Tài liệu Một số biện pháp dạy tốt môn tin học ở lớp 3

Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI : 1. Đặt vấn đề: 1.1 Cơ sở lí luận: Thông tư số 14/2002/TT-BGD&ĐT ngày 1/4/2002 về việc hướng dẫn quán triệt chủ trương đổi mới giáo dục phổ thông. Chỉ thị 29/CT của Trung Ương Đảng về việc đưa CNTT vào nhà trường. Nghị quyết 40/2000/QH10 và chỉ thị 14/2001/CT-TTg ngày 9/12/2000 về việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông: Nội dung chương trình là tích cực áp dụng một cách sáng tạo các phương pháp tiên tiến, hiện đại, ứng dụng CNTT vào dạy và học. Mục đích của việc ứng dụng CNTT vào nhà trường nói chung và trường tiểu học nói riêng là sử dụng CNTT như một công cụ lao động trí tuệ, giúp lãnh đạo các nhà trường nâng cao chất lượng quản lí nhà trường; giúp các thầy giáo, cô giáo nâng cao chất lượng dạy học; trang bị cho HS kiến thức về CNTT, HS sử dụng máy tính như một công cụ học tập nhằm nâng cao chất lượng học tập; góp phần rèn luyện HS một số phẩm chất cần thiết của người lao động trong thời kì hiện đại hoá. Trước vấn đề đó người giáo viên cần phải không ngừng tìm tòi khám phá, khai thác, xây dựng hoạt động, vận dụng, sử dụng phối hợp các phương pháp dạy học trong các giờ học sao cho phù hợp với từng kiểu bài, từng đối tượng học sinh, xây dựng cho học sinh một hướng tư duy chủ động, sáng tạo. Giáo viên phải có sự học tập, sự say mê cùng với lòng quyết tâm cao mới có thể đạt được yêu cầu của công việc bởi vì học sinh mấy được tiếp xúc với máy tính. Vì vậy, với chuyên đề này tôi đưa ra những suy nghĩ của mình với mong muốn góp phần trao đổi kinh nghiệm, chia sẻ học tập lẫn nhau để cùng tiến bộ. Đó cũng là nội dung, mục đích hướng tới của sáng kiến kinh nghiệm. Tin học là ngành nghiên cứu về việc tự động hóa xử lý thông tin bởi một hệ thống máy tính cụ thể hoặc trừu tượng. Với cách hiểu hiện nay, tin học bao hàm tất cả các nghiên cứu và kỹ thuật có liên quan đến việc xử lý thông tin. Trong nghĩa thông dụng, tin học còn có thể bao hàm cả những gì liên quan đến các thiết bị máy tính hay các ứng dụng tin học văn phòng. Người thực hiện: Lê Văn Tài Trang 1 Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng 1.2 Cơ sở thực tiễn: * Tác dụng của CNTT trong dạy học ở bậc tiểu học: Qua quá thực tế giảng dạy môn tin học khối 3, 4, 5 tại Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng tôi thấy rằng môn tin học ở bậc tiểu học bước đầu giúp học sinh làm quen với một số kiến thức ban đầu về CNTT như: Một số bộ phận của máy tính, một số thuật ngữ thường dùng, rèn luyện một số kỹ năng sử dụng máy tính, … Hình thành cho học sinh một số phẩm chất và năng lực cần thiết cho người lao động hiện đại như: + Góp phần hình thành và phát triển tư duy thuật giải. + Bước đầu hình thành năng lực tổ chức và xử lý thông tin. + Có ý thức và thói quen sử dụng máy tính trong hoạt động học tập, lao động xã hội hiện đại. + Có thái độ đúng khi sử dụng máy tính các sản phẩm tin học. + Bước đầu hiểu khả năng ứng dụng CNTT trong học tập. + Có ý thức tìm hiểu CNTT trong các hoạt động xã hội. * Đặc biệt khi học sinh học các phần mềm như: + Phần mềm soạn thảo văn bản: Học sinh ứng dụng từ các môn học Tập Làm Văn để trình bày đoạn văn bản sao cho phù hợp, đúng cách. ứng dụng soạn thảo văn bản để soạn thảo giải những bài toán đã học ở bậc tiểu học. + Phần mềm vẽ: Học sinh ứng dụng trong môn Mỹ thuật, học được từ môn mỹ thuật để vẽ những hình ảnh sao cho sinh động, hài hoà thẩm mĩ. + Trong chương trình tin học ở bậc tiểu học được phân bố xen kẽ giữa các bài vừa học, vừa chơi. Điều đó sẽ rèn luyện cho học sinh óc tư duy sáng tạo trong quá trình chơi những trò chơi mang tính bổ ích giúp cho học sinh thư giãn sau những giờ học căng thẳng ở lớp … Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng là một trường thuộc vùng khó khăn của Huyện Vĩnh Hưng. Các thầy cô giáo đã và đang tự hào về thành tích dạy tốt và có được những thế hệ học trò giỏi và thành đạt là niềm sung sướng vinh dự, hạnh phúc nhất trong cuộc đời giáo viên là đào tạo được những học sinh giỏi. Cá nhân Người thực hiện: Lê Văn Tài Trang 2 Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng tôi hơn ba năm nay được dạy ở mái trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng tôi luôn tâm đắc điều này. Song tôi cũng cho rằng, người thầy cũng sẽ tìm được niềm vui cũng như vị thế của mình khi chú trọng đến việc làm thế nào để giúp các em học sinh có thể tiếp thu được bài và học tập tốt hơn. Là một giáo viên Tin học tôi đã luôn chứng kiến cảnh học sinh chưa biết về máy tính. Hơn ba năm nay là giáo viên trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng tôi thấy, bên cạnh các em chăm ngoan học tốt vẫn có khá nhiều em gặp khó khăn trong việc học môn Tin học. Đặc biệt là học sinh lớp 3/1 Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng nhiều em chưa biết về máy tính, chưa biết máy tính hoạt động như thế nào, và làm thế nào để thao tác được với máy tính, vì vậy tôi mạnh dạn chia sẽ một số ý kiến, suy nghĩ của mình qua sáng kiến: “Một số biện pháp dạy tốt môn Tin học ở lớp 3/1 Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng” 2. Mục đích đề tài: Chọn nghiên cứu đề tài này tôi sẽ tìm hiểu: - Tìm hiểu mục tiêu và nội dung dạy tốt môn tin học trong chương trình môn Tin học ở lớp 3. - Đề xuất một số biện pháp giúp học sinh hiểu và vận dụng tốt các nội dung của môn Tin học lớp 3 nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy và học tin học ở tiểu học. 3. Lịch sử đề tài : Đây là một đề tài rất thiết thực và cần thiết để giúp các em học sinh lớp ba nên có lẽ cũng đã có nhiều giáo viên nghiên cứu đề tài này. Đây là lần đầu tiên tôi nghiên cứu đề tài này, tôi tin rằng tôi sẽ tìm ra những giải pháp hữu hiệu để giúp các em hiểu và vận dụng tốt môn Tin học trong chương trình môn Tin học ở lớp 3. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề tài : Đối tượng cần được nghiên cứu là các nội dung chương trình môn tin học ở lớp 3. Được khảo sát thực tế với đối tượng là học sinh lớp ba ở Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng. Với đề tài này tôi sẽ đi sâu vào việc cần làm gì để giúp học sinh hiểu và vận dụng tốt các nội dung của môn Tin học lớp 3. Tôi mong rằng đề tài này Người thực hiện: Lê Văn Tài Trang 3 Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng sẽ thành công và giúp các em học sinh học tốt hơn môn Tin học từ đó thích học Tin học hơn. II. NỘI DUNG: 1. Thực trạng đề tài : 1.1 Thực trạng dạy và học môn Tin học ở lớp 3: 1.1.1 Một số đặc điểm và điều kiện học tập của học sinh lớp ba Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng: 1.1.1.1 Thuận lợi: Nhà trường: - Tuy môn Tin học là một môn mới và là môn học tự chọn nhưng nhà trường đã tạo điều kiện để học sinh có thể học từ khối 3, mua sắm máy móc và trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học môn Tin học. - Ban giám hiệu của nhà trường có tâm huyết và nhiều kinh nghiệm, năng động và sáng tạo, quan tâm và giúp đỡ đồng nghiệp trong công tác. - Được sự ủng hộ của các cấp uỷ - UBND - các ban nghành, phụ huynh học sinh toàn trường hỗ trợ cơ sở vật chất cho nhà trường. Giáo viên: Giáo viên được đào tạo những kiến thức cơ bản về Tin học để đáp ứng yêu cầu cho việc dạy và học môn Tin học trong bậc Tiểu học. Học sinh: Vì là môn học trực quan, sinh động, môn học khám phá những lĩnh vực mới nên học sinh rất hứng thú học, nhất là những tiết thực hành. 1.1.1.2 Khó khăn: Nhà trường: Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng đã có một phòng máy vi tính để cho học sinh học nhưng vẫn hạn chế về một số thiết bị như ít máy tính để học sinh thực hành. Vì vậy cũng gây một số khó khăn cho việc học tập của học sinh. Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng là một trường thuộc vùng khó khăn của huyện là đơn vị trường mới đưa môn Tin học vào giảng dạy năm nay là năm thứ tư Người thực hiện: Lê Văn Tài Trang 4 Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng nên còn khá mới mẻ đối với nhiều học sinh, đặc biệt là học sinh khối lớp 3, tài liệu sách tham khảo ở thư viện chưa có. Giáo viên: Môn Tin học mới chỉ là môn tự chọn trong chương trình bậc Tiểu học nên chương trình và sự phân phối chương trình bước đầu có sự thống nhất và đang hoàn chỉnh. Hiện nay trên cùng một huyện nhưng đa số các trường vẫn chưa có đủ điều kiện để đưa môn học này vào chương trình học nên việc học tập và rút kinh nghiệm còn hạn chế. Chưa xử lý hết các tình huống trong tiết dạy, việc tổ chức các hoạt động còn mang tính hình thức chưa phù hợp. Tinh thần trách nhiệm chưa cao, không đánh giá đúng thực chất của lớp mình giảng dạy. Đây thực sự là vấn đề nóng, nhạy cảm, quyết liệt vì điều này liên quan đến chất lượng giảng dạy của giáo viên. Học sinh: Học sinh chưa có sách bài tập để học, các em chỉ được học những kiến thức thông qua bài giảng của giáo viên dạy trên lớp. Đa số các em học sinh chỉ được tiếp xúc với máy vi tính ở trường là chủ yếu, do đó sự tìm tòi và khám phá máy vi tính với các em còn hạn chế, nên việc học tập của học sinh vẫn còn mang tính chậm chạp. Đời sống kinh tế của địa phương còn gặp nhiều khó khăn, rất ít học sinh ở nhà có máy vi tính. 1.1.2 Một số đặc điểm về việc học môn Tin học của học sinh lớp ba Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng: - Trong cùng một lớp có nhiều đối tượng học sinh, các đối tượng này tiếp thu một lượng kiến thức đặt ra theo mục tiêu đào tạo. Mà vấn đề đặt ra là làm sao để các đối tượng tiếp thu kiến thức không bị chênh lệch nhau. Giáo viên cần quan tâm chú ý đến trẻ nắm kiến thức chậm hơn. Giao bài tập thực hành cần phù hợp với đối tượng học sinh. - Khả năng nhận biết và áp dụng vào thực hành còn nhiều hạn chế. Người thực hiện: Lê Văn Tài Trang 5 Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng - Trong quá trình dạy học về môn Tin học của học sinh lớp 3 học sinh thường gặp những khó khăn sau: + Đa số các em học sinh chỉ được tiếp xúc với máy vi tính ở trường là chủ yếu, do đó sự tìm tòi và khám phá máy vi tính với các em còn hạn chế, nên việc học tập của học sinh vẫn còn mang tính chậm chạp, chưa thành thạo. + Đời sống kinh tế của địa phương còn gặp nhiều khó khăn, rất ít học sinh ở nhà có máy vi tính. 1.2 Thống kê số liệu: Qua kiểm tra khảo sát chất lượng đầu năm, học sinh lớp 3/1 Trường Tiểu học Nguyễn thị Hồng nhiều em chưa được nhìn thấy máy tính, chưa biết máy tính hoạt động như thế nào, và làm thế nào để thao tác được với máy tính. Trước khi thực hiện đề tài, tôi đã khảo sát khối lớp 3 thông qua giờ dạy lý thuyết, dạy thực hành, thông qua kiểm tra bài cũ. Khi tổng hợp kết quả thu được: Khi tổng hợp kết quả thu được: Mức độ thao tác Thao tác nhanh, đúng Thao tác đúng Thao tác chậm Chưa biết thao tác Trước khi thực hiện đề tài Số HS Tỷ lệ 2/15 13,3% 4/15 26,7% 7/15 46,7% 2/15 13,3% Khi dạy thực hành, giáo viên giao bài tập cho học sinh một cách cụ thể, rõ ràng và kết hợp cả những kiến thức của bài học trước, hướng dẫn theo từng nhóm trước khi học sinh làm để học sinh quan sát và làm bài tập. Ví dụ: Dạy bài vẽ đường thẳng, giáo viên giao bài tập thực hành, sau đó hướng dẫn (theo nhóm) trực tiếp trên máy cho học sinh dễ quan sát thao tác của thầy và lời nói của thầy. Trong khi thực hành, nếu em học sinh nào chưa thực hành được, giáo viên lại hướng dẫn cho em đó hoặc bắt tay em đó và hướng dẫn các thao tác. 2. Nội dung cần giải quyết : Người thực hiện: Lê Văn Tài Trang 6 Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng - Từ thực tế khó khăn đó tôi đã đề ra kế hoạch áp dụng đề tài này . Tôi cần giải quyết các nội dung sau: - Tìm hiểu mục tiêu , chuẩn kiến thức kĩ năng cần đạt khi học môn Tin học ở lớp ba. - Một số biện pháp giúp học sinh hiểu và vận dụng tốt môn tin học lớp 3. 3. Biện pháp giải quyết : Có thể nhận thấy không có phương pháp dạy học nào được xem là vạn năng, toàn diện cả, mỗi phương pháp sẽ bổ sung và hoàn thiện cho nhau. Vì vậy, ta cần phải có sự lựa chọn, sử dụng và phối hợp nhiều phương pháp trong một tiết dạy sao cho tích cực nhất, hợp lý nhất. Tuỳ theo điều kiện học sinh, tuỳ theo điều kiện cơ sở vật chất, tuỳ theo đặc điểm từng địa phương mà giáo viên lựa chọn phương pháp hợp lý, tích cực nhất. Chúng ta ai cũng biết dạy học là một quá trình mà chỉ có người giáo viên chứ không có máy móc nào có thể thay thế được. Để làm tốt quá trình dạy học người giáo viên luôn chuẩn bị cho mình một hệ thống những phương pháp để mà lựa chọn và phối hợp sử dụng. Tuy nhiên, mỗi một phương pháp dạy học có ưu điểm và hạn chế riêng nên chúng ta cần phải biết phối hợp các phương pháp để phát huy hết những ưu điểm của mỗi phương pháp. Đồng thời hạn chế tối đa những hạn chế của những phương pháp mình lựa chọn. Cụ thể trong quá trình dạy học để giúp học sinh lớp ba hiểu và vận dụng tốt môn Tin học tôi thường sử dụng những biện pháp sau: Biện pháp 1. Biện pháp giáo dục ý thức học tập cho học sinh. Giáo viên phải giáo dục ý thức học tập của học sinh ở bộ môn mình, tạo cho học sinh sự hứng thú trong học tập bộ môn từ đó sẽ giúp cho học sinh có ý thức vươn lên. Trong mỗi tiết dạy giáo viên nên liên hệ nhiều kiến thức vào thực tế để học sinh thấy được ứng dụng CNTT và tầm quan trọng của môn Tin học trong thực tiễn và tương lai sau này. Phải tạo cho không khí lớp học thoải mái nhẹ nhàng, giáo viên phải làm cho học sinh thương yêu, tôn trọng mình. Giáo viên không nên dùng biện pháp mạnh khi học sinh không chép bài vì làm như thế học sinh sẽ không thu hoạch được gì. Người thực hiện: Lê Văn Tài Trang 7 Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng Động viên đúng mức đối với học sinh chưa hoặc không làm bài tập, cho dù các em làm dù sai, trên cơ sở đó giáo viên có thể chỉ ra chỗ sai, chỗ thiếu cho từng học sinh. Bên cạnh đó khen ngợi, khích lệ kịp thời đối với từng học sinh, giáo viên phải làm cho học sinh có lòng tin vào bản thân mình. Biện pháp 2. Biện pháp hướng dẫn học sinh quan sát kết hợp với thực hành. Ngay từ bài học đầu tiên trong chương trình học Tin học, phải xác định rõ cho học sinh nhận biết các bộ phận của máy tính và tác dụng của các bộ phận đó bằng cách cho học sinh quan sát ngay trong giờ giảng lý thuyết. Ví dụ: Bài làm quen với máy tính. - Khi giáo viên giới thiệu bộ phận con chuột, giáo viên phải mô tả con chuột, có mấy loại chuột, trên thân chuột có những phím nào, chức năng của phím đó, tay đặt lên con chuột đó như thế nào. - Học sinh quan sát con chuột rồi quan sát thao tác khi sử dụng chuột trong quá trình học tập. Biết kết hợp giữa giờ lý thuyết và thực hành sao cho phù hợp, không nên xem nhẹ giờ dạy lý thuyết thì mới thực hành tốt được cũng như khi học sinh thực hành tốt thì sẽ hiểu sâu hơn về lý thuyết. Dựa trên khảo sát chất lượng đầu năm tôi đã dùng các biện pháp đ ể kèm c ặp giúp đ ỡ các em học sinh lớp 3/1 Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng đa số các em đã biết cách thao tác với máy tính, tắt - mở máy tính. Nhưng vẫn còn một số em thao tác con chậm, ch ưa bi ết thao tác. Nên kết quả kiểm tra như sau: Mức độ thao tác Thao tác nhanh, đúng Thao tác đúng Thao tác chậm Chưa biết thao tác Quan sát kết hợp với thực hành Số HS Tỷ lệ 3/15 20,0% 6/15 40,0% 4/15 26,7% 2/15 13,3% - Thông qua việc thay đổi cách dạy qua từng tiết học giúp các em thay đổi không khí, để tiết học diễn ra nhẹ nhàng, đạt được hiệu quả tốt hơn. - Việc cho học sinh học lý thuyết kết hợp thực hành giúp học sinh hiểu sâu bài hơn và tránh sự nhàm chán … Người thực hiện: Lê Văn Tài Trang 8 Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng Giáo án minh hoạ Bài 3: Vẽ đoạn thẳng I. MỤC TIÊU: - HS biết cách vẽ đoạn thẳng với nét vẽ và màu vẽ theo yêu cầu. - Vẽ được các đoạn thẳng.. -Chú ý nghe giảng, yêu thích môn học II. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Giáo án, SGK, phần mềm, máy chiếu (nếu có). - Học sinh: Sách giáo khoa, vở ghi chép. III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: 1/ Ổn định: - Ổn định lớp. 2/ Kiểm tra bài cũ: - Câu 1: Em hãy nêu các bước tô màu bằng màu nền? - Câu 2: So sánh sự giống và khác nhau giữa tô màu bằng màu vẽ và tô màu bằng màu nền? 3/ Bài mới: Giới thiệu bài : Chúng ta đã biết cách tô màu và tô màu bằng màu nền rồi. Làm thế nào để không cần thước kẻ và bút chúng ta vẫn có thể vẽ được các đoạn thẳng? Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về cách vẽ đường thẳng như thế nào. Bài mới bài 3: “Vẽ đoạn thẳng”. Hoạt động của Thầy Người thực hiện: Lê Văn Tài Hoạt động của Trò Trang 9 Sáng kiến kinh nghiệm Hoạt động 1: (8’) Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng I. Giới thiệu lại cách nối các đoạn thẳng. ? Muốn vẽ đường thẳng ta dùng - HS trả lời. công cụ nào? - 1 HS nhận xét. ? Muốn vẽ được hình vuông em - HS trả lời : ta nối các đoạn phải làm thế nào? thẳng để tạo thành hình vuông. - 1,2 HS nhận xét GV chốt : Muốn vẽ được hình - Chú ý. vuông chúng ta nối đoạn thẳng - HS thực hiện trên máy GV. với nhau. - Nhận xét. GV Gọi 1,2 học sinh lên làm thử. - Chú ý quan sát máy chiếu. GV Gọi 1 HS nhận xét II. Thực hành vẽ các hình theo GV làm mẫu vẽ hình vuông mẫu. Hoạt động 2: (23’) Bài 1: Vẽ hình tam giác, 3 cạnh có 3 màu khác nhau (đỏ, vàng, xanh) và tô màu hồng bên trong ? Bạn nào có thể nêu cho thầy - HS trả lời. cách thực hiện bài này? - Nhận xét. - GV nhận xét và đưa ra cách - Chú ý quan sát máy chiếu làm. - HS thực hành vào máy của mình. - Gọi 1 HS làm tốt lên bảng thực hành. - 1 HS làm tốt lên thực hành. - GV quan sát giúp đỡ, nhắc nhở - HS chú ý. học sinh yếu, tuyên dương những - HS khá giỏi thực hành. học sinh làm tốt. Người thực hiện: Lê Văn Tài Trang 10 Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng - GV yêu cầu HS làm bài tập. - Gọi 1 HS làm tốt lên bảng thực hành. - GV quan sát giúp đỡ, nhắc nhở - HS trả lời. học sinh yếu, tuyên dương những - 1,2 HS nhận xét. học sinh làm tốt. Bài 2: Vẽ cái thang - HS chú ý quan sát. hình 70 SGK Tr61 ? Bài này có gì khác so với bài tập 1? - GV chốt: Với bài tập này 2 cái chân các em không được kết hợp với phím Shift mà đặt đoạn thẳng - HS đọc đề bài SGK. dưới 1 góc chéo. - Gọi 1 HS làm tốt lên thực hành. - GV quan sát giúp đỡ học, nhắc nhở sinh yếu, tuyên dương những học sinh làm tốt. Câu 3: (Dành cho HS khá giỏi) vẽ cái đình - HS trả lời. - 1,2 HS nhận xét. - Thực hành. - 1 HS làm tốt lên bảng làm - HS ở dưới chú ý quan sát. hình 71 Tr 61 SGK ? Bạn nào có thể cho thầy biết cách vẽ bài này? - GV Gọi 1,2 HS nhận xét. - GV hướng dẫn vẽ - HS khá giỏi thực hành trên máy IV/ CỦNG CỐ, HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Ở NHÀ: Người thực hiện: Lê Văn Tài Trang 11 Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng 1. Củng cố: - Câu 1: Để vẽ được đường thẳng đứng hoặc đường nằm ngang chúng ta phải vẽ như thế nào? - Câu 2: Em hãy cho biết nếu vẽ đoạn thẳng ta thực hiên mấy bước? Kể tên? 2. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - Về nhà học lại và xem trước bài thực hành “T1, T2, T3, T4, T5, T6” Biện pháp 3. Biện pháp sưu tầm một số trò chơi có ích để rèn luyện về cách sử dụng chuột (Sticks), luyện ngón khi sử dụng bàn phím (Mario Typing), phần mềm luyện tư duy, tính toán, nhanh nhạy, giải trí. Biện pháp 4. Biện pháp hệ thống các bài tập thực hành, các bài tập phù hợp với nội dung của bài giảng, học sinh ứng dụng môn Mỹ thuật, học được từ môn Mỹ Thuật để vẽ những hình ảnh sao cho sinh động, hài hoà thẩm mĩ. Ví dụ: Bài em tập vẽ. Giáo viên dạy tô màu nền bằng chuột phải chuột, và tô màu vẽ bằng nút trái chuột nhưng học sinh chưa hiểu được màu sẽ được tô như thế nào. Chỉ khi thực hành học sinh mới thực sự hiểu rằng tô màu nền ta nhấn nút chuột phải, khi tô màu vẽ ta nhấn nút chuột trái. Người thực hiện: Lê Văn Tài Trang 12 Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng - Giáo viên nên tận dụng những phương tiện sẵn có của môn Tin học áp dụng vào trong giảng dạy lý thuyết để học sinh dễ quan sát và nhận biết, giúp cho buổi thực hành có hiệu quả hơn. Ví dụ: Bài tập tô màu bằng màu nền. Giáo viên giao bài tập thực hành, sau đó hướng dẫn (theo nhóm) trực tiếp trên máy cho học sinh dễ quan sát thao tác của giáo viên, trong khi thực hành, nếu em học sinh nào chưa thực hành được, giáo viên lại hướng dẫn cho em đó hoặc bắt tay em đó và hướng dẫn các thao tác. Các bài tập không quá dài, nâng dần từ mức đơn giản đến phức tạp, ngoài ra giáo viên cũng phải kết hợp những bài đã học trước để học sinh ôn lại và vận dụng tô màu một cách có hệ thống. Ở hình a là một chiếc thuyền chưa được tô màu, học sinh phải vận dụng kiến thức đã học để tô màu bằng màu nền như hình b. Ngoài kiến thức tô màu học sinh phải vận dụng cách phóng to thu nhỏ để tô vào những chỗ nhỏ nhất. Biện pháp 5. Biện pháp hướng dẫn học sinh tập soạn thảo văn bản trên máy tính, phân công các nhóm làm bài thực hành sau đó các nhóm tự chấm điểm. Ví dụ: Tập gõ nội dung bài thơ sau: Vui sao khi chom vao he Xon xao tieng se tieng ve bao mua Ron rang la mot con mua Tren dong bong lua cũng vua uon cau Người thực hiện: Lê Văn Tài Trang 13 Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng Trần Đăng Khoa Biện pháp 6. Biện pháp trong giờ thực hành giáo viên nên tạo sự tranh đua giữa các nhóm bằng cách phân công các nhóm làm bài thực hành, sau đó các nhóm nhận xét chấm điểm (dưới sự chỉ dẫn của giáo viên) của nhau để tạo được sự hào hứng học tập và sáng tạo trong quá trình thực hành. Qua kiểm tra và khảo sát tôi đã dùng các biện pháp để giúp đ ỡ các em, các em đã bi ết s ử dụng máy tính, thao tác nhanh hơn và thành thạo hơn. Nhưng bên cạnh đó vẫn còn chậm khi thao tác với máy tính, nên kết quả khảo sát như sau: Mức độ thao tác Thao tác nhanh, đúng Thao tác đúng Thao tác chậm Chưa biết thao tác Tranh đua giữa các nhóm Số HS Tỷ lệ 3/15 20,0% 7/15 46,7% 4/15 26,7% 1/15 6,6% Biện pháp 7. Biện pháp tận dụng những nguồn tài nguyên sẵn có của máy vi tính, hoặc truy cập mạng để tìm kiếm thông tin, tìm kiếm tài nguyên trên Internet phục vụ cho quá trình dạy và học. Muốn có giờ dạy đạt hiệu quả cao, bản thân mỗi giáo viên dạy Tin học nhận thức được cần phải có kế hoạch bồi dưỡng Tin học cho bản thân bằng cách tự tìm tòi, tham khảo các tài liệu có liên quan và có thể học tập các đồng nghiệp của trường bạn. Bên cạnh tìm hiểu kiến thức về Tin học, giáo viên cũng phải tìm hiểu các kiến thức khác như văn hoá, kinh tế, chính trị, xã hội để tự nâng cao nhận thức của bản thân. 3.1 Các biện pháp nghiên cứu và thực hiện giải pháp : 3.1.1 Biện pháp nghiên cứu : - Chọn đề tài và xác định mục tiêu thực hiện sau đó đề ra kế hoạch thực hiện. - Nghiên cứu tài liệu, nghiên cứu trên thực tế lớp học. - Lấy thực nghiệm để kiểm chứng lại kết quả nghiên cứu. - Nhận xét và rút ra kết luận, kinh nghiệm cần thực hiện. Người thực hiện: Lê Văn Tài Trang 14 Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng 3.1.2 Biện pháp thực hiện : - Đọc nhiều tài liệu để tìm ra những giải pháp hữu hiệu trong quá trình dạy học. - Luôn dùng biện pháp thực nghiệm để kiểm chứng . - Rút kinh nghiệm sau mỗi hoạt động. 4. Kết quả chuyển biến của đối tượng : - Trên đây là bảng thống kê số liệu tình hình học sinh hiểu và vận dụng tốt môn Tin học của 15 học sinh lớp 3/1 Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng. Qua quá trình áp dụng vào giảng dạy tin học khối 3, so sánh với bảng tổng hợp trước đó đã thu đ ược kết quả như sau: Mức độ thao tác Trước khi thực Sau khi thực Tỷ lệ hiện sáng kiến hiện sáng kiến Số HS Tỷ lệ tăng, Số HS Tỷ lệ Thao tác nhanh, đúng 3/15 20% 5/15 33,3% Thao tác đúng 6/15 40% 8/15 53,3% Thao tác chậm 4/15 26,7% 2/15 13,3% Chưa biết thao tác 2/15 13,3% 0/15 0% giảm Tăng: 13,3% Tăng: 13,3% Giảm: 13,4% Giảm: 13,3% Từ bảng kết quả trên cho thấy các biện pháp áp dụng vào việc dạy học Tin học lớp 3 đã trình bày ở trên các em không những nắm chắc kiến thức mà còn thấy các em học tập phấn khởi hơn, tiếp thu bài nhanh hơn, có chất lượng thực sự. Ít có trường hợp không hiểu bài, phần đông là thuộc bài và làm được bài ngay tại lớp, giảm thiểu tối đa thời gian học thêm ở nhà. III. KẾT LUẬN: Người thực hiện: Lê Văn Tài Trang 15 Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng Nâng cao hiệu quả giáo dục luôn là vấn đề cấp bách đựơc đặt lên hàng đầu trong sự nghiệp giáo dục. Dạy tốt - học tốt là mục tiêu mà những người làm công tác giáo dục hướng tới . Trong những năm gần đây, nhiều nội dung của công tác thi đua trong nghành giáo dục đã đựơc cụ thể hoá bằng các cuộc vận động “ Hai không” cuộc vận động “ Mỗi thầy cô giáo là tấm gương tự học và sáng tạo” phong trào “ Xây dựng trường học thân thiện - Học sinh tích cực”. Những cái tên như thế đã thực sự gắn với trách nhiệm và đựơc sự ửng hộ của các thầy cô giáo, các bậc phụ huynh và toàn xã hội. Theo tôi song song với việc bồi dưỡng nhân tài, nâng cao chất lượng giáo dục thì việc đưa giảng dạy bộ môn tin học là nhiệm vụ cần thiết và cấp bách góp phần nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực phù hợp với việc phát triển kinh tế xã hội trong thời kỳ mới - Thời kỳ bùng nổ công nghệ thông tin phù hợp với quan điểm của Đảng là: Phấn đấu nước ta tới 2020 là nước công nghiệp hiện đại và ngay trong nhiệm vụ năm học 2011/2012 Bộ trưởng giáo dục đào tạo nhấn mạnh: Khẩn trương triển khai chương trình phát triển nguồn nhân lực CNTT và đề án dạy Tin học ứng dụng CNTT và truyền thông của ngành. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp dạy - học và công tác quản lý giáo dục.Tiếp tục thực hiện tổ chức dạy học môn Tin học theo Chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm theo Quyết định số 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 05 tháng 5 năm 2006 của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Sáng kiến kinh nghiệm mang nội dung “Một số biện pháp dạy tốt môn Tin học ở lớp 3/1 Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng” sẽ phần nào giúp các đồng nghiệp có thêm những kinh nghiệm nhằm góp phần quan trọng vào việc giảng dạy bộ môn tin học còn mới mẻ trong trường tiểu học hiện nay đặc biệt là những trường đang bắt đầu áp dụng bộ môn tin học trong trường tiểu học. Những biện pháp tôi vừa trình bày không phải quá xa lạ đối với chúng ta, nó tựa như những thứ “Rau cỏ trị bệnh” mà ta bắt gặp trong cuộc sống đời thường. Bất cứ ai cũng có thể hiểu và áp dụng được. Tuy vậy, trong thực tế không phải lúc nào cũng đựơc giáo viên chú trọng nó đòi hởi ở lương tâm người thầy, cần phải coi học sinh như chính những đứa con của mình. Khi những cố gắng của người Người thực hiện: Lê Văn Tài Trang 16 Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng giáo viên đạt kết quả tốt, được học sinh tin yêu. Đó mới chính là phần thưởng lớn nhất trong cuộc đời dạy học của mình. Tôi mong muốn những biện pháp cũng như quan điểm của mình được quý vị đón nhận và áp dụng triển khai trong để chứng minh tính khả thi của sáng kiến kinh nghiệm rất mong Ban giám hiệu và các đồng chí đồng nghiệp góp ý kiến để sáng kiến kinh nghiệm ngày càng hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn BGH, và các đồng nghiệp đã giúp đỡ tôi hoàn thành đề tài này . Trên đây là một số biện pháp dạy tốt tin học ở lớp 3/1 Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng nhằm nâng dần chất lượng học sinh học môn Tin học. Là một giáo viên thì chắc hẳn ai cũng muốn học sinh của mình học giỏi, chính vì thế mỗi giáo viên phải không ngừng học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, tìm tòi hơn nữa, tìm ra nhiều biện pháp để giáo dục học sinh của mình học tập tốt hơn đặc biệt là đối với học sinh học môn Tin học. 1. Tóm lược giải pháp: Trước thực tế đó ta cần đề ra một số biện pháp cụ thể để góp phần giúp các em hiểu và vận dụng học tốt môn tin học ở lớp ba cụ thể như sau: - Tìm tòi sáng tạo cách dạy, cách học tạo sự hứng thú tiếp thu bài cho học sinh. - Yêu nghề, mến trẻ, nâng cao tay nghề nghiệp vụ. - Thăm lớp, dự giờ, học tập phương pháp giảng dạy các bộ môn khác. - Thực hiện tốt các quy định của ngành đề ra. - Người thầy trước hết phải là người thực sự say sưa với chuyên môn, thực sự tâm huyết với nghề nghiệp. - Hiểu rõ vai trò quan trọng của việc sử dụng đồ dùng dạy học và truyền đạt kiến thức cho học sinh dễ hiểu nhất. - Tích cực đào sâu nghiên cứu học hỏi ở đồng nghiệp để có kinh nghiệm dạy cho tốt hơn. 2. Phạm vi đối tượng áp dụng: Với sáng kiến này chúng ta hoàn toàn có thể áp dụng ở mọi đối tượng học sinh lớp ba ở bất cứ trường nào và cũng có thể áp dụng liên tục xuyên suốt quá Người thực hiện: Lê Văn Tài Trang 17 Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng trình học tiểu học để giúp học sinh hiểu và vận dụng tốt môn Tin học lớp ba ở bậc tiểu học. 3. Kiến nghị với các cấp: Trong mỗi công việc nói chung và trong công tác giảng dạy tin học nói riêng, việc tự rút kinh nghiệm và khắc phục các khó khăn bằng các hình thức trợ giúp khác là rất cần thiết đối với bản thân người làm công tác đó, nhằm giúp hạn chế tối đa việc lặp đi lặp lại để giải thích mà vẫn không rõ ràng và hết được ý nghĩa nhất là trong công tác giảng dạy thì việc lặp đi lặp lại sẽ gây nhàm chán cho giáo viên, cho học sinh, học tập sẽ mệt mỏi và hiệu quả rất hạn chế, mỗi lần vấp phải tôi đều ghi chép để lần sau tìm cách khắc phục, tất cả chỉ mong muốn làm sao cho chính bản thân được thoải mái trong việc giảng dạy đồng thời học sinh tiếp thu kiến thức được nhanh chóng và tốt hơn. Qua kinh nghiệm này, tôi hy vọng Bộ Giáo dục - Đào tạo, Phòng Giáo dục Đào tạo cũng như các ban ngành có liên quan tới trường học ngày càng quan tâm nhiều hơn nữa và đầu tư trang, thiết bị và đồ dùng dạy học hiện đại, để nâng cao chất lượng giảng dạy và đào tạo cho học sinh. * Nhà trường: Môn tin học là môn chủ yếu thực hành trên máy tính là dụng cụ học tập có giá trị cao về vật chất do đó cần có sự quan tâm đúng mức của các cấp các ngành và nhà trường tạo điều kiện sắm sửa máy móc, trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học môn Tin học để giúp cho các em có điều kiện học tập tốt nhất. * Giáo viên: Tích cực tham mưu với nhà trường để tăng cường nâng cấp máy, trang thiết bị dạy học. * Phụ huynh học sinh: Cần có sự quan tâm đúng mực quản lý thời gian và tạo điều kiện mua sắm máy tính để các em thực hành ở nhà. Trên đây là một số biện pháp mà tôi đã áp dụng vào dạy tin học khối 3. Tuy nhiên còn nhiều yếu tố khách quan và chủ quan và vẫn còn nhiều mặt hạn chế. Rất mong được sự đóng góp ý kiến của đồng nghiệp để đề tài của tôi có hiệu quả hơn. Người thực hiện: Lê Văn Tài Trang 18 Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng Xin chân thành cảm ơn! Tuyên Bình Tây, ngày 20 tháng 12 năm 2016 Người viết Lê Văn Tài Người thực hiện: Lê Văn Tài Trang 19 Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Nguyễn Thị Hồng Tài liệu tham khảo. - Sách giáo khoa Tin hoc quyển 1, sách giáo viên quyển 1. - Bài tập Tin học quyển 1 – Lê Thị Hồng Loan – NXBVHTT – 2009 - Tài liệu tham khảo học tập Tin học – Huỳnh Kim Sen – NXBGD – 2010 - Các website có liên quan: http://www.violet.vn, http://www.tailieu.vn, Người thực hiện: Lê Văn Tài Trang 20