Tài liệu Một số biện pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh ở công ty bia việt hà

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Lêi më ®Çu § Êt n-íc ta ®ang trªn ®µ héi nhËp ph¸t triÓn cïng thÕ giíi, ®êi sèng nh©n d©n ngµy cµng n©ng cao, nhu cÇu vÒ cuéc sèng cµng trë nªn phong phó vµ ®a d¹ng h¬n. Uèng kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ nhu cÇu sinh lý gi¶i quyÕt c¬n kh¸t cña con ng-êi mµ nã cßn lµ nhu cÇu g¾n liÒn víi ®êi sèng t×nh c¶m cña con ng-êi. Trong c¸c lo¹i ®è uèng th× Bia h¬i lµ lo¹i ®å uèng b×nh d©n ®-îc ®«ng ®¶o mäi ng-êi tiªu dïng -a chuéng. HiÖn nay ngµnh Bia lµ mét trong nh÷ng ngµnh kinh doanh ®em l¹i lîi nhuËn t-¬ng ®èi cao, do ®ã nhiÒu c¬ së ®Þa ph-¬ng ®· thµnh lËp nh÷ng nhµ m¸y nh»m ®-a s¶n phÈm ra thÞ tr-êng phôc vô nhu cÇu tiªu dïng ngµy cµng t¨ng. Tuy nhiªn, c¸c nhµ kinh doanh nãi chung vµ c¸c nhµ kinh doanh s¶n phÈm bia nãi riªng ®ang ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng biÕn ®éng kh«ng ngõng cña m«i tr-êng kinh doanh. §Ó ®¹t ®-îc c¸c môc tiªu trong m«i tr-êng kinh doanh lu«n biÕn ®éng nµy c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông c¸c nguån lùc nh-: nguån lùc vÒ vèn, vÒ con ng-êi, kh«ng ngõng tæ chøc c¬ cÊu l¹i bé m¸y ho¹t ®éng.....Thùc chÊt nh÷ng viÖc nµy lµ doanh nghiÖp thùc hiÖn hiÖu qu¶ kinh doanh vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. HiÖu qu¶ kinh doanh lµ th-íc ®o tæng hîp, ph¶n ¸nh n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ tr×nh ®é kinh doanh cña mét doanh nghiÖp, lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt Bia nh- C«ng ty Bia ViÖt Hµ nãi riªng. §Ó khai th¸c triÖt ®Ó c¸c nguån lùc khan hiÕm nh»m t¹o ra c¸c s¶n phÈm hµng ho¸ tho¶ m·n nhu cÇu cña x· héi, c¸c C«ng ty, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh, tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ c¸c kÕt qu¶ ®· thùc hiÖn vµ ®-a ra c¸c gi¶i ph¸p, biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶. VÊn ®Ò hiÖu qu¶ kinh doanh lu«n ®-îc ban l·nh ®¹o C«ng ty Bia ViÖt Hµ quan t©m xem ®©y lµ th-íc ®o vµ c«ng cô thùc hiÖn môc tiªu kinh doanh t¹i C«ng ty. Víi nh÷ng kiÕn thùc thu ®-îc trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ xuÊt 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ph¸t tõ thùc tÕ cña C«ng ty Bia ViÖt Hµ em nhËn thÊy vÊn ®Ò n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh thùc sù gi÷ vai trß quan träng. Theo ®ã: “ Mét sè biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ë C«ng ty Bia ViÖt Hµ” ®-îc chän lµm ®Ò tµi nghiªn cøu trong chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp nµy. Chuyªn ®Ò thùc tÊp tèt nghiÖp gåm ba phÇn chÝnh sau ®©y: Ch-¬ng 1: HiÖu qu¶ kinh doanh vµ vÊn ®Ò n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ë doanh nghiÖp Ch-¬ng 2: Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh ë C«ng ty Bia ViÖt Hµ Ch-¬ng III: Mét sè biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ë C«ng ty Bia ViÖt Hµ §Ò tµi nµy ®-îc hoµn thµnh lµ nhê vµo sù gióp ®ì, h-íng dÉn tËn t×nh cña c¸c thÇy c«, ®Æc biÖt lµ thÇy gi¸o h-íng dÉn NguyÔn Quang Huy còng nh- tËp thÓ c¸n bé trong C«ng ty Bia ViÖt Hµ. Do thêi gian thùc tËp vµ tr×nh ®é cã h¹n, nªn trong bµi viÕt kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, em rÊt mong nhËn ®-îc sù chØ b¶o vµ gióp ®ì cña c¸c thÇy, c¸c c« vµ b¹n ®äc ®Ó em cã thÓ bæ sung, thªm nh÷ng hiÓu biÕt vµ kinh nghiÖm thùc tÕ. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h-íng dÉn, chØ b¶o tËn t×nh cña c¸c thÇy c« vµ sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña C«ng ty Bia ViÖt Hµ. 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ch-¬ng 1 HiÖu qu¶ kinh doanh vµ vÊn ®Ò n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ë doanh nghiÖp I. HiÖu qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp 1. HiÖu qu¶ kinh doanh Ho¹t ®éng kinh doanh lµ mét ph¹m trï kinh tÕ, nã xuÊt ph¸t vµ tån t¹i tõ x· héi chiÕm h÷u n« lÖ ®Õn x· héi chñ nghÜa, nã ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông c¸c nguån lùc, c¸c yÕu tè cÇn thiÕt cña doanh nghiÖp ®Ó tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh theo môc ®Ých nhÊt ®Þnh. Do lÞch sö ph¸t triÓn c¸c h×nh th¸i x· héi cã quan hÖ s¶n xuÊt kh¸c nhau. C¸ch nh×n nhËn ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh trªn mçi gãc ®é kh¸c nhau mµ cã ý kiÕn tr¸i ng-îc nhau vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh. Trong x· héi t- b¶n, giai cÊp t- b¶n n¾m quyÒn së h÷u t- liÖu s¶n xuÊt, do ®ã quyÒn lîi vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ ®Òu -u tiªn cho nhµ t- b¶n. ChÝnh v× thÕ viÖc phÊn ®Êu t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh thùc chÊt lµ ®em l¹i lîi nhuËn vµ n©ng cao ®êi sèng cña c¸c nhµ t- b¶n (cã thÓ ®êi sèng cña ng-êi lao ®éng ngµy cµng thÊp ®i). Nhµ kinh tÕ häc ng-êi Anh Adam Smith cho r»ng: “ HiÖu qu¶ lµ kÕt qu¶ ®¹t ®-îc trong ho¹t ®éng kinh doanh, lµ doanh thu tiªu thô hµng ho¸” , vµ nhµ kinh tÕ häc ng-êi Ph¸p Ogiephri còng quan niÖm nh- vËy. ë ®©y hiÖu qu¶ ®ång nhÊt víi chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ kinh doanh. Râ rµng quan ®iÓm nµy khã gi¶i thÝch kÕt qu¶ kinh doanh cã thÓ t¨ng do t¨ng chi phÝ më réng c¸c nguån s¶n xuÊt. NÕu cïng mét kÕt qu¶ cã hai møc chi phÝ kh¸c nhau th× theo quan ®iÓm nµy chóng cïng cã hiÖu qu¶. Quan ®iÓm nµy ph¶n ¸nh t- t-ëng träng th-¬ng. Quan niÖm thø hai cho r»ng: “ HiÖu qu¶ kinh doanh lµ quan hÖ tû lÖ gi÷a phÇn t¨ng thªm cña kÕt qu¶ vµ phÇn t¨ng thªm cña chi phÝ” . Quan niÖm nµy ®· biÓu hiÖn ®-îc quan hÖ so s¸nh t-¬ng ®èi gi÷a kÕt qu¶ ®¹t ®-îc vµ chi phÝ tiªu hao. Tuy nhiªn xÐt trªn quan ®iÓm M¸c - Lªnin th× sù vËt hiÖn t-îng ®Òu cã mèi quan hÖ rµng buéc h÷u c¬ t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau chø kh«ng tån t¹i mét c¸ch riªng lÎ. H¬n n÷a kinh doanh lµ mét qu¸ tr×nh trong ®ã c¸c yÕu tè t¨ng thªm cã sù liªn kÕt mËt thiÕt víi yÕu tè s½n cã, chóng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp t¸c ®éng lªn qu¸ tr×nh kinh doanh vµ lµm kÕt qu¶ kinh doanh thay ®æi. Theo quan ®iÓm nµy tÝnh hiÖu qu¶ kinh doanh chØ ®-îc xÐt ®Õn phÇn bæ sung vµ chi phÝ bæ sung, nã míi chØ dõng l¹i ë møc ®é xem xÐt sù bï ®¸p chi phÝ bá ra cho qu¸ tr×nh kinh doanh t¨ng thªm. 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Quan niÖm thø ba cho r»ng: NÕu hiÓu theo môc ®Ých cuèi cïng th× hiÖu qu¶ kinh doanh lµ hiÖu sè gi÷a kÕt qu¶ thu vÒ vµ chi phÝ bá ra ®Ó ®¹t ®-îc kÕt qu¶ ®ã. Trªn gãc ®é nµy mµ xem xÐt th× ph¹m trï hiÖu qu¶ cã thÓ ®ång nhÊt víi ph¹m trï lîi nhuËn. HiÖu qu¶ kinh doanh cao hay thÊp lµ tuú thuéc vµo tr×nh ®é tæ chøc s¶n xuÊt vµ tæ chøc qu¶n lý trong doanh nghiÖp. §©y lµ quan niÖm kh¸ phæ biÕn ®-îc rÊt nhiÒu ng-êi thõa nhËn. Quan niÖm nµy g¾n kÕt qu¶ víi chi phÝ, coi hiÖu qu¶ kinh doanh lµ sù ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông c¸c chi phÝ. Tuy nhiªn quan niÖm nµy ch-a biÓu hiÖn t-¬ng quan vÒ l-îng vµ chÊt gi÷a kÕt qu¶ vµ ch-a ph¶n ¸nh hÕt møc ®é chÆt chÏ cña mèi liªn hÖ nµy. Quan niÖm thø t- cho r»ng: NÕu ®øng trªn gãc ®é tõng yÕu tè riªng lÎ ®Ó xem xÐt th× hiÖu qu¶ lµ thÓ hiÖn tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng sö dông c¸c yÕu tè ®ã trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Quan ®iÓm nµy ra ®êi vµ ph¸t triÓn cïng víi sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt c¬ giíi ho¸, nã ph©n qu¸ tr×nh kinh doanh thµnh nh÷ng yÕu tè, nh÷ng c«ng ®o¹n vµ hiÖu qu¶ ®-îc xem xÐt cho tõng yÕu tè. Tuy nhiªn hiÖu qu¶ cña tõng yÕu tè ®¹t ®-îc kh«ng cã nghÜa lµ hiÖu qu¶ kinh doanh còng ®¹t ®-îc, nã chØ ®¹t ®-îc khi cã sù thèng nhÊt, cã tÝnh hÖ thèng vµ ®ång bé gi÷a c¸c bé phËn, c¸c yÕu tè. Trong x· héi chñ nghÜa ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh doanh vÉn tån t¹i v× s¶n phÈm cña x· héi chñ nghÜa s¶n xuÊt ra vÉn lµ hµng ho¸. Tuy nhiªn môc ®Ých cña nÒn s¶n xuÊt x· héi chñ nghÜa kh¸c víi nÒn s¶n xuÊt t- b¶n chñ nghÜa, trong x· héi chñ nghÜa, s¶n xuÊt nh»m ®¸p øng nhu cÇu cña mäi ng-êi trong x· héi mét c¸ch tèt nhÊt. ChÝnh v× ®øng trªn lËp tr-êng t- t-ëng ®ã mµ quan niÖm vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh trong x· héi chñ nghÜa cho r»ng: “ HiÖu qu¶ kinh doanh lµ møc ®é tho¶ m½n yªu cÇu cña c¸c quy luËt kinh tÕ c¬ b¶n cña x· héi chñ nghÜa, tiªu dïng víi t- c¸ch lµ chØ tiªu ®¹i diÖn cho møc sèng cña mäi ng-êi trong c¸c doanh nghiÖp, lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh doanh” . Khã kh¨n ë ®©y lµ ®-a ra ®-îc ph-¬ng tiÖn ®o l-êng thÓ hiÖn tt-ëng ®Þnh h-íng ®ã. Nguyªn nh©n lµ do ®êi sèng nh©n d©n nãi chung vµ møc sèng nãi riªng rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, cã nhiÒu h×nh thøc ph¶n ¸nh trong c¸c chØ tiªu møc ®é nhu cÇu hay møc ®é n©ng cao ®êi sèng Qua c¸c quan niÖm trªn cã thÓ thÊy: MÆc dï ch-a cã sù hoµn toµn thèng nhÊt trong quan niÖm vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh. Nh-ng ë c¸c quan niÖm kh¸c nhau ®ã l¹i cã sù thèng nhÊt quan ®iÓm cho r»ng ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶n ¸nh mÆt chÊt l-îng cña ho¹t ®éng kinh doanh. §ã lµ do c¸c quan ®iÓm ®· ph¶n ¸nh ®óng b¶n chÊt cña hiÖu qu¶ kinh doanh - ph¶n ¸nh mÆt chÊt l-îng cña hiÖu qu¶ kinh doanh, ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông c¸c nguån lùc s¶n xuÊt ®Ó ®¹t ®-îc môc tiªu cuèi cïng cña ho¹t ®éng kinh doanh - môc tiªu tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 “ HiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông c¸c yÕu tè cña qu¸ tr×nh kinh doanh ë doanh nghiÖp nh»m ®¹t kÕt qu¶ cao nhÊt víi chi phÝ thÊp nhÊt” . VÊn ®Ò n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh chÝnh lµ viÖc thùc hiÖn hµng lo¹t c¸c biÖn ph¸p cã hÖ thèng, cã tæ chøc, cã tÝnh ®ång bé vµ cã tÝnh liªn tôc t¹i doanh nghiÖp nh»m ®¹t môc tiªu cuèi cïng ®ã lµ hiÖu qu¶ cao. Ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp bao gåm rÊt nhiÒu kh©u víi c¸c mèi liªn hÖ, t¸c ®éng qua l¹i mang tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh vµ hç trî cïng nhau thùc hiÖn môc tiªu tæng thÓ cña ho¹t ®éng kinh doanh. N©ng cao ho¹t ®éng cña tÊt c¶ c¸c kh©u trong kinh doanh lµ nhiÖm vô träng t©m trong c«ng t¸c tæ chøc ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo. XÐt theo nghÜa réng h¬n th× hiÖu qu¶ kinh doanh lµ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng x· héi vµ tiÕt kiÖm lao ®éng x· héi. §©y lµ hai mÆt cã quan hÖ mËt thiÕt cña vÊn ®Ò hiÖu qu¶. ChÝnh v× khan hiÕm nguån lùc vµ viÖc sö dông chóng cã tÝnh c¹nh tranh nh»m tháa m·n nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña x· héi, ®Æt ra yªu cÇu ph¶i khai th¸c, tËn dông triÖt ®Ó vµ tiÕt kiÖm c¸c nguån lùc. §Ó ®¹t ®-îc môc tiªu kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp buéc ph¶i chó träng c¸c ®iÒu kiÖn néi t¹i, ph¸t huy n¨ng lùc, hiÖu n¨ng cña yÕu tè s¶n xuÊt vµ tiÕt kiÖm mäi chi phÝ. Bªn c¹ch ®ã cÇn hiÓu ph¹m trï hiÖu qu¶ mét c¸ch toµn diÖn trªn c¶ hai mÆt ®Þnh l-îng vµ ®Þnh tÝnh. VÒ mÆt ®Þnh l-îng, hiÖu qu¶ kinh doanh biÓu hiÖn ë mèi t-¬ng quan gi÷a kÕt qu¶ thu ®-îc vµ chi phÝ bá ra. NÕu xÐt vÒ tæng l-îng th× kinh doanh chØ ®¹t hiÖu qu¶ khi kÕt qu¶ lín h¬n chi phÝ, chªnh lÖch nµy cµng lín hiÖu qu¶ kinh doanh cµng cao vµ ng-îc l¹i. VÒ mÆt ®Þnh tÝnh, hiÖu qu¶ kinh doanh cao ph¶n ¸nh sù cè g¾ng, lç lùc, tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng sö dông c¸c yÕu tè trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. HiÖu qu¶ kinh doanh võa lµ mét ph¹m trï cô thÓ võa lµ mét ph¹m trï trõu t-îng, nÕu lµ ph¹m trï cô thÓ th× trong c«ng t¸c qu¶n lý ph¶i ®Þnh l-îng thµnh c¸c chØ tiªu, con sè ®Ó tÝnh to¸n so s¸nh; nÕu lµ ph¹m trï tr×u t-îng ph¶i ®-îc ®Þnh tÝnh thµnh c¸c møc ®é quan träng hoÆc vai trß cña nã trong lÜnh vùc kinh doanh. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng hiÖn nay, th× môc tiªu kinh doanh c¬ b¶n cña c¸c doanh nghiÖp lµ lîi nhuËn. Lîi nhuËn lµ phÇn gi¸ trÞ r«i ra mµ doanh nghiÖp thu ®-îc ngoµi c¸c chi phÝ cÇn thiÕt (chi phÝ kinh doanh). N©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh chÝnh lµ viÖc cùc ®¹i ho¸ gi¸ trÞ nµy th«ng qua hµng l¹t c¸c biÖn ph¸p c¶i tiÕn s¶n xuÊt, tiÕt kiÖm trong thu mua, thóc ®Èy tiªu thô vµ ph¸t huy tÊt c¶ c¸c nguån lùc cña doanh nghiÖp. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ViÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh rÊt phøc t¹p v× b¶n th©n kÕt qu¶ kinh doanh vµ chi phÝ kinh doanh nhiÒu khi kh«ng ®-îc ph¶n ¸nh chÝnh x¸c. Nguyªn do lµ cã nh÷ng chi phÝ vµ kÕt qu¶ kh«ng ph¶n ¸nh ®-îc b»ng c¸c ®¬n vÞ ®o l-êng th«ng th-êng (nh- uy tÝn, phi phÝ v« h×nh...). Cã lÏ v× vËy mµ mét ®Æc ®iÓm quan träng nhÊt cña hiÖu qu¶ kinh doanh lµ kh¸i niÖm phøc t¹p vµ khã ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c. HiÖu qu¶ kinh doanh ®-îc x¸c ®Þnh tõ kÕt qu¶ thu ®-îc vµ chi phÝ bá ra, trong khi ®ã kÕt qu¶ vµ chi phÝ l¹i rÊt khã ®o l-êng v× vËy ®o l-êng ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh lµ rÊt khã kh¨n. VÒ kÕt qu¶ kinh doanh: HÇu nh- rÊt Ýt c¸c doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®-îc chÝnh x¸c kÕt qu¶ kinh doanh ë mét thêi ®iÓm cô thÓ. Nguyªn nh©n lµ do qu¸ tr×nh kinh doanh kh«ng trïng khíp víi nhau, v¶ l¹i t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt x¸c ®Þnh s¶n phÈm ®· tiªu thô trong kh©u hµng gñi b¸n t¹i c¸c ®iÓm tiªu thô, ®¹i lý hay ®¬n vÞ b¹n...lµ rÊt khã kh¨n. Bªn c¹nh ®ã viÖc ¶nh h-ëng cña th-íc ®o gi¸ trÞ còng lµ nguyªn nh©n g©y lªn khã kh¨n trong viÖc ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c hiÖu qu¶ kinh doanh (thay ®æi cña gi¸ trÞ ®ång tiÒn trªn thÞ tr-¬ng theo ®Þa ®iÓm vµ thêi gian). ViÖc x¸c ®Þnh chi phÝ kinh doanh còng kh«ng dÔ dµng. VÒ nguyªn t¾c, chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp ®-îc x¸c ®Þnh tõ chi phÝ h÷u h×nh vµ chi phÝ v« h×nh. X¸c ®Þnh chi phÝ v« h×nh th-êng mang tÝnh -íc ®o¸n, chóng ta kh«ng thÓ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi phÝ v« h×nh trong mét th-¬ng vô kinh doanh. Chi phÝ v« h×nh lµ mét c¶n trë lín cho c¸c kh«ng chØ doanh nghiÖp mµ cßn c¶ nÒn kinh tÕ quèc d©n trong x¸c ®Þnh ®-îc chÝnh x¸c chi phÝ bá ra. Còng chÝnh v× viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh vµ chi phÝ kinh doanh khã kh¨n mµ dÉn tíi khã x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh. H¬n n÷a, ®iÒu nµy còng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng hiÖu qu¶ kinh doanh ng¾n h¹n vµ hiÖu qu¶ kinh doanh dµi h¹n kh«ng phï hîp víi nhau, ®«i khi lµ m©u thuÉn. Ch¼ng h¹n doanh nghiÖp chó träng vµo c¸c môc tiªu tr-íc m¾t mµ bá qua c¸c ®o¹n thÞ tr-êng, b¹n hµng truyÒn thèng, vÒ ng¾n h¹n cã thÓ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh cao cho c¸c doanh nghiÖp. Nh-ng vÒ dµi h¹n cã thÓ ®em l¹i hiÖu qu¶ xÊu. 2. Ph©n lo¹i hiÖu qu¶ kinh doanh. Ph©n lo¹i hiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét viÖc lµm hÕt søc thiÕt thùc, nã lµ ph-¬ng c¸ch ®Ó c¸c doanh nghiÖp xem xÐt ®¸nh gi¸ nh÷ng kÕt qu¶ mµ m×nh ®¹t ®-îc vµ lµ c¬ së ®Ó thµnh lËp c¸c chÝnh s¸ch, chiÕn l-îc, kÕ ho¹ch ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Trong c«ng t¸c qu¶n lý, ph¹m trï hiÖu qu¶ ®-îc biÓu hiÖn ë nhiÒu d¹ng kh¸c nhau, mçi d¹ng thÓ hiÖn nh÷ng ®Æc tr-ng vµ ý nghÜa cô thÓ cña nã. ViÖc ph©n lo¹i hiÖu qu¶ kinh doanh theo nh÷ng tiªu thøc kh¸c nhau cã t¸c dông thiÕt thùc trong viÖc ®iÒu hµnh tæ chøc qu¶n lý vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 2.1 HiÖu qu¶ c¸ biÖt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ quèc d©n HiÖu qu¶ c¸ biÖt lµ hiÖu qu¶ thu ®-îc tõ ho¹t ®éng kinh doanh cña tõng doanh nghiÖp, víi biÓu hiÖn trùc tiÕp lµ lîi nhuËn kinh doanh vµ chÊt l-îng thùc hiÖn nh÷ng yªu cÇu x· héi ®Æt ra cho nã. HiÖu qu¶ kinh tÕ quèc d©n ®-îc tÝnh cho toµn bé nÒn kinh tÕ, vÒ c¬ b¶n nã lµ s¶n phÈm th¨ng d-, thu nhËp quèc d©n hay tæng s¶n phÈm x· héi mµ ®Êt n-íc thu ®-îc trong mçi thêi kú so víi l-îng vèn s¶n xuÊt, lao ®éng x· héi vµ tµi nguyªn ®· hao phÝ. Trong viÖc thùc hiÖn c¬ chÕ thÞ tr-êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n-íc, kh«ng nh÷ng cÇn tÝnh to¸n vµ ®¹t ®-îc hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng doanh nghiÖp, mµ cßn cÇn ph¶i ®¹t ®-îc hiÖu qu¶ cña toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n; møc hiÖu qu¶ kinh tÕ quèc d©n l¹i phô thuéc vµo møc hiÖu qu¶ c¸ biÖt. NghÜa lµ phô thuéc vµo sù cè g¾ng cña mçi ng-êi lao ®éng vµ mçi doanh nghiÖp. §ång thêi x· héi th«ng qua ho¹t ®éng cña c¬ quan qu¶n lý Nhµ n-íc còng cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ c¸ biÖt. Mét c¬ chÕ qu¶n lý ®óng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ c¸ biÖt, ng-îc l¹i mét chÝnh s¸ch l¹c hËu, sai lÇm l¹i trë thµnh lùc c¶n k×m h·m n©ng cao hiÖu qu¶ c¸ biÖt. 2.2 HiÖu qu¶ cña chi phÝ bé phËn vµ chi phÝ tæng hîp HiÖu qu¶ chi phÝ tæng hîp thÓ hiÖn mèi t-¬ng quan gi÷a kÕt qu¶ thu ®-îc vµ chi phÝ bá ra ®Ó thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh. HiÖu qu¶ chi phÝ bé phËn l¹i thÓ hiÖn mèi t-¬ng quan gi÷a kÕt qu¶ thu ®-îc víi l-îng chi phÝ tõng yÕu tè cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô Êy (lao ®éng, thiÕt bÞ nguyªn vËt liÖu ....) ViÖc tÝnh to¸n chØ tiªu chi phÝ tæng hîp cho thÊy hiÖu qu¶ ho¹t ®éng chung cña doanh nghiÖp. ViÖc tÝnh to¸n chØ tiªu chi phÝ bé phËn cho thÊy sù t¸c ®éng cña nh÷ng yÕu tè néi bé ho¹t ®éng kinh doanh ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ chung. VÒ nguyªn t¾c, hiÖu qu¶ chi phÝ tæng hîp phô thuéc vµo hiÖu qu¶ cña chi phÝ bé phËn. 2.3 HiÖu qu¶ tuyÖt ®èi vµ hiÖu qu¶ so s¸nh Trong ho¹t ®éng kinh doanh, viÖc x¸c ®Þnh vµ ph©n tÝch hiÖu qu¶ nh»m hai môc ®Ých: Mét lµ, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ tr×nh ®é qu¶n lý vµ sö dông c¸c lo¹i chi phÝ trong kinh doanh. Hai lµ, ph©n tÝch luËn chøng vÒ kinh tÕ - x· héi c¸c ph-¬ng ¸n kh¸c nhau, trong viÖc thùc hiÖn mét nhiÖm vô cô thÓ nµo ®ã ®Ó. 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 HiÖu qu¶ tuyÖt ®èi ®-îc tÝnh to¸n cho tõng ph-¬ng ¸n b»ng c¸c x¸c ®Þnh mèi t-¬ng quan gi÷a kÕt qu¶ thu ®-îc víi chi phÝ bá ra, khi thùc hiÖn môc tiªu. HiÖu qu¶ so s¸nh ®-îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch so s¸nh c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ tuyÖt ®èi, hoÆc so s¸nh t-¬ng quan c¸c ®¹i l-îng thÓ hiÖn chi phÝ hoÆc kÕt qu¶ cña c¸c ph-¬ng ¸n víi nhau. C¸ch ph©n lo¹i nµy ®-îc sö dông kh¸ phæ biÕn vµ réng r·i trong viÖc thùc hiÖn thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n míi ®Çu t-, víi c¸c doanh nghiÖp ®i vµo ho¹t ®éng th× chØ tiªu hiÖu qu¶ so s¸nh ®-îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch so s¸nh c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ tuyÖt ®èi trong hai mèc thêi gian kh¸c nhau. II. Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ®èi víi doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr-êng Trong qu¸ tr×nh kinh doanh c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n g¾n m×nh víi thÞ tr-êng nhÊt lµ trong mét nÒn kinh tÕ më. Do vËy mµ ®Ó thÊy ®-îc vai trß cña n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ®èi víi doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ tr-íc hÕt chóng ta xem xÐt c¬ chÕ thÞ tr-êng vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp trong thÞ tr-êng. ThÞ tr-êng lµ n¬i diÔn ra qu¸ tr×nh trao ®æi, ®iÒu tiÕt vµ l-u th«ng hµng ho¸. Nã tån t¹i mét c¸ch kh¸ch quan vµ g¾n liÒn víi lÞch sö ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. Th«ng qua thÞ tr-êng c¸c doanh nghiÖp cã thÓ nhËn biÕt ®-îc sù ph©n phèi c¸c nguån lùc th«ng qua hÖ thèng gi¸ c¶ trªn thÞ tr-êng. Trªn thÞ tr-êng lu«n tån t¹i c¸c quy luËt vËn ®éngcña hµng ho¸ gi¸ c¶ vµ tiÒn tÖ.... nh- c¸c quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt gi¸ c¶, quy luËt l-u th«ng, quy luËt c¹nh tranh.... C¸c quy luËt nµy t¹o thµnh mét hÖ thèng thèng nhÊt vµ hÖ thèng nµy chÝnh lµ linh hån cña c¬ chÕ thÞ tr-êng. D-íi h×nh thøc c¸c quan hÖ mua b¸n hµng ho¸, dÞch vô trªn thÞ tr-êng c¬ chÕ thÞ tr-êng t¸c ®éng ®Õn viÖc ®iÒu tiÕt s¶n xuÊt, tiªu dïng, ®Çu t- vµ tõ ®ã lµm thay ®æi c¬ cÊu s¶n phÈm c¬ cÊu ngµnh....Nãi c¸ch kh¸c, c¬ chÕ thÞ tr-êng ®iÒu tiÕt qu¸ tr×nh ph©n phèi, ph©n phèi l¹i c¸c nguån lùc cña nÒn kinh tÕ nh»m ®¸p øng nhu cÇu x· héi mét c¸ch tèi -u. Sù vËn ®éng ®a d¹ng, linh ho¹t cña c¬ chÕ thÞ tr-êng dÉn ®Õn sù biÓu hiÖn gÇn ®óng nhu cÇu vµ sù ®¸p øng nhu cÇu ®ã cña thÞ tr-êng, hay thÞ tr-êng lµ n¬i ph¸t ra c¸c tÝn hiÖu vÒ cung, cÇu, gi¸ c¶ ®iÒu tiÕt c¸c thµnh viªn cña nã ho¹t ®éng theo c¸c quy luËt vèn cã. Tuy nhiªn ®iÒu nµy kh«ng ph¶i lµ tuyÖt ®èi, thÞ tr-êng còng biÓu hiÖn rÊt nhiÒu c¸c khuyÕt tËt mµ nã kh«ng tù kh¾c phôc ®-îc nh-: c¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o, ph¸ huû m«i tr-êng, lµm ¨n 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 phi ph¸p, lõa läc....§Ó tr¸nh nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc nµy cña thÞ tr-êng, th× doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh cho m×nh méi c¬ chÕ ho¹t ®éng trªn hai thÞ tr-êng ®Çu vµo vµ thÞ tr-êng ®Çu ra ®Ó ®¹t ®-îc kÕt qu¶ cao nhÊt. C¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh víi ®éng c¬ lµ kiÕm lîi nhuËn. Trong c¬ chÕ thÞ tr-êng, th× lîi nhuËn lµ môc tiªu cña kinh doanh, lµ ®éng lùc kinh tÕ ®Ó doanh nghiÖp còng nh- mçi ng-êi lao ®éng kh«ng ngõng sö dông hîp lý tiÕt kiÖm c¸c nguån lùc, n©ng cao n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ kinh doanh. ThËt vËy, ®Ó cung cÊp hµng ho¸ dÞch vô cho nhu cÇu thÞ tr-êng, nhu cÇu cña ng-êi tiªu dïng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i bá ra nh÷ng chi phÝ nhÊt ®Þnh. Hä ph¶i thuª ®Êt ®ai, lao ®éng vµ tiÒn vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸ vµ dÞch vô. Hä muèn hµng ho¸ vµ dÞch vô cña m×nh ®-îc b¸n víi gi¸ cao ®Ó bï ®¾p l¹i nh÷ng chi phÝ ®· bá ra. NÕu xÐt vÒ mÆt ®Þnh l-îng hiÖu qu¶ kinh doanh chÝnh lµ kho¶n chªnh lÖch gi÷a kÕt qu¶ thu ®-îc vµ chi phÝ bá ra, vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh nghÜa lµ t¨ng kho¶n chªnh lÖch nµy lªn tèi ®a trong ®iÒu kiÖn cho phÐp. VËy cã thÓ thÊy ®-îc hiÖu qu¶ kinh doanh chÝnh lµ chØ tiªu biÓu hiÖn môc tiªu thùc hiÖn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ c«ng cô ®Ó thùc hiÖn môc tiªu. NÕu xÐt vÒ mÆt ®Þnh tÝnh th× hiÖu qu¶ kinh doanh biÓu hiÖn chÊt l-îng ®¹t ®-îc cña môc tiªu, nã ph¶n ¸nh tr×nh ®é cña lùc l-îng s¶n xuÊt bao gåm tÊt c¶ c¸c kh©u, c¸c bé phËn vµ tõng c¸c nh©n riªng lÎ cña doanh nghiÖp. N©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh vÒ mÆt ®Þnh tÝnh tøc n©ng cao tr×nh ®é khai th¸c, qu¶n lý vµ sö dông c¸c nguån lùc trong s¶n xuÊt, ®¶m b¶o sù t¨ng tr-ëng vÒ mÆt l-îng g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn vÒ chÊt. §©y chÝnh lµ lý do buéc doanh nghiÖp ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh nh»m thùc hiÖn ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong xu h-íng chung. N©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cßn lµ nh©n tè thóc ®Èy kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong kinh doanh cña doanh nghiÖp. ChÊp nhËn c¬ chÕ thÞ tr-êng lµ chÊp nhËn c¹nh tr¹nh. ThÞ tr-êng cµng ph¸t triÓn th× c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp l¹i cµng khèc liÖt h¬n, ®ã lµ sù c¹nh tr¹nh vÒ chÊt l-îng, gÝa c¶, c¸c dÞch vô hËu m·i....Víi môc tiªu lµ ph¸t triÓn, th× c¹nh tranh lµ mét nh©n tè lµm doanh nghiÖp m¹nh lªn vµ còng lµ nh©n tè lµm doanh nghiÖp thÊt b¹i. Do vËy, ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× doanh nghiÖp ®Òu ph¶i chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh. §Ó thùc hiÖn ®iÒu nµy th× tÊt yÕu doanh nghiÖp ph¶i n©ng cao chÊt l-îng hµng ho¸ dÞch vô víi gi¸ c¶ hîp lý. MÆt kh¸c, hiÖu qu¶ kinh doanh ®ång nghÜa víi viÖc gi¶m gi¸ thµnh, t¨ng khèi l-îng, chÊt l-îng hµng b¸n....vµ lµ h¹t nh©n c¬ b¶n cña sù th¾ng lîi trong c¹nh tranh. Vµ c¸c doanh nghiÖp c¹nh tranh nhau tøc lµ kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña m×nh. 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 III. C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh HiÖu qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp lµ mét chØ tiªu chÊt l-îng tæng hîp, nã liªn quan tíi tÊt c¶ c¸c mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, do ®ã nã chÞu t¸c ®éng cña nhiÒu nh©n tè kh¸c nhau. Muèn ®-a ra c¸c biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh th× tr-íc hÕt doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ®-îc nh©n tè nµo t¸c ®éng ®Õn kinh doanh vµ t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh, nÕu kh«ng lµm ®-îc ®iÒu nµy th× doanh nghiÖp kh«ng thÓ biÕt ®-îc hiÖu qu¶ h×nh thµnh tõ ®©u vµ c¸i g× sÏ quyÕt ®Þnh nã. X¸c ®Þnh nh©n tè ¶nh h-ëng, ¶nh h-ëng nh- thÕ nµo vµ møc ®é, xu h-íng t¸c ®éng lµ nhiÖm vô cña bÊt cø nhµ kinh doanh nµo. Nãi ®Õn nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cã rÊt nhiÒu, nh-ng chóng ta cã thÓ chia lµm hai nhãm chÝnh: nh©n tè thuéc vÒ doanh nghiÖp vµ nh©n tè ngoµi doanh nghiÖp. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã biÖn ph¸p t¸c ®éng lªn c¸c yÕu tè mét c¸ch hîp lý, cã hiÖu qu¶, lµm cho doanh nghiÖp ngµy cµng ph¸t triÓn tèt h¬n, ph¸t huy tèt h¬n c¸c nh©n tè tÝch cùc vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. 1. Nh©n tè thuéc vÒ doanh nghiÖp. Mét doanh nghiÖp muèn ho¹t ®éng ®-îc th× nã ph¶i cã mét hÖ thèng c¬ së vËt chÊt, con ng-êi, ®©y chÝnh lµ nh©n tè thuéc vÒ b¶n th©n doanh nghiÖp. Trong guång m¸y ho¹t ®éng chung cña doanh nghiÖp, mçi nh©n tè ®ãng mét vai trß nhÊt ®Þnh, mµ thiÕu nã th× toµn bé hÖ thèng sÏ ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶ hay ngõng ho¹t ®éng. D-íi ®©y xin ®-a ra mét sè nh©n tè ¶nh h-ëng chÝnh ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh. 1.1 Vèn kinh doanh Ngµy nay, nãi ®Õn kinh doanh th× nh©n tè ®Çu tiªn ®-îc quan t©m chÝnh lµ vèn, ®©y lµ yÕu tè nÒn t¶ng cho mét ho¹t ®éng kinh doanh b¾t ®Çu. Ngay trong luËt ph¸p cña ViÖt Nam còng cã quy ®Þnh ®iÒu luËt mét doanh nghiÖp ®-îc x· héi thõa nhËn th× ph¶i cã sè vèn tèi thiÕu lµ bao nhiªu. V× vËy cã thÓ kh¼ng ®Þnh tÇm quan träng cña vèn trong kinh doanh. Vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp ®-îc thùc hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé tµi s¶n cña doanh nghiÖp dïng trong kinh doanh, bao gåm: - Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh: Nhµ cña, kho tµng, cña hµng, quµy hµng, c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc.... - Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh: B»ng ph¸t minh s¸ng chÕ, b¶n quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp, uy tÝn cña c«ng ty trªn thÞ tr-êng, vÞ trÝ ®Þa lý, nh·n hiÖu c¸c hµng ho¸ mµ doanh nghiÖp kinh doanh.... 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - TiÒn ViÖt Nam, ngo¹i tÖ, vµng b¹c ®¸ quý.... Vèn kinh doanh trong doanh nghiÖp cã vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc thµnh lËp lo¹i h×nh doanh nghiÖp theo luËt ®Þnh. Nã lµ ®iÒu kiÖn quan träng nhÊt cho sù ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Vèn kinh doanh lµ mét trong nh÷ng tiÒm n¨ng quan träng nhÊt cña doanh nghiÖp. Vèn lín hay nhá lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó xÕp doanh nghiÖp vµo lo¹i cã quy m« lín, trung b×nh, nhá. Vèn kinh doanh bao giê còng lµ c¬ së ®Ó ho¹ch ®Þnh chiÕn l-îc vµ kÕ ho¹ch kinh doanh. Nã lµ mét chÊt keo ®Ó ch¾p nèi, dÝnh kÕt c¸c qu¸ tr×nh vµ c¸c quan hÖ kinh tÕ. Vèn kinh doanh lµ ®iÒu kiÖn, kh¶ n¨ng ®Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh doanh. N©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh chÝnh lµ viÖc tèi ®a ho¸ lîi Ých dùa trªn c¬ së chi phÝ bá ra hay lµ tèi thiÕu ho¸ chi phÝ cho mét môc tiªu nhÊt ®Þnh nµo ®ã. Trong kinh doanh kh«ng thÓ thiÕu kh¸i niÖm chi phÝ khi muèn cã hiÖu qu¶. V× vËy mµ vèn chÝnh lµ c¬ së ®Ó t¹o ra lîi nhuËn, ®¹t ®-îc môc ®Ých cuèi cïng cña nhµ kinh doanh. ThiÕu vèn cho kinh doanh sÏ lµm gi¶m hiÖu qu¶ do kh«ng tËn dông ®-îc lîi thÕ quy m«, kh«ng tËn dông ®-îc c¸c thêi c¬, c¬ héi. Tuy nhiªn, thiÕu vèn lµ vÊn ®Ò mµ c¸c doanh nghiÖp lu«n lu«n gÆp ph¶i. §øng trªn gãc ®é cña nhµ kinh doanh th× c¸ch thøc gi¶i quyÕt sÏ lµ tèi ®a ho¸ lîi Ých trªn c¬ së sè vèn hiÖn cã. 1.2 Bé m¸y tæ chøc, qu¶n lý vµ lao ®éng Con ng-êi lµ khëi nguån cña mäi ho¹t ®éng cã ý thøc. Ho¹t ®éng kinh doanh ®-îc b¾t ®Çu lµ do con ng-êi, tæ chøc thùc hiÖn nã còng chÝnh do con ng-êi. Mét ®éi ngò c«ng nh©n viªn tèt lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp thùc hiÖn kinh doanh cã hiÖu qu¶. Víi kh¶ n¨ng lao ®éng vµ s¸ng t¹o th× nh©n tè con ng-êi ®-îc ®¸nh gi¸ lµ nh©n tè nßng cèt cho sù ph¸t triÓn. KÕt hîp víi hÖ thèng t- liÖu s¶n xuÊt con ng-êi ®· h×nh thµnh lªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Sù hoµn thiÖn cña nh©n tè con ng-êi sÏ tõng b-íc hoµn thiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ x¸c lËp hiÖu qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp. Tuy vËy mçi c¸ nh©n ®Æt ngoµi sù ph©n c«ng lao ®éng sÏ l¹i lµ mét nh©n tè lµm gi¶m hiÖu qu¶ kinh doanh, kh¾c phôc ®iÒu nµy chÝnh lµ nguyªn nh©n ra ®êi cña bé m¸y tæ chøc, qu¶n lý Bé m¸y tæ chøc, qu¶n lý lµ sù t¸c ®éng trùc tiÕp cña cña c¸c cÊp l·nh ®¹o xuèng c¸c c¸ nh©n, c«ng nh©n viªn nh»m môc ®Ých buéc ph¶i thùc hiÖn mét hµnh ®éng hay mét c«ng viÖc nµo ®ã. Bé m¸y tæ chøc, qu¶n lý cã hiÖu qu¶ lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña doanh nghiÖp. Sù kÕt hîp yÕu tè s¶n xuÊt kh«ng ph¶i lµ tù ph¸t nh- qu¸ tr×nh tù nhiªn mµ lµ kÕt qu¶ cña ho¹t 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ®éng cã tæ chøc, cã kÕ ho¹ch, cã ®iÒu khiÓn cña con ng-êi, v× vËy h×nh thµnh bé m¸y tæ chøc cã hiÖu qu¶ lµ mét ®ßi hái ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Mét c¬ cÊu tæ chøc hîp lý sÏ t¹o ra mét c¬ cÊu s¶n xuÊt phï hîp vµ thóc ®Èy doanh nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶. Mét c¬ cÊu hîp hîp lý cßn gãp phÇn x¸c ®Þnh chiÕn l-îc kinh doanh th«ng qua c¬ chÕ ra quyÕt ®Þnh vµ ¶nh h-ëng ®Õn viÖc thùc hiÖn môc tiªu vµ chiÕn l-îc ®ã. C¬ cÊu tæ chøc phï hîp gãp phÇn ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. X¸c ®Þnh râ thùc lùc cña tõng c¸ nh©n cô thÓ, ®Æt hä ®óng vÞ trÝ trong doanh nghiÖp sÏ lµ c¸ch thóc ®Èy hiÖu qu¶ vµ ph¸t huy nh©n tè con ng-êi. §ång thêi nã t¹o ®éng lùc cho c¸c c¸ nh©n ph¸t triÓn, n©ng cao tr×nh ®é kh¶ n¨ng cña m×nh. 1.3 NghÖ thuËt kinh doanh NghÖ thuËt kinh doanh lµ viÖc sö dông cã hiÖu qu¶ nhÊt c¸c ph-¬ng ph¸p, c¸c tiÒm n¨ng, c¸c c¬ héi vµ c¸c kinh nghiÖm ®-îc tÝch luü trong qu¸ tr×nh kinh doanh nh»m ®¹t ®-îc môc tiªu ®Ò ra cña doanh nghiÖp. NghÖ thuËt kinh doanh lµ ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp lu«n tån t¹i vµ ph¸t triÓn. §ã lµ viÖc sö dông c¸c tiÒm n¨ng cña b¶n th©n doanh nghiÖp còng nh- cña ng-êi kh¸c, c¸c c¬ héi c¸c ph-¬ng ph¸p thñ ®o¹n kinh doanh cã thÓ ®Ó: bá ra chi phÝ Ýt, thô l¹i ®-îc nhiÒu, che dÊu nh÷ng nh-îc ®iÓm cña doanh nghiÖp, gi÷ bÝ mËt kinh doanh vµ khai th¸c ®-îc nh÷ng ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña ng-êi kh¸c, gi¶i quyÕt nhanh ý ®å cña doanh nghiÖp mµ kh«ng l«i kÐo c¸c ®èi thñ míi vµo cuéc. B¶o ®¶m cho doanh nghiÖp ph¸t triÓn l©u dµi. 1.4 M¹ng l-íi kinh doanh Trong thêi buæi kinh tÕ thÞ tr-êng hiÖn nay mçi doanh nghiÖp cÇn ph¶i më réng m¹ng l-íi kinh doanh cña m×nh, v× m¹ng l-íi kinh doanh lµ c¸ch thøc ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ tiªu thô ®-îc s¶n phÈm cña m×nh. Cã tiªu thô ®-îc s¶n phÈm th× míi thùc hiÖn ®-îc kÕt qu¶ kinh doanh vµ thùc hiÖn lîi nhuËn. Më réng m¹ng l-íi tiªu thô cho phÐp doanh nghiÖp më réng quy m« kinh doanh, t¨ng doanh sè b¸n vµ lîi nhuËn. M¹ng l-íi kinh doanh phï hîp sÏ cho phÐp doanh nghiÖp n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. HiÖn nay t×nh h×nh thÞ tr-êng rÊt biÕn ®éng vµ c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t, mçi doanh nghiÖp cÇn ph¶i n¨ng ®éng s¸ng t¹o t×m ra c¸i míi, c¸i cÇn vµ ngµy cµng hoµn thiÖn m¹ng l-íi kinh doanh ®Ó thÝch nghi trong c¬ chÕ thÞ tr-êng vµ ®-a doanh nghiÖp ngµy cµng ®i lªn. 1.5 §ßn bÈy kinh tÕ trong doanh nghiÖp ViÖc doanh nghiÖp sö dông c¸c h×nh thøc tr¸ch nhiÖm vËt chÊt, th-ëng ph¹t nghiªm minh sÏ t¹o ra ®éng lùc cho ng-êi lao ®éng nç lùc h¬n trong phÇn tr¸ch nhiÖm cña m×nh, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Nh©n tè nµy cho phÐp doanh nghiÖp khai th¸c tèi ®a tiÒm n¨ng lao ®éng, t¹o ®iÒu kiÖn 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 cho mäi ng-êi, mäi bé phËn ph¸t huy ®Çy ®ñ quyÒn chñ ®éng s¸ng t¹o trong s¶n xuÊt vµ kinh doanh. 2. Nh÷ng nh©n tè ngoµi doanh nghiÖp. Ngoµi c¸c nh©n tè thuéc doanh nghiÖp th× hÖ thèng nh©n tè ngoµi doanh nghiÖp còng ¶nh h-ëng rÊt lín ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. 1.1 ThÞ tr-êng ThÞ tr-êng lµ tæng hîp c¸c tho¶ thuËn th«ng qua ®ã ng-êi mua vµ ng-êi b¸n trao ®æi hµng ho¸ vµ dÞch vô. Chøc n¨ng c¬ b¶n cña thÞ tr-êng lµ Ên ®Þnh gi¸ c¶ ®¶m b¶o sao cho sè l-îng mµ nh÷ng ng-êi muèn mua b»ng sè l-îng cña nh÷ng ng-êi muèn b¸n. ThÞ tr-êng ®-îc cÊu thµnh bëi ng-êi b¸n, ng-êi mua, hµng ho¸ vµ hÖ thèng quy luËt thÞ tr-êng. Doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng th× tÊt yÕu ph¶i chÞu sù t¸c ®éng vµ tu©n theo c¸c quy luËt cña thÞ tr-êng, viÖc thùc hiÖn ng-îc l¹i c¸c quy luËt tÊt yÕu sÏ bÞ ®µo th¶i. ThÞ tr-êng t¸c ®éng ®Õn kinh doanh cña doanh nghiÖp th«ng qua c¸c nh©n tè sau: CÇu vÒ hµng ho¸ CÇu vÒ hµng ho¸ lµ sè l-îng hµng ho¸ dÞch vô mµ ng-êi mua muèn mua vµ s½n sµng mua t¹i nh÷ng møc gi¸ cô thÓ. CÇu lµ mét bé phËn cÊu thµnh lªn thÞ tr-êng, nã lµ l-îng hµng ho¸ tèi ®a mµ doanh nghiÖp cã thÓ tiªu thô t¹i mét thêi ®iÓm t¹i mét møc gi¸ nhÊt ®Þnh. Khi cÇu thÞ tr-êng vÒ hµng ho¸ cña doanh nghiÖp t¨ng th× l-îng tiªu thô t¨ng lªn, gi¸ trÞ ®-îc thùc hiÖn nhiÒu h¬n, quy m« s¶n xuÊt më réng vµ doanh nghiÖp ®¹t ®-îc lîi nhuËn ngµy mét t¨ng. ChØ cã cÇu thÞ tr-êng th× hiÖu qu¶ kinh doanh míi ®-îc thùc hiÖn, thiÕu cÇu thÞ tr-êng th× s¶n xuÊt sÏ lu«n trong t×nh tr¹ng tr× trÖ, s¶n phÈm lu«n tån trong kho, gi¸ trÞ kh«ng ®-îc thùc hiÖn ®iÒu nµy tÊt yÕu lµ kh«ng cã hiÖu qu¶. VÊn ®Ò cÇu thÞ tr-êng lu«n ®-îc c¸c doanh nghiÖp quan t©m. Tr-íc khi ra quyÕt ®Þnh thùc hiÖn mét ho¹t ®éng kinh doanh cô thÓ nµo th× c«ng viÖc ®Çu tiªn ®-îc c¸c doanh nghiÖp xem xÐt ®ã lµ cÇu thÞ tr-êng vµ kh¶ n¨ng ®-a s¶n phÈm cña m×nh vµo thÞ tr-êng. Ngµy nay cÇu thÞ tr-êng ®ang trong t×nh tr¹ng tr× trÖ, vÊn ®Ò kÝch cÇu ®ang ®-îc Nhµ n-íc vµ chÝnh phñ ®¹t lªn hµng ®Çu ®Ó thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ, ®©y còng lµ vÊn ®Ò g©y khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp. Nghiªn cøu cÇu thÞ tr-êng ®Çy ®ñ sÏ lµ nh©n tè gãp phÇn thµnh c«ng cña doanh nghiÖp. Cung vÒ hµng ho¸ 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Cung thÞ tr-êng vÒ hµng ho¸ lµ l-îng hµng ho¸ mµ ng-êi b¸n muèn b¸n vµ s½n sµng b¸n t¹i nh÷ng møc gi¸ cô thÓ. Nh×n chung cung thÞ tr-êng vÒ hµng ho¸ t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp trªn hai ph-¬ng diÖn sau: Cung thÞ tr-êng vÒ t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp th«ng qua hÖ thèng c¸c yÕu tè ®Çu vµo mµ doanh nghiÖp cÇn. ViÖc thÞ tr-êng cã ®ñ kh¶ n¨ng ®¸p øng cho nhu cÇu cña doanh nghiÖp sÏ ®¶m b¶o ho¹t ®éng kinh doanh diÔn ra ®Òu ®Æn vµ liªn tôc, nÕu kh«ng th× dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c¹nh tranh trong viÖc thu mua yÕu tè ®Çu vµo. Cung thÞ tr-êng t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp th«ng qua viÖc tiªu thô. NÕu trªn thÞ tr-êng cã qu¸ nhiÒu ®èi thñ còng cung cÊp mÆt hµng mµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt hay nh÷ng mÆt hµng thay thÕ, th× tÊt yÕu sÏ dÉn ®Õn c¹nh tranh, lµm gi¶m møc tiªu thô cña doanh nghiÖp. S¶n phÈm kh«ng tiªu thô ®-îc th× s¶n xuÊt sÏ ngõng trÖ.... Gi¸ c¶ Gi¸ c¶ trªn trong c¬ chÕ thÞ tr-êng biÕn ®éng phøc t¹p trªn c¬ së quan hÖ cung cÇu, ë c¸c thÞ tr-êng kh¸c nhau th× gi¸ c¶ kh¸c nhau. Do vËy doanh nghiÖp cÇn ph¶i n¾m v÷ng thÞ tr-êng, dù ®o¸n thÞ tr-êng, ®Ó x¸c ®Þnh møc gi¸ mua vµo b¸n ra cho phï hîp Gi¸ mua vµo: cã vai trß quan träng, ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh. Nã cÇn ®-îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së cña dù ®o¸n thÞ tr-êng vµ gi¸ b¸n cã thÓ. Gi¸ mua vµo cµng thÊp cµng tèt vµ ®Ó ®¹t ®-îc gi¸ mua vµo thÊp, doanh nghiÖp cÇn ph¶i t×m kiÕm thÞ tr-êng, lùa chän mua ë thÞ tr-êng nµo vµ mua cña ai. Doanh nghiÖp cµng cã mèi quan hÖ réng, cã nhiÒu ng-êi cung cÊp sÏ cho phÐp kh¶o gi¸ ®-îc ë nhiÒu n¬i vµ lùa chän møc gi¸ thÊp nhÊt. Gi¸ b¸n ra: ¶nh h-ëng ®Õn lîi nhuËn cña doanh nghiÖp, nã ®-îc x¸c ®Þnh b»ng sù tho¶ thuËn cña ng-êi mua vµ ng-êi b¸n th«ng qua quan hÖ cung cÇu. §Ó ®¹t ®-îc hiÖu qu¶ kinh doanh th× gi¸ b¸n ph¶i ®¶m b¶o lín h¬n gi¸ thµnh s¶n xuÊt céng víi chi phÝ l-u th«ng. Do vËy ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i dù b¸o gi¸ c¶ vµ thÞ tr-êng. C¹nh tranh T×nh h×nh c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng cã ¶nh h-ëng lín ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. C¹nh tranh cµng gay g¾t cã nghÜa lµ doanh nghiÖp cµng ph¶i khã kh¨n vµ vÊt v¶ ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Ngoµi ra c¹nh tranh cßn dÉn ®Õn gi¶m gi¸ b¸n, ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. NÕu doanh nghiÖp cã ®èi thñ c¹nh tranh m¹nh th× viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh trë lªn khã kh¨n. V× giê ®©y doanh nghiÖp ph¶i n©ng cao 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 chÊt l-îng s¶n phÈm gi¶m gi¸ thµnh, tæ chøc l¹i bé m¸y kinh doanh phï hîp.... ®Ó bï ®»p nh÷ng mÊt m¸t cho c«ng ty vÒ gi¸ c¶, chiÕn l-îc, mÉu m·. 1.2 TËp qu¸n d©n c- vµ møc ®é thu nhËp b×nh qu©n §©y lµ nh©n tè quan träng trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Nã quyÕt ®Þnh møc ®é chÊt l-îng, sè l-îng, chñng lo¹i, gam hµng.... Doanh nghiÖp cÇn ph¶i n¾m b¾t vµ nghiªn cøu ®Ó lµm sao phï hîp víi søc mua, thãi quen tiªu dïng ë møc gi¸ c¶ chÊp nhËn ®-îc. Bëi nh÷ng yÕu tè nµy t¸c ®éng mét c¸ch gi¸n tiÕp lªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh còng nh- hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. 1.3 Mèi quan hÖ vµ uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr-êng §©y lµ gi¸ trÞ v« h×nh cña doanh nghiÖp, nã t¸c ®éng ®Õn sù thµnh b¹i trong n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. sù t¸c ®éng ®ã lµ phi l-îng ho¸ mµ chóng ta kh«ng thÓ tÝnh to¸n hay ®o ®¹c b»ng c¸c ph-¬ng ph¸p ®Þnh l-îng. Quan hÖ, uy tÝn cña doanh nghiÖp sÏ cho phÐp më réng c¸c c¬ héi kinh doanh, më réng nh÷ng ®Çu mèi lµm ¨n vµ tõ ®ã doanh nghiÖp sÏ cã quyÒn lùa chän nh÷ng g× cã lîi cho m×nh. H¬n thÕ n÷a quan hÖ vµ uy tÝn sÏ cho phÐp doanh nghiÖp cã -u thÕ trong viÖc tiªu thô, vay vèn hay mua chÞu hµng ho¸.... 1.4 Kü thuËt c«ng nghÖ YÕu tè kü thuËt c«ng nghÖ lµm c¬ së cho yÕu tè kinh tÕ, lµ ph-¬ng c¸ch ®Ó dÉn ®Õn sù ra ®êi cña s¶n phÈm míi, t¸c ®éng vµo m« h×nh tiªu thô vµ hÖ thèng b¸n hµng. Nh÷ng tiÕn bé kü thuËt vµ c«ng nghÖ ®· lµm thay ®æi tËn gèc hµng ho¸ vµ quy tr×nh s¶n xuÊt, t¸c ®éng s©u s¾c ®Õn hai yÕu tè c¬ b¶n t¹o lªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trªn thÞ tr-êng, ®ã lµ chÊt l-îng vµ gi¸ b¸n s¶n phÈm. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i hiÓu râ nh÷ng biÕn ®æi ®ang diÔn ra cña yÕu tè khoa häc kü thuËt. Ph©n tÝch yÕu tè khoa häc kü thuËt gióp doanh nghiÖp nhËn thøc ®-îc c¸c thay ®æi vÒ mÆt c«ng nghÖ vµ kh¶ n¨ng øng dông cña nã vµo doanh nghiÖp. H-íng nghiªn cøu cã thÓ bao gåm nh÷ng yÕu tè sau: - C¬ së vËt chÊt kü thuËt cña nÒn kinh tÕ. - TiÕn bé kü thuËt vµ kh¶ n¨ng øng dông trong ho¹t ®éng kinh doanh. - ChiÕn l-îc ph¸t triÓn kü thuËt vµ c«ng nghÖ cña ®Êt n-íc. 1.5 ChÝnh trÞ vµ ph¸p luËt Ho¹t ®éng kinh doanh ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt. LuËt ph¸p lµ quy t¾c cña cuéc ch¬i kinh doanh mµ ai vi ph¹m sÏ bÞ xö lý. LuËt ph¸p ng¨n cÊm mäi ng-êi kinh doanh bÊt hîp ph¸p, trèn thuÕ, bu«n 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 lËu....xong nã còng b¶o vÖ lîi Ých chÝnh ®¸ng cña c¸c bªn tham gia kinh doanh. YÕu tè chÝnh trÞ lµ thÓ hiÖn sù ®iÒu tiÕt b»ng ph¸p luËt cña Nhµ n-íc ®Õn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh. §Ó thµnh c«ng trong kinh doanh c¸c doanh nghiÖp ph¶i ph©n tÝch, dù ®o¸n vÒ chÝnh trÞ vµ luËt ph¸p cïng xu h-íng vËn ®éng cña nã, bao gåm: - Sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ vµ ®-êng lèi ngo¹i giao. - Sù ®iÒu tiÕt vµ khuynh h-íng can thiÖp cña chÝnh phñ. - Sù ph¸t triÓn vµ quyÕt ®Þnh b¶o vÖ ng-êi tiªu dïng. - HÖ thèng luËt, sù hoµn thiÖn vµ hiÖu lùc thi hµnh. 1.6 §iÒu kiÖn tù nhiªn M«i tr-êng tù nhiªn gåm c¸c nh©n tè: Nh©n tè thêi tiÕt khÝ hËu, mïa vô: nh©n tè nµy ¶nh h-ëng rÊt lín ®Õn quy tr×nh, tiÕn ®é kinh doanh cña hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp kinh doanh c¸c mÆt hµng ®è uèng gi¶i kh¸t, hµng n«ng s¶n, thuû h¶i s¶n....Víi nh÷ng ®iÒu kiÖn thêi tiÕt, khÝ hËu vµ mïa vô nhÊt ®Þnh th× c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã chÝnh s¸ch cô thÓ phô hîp víi ®iÒu kiÖn ®ã. Vµ khi yÕu tè nµy kh«ng æn ®Þnh sÏ lµm mÊt æn ®Þnh ho¹t ®éng kinh doanh vµ ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh. Nh©n tè tµi nguyªn thiªn nhiªn: nh©n tè nµy chñ yÕu ¶nh h-ëng ®Õn c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn. Mét khu vùc cã nhiÒu tµi nguyªn víi tr÷ l-îng lín vµ cã chÊt l-îng tèt sÏ ¶nh h-ëng vµ t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp khai th¸c. Ngoµi ra, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt n»m trong khu vùc nµy mµ cã nhu cÇu ®Õn tµi nguyªn, nguyªn vËt liÖu còng cã ¶nh h-ëng ®Õn viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Nh©n tè vÞ trÝ ®Þa lý: ®©y lµ nh©n tè kh«ng chØ t¸c ®éng ®Õn lîi thÕ cña doanh nghiÖp mµ cßn t¸c ®éng ®Õn c¸c mÆt kh¸c trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nh-: Giao dÞch vËn chuyÓn, s¶n xuÊt....c¸c mÆt nµy còng t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh bëi sù t¸c ®éng lªn c¸c chi phÝ t-¬ng øng. IV. Ph-¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh 1. HÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp 1.1 Tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Khi xem xÐt hiÖu qu¶ kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp cÇn ph¶i dùa vµo mét hÖ thèng tiªu chuÈn, c¸c doanh nghiÖp ph¶i coi c¸c tiªu chuÈn lµm môc tiªu phÊn ®Êu. Còng cã thÓ nãi r»ng, doanh nghiÖp cã ®¹t ®-îc c¸c tiªu chuÈn nµy míi cã thÓ ®¹t ®-îc c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh doanh. HÖ thèng tiªu chuÈn ®ã bao gåm: Doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ tr-êng nh-ng ph¶i tu©n thñ sù qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n-íc theo hÖ thèng ph¸p luËt hiÖn hµnh Ph¶i kÕt hîp hµi hoµ gi÷a ba lo¹i lîi Ých: c¸ nh©n, tËp thÓ vµ Nhµ n-íc. TuyÖt ®èi kh«ng v× lîi Ých c¸ nh©n mµ lµm tæn h¹i tíi lîi Ých tËp thÓ vµ x· héi. §¶m b¶o tÝnh toµn diÖn vµ hÖ thèng trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh, tøc lµ viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i xuÊt ph¸t vµ ®¶m b¶o yªu cÇu n©ng cao hiÖu qu¶ cña nÒn s¶n xuÊt x· héi cña ngµnh, ®Þa ph-¬ng vµ cña b¶n th©n doanh nghiÖp. B¶o ®¶m tÝnh thùc tiÔn cho vÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh, khi ®¸nh gi¸ vµ x¸c ®Þnh biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm, ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi cña ngµnh, ®Þa ph-¬ng, vµ cña doanh nghiÖp trong tõng thêi kú. Lîi nhuËn mµ doanh nghiÖp kiÕm ®-îc ph¶i dùa trªn c¬ së vËn dông linh ho¹t, s¸ng t¹o c¸c quy luËt cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. 1.2 HÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh Mét sè ký hiÖu: TR : tæng doanh thu M : tæng vèn K.D MF : vèn cè ®Þnh TC : tæng chi phÝ L : tæng lao ®éng D : khÊu hao  WL : tæng tiÒn l-¬ng V : nguyªn gi¸ MV : vèn l-u ®éng B.Q N B : tæng nî ph¶i tr¶ BS : tæng nî ng¾n h¹n MM :vèn b»ng tiÒn SG : tån kho Q Z Qu : s¶n l-îng háng : lîi nhuËn : s¶n l-îng : sè vßng quay VL§ : gi¸ thµnh Zu : chi phÝ S.P háng 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 HÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh ChØ tiªu Ý nghÜa C«ng thøc x¸c ®Þnh * Nhãm chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tæng hîp - Lîi nhuËn - Doanh thu trªn mét ®ång chi phÝ s¶n xuÊt TR – TC TR Ph¶n ¸nh sè tiÒn l·i cña C«ng ty Bá ra mét ®ång chi phÝ chóng ta thu mÊy ®ång ®-îc mÊy ®ång doanh thu ---------TC - Doanh thu trªn mét ®ång vèn s¶n xuÊt TR Bá ra mét ®ång vèn ®Çu t- vµo s¶n xuÊt ta thu ®-îc mÊy ®ång doanh thu ---------M - Doanh lîi theo chi phÝ  Doanh nghiÖp bá ra mét ®ång chi phÝ th× l·i mÊy ®ång ---------TC - Doanh lîi theo vèn s¶n xuÊt  §Çu t- mét ®ång vèn th× ta thu ®-îc mÊy ®ång l·i ---------M - Doanh lîi doanh thu thuÇn  Khi thu ®-îc mét ®ång doanh thu chøng ta sÏ l· ®-îc mÊy ®ång ---------TR * Nhãm chØ tiªu ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng sö dông lao ®éng - N¨ng suÊt lao ®éng TR Mét lao ®éng t¹o ra mÊy ®ång doanh thu ---------L - KÕt qu¶ s¶n xuÊt trªn mét ®ång chi phÝ tiÒn l-¬ng - Kh¶ n¨ng s¸ng t¹o gi¸ trÞ cña lao ®éng TR Bá ra mét ®ång tiÒn l-¬ng th× thu ®-îc mÊy ®ång doanh thu ---------WL  Sè kho¶n tiÒn l·i mµ mét c«ng nh©n ®em l¹i cho doanh nghiÖp ---------L 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 * Nhãm chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh - Søc s¶n xuÊt cña vèn cè ®Þnh TR Bá ra mét ®ång vèn cè ®Þnh th× thu ®-îc mÊy ®ång doanh thu ---------MF - Søc sinh lîi cña vèn cè ®Þnh  §Çu t- mét ®ång vèn cè ®Þnh cho ta kho¶n l·i lµ bao nhiªu ---------MF - HÖ sè hao mßn TSC§ D Kh¶ n¨ng thu håi gi¸ trÞ ¸y mãc thiÕt bÞ ®· ®Çu t- ---------V * Nhãm chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l-u ®éng - Søc sinh lîi cña vèn l-u ®éng  §Çu t- mét ®ång vèn l-u ®éng thu ®-îc mÊy ®ång l·i ---------MV - Sè ngµy lu©n chuyÓn b×nh qu©n mét vßng quay - Sè vßng quay vèn l-u ®éng 365 Cho biÕt thêi gian ®Ó lu©n chuyÓn hÕt mét vßng vèn l-u ®éng lµ bao nhiªu ngµy ---------N TR Sè lÇn quay vßng cña vèn l-u ®éng trong thêi kú nghiªn cøu ---------MV - HÖ sè ®¶m nhiÖm cña vèn l-u ®éng MV §Ó cã mét ®ång doanh thu th× vèn l-u ®éng cÇn lµ bao nhiªu ---------TR * Nhãm chØ tiªu ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh - ChØ sè m¾c nî B Ph¶n ¸nh phÇn tr¨m vèn C«ng ty ®i chiÕm dông vµ sö dông cèn cña ng-êi kh¸c ---------M 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - Kh¶ n¨ng thanh to¸n ng¾n h¹n MV Kh¶ n¨ng chi tr¶ c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n cña C«ng ty b»ng tµi s¶n l-u ®éng ---------BS - Kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh MV – SQ ---------- Kh¶ n¨ng chi tr¶ nhanh cña C«ng ty víi c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n BS - Kh¶ n¨ng thanh to¸n tøc thêi MM Kh¶ n¨ng tra ngay tøc th× c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n cña C«ng ty ---------BS - HÖ sè quay kho TR ---------SQ - Vèn l-u ®éng b×nh qu©n th¸ng MV1 + MV2 ---------2 * Nhãm chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt l-îng s¶n phÈm - Tû lÖ sai háng C¸ch 1: Th-íc Ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña C«ng ty ®o hiÖn vËt vÒ ®é chÝnh x¸c, tr×nh ®é tay nghÒ cña c«ng nh©n s¶n xuÊt, vµ hiÖu qu¶ s¶n Qu *100 xuÊt. ---------Q C¸ch 2: Th-íc ®o gi¸ trÞ Zu * 100 ---------Z - Tû lÖ ®¹t chÊt l-îng Q – Qu Ph¶n ¸nh s¶n phÈm ®¹t chÊt l-îng cña ----------*100 c«ng ty Q 20