Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi nãi ®Çu
Kinh tÕ thÞ tr-êng lµ viÖc tæ chøc nÒn kinh tÕ x· héi dùa trªn c¬ së mét
nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. ThÞ tr-êng lu«n më ra c¸c c¬ héi kinh doanh míi,
nh-ng ®ång thêi còng chøa ®ùng nh÷ng nguy c¬ ®e do¹ cho c¸c doanh nghiÖp.
§Ó cã thÓ ®øng v÷ng tr-íc qui luËt c¹nh tranh kh¾c nghiÖt cña c¬ chÕ thÞ
tr-êng ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp lu«n ph¶i vËn ®éng, t×m tßi mét h-íng ®i cho
phï hîp. ViÖc ®øng v÷ng nµy chØ cã thÓ kh¼ng ®Þnh b»ng c¸ch ho¹t ®éng kinh
doanh cã hiÖu qu¶.
HiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ph¹m trï kinh tÕ, lµ mét chØ tiªu chÊt l-îng
tæng hîp. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh chÝnh lµ qu¸ tr×nh so s¸nh gi÷a chi
phÝ bá ra vµ kÕt qu¶ thu vÒ víi môc ®Ých ®· ®-îc ®Æt ra vµ dùa trªn c¬ së gi¶i
quyÕt c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ nµy: s¶n xuÊt c¸i g×? s¶n xuÊt nh- thÕ
nµo? vµ s¶n xuÊt cho ai? Do ®ã viÖc nghiªn cøu vµ xem xÐt vÊn ®Ò n©ng cao
hiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ®ßi hái tÊt yÕu ®èi víi mçi doanh nghiÖp trong
qu¸ tr×nh kinh doanh hiÖn nay. ViÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ®ang lµ
mét bµi to¸n khã ®ßi hái mçi doanh nghiÖp ®Òu ph¶i quan t©m ®Õn, ®©y lµ mét
vÊn ®Ò cã ý nghÜa quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh
nghiÖp, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã ®é nh¹y bÐn, linh ho¹t cao trong qóa
tr×nh kinh doanh cña m×nh. V× vËy, qua qu¸ tr×nh thùc tËp ë C«ng ty Giµy
Thôy Khuª, víi nh÷ng kiÕn thøc ®· tÝch luü ®-îc cïng víi sù nhËn thøc ®-îc
tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nµy cho nªn em ®· m¹nh d¹n chän ®Ò tµi "Mét sè
biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ë C«ng ty Giµy Thôy
Khuª" lµm ®Ò tµi nghiªn cøu cña m×nh.
Thùc ra ®©y lµ mét vÊn ®Ò cã néi dung rÊt réng v× vËy trong chuyªn ®Ò
nµy em chØ ®i vµo thùc tr¹ng thùc hiÖn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ë C«ng
ty vµ ®-a ra mét sè gi¶i ph¸p, kiÕn nghÞ ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh.
Néi dung chuyªn ®Ò bao gåm c¸c phÇn sau:
Ch-¬ng I: Lý luËn chung vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp
Ch-¬ng II: T×nh h×nh thùc hiÖn hiÖu qu¶ kinh doanh ë C«ng ty Giµy
Thôy Khuª
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ng III: Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ë
C«ng ty Giµy Thôy Khuª.
Chuyªn ®Ò nµy ®-îc hoµn thµnh d-íi sù h-íng dÉn tËn t×nh cña c« gi¸o
TS. §inh Ngäc Quyªn vµ c¸c c¸n bé phßng KÕ ho¹ch - Kinh doanh - XNK
cña C«ng ty Giµy Thôy Khuª. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì quÝ b¸u
®ã.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ng I
Lý luËn chung vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh
cña doanh nghiÖp
I. Quan niÖm vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh vµ vai trß cña nã ®èi
víi c¸c doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr-êng.
1. C¸c quan ®iÓm vµ b¶n chÊt cña hiÖu qu¶ kinh doanh trong c¸c
doanh nghiÖp
1.1. C¸c quan ®iÓm c¬ b¶n vÒ hiÖu qu¶:
Ngµy nay, khi ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò hiÖu qu¶ th× ng-êi ta vÉn ch-a cã ®-îc
mét kh¸i niÖm thèng nhÊt. Bëi v× ë mçi mét lÜnh vùc kh¸c nhau, xem xÐt trªn
c¸c gãc ®é kh¸c nhau th× ng-êi ta cã nh÷ng c¸ch nh×n nhËn kh¸c nhau vÒ vÊn
®Ò hiÖu qu¶. Nh- vËy, ë mçi lÜnh vùc kh¸c nhau th× ng-êi ta cã nh÷ng kh¸i
niÖm kh¸c nhau vÒ hiÖu qu¶, vµ th«ng th-êng khi nãi ®Õn hiÖu qu¶ cña mét
lÜnh vùc nµo ®ã th× ng-êi ta g¾n ngay tªn cña lÜnh vùc ®ã liÒn ngay sau hiÖu
qu¶. §Ó hiÓu râ h¬n vÒ vÊn ®Ò hiÖu qu¶ th× chóng ta xem xÐt c¸c vÊn ®Ò hiÖu
qu¶ ë trªn c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ x· héi. T-¬ng øng víi c¸c lÜnh vùc
nµy lµ 3 ph¹m trï hiÖu qu¶: hiÖu qu¶ kinh tÕ, hiÖu qu¶ chÝnh trÞ vµ hiÖu qu¶ x·
héi.
* HiÖu qu¶ kinh tÕ:
NÕu ®øng trªn ph¹m vi tõng yÕu tè riªng lÎ th× chóng ta cã ph¹m trï hiÖu
qu¶ kinh tÕ, vµ xem xÐt vÊn ®Ò hiÖu qu¶ trong ph¹m vi c¸c doanh nghiÖp th×
hiÖu qu¶ kinh tÕ chÝnh lµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña mét doanh nghiÖp. HiÓu
theo môc ®Ých cuèi cïng th× hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ hÖ sè gi÷a kÕt qu¶ thu vÒ vµ
chi phÝ bá ra ®Ó ®¹t ®-îc hiÖu qu¶ ®ã. Trong ®ã kÕt qu¶ thu vÒ chØ lµ kÕt qu¶
ph¶n ¶nh nh÷ng kÕt qu¶ kinh tÕ tæng hîp nh- lµ: doanh thu, lîi nhuËn, gi¸ trÞ
s¶n l-îng c«ng nghiÖp... nÕu ta xÐt theo tõng yÕu tè riªng lÎ th× hiÖu qu¶ kinh
tÕ lµ thÓ hiÖn tr×nh ®é vµ sö dông c¸c yÕu tè ®ã trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh
doanh, nã ph¶n ¶nh kÕt qu¶ kinh tÕ thu ®-îc tõ viÖc sö dông c¸c yÕu tè tham
gia vµo qu¸ tr×nh kinh doanh.
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Còng gièng nh- mét sè chi tiÕt kh¸c hiÖu qu¶ lµ mét chØ tiªu chÊt l-îng
tæng hîp ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c yÕu tè trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®ång
thêi lµ mét ph¹m trï kinh tÕ g¾n liÒn víi nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. S¶n xuÊt hµng
ho¸ cã ph¸t triÓn hay kh«ng lµ nhê ®¹t hiÖu qu¶ cao hay thÊp. Nãi mét c¸ch
kh¸c, chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ ph¶n ¸nh vÒ mÆt ®Þnh l-îng vµ ®Þnh tÝnh trong
sù ph¸t triÓn kinh tÕ.
Nh×n ë tÇm vi m« cña tõng doanh nghiÖp riªng lÎ hiÖu qu¶ kinh tÕ ®-îc
biÓu hiÖn qua ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh doanh. HiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét chØ
tiªu ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ c¸c mÆt cña c¶ mét qu¸ tr×nh kinh doanh cña mét doanh
nghiÖp. Cô thÓ lµ:
HiÖu qu¶ kinh doanh lµ ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh nh÷ng lîi Ých ®¹t ®-îc
tõ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp trªn c¬ së so s¸nh lîi Ých thu
®-îc víi chi phÝ bá ra trong suèt qóa tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp. D-íi
gi¸c ®é nµy th× chóng ta cã thÓ x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh mét c¸ch cô thÓ
b»ng c¸c ph-¬ng ph¸p ®Þnh l-îng thµnh c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ cô thÓ vµ tõ ®ã
cã thÓ tÝnh to¸n so s¸nh ®-îc, lóc nµy ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét
ph¹m trï cô thÓ nã ®ång nhÊt vµ lµ biÓu hiÖn trùc tiÕp cña lîi nhuËn, doanh
thu... Ngoµi ra nã cßn ®-îc biÓu hiÖn møc ®é ph¸t triÓn doanh nghiÖp theo
chiÒu s©u, ph¶n ¸nh tr×nh ®é khai th¸c c¸c nguån lùc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
nh»m thùc hiÖn ®-îc môc tiªu kinh doanh. Lóc nµy th× ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh
doanh lµ mét ph¹m trï tr×u t-îng vµ nã ph¶i ®-îc ®Þnh tÝnh thµnh møc ®é
quan träng hoÆc vai trß cña nã trong lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh. Nãi mét
c¸ch kh¸c, ta cã thÓ hiÓu hiÖu qu¶ kinh doanh lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tr×nh ®é vµ
kh¶ n¨ng qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Lóc nµy hiÖu qu¶ kinh doanh thèng nhÊt
víi hiÖu qu¶ qu¶n lý doanh nghiÖp. D-íi gãc ®é nµy th× hiÖu qu¶ kinh doanh
ph¶n ¸nh tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng kÕt hîp c¸c yÐu tè ®Çu vµo trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt.
Trong thùc tÕ hiÖu qu¶ kinh doanh trong c¸c doanh nhgiÖp ®¹t ®-îc
trong c¸c tr-êng hîp sau:
- KÕt qu¶ t¨ng, chi phÝ gi¶m:
- KÕt qña t¨ng, chi phÝ gi¶m nh-ng tèc ®é t¨ng cña chi phÝ gi¶m nhá h¬n
tèc ®é t¨ng cña kÕt qu¶.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Nãi tãm l¹i ë tÇm vÜ m« hiÖu qña kinh doanh ph¶n ¸nh ®ång thêi c¸c mÆt
cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh-: kÕt qu¶ kinh doanh, tr×nh ®é s¶n xuÊt
tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý, tr×nh ®é sö dông cña yÕu tè ®Çu vµo.. ®ång thêi
nã yªu cÇu sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp theo chiÒu s©u. Nã lµ th-íc ®o ngµy
cµng trë nªn quan träng cña sù t¨ng tr-ëng kinh tÕv µ lµ chç dùa c¬ b¶n ®Ó
®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn môc tiªu kinh tÕ cña doanh nghiÖp trong thêi kú. Sù
ph¸t triÓn tÊt yÕu ®ã ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ kinh
doanh, ®©y lµ môc tiªu c¬ b¶n nhÊt cña doanh nghiÖp.
* HiÖu qu¶ x· héi vµ hiÖu qña chÝnh trÞ:
NÕu ®øng trªn ph¹m vi toµn x· héi vµ nÒn kinh tÕ quèc d©n th× hiÖu qña
x· héi vµ hiÖu qu¶ chÝnh trÞ lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh ¶nh h-ëng cña ho¹t ®éng kinh
doanh ®èi víi viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng yªu cÇu vµ môc tiªu chung cña toµn bé
nÒn kinh tÕ x· héi. Bëi vËy hai lo¹i hiÖu qña nµy ®Òu cã vÞ trÝ quan träng trong
viÖc ph¸t triÓn ®Çu n-íc mét c¸ch toµn diÖn vµ bÒn v÷ng. §©y lµ chØ tiªu ®¸nh
gi¸ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ x· héi ë c¸c mÆt: tr×nh ®é tæ chøc s¶n
xuÊt, tr×nh ®é qu¶n lý, møc sèng b×nh qu©n ... thùc tÕ ë c¸c n-íc t- b¶n chñ
nghÜa ®· cho thÊy c¸c doanh nghiÖp t- b¶n chØ ch¹y theo hiÖu qu¶ kinh tÕ mµ
kh«ng ®Æt vÊn ®Ò hiÖu qu¶ chÝnh trÞ x· héi ®i kÌm vµ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng: thÊt
nghiÖp, khñng ho¶ng cã tÝnh chu kú, « nhiÔm m«i tr-êng, chªnh lÖch giµu
nghÌo qu¸ lín... ChÝnh v× vËy §¶ng vµ Nhµ n-íc ta ®· cã nh÷ng ®-êng lèi,
chÝnh s¸ch cô thÓ ®Ó ®ång thêi t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ kÌm víi t¨ng hiÖu qu¶
chÝnh trÞ x· héi. Tuy nhiªn, chóng ta kh«ng thÓ chó träng mét c¸ch th¸i qu¸
®Õn hiÖu qu¶ chÝnh trÞ vµ hiÖu qu¶ x· héi mét bµi häc rÊt lín tõ thêi kú chÕ ®é
quan liªu bao cÊp ®Ó l¹i ®· cho chóng ta thÊy râ ®-îc ®iÒu ®ã.
1.2. B¶n chÊt cña hiÖu qu¶ kinh doanh.
B¶n chÊt cña hiÖu qu¶ kinh doanh lµ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng x· héi
vµ tiÕt kiÖm lao ®éng x· héi. §©y lµ hai mÆt cã mèi quan hÖ mËt thiÕt cña vÊn
®Ò hiÖu qu¶ kinh doanh. ChÝnh viÖc khan hiÕm nguån lùc vµ viÖc sö dông
chóng cã tÝnh chÊt c¹nh tranh nh»m tho¶ m·n nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña x·
h«Þ, ®Æt ra yªu cÇu ph¶i khai th¸c, tËn dông triÖt ®Ó vµ tiÕt kiÖm c¸c nguån
lùc. §Ó ®¹t ®-îc môc tiªu kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp buéc ph¶i chó träng
c¸c ®iÒu kiÖn néi t¹i, ph¸t huy n¨ng lùc, hiÖu lùc cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµ
tiÕt kiÖm mäi chi phÝ.
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
V× vËy, yªu cÇu cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ ph¶i ®¹t kÕt
qu¶ tèi ®a víi chi phÝ tèi thiÓu, hay lµ ph¶i ®¹t kÕt qu¶ tèi ®a víi chi phÝ nhÊt
®Þnh hoÆc ng-îc l¹i ®¹t kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh víi chi phÝ tèi thiÓu. Chi phÝ ë ®©y
®-îc hiÓu theo nghÜa réng lµ chi phÝ t¹o ra nguån lùc vµ chi phÝ sö dông nguån
lùc, ®ång thêi ph¶i bao gåm c¶ chi phÝ c¬ héi. Chi phÝ c¬ héi lµ gi¸ trÞ cña viÖc
lùa chän tèt nhÊt ®· bÞ bá qua, hay lµ gi¸ trÞ cña sù hy sinh c«ng viÖc
kinhdoanh kh¸c ®Ó thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh nµy. Chi phÝ c¬ héi ph¶i
®-îc bæ sung vµo chi phÝ kÕ to¸n vµ ph¶i lo¹i ra khái lîi nhuËn kÕ to¸n ®Ó
thÊy râ lîi Ých kinh tÕ thùc. C¸ch tÝnh nh- vËy sÏ khuyÕn khÝch c¸c nhµ kinh
doanh lùa chän ph-¬ng ¸n kinh doanh tèt nhÊt, c¸c mÆt hµng s¶n xuÊt cã hiÖu
qu¶ h¬n.
2. Vai trß cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ®èi víi c¸c doanh
nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr-êng:
Trong qóa tr×nh kinh doanh c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n g¾n m×nh víi thÞ
tr-êng, nhÊt lµ trong c¬ chÕ thÞ tr-êng hiÖn nay ®Æt c¸c doanh nghiÖp trong sù
c¹nh tranh gay g¾t lÉn nhau. Do ®ã ®Ó tån t¹i ®-îc trong c¬ chÕ thÞ tr-êng
c¹nh tranh hiÖn nay ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i ho¹t ®éng mét c¸ch cã hiÖu
qu¶ h¬n.
§Ó thÊy ®-îc vai trß cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ®èi víi c¸c
doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng tr-íc hÕt chóng ta ph¶i nghiªn cøu
c¬ chÕ thÞ tr-êng vµho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr-êng.
ThÞ tr-êng lµ n¬i diÔn ra qu¸ tr×nh trao ®æi hµng ho¸. Nã tån t¹i mét c¸ch
kh¸ch quan kh«ng phô thuéc vµo mét ý kiÕn chñ quan nµo. Bëi v× thÞ tr-êng ra
®êi vµ ph¸t triÓn g¾n liÒn víi lÞch sö ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸.
Ngoµi ra thÞ tr-êng cßn cã mét vai trß quan träng trong viÖc ®iÒu tiÕt vµ
l-u th«ng hµng ho¸. Th«ng qua ®ã c¸c doanh nghiÖp cã thÓ nhËn biÕt ®-îc sù
ph©n phèi c¸c nguån lùc th«ng qua hÖ thèng gi¸ c¶ trªn thÞ tr-êng. Trªn thÞ
tr-êng lu«n tån t¹i c¸c qui luËt vËn ®éng cña hµng ho¸, gi¸ c¶, tiÒn tÖ... Nhc¸c qui luËt gi¸ trÞ, qui luËt thÆng d-, qui luËt gi¸ c¶, qui luËt c¹nh tranh...
C¸c qui luËt nµy t¹o thµnh hÖ thèng thèng nhÊt vµ hÖ thèng nµy chÝnh lµ c¬
chÕ thÞ tr-êng. Nh- vËy c¬ chÕ thÞ tr-êng ®-îc h×nh thµnh bëi sù t¸c ®éng
tæng hîp trong s¶n xuÊt vµ trong l-u th«ng hµng ho¸ trªn thÞ tr-êng. Th«ng
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
qua c¸c quan hÖ mua b¸n hµng ho¸, dÞch vô trªn thÞ tr-êng nã t¸c ®éng ®Õn
viÖc ®iÒu tiÕt s¶n xuÊt, tiªu dïng, ®Çu t- vµ tõ ®ã lµm thay ®æi c¬ cÊu s¶n
phÈm, c¬ cÊu ngµnh. Nãi c¸ch kh¸c c¬ chÕ thÞ tr-êng ®iÒu tiÕt qu¸ tr×nh ph©n
phèi l¹i c¸c nguån lùc trong s¶n xuÊt kinh doanh nh»m ®¸p øng nhu cÇu x·
héi mét c¸ch tèi -u nhÊt.
Tãm l¹i, víi sù vËn ®éng ®a d¹ng, phøc t¹p cña c¬ chÕ thÞ tr-êng dÉn
®Õn sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c doanh nghiÖp, gãp phÇn thóc ®Èy sù tiÕn bé
cña c¸c doanh nghiÖp c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u. Tuy nhiªn ®Ó t¹o ra ®-îc
sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i x¸c
®Þnh cho m×nh mét ph-¬ng thøc ho¹t ®éng riªng, x©y dùng c¸c chiÕn l-îc, c¸c
ph-¬ng ¸n kinh doanh mét c¸ch phï hîp vµ cã hiÖu qu¶.
Cô thÓ lµ doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh cho m×nh mét c¬ chÕ ho¹t ®éng
trªn c¶ hai thÞ tr-êng ®Çu vµo vµ ®Çu ra ®Ó t¹o ®-îc mét kÕt qu¶ cao nhÊt vµ
kÕt qu¶ nµy ph¶i kh«ng ngõng ph¸t triÓn n©ng cao c¶ vÒ mÆt chÊt vµ mÆt
l-îng.
Nh- vËy trong c¬ chÕ thÞ tr-êng viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cã
mét vai trß v« cïng quan träng, nã ®-îc thÓ hiÖn th«ng qua:
Thø nhÊt: n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ c¬ së c¬ b¶n ®Ó ®¶m b¶o sù
tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Sù tån t¹i cña doanh nghiÖp ®-îc x¸c
®Þnh bëi sù cã mÆt cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr-êng, mµ hiÖu qu¶ kinh doanh
l¹i lµ nh©n tè trùc tiÕp ®¶m b¶o sù tån t¹i nµy, ®ång thêi môc tiªu cña doanh
nghiÖp lµ lu«n tån t¹i vµ ph¸t triÓn mét c¸ch v÷ng ch¾c. Do ®ã viÖc n©ng cao
hiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ®ßi hái tÊt yÕu kh¸ch quan ®èi víi tÊt c¶ c¸c
doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ tr-êng hiÖn nay. Do yªu cÇu cña sù
tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp ®ßi hái nguån thu nhËp cña doanh
nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng t¨ng lªn. Nh-ng trong ®iÒu kiÖn nguån vèn vµ c¸c
yÕu tè kü thuËt còng nh- c¸c yÕu tè kh¸c cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chØ thay ®æi
trong khu«n khæ nhÊt ®Þnh th× ®Ó t¨ng lîi nhuËn ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp
ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Nh- vËy, hiÖu qu¶ kinh doanh lµ ®iÒu kiÖn
hÕt søc quan träng trong viÖc ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh
nghiÖp.
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Mét c¸ch nh×n kh¸c sù tån t¹i cña doanh nghiÖp ®-îc x¸c ®Þnh bëi sù t¹o
ra hµng ho¸, cña c¶i vËt chÊt vµ c¸c dÞch vô phôc vô cho nhu cÇu cña x· héi,
®ång thêi t¹o ra sù tÝch luü cho x· héi. §Ó thùc hiÖn ®-îc nh- vËy th× mçi
doanh nghiÖp ®Òu ph¶i v-¬n lªn ®Ó ®¶m b¶o thu nhËp ®ñ bï ®¾p chi phÝ bá ra
vµ cã l·i trong qóa tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh. Cã nh- vËy míi ®¸p øng ®-îc
nhu cÇu t¸i s¶n xuÊt trong nÒn kinh tÕ. Vµ nh- vËy chóng ta buéc ph¶i n©ng
cao hiÖu qu¶ kinh doanh mét c¸ch liªn tôc trong mäi kh©u cña qu¸ tr×nh ho¹t
®éng kinh doanh nh- lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu. Tuy nhiªn, sù tån t¹i míi chØ lµ
yªu cÇu mang tÝnh chÊt gi¶n ®¬n cßn sù ph¸t triÓn vµ më réng cña doanh
nghiÖp míi lµ yªu cÇu quan träng. Bëi v× sù tån t¹i cña doanh nghiÖp lu«n
lu«n ph¶i ®i kÌm víi sù ph¸t triÓn më réng cña doanh nghiÖp, ®ßi hái ph¶i cã
sù tÝch luü ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng theo ®óng qui luËt
ph¸t triÓn. Nh- vËy ®Ó ph¸t triÓn vµ më réng doanh nghiÖp môc tiªu lóc nµy
kh«ng cßn lµ ®ñ bï ®¾p chi phÝ bá ra ®Ó ph¸t triÓn qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt gi¶n
®¬n mµ ph¶i ®¶m b¶o cã tÝch luü ®¸p øng nhu cÇu t¸i s¶n xuÊt më réng, phï
hîp víi qui luËt kh¸ch quan vµ mét lÇn n÷a n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh
®-îc nhÊn m¹nh.
Thø hai, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ nh©n tè thóc ®Èy sù c¹nh tranh
vµ tiÕn bé trong kinh doanh. ChÝnh viÖc thóc ®Èyc¹nh tranh yªu cÇu c¸c doanh
nghiÖp ph¶i tù t×m tßi, ®Çu t- t¹o nªn sù tiÕn bé trong kinh doanh. ChÊp nhËn
c¬ chÕ thÞ tr-êng lµ chÊp nhËn sù c¹nh tranh. Trong khi thÞ tr-êng ngµy cµng
ph¸t triÓn th× c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng gay g¾t vµ khèc liÖt
h¬n. Sù c¹nh tranh lóc nµy kh«ng cßn lµ c¹nh tranh vÒ mÆt hµng mµ c¹nh
tranh c¶ vÒ chÊt l-îng, gi¸ c¶ vµ c¸c yÕu tè kh¸c. Trong khi môc tiªu chung
cña c¸c doanh nghiÖp ®Òu lµ ph¸t triÓn th× c¹nh tranh lµ yÕu tè lµm c¸c doanh
nghiÖp m¹nh lªn nh-ng ng-îc l¹i còng cã thÓ lµ c¸c doanh nghiÖp kh«ng tån
t¹i ®-îc trªn thÞ tr-êng. §Ó ®¹t ®-îc môc tiªu lµ tån t¹i vµ ph¸t triÓn më réng
th× doanh nghiÖp ph¶i chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng. Do ®ã
doanh nghiÖp ph¶i cã hµng ho¸ dÞch vô chÊt l-îng tèt, gi¸ c¶ hîp lý. MÆt kh¸c
hiÖu qu¶ kinh doanh lµ ®ång nghÜa víi viÖc gi¶m gi¸ thµnh t¨ng khèi l-îng
hµng ho¸ b¸n, chÊt l-îng kh«ng ngõng ®-îc c¶i thiÖn n©ng cao...
Thø ba, viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh chÝnh lµ nh©n tè c¬ b¶n t¹o ra
sù th¾ng lîi cho doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng trªn thÞ tr-êng.
Muèn t¹o ra sù th¾ng lîi trong c¹nh tranh ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
kh«ng ngõng n©ng cao hiªô qu¶ kinh doanh cña m×nh. ChÝnh sù n©ng cao hiÖu
qu¶ kinh doanh lµ con ®-êng n©ng cao søc c¹nh tranh vµ kh¶ n¨ng tån t¹i,
ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp.
II. C¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh
doanh cña c¸c doanh nghiÖp.
N©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp lµ yªu cÇu quan
träng vµ lµ môc tiªu hµng ®Çu trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh
nghiÖp. ChÝnh v× vËy n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh chÝnh lµ viÖc n©ng cao
hiÖu qu¶ cña tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng trong qóa tr×nh kinh doanh. Ho¹t ®éng kinh
doanh cña doanh nghiÖp chÞu sù t¸c ®éng cña rÊt nhiÒu c¸c nh©n tè ¶nh
h-ëng kh¸c nhau. §Ó ®¹t ®-îc hiÖu qña n©ng cao ®ßi hái ph¶i cã c¸c quyÕt
®Þnh chiÕn l-îc vµ quyÕt s¸ch ®óng trong qóa tr×nh lùa chän c¸c c¬ héi hÊp
dÉn còng nh- tæ chøc, qu¶n lý vµ ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng kinh doanh cÇn ph¶i
nghiªn cøu mét c¸ch toµn diÖn vµ hÖ thèng c¸c yÕu tè ¶nh h-ëng ®Õn viÖc
n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh.
C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cã thÓ ®-îc chia thµnh
hai nhãm ®ã lµ nhãm c¸c nh©n tè ¶nh h-ëng bªn ngoµi doanh nghiÖp (nh©n tè
kh¸ch quan) vµ nhãm c¸c nh©n tè ¶nh h-ëng bªn trong doanh nghiÖp (nh©n tè
chñ quan). Môc tiªu cña qu¸ tr×nh nghiªn cøu c¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu
qu¶ kinh doanh nh»m môc ®Ých lùa chän môc ®Ých c¸c ph-¬ng ¸n kinh doanh
phï hîp. Tuy nhiªn viÖc nghiªn cøu c¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh
doanh cÇn ph¶i ®-îc thùc hiÖn liªn tôc trong suèt qóa tr×nh ho¹t ®éng kinh
doanh cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr-êng.
1. Nhãm c¸c nh©n tè ¶nh h-ëng liªn quan:
1.1. C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng thuéc m«i tr-êng kinh doanh:
C¸c yÕu tè thuéc m«i tr-êng kinh doanh lµ c¸c yÕu tè kh¸ch quan mµ
doanh nghiÖp kh«ng thÓ kiÓm so¸t ®-îc. Nh©n tè m«i tr-êng kinh doanh bao
gåm nhiÒu nh©n tè nh- lµ: §èi thñ c¹nh tranh, thÞ tr-êng, c¬ cÊu ngµnh, tËp
qu¸n, møc thu nhËp b×nh qu©n cña d©n c-...
* §èi thñ c¹nh tranh: Bao gåm c¸c ®èi thñ c¹nh tranh s¬ cÊp (cïng tiªu
thô c¸c s¶n phÈm ®ång nhÊt) vµ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh thø cÊp (s¶n xuÊt vµ
tiªu thô nh÷ng s¶n phÈm cã kh¶ n¨ng thay thÕ). NÕu doanh nghiÖp cã ®èi thñ
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
c¹nh tranh m¹nh th× viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh sÏ trë nªn khã kh¨n
h¬n rÊt nhiÒu. Bëi v× doanh nghiÖp lóc nµy chØ cã thÓ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh
doanh b»ng c¸ch n©ng cao chÊt l-îng, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó ®Èy m¹nh
tèc ®é tiªu thô, t¨ng doanh thu t¨ng vßng quay cña vèn, yªu cÇu doanh nghiÖp
ph¶i tæ chøc l¹i bé m¸y ho¹t ®éng phï hîp tèi -u h¬n, hiÖu qu¶ h¬n ®Ó t¹o cho
doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶, chÊt l-îng, chñ lo¹i, mÉu
m·... Nh- vËy ®èi thñ c¹nh tranh cã ¶nh h-ëng rÊt lín ®Õn viÖc n©ng cao hiÖu
qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ®ång thêi t¹o ra sù tiÕn bé trong kinh
doanh, t¹o ra ®éng lùc ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. ViÖc xuÊt hiÖn cµng nhiÒu
®èi thñ c¹nh tranh th× viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp sÏ
cµng khã kh¨n vµ sÏ bÞ gi¶m mét c¸ch c©n ®èi.
* ThÞ tr-êng: Nh©n tè thÞ tr-êng ë ®©y bao gåm c¶ thÞ tr-êng ®Çu vµo vµ
thÞ tr-êng ®Çu ra cña doanh nghiÖp. Nã lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh qóa tr×nh t¸i s¶n
xuÊt më réng cña doanh nghiÖp. §èi víi thÞ tr-êng ®Çu vµo: cung cÊp c¸c yÕu
tè cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh- nguyªn vËt liÖu, m¸y mãc thiÕt bÞ... Cho nªn nã
t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm, tÝnh liªn tôc vµ hiÖu qu¶ cña qóa
tr×nh s¶n xuÊt. Cßn ®èi víi thÞ tr-êng ®Çu ra quyÕt ®Þnh doanh thu cña doanh
nghiÖp trªn c¬ së chÊp nhËn hµng ho¸, dÞch vô cña doanh nghiÖp, thÞ tr-êng
®Çu ra sÏ quyÕt ®Þnh tèc ®é tiªu thô, t¹o vßng quay vèn nhanh hay chËm tõ ®ã
t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
* TËp qu¸n d©n c- vµ møc ®é thu nhËp b×nh qu©n d©n c-: §©y lµ
mét nh©n tè quan träng trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Nã quyÕt
®Þnh møc ®é chÊt l-îng, sè l-îng, chñng lo¹i, gam hµng... Doanh nghiÖp cÇn
ph¶i n¾m b¾t vµ nghiªn cøu lµm sao phï hîp víi søc mua, thãi quen tiªu dïng,
møc thu nhËp b×nh qu©n cña tÇng líp d©n c-. Nh÷ng yÕu tè nµy t¸c ®éng mét
c¸ch gi¸n tiÕp lªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng nh- c«ng t¸c marketing vµ cuèi
cïng lµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
* Mèi quan hÖ vµ uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr-êng: §©y chÝnh
lµ tiÒm lùc v« h×nh cña doanh nghiÖp t¹o nªn søc m¹nh cña doanh nghiÖp
trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, nã t¸c ®éng rÊt lín tíi sù thµnh b¹i cña
viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Sù t¸c ®éng nµy lµ sù t¸c ®éng phi l-îng
ho¸ bëi v× chóng ta kh«ng thÓ tÝnh to¸n, ®Þnh l-îng ®-îc. Mét h×nh ¶nh, uy tÝn
tèt vÒ doanh nghiÖp liªn quan ®Õn hµng ho¸, dÞch vô chÊt l-îng s¶n phÈm, gi¸
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
c¶... lµ c¬ së t¹o ra sù quan t©m cña kh¸ch hµng ®Õn s¶n phÈm cña doanh
nghiÖp mÆt kh¸c t¹o cho doanh nghiÖp mét -u thÕ lín trong viÖc t¹o nguån
vèn, hay mèi quan hÖ víi b¹n hµng... Víi mèi quan hÖ réng sÏ t¹o cho doanh
nghiÖp nhiÒu c¬ héi, nhiÒu ®Çu mèi vµ tõ ®ã doanh nghiÖp lùa chän nh÷ng c¬
héi, ph-¬ng ¸n kinh doanh tèt nhÊt cho m×nh.
Ngoµi ra m«i tr-êng kinh doanh cßn cã c¸c nh©n tè kh¸c nh- hµng ho¸
thay thÕ, hµng ho¸ phô thuéc doanh nghiÖp, m«i tr-êng c¹nh tranh... nã t¸c
®éng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ®Õn viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña
doanh nghiÖp. V× vËy doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i quan t©m ®Õn nã ®Ó cã
nh÷ng c¸ch øng xö víi thÞ tr-êng trong tõng doanh nghiÖp tõng thêi ®iÓm cô
thÓ.
1.2. Nh©n tè m«i tr-êng tù nhiªn:
M«i tr-êng tù nhiªn bao gåm c¸c nh©n tè nh- thêi tiÕt, khÝ hËu, mïa vô,
tµi nguyªn thiªn nhiªn, vÞ trÝ ®Þa lý...
* Nh©n tè thêi tiÕt, khÝ hËu, mïa vô: c¸c nh©n tè nµy ¶nh h-ëng rÊt lín
®Õn qui tr×nh c«ng nghÖ, tiÕn ®é thùc hiÖn kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp
®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh c¸c mÆt hµng mang tÝnh chÊt mïa vô
nh- n«ng, l©m, thñy s¶n, ®å may mÆc, giµy dÐp... Víi nh÷ng ®iÒu kiÖn thêi
tiÕt, khÝ hËu vµ mïa vô nhÊt ®Þnh th× doanh nghiÖp ph¶i cã chÝnh s¸ch cô thÓ
phï hîp víi ®iÒu kiÖn ®ã. Vµ nh- vËy khi c¸c yÕu tè nµy kh«ng æn ®Þnh sÏ lµm
cho chÝnh s¸ch ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp kh«ng æn ®Þnh vµ
chÝnh lµ nh©n tè ®Çu tiªn lµm mÊt æn ®Þnh ho¹t ®éng kinh doanh ¶nh h-ëng
trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
* Nh©n tè tµi nguyªn thiªn nhiªn: Nh©n tè nµy chñ yÕu ¶nh h-ëng ®Õn
c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn.
Mét khu vùc cã nhiÒu tµi nguyªn thiªn nhiªn, víi tr÷ l-îng lín vµ cã chÊt
l-îng tèt sÏ ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp khai th¸c.
Ngoµi ra, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt n»m trong khu vùc nµy mµ cã nhu cÇu
®Õn lo¹i tµi nguyªn, nguyªn vËt liÖu nµy còng ¶nh h-ëng ®Õn viÖc n©ng cao
hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
* Nh©n tè vÞ trÝ ®Þa lý: §©y lµ nh©n tè kh«ng chØ t¸c ®éng ®Õn c«ng t¸c
n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp mµ cßn t¸c ®éng ®Õn c¸c mÆt
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
kh¸c trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nh-: Giao dÞch, vËn
chuyÓn, s¶n xuÊt... c¸c nh©n tè nµy t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh th«ng
qua sù t¸c ®éng lªn c¸c chi phÝ t-¬ng øng.
1.3. M«i tr-êng chÝnh trÞ - ph¸p luËt:
C¸c yÕu tè thuéc m«i tr-êng chÝnh trÞ - ph¸p luËt chi phèi m¹nh mÏ ®Õn
ho¹t ®äng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Sù æn ®Þnh chÝnh trÞ ®-îc x¸c ®Þnh lµ
mét trong nh÷ng tiÒn ®Ò quan träng cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh
nghiÖp. Sù thay ®æi cña m«i tr-êng chÝnh trÞ cã thÓ ¶nh h-ëng cã lîi cho mét
nhãm doanh nghiÖp nµy nh-ng l¹i k×m h·m sù ph¸t triÓn nhãm doanh nghiÖp
kh¸c hoÆc ng-îc l¹i. HÖ thèng ph¸p luËt hoµn thiÖn, kh«ng thiªn vÞ lµ mét
trong nh÷ng tiÒn ®Ò ngoµi kinh tÕ cña kinh doanh. Møc ®é hoµn thiÖn, sù thay
®æi vµ thùc thi ph¸p luËt trong nÒn kinh tÕ cã ¶nh h-ëng lín ®Õn viÖc ho¹ch
®Þnh vµ tæ chøc thùc hiÖn chiÕn l-îc kinh doanh cña doanh nghiÖp. M«i
tr-êng nµy nã t¸c ®éng trùc tiÐp ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Bëi v× m«i tr-êng ph¸p luËt ¶nh h-ëng ®Õn mÆt hµng s¶n xuÊt, ngµnh nghÒ,
ph-¬ng thøc kinh doanh ... cña doanh nghiÖp. Kh«ng nh÷ng thÕ nã cßn t¸c
®éng ®Õn chi phÝ cña doanh nghiÖp còng nh- lµ chi phÝ l-u th«ng, chi phÝ vËn
chuyÓn, møc ®é vÒ thuÕ... ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh XNK cßn
bÞ ¶nh h-ëng bëi chÝnh s¸ch th-¬ng m¹i quèc tÕ, h¹n ng¹ch do nhµ n-íc giao
cho, luËt b¶o hé cho c¸c doanh nghiÖp tham gia ho¹t ®éng kinh doanh. Tãm
l¹i m«i tr-êng chÝnh trÞ - luËt ph¸p cã ¶nh h-ëng rÊt lín ®Õn viÖc n©ng cao
hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp b»ng c¸ch t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng cña
doanh nghiÖp th«ng qua hÖ thèng c«ng cô luËt ph¸p, céng cô vÜ m«...
2. C¸c nh©n tè chñ quan:
C¸c nh©n tè chñ quan trong doanh nghiÖp chÝnh lµ thÓ hiÖn tiÒm lùc cña
mét doanh nghiÖp. C¬ héi, chiÕn l-îc kinh doanh vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña
doanh nghiÖp lu«n phô thuéc chÆt chÏ vµo c¸c yªó tè ph¶n ¸nh tiÒm lùc cña
mét doanh nghiÖp cô thÓ. TiÒm lùc cña mét doanh nghiÖp kh«ng ph¶i lµ bÊt
biÕn cã thÓ ph¸t triÓn m¹nh lªn hay yÕu ®i, cã thÓ thay ®æi toµn bé hay bé
phËn. ChÝnh v× vËy trong qu¸ tr×nh kinh doanh c¸c doanh nghiÖp lu«n ph¶i chó
ý tíi c¸c nh©n tè nµy nh»m n©ng cao hiÖu qña kinh doanh cña doanh nghiÖp
h¬n n÷a.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
2.1. Nh©n tè vèn:
§©y lµ mét nh©n tè tæng hîp ph¶n ¸nh søc m¹nh cña doanh nghiÖp th«ng
qua khèi l-îng (nguån) vèn mµ doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng vµo kinh
doanh, kh¶ n¨ng ph©n phèi, ®Çu t- cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn, kh¶ n¨ng qu¶n
lý cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn kinh doanh.
YÕu tè vèn lµ yÕu tè chñ chèt quyÕt ®Þnh ®Õn qui m« cña doanh nghiÖp
vµ quy m« cã c¬ héi cã thÓ khai th¸c. Nã ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn cña doanh
nghiÖp vµ lµ sù ®¸nh gi¸ vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp trong kinh
doanh.
2.2. Nh©n tè con ng-êi.
Trong kinh doanh con ng-êi lµ yÕu tè quan träng hµng ®Çu ®Ó ®¶m b¶o
thµnh c«ng. ChÝnh con ng-êi víi n¨ng lùc thËt sù cña hä míi lùa chän ®óng
®-îc c¬ héi vµ sö dông c¸c nguån lùc khai th¸c mµ hä ®· cã vµ sÏ cã: vèn, tµi
s¶n, kü thuËt, c«ng nghÖ... mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ®Ó khai th¸c v-ît qua c¬ héi.
Nh©n tè con ng-êi ®-îc ®Æt ë vÞ trÝ hµng ®Çu trªn c¶ vèn vµ tµi s¶n, quyÕt ®Þnh
søc m¹nh cña mét doanh nghiÖp, quyÕt ®Þnh sÏ thµnh c«ng cña viÖc n©ng cao
hiÖu qu¶ kinh doanh.
2.3. Nh©n tè tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ:
Tr×nh ®é kü thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn cho phÐp doanh nghiÖp chñ ®éng
n©ng cao chÊt l-îng hµng ho¸, n¨ng suÊt lao ®éng vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
C¸c yÕu tè nµy t¸c ®éng hÇu hÕt ®Õn c¸c mÆt vÒ s¶n phÈm nh-: ®Æc ®iÓm s¶n
phÈm, gi¸ c¶ s¶n phÈm, søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm. Nhê vËy doanh nghiÖp
cã thÓ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh, t¨ng vßng quay cña vèn l-u ®éng,
t¨ng lîi nhuËn ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng cña doanh nghiÖp.
Ng-îc l¹i víi tr×nh ®é c«ng nghÖ thÊp th× kh«ng nh÷ng gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh
tranh cña doanh nghiÖp mµ cßn gi¶m lîi nhuËn, k×m h·m sù ph¸t triÓn. Nãi
tãm l¹i, nh©n tè tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ cho phÐp doanh nghiÖp n©ng cao
n¨ng suÊt chÊt l-îng vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm nhê ®ã mµ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh
tranh, t¨ng vßng quay cña vèn, t¨ng lîi nhuËn tõ ®ã t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh.
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
2.4. Nh©n tè tæ chøc qu¶n lý:
Nh©n tè nµy lµ sù biÓu hiÖn cña tr×nh ®é tæ chøc s¶n xuÊt nã ®¶m b¶o cho
tÝnh tèi -u trong tæ chøc d©y chuyÒn s¶n xuÊt, cho phÐp doanh nghiÖp khai
th¸c tíi møc ®é tèi ®a c¸c yÕu tè c«ng nghÖ s¶n xuÊt. Ngoµi ra nã cßn thÓ hiÖn
sù phï hîp vÒ c¬ cÊu bé m¸y kinh doanh cña doanh nghiÖp. Cô thÓ lµ, nã biÓu
hiÖn tr×nh ®é phèi hîp cña c¸c bé phËn trong doanh nghiÖp trªn c¬ së t-¬ng
hç lÉn nhau dÉn ®Õn viÖc sö dông c¸c nguån lùc ®Çu vµo tèi -u nhÊt.
Nh©n tè nµy cßn cho phÐp doanh nghiÖp sö dông hîp lý vµ tiÕt kiÖm c¸c
yÕu tè vËt chÊt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, gióp l·nh ®¹o doanh
nghiÖp ®Ò ra nh÷ng quyÕt ®Þnh vÒ chØ ®¹o s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh x¸c vµ
kÞp thêi, t¹o ra nh÷ng ®éng lùc to lín ®Ó kÝch thÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn, n©ng
cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
2.5.Nh©n tè vÒ vËn dông c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ:
Nh©n tè nµy cho phÐp doanh nghiÖp khai th¸c tíi møc tèi ®a tiÒm n¨ng
vÒ lao ®éng, t¹o ®iÒu kiÖn cho mäi ng-êi, mäi kh©u vµ bé phËn ph¸t huy ®Çy
®ñ quyÒn chñ ®éng s¸ng t¹o trong s¶n xuÊt vµ kinh doanh.
III. Ph-¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh
1. C¸c quan ®iÓm c¬ b¶n trong ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh:
Trong thùc tiÔn kh«ng ph¶i ai còng hiÓu biÕt vµ quan niÖm gièng nhau vÒ
hiÖu qu¶ kinh doanh vµ chÝnh ®iÒu nµy ®· lµm triÖt tiªu nh÷ng cè g¾ng, nç lùc
cña hä mÆc dï ai còng muèng lµm t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh. Nh- vËy khi ®Ò
cËp ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh chóng ta ph¶i xem xÐt mét c¸ch toµn diÖn c¶ vÒ
mÆt thêi gian vµ kh«ng gian trong mèi quan hÖ víi hiÖu qu¶ chung cña toµn
bé nÒn kinh tÕ quèc d©n, hiÖu qu¶ ®ã bao gåm c¶ hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ hiÖu qu¶
x· héi.
a. VÒ mÆt thêi gian:
Sù toµn diÖn cña hiÖu qu¶ ®¹t ®-îc trong tõng giai ®o¹n kh«ng ®-îc lµm
gi¶m hiÖu qu¶ khi xÐt trong thêi kú dµi, hoÆc hiÖu qu¶ cña chu kú s¶n xuÊt
tr-íc kh«ng ®-îc lµm h¹ thÊp hiÖu qu¶ chu kú sau. Trong thùc tÕ kh«ng Ýt
nh÷ng tr-êng hîp chØ thÊy lîi Ých tr-íc m¾t, thiÕu xem xÐt toµn diÖn vµ l©u dµi
nh÷ng ph¹m vi nµy dÔ x¶y ra trong viÖc nhËp vÒ mét sè m¸y mãc thiÕt bÞ cò
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
kü l¹c hËu... HoÆc xuÊt å ¹t c¸c lo¹i tµi nguyªn thiªn nhiªn. ViÖc gi¶m mét
c¸ch tuú tiÖn, thiÕu c©n nh¾c toµn diÖn vµ l©u dµi c¸c chi phÝ c¶i t¹o m«i
tr-êng tù nhiªn, ®¶m b¶o c©n b»ng sinh th¸i, b¶o d-ìng vµ hiÖn ®¹i ho¸, ®æi
míi TSC§, n©ng cao toµn diÖn tr×nh ®é chÊt l-îng ng-êi lao ®éng... Nhê ®ã
lµm mèi t-¬ng quan thu chi gi¶m ®i vµ cho r»ng nh- thÕ lµ cã "hiÖu qu¶"
kh«ng thÓ coi lµ hiÖu qu¶ chÝnh ®¸ng vµ toµn diÖn ®-îc.
b. VÒ mÆt kh«ng gian:
Cã hiÖu qu¶ kinh tÕ hay kh«ng cßn tuú thuéc vµo chç hiÖu qu¶ cña ho¹t
®éng kinh tÕ cô thÓ nµo ®ã, cã ¶nh h-ëng nh- thÕ nµo ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ
cña c¶ hÖ thèng mµ nã liªn quan tøc lµ gi÷a c¸c ngµnh kinh tÕ nµy víi c¸c
ngµnh kinh tÕ kh¸c, gi÷a tõng bé phËn víi toµn bé hÖ thèng, gi÷a hiÖu qu¶
kinh tÕ víi viÖc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô ngoµi kinh tÕ.
Nh- vËy, víi nç lùc ®-îc tÝnh tõ gi¶i ph¸p kinh tÕ - tæ chøc - kü thuËt nµo
®ã dù ®Þnh ¸p dông vµo thùc tiÔn ®Òu ph¶i ®-îc ®Æt vµo sù xem xÐt toµn diÖn.
Khi hiÖu qu¶ Êy kh«ng lµm ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ chung cña nÒn kinh tÕ
quèc d©n th× míi ®-îc coi lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ.
c. VÒ mÆt ®Þnh l-îng:
HiÖu qu¶ kinh tÕ ph¶i ®-îc thÓ hiÖn qua mèi t-¬ng quan gi÷a thu chi
theo h-íng t¨ng thu gi¶m chi. §iÒu nµy cã nghÜa lµ tiÕt kiÖm ®Õn møc tèi ®a
chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó t¹o ra mét ®¬n vÞ s¶n phÈm cã Ých.
d. VÒ mÆt ®Þnh tÝnh:
§øng trªn gãc ®é nÒn kinh tÕ quèc d©n, hiÖu qu¶ kinh tÕ mµ doanh
nghiÖp ®¹t ®-îc ph¶i g¾n chÆt víi hiÖu qu¶ cña toµn x· héi. Giµnh ®-îc hiÖu
qu¶ cao cho doanh nghiÖp ch-a ph¶i lµ ®ñ mµ cßn ®ßi hái mang l¹i hiÖu qu¶
cho x· héi. Trong nhiÒu tr-êng hîp, hiÖu qu¶ toµn x· héi l¹i lµ mÆt cã tÝnh
quyÕt ®Þnh khi lùa chän mét gi¶i ph¸p kinh tÕ, dï xÐt vÒ mÆt kinh tÕ nã ch-a
hoµn toµn ®-îc tho¶ m·n.
Trong bÊt kú ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nµo khi ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶
cña ho¹t ®éng Êy kh«ng chØ dõng l¹i ë viÖc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®¹t ®-îc mµ cßn
®¸nh gi¸ chÊt l-îng cña kÕt qu¶ Êy. Cã nh- vËy th× hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh míi ®-îc ®¸nh gi¸ mét c¸ch toµn diÖn h¬n.
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Cô thÓ khi ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh chóng ta cÇn ph¶i qu¸n triÖt mét
sè quan ®iÓm trong viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh.
Thø nhÊt: B¶o ®¶m sù kÕt hîp hµi hoµ c¸c lo¹i lîi Ých x· héi, lîi Ých tËp
thÓ, lîi Ých ng-êi lao ®éng, lîi Ých tr-íc m¾t, lîi Ých l©u dµi... Quan ®iÓm nµy
®ßi hái viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i xuÊt ph¸t tõ viÖc tho¶ m·n
mét c¸ch thÝch ®¸ng nhu cÇu cña c¸c chñ thÓ trong mèi quan hÖ m¾t xÝch phô
thuéc lÉn nhau. Trong ®ã quan träng nhÊt lµ x¸c ®Þnh ®-îc h¹t nh©n cña viÖc
n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ®· tõ ®ã tho¶ m·n lîi Ých cña chñ thÓ nµy t¹o
®éng lùc, ®iÒu kiÖn ®Ó tho¶ m·n lîi Ých cña chñ thÓ tiÕp theo vµ cø thÕ cho ®Õn
®èi t-îng vµ môc ®Ých cuèi cïng. Nãi tãm l¹i theo quan ®iÓm nµy th× quy
tr×nh tho¶ m·n lîi Ých gi÷a c¸c chñ thÓ ph¶i ®¶m b¶o tõ thÊp ®Õn cao. Tõ ®ã
míi cã thÓ ®iÒu chØnh kÕt hîp mét c¸ch hµi hoµ gi÷a lîi Ých c¸c chñ thÓ.
Thø hai : lµ b¶o ®¶m tÝnh toµn diÖn vµ hÖ thèng trong viÖc n©ng cao hiÖu
qu¶ kinh doanh. Theo quan ®iÓm nµy th× viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh
ph¶i lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c bé phËn trong
doanh nghiÖp víi hiÖu qu¶ toµn doanh nghiÖp. Chóng ta kh«ng v× hiÖu qu¶
chung mµ lµm mÊt hiÖu qu¶ bé phËn. Vµ ng-îc l¹i, còng kh«ng v× hiÖu qu¶
kinh doanh bé phËn mµ lµm mÊt hiÖu qu¶ chung toµn bé doanh nghiÖp. Xem
xÐt quan ®iÓm nµy trªn lÜnh vùc réng h¬n th× quan ®iÓm nµy ®ßi hái viÖc n©ng
cao hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i xuÊt ph¸t tõ viÖc ®¶m b¶o yªu cÇu n©ng cao hiÖu
qu¶ cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, cña ngµnh, cña ®Þa ph-¬ng, cña c¬ së. Trong
tõng ®¬n vÞ c¬ së khi xem xÐt ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i coi träng
toµn bé c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh kinh doanh. §ång thêi ph¶i xem xÐt ®Çy ®ñ
c¸c mèi quan hÖ t¸c ®éng qua l¹i cña c¸c tæ chøc, c¸c lÜnh vùc trong mét hÖ
thèng theo mét môc tiªu ®· x¸c ®Þnh.
Thø ba: lµ ph¶i b¶o ®¶m tÝnh thùc tiÔn cho viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh
doanh. Quan ®iÓm nµy ®ßi hái khi ®¸nh gi¸ vµ x¸c ®Þnh biÖn ph¸p n©ng cao
hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm, ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi cña
ngµnh, cña ®Þa ph-¬ng vµ cña doanh nghiÖp trong tõng thêi kú.
Thø t-: lµ ®¶m b¶o thèng nhÊt gi÷a nhiÖm vô chÝnh trÞ, x· héi víi nhiÖm
vô kinh tÕ trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Tr-íc hÕt ta ph¶i nhËn
thÊy r»ng sù æn ®Þnh cña mét quèc gia lµ mét nh©n tè quan träng trong viÖc
n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Trong khi ®ã chÝnh sù æn ®Þnh ®ã l¹i ®-îc
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
quyÕt ®Þnh bëi møc ®é tho¶ m·n lîi Ých cña quèc gia. Do vËy, theo quan ®iÓm
nµy ®ßi hái viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i ®-îc xuÊt ph¸t tõ môc
tiªu chiÕn l-îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n-íc. Cô thÓ lµ, nã ®-îc thÓ
hiÖn ë viÖc thùc hiÖn c¸c chØ tiªu ph¸p lÖnh hoÆc ®¬n hµng cña nhµ n-íc giao
cho doanh nghiÖp hoÆc c¸c hîp ®ång kinh tÕ mµ doanh nghiÖp ký kÕt víi nhµ
n-íc. Bëi v× ®ã lµ nhu cÇu ®iÒu kiÖn ®· ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn c©n ®èi cña nÒn
kinh tÕ quèc d©n.
Thø n¨m lµ: §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i c¨n cø vµo c¶ mÆt hiÖn
vËt lÉn gi¸ trÞ cña hµng ho¸. Theo quan ®iÓm nµy ®ßi hái viÖc tÝnh to¸n vµ
®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ph¶i ®ång thêi chó träng c¶ hai mÆt hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ. ë
®©y mÆt hiÖn vËt thÓ hiÖn ë sè l-îng s¶n phÈm vµ chÊt l-îng s¶n phÈm, cßn
mÆt gi¸ trÞ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña hµng ho¸ s¶n phÈm, cña kÕt qu¶ vµ chi
phÝ bá ra. Nh- vËy, c¨n cø vµo kÕt qu¶ cuèi cïng c¶ vÒ mÆt hiÖn vËt vµ mÆt gi¸
trÞ lµ mét ®ßi hái tÊt yÕu trong qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh trong
nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng.
2. HÖ thèng c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh trong c¸c
doanh nghiÖp:
Khi xem xÐt hiÖu qu¶ kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp, cÇn ph¶i dùa
vµo mét hÖ thèng c¸c tiªu chuÈn, c¸c doanh nghiÖp ph¶i coi c¸c tiªu chuÈn lµ
môc tiªu phÊn ®Êu. Còng cã thÓ nãi r»ng, c¸c doanh nghiÖp cã ®¹t ®-îc c¸c
chØ tiªu nµy míi cã thÓ ®¹t ®-îc c¸c chØ tiªu vÒ kinh tÕ. HÖ thèng c¸c chØ tiªu
®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp bao gåm:
2.1. Nhãm chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng cña doanh
nghiÖp:
- HÖ sè sö dông lao ®éng:
HÖ sè sö dông lao ®éng
=
=
Tæng sè lao ®éng ®-îc sö dông
Tæng sè lao ®éng hiÖn cã
ChØ tiªu nµy cho biÕt tr×nh ®é sö dông lao ®éng cña doanh nghiÖp, sè lao
®éng cña doanh nghiÖp ®· ®-îc sö dông hÕt ch-a, tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nguån lùc lao ®éng cña doanh nghiÖp. Tõ ®ã t×m ra biÖn ph¸p kh¾c phôc nh»m
t¨ng hiÖu qu¶ sö dông nguån lao ®éng trong doanh nghiÖp.
- ChØ tiªu n¨ng suÊt lao ®éng:
N¨ng suÊt lao ®éng
=
=
Doanh thu tiªu thô s¶n phÈm trong kú
Tæng sè lao ®éng trong kú
- ChØ tiªu lîi nhuËn b×nh qu©n cho 1 lao ®éng:
Lîi nhuËn b×nh qu©n
Lîi nhuËn trong kú
=
tÝnh cho mét lao ®éng
Tæng sè lao ®éng b×nh qu©n trong kú
ChØ tiªu nµy cho thÊy víi mçi lao ®éng trong kú t¹o ra ®-îc bao nhiªu
®ång lîi nhuËn trong kú. Dùa vµo chØ tiªu nµy ®Ó so s¸nh møc t¨ng hiÖu qu¶
cña mçi lao ®éng trong kú.
2.2. Nhãm chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh:
- HÖ sè sö dông sè l-îng tµi s¶n cè ®Þnh:
HÖ sè sö dông sè l-îng Tæng tµi s¶n cè ®Þnh ®-îc sö dông
=
tµi s¶n cè ®Þnh
Tæng tµi s¶n hiÖn cã
- Søc s¶n xuÊt cña vèn cè ®Þnh:
Doanh thu tiªu thô trong kú
Søc s¶n xuÊt vèn cè ®Þnh = Vèn cè ®Þnh b×nh qu©n trong kú
- Søc sinh lêi cña vèn cè ®Þnh
Lîi nhuËn trong kú
Søc sinh lêi vèn cè ®Þnh = Vèn cè ®Þnh b×nh qu©n trong kú x 100
ChØ tiªu nµy cho biÕt víi mét ®ång vèn cè ®Þnh t¹o ra ®-îc bao nhiªu
®ång lîi nhuËn.
- HÖ sè sö dông c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ
HÖ sè sö dông c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ =
18
C«ng suÊt thùc tÕ m¸y mãc thiÕt bÞ
C«ng suÊt thiÕt kÕ
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
2.3. Nhãm chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l-u ®éng:
- Søc s¶n xuÊt cña vèn l-u ®éng:
Søc s¶n xuÊt cña vèn l-u ®éng =
Doanh thu tiªu thô s¶n phÈm trong kú
vèn l-u ®éng b×nh qu©n trong kú
ChØ tiªu nµy cho biÕt víi mét ®ång vèn l-u ®éng t¹o ra bao nhiªu ®ång
doanh thu trong kú. NÕu chØ tiªu nµy qua c¸c kú t¨ng chøng tá hiÖu qu¶ sö
dông ®ång vèn l-u ®éng t¨ng.
- Søc sinh lîi cña vèn l-u ®éng:
Lîi nhuËn trong kú
Søc sinh lêi vèn l-u ®éng = Vèn l-u ®éng b×nh qu©n trong kú x 100
ChØ tiªu nµy cho ta biÕt víi mét ®ång vèn l-u ®éng sÏ t¹o ra bao nhiªu
®ång lîi nhuËn trong kú. ChØ sè nµy cµng cao cµng tèt. Chøng tá hiÖu qu¶ cao
trong viÖc sö dông vèn l-u ®éng.
- Tèc ®é lu©n chuyÓn vèn: trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, nguån
vèn l-u ®éng th-êng xuyªn vËn ®éng kh«ng ngõng, nã tån t¹i ë c¸c d¹ng kh¸c
nhau. Cã khi lµ tiÒn, cã khi lµ hµng ho¸, vËt t-, b¸n thµnh phÈm... ®¶m b¶o cho
qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt diÔn ra liªn tôc. Do ®ã viÖc ®Èy nhanh tèc ®é chu
chuyÓn vèn l-u ®éng sÏ gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc ¸ch t¾c, ®×nh trÖ cña vèn,
gi¶i quyÕt nhanh nhu cÇu vÒ vèn cho doanh nghiÖp, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông
vèn trong doanh nghiÖp ®ång thêi n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña toµn bé
doanh nghiÖp. Th«ng th-êng ng-êi ta sö dông c¸c chØ tiªu sau ®Ó ®¸nh gi¸ tèc
®é lu©n chuyÓn vèn trong doanh nghiÖp.
+ Sè vßng quay cña vèn l-u ®éng:
Doanh thu trong kú
Sè vßng quay vèn l-u ®éng = Vèn l-u ®éng b×nh qu©n trong kú
ChØ tiªu nµy cho biÕt sè vßng quay cña vèn l-u ®éng b×nh qu©n trong kú.
ChØ sè nµy cµng lín cµng tèt, chøng tá vßng quay cña vèn t¨ng nhanh, ®iÒu
nµy thÓ hiÖn viÖc sö dông vèn l-u ®éng cã hiÖu qu¶ vµ ng-îc l¹i.
+ Sè ngµy lu©n chuyÓn b×nh qu©n 1 vßng quay:
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Sè ngµy lu©n chuyÓn b×nh
365 ngµy
=
qu©n mét vßng quay
Sè vßng quay cña vèn l-u ®éng
ChØ tiªu nµy cho chóng ta biÕt thêi gian ®Ó vèn l-u ®éng quay ®-îc mét
vßng. Thêi gian nµy cµng nhá th× chøng tá hiÖu qu¶ sö dông vèn cµng cao vµ
ng-îc l¹i.
+ HÖ sè ®¶m nhiÖm cña vèn l-u ®éng:
HÖ sè ®¶m nhiÖm cña Vèn l-u ®éng b×nh qu©n trong kú
= doanh thu tiªu thô (trõ thuÕ)
vèn l-u ®éng
2.4. Nhãm chØ tiªu d¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tæng hîp:
Nhãm chØ tiªu nµy ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh doanh cña toµn bé ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®-îc dïng ®Ó ph¶n ¸nh chÝnh x¸c ho¹t
®éng kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp vµ ®-îc dïng ®Ó so s¸nh gi÷a c¸c
doanh nghiÖp víi nhau vµ so s¸nh trong doanh nghiÖp qua c¸c thêi kú ®Ó xem
xÐt c¸c thêi kú doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n hay kh«ng.
- ChØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn theo doanh thu:
Lîi nhuËn trong kú
Tû suÊt lîi nhuËn theo doanh thu = Doanh thu trong kú x 100
ChØ tiªu nµy cho biÕt hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp ®· t¹o ra ®-îc bao nhiªu
®ång lîi nhuËn tõ mét ®ång doanh thu b¸n hµng. ChØ tiªu nµy cã ý nghÜa
khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp t¨ng doanh thu gi¶m chi phÝ. Nh-ng ®Ó cã
hiÖu qu¶ th× tèc ®é t¨ng doanh thu ph¶i nhá h¬n tèc ®é t¨ng lîi nhuËn.
- ChØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn theo vèn chñ së h÷u:
Tû suÊt lîi nhuËn theo Lîi nhuËn rßng
= vèn chñ së h÷u x 100
vèn chñ së h÷u
ChØ tiªu nµy cho biÕt hiÖu qu¶ sö dông vèn chñ së h÷u. Mét ®ång vèn
chñ së h÷u t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh møc ®é lîi
Ých cña chñ së h÷u.
- ChØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn theo vèn s¶n xuÊt:
20