BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
--------
PHẠM THÀNH LUÂN
VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG QUÂN SỰ
CỦA HỒ CHÍ MINHVÀO VIỆC GIÁO DỤC Ý THỨC QUỐC
PHÒNGCHOSINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY BẮC HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SĨ TRIẾT HỌC
Hà Nội - 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
--------
PHẠM THÀNH LUÂN
VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG QUÂN SỰ
CỦA HỒ CHÍ MINH VÀO VIỆC GIÁO DỤC Ý THỨC QUỐC PHÒNG
CHO SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY BẮC HIỆN NAY
Chuyên ngành : Triết học
Mã số
: 60.22.03.01
LUẬN VĂN THẠC SĨ TRIẾT HỌC
Người hướng dẫn khoa học: TS. CAO THỊ SÍNH
Hà Nội - 2017
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng, luận văn thạc sĩ Triết học với đề tài: “Vận dụng
tư tưởng quân sự của Hồ Chí Minh vào việc giáo dục ý thức quốc phòng
cho sinh viên trường Đại học Tây Bắc hiện nay” là công trình nghiên cứu
của cá nhân tôi dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Cao Thị Sính.
Các tài liệu tham khảo, trích dẫn trong luận văn là hoàn toàn trung thực,
có nguồn gốc rõ ràng.
Hà Nội, tháng 5 năm 2017
Tác giả luận văn
Phạm Thành Luân
LỜI CẢM ƠN
Luận văn thạc sĩ Triết học với đề tài “Vận dụng tư tưởng quân sự của
Hồ Chí Minh vào việc giáo dục ý thức quốc phòng cho sinh viên trường Đại
học Tây Bắc hiện nay” là kết quả của quá trình cố gắng không ngừng của bản
thân và được sự giúp đỡ, động viên khích lệ của các thầy cô, bạn bè đồng
nghiệp và người thân. Qua trang viết này tác giả xin gửi lời cảm ơn tới những
người đã giúp đỡ tôi trong thời gian học tập - nghiên cứu khoa học vừa qua.
Tôi xin tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đối với cô giáo TS. Cao
Thị Sính đã trực tiếp tận tình hướng dẫn cũng như cung cấp tài liệu thông tin
khoa học cần thiết cho luận văn này.
Xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo trường Đại học Tây Bắc, trường Đại
học sư phạm Hà Nội, khoa Triết học đã tạo điều kiện cho tôi hoàn thành tốt
công việc nghiên cứu khoa học của mình.
Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn đồng nghiệp, đơn vị công tác đã
giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và thực hiện Luận văn.
Hà Nội, tháng 5 năm 2017
Tác giả luận văn
Phạm Thành Luân
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
BGD & ĐT
:
Bộ giáo dục và đào tạo
CNH,HĐH
:
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa
CNXH
:
Chủ nghĩa xã hội
GDĐT
:
Giáo dục đào tạo
Nxb
:
Nhà xuất bản
QPTD
:
Quốc phòng toàn dân
TCCB
:
Tổ chức cán bộ
XHCN
:
Xã hội chủ nghĩa
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ......................................................................... 1
2. Lịch sử nghiên cứu đề tài ....................................................................... 3
3. Mục đích nghiên cứu ............................................................................. 6
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ....................................................... 6
5. Giả thuyết khoa học ............................................................................... 6
6. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................. 7
8. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................... 7
9. Kết cấu của đề tài ................................................................................... 7
10. Những luận điểm cơ bản và đóng góp mới của luận văn .................... 8
Chương 1: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA SỰ VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
VỀ QUÂN SỰ VÀO VIỆC GIÁO DỤC Ý THỨC QUỐC PHÒNG CHO
SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY BẮC HIỆN NAY ......................... 9
1.1. Cơ sở lí luận của sự vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về quân sự
vào giáo dục ý thức quốc phòng cho sinh viên trường Đại học
Tây Bắc ..................................................................................................... 9
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản ................................................................. 9
1.1.2. Những nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành tư tưởng quân sự
của Hồ Chí Minh ........................................................................... 15
1.1.3. Nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh về quân sự .............. 20
1.2. Cơ sở thực tiễn của sự vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về quân
sự vào giáo dục ý thức quốc phòng cho sinh viên trường Đại học
Tây Bắc ................................................................................................... 35
1.2.1. Khái quát về Trường Đại học Tây Bắc ......................................... 35
1.2.2. Sự cần thiết của việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về
quân sự vào giáo dục ý thức quốc phòng cho sinh viên trường
Đại học Tây Bắc hiện nay ............................................................. 41
1.2.3. Nội dung và yêu cầu của việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí
Minh về quân sự vào giáo dục ý thức quốc phòng cho sinh viên
trường Đại học Tây Bắc hiện nay.................................................... 44
Tiểu kết chương 1............................................................................................ 49
Chương 2:VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG QUÂN SỰ CỦA HỒ CHÍ MINHVÀO
VIỆC GIÁO DỤC Ý THỨC QUỐC PHÒNG CHO SINH VIÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY BẮC HIỆN NAYTHỰC TRẠNG VÀ
GIẢI PHÁP ....................................................................................... 50
2.1. Thực trạng của việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về quân sự
vào giáo dục ý thức quốc phòng cho sinh viên trường Đại học
Tây Bắc hiện nay ................................................................................... 50
2.1.1. Những kết quả đã đạt được trong giáo dục ý thức quốc phòng
cho sinh viên trường Đại học Tây Bắc hiện nay........................... 50
2.1.2. Những hạn chế của việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về
quân sự vào giáo dục ý thức quốc phòng cho sinh viên trường
Đại học Tây Bắc hiện nay - Nguyên nhân .................................... 62
2.1.3. Nguyên nhân của hạn chế việc vận dụng tư tưởng quân sự
của Hồ Chí Minh vào giáo dục ý thức quốc phòng cho sinh
viên trường Đại học Tây Bắc hiện nay ......................................... 69
2.1.4. Một số vấn đề đặt ra trong việc vận dụng tư tưởng quân sự
Hồ Chí Minh vào việc giáo dục ý thức quốc phòng cho sinh
viên trường Đại học Tây Bắc hiện nay ......................................... 70
2.2. Một số giải pháp cơ bản về việc vận dụng có hiệu quả tư tưởng
của Hồ Chí Minh về quân sự vào giáo dục ý thức quốc phòng
cho sinh viên trường Đại học Tây Bắc hiện nay................................. 72
2.2.1. Giải pháp về phía nhà trường ........................................................ 72
2.2.2. Giải pháp về phía sinh viên ........................................................... 83
Tiểu kết chương 2............................................................................................ 93
KẾT LUẬN ....................................................................................................... 94
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................. 96
BẢNG BIỂU .................................................................................................... 101
PHỤ LỤC........................................................................................................ 103
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong quá trình đấu tranh dựng nước và giữ nước, dân tộc Việt Nam đã
sản sinh ra biết bao anh hùng từ thế hệ này qua thế hệ khác. Vào cuối thế kỷ
XIX đầu thế kỷ XX dân tộc Việt Nam phải đương đầu với những kẻ thù ngoại
xâm hoàn toàn khác trước. Chúng là bọn đế quốc thực dân, xuất phát từ một
quốc gia tư bản, có nền công nghiệp phát triển, có đội quân nhà nghề được
trang bị vũ khí hiện đại. Lịch sử đòi hỏi phải có một đường lối chính trị và
quân sự đúng đắn, phù hợp với những biến đổi của tình hình, mới có thể
giành được thắng lợi. Bế tắc về đường lối, dân tộc không có đường ra, đất
nước vẫn không thoát được thân phận của một nước thuộc địa dưới sự thống
trị của thực dân đế quốc. Chính trong hoàn cảnh lịch sử ấy, Hồ Chí Minh đã
đến với chủ nghĩa Mác - Lênin, tìm thấy con đường cứu nước đúng đắn, con
đường đánh bại thực dân đế quốc. Đó là con đường cách mạng vô sản, con
đường gắn độc lập dân tộc với CNXH, gắn cách mạng Việt Nam với cách
mạng thế giới, gắn sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại bằng việc tiến
hành cách mạng giải phóng dân tộc, xây dựng chế độ dân chủ nhân dân, tiến
lên CNXH. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại cho chúng ta di sản tinh thần to
lớn, những tư tưởng vô giá, nhiều giá trị nhân văn cao cả, trong đó đặc biệt tư
tưởng về quân sự đến cách mạng Việt Nam.
Tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh là một bộ phận quan trọng trong hệ
thống những quan điểm sâu sắc và toàn diện của Hồ Chí Minh về cách mạng
Việt Nam. Người đã phát huy được sức mạnh toàn dân tộc, đưa cách mạng
Việt Nam đến với cách mạng vô sản, dựa trên nền tảng lí luận quân sự của
chủ nghĩa Mác - Lênin, kế thừa và phát triển truyền thống quân sự của dân tộc
Việt Nam, tiếp thu tinh hoa quân sự của nhân loại. Tư tưởng quân sự của Hồ
Chí Minh là một bộ phận trong tư tưởng về cách mạng Việt Nam, linh hồn và
2
nền tảng đường lối quân sự của Đảng cộng sản Việt Nam - nhân tố chủ yếu
quyết định thành công trong thực hiện các nhiệm vụ quân sự của cách mạng
nước ta. Chính những tư tưởng đó đã được Đảng cộng sản vận dụng đưa cách
mạng Việt Nam khởi nghĩa dành chính quyền về tay giai cấp vô sản, người
lao động. Với những thành quả như thắng lợi Cách mạng tháng Tám năm
1945 đã giành lại nền độc lập cho dân tộc Việt Nam, nước Việt Nam dân chủ
cộng hòa - Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á ra đời. Đến thắng lợi
cuộc Tổng khởi nghĩa mùa xuân năm 1975 thống nhất đất nước. Đây là những
chiến dịch có ý nghĩa chiến lược, là quá trình vận dụng mềm dẻo, linh hoạt
mưu kế, nghệ thuật dụng binh cũng như tư tưởng quân sự kiệt xuất của
Người. Sau đại thắng mùa xuân năm 1975 thống nhất đất nước, cả nước ta đi
lên con đường CNXH. Trong quá trình đó, Đảng đã xác định đây là con
đường còn gặp nhiều khó khăn và thách thức. Đặc biệt trong giai đoạn hiện
nay, các thế lực luôn mọi thủ đoạn chống phá nhà nước ta rất quyết liệt, với
nhiều mưu kế nham hiểm như: chiến lược “Diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật
đổ của các thế lực thù địch chống phá cách mạng Việt Nam,... Vì vậy, Đảng
xác định hai nhiệm vụ cần phải thực hiện thường xuyên và xuyên suốt đó là
xây dựng đất nước và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN. Trước những vấn đề
này việc nghiên cứu, học tập di sản tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh được xem
như một yêu cầu cấp thiết đối với thế hệ trẻ đặc biệt lực lượng sinh viên trong
các trường đại học, cao đẳng.
Bởi vì, lực lượng sinh viên là những người đã và đang được trang bị
các mặt về lí luận, khoa học kỹ thuật để sẵn sàng phục vụ và gắn bó lâu dài
với sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Tuy nhiên, đây là lực lượng có
tuổi đời còn rất trẻ, nông nổi, dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố tiêu cực nên các
đối tượng thường xuyên lợi dụng và tác động vào. Chính vì vậy, sinh viên rất
cần được học tập những tư tưởng quân sự của các anh hùng dân tộc và trước
3
hết là tư tưởng quân sự của Hồ Chí Minh - nhà lãnh tụ kiệt xuất của đất nước
Việt Nam. Xây dựng cho sinh viên nền tảng ý thức quốc phòng vững chắc
trang bị đủ hành trang về lí luận và thực tiễn trong quá trình xây dựng và phát
triển đất nước Việt Nam XHCN hiện nay.
Từ các lí do trên, tác giả đã chọn đề tài: “Vận dụng tư tưởng quân sự
của Hồ Chí Minh vào việc giáo dục ý thức quốc phòng cho sinh viên
trường Đại học Tây Bắc hiện nay” làm đề tài luận văn thạc sĩ triết học.
2. Lịch sử nghiên cứu đề tài
Hồ Chí Minh, một con người vĩ đại của dân tộc Việt Nam, một vị anh
hùng biểu tượng của đất nước, một vị tướng tầm cỡ thế giới - niềm tự hào của
dân tộc Việt Nam. Người để lại cho dân tộc Việt Nam và nhận loại trên thế
giới những bài học, những tư tưởng, tri thức khoa học của nhân loại tiến bộ.
Sự nghiệp và công trình, công lao của Hồ Chí Minh được xem một đề tài mở
cho nhiều bài báo, cuốn sách, cũng như các cuộc hội thảo trong nhiều lĩnh vực
khác nhau. Đạo đức, trí tuệ, tư tưởng nghệ thuật quân sự của Người được
nhiều công trình trong nước và ngoài nước đề cập nghiên cứu. Trong đó tư
tưởng về quân sự của Hồ Chí Minh được bàn đến trong nhiều công trình và
lĩnh vực khác nhau.
Nhóm các công trình nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về quân sự, có
thể kể đến một số công trình tiêu biểu của các tác giả:
Tư tưởng Hồ Chí Minh và con đường cách mạng Việt Nam của Đại
tướng Võ Nguyên Giáp (chủ biên), Nxb Chính trị quốc gia 1997; “Tư duy
quân sự Hồ Chí Minh, tiếp cận từ góc độ văn hoá” của Quang Cận, Tạp chí
Giáo dục quốc phòng toàn dân, số 5 - 2000; Tư tưởng Hồ Chí Minh với sự
nghiệp xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện của Thành Duy,
Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội, 2001; Tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh, Nxb
Học viện chính trị, Hà Nội, 2010; Bí quyết thành công Hồ Chí Minh của
4
GS.TS. Phùng Hữu Phú, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2010. Các tác phẩm
trên đều tập trung nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về quân sự, chi tiết về
nguồn gốc quá trình hình thành phát triển tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh về
bạo lực cách mạng, khởi nghĩa vũ trang, chiến tranh cách mạng, lực lượng vũ
trang, nghệ thuật quân sự, quốc phòng toàn dân. Giáo trình đã thể hiện rõ sự
phát triển mới về mặt lí luận và thực tiễn trong quá trình nghiên cứu và vận
dụng tư tưởng quân sự của Người.
Tiến Hải, “Nước lấy dân làm gốc - nét chủ đạo trong tư tưởng Hồ Chí
Minh”, Tạp chí Triết học, số 02, tháng 6 năm 1992; Phạm Bá Lượng, Tư
tưởng Hồ Chí Minh về lấy dân làm gốc, Tạp chí Triết học, số 02, tháng 02
năm 2005. Hồ Chí Minh - Nhà chiến lược quân sự thiên tài, Bộ quốc phòng
Viện lịch sử quân sự Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, 2013. Những
tác phẩm trên cũng phân tích những khía cạnh của Hồ Chí Minh về tư tưởng
quân sự, phân tích những nét tiêu biểu ở những tư tưởng khác nhau nhưng đều
làm nổi bật lên tư tưởng quân sự kiệt xuất của người.
Nhóm các công trình nghiên cứu về con người và giáo dục tư tưởng
quân sự Hồ Chí Minh cho thế hệ trẻ, có thể liệt kê các tác phẩm sau:
Hồ Chí Minh với thế hệ trẻ của Lê Văn Yên - Võ Tú Oanh, Nxb
Chính trị Quốc gia Hà Nội, 2010. Cuốn sách đã tuyển chọn hệ thống các
bài viết và bài nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh về vị trí, vai trò của thế hệ trẻ
trong sự nghiệp cách mạng, tầm quan trọng cần thiết của việc giáo dục, đào
tạo thế hệ trẻ.
Thành Duy với công trình Tư tưởng Hồ Chí Minh với sự nghiệp xây
dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội,
2001. Tác giả đã đề cập đến bản chất con người trong tư tưởng Hồ Chí Minh
ở hai mặt tự nhiên và xã hội. Hai mặt đó luôn tác động biện chứng qua lại với
nhau, gắn liền với quá trình phát triển của xã hội.
5
Nghiên cứu, học tập và làm theo tư tưởng Hồ Chí Minh của Đại tướng
Võ Nguyên Giáp, Nxb Công an nhân dân, 2006. Tác phẩm đã làm nổi bật tầm
quan trọng tư tưởng của Hồ Chí Minh ở nhiều khía cạnh khác nhau. Đặc biệt
tầm quan trọng trong việc học tập tư tưởng của Người cũng như tư tưởng
quân sự cho giáo dục ý thức quốc phòng thế hệ trẻ.
Nguyễn Văn Tài với công trình “Tư tưởng Hồ Chí Minh về con người
và phát huy nhân tố con người”, Tạp chí triết học, số 2, tr11- 14,2004. Tác giả
đã phân tích tư tưởng Hồ Chí Minh về con người với tư cách là một thực thể
xã hội, bao hàm sự thống nhất giữa con người cá nhân và con người xã hội, sự
thống nhất giữa con người, dân tộc, giai cấp và nhân loại.
Lê Sĩ Thắng với công trình “Tư tưởng Hồ Chí Minh về con người và
chính sách xã hội”, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội,1996. Tác giả đã đi sâu
phân tích quan niệm Hồ Chí Minh về con người. Con người trong tư tưởng
Hồ Chí Minh không phải con người chung chung, trừu tượng mà một con
người cụ thể, tồn tại và phát triển trong những điều kiện nhất định, con người
được đặt trong các mối quan hệ với vũ trụ, tự nhiên, cộng đồng.
Ngoài ra, còn nhiều những bài viết đề cập về việc giáo dục tư tưởng
quân sự Hồ Chí Minh cho thế hệ trẻ được đăng trên các tạp chí như: “Tư
tưởng Hồ Chí Minh về con người và nhân cách con người Việt Nam” của
Phạm Minh Hạc, Tạp chí Nghiên cứu con người, số 3, tr3-8, 2005. Nhìn
chung những bài viết trên đều thể hiện tầm quan trọng của việc giáo dục tư
tưởng Hồ Chí Minh, đặc biệt, thế hệ trẻ trong đó có lực lượng là sinh viên.
Nhìn chung, các công trình nghiên cứu trên đều đề cập đến vấn đề ở
những khía cạnh khác về tư tưởng quân sự của Hồ Chí Minh nhưng đều mới
chỉ ở các góc độ khác nhau, chưa có công trình nào đi nghiên cứu về việc vận
dụng tư tưởng quân sự của Hồ Chí Minh vào giáo dục ý thức quốc phòng cho
sinh viên các trường đại học ở Việt Nam. Trên cơ sở kế thừa và phát huy
6
những kết quả đã thu được của các công trình nghiên cứu trên, tôi chọn đề tài:
“Vận dụng tư tưởng quân sự của Hồ Chí Minh vào việc giáo dục ý thức
quốc phòng cho sinh viên trường Đại học Tây Bắc hiện nay”góp phần làm
rõ tư tưởng quân sự của Hồ Chí Minh cho sinh viên trường Đại học Tây Bắc.
3. Mục đích nghiên cứu
Luận văn làm rõ cơ sở khoa học của sự vận dụng tư tưởng Hồ Chí
Minh về quân sự; làm rõ thực trạng vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về quân
sự vào việc giáo dục ý thức quốc phòng cho sinh viên trường Đại học Tây
Bắc, từ đó đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao ý thức quốc
phòng cho sinh viên trường Đại học Tây Bắc hiện nay.
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
4.1. Khách thể nghiên cứu
Khách thể nghiên cứu là tư tưởng quân sự của Hồ Chí Minh
4.2. Đối tượng nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu sự vận dụng tư tưởng về quân sự của Hồ Chí
Minh vào việc giáo dục ý thức quốc phòng cho sinh viên trường Đại học
Tây Bắc hiện nay.
5. Giả thuyết khoa học
Nếu các giải pháp vận dụng tư tưởng về quân sự của Hồ Chí Minh vào
việc giáo dục ý thức quốc phòng cho sinh viên trường Đại học Tây Bắc hiện
nay được thực hiện đồng bộ, đạt hiệu quả cao sẽ đem lại sự chuyển biến tích
cực về nhận thức và hành động trong sinh viên của nhà trường đối với công
cuộc học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách Hồ chí
Minh và nâng cao ý thức quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc, đưa lại chất lượng và
hiệu quả cao trong việc giáo dục ý thức quốc phòng cho sinh viên trường Đại
học Tây Bắc nói riêng và sinh viên Việt Nam nói chung trong bối cảnh toàn
cầu hoá và hội nhập quốc tế ở nước ta với công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc ở bối cảnh hiện nay.
7
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt mục đích trên, luận văn thực hiện các nhiệm vụ sau:
Một là, Luận văn làm rõ cơ sở khoa học của việc vận dụng tư tưởng về
quân sự của Hồ Chí Minh đối với việc giáo dục ý thức quốc phòng cho sinh
viên trường Đại học Tây Bắc hiện nay.
Hai là, Luận văn phân tích làm rõ thực trạng của việc vận dụng tư
tưởng về quân sự của Hồ Chí Minh trong giáo dục ý thức quốc phòng cho
sinh viên trường Đại học Tây Bắc hiện nay.
Ba là, Luận văn đề xuất một số giải pháp cơ bản nhằm vận dụng có
hiệu quả tư tưởng về quân sự của Hồ Chí Minh vào việc giáo dục ý thức quốc
phòng cho sinh viên trường Đại học Tây Bắc trong giai đoạn hiện nay.
7. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu sự vận dụng tư tưởng về quân sự của Hồ Chí Minh
vào việc giáo dục ý thức quốc phòng cho sinh viên trường đại học Tây Bắc
hiện nay.
Đề tài chỉ chỉ khảo sát với đối tượng là sinh viên hệ Đại học chính quy
tập trung đang học tập tại địa điểm trường Đại học Tây Bắc từ năm học 2013
cho đến nay học.
8. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận nghiên cứu của chủ
nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử.
Đề tài sử dụng một số phương pháp nghiên cứu cơ bản như: Phương
pháp phân tích - tổng hợp, phương pháp logic- lịch sử, phương pháp điều tra,
phương pháp thống kê…
9. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục,
luận văn gồm: 2 chương, 4 tiết.
8
10. Những luận điểm cơ bản và đóng góp mới của luận văn
10.1. Những luận điểm cơ bản
Luận văn bàn đến tư tưởng cơ bản của Hồ Chí Minh về quân sự trong
giáo dục ý thức quốc phòng cho sinh viên trường Đại học Tây Bắc. Giúp sinh
viên đã và đang học tập tại trường Đại học Tây Bắc được trang bị đầy đủ cơ
sở lí luận về quốc phòng, làm cơ sở cho các em có kiến thức vững chắc để
vận dụng trong thực tiễn cuộc sống, trở thành một chiến sĩ cách mạng. Đây là
một nhiệm vụ vừa mang tính cấp bách vừa mang tính thường xuyên liên tục.
Việc vận dụng tư tưởng quân sự của Hồ Chí Minh trong giáo dục ý
thức quốc phòng cho sinh viên trường Đại học Tây Bắc là một nhiệm vụ luôn
được ưu tiên và có tính cấp thiết hiện nay tại trường Đại học Tây Bắc.
10.2. Đóng góp mới của luận văn
Luận văn làm rõ thực trạng vận dụng tư tưởng về quân sự của Hồ Chí
Minh trong việc giáo dục ý thức quốc phòng cho sinh viên trường Đại học
Tây Bắc.
Luận văn đưa ra một số giải pháp cơ bản nhằm vận dụng tư tưởng về
quân sự của Hồ Chí Minh vào việc giáo dục ý thức quốc phòng cho sinh viên
trường Đại học Tây Bắc trong giai đoạn hiện nay.
Luận văn có thể làm tài liệu tham khảo cho việc học tập, nghiên cứu và
giảng dạy về các vấn đề: Tư tưởng Hồ Chí Minh về quân sự, sự vận dụng tư
tưởng Hồ Chí Minh về quân sự vào việc giáo dục ý thức quốc phòng cho sinh
viên ở các trường đại học, cao đẳng; các học viên, giảng viên, cán bộ sỹ quan
ở các Học viện Quân sự, các đơn vị quân đội của Bộ Quốc phòng, trong toàn
quân và toàn dân Việt Nam.
9
Chương 1
CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA SỰ VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
VỀ QUÂN SỰ VÀO VIỆC GIÁO DỤC Ý THỨC QUỐC PHÒNG CHO
SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY BẮC HIỆN NAY
1.1. Cơ sở lí luận của sự vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về quân
sự vào giáo dục ý thức quốc phòng cho sinh viên trường Đại học Tây Bắc
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản
1.1.1.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh
Tư tưởng Hồ Chí Minh là một bộ phận cấu thành nền tảng tư tưởng và
kim chỉ nam cho mọi hành động của Đảng và nhân dân ta. Tư tưởng Hồ Chí
Minh đã định hướng, soi đường cho sự nghiệp cách mạng của dân tộc ta vượt
qua muôn vàn khó khăn để đi đến những thắng lợi có ý nghĩa lịch sử vĩ đại và
có tính thời đại sâu sắc.
Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Đảng ta khẳng định: “Tư
tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những
vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, là kết quả của sự vận dụng và phát
triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, kế thừa
và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn
hoá nhân loại. Đó là tư tưởng về giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải
phóng con người; về độc lập dân tộc gắn liền với CNXH... Tư tưởng Hồ Chí
Minh soi đường cho cuộc đấu tranh của nhân dân ta giành thắng lợi, là tài sản
tinh thần to lớn của Đảng và dân tộc ta” [18,tr.83-84].
Theo Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh do Hội đồng Trung ương chỉ
đạo biên soạn giáo trình quốc gia các môn khoa học chủ nghĩa Mác - Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh đã nêu lên khái niệm tư tưởng Hồ Chí Minh như sau:
“Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về
10
những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, từ cách mạng dân tộc dân chủ
nhân dân đến cách mạng XHCN; là kết quả của sự vận dụng sáng tạo và phát
triển chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, đồng thời là sự
kết tinh tinh hoa dân tộc và trí tuệ thời đại nhằm giải phóng dân tộc, giải
phóng giai cấp và giải phóng con người” [8,tr.19].
Sự hình thành và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh gắn với các thời kì
hoạt động của Người trong phong trào cách mạng Việt Nam và quốc tế. Đó là
thời kì hình thành tư tưởng yêu nước và chí hướng cứu nước (trước 1911);
thời kì tìm thấy con đường cứu nước, giải phòng dân tộc (1911 - 1920); thời
kì hình thành cơ bản về cách mạng Việt Nam (1921 - 1930); Thời kỳ vượt qua
thử thách, kiên trì giữ vững lập trường cách mạng(1930 - 1945); thời kì tiếp
tục phát triển, hoàn thiện (1945 - 1969).
Toàn bộ tác phẩm của Người, nhất là Tuyên ngôn độc lập và Di chúc, là
một di sản tư tưởng vô giá mà Người đã để lại cho nhân dân ta. Từ những
năm 1923 - 1924 qua Báo cáo về Bắc Kỳ, Trung Kỳ và Nam Kỳ và những bài
viết về Lênin, một số bài trả lời phỏng vấn, ở Người đã sớm hình thành một
thái độ độc lập, sáng tạo trong nhận thức và vận dụng chủ nghĩa Mác, biểu thị
một nhân cách, một phong thái sống và ứng xử của "một con người mới"
trong một "xã hội tương lai".
Tư tưởng Hồ Chí Minh soi đường cho cuộc đấu tranh giành thắng lợi có ý
nghĩa lịch sử vĩ đại và tính thời đại sâu sắc, là tài sản tinh thần to lớn của Đảng
và dân tộc ta. Cùng với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng của Người làm nền tảng
tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng và nhân dân Việt Nam.
1.1.1.2. Tư tưởng quân sự của Hồ Chí Minh
Tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh là bộ phận quan trọng trong tư tưởng
cách mạng của Người. Tư tưởng đó được hình thành phát triển trong quá trình
giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa đường lối cách mạng và phương pháp
11
cách mạng, xuất phát từ đặc điểm nổi bật của cách mạng Việt Nam là cách
mạng giải phóng dân tộc gắn liền với khởi nghĩa vũ trang và chiến tranh cách
mạng. Đứng trước kẻ thù là thực dân đế quốc, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng
Cộng sản Việt Nam đã xác định: không có con đường nào khác là phải sử
dụng bạo lực cách mạng để giải phóng cho dân tộc, bảo vệ thành quả cách
mạng, bảo vệ đất nước. Vì vậy, khởi nghĩa vũ trang và chiến tranh cách mạng
là con đường duy nhất đúng đắn để giành thắng lợi cho cách mạng Việt Nam.
Tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh là kết quả hoạt động tư duy và thực
tiễn trong những điều kiện lịch sử nhất định của đất nước và thế giới. Người
đã tiếp thu, vận dụng sáng tạo di sản tư tưởng quân sự dân tộc, tinh hoa quân
sự nhân loại, trong đó đặc biệt là lý luận quân sự Mác - Lênin. Chính lý luận
quân sự Mác - Lênin là nguồn gốc có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, quyết định
sự ra đời và phát triển tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh, quyết định bản chất
cách mạng và khoa học trong tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh.
Tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh là một bộ phận quan trọng trong tư
tưởng của Người về cách mạng Việt Nam, nền tảng đường lối quân sự của
Đảng Cộng sản Việt Nam. Tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh không chỉ được
phản ánh trong các bài nói, bài viết mà còn được thể hiện trong hoạt động
thực tiễn lãnh đạo khởi nghĩa vũ trang, chiến tranh cách mạng, xây dựng lực
lượng vũ trang nhân dân, xây dựng nền QPTD... của Hồ Chí Minh.
Nội dung tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh rất rộng lớn và phong phú,
bao gồm hệ thống các quan điểm cơ bản của Người về quân sự nói chung, về
các lĩnh vực hoạt động quân sự cụ thể nói riêng. Những quan điểm đó thể hiện
tư duy lý luận sâu sắc của Hồ Chí Minh về những vấn đề có tính quy luật
trong lĩnh vực quân sự qua các thời kỳ của cách mạng nước ta.
Tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh mang bản chất cách mạng, khoa học,
dựa trên nền tảng lý luận quân sự của chủ nghĩa Mác - Lênin, kế thừa và phát
12
triển truyền thống quân sự của dân tộc Việt Nam, tiếp thu tinh hoa quân sự
của nhân loại. Tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh không phải là tư tưởng quân sự
thuần tuý nó được gắn liền với tư tưởng chính trị và nhằm thực hiện mục tiêu
chính trị đã được xác định.
Từ những điều nêu trên, có thể khái quát: Tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh
là hệ thống những quan điểm cơ bản, toàn diện của Hồ Chí Minh về những vấn
đề có tính quy luật trong lĩnh vực quân sự của cách mạng Việt Nam, là sản phẩm
tổng hợp của quá trình vận dụng và phát triển sáng tạo lý luận quân sự của chủ
nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của Việt Nam, kế thừa và phát triển
truyền thống quân sự đặc sắc của dân tộc, tiếp thu tinh hoa quân sự của nhân
loại nhằm thực hiện mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH ở Việt Nam.
1.1.1.3. Giáo dục ý thức quốc phòng
Giáo dục
Trong lao động và trong cuộc sống hàng ngày, con người tích luỹ được
kinh nghiệm sống, kinh nghiệm lao động, từ đó nảy sinh nhu cầu truyền đạt
những hiểu biết cho nhau. Nhu cầu đó là nguồn gốc phát sinh của hiện tượng
giáo dục. Giáo dục là cơ hội giúp cho mỗi cá nhân phát triển toàn diện, cơ hội
để hoàn thiện bản thân. Ban đầu giáo dục diễn ra một cách tự phát theo lối
quan sát bắt chước, về sau giáo dục diễn ra một cách tự giác, có kế hoạch, có
tổ chức theo mục đích định trước và trở thành một hoạt động có ý thức. Ngày
nay, giáo dục trở thành hoạt động đặc biệt, đạt tới trình độ cao về tổ chức, nội
dung, phương pháp và trở thành động lực thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng
của xã hội loài người.
Giáo dục là phạm trù xã hội chỉ có ở con người. Vì ở động vật những
hành vi của chúng mang tính bản năng và được lưutrữ trong hệ thống ghen.
Những kinh nghiệm được loài người tích lũy trong quá trình phát triển của
lịch sử được lưu giữ ở nền văn hóa nhân loại, được tiếp nối qua các thế hệ.
- Xem thêm -