Tài liệu Mẫu báo cáo thực tập kế toán 6

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n Lêi më ®Çu §¹i héi IX §¶ng Céng s¶n ViÖt nam ®· chØ râ "Ph¸t huy søc m¹nh d©n téc, tiÕp tôc ®æi míi, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc ViÖt nam x· héi chñ nghÜa...." (trÝch V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX). Víi môc tiªu x©y dùng n-íc ta trë thµnh mét n-íc cã nÒn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, §¶ng vµ Nhµ n-íc ph¶i x©y dùng mét ®-êng lèi chiÕn l-îc ®óng ®¾n , phï hîp víi t×nh h×nh cô thÓ cña n-íc ta . Bªn c¹nh ®ã nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng víi tÝnh khèc liÖt cña nã còng lµ mét vÊn ®Ò kh«ng gi¶n ®¬n do ®ã chóng ta ph¶i cã nh÷ng b-íc chuyÓn m×nh cho phï hîp. Trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi ®ã mçi doanh nghiÖp, ®Ó thùc hiÖn tèt môc tiªu cña h¹ch to¸n kinh tÕ lµ s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i cã l·i ®ßi hái lu«n ®æi míi bé m¸y vµ c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ. H¹ch to¸n kÕ to¸n lµ khoa häc - thu nhËn, xö lý vµ cungcÊp th«ng tin vÒ tµi s¶n vµ sù vËn ®éng cña tµi s¶n trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ nh»m kiÓm tra gi¸m s¸t ho¹t ®éng tµi chÝnh kinh tÕ cña ®¬n vÞ. KÕ to¸n lµ mét c«ng cô quan träng cña qu¶n lý kinh tÕ. §Ó cã thÓ ®¸p øng tèt h¬n cho c«ng t¸c qu¶n lý ®ßi hái ph¶i lµm tèt c«ng t¸c kÕ to¸n trong ®ã tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n lµ mét néi dung quan träng. ChØ cã tæ chøc hîp lý ®óng ®¾n c«ng t¸c kÕ to¸n míi phôc vô tèt cho c¸c cÊp l·nh ®¹o vµ qu¶n lý kinh doanh ë mçi doanh nghiÖp. ë ViÖt nam hÖ thèng chuÈn mùc kÕ to¸n ®· ®-îc ban hµnh: 04 chuÈn mùc kÕ to¸n ®Çu tiªn ®-îc Ban hµnh theo quyÕt ®Þnh 149/2001/Q§-BTC ngµy 31/12/2001 vµ 06 chuÈn mùc tiÕp theo ®-îc Ban hµnh theo quyÕt ®Þnh 165/2002/Q§-BTC ngµy 31/12/2002 bªn c¹nh ®ã lµ Th«ng t- 89/2002/TT-BTC Ban hµnh ngµy 9/10/2002 ®· thÓ hiÖn néi dung cña c¸c chuÈn mùc quèc tÕ ë nh÷ng møc ®é nhÊt ®Þnh vµ ®-îc ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp trªn ph¹m vi c¶ n-íc. TrÇn ThÞ H»ng - KTDN 1E Trang 1 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n Ho¹t ®éng kinh doanh th-¬ng m¹i lµ mét ho¹t ®éng kinh tÕ mang tÝnh ®Æc thï. Ph¹m vi ho¹t ®éng cña nã rÊt réng bao gåm c¶ bu«n b¸n néi ®Þa vµ bu«n b¸n quèc tÕ. Nãi ®Õn bu«n b¸n lµ nãi ®Õn mua hµng ho¸ vµo vµ b¸n hµng ho¸ ra ®ã chØ lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng chÝnh yÕu cña doanh nghiÖp th-¬ng m¹i, ho¹t ®éng mua b¸n hµng ho¸ hay cßn gäi lµ l-u chuyÓn hµng ho¸ v« cïng quan träng trong nhiÒu ho¹t ®éng kh¸c nhau cña doanh nghiÖp th-¬ng m¹i. Nã quyÕt ®Þnh ®Õn lîi nhuËn cña doanh nghiÖp, v× cã l-u chuyÓn hµng ho¸ th× míi cã chªnh lÖch gi÷a gi¸ b¸n vµ gi¸ mua. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng hiÖn nay th× môc ®Ých cuèi cïng cña doanh nghiÖp lµ lîi nhuËn. Do ®ã viÖc tæ chøc kinh doanh vµ qu¶n lý kinh doanh th-¬ng m¹i ®Æt ra nh÷ng yªu cÇu ph¶i c¶i thiÖn mäi c«ng t¸c trong doanh nghiÖp mµ hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n lµ kh«ng thÓ thiÕu ®Ó cã thÓ ®¹t ®-îc lîi nhuËn cao. Qua qu¸ tr×nh häc tËp vµ nghiªn cøu t¹i tr-êng Cao §¼ng Céng §ång H¶i Phßng, qua thêi gian t×m hiÓu thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty Ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng víi tÇm quan träng cña nghiÖp vô l-u chuyÓn hµng ho¸ trong doanh nghiÖp t«i ®· chän ®Ò tµi: "Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n l-u chuyÓn hµng ho¸ t¹i C«ng ty Ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng" cho chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh. Néi dung cña chuyªn ®Ò bao gåm 3 phÇn: PhÇn I: C¬ së lý luËn vÒ h¹ch to¸n nghiÖp vô l-u chuyÓn hµng ho¸ trong doanh nghiÖp th-¬ng m¹i. PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c l-u chuyÓn hµng ho¸ t¹i C«ng ty ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng. Ph©n III: Hoµn thiÖn c«ng t¸c l-u chuyÓn hµng ho¸ t¹i C«ng ty ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng. TrÇn ThÞ H»ng - KTDN 1E Trang 2 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n phÇn i: C¬ së lý luËn vÒ h¹ch to¸n nghiÖp vô l-u chuyÓn hµng ho¸ trong doanh nghiÖp th-¬ng m¹i I. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh th-¬ng m¹i vµ nhiÖm vô h¹ch to¸n 1. §Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng kinh doanh th-¬ng m¹i. Ho¹t ®éng kinh doanh th-¬ng m¹i lµ ho¹t ®éng l-u th«ng ph©n phèi hµng ho¸ trªn thÞ tr-êng bu«n b¸n cña tõng quèc gia riªng biÖt hoÆc gi÷a c¸c quèc gia víi nhau, nãi mét c¸ch cô thÓ lµ ho¹t ®éng ®ã thùc hiÖn qu¸ tr×nh l-u chuyÓn hµng ho¸ tõ n¬i s¶n xuÊt tíi n¬i tiªu dïng, ho¹t ®éng th-¬ng m¹i mang nh÷ng ®Æc ®iÓm chñ yÕu sau: – L-u chuyÓn hµng ho¸ lµ ho¹t ®éng kinh tÕ c¬ b¶n cña kinh doanh th-¬ng m¹i, ®ã lµ sù tæng hîp c¸c ho¹t ®éng thuéc c¸c qu¸ tr×nh mua b¸n, trao ®æi vµ dù tr÷ hµng ho¸. – §èi t-îng kinh doanh th-¬ng m¹i lµ c¸c lo¹i hµng ho¸ ®-îc ph©n lo¹i theo tõng ngµnh hµng: + Hµng vËt t- thiÕt bÞ. + Hµng c«ng nghÖ phÈm tiªu dïng + Hµng l-¬ng thùc, thùc phÈm chÕ biÕn. – Ph-¬ng thøc l-u chuyÓn hµng ho¸ cña qu¸ tr×nh l-u chuyÓn hµng ho¸ th«ng qua hai ph-¬ng thøc b¸n bu«n vµ b¶n lÎ, trong ®ã: b¸n bu«n lµ b¸n hµng ho¸ cho ng-êi kinh doanh trung gian mµ kh«ng b¸n th¼ng cho ng-êi tiªu dïng, b¸n lÎ lµ b¸n th¼ng cho ng-êi tiªu dïng cuèi cïng. – B¸n bu«n vµ b¸n lÎ hµng ho¸ ®-îc thùc hiÖn b»ng nhiÒu h×nh thøc b¸n th¼ng, b¸n qua kho, b¸n trùc tiÕp vµ göi b¸n qua ®¹i lý, ký göi. TrÇn ThÞ H»ng - KTDN 1E Trang 3 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n – Tæ chøc kinh doanh th-¬ng m¹i cã thÓ theo mét trong c¸c m« h×nh nh-: tæ chøc b¸n bu«n, tæ chøc b¸n lÎ, chuyªn doanh hoÆc kinh doanh tæng hîp hoÆc chuyÓn m«i giíi... ë c¸c quy m« tæ chøc quÇy, cöa hµng, c«ng ty, tæng c«ng ty... 2. §Æc ®iÓm h¹ch to¸n trong doanh nghiÖp kinh doanh th-¬ng m¹i. a. Ho¹t ®éng kinh tÕ chñ yÕu cña c¸c doanh nghiÖp kinh doanh th-¬ng m¹i lµ l-u chuyÓn hµng ho¸, do ®ã c«ng t¸c kÕ to¸n ë c¸c doanh nghiÖp th-¬ng m¹i bao gåm 3 phÇn hµnh c¬ b¶n: – H¹ch to¸n qu¸ tr×nh mua hµng: trong phÇn hµnh nay, kÕ to¸n cña c¸c doanh nghiÖp th-¬ng m¹i ph¶i ph¶n ¸nh ®-îc qu¸ tr×nh h×nh thµnh vèn hµng ho¸. – H¹ch to¸n qu¸ tr×nh dù tr÷ hµng ho¸: trong phÇn hµnh nµy, kÕ to¸n cña c¸c doanh nghiÖp th-¬ng m¹i ph¶i theo dâi ®-îc t×nh h×nh tån kho cña tõng lo¹i hµng ho¸. – H¹ch to¸n qu¸ tr×nh b¸n hµng: trong phÇn hµnh nµy, kÕ to¸n cña c¸c doanh nghiÖp th-¬ng m¹i ph¶n ¸nh ®-îc qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp th-¬ng m¹i. b. §Æc ®iÓm vÒ tÝnh gi¸ hµng ho¸ trong kinh doanh th-¬ng m¹i. BiÖn ph¸p thÝch hîp trong viÖc qu¶n lý qu¸ tr×nh thu mua tiªu thô hµng ho¸ ®em l¹i lîi nhuËn cao nhÊt th× khi h¹ch to¸n hµng ho¸ cÇn ph¶i tÝnh chÝnh x¸c gi¸ trÞ hµng ho¸ lu©n chuyÓn. Nguyªn t¾c c¬ b¶n cña kÕ to¸n l-u chuyÓn hµng ho¸ lµ h¹ch to¸n theo gi¸ thùc tÕ, tøc lµ gi¸ trÞ cña hµng ho¸ ph¶n ¶nh trªn c¸c sæ kÕ to¸n tæng hîp, trªn b¶ng c©n ®èi tµi s¶n vµ b¸o c¸o tµi chÝnh kh¸c ph¶i lµ gi¸ ®-îc tÝnh dùa vµo c¸c c¨n cø cã tÝnh kh¸ch quan. * TÝnh gi¸ thùc tÕ cña hµng ho¸ nhËp kho Gi¸ thùc tÕ cña hµng ho¸ nhËp kho ®-îc x¸c ®Þnh theo tõng nguån nhËp. – §èi víi hµng ho¸ mua ngoµi nhËp kho th× gi¸ thùc tÕ cña hµng nhËp bao gåm: TrÇn ThÞ H»ng - KTDN 1E Trang 4 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n + Gi¸ ho¸ ®¬n: gi¸ mua ghi tªn ho¸ ®¬n (ch-a cã thuÕ GTGT) + ThuÕ GTGT ®èi víi c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp. + ThuÕ nhËp khÈu (nÕu cã) + C¸c kho¶n gi¶m gi¸ ®-îc ng-êi b¸n hµng ho¸ chÊp nhËn, ghi gi¶m gi¸ thùc tÕ cña hµng nhËp kho. C¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh mua hµng ë doanh nghiÖp th-¬ng m¹i nh- chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, tiÒn hoa hång cho ®¹i lý mua... th× kh«ng tÝnh vµo gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ nhËp kho mµ ®-îc tËp hîp riªng vµ ph©n bæ th¼ng vµo gi¸ vèn hµng ho¸. – §èi víi hµng gia c«ng xong nhËp kho th× gi¸ thùc tÕ nhËp kho lµ trÞ gi¸ thùc tÕ xuÊt kho vµ chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh gia c«ng nh- chi phÝ vËn chuyÓn bèc dì, tiÒn thuª gia c«ng, chi phÝ nh©n viªn. – §èi víi hµng ho¸ göi b¸n, hoÆc ®· bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i nhËp kho th× gi¸ thùc tÕ nhËp kho lµ gi¸ trÞ thùc tÕ ®· x¸c ®Þnh t¹i thêi ®iÓm b¸n hoÆc göi b¸n. * TÝnh gi¸ hµng ho¸ xuÊt kho. Nguyªn t¾c khi h¹ch to¸n gi÷ thùc tÕ cña hµng ho¸ xuÊt kho ph¶i tÝnh trªn c¬ së gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ nhËp kho. Tuy nhiªn, c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm hµng ho¸ lu©n chuyÓn cña tõng doanh nghiÖp mµ lùa chän, ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thÝch hîp. C¸c ph-¬ng ph¸p th-êng sö dông. – NhËp tr-íc - xuÊt tr-íc (FIFO) – NhËp sau - xuÊt tr-íc (LIFO) – B×nh qu©n c¶ kú dù tr÷ – B×nh qu©n liªn ho·n, hÖ sè gi¸... c. nhiÖm vô h¹ch to¸n trong doanh nghiÖp kinh doanh th-¬ng m¹i. Trong kinh doanh th-¬ng m¹i, cÇn xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm quan hÖ th-¬ng m¹i vµ vÞ thÕ kinh doanh víi c¸c b¹n hµng ®Ó t×m ®-îc ph-¬ng thøc giao dÞch mua b¸n thÝch hîp nh»m ®em l¹i lîi Ých lín nhÊt cho ®¬n vÞ. Do ®ã, kÕ to¸n l-u chuyÓn hµng ho¸ nãi chung trong c¸c ®¬n vÞ th-¬ng m¹i cÇn thùc hiÖn ®Çy ®ñ TrÇn ThÞ H»ng - KTDN 1E Trang 5 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n c¸c nhiÖm vô ®Ó cung cÊp th«ng tin cho ng-êi qu¶n lý ®-a ra ®-îc c¸c quyÕt ®Þnh h÷u hiÖu, ®ã lµ: – Ghi chÐp sè l-îng, chÊt l-îng vµ gi¸, phÝ chi tiªu mua hµng theo chøng tõ ®· lËp trªn hÖ thèng sè thÝch hîp. – Ph©n bæ hîp lý chi phÝ mua hµng cho l-îng hµng ®· b¸n vµ tån cuèi kú. – Ph¶n ¸nh kÞp thêi khèi l-îng hµng ho¸, ghi nhËn doanh thu b¸n hµng vµ c¸c chØ tiªu liªn quan kh¸c (gi¸ vèn, doanh thu thuÇn...) cña khèi l-îng hµng b¸n. – KÕ to¸n qu¶n lý chÆt chÏ t×nh h×nh biÕn ®éng vµ dù tr÷ kho hµng ho¸, ph¸t hiÖn xö lý kÞp thêi hµng ho¸ ø ®äng. – Lùa chän ph-¬ng ph¸p vµ x¸c ®Þnh ®óng gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n ®Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c cña chØ tiªu l·i gép hµng ho¸. – X¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng vµ thùc hiÖn chÕ ®é b¸o c¸o hµng ho¸ vµ b¸o c¸o b¸n hµng. – II. Theo dâi vµ thanh to¸n kÞp thêi c«ng nî víi nhµ cung cÊp vµ kh¸ch hµng. C«ng t¸c h¹ch to¸n l-u chuyÓn hµng ho¸ 1. Ph-¬ng ph¸p vµ tµi kho¶n h¹ch to¸n l-u chuyÓn hµng ho¸. a. Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n. Khi h¹ch to¸n kÕ to¸n cã thÓ ¸p dông ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn hoÆc ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. Ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn lµ ph-¬ng ph¸p theo dâi vµ ph¶n ¸nh t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng gi¶m hµng ho¸ mét c¸ch th-êng xuyªn, liªn tôc trªn c¸c tµi kho¶n tõng lo¹i hµng tån kho. Ph-¬ng ph¸p nµy th-êng ®-îc sö dông ë nh÷ng doanh nghiÖp th-¬ng m¹i kinh doanh Ýt mÆt hµng, cã ®iÒu kiÖn kiÓm kª chÝnh x¸c tõng nghiÖp vô nhËp xuÊt kho. Ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ ph-¬ng ph¸p kh«ng theo dâi mét c¸ch th-êng xuyªn, liªn tôc vÒ t×nh h×nh biÕn ®éng cña hµng ho¸ trªn c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh tõng lo¹i hµng tån kho mµ chØ ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tån kho ®Çu kú vµ cuèi kú cña chóng trªn c¬ së kiÓm kª cuèi kú, x¸c ®Þnh l-îng tån kho thùc tÕ víi TrÇn ThÞ H»ng - KTDN 1E Trang 6 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n l-îng xuÊt ra. Ph-¬ng ph¸p nµy th-êng ®-îc sö dông ë nh÷ng doanh nghiÖp th-¬ng m¹i kinh doanh nhiÒu mÆt hµng hµng ho¸ hoÆc hµng ho¸ ®-îc xuÊt th-êng xuyªn, kh«ng cã ®iÒu kiÖn lËp chøng tõ cho tõng lÇn xuÊt hµng. b. Tµi kho¶n sö dông. §Ó ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô l-u chuyÓn hµng ho¸ trong kinh doanh th-¬ng m¹i, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau: * C¸c tµi kho¶n sö dông chung cho c¶ ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn vµ ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. Thuéc lo¹i nµy bao gåm c¸c tµi kho¶n kh«ng liªn quan ®Õn hµng tån kho mµ chØ liªn quan tíi doanh thu vµ kÕt qu¶ nh- c¸c tµi kho¶n 511, 512, 521, 531, 532, 641, 642, 1422, 911... * C¸c tµi kho¶n chØ dïng cho ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn. §èi víi c¸c doanh nghiÖp th-¬ng m¹i h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn, ngoµi c¸c tµi kho¶n ®· ®-a ra ë trªn th× kÕ to¸n cßn sö dông c¸c tµi kho¶n sau: – Tµi kho¶n 156 "Hµng ho¸" Dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ t¹i kho, t¹i quÇy, chi tiÕt theo tõng kho, quÇy, tõng lo¹i, nhãm... hµng ho¸. Bªn Nî: Ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm t¨ng gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ t¹i kho, t¹i quÇy (gi¸ mua vµ chi phÝ thu mua). Bªn Cã: + TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng xuÊt kho, xuÊt quÇy. + PhÝ thu mua ph©n bæ cho hµng tiªu thô d- Nî: TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ tån kho, tån quÇy. Tµi kho¶n 156 chi tiÕt thµnh: + Tµi kho¶n 1561: Gi¸ mua hµng ho¸ + Tµi kho¶n 1562: Chi phÝ thu mua hµng ho¸. – Tµi kho¶n 157 "Hµng göi b¸n": Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ mua hµng cña hµng göi b¸n, ký göi, ®¹i lý ch-a ®-îc chÊp nhËn. Tµi kho¶n nµy ®-îc më chi tiÕt theo tõng lo¹i hµng, tõng lÇn göi hµng tõ khi göi ®i ®Õn khi ®-îc chÊp nhËn thanh to¸n. TrÇn ThÞ H»ng - KTDN 1E Trang 7 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n Bªn Nî: Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ thùc tÕ cña hµng ho¸ ®· chuyÓn b¸n hoÆc giao cho bªn nhËn ®¹i lý, ký göi. Bªn Cã: TrÞ gi¸ hµng ho¸ ®· ®-îc kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n hoÆc ®· thanh to¸n. D- Nî: TrÞ gi¸ hµng ho¸ ®· göi ®i nh-ng ch-a ®-îc kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n. – Tµi kho¶n 151 "Hµng mua ®ang ®i trªn ®-êng": Dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ thùc tÕ hµng mua ®ang ®i ®-êng tµi kho¶n nµy ®-îc më chi tiÕt theo tõng chñng lo¹i vµ tõng hîp ®ång kinh tÕ. Bªn Nî: Gi¸ mua theo ho¸ ®¬n ®· nhËn ch-a cã hµng vµ phÝ tæn kÌm theo. Bªn Cã: Gi¸ mua theo ho¸ ®¬n cña sè hµng ®· kiÓm nhËn kho, hoÆc ®· giao nhËn th¼ng cho kh¸ch hµng mua. D- Nî: Hµng mua ®ang trªn ®-êng. - Tµi kho¶n 632 "Gi¸ vèn hµng ho¸: Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn hµng ®· tiªu thô trong kú bao gåm trÞ gi¸ mua cöa hµng tiªu thô vµ phÝ thu mua ph©n bæ cho hµng tiªu thô. Tµi kho¶n nµy cuèi kú kh«ng cã sè d-. Bªn Nî: TËp hîp trÞ gi¸ mua vµ phÝ thu mua ph©n bæ cho hµng tiªu thô trong kú. Bªn Cã: + kÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng tiªu thô trong kú (gi¸ thùc tÕ) + TrÞ gi¸ mua cöa hµng ®· tiªu thô bÞ tr¶ l¹i trong kú. * C¸c tµi kho¶n chØ sö dông cho ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. §èi víi c¸c doanh nghiÖp th-¬ng m¹i h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú, ngoµi c¸c tµi kho¶n chung ®· ®-a ra ë trªn th× kÕ to¸n cßn sö dông nh÷ng tµi kho¶n sau: - Tµi kho¶n 611 (6112) "Mua hµng ho¸": Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng ho¸ mua vµo theo gi¸ thùc tÕ vµ ®-îc më chi tiÕt theo tõng thø, tõng kho, quÇy hµng ho¸. Tµi kho¶n 6112 cuèi kú kh«ng cã sè d-. Bªn Nî: TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ ch-a tiªu thô ®Çu kú vµ t¨ng thªm trong kú do c¸c nguyªn nh©n (mua vµo, nhËn cÊp ph¸t, nhËn vèn gãp...) Bªn Cã: + Gi¶m gi¸ hµng mua vµ hµng mua tr¶ l¹i. TrÇn ThÞ H»ng - KTDN 1E Trang 8 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n + TrÞ gi¸ vèn hµng tiªu thô trong kú cßn l¹i ch-a tiªu thô cuèi kú. – Tµi kho¶n 156 "Hµng ho¸": Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng ho¸ tån kho, tån quÇy, chi tiÕt theo tõng thø, tõng lo¹i, tõng n¬i. Bªn Nî: TrÞ gi¸ hµng tån kho, tån quÇy cuèi kú. Bªn Cã: KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng tån kho, tån quÇy ®Çu kú. D- Nî: TrÞ gi¸ hµng tån kho, tån quÇy - Tµi kho¶n 157 "Hµng göi b¸n": Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ mua hµng cña hµng göi b¸n, ký göi, ®¹i lý ch-a ®-îc chÊp nhËn. Tµi kho¶n nµy ®-îc më chi tiÕt theo tõng lo¹i hµng, tõng lÇn göi hµng tõ khi göi ®Õn khi ®-îc chÊp nhËn thanh to¸n. Bªn Nî: TrÞ gi¸ hµng göi b¸n cuèi kú Bªn Cã: KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng göi b¸n ®Çu kú. D- Nî: TrÞ gi¸ hµng göi b¸n ch-a b¸n ®-îc t¹i thêi ®iÓm kiÓm kª. 2. C¸c h×nh thøc sæ ¸p dông trong h¹ch to¸n l-u chuyÓn hµng ho¸. a. H×nh thøc NhËt ký - Sæ C¸i (NK - SC) §Æc ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ sö dông mét quyÓn sæ kÕ to¸n tæng hîp lµ NhËt ký - Sæ C¸i ®Ó kÕt hîp gi÷a ghi c¸c nghiÖp vô kinh tÕ theo thêi gian (phÇn nhËt ký) víi ghi theo hÖ thèng vµo tõng tµi kho¶n kÕ to¸n (phÇn sæ C¸i). C¸c chøng tõ gèc (hoÆc b¶ng tæng hîp chøng tõ gèc cïng mét lo¹i ph¸t sinh trong ngµy, hoÆc ®Þnh kú ng¾n nhÊt ®Þnh) sau khi ®-îc ®Þnh kho¶n chÝnh x¸c ®-îc ghi mét dßng ë NK - SC. b. H×nh thøc Chøng tõ ghi sæ. §Æc ®iÓm h×nh thøc kÕ to¸n nµy lµ mäi nghiÖp vô kinh tÕ ph¶i c¨n cø vµo chøng tõ gèc hoÆc b¶ng tæng hîp chøng tõ gèc cïng lo¹i, cïng kú ®Ó lËp Chøng tõ ghi sæ sau ®ã ghi vµo sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ tr-íc khi ghi vµo sæ C¸i. Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ lµ sæ kÕ to¸n tæng hîp dïng ®Ó ghi chÐp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo tr×nh tù thêi gian. Sæ nµy võa dïng ®Ó ®¨ng ký c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, qu¶n lý chøng tõ ghi sæ võa ®Ó kiÓm tra, ®èi chiÕu sè liÖu víi b¶ng c©n ®èi ph¸t sinh. Sæ C¸i dïng ®Ó ghi chÐp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t TrÇn ThÞ H»ng - KTDN 1E Trang 9 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n sinh theo tµi kho¶n kÕ to¸n. Trong l-u chuyÓn hµng ho¸, kÕ to¸n nªn sö dông sæ c¸i c¸c tµi kho¶n 156, 511, 632... c. H×nh thøc NhËt ký chung §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chung: TÊt c¶ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ tµi chÝnh ph¸t sinh ®Òu ph¶i ®-îc ghi vµo sæ NhËt ký, mµ träng t©m lµ sæ NhËt ký chung, theo tr×nh tù thêi gian ph¸t sinh vµ ®Þnh kho¶n kÕ to¸n cña nghiÖp vô ®ã, sau ®ã lÊy sè liÖu trªn c¸c sæ NhËt ký ®Ó ghi sæ C¸i theo tõng nghiÖp vô ph¸t sinh. KÕ to¸n sö dông sæ nhËt ký mua hµng vµ sæ nhËt ký b¸n hµng, sæ NhËt ký chung vµ sæ C¸i c¸c tµi kho¶n 156, 511, 632... ®Ó theo dâi, h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô l-u chuyÓn hµng ho¸. d. H×nh thøc nhËt ký - chøng tõ. §Æc ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ mäi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®Òu ph¶i c¨n cø vµo chøng tõ gèc vµ c¸c b¶ng ph©n bæ ®Ó vµo NhËt ký chøng tõ vµ vµo c¸c b¶ng kª cïng víi c¸c sæ chi tiÕt sau ®ã ghi vµo sæ C¸i, sè liÖu tõ sæ C¸i vµ NhËt ký chøng tõ cuèi kú sÏ ®-îc ®-a lªn b¸o c¸o tµi chÝnh. §Ó h¹ch to¸n vµ theo dâi c«ng t¸c l-u chuyÓn hµng ho¸, kÕ to¸n sö dông NhËt ký chøng tõ sè 8 vµ B¶ng kª sè 8, NhËt ký chøng tõ sè 6, NhËt ký chøng tõ sè 10 vµ sæ C¸i c¸c tµi kho¶n t-¬ng øng lµ 156, 151, 157, 511, 632. 3. KÕ to¸n giai ®o¹n mua hµng. Mua hµng lµ giai ®o¹n ®Çu tiªn trong c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp th-¬ng m¹i. Hµng ho¸ ®-îc coi lµ mua vµo khi th«ng qua qu¸ tr×nh mua b¸n vµ doanh nghiÖp th-¬ng m¹i ph¶i n¾m ®-îc quyÒn së h÷u vÒ hµng ho¸ (®· thanh to¸n tiÒn hµng hoÆc chÊp nhËn nî). Môc ®Ých mua hµng ho¸ lµ ®Ó b¸n(cho nhu cÇu tiªu dïng trong n-íc vµ mua ®Ó xuÊt khÈu ra n-íc ngoµi). Ngoµi ra, hµng ho¸ trong c¸c doanh nghiÖp th-¬ng m¹i cßn cã thÓ sö dông ®Ó gãp vèn liªn doanh, ®Ó tr¶ l-¬ng, th-ëng, biÕu tÆng, qu¶ng c¸o, chµo hµng, ®Ó ®æi hµng ho¸ kh¸c... c¸ch thøc mua hµng th-êng ®-îc ¸p dông lµ mua trùc tiÕp cña c¸c ®¬n vÞ, c¸ nh©n s¶n xuÊt hoÆc giao s¶n phÈm gia c«ng, hµng ®æi hµng, bao tiªu, ®Æt TrÇn ThÞ H»ng - KTDN 1E Trang 10 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n hµng, ký kÕt hîp ®ång s¶n xuÊt khai th¸c... ph-¬ng thøc thu mua cã thÓ lµ nhËn hµng trùc tiÕp, chuyÓn hµng hay uû th¸c thu mua. a. Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n nghiÖp vô mua hµng trong c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ. – Khi mua hµng ho¸ nhËp kho, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua hµng (hoÆc b¶ng kª hµng ho¸ thu mua) vµ phiÕu nhËp kho, kÕ to¸n ghi. Nî TK 156 (1561): TrÞ gi¸ mua cña hµng nhËp kho Nî TK 153 (1532): TrÞ gi¸ bao b× tÝnh riªng nhËp kho (nÕu cã) Nî TK 133 (1331): ThuÕ GTGT ®Çu vµo Cã TK liªn quan (331, 311, 111, 112, 336): Tæng gi¸ thanh to¸n. – C¸c kho¶n chi phÝ thu mua thùc tÕ ph¸t sinh Nî TK 156 (1562): TËp hîp chi phÝ thu mua Nî TK 133 (1331): ThuÕ GTGT ®Çu vµo (nÕu cã) Cã TK liªn quan (311, 111, 112...) – C¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng mua, hµng mua tr¶ l¹i chiÕt khÊu th-¬ng m¹i (nÕu cã) Nî TK liªn quan (331, 111, 336, 1388…) Cã TK 515: Ghi t¨ng thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh – Tr-êng hîp doanh nghiÖp ph¶i bá chi phÝ ®Ó hoµn thiÖn hµng ho¸ (tù lµm hay thuª ngoµi gia c«ng) Nî TK 154: TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng thuª ngoµi gia c«ng Nî TK 133 (1331): ThuÕ GTGT ®Çu vµo. Cã TK 156 (1561): TrÞ gi¸ hµng ho¸ xuÊt chÕ biÕn hoµn thiÖn. Cã TK 331, 111, 112... : C¸c chi phÝ hoµn thiÖn khi hoµn thiÖn hµng ho¸ nhËp kho. Khi hoµn thiÖn hµng ho¸ nhËp kho: Nî TK 156 (1561) Cã TK 154 TrÇn ThÞ H»ng - KTDN 1E Trang 11 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n – Tr-êng hîp hµng vÒ ch-a cã chøng tõ mua hµng theo nguyªn t¾c qu¶n lý tµi s¶n, kÕ to¸n tiÕn hµnh thñ tôc kiÓm nhËn nhËp hµng vµ t¹m thêi ghi trÞ gi¸ hµng nhËp theo gi¸ t¹m tÝnh. Nî TK 156 (1561): Gi¸ t¹m tÝnh cña hµng ho¸ thùc nhËp. Cã TK 331: Ph¶i tr¶ nhµ cung cÊp NhËn ®-îc bé chøng tõ cña l« hµng nhËp, c¨n cø gi¸ mua thùc tÕ, kÕ to¸n ®iÒu chØnh gi¸ tÝnh cña l« hµng ®· nhËp theo gi¸ thùc tÕ vµ ph¶n ¸nh thuÕ GTGT. – Tr-êng hîp ®· nhËn ®-îc chøng tõ mua hµng nh-ng ®Õn cuèi kú hµng ho¸ mua vÉn ch-a kiÓm nhËn nhËp theo ®Þa ®iÓm quy ®Þnh, th× c¨n cø chøng tõ kÕ to¸n ghi. Nî TK 151: TrÞ gi¸ hµng mua ®ang ®i trªn ®-êng. Nî TK 133 (1331): ThuÕ GTGT ®Çu vµo. Cã TK liªn quan (111, 112, 311, 331...): Gi¸ thanh to¸n. Khi hµng vÒ ë kú kÕ to¸n tiÕp theo, c¨n cø thùc tÕ kiÓm nhËn kÕ to¸n ghi. Nî TK 156 (1561): TrÞ gi¸ hµng thùc tÕ nhËp kho Cã TK 151: Hµng mua ®ang ®i trªn ®-êng – Tr-êng hîp nhËp hµng mua thõa, thiÕu so víi ho¸ ®¬n, kÕ to¸n lËp biªn b¶n vµ c¨n cø tÝnh chÊt thõa, thiÕu vµ nguyªn nh©n cô thÓ ®Ó ghi: Tr-êng hîp hµng thiÕu so víi ho¸ ®¬n Nî TK 156 (1562): ThiÕu trong ®Þnh møc Nî TK 138 (1388): Yªu cÇu båi th-êng Nî 138 (1381): Chê xö lý Cã TK liªn quan (111, 112, 311, 331...) Tr-êng hîp thõa so víi ho¸ ®¬n. Nî TK 156 (1564): TrÞ gi¸ hµng thõa nhËp kho Cã TK 338: Ph¶i tr¶ cho ng-êi b¸n hoÆc chê xö lý b. Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n nghiÖp vô mua hµng trong c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp. TrÇn ThÞ H»ng - KTDN 1E Trang 12 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n – Khi mua hµng ho¸ nhËp kho, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua hµng (hoÆc b¶ng kª hµng ho¸ thu mua) vµ phiÕu nhËp kho, kÕ to¸n ghi. Nî TK 156 (1561) trÞ gi¸ thanh to¸n cña hµng nhËp kho Nî TK 153 (1532) trÞ gi¸ bao b× tÝnh riªng nhËp kho (nÕu cã) Cã TK liªn quan (331, 311, 111, 112, 336) sè tiÒn ph¶i tr¶, ®· tr¶ cho ng-êi b¸n theo gi¸ thanh to¸n. – C¸c kho¶n chi phÝ thu mua thùc tÕ ph¸t sinh Nî TK 156 (1562): TËp hîp chi phÝ thu mua Cã TK liªn quan (331, 111, 112...) – C¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng mua, hµng mua tr¶ l¹i Nî TK liªn quan (331, 111, 336, 1388...): Tæng sè gi¸m gi¸ hµng mua, hµng mua tr¶ l¹i tÝnh theo gi¸ thanh to¸n Cã TK 156 (1561): Sè gi¶m gi¸ hµng mua, trÞ gi¸ mua cña hµng tr¶ l¹i (bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu vµo) – C¸c kho¶n chiÕt khÊu thanh to¸n ®-îc h-ëng khi mua hµng h¹ch to¸n gièng nh- doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ. 4. KÕ to¸n giai ®o¹n tiªu thô. Tiªu thô hµng ho¸ lµ giai ®o¹n cuèi cïng trong qu¸ tr×nh l-u chuyÓn hµng ho¸ cña kinh doanh th-¬ng m¹i. H×nh thøc l-u chuyÓn hµng hho¸ trªn thÞ tr-êng bao gåm b¸n bu«n (b¸n bu«n qua kho, kh«ng qua kho, b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng cã hoÆc kh«ng tham gia thanh to¸n) vµ b¸n lÎ (b¸n lÎ thu tiÒn tËp trung, thu tiÒn trùc tiÕp, b¸n hµng tù chän), b¸n tr¶ gãp vµ ký göi, ®¹i ký. Thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu lµ thêi ®iÓm chuyÓn giao quyÒn së h÷u vÒ hµng ho¸ tõ ng-êi b¸n sang ng-êi mua. Hµng tiªu thô cã thÓ ®-îc ng-êi mua thanh to¸n ngay hoÆc thanh to¸n chËm (b¸n chÞu) b»ng tiÒn mÆt hay b»ng chuyÓn kho¶n, cã thÓ b»ng tiÒn ViÖt nam hay ngo¹i tÖ tuú theo tho¶ thuËn, tr-êng hîp doanh thu b»ng ngo¹i tÖ ph¶i quy ®æi theo tû gi¸ thùc tÕ. ChØ tiªu doanh thu ®-îc ghi nhËn ë tµi kho¶n 511, 512, 515 cã thÓ bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu ra (nÕu thuÕ GTGT tÝnh theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc víi nh÷ng ®èi t-îng kh«ng chÞu thuÕ GTGT) TrÇn ThÞ H»ng - KTDN 1E Trang 13 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n hay kh«ng bao gåm thuÕ GTGT ®Çu ra (nÕu tÝnh thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ). a. §Æc ®iÓm kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ * B¸n bu«n theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp. Khi chuyÓn giao hµng ho¸ cho ng-êi mua, kÕ to¸n ph¶n ¸nh c¸c bót to¸n. – TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng tiªu thô. Nî TK 632: TrÞ gi¸ mua cöa hµng tiªu thô. Cã TK 156 (1561): B¸n bu«n qua kho. Cã TK 151, 331, 111, 112: B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng (kh«ng qua kho) cã tham gia thanh to¸n – Doanh thu cöa hµng tiªu thô Nî TK liªn quan (111, 112, 131, 1368...): Tæng gi¸ thanh to¸n Cã TK 511, 512: Doanh thu b¸n hµng (kh«ng cã thuÕ GTGT) Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép. – Bao b× tÝnh gi¸ riªng vµ c¸c kho¶n chi hé cho bªn mua (nÕu cã) Nî TK 138 (1388) Cã TK liªn quan (1532, 111, 112, 331...) – Kho¶n gi¶m gi¸ hµng ho¸ ph¸t sinh. Nî TK 532: Sè gi¶m gi¸ hµng b¸n (kh«ng kÓ thuÕ GTGT) Nî TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT t-¬ng øng víi sè gi¶m gi¸ Cã TK liªn quan (131, 111, 112, 3388...): Tæng sè gi¶m gi¸ (c¶ thuÕ GTGT) tr¶ cho kh¸c hµng. – Kho¶n chiÕt khÊu th-¬ng m¹i Nî TK 521: Sè chiÕt khÊu th-¬ng m¹i (kh«ng kÓ thuÕ GTGT) Nî TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT t-¬ng øng víi sè gi¶m gi¸ Cã TK liªn quan (131, 111, 112, 3388…): Tæng sè chiÕt khÊu (c¶ thuÕ GTGT) tr¶ cho kh¸ch hµng – Doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. TrÇn ThÞ H»ng - KTDN 1E Trang 14 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n Nî TK 531: Sè doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i (kh«ng kÓ thuÕ GTGT) Nî TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT t-¬ng øng víi sè doanh thu tr¶ l¹i. Cã TK liªn quan (131, 111, 112, 3388...): Tæng sè doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i (c¶ thuÕ GTGT) tr¶ cho kh¸ch hµng – Gi¸ vèn hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. Nî TK liªn quan (1561, 154, 1388, 334, 111...) Cã TK 632 – Sè chiÕt khÊu thanh to¸n ph¸t sinh trong kú. Nî TK 635: Sè chiÕt khÊu thanh to¸n ph¸t sinh Cã TK liªn quan (131, 111, 112, 3388...): Tæng sè chiÕt khÊu thanh to¸n chÊp nhËn ®· tr¶ cho kh¸ch hµng. – C¸c kho¶n chi hé cho bªn mua vµ gi¸ trÞ bao b× tÝnh riªng (nÕu cã) khi ®-îc bªn mua thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n th× ghi. Nî TK 131: Bªn mua chÊp nhËn nh-ng ch-a thanh to¸n Nî TK 111, 112... :Sè tiÒn bªn mua ®· thanh to¸n Cã TK 138 (1388): Sè tiÒn ng-êi mua chÊp nhËn – Tr-êng hîp doanh thu b»ng ngo¹i tÖ + NÕu kÕ to¸n kh«ng sö dông tû gi¸ h¹ch to¸n Nî TK liªn quan (1112, 1122, 131, 1368...): Tæng gi¸ thanh to¸n theo tû gi¸ thùc tÕ. Cã TK 511, 512: Doanh thu b¸n hµng theo tû gi¸ thùc tÕ Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra. + NÕu kÕ to¸n sö dông tû gi¸ h¹ch to¸n. Nî TK liªn quan (1112, 1122, 131, 1368...) tæng gi¸ thanh to¸n theo tû gi¸ h¹ch to¸n. Nî (hoÆc Cã) TK 413: PhÇn chªnh lÖch tû gi¸ Cã TK 511, 512: Doanh thu b¸n hµng theo tû gi¸ thùc tÕ Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra. * B¸n bu«n theo ph-¬ng thøc chuyÓn hµng, chê chÊp nhËn. – Khi chuyÓn hµng ®Õn cho ng-êi mua ghi. TrÇn ThÞ H»ng - KTDN 1E Trang 15 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n Nî TK 157: TrÞ gi¸ mua hµng cña chuyÓn ®i. Nî TK 138 (1388): TrÞ gi¸ bao b× tÝnh riªng. Cã TK 1561, 1532: TrÞ gi¸ mua cña hµng vµ bao b× chuyÓn th¼ng (kh«ng qua kho) cã tham gia thanh to¸n. Khi hµng ho¸ vµ bao b× ®-îc chÊp nhËn thanh to¸n hoÆc thanh to¸n – Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng vµ bao b× tÝnh riªng. Nî TK liªn quan (131, 136, 111, 112...): Tæng gi¸ thanh to¸n Cã TK 511, 512: Doanh thu b¸n hµng Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép Cã TK 138 (1388): Bao b× tÝnh riªng. – Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ mua cña hµng ®-îc chÊp nhËn Nî TK 632 Cã TK 157 C¸c bót to¸n kh¸c (chiÕt khÊu b¸n hµng, gi¶m gi¸ hµng mua...) ph¶n ¸nh nh- b¸n bu«n trùc tiÕp. * B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng, kh«ng tham gia thanh to¸n VÒ thùc chÊt, doanh nghiÖp th-¬ng m¹i ®øng ra lµm trung gian, m«i giíi gi÷a bªn b¸n vµ bªn mua ®Ó h-ëng hoa hång (do bªn b¸n hoÆc bªn mua tr¶) bªn mua chÞu tr¸ch nhiÖm nhËn hµng vµ thanh to¸n cho bªn b¸n. – Sè hoa hång m«i giíi ®-îc h-ëng, ghi Nî TK liªn quan (111, 112, 131...): Tæng sè hoa hång (c¶ thuÕ GTGT) Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ph¶i nép Cã TK 511, 512: Hoa hång m«i giíi ®-îc h-ëng – C¸c chi phÝ liªn quan ®Õn b¸n hµng. Nî TK 641: Chi phÝ b¸n hµng. Nî TK 133 (1331): ThuÕ GTGT ®Çu vµo (nÕu cã) Cã TK liªn quan (334, 338, 111, 112) * B¸n lÎ hµng ho¸ B¸n lÎ t¹i c¸c cöa hµng, quÇy hµng, ®iÓm b¸n cña doanh nghiÖp b¸n lÎ ®-îc thùc hiÖn d-íi c¸c h×nh thøc: b¸n lÎ thu tiÒn t¹i chç, b¸n lÎ thu tiÒn tËp trung, b¸n hµng tù ®éng vµ tù phôc vô. TrÇn ThÞ H»ng - KTDN 1E Trang 16 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n Tr-êng hîp b¸n lÎ thu tiÒn t¹i chç th× ng-êi b¸n hµng thùc hiÖn ®ång thêi 2 chøc n¨ng lµ b¸n hµng vµ thu tiÒn. Cuèi ca (ngµy) nh©n viªn b¸n hµng thùc hiÖn kiÓm tra ®Ó ghi thÎ quÇy vµ lËp c¸c b¸o c¸o b¸n hµng, ®ång thêi nh©n viªn b¸n hµng ph¶i kiÓm tiÒn ®Ó lËp giÊy nép tiÒn. Tr-êng hîp b¸n lÎ thu tiÒn tËp trung cã ®Æc tr-ng kh¸c vÒ mÆt tæ chøc quÇy b¸n so víi ph-¬ng thøc thu tiÒn t¹i chç t¹i ®iÓm b¸n (quÇy, cöa hµng...) nh©n viªn b¸n hµng vµ nh©n viªn thu ng©n thùc hiÖn ®éc lËp chøc n¨ng b¸n hµng vµ chøc n¨ng thu tiÒn. Cuèi ca b¸n nh©n viªn b¸n hµng kiÓm quÇy lËp b¸o c¸o doanh thu trong ca. Nh©n viªn thu ng©n cã nhiÖm vô thu tiÒn, kiÓm tiÒn vµ lËp giÊy nép tiÒn. Trong lo¹i hµng ho¸ b¸n lÎ tù phôc vô hoÆc b¸n hµng tù ®éng t¹i c¸c siªu thÞ th× c«ng viÖc còng tiÕn hµnh gièng c¸c ph-¬ng thøc trªn nh-ng tr¸ch nhiÖm qu¶n lý hµng ho¸ vµ thu tiÒn b¸n hµng lµ cña tËp thÓ nh©n viªn lµm viÖc trong ca (ngµy). – Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng (c¨n cø vµo b¸o c¸o b¸n hµng vµ giÊy nép tiÒn vµ b¶ng kª b¶n lÎ hµng ho¸ dÞch vô) Nî TK liªn quan (111, 112, 113) Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng. – Tr-êng hîp nép thõa tiÒn b¸n hµng (hoÆc thiÕu tiÒn) sè tiÒn thõa (hoÆc thiÕu) ch-a râ nguyªn nh©n ph¶i chê xö lý ®-îc chuyÓn vµo bªn nî TK 1381 (nÕu thiÕu) hoÆc bªn cã TK 3381 (nÕu thõa). Ch¼ng h¹n, nÕu nép thõa Nî TK 111, 112, 112: Sè tiÒn ®· nép Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra Cã TK 338 (3381): Sè tiÒn nép thõa – TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng tiªu thô. Nî TK 632 Cã TK156 (1561) * B¸n hµng ký göi, ®¹i lý TrÇn ThÞ H»ng - KTDN 1E Trang 17 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n Nî TK 157 Cã TK 156 – Khi hµng ho¸ ®-îc x¸c ®Þnh ®· tiªu thô Nî TK liªn quan (111, 112, 131): Tæng sè tiÒn thùc nhËn Nî TK 641: Hoa hång ®¹i lý Cã TK 511: Doanh thu ch-a tÝnh thuÕ GTGT Cã TK 3331: ThuÕ GTGT ®Çu ra – Ph¶n ¸nh gi¸ vèn hµng tiªu thô. Nî TK 632 Cã TK 157 * T¹i doanh nghiÖp nhËn lµm ®¹i lý – Khi nhËn hµng, kÕ to¸n ghi. Nî TK 003: TrÞ gi¸ xuÊt kho hµng nhËn b¸n hé. – Khi b¸n ®-îc hµng, ph¶n ¸nh sè tiÒn ph¶i tr¶ cho chñ hµng Nî TK 111, 112. Cã TK 331 – Sè hoa hång ®-îc h-ëng. Nî TK 331 Cã TK 5113 §ång thêi kÕ to¸n ghi Cã TK 003 (trÞ gi¸ hµng ho¸ ®· b¸n) – Khi thanh to¸n tiÒn cho bªn giao ®¹i lý Nî TK 331 Cã TK 111, 112. * B¸n hµng tr¶ gãp Khu xuÊt b¸n theo ph-¬ng thøc tr¶ gãp, kÕ to¸n ghi – TrÞ gi¸ vèn hµnh xuÊt b¸n Nî TK 632 Cã TK 156 – Ph¶n ¸nh doanh thu TrÇn ThÞ H»ng - KTDN 1E Trang 18 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n Nî TK 111, 112: Sè tiÒn thu lÇn ®Çu Nî TK 131: Sè tiÒn cßn ph¶i thu Cã TK 511: Doanh thu ch-a thuÕ theo gi¸ b¶n thu tiÒn 1 lÇn. Cã TK 515: Chªnh lÖch gi¸ b¸n tr¶ gãp víi gi¸ b¸n thu tiÒn 1 lÇn. Cã TK 3331: ThuÕ GTGT ®Çu ra * B¸n hµng theo ph-¬ng thøc kho¸n. Tr-êng hîp tËp thÓ, c¸ nh©n nhËn kho¸n kh«ng më sæ s¸ch riªng. - Khi giao hµng, tiÒn vèn cho ng-êi nhËn kho¸n: Nî TK 138 (1388) Cã TK liªn quan (111, 112, 331, 311...) – Ph¶n ¸nh sè doanh thu kho¸n ph¶i thu hoÆc ®· thu: Nî TK 111, 112, 1388: Tæng sè doanh thu kho¸n (c¶ thuÕ) Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ph¶i nép Cã TK 511: Doanh thu kho¸n (kh«ng thuÕ) – Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n chi cho ng-êi nhËn kho¸n Nî TK 641: Chi phÝ b¸n hµng. Nî TK 133:ThuÕ GTGT ®Çu vµo (nÕu cã) Cã TK liªn quan (334, 338, 214, 111, 112...) Tr-êng hîp c¸c tËp thÓ, c¸ nh©n nhËn kho¸n më sæ s¸ch riªng. Mäi quan hÖ thanh to¸n (vèn øng tr-íc, doanh thu, thu nhËp ph¶i nép) gi÷a c«ng ty vµ ng-êi nhËn kho¸n ®-îc theo dâi qua TK 1368 vµ TK 336 b. §Æc ®iÓm kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc c¸c ®èi t-îng kh«ng chÞu thuÕ GTGT §èi víi c¸c doanh nghiÖpnµy, quy tr×nh vµ c¸ch thøc h¹ch to¸n còng t-¬ng tù nh- c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ, chØ kh¸c trong chØ tiªu doanh thu (ghi nhËn ë tµi kho¶n 511, 512 bao gåm c¶ thuÕ GTGT, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt). ThuÕ GTGT ph¶i nép cuèi kú ghi nhËn vµo chØ tiªu doanh thu. Doanh thu cña hµng tiªu thô Cã TK liªn quan (111, 112, 131, 1368...): Tæng gi¸ thanh to¸n Cã TK 511, 512: Doanh thu b¸n hµng (c¶ thuÕ GTGT) TrÇn ThÞ H»ng - KTDN 1E Trang 19 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n ThuÕ GTGT ph¶i nép trong kú Nî TK 511, 512: Doanh thu b¸n hµng Cã TK 3331:ThuÕ GTGT ph¶i nép 5. KÕ to¸n l-u chuyÓn hµng ho¸ theo ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. Trong c¸c doanh nghiÖp kinh doanh th-¬ng m¹i ¸p dông ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú ®Ó h¹ch to¸n hµng tån kho, tr×nh tù h¹ch to¸n l-u chuyÓn hµng ho¸ tiÕn hµnh nh- sau: * §Çu kú, kÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng tiªu thô Nî TK 611 (6112): Hµng ho¸ Cã TK 156: Hµng tån kho, tån quÇy ®Çu kú Cã TK 157: Hµng göi b¸n, ký göi ®Çu kú Cã TK 154: Hµng mua ®ang ®i ®-êng ®Çu kú * Trong kú, ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng t¨ng thªm do c¸c nguyªn nh©n (thu mua, nhËn cÊp ph¸t, thuÕ nhËp khÈu, chi phÝ thu mua...) Nî TK 611 (6112): TrÞ gi¸ hµng ho¸ Nî TK 133 (1331): ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ Cã TK liªn quan (334, 411, 111, 112): Gi¸ mua vµ chi phÝ thu mua. – Sè gi¶m gi¸ hµng mua vµ hµng tr¶ l¹i. Nî TK liªn quan (111, 112, 331, 1388...) Cã TK 611 (6112): TrÞ gi¸ mua cña hµng tr¶ l¹i hay ®-îc gi¶m gi¸. Cã TK 133 (1331): ThuÕ GTGT t-¬ng øng cña hµng gi¶m gi¸, hµng mua tr¶ l¹i. – Sè chiÕt khÊu thanh to¸n ®-îc h-ëng khi mua hµng Nî TK liªn quan (111, 112, 331, 1388...) Cã TK 515: Thu nhËp tµi chÝnh C¸c bót to¸n ph¶n ¸nh doanh thu tiªu thô, chiÕt khÊu thanh to¸n khi b¸n hµng, gi¶m gi¸ hµng b¸n, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i trong kú ghi gièng c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn. * Cuèi kú c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª, x¸c ®Þnh hµng ®· tiªu thô vµ ch-a tiªu thô. TrÇn ThÞ H»ng - KTDN 1E Trang 20