253
TAÄP I – QUYEÅN THÖÙ NAÊM
Thaønh kính ñaûnh leã Ñöùc Theá Toân
Ngaøi laø baäc ÖÙNG CUÙNG
Ñaáng CHAÙNH BIEÁN TRI
TRUØNG TRÒ TYØ-NI
SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU
QUYEÅN THÖÙ NAÊM
3. GIÔÙI CHÖÙA Y QUAÙ MOÄT THAÙNG
Ñaïi thöøa vì chuùng thì khoâng phaïm, töï laøm cho
mình cuõng phaïm.
GIÔÙI BOÅN:
Tyø-kheo naøo, y ñaõ xong, Ca-thi-na y ñaõ xaû, neáu
Tyø-kheo ñöôïc vaûi phi thôøi, caàn thì nhaän; nhaän
xong nhanh choùng may thaønh y, ñuû thì toát, khoâng
ñuû thì ñöôïc pheùp chöùa 1 thaùng vì ñôïi cho ñuû; neáu
chöùa quaù haïn, Ni-taùt-kyø Ba-daät-ñeà.
NGUYEÂN DO1:
Coù Tyø-kheo, y Taêng-giaø-leâ bò hö raùch, trong 10
ngaøy khoâng theå may xong, sôï phaïm giôùi tröôùc.
Ñoàng baïn baïch vôùi Phaät, nhaân aáy Phaät cho pheùp
254
TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU
caát chöùa cho ñeán khi may xong ñaày ñuû. Luïc quaàn coù
y phaán taûo vaø caùc loaïi y khaùc, cuøng loaïi vaûi khoâng
ñuû, neân laáy moät phaàn trong y phaán taûo giaët nhuoäm,
may phuû leân boán goùc ñeå taùc tònh, ñem y aáy gôûi cho
caùc Tyø-kheo thaân höõu roài ñi du haønh trong nhôn
gian.
Laâu ngaøy khoâng thaáy trôû laïi, ngöôøi nhaän gôûi ñem
phôi. Caùc Tyø-kheo thaáy hoûi, bieát söï vieäc, baïch
Phaät, kieát giôùi.
GIAÛI THÍCH:
Thôøi cuûa y: töùc laø khoâng coù leã thoï y Ca-thi-na
thì sau ngaøy Töï töù moät thaùng, neáu coù leã thoï y Cathi-na thì sau ngaøy Töï töù naêm thaùng. Khoâng phaûi
thôøi cuûa y töùc laø quaù thôøi haïn naøy.
TÖÔÙNG TRAÏNG CUÛA TOÄI
Trong 10 ngaøy, ñoàng loaïi cuûa y ñuû neân caét may
thaønh y lieàn, hoaëc tònh thí, hoaëc sai cho ngöôøi.
Khoâng laøm nhö vaäy, ñeán ngaøy thöù 11, maët trôøi
xuaát hieän, tuøy theo soá löôïng y nhieàu ít, maéc toäi Xaû
ñoïa. Neáu ñoàng loaïi cuûa y khoâng ñuû ñeán ngaøy thöù
11, ñoàng loaïi cuûa y ñuû, neân phaûi caét may nhö tröôùc.
Khoâng laøm nhö vaäy, qua ngaøy thöù 12, khi maët trôøi
xuaát hieän, tuøy theo y nhieàu ít maéc toäi Xaû ñoïa. Cho
ñeán ngaøy thöù 29 cuõng vaäy. Neáu ñeán ngaøy thöù 30, ñuû
1
Töù phaàn luaät 6, tr. 604b29, Ñaïi 22n1428.
TAÄP I – QUYEÅN THÖÙ NAÊM
255
hay khoâng ñuû, ñoàng hay khoâng ñoàng, ngaøy aáy cuõng
phaûi caét may cho xong. Khoâng vaäy qua ñeán ngaøy
thöù 31, khi maët trôøi xuaát hieän ñeàu maéc toäi Xaû ñoïa.
Tyø-kheo-ni phaïm Xaû ñoïa.
Luaät Thieän kieán noùi:
Neáu ngaøy 29, y troâng mong ñöôïc toát mòn, coøn y
tröôùc thoâ. Y tröôùc neân thuyeát tònh, y môùi ñöôïc ñoù,
ñöôïc pheùp ñeå laïi moät thaùng, vì chôø ñuû cuøng loaïi
mòn. Neáu y mong ñöôïc thoâ, ñöôïc pheùp ñình laïi moät
thaùng. Nhö vaäy trieån chuyeån2 tuøy theo sôû thích,
mong muoán cuøng loaïi, nhöng ñöøng ñeå quaù moät
thaùng.
4. GIÔÙI LAÁY Y CUÛA NI KHOÂNG PHAÛI BAØ CON
Ñaây thuoäc veà giaù toäi. Ñaïi thöøa khoâng luaän laø baø
con hay khoâng phaûi baø con, chæ quaùn saùt neân nhaän
2
Trieån chuyeån: Trieån chuyeån tònh 展轉淨, Thieän kieán luaät 14,
tr. 772c19, Ñaïi 24n1462: Theá naøo goïi laø trieån chuyeån tònh?
Troïn moät ngöôøi trong naêm chuùng xuaát gia laø ngöôøi chuû nhaän
y, roài ñem y dö ñeán gaëp Tỳ-kheo (naøo ñoù), noùi raèng: Toâi Tỳkheo teân… coù y dö naøy chöa taùc tònh, xin ñöôïc trieån chuyeån
tònh neân giao cho tröôûng laõo. Vò nhaän y noùi raèng: Đaïi ñöùc coù y
dö naøy chöa taùc tònh, vì muoán trieån chuyeån tònh neân giao cho
toâi, toâi ñaõ nhaän, vaäy chuû nhaän y laø ai? Ñaùp: Tỳ-kheo teân… (Vò
nhaän y) laïi noùi raèng: Ñaïi ñöùc coù y dö naøy, vì muoán taùc tònh
neân giao cho toâi. Toâi ñaõ nhaän, ñaây laø vaät cuûa Tỳ-kheo teân…
Ñaïi ñöùc neân giöõ gìn cho Tỳ-kheo teân… duøng luùc naøo cuõng ñöôïc,
khoâng caàn phaûi hoûi chuû. Ñaây laø trieån chuyeån tònh thí.
256
TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU
hay khoâng neân nhaän. Song ôû vaøo ñôøi maït phaùp caàn
traùnh söï tò hieàm.
GIÔÙI BOÅN:
Tyø-kheo naøo, thoï nhaän y töø Tyø-kheo-ni khoâng
phaûi thaân quyeán, tröø ñoåi chaùc, Ni-taùt-kyø Ba-daät-ñeà.
NGUYEÂN DO3:
Coù moät Tyø-kheo maëc y Taêng-giaø-leâ cuõ raùch, Tyøkheo-ni Lieân Hoa Saéc thaáy vaäy, phaùt loøng töø maãn,
lieàn côûi chieác y quyù giaù ñang maëc ñoåi laáy caùi y cuõ
raùch ñoù. Sau ñoù maëc y cuõ raùch naøy ñeán yeát kieán
Phaät. Phaät daïy: Khoâng neân nhö vaäy, cho pheùp coâ
chöùa ñuû 5 y4 laønh leõ beàn chaéc, ngoaøi ra môùi tuøy yù
cho keû khaùc. Taïi sao vaäy? Phuï nöõ maëc y phuïc laønh
leõ coøn khoâng coi ñöôïc, huoáng laø y raùch. Phaät lieàn
taäp chuùng kieát giôùi. Sau ñoù caùc Tyø-kheo ñeàu caån
thaän lo sôï, khoâng daùm nhaän laáy y cuûa Tyø-kheo-ni
baø con. Phaät daïy: Neáu laø baø con, nhöng phaûi bieát
ñöôïc hoï coù khaû naêng hay khoâng khaû naêng, coù neân
nhaän hay khoâng neân nhaän, thì cho pheùp.
Laïi nöõa, trong Kyø-hoaøn, hai boä Taêng ñöôïc daâng
y chia nhau, Tyø-kheo nhaän loän y cuûa Tyø-kheo-ni,
Tyø-kheo-ni nhaän loän y cuûa Tyø-kheo. Ni ñem ñeán
3
Töù phaàn luaät 6, tr. 605c06, Ñaïi 22n1428.
5 y: ngoaøi 3 y nhö Tỳ-kheo, coøn coù theâm Taêng-kyø-chi (yeám
che ngöïc) vaø aùo taém.
4
TAÄP I – QUYEÅN THÖÙ NAÊM
257
trong Taêng-giaø-lam ñeå ñoåi, Tyø-kheo laïi baïch Theá
Toân, môùi cho pheùp trao ñoåi.
GIAÛI THÍCH:
Baø con laø cha meï, baø con cho ñeán baûy ñôøi goïi laø
thaân lyù. Ñoåi chaùc laø laáy y ñoåi y, laáy y ñoåi phi y,
hoaëc laáy phi y ñoåi y, nhö dao, chæ, oáng döïng kim
cho ñeán moät hoaøn thuoác v.v...
TÖÔÙNG TRAÏNG CUÛA TOÄI
Boán chuùng maéc toäi Ñoät-kieát-la.
(Sa-di laáy y cuûa Tyø-kheo-ni, Thöùc-xoa-ma-na vaø
Sa-di-ni khoâng phaûi laø baø con ñeàu maéc toäi Ñoät-kieátla. Tyø-kheo-ni, Thöùc-xoa-ma-na, Sa-di ni laáy y cuûa
Tyø-kheo, Sa-di khoâng phaûi laø baø con cuõng ñeàu
phaïm Ñoät-kieát-la).
Khoâng phaïm: laø vì Taêng vì Phaät maø laáy.
Luaät Nguõ phaàn noùi:
Ñeán Thöùc-xoa-ma-na vaø Sa-di ni khoâng phaûi baø
con maø laáy y ñeàu maéc toäi Ñoät-kieát-la. Neáu ngöôøi baø
con phaïm giôùi, taø kieán, maø ñeán hoï laáy y, maéc toäi
Ñoät-kieát-la.
Luaät Caên baûn noùi:
Khoâng phaûi laø baø con, töôûng khoâng phaûi laø baø
con, hoaëc sanh nghi ñeàu phaïm Xaû ñoïa. Baø con
töôûng khoâng phaûi laø baø con, hoaëc nghi maéc toäi aùc
taùc.
258
TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU
Khoâng phaïm: Neáu Ni ñem y ñeán cuùng cho Taêng
hoaëc vì thuyeát phaùp cho neân cuùng; hoaëc vì khi thoï
Cuï tuùc cho neân cuùng, hoaëc thaáy bò giaëc cöôùp cho
neân cuùng, hoaëc ni nhieàu lôïi döôõng ñem y vaät ñeán
choã Tyø-kheo, ñeå döôùi ñaát caàu thoï nhaän, ñeå ñoù roài
ñi, nhaän khoâng phaïm.
Luaän Taùt-baø-ña noùi:
Laáy y ñuùng löôïng maéc Xaû ñoïa, laáy y khoâng ñuùng
löôïng, caùc vaät v.v... maéc Ñoät-kieát-la.
5. GIÔÙI SAI NI KHOÂNG PHAÛI BAØ CON GIAËT Y
Ñaïi thöøa ñoàng hoïc. Maït phaùp raát neân löu yù giôùi
naøy.
GIÔÙI BOÅN:
Tyø-kheo naøo, khieán Tyø-kheo-ni khoâng phaûi thaân
quyeán giaët y, hoaëc nhuoäm, hoaëc ñaäp, Ni-taùt-kyø Badaät-ñeà.
NGUYEÂN DO5:
Ca-löu-ñaø-di cuøng vôùi Tyø-kheo-ni Thaâu-lan-nanñaø ñeå loä hình maø ngoài, nhìn nhau vôùi taâm duïc, neân
xuaát thöù baát tònh, nhôùp y An-ñaø-hoäi. Ni ngoû yù ñem
giaët, roài laáy thöù baát tònh ñeå vaøo mieäng vaø ñöôøng
tieåu tieän. Sau ñoù coù thai, caùc Ni gaïn hoûi bieát vieäc
ñoù, baïch vôùi caùc Tyø-kheo, nhôø baïch laïi Theá Toân,
ñöùc Phaät quôû traùch vaø kieát giôùi.
5
Töù phaàn luaät 6, tr. 607a26, Ñaïi 22n1428.
TAÄP I – QUYEÅN THÖÙ NAÊM
259
Luùc aáy caùc Tyø-kheo ñeàu sôï caån thaän khoâng daùm
baûo Ni baø con giaët, nhuoäm, ñaäp y cuõ. Phaät laïi theâm
caâu “phi thaân lyù” (khoâng phaûi baø con).
GIAÛI THÍCH:
Y cuõ laø y keå caû chæ môùi maëc moät laàn.
Luaät Thieän kieán noùi:
Ñöôïc pheùp baûo ngöôøi con gaùi xuaát gia, cho ñeán
ngöôøi chaùu gaùi giaët; khoâng ñöôïc baûo ngöôøi ñaøn baø
coù choàng roài xuaát gia, vaø ngöôøi ñaøn baø nhoû tuoåi
khoâng phaûi baø con giaët.
TÖÔÙNG TRAÏNG CUÛA TOÄI
Giaët, nhuoäm, ñaäp, moãi vieäc moät toäi ñoïa. (Y thì
chæ xaû moät laàn töùc laø tònh, toäi ñoïa thì coù ba, phaûi
saùm hoái). Baûo hoï giaët, nhuoäm, ñaäp maø hoï khoâng
giaët, nhuoäm, ñaäp thì moãi vieäc moät Ñoät-kieát-la. Baûo
Thöùc-xoa-ma-na, Sa-di-ni khoâng phaûi baø con, thì
phaïm Ñoät-kieát-la. Baûo Ni khoâng phaûi baø con giaët,
nhuoäm, ñaäp y môùi phaïm Ñoät-kieát-la; boán chuùng
döôùi phaïm Ñoät-kieát-la.
Luaät Taêng kyø noùi:
Neáu vì hai thaày (Hoøa thöôïng, A-xaø-leâ) ñem y
baûo Ni giaët phaïm toäi Vieät tyø-ni. Vì thaùp, Taêng baûo
Ni giaët, nhuoäm, ñaäp khoâng toäi.
Luaät Thaäp tuïng noùi:
260
TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU
Tröôùc töï giaët sô, baûo giaët kyõ laïi ñeàu phaïm Ñoätkieát-la.
Luaän Taùt-baø-ña noùi:
Giôùi naøy y ñuùng löôïng hay khoâng ñuùng löôïng
taát caû ñeàu phaïm.
Luaät Ma-ñaéc-laëc-giaø noùi:
Baûo Ni khoâng phaûi baø con giaët Ni-sö-ñaøn, phaïm
Xaû ñoïa, giaët goái, meàn v.v… phaïm Ñoät-kieát-la.
PHUÏ:
Luaät nhieáp noùi:
Y giaët saïch seõ coù 5 ñieàu lôïi:
- Tröø muøi hoâi thoái.
- Raän reäp khoâng sanh.
- Thaân khoâng ngöùa ngaùy.
- Nhuoäm deã aên maøu.
- Coù khaû naêng duøng ñöôïc laâu.
Ngöôïc laïi, khoâng giaët saïch seõ y aùo coù 5 ñieàu toån
thaát. Maëc aùo nhieãm saéc cuõng coù 5 ñieàu lôïi:
Thuaän vôùi hình nghi cuûa Thaùnh.
Khieán cho xa lìa ngaïo maïn.
Khoù baùm buïi baëm.
Khoâng sanh raän reäp.
Caûm giaùc meàm maïi, deã baûo veä.
Laâu quaù khoâng giaët coù 5 ñieàu toån thaát:
TAÄP I – QUYEÅN THÖÙ NAÊM
261
262
NGUYEÂN DO6:
Mau raùch.
Khoù chòu.
Böïc boäi.
Nhoïc meät.
Ngaên caùch thieän taâm.
Maëc y maøu ñeïp cuõng coù 5 ñieàu toån thaát:
Nuoâi lôùn loøng kieâu maïn buoâng lung, laøm cho
ngöôøi gheùt.
Khieán cho ngöôøi khaùc bieát daùng ñieäu ñeïp ñeõ.
Nhoïc nhaèn môùi tìm ñöôïc.
Coù khaû naêng trôû ngaïi vieäc laønh.
Y thöôøng nhuoäm mau raùch.
Ñaäp nhieàu cuõng coù 5 ñieàu toån thaát nhö treân.
6. GIÔÙI XIN Y NÔI NGÖÔØI KHOÂNG PHAÛI BAØ CON
Ñaïi thöøa vì chuùng sanh neân khoâng ñoàng hoïc,
song phaûi tính xem thí chuû kham hay khoâng kham
(coù khaû naêng hay khoâng).
GIÔÙI BOÅN:
Tyø-kheo naøo, xin y töø cö só hay vôï cö só khoâng
phaûi thaân quyeán, Ni-taùt-kyø Ba-daät-ñeà, tröø tröôøng
hôïp ñaëc bieät. Tröôøng hôïp ñaëc bieät laø neáu Tyø-kheo
y bò cöôùp, y bò maát, y bò chaùy, y bò nöôùc cuoán. Ñaây
goïi laø tröôøng hôïp ñaëc bieät.
TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU
Thaønh Xaù-veä coù moät Tröôûng giaû ñeán xem caây
caûnh trong vöôøn, quay xe trôû laïi tònh xaù Kyø-hoaøn
gaëp Baït-nan-ñaø Thích töû, leã kính xin nghe phaùp.
Baït-nan-ñaø noùi phaùp khai hoùa, Tröôûng giaû sanh
loøng hoan hyû, beøn hoûi: “Ngaøi caàn gì?” Toân giaû noùi:
“Khoâng caàn gì”. Tröôûng giaû coá hoûi. Ñöôïc traû lôøi:
“Thoâi! Thoâi! Ñieàu toâi muoán oâng khoâng theå cho
ñöôïc.” Tröôûng giaû tha thieát hoûi.” Baït-nan-ñaø traû lôøi:
“Coù theå cho toâi chieác aùo oâng ñang maëc?” Khi aáy,
Tröôûng giaû chæ maëc moät chieác aùo luïa traéng, daøi
roäng, quyù giaù, neân Tröôûng giaû noùi: “Saùng mai ñeán
nhaø toâi, toâi seõ trao cho.” Baït-nan-ñaø coá ñoøi maõi.
Tröôûng giaû maëc duø trong loøng khoâng vui, nhöng
vaãn côûi aùo trao cho. Sau ñoù, leân xe, maëc moät chieác
aùo loùt vaøo thaønh. Ngöôøi giöõ cöûa thaønh nghi laø bò
giaëc cöôùp. Tröôûng giaû noùi roõ vaán ñeà. Nhaân ñaây cö só
cô hieàm, cho neân Phaät cheá giôùi caám naøy. Töø ñoù caù c
Tyø-kheo caån thaän sôï khoâng daùm ñeán baø con xin y,
neân ñöùc Phaät laïi theâm caâu “phi thaân lyù” (khoâng
phaûi baø con).
Sau ñoù, ôû nöôùc Caâu-taùt-la coù chuùng Tyø-kheo, an
cö xong, thoï trì y baùt, ñeán nôi Theá Toân. Vì ban
ngaøy trôøi naéng noùng khoâng theå ñi, neân ñi ban ñeâm
laïc ñöôøng, vaø bò boïn cöôùp loät caû y aùo. Ñeán nôi, traàn
truoàng ñöùng ngoaøi cöûa Kyø-hoaøn, caùc Tyø-kheo nghi
6
Töù phaàn luaät 7, tr. 608a, Ñaïi 22n1428.
TAÄP I – QUYEÅN THÖÙ NAÊM
263
264
TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU
laø phaùi Ni-kieàn-töû, baùo caùo vôùi ngaøi Öu-ba-ly. Ngaøi
hoûi, bieát roõ vaán ñeà neân lieàn taïm möôïn y cho caùc vò
ñoù maëc ñeå ñeán yeát kieán ñöùc Phaät. Phaät an uûi hoûi,
ñöôïc trình baøy roõ nguyeân nhaân. Phaät beøn cheá caám:
Loõa hình maø ñi phaïm Ñoät-kieát-la.
Tyø-kheo-ni phaïm Xaû-ñoïa, ba chuùng döôùi phaïm
Ñoät-kieát-la.
Luùc baáy giôø, neân duøng laù caây, coû meàm ñeå che
hình. Neân ñeán chuøa gaàn nhaát, nôi ñoù coù y dö neân
möôïn maëc. Neáu khoâng coù thì bieát Tyø-kheo baïn coù y
dö neân möôïn maëc. Neáu Tyø-kheo baïn khoâng coù, neân
hoûi trong Taêng, coù loaïi y naøo neân chia. Neáu coù neân
chia cho. Neáu khoâng, neân hoûi coù ngoïa cuï khoâng?
Neáu coù neân chia cho, neáu khoâng chia, neân töï môû
kho xem, neáu coù meàn, ñoà traûi ñaát, aùo moûng, aùo loùt,
neân trích ra ñeå may y che thaân, roài ra ngoaøi xin y.
Neáu töï xin cho mình, baûo ngöôøi xin, khôûi yù
töôûng noùng laïnh maø xin, thuyeát phaùp ñeå xin neáu
ñöôïc ñeàu phaïm Xaû ñoïa. Neáu xin ñaõy loïc nöôùc, gieû
ñeå vaù y, vaät truøm ñaàu, khaên che gheû, aùo loùt, moät
ñieàu trong y, ñeàu khoâng phaïm. Neáu xin vì hai thaày,
maéc toäi Vieät tyø-ni. Xin vì thaùp, Taêng thì khoâng
phaïm.
Khi aáy, caùc Tyø-kheo khoâng daùm ñem vaät cuûa truù
xöù naøy ñeán truù xöù khaùc. Phaät noùi: “Ñöôïc pheùp”.
Ngöôøi kia khi ñöôïc y khaùc roài, y cuûa Taêng khoâng
ñem traû laïi choã cuõ. Phaät noùi: “Khoâng neân laøm nhö
vaäy. Neáu ñöôïc y khaùc roài neân giaët, nhuoäm, vaù laïi
töû teá, ñeå laïi choã cuõ. Neáu khoâng laøm nhö vaäy, nhö
phaùp trò”.
Khi aáy, coù Tyø-kheo y bò ñoaït, bò chaùy, bò troâi,
caån thaän sôï khoâng daùm ñeán xin y nôi ngöôøi khoâng
phaûi baø con. Phaät noùi: “Cho pheùp”. Phaät kieát giôùi
naøy laïi.
TÖÔÙNG TRAÏNG CUÛA TOÄI
Khoâng phaïm: hoaëc vì ngöôøi khaùc xin, ngöôøi
khaùc vì mình xin, khoâng xin maø ñöôïc v.v...
Luaät Taêng kyø noùi:
Luaät Caên baûn noùi:
Khi xin, maéc toäi aùc taùc, ñöôïc y vaät, hoaëc trò giaù,
hoaëc maøu saéc, hoaëc soá löôïng, töông öng vôùi möùc
löôïng caàn xin, phaïm Xaû ñoïa, khoâng töông öng thì
khoâng phaïm.
Tyø-baø-sa noùi:
Hai ngöôøi cuøng xin moät caùi y, phaïm Ñoät-kieát-la.
Vì ngöôøi xin, phaïm Ñoät-kieát-la. Ñaëng y ñuùng löôïng
phaïm Xaû ñoïa, khoâng ñuùng löôïng cuûa y phaïm Ñoätkieát-la. Ñeán baø con ngheøo thieáu xin, phaïm Ñoätkieát-la. Cho ít laïi ñoøi nhieàu phaïm Ñoät-kieát-la. Neáu
khoâng phaûi baø con, tröôùc xin cuùng y, sau ngheøo
thieáu khoâng cuùng ñöôïc maø theo ñoøi, phaïm Ñoät-kieátla. Xin cho ngöôøi cuõng phaïm Ñoät-kieát-la.
TAÄP I – QUYEÅN THÖÙ NAÊM
265
Ma-ñaéc-laëc-giaø noùi:
Ñeán xin y loaøi phi nhôn, suùc sanh, chö thieân thì
khoâng phaïm.
BIEÄN MINH:
Luaät Töù phaàn noùi vì ngöôøi khaùc xin
khoâng phaïm. Luaät Taêng kyø vaø Taùt-baø-ña ñeàu keát
toäi Ñoät-kieát-la. Vaäy neân theo beân naøo?
Hoûi:
Ñaùp:
266
TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU
Chuùng Tyø-kheo gaëp giaëc maát y, ñi ñeán Kyø-hoaøn,
coù Öu-baø-taéc ñem nhieàu y toát ñeán, thænh caùc Tyøkheo tuøy yù nhaän. Tyø-kheo coù 3 y, noùi raèng: “Khoâng
nhaän”. Luïc quaàn noùi: Taïi sao khoâng nhaän roài cho
chuùng toâi, hay laø cho ngöôøi khaùc. Caùc Tyø-kheo beøn
nhaän roài cho hoï. Caùc vò thieåu duïc hieàm traùch, baïch
Phaät neân cheá caám.
GIAÛI THÍCH:
Thaáy ngöôøi khaùc ngheøo khoå maø sanh
loøng töø maãn, Töù phaàn cho pheùp laøm vieäc ñoù khoâng
coù loãi. Lôïi duïng caùi muoán cuûa ngöôøi khaùc maø vì
mình taùc phöông tieän, Baø-sa sôû dó keát thaønh toäi,
ñònh ñoaït vaán ñeà naøy laø döïa vaøo taâm ñeå baøn luaän.
(Taùt-baø-ña coù theå laø Tyø-baø-sa).
Neáu maát moät y, khoâng neân nhaän. Neáu maát hai
y coøn moät y, maø y aáy hoaëc hai lôùp, ba lôùp, boán lôùp
neân chia ra laøm caùc loaïi y. Neáu ba y ñeàu maát, neân
nhaän vöøa ñuû.
7. GIÔÙI NHAÄN Y NHIEÀU
Moät laø tuøy theo cö só cuùng maø nhaän (khoâng neân
ñoøi hoûi nhieàu).
Ñaây thuoäc veà giaù toäi, Ñaïi thöøa vì chuùng sanh
khoâng ñoàng hoïc, tuøy theo söï boá thí neân thoï nhaän.
GIÔÙI BOÅN:
Tyø-kheo naøo, y bò maát, y bò cöôùp, y bò chaùy, y bò
nöôùc cuoán. Neáu coù cö só hay vôï cö só khoâng phaûi
thaân quyeán ñem cho nhieàu y, yeâu caàu tuøy yù nhaän.
Tyø-kheo aáy neân bieát ñuû ñeå nhaän y; neáu nhaän quaù,
Ni-taùt-kyø Ba-daät-ñeà.
NGUYEÂN DO7:
7
Töù phaàn luaät 7, tr. 609c, Ñaïi 22n1428.
Tri tuùc coù hai loaïi:
Hai laø ñuû ba y (ngoaøi ba y khoâng ñöôïc nhaän
nhieàu).
Neáu cö só thænh tuøy yù, cuùng nhieàu y, hoaëc vaûi
mòn, hoaëc vaûi moûng, hoaëc vaûi khoâng beàn chaéc, neân
may thaønh hai lôùp, ba lôùp, boán lôùp. Phaûi may chöøa
ñöôøng vieàn. Treân vai neân loùt mieáng vaûi ñeå ngaên moà
hoâi. Neân may caùi moùc ñeå coät daây (may khaâu hoaøn).
Neáu coøn dö, noùi vôùi cö só: “Vaûi caét coøn dö naøy, laøm
gì?”. Neáu Ñaøn-vieät noùi: “Toâi khoâng phaûi cuùng do
vieäc maát y, maø töï toâi muoán cuùng cho Ñaïi ñöùc”. Vò
kia neáu muoán nhaän thì nhaän.
TAÄP I – QUYEÅN THÖÙ NAÊM
267
TÖÔÙNG TRAÏNG CUÛA TOÄI
Tyø-kheo-ni phaïm Xaû ñoïa, ba chuùng döôùi phaïm
Ñoät-kieát-la.
8. GIÔÙI CAÀU ÑÖÔÏC Y TOÁT ÑEÏP HÔN
Ñaïi thöøa ñoàng cheá, töùc laø aùc caàu ña caàu.
GIÔÙI BOÅN:
Tyø-kheo naøo, coù cö só hay vôï cö só vì Tyø-kheo ñeå
daønh tieàn saém y, nghó raèng: “Mua y nhö theá cho
Tyø-kheo coù teân nhö theá”. Tyø-kheo aáy tröôùc khoâng
ñöôïc yeâu caàu tuøy yù maø ñi ñeán nhaø cö só, noùi nhö
vaày: “Laønh thay cö só. Neáu vì toâi mua y nhö vaäy
nhö vaäy”. Vì muoán ñeïp, neáu nhaän y, Ni-taùt-kyø Badaät-ñeà.
NGUYEÂN DO8:
268
TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU
Laïi coù cö só muoán saém y quyù giaù, nhöng Tyø-kheo
tri tuùc muoán khoâng nhaän y nhö vaäy, nhöng trong yù
cuõng nghi, khoâng daùm töø choái. Phaät daïy: Tröôùc ñoù
coù thöa thænh tuøy yù thì khoâng phaïm.
GIAÛI THÍCH:
Mong caàu coù hai loaïi:
Moät laø mong caàu veà giaù trò, cho ñeán chæ theâm
moät ñoàng tieàn nhoû.
Hai laø caàu y, cho ñeán chæ theâm moät sôïi chæ.
TÖÔÙNG TRAÏNG CUÛA TOÄI
Mong caàu maø ñöôïc, phaïm Xaû ñoïa; khoâng ñöôïc,
phaïm Ñoät-kieát-la. Tyø-kheo-ni phaïm Xaû ñoïa. Ba
chuùng döôùi phaïm Ñoät-kieát-la.
Khoâng phaïm: Vì ngöôøi khaùc mong caàu v.v...
Coù moät Tyø-kheo vaøo trong thaønh khaát thöïc, ñeán
nhaø cö só, nghe vôï choàng cö só cuøng baøn: “Seõ saém y
quyù giaù cho Baït-nan-ñaø”. Vò aáy veà baùo vôùi Baït-nanñaø, Baït-nan-ñaø hoûi, bieát ñòa chæ, saùng ngaøy ñeán ñoù
noùi raèng: “Neáu muoán cho toâi y, neân may roäng lôùn,
toát ñeïp, chaéc beàn nhö vaäy, ñuùng laø thöù y toâi thoï
trì”. Do ñoù, cö só cô hieàm neân Phaät cheá caám.
la.
Sau ñoù, coù cö só töï yù thöa raèng: “Ñaïi ñöùc caàn
loaïi y naøo?” Tyø-kheo trong yù nghi ngôø, khoâng daùm
traû lôøi.
9. GIÔÙI ÑOØI CHUNG NHAU SAÉM Y
8
Töù phaàn luaät 7, tr. 610b29, Ñaïi 22n1428.
Luaät Nguõ phaàn noùi:
Neáu ñeán baø con ñoøi hoûi thöù toát, phaïm Ñoät-kieátLuaät nhieáp noùi:
Ñeán loaïi trôøi... xin, hoaëc xin tô luïa dö vaø mieáng
luïa nhoû, khoâng phaïm.
Nguyeân do, phaïm, khoâng phaïm v.v... ñoàng nhö
giôùi tröôùc.
GIÔÙI BOÅN:
TAÄP I – QUYEÅN THÖÙ NAÊM
269
Tyø-kheo naøo, coù hai nhaø cö só hay vôï cö só ñeå
daønh tieàn saém y cho Tyø-kheo, ñeàu nghó raèng:
“Mang tieàn saém y nhö theá, ñeå mua y nhö theá, cho
Tyø-kheo coù teân nhö theá”. Tyø-kheo aáy tröôùc chöa
nhaän ñöôïc söï töï yù yeâu caàu cuûa hai nhaø cö só, maø
ñi ñeán nhaø hai cö só, noùi nhö vaày: “Laønh thay
daønh soá tieàn may y nhö theá cho toâi, haõy chung laïi
laøm moät y”. Vì muoán ñeïp, neáu nhaän ñöôïc y, Ni-taùtkyø Ba-daät-ñeà.
10. GIÔÙI ÑOØI Y QUAÙ SAÙU LAÀN
Ñaây thuoäc veà giaù toäi, ñaïi thöøa ñoàng hoïc.
GIÔÙI BOÅN:
Tyø-kheo naøo, hoaëc vua hoaëc ñaïi thaàn, hoaëc Baø la-moân, hoaëc cö só hay vôï cö só, sai söù giaû mang
tieàn ñeán Tyø-kheo, baûo raèng: “Haõy mang soá tieàn
saém y nhö theá cho Tyø-kheo coù teân nhö theá”. Ngöôøi
söù giaû aáy ñeán choã Tyø-kheo, noùi vôùi Tyø-kheo raèng:
“Ñaïi ñöùc, nay tieàn saém y naày ñöôïc gôûi ñeán ngaøi,
ngaøi haõy nhaän”. Tyø-kheo aáy neân noùi vôùi söù giaû
raèng: “Toâi khoâng ñöôïc pheùp nhaän tieàn may y naøy.
Khi naøo caàn y hôïp thôøi vaø thanh tònh, toâi seõ
nhaän”. Ngöôøi söù giaû naøy coù theå hoûi Tyø-kheo raèng:
“Ñaïi ñöùc coù ngöôøi chaáp söï khoâng? Tyø-kheo caàn y
neân noùi: “Coù”. Vaø chæ moät tònh nhôn Taêng-giaø lam,
hoaëc moät Öu-baø-taéc, noùi raèng: “Ñoù laø ngöôøi chaáp
söï cuûa Tyø-kheo, thöôøng chaáp söï cho Tyø-kheo”. Baáy
giôø söù giaû ñi ñeán choã ngöôøi chaáp söï, trao soá tieàn
saém y, roài trôû laïi choã Tyø-kheo, noùi nhö vaày: “Ñaïi
270
TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU
ñöùc, toâi ñaõ trao tieàn saém y cho ngöôøi chaáp söï maø
ngaøi chæ. Ñaïi ñöùc, khi naøo caàn haõy ñeán ngöôøi aáy
seõ ñöôïc y”. Tyø-kheo khi caàn y seõ ñeán choã ngöôøi
chaáp söï, hoaëc hai laàn, hoaëc ba laàn, khieán cho hoï
nhôù laïi, baèng caùch noùi raèng: “Toâi caàn y”. Hoaëc hai
laàn, hoaëc ba laàn nhö vaäy, khieán cho hoï nhôù laïi.
Neáu nhaän ñöôïc y thì toát, baèng khoâng thì boán laàn,
naêm laàn, saùu laàn ñöùng im laëng tröôùc ngöôøi aáy.
Neáu boán laàn, naêm laàn, saùu laàn ñöùng im laëng tröôùc
ngöôøi aáy maø ñöôïc y thì toát, baèng khoâng ñöôïc y maø
coá caàu quaù giôùi haïn aáy, neáu ñöôïc y, Ni-taùt-kyø Badaät-ñeà. Neáu khoâng ñöôïc y, töï mình hoaëc sai ngöôøi
ñeán choã ngöôøi xuaát tieàn saém y, noùi raèng: “Ngaøi
tröôùc kia sai ngöôøi caàm tieàn saém y cho Tyø-kheo teân
nhö vaäy. Tyø-kheo aáy cuoái cuøng khoâng ñöôïc y. Ngaøi
haõy laáy laïi, ñöøng ñeå maát”. Nhö vaäy laø hôïp thöùc.
NGUYEÂN DO9:
Thaønh La-duyeät, moät ñaïi thaàn sai söù giaû caàm soá
tieàn may y cuùng cho Baït-nan-ñaø. Baït-nan-ñaø daãn
ngöôøi söù aáy vaøo thaønh, ñem soá tieàn may y giao cho
oâng Tröôûng giaû quen thaân caát giöõ. Sau ñoù moät thôøi
gian, ñaïi thaàn hoûi ngöôøi söù raèng: “Ngaøi Baït-nan-ñaø
coù maëc y aáy hay khoâng?” Söù giaû traû lôøi: “Khoâng
maëc”. Ñaïi thaàn lieàn sai söù ñoøi laïi soá tieàn may y.
Baït-nan-ñaø voäi vaõ ñeán nhaø Tröôûng giaû ñoøi y. Luùc
baáy giôø, trong thaønh coù cuoäc hoïp caùc Tröôûng giaû.
9
Töù phaàn luaät 7, tr. 612b28, Ñaïi 22n1428.
TAÄP I – QUYEÅN THÖÙ NAÊM
271
Tröôùc ñoù coù quy cheá ai khoâng ñeán hoïp phaït 500
tieàn. Tröôûng giaû noùi: “Ñaïi ñöùc ñôïi moät chuùt chôø toâi
döï ñaïi hoäi veà.” Baït-nan-ñaø khoâng chòu. Tröôûng giaû
vì vaäy maø phaûi may y cho xong, khi may y xong thì
ñaïi hoäi ñaõ giaûi taùn, neân bò phaït 500 tieàn. Caùc cö só
bieát, cuøng nhau cô hieàm, neân Phaät cheá caám giôùi
naøy.
GIAÛI THÍCH:
Luaät Taêng kyø noùi:
Ba phen ñeán ñoøi, saùu phen nín thinh ñöùng, hoaëc
hoaõn hay gaáp. Theá naøo goïi laø hoaõn gaáp? Neáu khi
ñeán ñoøi maø ngöôøi aáy noùi: “Toân giaû sau moät thaùng
trôû laïi”. Tyø-kheo maõn 1 thaùng trôû laïi ñoøi. Hoï laïi
noùi: “Moät thaùng nöõa seõ trôû laïi”, Vaãn chôø ñuû 1 thaùng
laïi ñoøi. Hoï laïi noùi: “Sau moät thaùng nöõa”. Laïi tôùi ñuû
1 thaùng nöõa ñeán ñoøi. Quaù 3 thaùng roài khoâng ñöôïc
ñeán ñoøi nöõa, ñoù goïi laø hoaõn. Neáu hoï noùi: Nöûa
thaùng, 10 ngaøy, cho ñeán trong giaây laùt thì quaù ba
giaây laùt khoâng ñöôïc laïi ñoøi nöõa, ñoù goïi laø gaáp. Saùu
phen ñeán ñöùng nín thinh cuõng vaäy. Quaù 6 thaùng
hay quaù 6 giaây laùt roài, khoâng ñöôïc laïi ñöùng nöõa.
Neáu khi ñeán noùi vôùi ngöôøi chuû cuûa vaät, hoï noùi:
Tröôùc ñaây toâi cuùng cho Tyø-kheo, tuøy phöông tieän
ñeán nhaän. Luùc baáy giôø ñöôïc pheùp nhö tröôùc, ba
phen ñeán ñoøi, saùu phen ñeán ñöùng nín thinh.
Luaät Thieän kieán noùi:
272
TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU
Neáu khoâng môû mieäng ñoøi thì ñöôïc pheùp 12 laàn
ñoøi baèng caùch ñeán ñöùng nín thinh. Neáu moät laàn ñoøi
baèng caùch noùi thì tröø hai laàn ñöùng nín thinh, hai
laàn ñoøi baèng caùch noùi, thì tröø boán laàn ñöùng nín
thinh; cho ñeán 6 laàn noùi thì tröø 12 laàn nín thinh.
TÖÔÙNG TRAÏNG CUÛA TOÄI
Tyø-kheo-ni phaïm Xaû-ñoïa. Ba chuùng sau phaïm
Ñoät-kieát-la.
Luaät Thaäp tuïng noùi:
Khi Tyø-kheo naøy ñaõ noùi vôùi ngöôøi chuû cuùng tieàn
saém y roài, thì luùc naøo coù nhaân duyeân ñeán choã ngöôøi
chaáp söï, neáu hoï hoûi: “Ñeán coù vieäc gì?” Traû lôøi: “Toâi
coù vieäc khaùc neân ñeán”. Neáu hoï noùi: “Ñem y naøy veà”.
Traû lôøi: “Toâi ñaõ noùi vôùi ngöôøi chuû y, oâng töï ñeán ñoù
ñeå giaûi quyeát”. Neáu hoï baûo: “Ngaøi cöù ñem veà, toâi seõ
trình baøy vôùi ngöôøi chuû y”. Luùc baáy giôø nhaän y ñem
veà khoâng phaïm.
Luaät Caên baûn noùi:
Neáu Tyø-kheo baûo söù giaû baùo roài, ngöôøi chaáp söï
kia ñeán, noùi: “Thaùnh giaû coù theå nhaän y naøy”. Neân
traû lôøi: “Y naøy toâi ñaõ xaû roài, oâng neân traû laïi cho
ngöôøi cuùng y”. Traû lôøi nhö vaäy laø toát. Neáu laáy y thì
phaïm Xaû ñoïa. Neáu ngöôøi chaáp söï noùi: “Thaùnh giaû
coù theå nhaän y naøy, ngöôøi thí chuû kia cuøng toâi giaûi
quyeát roõ raøng, khieán cho hoï vui loøng”. Tröôøng hôïp
nhö vaäy laáy y veà khoâng phaïm”.
TAÄP I – QUYEÅN THÖÙ NAÊM
273
274
GIÔÙI BOÅN:
11. GIÔÙI MAY NGOÏA CUÏ BAÈNG TÔ TAÈM
Ñaïi thöøa vì chuùng sanh cho neân ñöôïc pheùp chöùa
song khoâng neân töï thoï duïng.
Tri moân caûnh huaán noùi:
Kinh Öông-quaät daïy: Vaät thuoäc veà tô, luïa, da,
laàn löôït khoûi tay ngöôøi saùt sanh, ñem cuùng cho
ngöôøi trì giôùi, khoâng neân nhaän, laø phaùp cuûa ngöôøi
Tyø-kheo. Neáu nhaän, thì khoâng phaûi loøng töø. Ngaøi
Nam Nhaïc vaø ngaøi Ñaïo Höu khoâng maëc ñoà tô luïa
toát, maø chæ baän vaûi thoâ sô xaáu xí. Cho neân ngaøi
Nam Sôn Luaät sö noùi: Phaät phaùp ñeán phöông Ñoâng
môùi ñoä 600 naêm, maø chæ coøn haïnh töø cuûa ngaøi
Haønh Nhaïc (Haønh Sôn Nam Nhaïc) laø khaû dó laøm
nôi quy ngöôõng maø thoâi.
Ñaõ khoâng cho maëc tô luïa maø laïi cho duøng
loâng cöøu v.v... caû hai loaïi ñeàu thuoäc veà thaân phaän
cuûa chuùng sanh, taïi sao moät beân cho pheùp, moät beân
ngaên caám?
Hoûi:
Ñaùp:
Tô luïa vaø loâng tuy ñeàu laø thaân phaän cuûa
chuùng sanh, nhöng khi luoäc keùn chæ vì laáy tô, coøn
khi gieát cöøu deâ, khoâng phaûi muïc ñích ñeå laáy loâng.
Hôn nöõa, duøng tô laøm ngoïa cuï thì phaûi maát nhieàu
maïng soáng maø duøng loâng thì sanh maïng toán ít. Caùc
hoïc xöù, giôùi ñieàu naøy ñaët naëng ôû choã vaän duïng tuaàn
töï veà nhôn tình, chöù khoâng phaûi ñoaïn tuyeät moät
caùch gaáp gaùp ñöôïc vaäy.
TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU
Tyø-kheo naøo, troän tô taèm laøm ngoïa cuï môùi, Nitaùt-kyø Ba-daät-ñeà.
NGUYEÂN DO10:
Luïc quaàn Tyø-kheo laøm ngoïa cuï môùi baèng caùc
loaïi tô taèm. Ñeán caùc nhaø nuoâi taèm xin tô, hoï baûo:
“Chôø taèm chín”. Luïc quaàn ñöùng moät beân ñôïi, xem
hoï keùo tô, nghe tieáng nhoäng keâu, caùc cö só cô hieàm,
neân cheá caám.
Luaät Caên baûn noùi:
Ngoaïi ñaïo cô hieàm khinh reû, noùi theá naøy, phaûi
gieát nhieàu loaïi höõu tình, laøm sao goïi laø aên maëc hôïp
leõ! Vì ñeå cho boïn troïc ñaàu naøy, maø phaûi döùt nhieàu
sanh maïng. Ñöùc Phaät nghe ñöôïc neân cheá caám.
GIAÛI THÍCH:
Taïp loaïi töùc laø goàm caû: Caùc loaïi loâng mòn, kieáp
boái, caâu-giaù-la, coû nhuõ dieäp, soâ-ma11, hoaëc gai...
Luaät Taêng kyø noùi:
Kieàu-xa-da coù hai loaïi: moät laø sanh, hai laø taùc.
Sanh laø loaïi tô nhoû mòn, taùc laø loaïi tô keùo sôïi.
TÖÔÙNG TRAÏNG CUÛA TOÄI
10
Töù phaàn luaät 7, tr. 613c25, Ñaïi 22n1428.
11
Kieáp-boái 劫貝 (Pāli. kappāsa, boâng goøn), Caâu-giaù-la 拘遮羅 (Pāli.
koseyya, tô luïa, vaûi quyeán), coû nhuõ dieäp, soâ-ma 乳葉, 芻摩 (Pāli.
khoma, ma boá, vaûi gai). (cht. Töù phaàn luaät, HT Thích Ñoãng
Minh dịch).
TAÄP I – QUYEÅN THÖÙ NAÊM
275
Töï mình laøm, daïy ngöôøi khaùc laøm maø thaønh,
ñeàu phaïm Xaû ñoïa; khoâng thaønh, thì phaïm Ñoät-kieátla. Mình vì ngöôøi khaùc laøm, thaønh hay khoâng
thaønh ñeàu phaïm Ñoät-kieát-la. Xaû loaïi naøy laø duøng
rìu, buùa chaët nhoû nhoài vôùi buøn treùt nôi vaùch hay
döôùi ñaát. Boán chuùng döôùi phaïm Ñoät-kieát-la.
Khoâng phaïm laø neáu nhaän ñöôïc maø ñaõ thaønh
roài, ñem chaët nhoû hoøa vôùi buøn ñaát treùt nôi vaùch
ñaát.
Luaät Taêng kyø noùi:
Neáu duøng trong ba y; hoaëc ñöôøng doïc, ñöôøng
ngang; hoaëc chính giöõa hay moät beân; hoaëc giaây ôû
giöõa hay vieàn; hoaëc may eùp laù heï; hay chaèm vaù maø
thaønh, ñeàu phaïm Xaû ñoïa; thoï duïng thì phaïm toäi
Vieät tyø-ni. Neân xaû trong Taêng. Taêng khoâng neân traû
laïi cuõng khoâng neân duøng vaøo vieäc khaùc. Ñöôïc pheùp
traûi döôùi ñaát vaø laøm reøm treo. (Hai giôùi ñeàu ñoàng
nhö vaäy).
Luaät Nguõ phần noùi:
Neân xaû cho Taêng, khoâng neân xaû cho ngöôøi khaùc.
Taêng duøng traûi döôùi ñaát hay treân saøng. Ngoaøi ra
taát caû Taêng, tuøy thöù töï ngoài naèm. Tuy mình khoâng
laøm khoâng daïy ngöôøi khaùc laøm, nhöng ngöôøi khaùc
cuùng maø nhaän cuõng phaïm Xaû ñoïa.
BIEÄN MINH:
276
TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU
Vaán ñeà xaû nôi ñaây ñöôïc y cöù vaøo luaät Nguõ phaàn,
ñaïi yù chuùng Taêng ñöôïc quyeàn chöùa, khoâng ñöôc
chöùa rieâng. Nhö vaäy cuøng vôùi lôøi daïy trong Ñaïi
thöøa phuø hôïp.
12. GIÔÙI MAY NGOÏA CUÏ MAØU ÑEN
Ñaïi thöøa ñoàng hoïc. Nghóa cuõng nhö tröôùc.
GIÔÙI BOÅN:
Tyø-kheo naøo, laøm ngoïa cuï môùi baèng loâng deâ
toaøn ñen, Ni-taùt-kyø Ba-daät-ñeà.
NGUYEÂN DO12:
Caùc Leâ-xa Töû ôû nôi Tyø-xaù-ly, haàu heát laøm ngheà
maõi daâm, duøng toaøn loâng deâ ñen may ñoà maëc ñeå ñi
ban ñeâm khoûi ai thaáy. Luïc quaàn baét chöôùc nhö vaäy.
Leâ-xa noùi: Chuùng toâi vì daâm duïc, caùc oâng maëc nhö
vaäy muïc ñích ñeå laøm gì? Tyø-kheo baïch Phaät, neân
cheá caám.
GIAÛI THÍCH:
Toaøn maøu ñen töùc laø hoaëc loâng deâ ñen, hoaëc
nhuoäm thaønh maøu ñen.
TÖÔÙNG TRAÏNG CUÛA TOÄI
Phaïm nheï, naëng ñoàng nhö giôùi tröôùc. Boán
chuùng döôùi phaïm Ñoät-kieát-la.
12
Töù phaàn luaät, q. 7, tr. 614a27, Ñaïi 22n1428.
TAÄP I – QUYEÅN THÖÙ NAÊM
277
Khoâng phaïm: laøm goái hay nhöõng ñoà duøng laët
vaët.
Luaät Nguõ phaàn noùi:
Neân xaû cho Taêng, Taêng duøng traûi treân giöôøng,
khoâng ñöôïc traûi treân ñaát. Ngoaøi ra nhö tröôùc ñaõ
noùi.
Luaät Thaäp tuïng noùi:
Khoâng phaïm: Vì Thaùp, vì Taêng, maø laøm.
13. GIÔÙI LAØM NGOÏA CUÏ KHOÂNG COÙ MAØU SAÉC TAÏP
Ñaïi thöøa ñoàng hoïc.
278
caùi ngoïa cuï 40 baùt-la14 thì 20 baùt-la loâng maøu ñen,
10 baùt-la loâng maøu traéng, 10 baùt-la loâng maøu xaùm.
Neáu laøm caùi ngoïa cuï 30 hay 20 baùt-la, döïa theo
treân maø tính. (Luaät Thaäp tuïng noùi: Moät baùt-la laø 4
löôïng vaäy).
TÖÔÙNG TRAÏNG CUÛA TOÄI
Phaïm nheï, naëng ñoàng nhö giôùi tröôùc. Boán
chuùng döôùi phaïm Ñoät-kieát-la.
Khoâng phaïm: Neáu nhaän ñöôïc vaät ñaõ laøm thaønh
thì caét roïc phaù hoaïi, hoaëc may goái, laøm ñoà duøng laët
vaët...
Luaät Thaäp tuïng noùi:
GIÔÙI BOÅN:
Tyø-kheo naøo, laøm ngoïa cuï môùi, phaûi duøng hai
phaàn loâng deâ toaøn ñen, phaàn thöù ba traéng, phaàn
thöù tö xaùm. Neáu Tyø-kheo khoâng duøng hai phaàn
ñen, phaàn thöù ba traéng, phaàn thöù tö xaùm, laøm
ngoïa cuï môùi, Ni-taùt-kyø Ba-daät-ñeà.
13
NGUYEÂN DO :
Luïc quaàn may toïa cuï toaøn maøu traéng, cö só cô
hieàm raèng gioáng nhö vua, hoaëc ñaïi thaàn, cho neân
Phaät cheá caám.
Duøng maøu ñen nhieàu hôn cho ñeán moät löôïng,
phaïm Xaû ñoïa. Duøng maøu traéng nhieàu hôn cho ñeán
moät löôïng, phaïm Ñoät-kieát-la. Duøng maøu xaùm ít hôn
cho ñeán moät löôïng phaïm Xaû ñoïa.
Luaät nhieáp noùi:
Hoaëc maøu ñen deã coù ñuôïc, caùc maøu khaùc khoù
tìm thì soá löôïng taêng giaûm ñeàu khoâng phaïm.
14. GIÔÙI DUØNG NGOÏA CUÏ KHOÂNG ÑUÛ SAÙU NAÊM
Ñaïi thöøa ñoàng hoïc.
GIAÛI THÍCH:
GIÔÙI BOÅN:
Maøu xaùm: laø maøu loâng nôi ñaàu, nôi tai, nôi
chaân,
hoaëc caùc maøu xaùm nôi choã khaùc. Neáu laøm
13
TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU
Töù phaàn luaät 8, tr. 615a, Ñaïi 22n1428.
14
Baùt-la 钵羅: Pāli. pala, ñôn vò troïng löôïng.
TAÄP I – QUYEÅN THÖÙ NAÊM
279
Tyø-kheo naøo, laøm ngoïa cuï môùi phaûi trì cho ñeán
saùu naêm. Neáu döôùi saùu naêm, khoâng xaû maø laøm
theâm caùi môùi, tröø Taêng Yeát-ma, Ni-taùt-kyø Ba-daätñeà.
NGUYEÂN DO15:
Luïc quaàn cheâ ngoïa cuï hoaëc naëng, hoaëc nheï,
hoaëc daøy hay moûng, khoâng xaû caùi cuõ, laïi saém caùi
môùi, chöùa ñeå raát nhieàu, cho neân Phaät cheá caám. Sau
ñoù coù moät Tyø-kheo maéc beänh khoâ da gheû choác, caàn
ñi du haønh trong nhôn gian maø caùc ngoïa cuï baèng
phaán taûo quaù naëng, khoâng theå mang theo ñöôïc. Caùc
Tyø-kheo baïch Phaät, Phaät cho pheùp Taêng Baïch nhò
yeát-ma cho vò Tyø-kheo aáy.
TÖÔÙNG TRAÏNG CUÛA TOÄI
Phaïm naëng, nheï ñoàng nhö giôùi tröôùc. Boán
chuùng döôùi phaïm Ñoät-kieát-la.
Luaät Taêng kyø noùi:
Giöõa Taêng xaû roài, Taêng khoâng neân traû laïi. Taêng
ñöôïc thoï duïng, chæ khoâng ñöôïc laøm aùo loùt maø thoâi.
(Giôùi sau cuõng vaäy).
15. GIÔÙI KHOÂNG MAY MOÄT MIEÁNG CUÕ TREÂN TOÏA CUÏ
MÔÙI
Ñaïi thöøa ñoàng hoïc.
GIÔÙI BOÅN:
15
Töù phaàn luaät 8, tr. 615c, Ñaïi 22n1428.
280
TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU
Tyø-kheo naøo, laøm toïa cuï môùi, phaûi laáy moät
mieáng cuûa caùi cuõ vuoâng vöùc moät gang tay Phaät,
ñaép leân toïa cuï môùi, ñeå cho hoaïi saéc. Neáu Tyø-kheo
laøm toïa cuï môùi khoâng laáy moät mieáng cuûa caùi cuõ
vuoâng vöùc moät gang tay ñaép leân toïa cuï môùi ñeå cho
hoaïi saéc, Ni-taùt-kyø Ba-daät-ñeà.
(Ngoaøi ra, trong 4 boä ñeàu noùi moät gang tay cuûa
Phaät).
NGUYEÂN DO16:
Ñöùc Phaät ôû nôi vöôøn Caáp Coâ Ñoäc sai ngöôøi ñi
nhaän thöùc aên. Thöôøng phaùp cuûa chö Phaät laø, sau
khi caùc Tyø-kheo ñi thoï thænh, Phaät ñi khaép caùc
phoøng, thaáy toïa cuï cuõ boû böøa baõi khaép nôi. Phaät
beøn baûo caùc Tyø-kheo khi may toïa cuï môùi, phaûi laáy
moät mieáng vaûi cuûa toïa cuï cuõ, doïc ngang baèng moät
gang tay may leân treân ñeå cho hoaïi saéc. Luïc quaàn
khoâng y lôøi Phaät daïy neân Phaät cheá ra giôùi naøy.
Luaät Taêng kyø noùi:
Theá Toân vì 5 vieäc lôïi ích cho neân moãi 5 ngaøy
moät laàn ñeán xem xeùt phoøng chö Taêng:
1) Thanh vaên ñeä töû coù ñaém vaøo vieäc höõu vi?
2) Coù ñaém vaøo ngoân luaän theá tuïc?
3) Coù ñaém vaøo nguû nghæ, trôû ngaïi vieäc haønh
ñaïo?
4) Xem coù Tyø-kheo naøo beänh chaêng? (Tyø-kheo
beänh coù ngöôøi chaêm soùc chaêng?)
16
Töù phaàn luaät 8, tr. 616c, Ñaïi 22n1428.
TAÄP I – QUYEÅN THÖÙ NAÊM
281
5) Vì Tyø-kheo nhoû tuoåi môùi xuaát gia, thaáy oai
nghi töôøng töï cuûa ñöùc Nhö Lai khôûi taâm hoan hyû.
GIAÛI THÍCH:
Luaät Nguõ phaàn noùi:
Moät gang tay cuûa Phaät vuoâng vöùc hai thöôùc.
Phaù hö caùi saéc ñeïp: töùc laø tuøy yù phuû leân treân caùi
môùi aáy.
Luaät Caên baûn noùi:
Laøm hoaïi saéc: laø muoán cho noù ñöôïc beàn chaéc
vaäy.
TÖÔÙNG TRAÏNG CUÛA TOÄI
Boán chuùng döôùi phaïm Ñoät-kieát-la.
Khoâng phaïm: Töï mình khoâng coù caùi cuõ, ñöôïc
vaät ñaõ thaønh, ngöôøi khaùc vì mình laøm, laøm toaøn ñoà
cuõ.
Luaät Thaäp tuïng noùi:
Neáu laøm giaûm bôùt, cho ñeán nöûa taác, phaïm Ñoätkieát-la.
PHUÏ:
Luaät nhieáp noùi:
Ni-sö-ñaõn-na17neân laøm hai lôùp, choàng laøm ba
phaân, caét ñöùt may thaønh laù, cuøng ñoàng vôùi laù cuûa y.
Luaät Thaäp tuïng noùi:
17
Ni-sö-ñaõn-na: Ni-sö-ñaøn (Pāli. nisīdana), dòch laø toïa cuï, phu
cuï, laø khaên traûi ñeå ngoài.
282
TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU
Khoâng neân thoï Ni-sö-ñaøn moät lôùp. Khoâng neân
lìa Ni-sö-ñaøn maø nguû.
16. GIÔÙI CAÀM LOÂNG DEÂ ÑI ÑÖÔØNG XA
Ñaïi thöøa ñoàng hoïc.
GIÔÙI BOÅN:
Tyø-kheo naøo, khi ñi ñöôøng ñöôïc loâng deâ, neáu
caàn duøng khoâng coù ngöôøi mang, ñöôïc pheùp töï
mang ñi cho ñeán ba do-tuaàn18. Neáu khoâng coù ngöôøi
mang, töï mình mang ñi quaù ba do-tuaàn, Ni-taùt-kyø
Ba-daät-ñeà.
NGUYEÂN DO19:
Baït-nan-ñaø treân ñöôøng ñi, ñöôïc nhieàu loâng deâ,
xaâu treân ñaàu gaäy, quaûy ñi treân ñöôøng. cö só hieàm
traùch cho laø keû buoân baùn loâng deâ, cho neân cheá caám.
TÖÔÙNG TRAÏNG CUÛA TOÄI
Töï mình caàm ñi quaù ba do-tuaàn phaïm Xaû ñoïa;
baûo keû khaùc caàm thì khoâng phaïm. Neáu giöõa ñöôøng
tieáp tay caàm, maéc toäi Ñoät-kieát-la; khieán boán chuùng
döôùi caàm quaù ba-do tuaàn phaïm Ñoät-kieát-la. Tröø
loâng deâ, caàm caùc vaät khaùc nhö Caâu-giaù-la (y, vải)...
ñi quaù ba do-tuaàn phaïm Ñoät-kieát-la. Neáu quaûy caùc
18
Do-tuần 由旬: Skt=Pāli. Yojana, Đại Đường Tây Vực ký 2: “ Du-
thieän-na, laø ñoaïn ñöôøng haønh quaân cuûa Thaùnh vöông xöa,
khoaûn 40 daëm. Theo tuïc AÁn Ñoä 30 daëm.”
19
Töù phaàn luaät 8, tr. 617b23, Ñaïi 22n1428.
TAÄP I – QUYEÅN THÖÙ NAÊM
283
vaät khaùc treân ñaàu gaäy maø ñi cuõng phaïm Ñoät-kieátla. Boán chuùng döôùi phaïm Ñoät-kieát-la.
Luaät Nguõ phaàn noùi:
Neân baûo tònh nhôn gaùnh. Neáu khoâng coù tònh
nhôn thì cho pheùp töï mình caàm chöù khoâng ñöôïc
gaùnh treân vai, ñoäi treân ñaàu, mang nôi löng. Traùi
phaïm, maéc toäi Ñoät-kieát-la.
Taùt-baø-ña ma-ñaéc-laëc-giaø noùi:
Treân khoâng trung caàm loâng deâ ñi hay laø ñöa cho
keû bieán hoùa caàm ñi ñeàu phaïm Ñoät-kieát-la.
PHUÏ:
Luaät nhieáp noùi:
Caùc Tyø-kheo khoâng neân gaùnh vaùc việc gì.
17. GIÔÙI SAI NI NHUOÄM LOÂNG DEÂ
Ñaïi thöøa ñoàng hoïc.
GIÔÙI BOÅN:
Tyø-kheo naøo, sai Tyø-kheo-ni khoâng phaûi thaân
quyeán, giaët, nhuoäm hay chaûi loâng deâ, Ni-taùt-kyø Badaät-ñeà.
NGUYEÂN DO20:
Luïc quaàn, sai Tyø-kheo-ni Ñaïi AÙi Ñaïo giaët,
nhuoäm, ñaäp loâng deâ; nhuoäm xong nhôùp tay, ñeán yeát
kieán Ñöùc Theá Toân. Theá Toân hoûi bieát vieäc aáy, khieån
traùch luïc quaàn, kieát giôùi. Sau ñoù caùc Tyø-kheo caån
20
Töù phaàn luaät 8, tr. 618a22, Ñaïi 22n1428.
284
TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU
thaän sôï khoâng daùm baûo Ni coù baø con giaët, nhuoäm,
ñaäp. Ñöùc Phaät laïi khai cho.
TÖÔÙNG TRAÏNG CUÛA TOÄI
Giaët, nhuoäm, ñaäp moãi caùi ñeàu moät toäi Xaû ñoïa.
(töùc laø moät Xaû, ba Ñoïa nhö ñaõ noùi tröôùc). Sai ngöôøi
giaët maø hoï khoâng giaët v.v... moãi caùi ñeàu moät Ñoätkieát-la. Sai khoâng phaûi baø con, hai chuùng nöõ khaùc,
Ñoät-kieát-la
Luaän Taùt-baø-ña noùi:
Sai giaët, nhuoäm vaät cuûa Taêng phaïm Ñoät-kieát-la.
18. GIÔÙI NHAÄN VAØNG BAÏC
Ñaây laø giaù toäi. Ñaïi thöøa vì chuùng sanh cho pheùp
nhaän, song phaûi giao cho tònh nhôn caát giöõ; tröôøng
hôïp khoâng coù tònh nhôn, taâm khoâng tham ñaém,
cuõng ñöôïc pheùp töï caàm. Neáu chöùa caát vôùi tham taâm
cuûa mình, töùc laø ña duïc, khoâng tri tuùc. goïi laø nhieãm
oâ, phaïm. Cho neân boä Cảnh huaán noùi:
Ruoäng, nhaø vöôøn, caây.
Gieo troàng caây coái.
Chöùa ñeå luùa gaïo.
Nuoâi döôõng toâi tôù.
Chaên nuoâi suùc vaät.
Tieàn baïc vaät quyù.
Meàn, daï, lu, vaïc.
Voi, vaøng, giöôøng ñeïp vaø caùc vaät troïng.
TAÄP I – QUYEÅN THÖÙ NAÊM
285
Taùm thöù naøy kinh, luaän vaø luaät ñeàu lieät vaøo
moät loaïi roõ raøng toäi loãi khoâng neân chöùa giöõ.
Laïi trong kinh luaät noùi:
Neáu chöùa giöõ thì khoâng phaûi ñeä töû cuûa Ta. Vì
taùm moùn naøy, laøm cho loøng tham lôùn maïnh, phaù hö
ñaïo nghieäp, nhô nhôùp phaïm haïnh, ñöa ñeán keát quaû
xaáu nhô. Cho neân goïi laø khoâng saïch vaäy.
Kinh Nieát-baøn noùi:
Neáu caùc ñeä töû, khoâng coù ai giuùp ñôõ thôøi buoåi ñoùi
khoå, mieáng aên khoù ñöôïc. Vì muoán hoä trì, kieán laäp
Chaùnh phaùp, Ta cho pheùp ñeä töû thoï nhaän vaøng baïc,
xe ngöïa, ruoäng nhaø, luùa gaïo, ñoåi chaùc vaät caàn duøng.
Tuy cho pheùp chöùa giöõ caùc vaät nhö vaäy, nhöng coát
yeáu laø phaûi tònh thí cho ngöôøi Ñaøn-vieät giaøu loøng
tin.
GIÔÙI BOÅN:
Tyø-kheo naøo, töï tay caàm tieàn, hoaëc vaøng, baïc,
hoaëc baûo ngöôøi caàm, hoaëc ñeå xuoáng ñaát maø nhaän,
Ni-taùt-kyø Ba-daät-ñeà.
NGUYEÂN DO21:
Taïi thaønh La-duyeät coù vò ñaïi thaàn thaân thieän
vôùi Baït-nan-ñaø. Moät böõa noï, vò ñaïi thaàn nhaän ñöôïc
nhieàu thòt heo, baûo ngöôøi vôï ñeå phaàn cho Baït-nanñaø. Khi aáy, trong thaønh nhaân ngaøy tieát hoäi, coù ban
nhaïc giuùp vui, suoát ñeâm khoâng nguû. Con cuûa vò ñaïi
21
Töù phaàn luaät 8, tr. 618c22, Ñaïi 22n1428.
286
TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU
thaàn ñoùi, hoûi meï coøn thòt khoâng, meï noù baûo: “Chæ
coøn phaàn cuûa Baït-nan-ñaø”. Ñöùa nhoû lieàn laáy 5 tieàn
ñöa cho meï noù vaø noùi: “Meï ñem tieàn naøy mua thòt
traû laïi cho Baït-nan-ñaø”. Saùng sôùm Baït-nan-ñaø ñeán
nhaø vò ñaïi thaàn, vôï vò Ñaïi thaàn noùi roõ vieäc aáy. Baïtnan-ñaø laáy tieàn ñem gôûi cöûa haøng nôi chôï maø ñi. cö
só vaø ñaïi thaàn cuûa vua, cuøng nhau cô hieàm. Chæ coù
vò ñaïi thaàn teân laø Chaâu Keá, kheùo leùo noùi phaùp giaûi
thích. Sau khi giaûi thích xong ñeán baïch Theá Toân,
Theá Toân khen vò ñaïi thaàn ñaõ kheùo noùi, taïo nhieàu
lôïi ích.
Ñöùc Phaät noùi: “Ñaïi thaàn neân bieát: Maët trôøi maët
traêng coù 4 caùi naïn laøm cho chuùng khoâng saùng,
khoâng saïch, khoâng theå chieáu soi, cuõng khoâng oai
thaàn. Boán caùi ñoù laø: A-tu-la, khoùi maây, buïi vaø söông
muø. Ñoù laø ñaïi naïn cho maët trôøi, maët traêng. Samoân, Baø-la-moân cuõng coù 4 naïn: khoâng saùng, khoâng
saïch, khoâng theå chieáu soi, cuõng khoâng oai thaàn.
Boán caùi naïn ñoù laø: Khoâng boû uoáng röôïu, khoâng boû
daâm duïc, khoâng boû tay caàm vaøng baïc, khoâng boû
soáng theo taø maïng. Ñoù laø 4 ñaïi naïn”.
Khi aáy, Tyø-kheo thieåu duïc cuõng hieàm traùch Baïtnan-ñaø, baïch Phaät kieát giôùi.
TÖÔÙNG TRAÏNG CUÛA TOÄI
Vaán ñeà xaû nôi ñaây laø, neáu vò kia coù loøng tin ñoái
vôùi ngöôøi giöõ vöôøn hoaëc laø Öu-baø-taéc, thì neân noùi
vôùi hoï raèng: “Ñaây laø vaät maø toâi khoâng neân nhaän,
TAÄP I – QUYEÅN THÖÙ NAÊM
287
ngöôøi neân bieát vieäc aáy”. Neáu ngöôøi ñoù nhaän roài,
hoaøn laïi cho Tyø-kheo, neân vì vaät ngöôøi aáy ñaõ nhaän,
baûo söù giaû cuûa tònh nhôn caát giöõ. Neáu ñöôïc y, baùt,
oáng kim, Ni-sö-ñaøn thanh tònh, thì neân ñoåi laáy ñeå
thoï trì. Neáu Öu-baø-taéc nhaän roài cho Tyø-kheo y, baùt,
Ni-sö-ñaøn, oáng ñöïng kim thanh tònh, neân nhaän ñeå
thoï trì. Neáu ngöôøi ñoù nhaän roài khoâng traû laïi thì
neân baûo Tyø-kheo khaùc noùi vôùi hoï raèng: “Phaät coù
daïy vì caàn thanh tònh neân cho ngöôi, ngöôi neân traû
laïi vaät kia cho Tyø-kheo ñoù.” Neáu caùc Tyø-kheo khaùc
khoâng noùi thì neân töï ñeán noùi: “Phaät coù daïy vì
thanh tònh neân cho ngöôi, ngöôi nay coù theå cuùng
cho Taêng, cho Thaùp, cho hai thaày, cuøng vôùi baïn tri
thöùc ñoàng hoïc, hoaëc laø traû laïi cho chuû. Taïi sao vaäy?
Vì khoâng muoán maát cuûa tín thí vaäy.” Neáu khoâng
noùi vôùi ngöôøi kia: Bieát vaäy, xem vaäy, phaïm Ñoätkieát-la. Tyø-kheo-ni phaïm Xaû ñoïa. Ba chuùng sau
Ñoät-kieát-la.
Phaàn thöù ba cuûa luaät Töù phaàn noùi:
Coù moät Tyø-kheo nôi goø maû nhaän ñöôïc tieàn, töï
tay caàm ñi. Phaät noùi: Khoâng neân laáy nhö vaäy. Tyøkheo aáy caàn ñoàng, Phaät daïy: Ñaäp phaù cho hö hoaïi
hình töôùng, sau ñoù ñöôïc töï tay caàm ñi.
Luaät Taêng kyø noùi:
Ngöôøi beänh ñöôïc sai tònh nhôn caát chöùa, nhöng
ñöøng tham ñaém. Neáu vaät phaïm Xaû ñoïa, xaû giöõa
Taêng roài, vaät aáy khoâng ñöôïc traû laïi cho Tyø-kheo
288
TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU
kia, Taêng cuõng khoâng neân chia. Neáu nhieàu neân cho
vaøo trong vaät voâ taän (quó tieát kieäm), khi coù lôïi töùc,
ñöôïc laøm phoøng xaù, saém y trung (y An-ñaø-hoäi),
khoâng ñöôïc duøng vaøo thöùc aên.
Tyø-kheo ñöôïc tieàn vaø an cö roài ñöôïc y taøi, khoâng
neân töï tay laáy, neân baûo tònh nhôn bieát. Neáu khoâng
coù tònh nhôn thì chæ choã ñaát gaàn chaân, noùi raèng:
Trong ñoù neân bieát. Hoï ñaët xuoáng ñaát roài, töï tay laáy
laù caây, hay ngoùi gaïch, töø ñaèng xa lieäng ñeán phuû leân
treân, ñôïi tònh nhôn ñeán baûo cho bieát. Tuøy theo caùch
söû duïng cuûa quoác ñoä ñoù, hoaëc tieàn baèng ñoàng, baèng
saét, baèng hoà giao, baèng da, theû caây tre, taát caû
khoâng neân caàm. hoaëc coù quoác ñoä laáy khoâng thaønh
töïu hình töôùng, ñeå duøng, hoaëc coù nöôùc khoâng duøng,
thaønh töïu hình töôùng, caàm naém ñeàu phaïm toäi Vieät
tyø-ni. Trong nöôùc khoâng duøng, khoâng thaønh töïu
töôùng, naém vaät laøm baèng ñoàng, baèng thieác thì
khoâng coù toäi.
Luaät Nguõ phaàn noùi:
Taêng neân Baïch nhò yeát-ma sai moät Tyø-kheo laøm
ngöôøi boû vaøng baïc vaø tieàn. Tyø-kheo aáy neân boû vaät
naøy trong haàm, trong löûa, trong doøng nöôùc chaûy,
trong ñoàng troáng, khoâng neân ghi nhôù choã aáy. Neáu
caàm naém boû choã khaùc khoâng ñöôïc naém laïi. Vò Tyøkheo aáy khoâng neân hoûi raèng: “Vaät naøy neân laøm theá
naøo.” Taêng cuõng khoâng neân daïy baûo laøm nhö theá,
nhö theá. Neáu khoâng boû, khoâng hoûi maø sai tònh
TAÄP I – QUYEÅN THÖÙ NAÊM
289
nhôn ñoåi laáy y thöïc cho Taêng, ñem ñeán cuùng Taêng,
Taêng ñöôïc pheùp thoï. Neáu chia thì chæ ngöôøi phaïm
toäi khoâng ñöôïc thoï phaàn.
Khoâng phaïm: Tuy thí cho Tyø-kheo maø Tyø-kheo
khoâng bieát. Tònh nhôn thoï, roài mua vaät tònh cho
Tyø-kheo.
Tröôøng hôïp coù caùc Tyø-kheo muoán ñi xa, ñeán
Tröôûng giaû xin löông thöïc ñi ñöôøng. Ngöôøi aáy sai
ngöôøi ñem vaøng, baïc, tieàn, vaät tieãn ñöa. Ñeán nôi ñoà
tích tröõ dö raát nhieàu, söù giaû trôû laïi thöa vôùi chuû.
Chuû noùi: “Toâi ñaõ daâng cuùng, khoâng neân traû laïi, oâng
coù theå ñem ñeán trong choã coù Taêng ñeå cuùng cho
Taêng”. Phaät daïy: “Cho pheùp tònh nhôn vì Taêng thoï
nhaän ñeå ñoåi laáy vaät caàn duøng cho Taêng. Caùc Tyøkheo khoâng neân bieát tôùi”.
Luaät Thaäp tuïng noùi:
Töï tay caàm ñoà baùu, neáu ít thì neân boû, neáu
nhieàu, gaëp tònh nhôn ñoàng taâm, neân noùi: “Vì khoâng
tònh neân toâi khoâng nhaän, ngöôøi neân laáy.” Tònh
nhôn laáy roài, noùi vôùi Tyø-kheo: “Vaät naøy cho Tyøkheo.” Tyø-kheo noùi: “Ñaây laø vaät khoâng tònh, neáu
tònh seõ thoï.” Neáu khoâng gaëp tònh nhôn ñoàng taâm,
neân laøm ngoïa cuï cho töù phöông Taêng, neân vaøo
trong Taêng noùi: “Caùc Ñaïi ñöùc, toâi töï tay caàm ñoà
baùu, maéc toäi Ba-daät-ñeà. Toâi nay phaùt loà, khoâng daùm
che giaáu, aên naên toäi loãi.” Taêng neân hoûi: “Thaày ñaõ
xaû vaät baùu aáy chöa?” Neáu ñaùp: “Ñaõ xaû.” Taêng neân
290
TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU
hoûi: “Thaày coù thaáy toäi khoâng?” Neáu noùi: “Thaáy toäi.”
Taêng neân noùi: “Sau ñöøng laøm laïi.” Neáu noùi: “Chöa
xaû.” Taêng neân höôùng daãn cho xaû. Neáu khoâng höôùng
daãn, taát caû Taêng maéc toäi Ñoät-kieát-la. Neáu höôùng
daãn maø khoâng xaû, Tyø-kheo aáy maéc Ñoät-kieát-la.
Luaät Caên baûn noùi:
Neáu vì söûa sang phoøng xaù caùc vieäc, neân xin coû,
caây, xe coä, nhôn coâng, khoâng neân xin vaøng, baïc,
tieàn... Neáu caàm loaïi tieàn maø trong nöôùc ñoù duøng thì
phaïm Xaû ñoïa. Neáu caàm loaïi tieàn maø trong nöôùc ñoù
khoâng duøng thì maéc toäi aùc taùc. Neáu caàm ñoàng ñoû,
thau, ñaù, ñoàng thieác, chì, keõm thì khoâng phaïm. Neáu
coù ngöôøi cuùng y taøi, caàn thì nhaän. Nhaän roài lieàn
nghó laø vaät cuûa ngöôøi ñoù, maø caát chöùa, neân giao cho
tònh nhôn giöõ, khoâng neân töï mình caàm. Neáu khoâng
coù tònh nhôn thì ñem vaät aáy ñoái tröôùc moät Tyø-kheo,
noùi nhö theá naøy: “Cuï thoï22, nhôù cho: Toâi teân laø...
ñöôïc vaät baát tònh naøy, toâi seõ ñem vaät baát tònh naøy
ñoåi laáy tònh taøi.” Noùi nhö vaäy ba laàn, roài tuøy theo
vieäc thoï, khoâng ñeán noåi sanh nghi.
Neáu trong chuøa Taêng coù giaëc ñaùng sôï thì vaøng,
baïc, tieàn, vaät baùu cuûa Thaùp, Taêng neân caát giöõ chaéc
chaén, môùi dôøi ñi nôi khaùc. Neáu khoâng coù ngöôøi cö só
tònh tín neân sai caàu tòch (Sa-di), caàu tòch cuõng
22
Cuï thoï 具壽: Skt. āyuṣ mata, Pāli. āyasmant, caùch toân xöng ñoái
vôùi nhöõng vò ñeä töû (Tyø-kheo) Phaät, hoaëc thaày goïi ñeä töû,
Tröôûng laõo goïi vò thieáu nieân cuõng goïi töø naøy.
TAÄP I – QUYEÅN THÖÙ NAÊM
291
khoâng coù thì töï tay Tyø-kheo ñaøo haàm caát giaáu. Nhö
Lai vì tröôøng hôïp gaëp naïn khai cho, sau khi naïn
heát thì khoâng ñöôïc tieáp tuïc vieäc laøm aáy.
Luaät nhieáp noùi:
Neáu khi an cö, thí chuû ñem y quí ñeán cuùng cho
Tyø-kheo, lieàn khôûi yù nghó gôûi cho thí chuû naøy roài
nhaän laáy. Neân tìm cö só tònh nhôn tín kính ñeå laøm
tònh thí. Khôûi yù tuôûng laø cuûa thí chuû, caàm naém,
khoâng phaïm. Neáu khoâng coù thí chuû, coù theå ñöôïc
pheùp ñem vaøng, baïc, caùc vaät ñoái tröôùc moät Tyø-kheo
noùi raèng: “Cuï thoï, nhôù cho: Toâi Tyø-kheo... ñaëng cuûa
caûi baát tònh naøy, nay ñem cuûa baát tònh naøy ñoåi laáy
tònh taøi. noùi nhö vaäy ba laàn roài töï caát giöõ, hoaëc sai
keû khaùc caát giöõ.” (Theo taäp Yeát-ma cuûa ngaøi Hoaøi
Toá cuõng choïn laáy phaùp naøy. Ñôøi maït phaùp naøy, ñaây
laø phöông tieän deã laøm, neân phaûi tuaân haønh).
Neáu Tyø-kheo ôû treân ñöôøng, nhaän ñöôïc vaøng,
baïc, laøm löông thöïc ñi ñöôøng, neân töï caát giöõ. Hoaëc
sai tònh nhôn vaø caàu tòch mang ñi. Neân bieát: Caàu
tòch ñoái vôùi vaøng, baïc v.v... chæ caám chöùa cho rieâng
mình chöù khoâng ngaên caám vieäc caàm naém.
CHÖÙNG MINH:
Kinh Ñaïi baùt nieát-baøn noùi:
Neáu noùi Phaät cho pheùp Tyø-kheo nuoâi ngöôøi toâi
tôù, chöùa ñeå vaät baát tònh, vaøng, baïc, traân baûo, luùa,
gaïo, kho taøng, traâu, deâ, voi, ngöïa, mua baùn caàu lôïi,
ñoái vôùi ñôøi ñoùi keùm. Ñoù chæ laø thöông xoùt con vaäy.
292
TRUØNG TRÒ TYØ-NI SÖÏ NGHÓA TAÄP YEÁU
Laïi cho pheùp caùc Tyø-kheo caát chöùa ñoà aên caùch ñeâm,
töï tay laøm ñoà aên, khoâng thoï maø aên. Khoâng neân döïa
vaøo nhöõng lôøi daïy nhö vaäy.
PHUÏ:
Luaät Thieän kieán noùi:
Coù 4 loaïi thoï duïng:
1) Duøng coù taøm quyù, nghóa laø ngöôøi khoâng coù
taøm quyù gaàn guõi vôùi ngöôøi coù taøm quyù.
2) Duøng khoâng taøm quyù, nghóa laø ngöôøi coù taøm
quyù gaàn guõi vôùi ngöôøi taøm quyù, goïi laø thoï duïng
khoâng taøm quyù, maéc toäi. Ngöôøi coù taøm quyù gaàn guõi
vôùi ngöôøi khoâng taøm quyù, sau ñoù aét phaûi tuøy theo
laøm ñieàu aùc, cho neân goïi laø ngöôøi khoâng taøm quí.
Ngöôøi khoâng taøm quyù, gaàn guõi vôùi coù taøm quyù aét seõ
caûi aùc tu thieän, goïi laø ngöôøi coù taøm quyù.
3) Duøng coù phaùp, nghóa laø ngöôøi coù taøm quyù, y
nôi Chaùnh phaùp maø thoï nhaän.
4) Duøng khoâng phaùp, nghóa laø ngöôøi khoâng taøm
quyù khoâng y theo Chaùnh phaùp maø thoï nhaän. Neáu
ñöôïc vaät nhö theá naøy thì nhö ñöôïc thuoác ñoäc khoâng
khaùc.
Luaät Taêng kyø noùi:
Coù moät Tyø-kheo daãn moät Sa-di veà nhaø thaêm baø
con, ñi qua khoaûng ñoàng troáng vaéng, coù moät phi
nhôn hoùa laøm hình con roàng, ñi quanh phía beân
phaûi cuûa Sa-di, raûi hoa khen raèng: “Laønh thay! OÂng
- Xem thêm -
.PDF 
26 
70 
127 
