøn caàu. • Veà taøi chính: söùc maïnh vaø khaû naêng töï do chuyeån ñoåi cuûa ñoàng ñoâ la Myõ ñaõ ñöôïc duy trì suoát nöûa theá kyû qua: gaàn 50% toång löu löôïng thanh toaùn vaø ñaàu tö quoác teá ñaõ ñöôïc thöïc hieän qua ñoàng tieàn naøy. Ngoaøi ra Myõ coøn duy trì söï thoáng trò thò tröôøng taøi chính tieàn teä theá giôùi thoâng qua vieäc phaùt trieån nhanh thò tröôøng chöùng khoaùn: trò giaù giao dòch qua thò tröôøng chöùng khoaùn Myõ naêm 2000 ñaït khoaûng 14.000 tyû USD so vôùi 2.500 tyû cuûa caùc nöôùc NICs. Cuøng vôùi EU vaø Nhaät Baûn, Myõ laø moät trong 3 chuû ñaàu tö lôùn nhaát toaøn caàu. Nhôø naém ñöôïc taát caû caùc yeáu toá treân, Myõ gaây aûnh höôûng lôùn ñeán hoaït ñoäng taøi chính theá giôùi. • Veà coâng nghieäp: haàu nhö Myõ luoân ñi ñaàu trong khaùm phaù vaø phaùt trieån caùc ngaønh coâng nghieäp tieân phong. Chính söï naêng ñoäng naøy ñaõ giuùp cho söï phaùt trieån cuûa Myõ khoâng heà suy giaûm trong suoát 100 naêm qua vaø hoï luoân giöõ ñöôïc vò trí haøng ñaàu theá giôùi. Coù theå ñieåm qua nhöõng moác chính sau ñaây: cuoái theá kyû 19 Myõ ñi ñaàu phaùt trieån khai thaùc vaø cheá bieán daàu moû; ñaàu theá kyû 20 Myõ ñaõ taäp trung nhaèm ñöa coâng nghieäp saûn xuaát xe hôi, maùy bay, coâng nghieäp ñoùng taøu trôû thaønh caùc ngaønh coâng nghieäp muõi nhoïn thuùc ñaåy söï phaùt trieån kinh teá chung; Vaøo giöõa theá kyû Myõ cuøng vôùi caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån khaùc ñaàu tö cho phaùt trieån coâng nghieäp ñieän vaø ñieän töû: Cuoái theá kyû thöù XX sang theá kyû XXI Myõ taäp trung vaøo phaùt trieån coâng ngheä thoâng tin, tin hoïc vaø tranh thuû ñöa ngay nhöõng saûn phaåm aáy aùp duïng nhanh trong thöïc tieãn, chaúng nhöõng trong noäi boä neàn kinh teá Myõ maø coøn phaùt trieån khaép toaøn caàu. Moät soá ngaønh muõi nhoïn ñaëc bieät phaùt trieån cuûa Myõ nhö: coâng nghieäp naêng löôïng, coâng nghieäp cheá taïo… 11 • Veà noâng nghieäp: Myõ cuõng coù moät neàn noâng nghieäp raát phaùt trieån nhôø coù dieän tích laõnh thoå roäng lôùn, coù nhieàu mieàn khí haäu thuaän lôïi, coâng ngheä sinh hoïc phaùt trieån khaû naêng öùng duïng cao vaø chính phuû Myõ giaøu coù haøng naêm giaønh treân 10 tyû USD taøi trôï cho phaùt trieån noâng nghieäp. Chính vì vaäy, taát caû caùc ngaønh noâng nghieäp cuûa Myõ: troàng troït, chaên nuoâi, thuûy saûn, cheá bieán noâng saûn ñeàu raát phaùt trieån. Naêm 2000 xuaát khaåu noâng saûn mang veà cho Myõ treân 46 tyû USD. Myõ ñöùng ñaàu theá giôùi veà xuaát khaåu luùa mì, baép, thòt caùc loaïi, ñaäu töông, vaø ñöùng thöù 3 theá giôùi veà xuaát khaåu gaïo, thuûy saûn vaø nöôùc traùi caây. • Veà dòch vuï: Tröôùc heát phaûi thaáy ñöôïc dòch vuï taøi chính nhö trình baøy phaàn treân ñaõ goùp phaàn quan troïng ñaûm baûo cho Myõ coù ñöôïc aûnh höôûng lôùn tôùi toaøn boä hoaït ñoäng taøi chính theá giôùi. Beân caïnh ñoù Myõ cuõng chi phoái caùc loaïi hình dòch vuï khaùc treân theá giôùi bao goàm: dòch vuï thöông maïi ñieän töû, dòch vuï thoâng tin, dòch vuï böu ñieän, dòch vuï du lòch, dòch vuï vaän taûi haøng khoâng, dòch vuï vaän taûi bieån… Moãi loaïi hình dòch vuï chieám töø 7-22% thò phaàn dòch vuï quoác teá. Rieâng caùc saûn phaåm aâm nhaïc vaø ñieän aûnh Myõ cuõng chieám gaàn 30% giaù trò saûn phaåm giao dòch trong lónh vöïc naøy cuûa theá giôùi. Vaên hoùa aåm thöïc cuûa Myõ cuõng phaùt trieån vaø phoå bieán nhanh treân toaøn caàu vôùi nhöõng ñoà uoáng vôùi thöông hieäu noåi tieáng nhaát theá giôùi nhö Pepsi, Coca Cola, vôùi thöùc aên nhanh (fast food), baùnh mì keïp thòt (hamburger)… ñeàu laø loaïi thöùc aên raát phoå bieán ôû haàu heát caùc quoác gia treân theá giôùi. Haàu nhö caùc nöôùc treân theá giôùi ôû caùc möùc ñoä khaùc nhau ñeàu söû duïng thoâng tin cuûa caùc haõng truyeàn thoâng cuûa Myõ nhö CNN, CBS, Network… Haøng naêm caùc ngaønh dòch vuï cuûa Myõ mang laïi doanh thu cho ñaát nöôùc hoï haøng ngaøn tyû USD. Theo döï ñoaùn ñeán naêm 2010 thu nhaäp töø dòch vuï cuûa nöôùc naøy chieám tôùi 93% GDP cuûa caû nöôùc. • Veà chính saùch ñoái ngoaïi: Chính phuû Myõ chuû tröông thuùc ñaåy nhanh tieán trình toaøn caàu hoùa vaø töï do hoùa trong taát caû caùc lónh vöïc kinh teá: taøi chính, ngaân haøng, thöông maïi, dvv… baèng caùch xaây döïng heä thoáng thöông maïi vaø thò tröôøng theá giôùi treân cô sôû caùc nguyeân taéc, saùng kieán cuûa Myõ. Caùc nguyeân taéc vaø saùng kieán naøy ñöôïc theå cheá hoùa baèng caùc Hieäp ñònh cuûa Toå chöùc Thöông maïi Theá giôùi (WTO). Myõ duøng cô cheá cuûa WTO ñeå buoäc caùc nöôùc thöïc hieän caùc cam keát song phöông vaø ña phöông, môû cöûa thò tröôøng cuûa mình, ñaëc bieät ñoái vôùi lónh vöïc maø Myõ coù lôïi theá caïnh tranh hoaëc ôû theá ñoäc quyeàn. Ñoái vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån, caùc nöôùc coù neàn kinh teá ñang trong quaù trình chuyeån ñoåi nhö: Nga, Trung Quoác, Vieät Nam, caùc nöôùc khoái SNG vaø caùc nöôùc Ñoâng AÂu cuõ… Myõ thi haønh chính saùch: “caây gaäy vaø cuû caø roát”, vöøa gaây söùc eùp, vöøa coù chính saùch hoã trôï öu ñaõi ñeå thoâng qua caùc hieäp ñònh song phöông vaø ña phöông, buoäc caùc nöôùc naøy phaûi thöïc hieän caûi toå neàn kinh teá, phaùt trieån kinh teá thò tröôøng, ñaåy nhanh tieán trình hoäi nhaäp ñaûm baûo lôïi ích oån ñònh laâu daøi veà taøi chính, thöông maïi vaø ñaàu tö cho Myõ. 12 Cho ñeán thôøi ñieåm naøy, thaùng 12/2001, Myõ ñaõ kyù khoaûng 280 Hieäp ñònh thöông maïi song phöông, ña phöông vaø caùc Hieäp ñònh chuyeân ngaønh. Vieäc thöïc thi caùc Hieäp ñònh naøy ñaûm baûo thuaän lôïi hôn cho söï baønh tröôùng vaø duy trì vò trí soá 1 cuûa neàn kinh teá Myõ treân toaøn theá giôùi. • Kinh teá Myõ rôi vaøo suy thoaùi: Môùi ñaây cô quan nghieân cöùu kinh teá quoác gia (NBER) taïi Myõ ñaõ chính thöùc tuyeân boá kinh teá Myõ suy thoaùi töø thaùng 3/2001, sau hôn 120 thaùng lieân tuïc phaùt trieån. IMF, WB vaø OECD ñeàu thoáng nhaát nhaän ñònh: taêng tröôûng kinh teá Myõ naêm 2001 chæ ñaït 1,1%, giaûm 4,1% so vôùi möùc taêng 5,2% naêm 2000. Cuoäc taán coâng khuûng boá nöôùc Myõ ngaøy 11/9/2001 laøm cho neàn kinh teá Myõ tröôït doác maïnh hôn, caùc ngaønh saûn xuaát, haøng khoâng, du lòch, baûo hieåm… toån thaát naëng neà. Thaûm kòch 11/9 daãn tôùi vieäc nöôùc Myõ lao vaøo cuoäc chieán choáng khuûng boá. Kinh teá suy thoaùi keùo theo naïn thaát nghieäp gia taêng. Theo Boä Lao ñoäng Myõ tyû leä thaát nghieäp ôû Myõ trong thaùng 12/2001 tieáp tuïc taêng töø 5,6% trong thaùng 11 leân 5,8% trong thaùng 12, vôùi 124.000 coâng nhaân bò sa thaûi. Ñaây laø tyû leä thaát nghieäp cao nhaát trong voøng 6 naêm qua vaø laø baèng chöùng cho thaáy neàn kinh teá Myõ tieáp tuïc suy thoaùi. Kinh teá Myõ suy thoaùi laø moät trong nhöõng ñieåm baát lôïi cho caùc doanh nghieäp Vieät Nam khi thaâm nhaäp thò tröôøng Myõ ñeå thöïc hieän Hieäp ñònh thöông maïi Vieät Myõ vöøa coù hieäu löïc. 1.3. QUAN HEÄ VIEÄT – MYÕ: 1.3.1. Nhöõng daáu moác trong quaù trình taùi thieát laäp quan heä kinh teá giöõa Myõ vaø Vieät Nam. Sau 20 naêm Myõ tieán haønh cuoäc chieán tranh chia caét ñaát nöôùc Vieät Nam vaø bò thaát baïi hoaøn toaøn vaøo 30/4/1975, ñaõ ñeå laïi cho ñaát nöôùc Myõ nhieàu toån haïi naëng neà maø cho ñeán nay caùi goïi laø "Hoäi chöùng sau chieán tranh Vieät Nam" vaãn coøn aâm æ. Cuoäc caám vaän kinh teá cuûa Myõ ñoái vôùi Vieät Nam keùo daøi treân 15 naêm vaø nhöõng söï kieän ñaùng chuù yù sau ñaây - ñaùnh daáu söï phaùt trieån kinh teá giöõa Vieät Nam vaø Myõ: • Ngaøy 3/2/1994: Chính phuû Myõ tuyeân boá boû caám vaän buoân baùn vôùi Vieät Nam. • Ngaøy 11/7/1995: Toång Thoáng Myõ tuyeân boá coâng nhaän ngoaïi giao vaø bình thöôøng hoùa quan heä vôùi Vieät Nam. • Ngaøy 5/8/1995: Boä tröôûng Ngoaïi giao Myõ thaêm Vieät Nam. • Thaùng 10/1995: Chuû tòch nöôùc CHXNCN Vieät Nam döï leã kyû nieäm 50 naêm thaønh laäp Lieân Hôïp Quoác vaø laàn ñaàu tieân thaêm Myõ, tieáp xuùc vôùi nhieàu quan chöùc cao caáp cuûa Chính quyeàn Myõ, Hoäi ñoàng thöông maïi Myõ toå chöùc "Hoäi nghò veà bình thöôøng hoùa quan heä, böôùc tieáp theo trong quan heä Myõ - Vieät". • Thaùng 11/1995: Phaùi ñoaøn lieân boä Myõ thaêm Vieät Nam tìm hieåu heä thoáng luaät leä thöông maïi ñaàu tö cuûa Vieät Nam. • Thaùng 4/1996: Myõ trao cho Vieät Nam vaên baûn "Nhöõng yeáu toá bình thöôøng hoùa quan heä kinh teá thöông maïi vôùi Vieät Nam". 13 • Thaùng 7/1996: Vieät Nam trao cho Myõ vaên baûn "Naêm nguyeân taéc bình thöôøng hoùa quan heä kinh teá - thöông maïi vaø ñaøm phaùn Hieäp ñònh thöông maïi vôùi Myõ". • Thaùng 9/1996: Baét ñaàu quaù trình ñaøm phaùn Hieäp ñònh Thöông maïi song phöông. Cuoäc ñaøm phaùn naøy keùo daøi 4 naêm, thöïc hieän qua 11 voøng (xem Phuï luïc 1). Trong quaù trình ñaøm phaùn, quan heä kinh teá giöõa Vieät Nam vaø Myõ ñöôïc cuûng coá baèng nhöõng söï kieän: - Ngaøy 10/3/1998: Toång thoáng Myõ tuyeân boá baõi boû vieäc aùp duïng ñieàu luaät boå sung Jackson–Vanic ñoái vôùi Vieät Nam, goùp phaàn thuùc ñaåy bình thöôøng hoùa quan heä thöông maïi. Töø ñaây haøng naêm quyeát ñònh naøy ñeàu ñöôïc tieáp tuïc gia haïn . - Naêm 1999: Vieät Nam giaønh cho Myõ quy cheá toái hueä quoác trong buoân baùn, ñöôïc gia haïn haøng naêm . - Ngaøy 16/11/2000 - 19/11/2000: Toång thoáng Myõ Bill Clinton tôùi thaêm Vieät Nam. - Cuoái thaùng 1/2001 gaàn 200 doanh nghieäp Myõ ñang coù hoaït ñoäng kinh doanh taïi Vieät Nam kyù teân gôûi kieán nghò leân chính quyeàn môùi cuûa Myõ - Chính quyeàn cuûa Toång thoáng Bush - ñeà nghò: Ñöa Hieäp ñònh thöông maïi Vieät - Myõ thoâng qua ôû Quoác hoäi Myõ, hoïp trong thaùng 3/2001. - Töø 3 giôø saùng ngaøy 11/12/2001 Hieäp ñònh thöông maïi Vieät – Myõ chính thöùc coù hieäu löïc. Hieäp ñònh thöông maïi Vieät – Myõ ñaõ ñöôïc Quoác hoäi Myõ vaø Quoác hoäi Vieät Nam thoâng qua laàn löôït vaøo caùc ngaøy 18/10 vaø 7/12. Toång thoáng Myõ G. Bush vaø Chuû tòch nöôùc Traàn Ñöùc Löông ñaõ kyù pheâ chuaån Hieäp ñònh vaøo hoài 15 giôø ngaøy 10/12/2001 (töùc 3 giôø saùng ngaøy 11/12, giôø Haø Noäi), taïi Washington, Boä tröôûng Thöông maïi Vuõ Khoan vaø Ñaïi dieän thöông maïi Myõ Zoellick ñaõ trao ñoåi thö pheâ chuaån Hieäp ñònh Thöông maïi Vieät – Myõ cuûa Chính phuû hai nöôùc. Keå töø thôøi ñieåm ñoù, Hieäp ñònh chính thöùc coù hieäu löïc ngay laäp töùc vaø voâ ñieàu kieän. Toùm laïi, trong nöûa cuoái theá kyû thöù 20 lòch söû giöõa hai nöôùc Vieät Nam vaø Myõ coù raát nhieàu söï kieän ghi laïi baèng maùu vaø nöôùc maét cuûa haøng trieäu ngöôøi, nhöng 5 naêm qua nhôø söï noã löïc cuûa caû hai phía maø moái quan heä kinh teá - xaõ hoäi ñöôïc caûi thieän theo höôùng hôïp taùc ñeå phaùt trieån treân cô sôû bình ñaúng cuøng coù lôïi, toân troïng ñoäc laäp chuû quyeàn cuûa nhau. 1.3.2. Quan heä thöông maïi Vieät – Myõ: Töø 3/2/1994, Chính phuû Myõ tuyeân boá huûy boû leänh caám vaän thöông maïi ñoái vôùi Vieät Nam cho ñeán nay hoaït ñoäng thöông maïi giöõa Vieät Nam vaø Myõ khoâng ngöøng gia taêng (xem baûng 1.1). 14 Baûng 1.1: Quan heä xuaát nhaäp khaåu giöõa Vieät Nam vaø Myõ (1994 - 2000) Chæ tieâu 1994 1995 1996 1997 1998 1999 50,4 200,0 308,0 372,0 553,4 601,9 821,7 - 396,8 154 120,8 148,8 108,8 136,5 172,0 252,0 616,0 278,0 269,5 277,3 367,7 So saùnh vôùi naêm tröôùc (%) - 146,5 244,4 45,13 96,94 102,9 132,6 Toång kim ngaïch XNK (trieäu USD) 222,4 452,0 924,0 650,0 822,9 879,2 1.189,4 So saùnh vôùi naêm tröôùc (%) - 203,2 204,4 70,35 126,6 106,8 135,3 Xuaát khaåu (trieäu USD) So saùnh vôùi naêm tröôùc (%) Nhaäp khaåu (trieäu USD) 2000 Nguoàn: Haûi quan Myõ Töø baûng 1.1 ta thaáy: kim ngaïch XNK giöõa hai nöôùc khoâng ngöøng gia taêng. Trong ñieàu kieän quan heä thöông maïi giöõa Vieät Nam vaø Myõ môùi ñöôïc taùi thieát, Myõ vöøa cho Vieät Nam ñöôïc höôûng MFN (11/12/2001) thì tình hình phaùt trieån thöông maïi neâu treân laø ñaùng phaán khôûi. Tuy nhieân, söï phaùt trieån treân laø quaù khieâm toán, quaù nhoû beù so vôùi tieàm naêng hai nöôùc. 1.3.3. Tình hình ñaàu tö tröïc tieáp cuûa caùc doanh nghieäp Myõ taïi Vieät Nam : Tuy caùc nhaø ñaàu tö Myõ vaøo Vieät Nam muoän hôn caùc nhaø ñaàu tö khaùc, nhöng giôø ñaây Myõ ñaõ trôû thaønh moät trong 10 nöôùc daãn ñaàu ñaàu tö vaøo Vieät Nam. ( xem baûng 1.2 ) Baûng 1.2: Ñaàu tö tröïc tieáp cuûa Myõ ôû Vieät Nam, giai ñoaïn 1994 - 6/2000 Naêm Soá döï aùn Soá voán ñaêng kyù (trieäu USD) Tyû troïng trong toång voán ñaàu tö caû giai ñoaïn (%) 1994 12 120 10,1 1995 18 391 33,6 1996 16 159 13,5 1997 12 98 8,3 1998 15 306 25,9 1999 14 96 8,1 6/2000 1 - - Toång coäng 90 1.176 100,0 Nguoàn: Boä Keá hoaïch vaø Ñaàu tö 15 Baûng 1.2 cho thaáy tình hình ñaàu tö cuûa Myõ vaøo Vieät Nam trong 7 naêm qua . Toùm laïi : Nghieân cöùu hoaït ñoäng kinh teá ñoái ngoaïi trong thôøi gian qua giöõa Vieät Nam vaø Myõ ta thaáy söï phaùt trieån xuaát nhaäp khaåu, quan heä ñaàu tö giöõa hai nöôùc phaùt trieån khaù toát, nhöng söï phaùt trieån naøy chöa töông xöùng vôùi tieàm naêng vaø mong muoán caû cuûa hai phía. Theo chuùng toâi, ñeå ñaåy maïnh xuaát khaåu sang thò tröôøng Myõ, caàn nghieân cöùu thöïc traïng xuaát khaåu ôû töøng ngaønh haøng, ñaùnh giaù ñuùng nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên treân thò tröôøng Myõ töø ñoù ñeà xuaát caùc giaûi phaùp giuùp caùc nhaø doanh nghieäp Vieät Nam thaâm nhaäp ñöôïc thò tröôøng naøy. Phaàn tieáp theo chuùng toâi seõ taäp trung nghieân cöùu thò tröôøng deät may Myõ. 1.4. THÒ TRÖÔØNG DEÄT MAY MYÕ VAØ NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CAÀN NAÉM VÖÕNG KHI XUAÁT KHAÅU VAØO THÒ TRÖÔØNG NAØY: 1.4.1. Ñaëc ñieåm chung cuûa thò tröôøng Myõ: Myõ laø thò tröôøng lôùn nhaát toaøn caàu vôùi daân soá 280 trieäu daân vaø thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi vaøo naêm 2000 öôùc khoaûng 42.000 USD (theo Internet). Daân Myõ ñöôïc xem laø daân coù söùc tieâu duøng lôùn nhaát trong caùc nöôùc coù neàn coâng nghieäp phaùt trieån. Theo keát quaû nghieân cöùu cuûa moät nhoùm chuyeân gia Lieân Hieäp quoác: neáu söùc tieâu duøng cuûa caùc gia ñình Nhaät Baûn vaø EU cho laø 1, thì con soá naøy cuûa caùc gia ñình ôû Myõ laø 1,7. Ngoaøi ra, haøng naêm Myõ xuaát khaåu ra thò tröôøng theá giôùi moät trò giaù haøng hoùa khoaûng gaàn 900 tyû USD, trong ñoù coù nhieàu loaïi haøng xuaát khaåu caàn ñeán nguyeân lieäu nhaäp khaåu. Veà chaát löôïng haøng hoùa nhaäp khaåu vaøo Myõ raát linh hoaït vôùi phöông chaâm kinh doanh thöông maïi laø: “tieàn naøo cuûa naáy”. Möùc soáng cuûa daân cö cuõng raát ña daïng, vì vaäy coù heä thoáng cöûa haøng daønh cho ngöôøi coù thu nhaäp cao, laïi coù cöûa haøng cho ngöôøi coù thu nhaäp thaáp. Vì vaäy haøng hoùa nhaäp khaåu vaøo Myõ raát ña daïng vaø ña loaïi töø nhieàu quoác gia khaùc nhau nhaèm coù theå phuïc vuï cho caùc phaân khuùc thò tröôøng khaùc nhau. 1.4.2. Tình hình XNK haøng deät may cuûa Myõ: Theo thoáng keâ cuûa WTO, naêm 2000 buoân baùn haøng deät may toaøn theá giôùi laø 334 tyû USD (haøng deät 148 tyû ñoàng vaø haøng may 186 tyû). Trong ñoù, buoân baùn haøng deät cuûa Myõ chieám 91 tyû (haøng deät 24 tyû - baèng 16,2% cuûa theá giôùi vaø haøng may hôn 67 tyû – baèng 36% cuûa theá giôùi). Soá lieäu treân cho thaáy Myõ khoâng nhöõng chæ laø nhaø nhaäp khaåu haøng deät may lôùn nhaát theá giôùi maø coøn laø moät nhaø xuaát khaåu lôùn veà haøng deät may ra thò tröôøng theá giôùi. * Veà xuaát khaåu: Myõ xuaát khaåu ra thò tröôøng theá giôùi nhieàu nhaát laø boâng thieân nhieân, xô, sôïi, vaûi saûn xuaát baèng coâng ngheä cao vaø hieän coøn ít nöôùc laøm ñöôïc. Myõ 16 ñöùng vò trí thöù 7 veà xuaát khaåu haøng deät sau Trung Quoác, Hoàng Koâng, Ñöùc, Italia, Haøn Quoác vaø Ñaøi Loan vôùi kim ngaïch naêm 2000 laø 9,51 tyû USD – 6,4% toång xuaát khaåu haøng deät theá giôùi vaø taêng 30% so vôùi naêm tröôùc. Veà xuaát khaåu haøng may naêm 2000 Myõ ñöùng thöù 4 theá giôùi sau Trung Quoác, Hoàng Koâng vaø Italia vôùi kim ngaïch 8,27 tyû USD chieám 4,4% theá giôùi nhöng laïi giaûm 6% so vôùi naêm tröôùc. Xuaát khaåu vaãn tieáp tuïc ñoùng vai troø chính ñoái vôùi vieäc taêng tröôûng cuûa coâng nghieäp deät Myõ. Nhieàu coâng ty Myõ ñaõ thaønh coâng trong vieäc löïa choïn xuaát khaåu nhöõng maët haøng vaûi ñaëc bieät chuyeân duøng khoâng theå saûn xuaát ôû nhöõng nöôùc khaùc. Ngoaøi ra hoï coøn tieáp tuïc ñaàu tö vaøo caùc döï aùn lieân doanh vôùi nöôùc ngoaøi. Tuy vaäy tröôùc xu theá töï do hoùa thöông maïi veà haøng deät may chuyeån töø buoân baùn haïn cheá baèng haïn ngaïch sang moâi tröôøng caïnh tranh töï do khoâng coøn bò haïn cheá veà ñònh löôïng ñoái vôùi caùc thaønh vieân WTO sau 31/12/2004. Vì vaäy Chính phuû Myõ lo ngaïi ñieàu naøy seõ gaây toån haïi cho coâng nghieäp deät may Myõ. * Veà nhaäp khaåu: Ñeå thaáy ñöôïc vò trí cuûa Myõ treân thò tröôøng nhaäp khaåu haøng deät may theá giôùi, tröôùc heát ta xem xeùt soá lieäu trong baûng 1.3. (xem baûng 1.3 ) Baûng 1.3: Caùc thò tröôøng nhaäp khaåu haøng deät may lôùn naêm 2000 Thò tröôøng nhaäp 1. Myõ ÑVT Saûn phaåm deät Saûn phaåm may Coäng Trieäu USD 14.463 58.389 72.846 % so vôùi naêm tröôùc 11,68 12,80 12,57 Trieäu USD 34.933 27.142 62.076 % so vôùi naêm tröôùc -14,80 -11,50 -13,39 Trieäu USD 23.177 42.216 65.394 % so vôùi naêm tröôùc -6,79 -0,58 -2,87 Trieäu USD 6.600 18.884 25.484 % so vôùi naêm tröôùc 12,20 18,20 16,10 Trieäu USD 5.157 2.951 8.108 % so vôùi naêm tröôùc 0,12 0,30 6,23 2. EU * Noäi boä * Töø ngoaøi khoái 3. Nhaät 4. Canada Nguoàn: Taïp chí deät may 157/2001 Töø baûng 1.3 ta thaáy: Myõ laø thò tröôøng nhaäp khaåu haøng deät may lôùn nhaát theá giôùi, neáu naêm 2000, toång giaù trò haøng deät may xuaát khaåu cuûa Myõ laø 72.846 trieäu USD, thì Nhaät chæ nhaäp 25.484 trieäu, Canada 8.108 trieäu USD… 17 Caùc maët haøng may maëc nhaäp khaåu vaøo Myõ khaù ña daïng, phong phuù, nhieàu nhaát laø 6 nhoùm haøng trong baûng 1.4.( xem baûng 1.4 ) Baûng 1.4: Saùu nhoùm maët haøng may maëc nhaäp khaåu chuû yeáu cuûa Myõ Chuûng loaïi Maët haøng Tyû troïng CAT 352/652 Ñoà loùt töø sôïi cotton vaø nhaân taïo 8,17% CAT 347/348 Quaàn daøi vaø quaàn sooïc 5,83% CAT 369 Haøng trang trí noäi thaát baèng vaûi töø sôïi cotton 5,81% CAT 669 Haøng trang trí noäi thaát baèng vaûi töø sôïi nhaân taïo 4,65% CAT 223 Vaûi khoâng deät töø sôïi cotton vaø nhaân taïo 4,27% CAT 338/339 AÙo sô mi deäât kim töø sôïi cotton 4,22% Nguoàn: Haûi quan Myõ Myõ nhaäp khaåu haøng may maëc chuû yeáu töø caùc nöôùc Chaâu AÙ (Trung Quoác, AÁn Ñoä, Hoàng Koâng…) vaø caùc nöôùc Chaâu Myõ (Canada, Mexico…) . Xin xem danh saùch 10 nhaø cung caáp haøng may maëc chuû yeáu vaøo thò tröôøng Myõ trong baûng 1.5( xem baûng 1.5) 1.4.3. Nhöõng ñieàu caàn löu yù khi xuaát khaåu haøng deät may vaøo thò tröôøng Myõ: 1.4.3.1. Ñaëc ñieåm chung cuûa doanh nhaân Myõ: Ngöôøi Myõ ngaøy nay noùi chung ñöôïc nhìn nhaän laø côûi môû, thaúng thaén, khaù noàng nhieät vaø deã daøng taïo laäp quan heä baïn beø. Ngöôøi Myõ quan nieäm giao tieáp xaõ hoäi ít nhaát cuõng taïo cho ngöôøi ta caûm giaùc vui veû, deã chòu vaø coù ñöôïc nhöõng hieåu bieát môùi veà con ngöôøi, veà theá giôùi. Tuy nhieân hoï thöôøng coi raèng neáu moät ngöôøi quaù huyeân thuyeân noùi heát caû phaàn ñaùng ra ñeå cho ngöôøi khaùc noùi thì ngöôøi ñoù bò ñaùnh giaù laø ích kyû. Ngöôïc laïi, ngöôøi naøo noùi quaù ít thì bò cho laø thieáu yù thöùc traùch nhieäm, khoâng coù tinh thaàn taäp theå vaø ñoù laø bieåu hieän baát lòch söï. Neáu trong cuoäc gaëp gôõ coù nhieàu göông maët môùi, moïi ngöôøi ñeàu phaûi coù boån phaän töï giôùi thieäu ngay töø phuùt ñaàu tieân vôùi khaùch chöa quen bieát. Cuõng nhö ngöôøi Chaâu AÂu, ngöôøi Myõ luoân traùnh nhöõng caâu hoûi veà ñôøi tö. Ñieåm caàn chuù yù laø ngöôøi Myõ raát coù tinh thaàn toân troïng phaùp luaät. Ngöôøi Myõ coù theå khoâng tin vaøo Chính phuû, khoâng tin thaäm chí caû cha meï, anh chò, vôï con, nhöng moät ngöôøi duy nhaát bao giôø cuõng ñöôïc hoaøn toaøn tin caäy - ñoù laø luaät sö rieâng cuûa hoï. Trong kinh doanh, ngöôøi Myõ thöôøng yeâu caàu luaät sö rieâng cuûa mình tham gia ñeå traùnh caùc sô hôû coù theå xaûy ra trong quaù trình kyù keát hôïp ñoàng hoaëc daønh chaéc phaàn thaéng trong caùc vuï kieän neáu phaùt sinh. Ngoaøi ra caùc coâng ty Myõ raát ngaïi troán thueá vì neáu 18 chæ vi phaïm moät laàn maø phaùp luaät bieát tôùi seõ gaây haäu quaû nghieâm troïng ñeán hoaït ñoäng kinh doanh sau naøy. Ngöôøi Myõ bieát toân troïng lôøi höùa, neáu nhaän thaáy ñieàu gì coù theå laøm ñöôïc hoï seõ höùa vaø thöïc hieän cho ñöôïc. Nhöõng ñieàu gì caûm thaáy khoù khaên hoaëc khoâng cho pheùp höùa heïn hoï seõ traû lôøi “khoâng”. Ñieàu naøy hoaøn toaøn khaùc vôùi ngöôøi Nhaät, duø roõ raøng phaûi traû lôøi “khoâng”, ngöôøi Nhaät laïi tìm caùch traùnh neù. Vì vaäy khi bò ngöôøi khaùc thaát höùa, ngöôøi Myõ coù theå töùc giaän vaø huûy boû quan heä. ÔÛ Myõ thôøi gian quyù nhö vaøng, vôùi caâu “Time is money” ñöôïc ngöôøi Myõ raát öa chuoäng, hoï luoân caûm thaáy thieáu thôøi gian neân luoân söû duïng thôøi gian bieåu chaët cheõ theo chöông trình ñònh tröôùc. Ñieàu quan troïng hôn caû laø söï sai heïn, coù khi chæ ø 5 phuùt laø ñieàu baát lòch söï maø moät soá ngöôøi ñaõ quen söû duïng raønh roït thôøi gian coù theå töùc giaän vaø huûy boû cuoäc gaëp gôõ. Vì nhöõng lyù do treân ñaây maø trong kinh doanh vôùi caùc thöông nhaân Myõ, nhöõng vaán ñeà caàn ñöôïc löu taâm toái ña laø: caùch thöùc öùng xöû trong giao tieáp, coâng taùc chuaån bò chu ñaùo cho thöông löôïng vaø vieäc theo saùt tieán trình thöông löôïng vaø ñaøm phaùn laø chìa khoùa ñeå vieäc giao tieáp vôùi doanh nhaân Myõ thaønh coâng. 1.4.3.2. Cô cheá quaûn lyù cuûa Myõ ñoái vôùi haøng nhaäp khaåu, noùi chung, haøng deät may, noùi rieâng. 1.4.3.2.1. Heä thoáng luaät cô baûn ñieàu tieát hoaït ñoäng nhaäp khaåu vaøo Myõ: * Moät soá luaät cô baûn ñieàu tieát hoaït ñoäng thöông maïi noùi chung: • Luaät thueá suaát naêm 1930: Luaät naøy ra ñôøi nhaèm ñieàu tieát haøng hoùa nhaäp khaåu vaøo Myõ baûo veä choáng laïi haøng hoùa giaû, luaät naøy quy ñònh möùc thueá raát cao ñoái vôùi haøng nhaäp khaåu. Cho ñeán nay nhieàu ñieàu khoaûn cuûa luaät naøy vaãn coøn hieäu löïc, song thueá suaát ñaõ ñöôïc nhieàu laàn chænh ñoåi vaø haï xuoáng nhieàu. • Luaät buoân baùn naêm 1974: Luaät naøy ñònh höôùng cho caùc hoaït ñoäng buoân baùn . Noù bao goàm nhieàu ñieàu khoaûn cho pheùp ñeàn buø toån thaát cho caùc ngaønh coâng nghieäp cuûa Myõ bò caïnh tranh bôûi haøng nhaäp khaåu. Ñaïo luaät naøy gaây nhieàu baát lôïi cho haøng hoùa nhaäp khaåu vaøo Myõ vì haøng hoùa cuûa hoï ñöôïc Chính phuû ñöùng sau löng baûo hoä. • Hieäp ñònh buoân baùn naêm 1979: Ñaây laø moät hieäp ñònh bao goàm caùc ñieàu khoaûn veà söï baûo trôï cuûa Chính phuû veà caùc chöôùng ngaïi kyõ thuaät trong buoân baùn, caùc söûa ñoåi thueá buø tröø vaø thueá choáng haøng thöøa, eá – moät loaïi thueá ñaùnh vaøo caùc loaïi haøng hoùa bò cho laø coù trôï giaù hoaëc baùn phaù giaù. Hieäp ñònh naøy ñöôïc thoâng qua nhaèm muïc ñích thöïc hieän moät soá boä luaät ñöôïc thöông löôïng taïi voøng ñaøm phaùn Tokyo cuûa toå chöùc GATT. • Luaät toång hôïp veà buoân baùn vaø caïnh tranh naêm 1988: Luaät naøy uûy nhieäm cho Toång thoáng Myõ tham gia voøng ñaøm phaùn Uruguay, ñoàng thôøi thieát laäp thuû tuïc ñaëc bieät (SUPER 301) cho pheùp Myõ aùp duïng caùc bieän phaùp tröøng phaït ñoái vôùi caùc quyeát ñònh khoâng chòu môû cöûa cho haøng hoùa thaâm nhaäp vaøo vaø vi phaïm quyeàn sôû 19 höõu trí tueä cuûa Myõ nhö aùp duïng caám vaän, aùp duïng bieän phaùp traû ñuõa (nhö taêng thueá, huûy öu ñaõi, caám…). Ñaây laø coâng cuï chính trò ñeå phaân bieät ñoái xöû trong buoân baùn vôùi Myõ. * Moät soá ñaïo luaät caàn ghi nhôù trong buoân baùn haøng deät may: • Luaät ñieàu tieát nhaäp khaåu haøng deät may: a) Quy ñònh chung cuûa Hieäp ñònh ña sôïi (MFA – Multifiber Agreement) - Cho pheùp thoûa thuaän song phöông giöõa nöôùc nhaäp vaø xuaát khaåu haøng deät. - Cho pheùp moãi nöôùc ñöôïc ñôn phöông ñònh ñoaït khi thaáy thò tröôøng cuûa mình bò phöông haïi. - Cho pheùp aùp duïng haïn ngaïch ñeå haïn cheá soá löôïng vôùi möùc döïa treân khoái löôïng maäu dòch. Haïn ngaïch ñöôïc buø tröø vaø chuyeån hoaùn qua laïi giöõa caùc loaïi saûn phaåm vaø giöõa caùc naêm. - MFA laàn thöù nhaát (MFA I) coù hieäu löïc 4 naêm, keát thuùc vaøo cuoái 1977 vaø gia haïn theâm 4 naêm nöõa. MFA II coù hieäu löïc töø 1977-1981. MFA III coù hieäu löïc töø 19811986. MFA IV coù hieäu löïc töø 1986 vaø heát haïn 31/7/1991. Hieän nay laø MFA V. - Hieäp ñònh naøy laäp Cuïc Giaùm saùt haøng deät (TSB Textile surveilance Body) goàm ñaïi dieän caùc nöôùc tham gia MFA vaø coù nhieäm vuï theo doõi thöïc hieän Hieäp ñònh vaø baùo caùo cho UÛy ban haøng deät tröïc thuoäc GATT. b) Quy ñònh cuûa Myõ: Theo quy ñònh cuûa MFA, Toång thoáng Myõ quyeát ñònh vieäc ñaøm phaùn Hieäp ñònh haøng deät song phöông giöõa Myõ vaø caùc nöôùc döïa treân cô sôû thöông löôïng coù hieäu löïc töø 3 ñeán 6 naêm, quy ñònh caùc ñieàu khoaûn cô baûn sau: - Haïn ngaïch ñöôïc xuaát sang Myõ: quy ñònh theo chuûng loaïi haøng (CAT – Category), khoái löôïng tính theo m2 (SME) hoaëc töông ñöông. - Haïn ngaïch phaân theo caùc loaïi: haïn ngaïch toång hôïp, loaïi cuï theå vaø loaïi ñieàu chænh linh hoaït. Vôùi töøng ñieàu kieän cuï theå, Hieäp ñònh laïi cho pheùp: chuyeån cuøng chuûng loaïi CAT töø naêm tröôùc sang, möôïn tröôùc cuøng chuûng loaïi cuûa naêm sau, hay ñöôïc hoaùn ñoåi giöõa caùc saûn phaåm trong naêm nhöng phaûi trong möùc haïn ngaïch cho pheùp. - Hieäp ñònh quy ñònh cô cheá tham khaûo yù kieán giöõa Myõ vaø nöôùc kyù keát, vaø trong tröôøng hôïp neáu nöôùc kyù keát khoâng tuaân thuû, Myõ giaønh quyeàn ñôn phöông caét boû haïn ngaïch vaø caám nhaäp khaåu. c) Quy ñònh veà haïn ngaïch (quota) haøng deät may cuûa Myõ: Myõ duy trì moät heä thoáng quota raát lôùn vaø phöùc taïp ñoái vôùi vieäc nhaäp khaåu nhöõng saûn phaåm deät vaø nguyeân lieäu deät (chuû yeáu laø vaûi). Haàu heát caùc loaïi haïn ngaïch naøy ñeàu ñaït ñöôïc treân cô sôû ñieàu khoaûn 3 cuûa MFA. Chöông 204 Boä luaät noâng nghieäp naêm 1954 (ñaõ ñöôïc söûa ñoåi) uûy nhieäm Toång thoáng coù quyeàn giôùi haïn xuaát khaåu maët haøng deät, nguyeân lieäu deät cuûa nöôùc ngoaøi vaø vieäc nhaäp khaåu cuûa nöôùc ñoù vaøo Myõ. Naêm 1988, Myõ ñaõ kyù keát Hieäp ñònh ñoâi beân 20