Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Luận văn thực trạng xoá đói giảm nghèo ở huyện đông triều tỉnh quảng ninh...

Tài liệu Luận văn thực trạng xoá đói giảm nghèo ở huyện đông triều tỉnh quảng ninh

.DOC
35
191
84

Mô tả:

Ch¬ng I: C¬ s¬ lý luËn vÒ X§GN ë huyÖn §«ng TriÒu-TØnh Qu¶ng Ninh I: Lý luËn chung 1. Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ ®ãi nghÌo ë ViÖt Nam Kh¸i niÖm nghÌo: NhÌo lµ t×nh tr¹ng cña mét bé phËn d©n c chØ cã kh¶ n¨ng tháa m·n mét phÇn nhu cÇu c¬ b¶n cña con ngêi vµ cã møc sèng ngang b»ng møc sèng tèi thiÓu cña céng ®ång xÐt trªn mäi ph¬ng tiÖn. NghÌo tuyÖt ®èi: Lµ t×nh tr¹ng mét bé phËn d©n c kh«ng cã kh¶ n¨ng tháa m·n c¸c nhu cÇu tèi thiÓu nh»m duy tr× cuéc sèng. NghÌo t¬ng ®èi: Lµ t×nh tr¹ng mét bé phËn d©n c cã møc sèng díi møc sèng trung b×nh cña céng ®ång t¹i ®Þa ph¬ng ®ang xÐt. Kh¸i niÖm ®ãi: §ãi lµ t×nh tr¹ng mét bé phËn d©n c nghÌo cã møc sèng díi møc sèng tèi thiÓu vµ thu nhËp kh«ng ®ñ ®¶m b¶o nhu cÇu vÒ vËt chÊt ®Ó duy tr× cuéc sèng. 2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ ®ãi nghÌo ë ViÖt Nam ChØ tiªu ®¸nh gi¸ hé ®ãi nghÌo: ChØ tiªu chÝnh lµ thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi/th¸ng (hoÆc n¨m), ®îc ®o b»ng chØ tiªu gi¸ trÞ hay hiÖn vËt quy ®æi, thêng lÊy l¬ng thùc hay g¹o ®Ó ®¸nh gi¸. Ngoµi ra cßn c¸c chØ tiªu phô nh dinh dìng b÷a ¨n, nhµ ë, mÆc vµ c¸c ®iÒu kiÖn häc tËp, ch÷a bÖnh, ®i l¹i…Víi ®iÒu kiÖn gi¸ æn ®Þnh th× cã thÓ c¨n cø vµo chØ tiªu thu nhËp b×nh qu©n dÇu ngêi b»ng gi¸ trÞ c¬ b¶n ®Ó ph¶n ¸nh møc sèng. Nh QuyÕt ®Þnh 1143/2000/Q§L§TBXH ngµy 01/11/2000 th× viÖc ®¸nh gi¸ ®ãi nghÌo cña ViÖt Nam theo møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi/th¸ng (hoÆc n¨m). Song trong nh÷ng thêi kú mµ gi¸ c¶ cã sù biÕn ®éng th× cÇn ph¶i quy ®æi ra gi¸ trÞ hiÖn vËt, phæ biÕn lµ quy ®æi ra g¹o ®Ó x¸c ®Þnh (g¹o thêng). ViÖc h×nh thøc quy ®æi hiÖn vËt nh»m lo¹i bá ®îc ¶nh hëng cña c¸c yÕu tè gi¸ c¶, tõ ®ã cã thÓ so s¸nh ®îc møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi d©n theo kh«ng gian vµ thêi gian. - ChØ tiªu ®¸nh gi¸ x· nghÌo: * Tû lÖ hé nghÌo tuyÖt ®èi trªn tæng sè hé cña vïng. * Thu nhËp b×nh qu©n cña tõng thµnh viªn trong x·, vïng Ngoµi ra cßn c¸c chØ tiªu phô: * 3 trong 6 h¹ng môc c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu ( ®êng giao th«ng, trêng häc, tr¹m y tÕ, níc sinh ho¹t, ®iÖn sinh ho¹t, chî) cã ®Çy ®ñ theo yªu cÇu tèi thiÓu hay kh«ng ? 1 * Tuæi thä b×nh qu©n * Tû lÖ b¸c sü, giêng bÖnh trªn 1000 ngêi d©n. 3. ChuÈn mùc x¸c ®Þnh ®ãi nghÌo cña ViÖt Nam 3.1 Theo chuÈn cò 20/05/1997 cña Bé L§TB -XH. Hé ®ãi: Lµ hé cã thu nhËp díi 13kg g¹o/ngêi/th¸ng, t¬ng øng víi 45.000® (¸p dông cho mäi vïng). Hé nghÌo: Lµ hé cã thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi/th¸ng. + Díi 15kg g¹o, t¬ng øng víi 55.000® ®èi víi miÒn nói, n«ng th«n, h¶i ®¶o. + Díi 20kg g¹o, t¬ng øng víi 70.000® ®èi víi vïng n«ng th«n, ®ång b»ng vµ trung du. +Díi 25kg g¹o, t¬ng øng víi 90.000® ®èi víi thµnh thÞ. X· nghÌo: Lµ x· cã tû lÖ hé nghÌo ®ãi tõ 40% trë lªn vµ cha ®ñ ®ñ ba trong s¸u h¹ng môc c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu (®êng giao th«ng, trêng häc, tr¹m y tÕ, ®iÖn sinh ho¹t, thñy lî nhá vµ trî). + Díi 30% sè hé sö dông níc s¹ch + Díi 50% sè hé sö dông ®iÖn níc s¹ch + Cha cã ®êng « t« ®Õn trung t©m x· hoÆc « t« kh«ng ®i l¹i ®îc c¶ n¨m 70% nhu cÇu cña häc sinh hoÆc phßng häc t¹m b»ng tranh, tre, nøa , l¸. + Cha cã tr¹m y tÕ x· hoÆc cã nhng lµ nhµ t¹m. + Cha cã trî hoÆc lµ trî t¹m thêi. Vïng nghÌo: Lµ vïng liªn tôc gåm nhiÒu lµng x·, huyÖn hoÆc chØ mét lµng, mét x·, mét huyÖn mµ t¹i ®ã chøa ®ùng nhiÒu yÕu tè khã kh¨n, bÊt lîi cho sù ph¸t triÓn cña céng ®ång, nh ®Êt ®ai kh« c»n, thêi tiÕt, khÝ hËu kh¾c nhiÖt, ®Þa h×nh phøc t¹p, giao th«ng khã kh¨n, tr×nh ®é d©n trÝ thÊp, s¶n xuÊt tù cung, tù cÊp vµ cã møc sèng d©n c trong vïng rÊt thÊp so víi møc sèng chung cña c¶ níc xÐt trong vïng mét thêi ®iÓm. 3.2. Theo chuÈn míi 01/01/2001 cña Bé L§TB -XH Hé ®ãi: Lµ hé cã møc thu nhËp b×nh qu©n mét ngêi trong mét hé mét th¸ng quy ra g¹o díi 13kg, t¬ng øng 45.000® (tÝnh cho mäi vïng). Hé nghÌo: Lµ hé cã møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi/th¸ng: + Vïng n«ng th«n h¶i ®¶o: díi 80.000®/ngêi/th¸ng, 960.000®/n¨m. + Vïng n«ng th«n ®ång b»ng: díi 100.000®/ngêi/th¸ng, 1.200.000®/n¨m. + Vïng thµnh thÞ: díi 150.000®/ngêi/th¸ng, 1.800.000®/n¨m. C¨n cø vµo t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi vµ kÕt qu¶ thùc hiÖn ch¬ng tr×nh X§GN, c¸c tØnh , thµnh phè cã thÓ n©ng hé nghÌo cao h¬n so víi quy ®Þnh trªn víi ®iÒu kiÖn: 2 * Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi tØnh, thµnh phè cao h¬n thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi cña c¶ níc. * Tû lÖ hé nghÌo cña tØnh, thµnh phè thÊp h¬n tû lÖ hé nghÌo trung cña c¶ níc. * Cã ®ñ nguån lùc hç trî hé nghÌo, ngêi nghÌo. X· nghÌo lµ x· cã : - Tû lÖ hé nghÌo tõ 25% trë lªn. - Cha cã ®ñ 3 trong 6 h¹ng môc c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu (®¬ng giao th«ng, trêng häc, tr¹m y tÕ, níc sinh ho¹t, ®iÖn sinh ho¹t, chî) * Díi 30% sè hé sö dông níc s¹ch. * Díi 50% sè hé sö dông ®iÖn níc sinh ho¹t. * Cha cã ®¬ng « t« ®Õn trung t©m x· hoÆc « t« kh«ng ®i l¹i ®îc c¶ n¨m, 70% nhu cÇu cña häc sinh häc phßng häc t¹m b»ng tranh, tre, nøa, l¸. * Cha cã tr¹m y tÕ x· hoÆc cã nhng lµ nhµ t¹m. * Cha cã trî hoÆc trî t¹m thêi. II. Kh¸i qu¸t tinh h×nh ®Æc ®iÓm huyÖn §«ng TriÒu – TØnh Qu¶ng Ninh 1. VÞ trÝ huyÖn §«ng TriÒu - VÞ trÝ ®Þa lý: §«ng TriÒu n»m ë phÝa T©y tØnh Qu¶ng Ninh vµ n»m trong vïng c¸nh cung §«ng TriÒu. PhÝa B¾c gi¸p huyÖn S¬n §éng -TØnh B¾c Giang. PhÝa §«ng gi¸p thÞ x· U«ng BÝ. PhÝa T©y gi¸p huyÖn ChÝ Linh -TØnh H¶i D¬ng. PhÝa Nam gi¸p huyÖn Thñy Nguyªn -TØnh H¶i Phßng. - VÞ trÝ kinh tÕ -X· héi: §«ng TriÒu n»m trong tam gi¸c kinh tÕ träng ®iÓm B¾c Bé: Hµ Néi -H¶i Phßng -Qu¶ng Ninh, ë gÇn trung t©m c¸c ®« thÞ, thµnh phè lín: Hµ Néi, H¶i Phßng, H¶i D¬ng, H¹ Long. HÖ thèng ®êng giao th«ng hÕt søc thuËn lîi; §êng 18A võa ®îc c¶i t¹o n©ng cÊp theo tiªu chuÈn ®êng cÊp III §ång B»ng, nèi víi Thµnh phè H¹ Long vµ c¸c tØnh B¾c Bé, ®êng s¾t ch¹y tõ kÐp qua §«ng TriÒu ®i H¹ Long. §êng s«ng còng hÕt søc thuËn lîi cho viÖc vËn chuyÓn. HÇu hÕt c¸c x·, thÞ trÊn trong huyÖn ®Òu n»m däc theo ®êng 18A vµ 18B. §©y lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi lín cho §«ng TriÒu ph¸t triÓn kinh tÕ -X· héi. - VÞ trÝ quèc phßng: Trong thêi kú kh¸ng chiÕn trèng Ph¸p. §«ng TriÒu ®· lµ quª h¬ng cña chiÕn khu c¸ch m¹ng, §«ng TriÒu lµ c¨n cø ®Þa, lµ hËu ph¬ng cña tØnh vµ c¸c huyÖn biªn giíi, s½n sµng chi viÖn b»ng søc ngêi, søc cña khi cã chiÕn tranh x¶y ra. Trong thêi kú ph¸t triÓn kinh tÕ hiÖn nay, víi vÞ thÕ cña m×nh §«ng TriÒu rÊt thuËn tiÖn cho viÖc kÕt hîp kinh tÕ víi quèc phßng. 3 2. Nguån tµi nguyªn - Tµi nguyªn kho¸ng s¶n §«ng TriÒu rÊt phong phó, tr÷ lîng t¬ng ®èi lín, chÊt lîng tèt, nguån nguyªn liÖu s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng phong phó lµ tiÒn ®Ò hÕt søc thuËn lîi cho ph¸t triÓn ngµnh CN -TTCN. - §Êt §«ng TriÒu xÕp vµo lo¹i trung b×nh, rÊt phï hîp cho viÖc ph¸t triÓn c©y l¬ng thùc, thùc phÈm vµ c©y ¨n qu¶ l©u n¨m nh v¶i, nh·n vµ nu«i trång thñy s¶n. DiÖn tÝch ®Êt canh t¸c cña §«ng TriÒu lín, chiÕm trªn 20% diÖn tÝch ®Êt canh t¸c cña c¶ tØnh. Ngoµi ra §«ng TriÒu cßn cã diÖn tÝch nói, ®åi rÊt thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn N«ng -L©m -Ng nghiÖp. B¶ng 1: Ph©n bè ®Êt tù nhiªn huyÖn §«ng TriÒu ChØ Tiªu Tæng diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn (Theo 364) Trong ®ã: + §Êt n«ng nghiÖp + §Êt l©m nghiÖp + §Êt chuyªn dïng + §Êt ë + §Êt cha sö dông DiÖn tÝch (ha) 39.772,6 Tû lÖ % 10.536,52 14.032,12 4.785,56 1.080,54 9.287,86 26,53 35,33 12,05 2,71 23,38 - Lµ mét huyÖn miÒn nói ven biÓn song §«ng TriÒu l¹i c¸ch biÓn kh¸ xa. Do vËy lîng ma ë §«ng TriÒu t¬ng ®èi nhá so víi toµn tØnh (nhiÒu n¨m lµ 1.442 li). Mïa ma ë §«ng TriÒu th¬ng diÔn ra tõ th¸ng 3 ®Õn th¸ng 9, chiÕm 75 ®Õn 80% tænglîng ma, nhiÒu nhÊt vµo c¸c th¸ng 6,7,8,9. Trong ®ã th¸ng 7 cao nhÊt 294 li thêng g©y ra lò lôt ë c¸c x· phÝa t©y cña huyÖn, cßn lai lîng ma Ýt tõ 4 ®Õn díi 30 li g©y h¹n h¸n, ¶nh hëng ®Õn s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t cña d©n c. - Giã ë §«ng TriÒu thêng xuÊt hiÖn lµ giã mïa §«ng Nam vµ giã mïa §«ng B¾c. Giã mïa §«ng Nam xuÊt hiÖn vµo mïa ma, thæi tõ biÓn vµo mang theo nhiÒu h¬i níc vµ g©y ra ma lín. Hµng n¨m §«ng TriÒu ph¶i chÞu ¶nh hëng cña trùc tiÕp cña tõ 3 ®Õn 5 c¬n b·o, víi søc giã tõ cÊp 8 ®Õn cÊp 10 kÌm theo ma to ®Õn rÊt to sau b·o. 3. D©n sè vµ nguån nh©n lùc HuyÖn §«ng TriÒu cã 19 ®¬n vÞ hµnh chÝnh x· vµ hai thÞ trÊn víi chÝn d©n téc. Trong ®ã d©n téc Kinh 97,8%, Tµy 1,3%, S¸n d×u 0,5%, Hoa 0,2% ngoµi ra cßn cã d©n téc Nïng, Dao, Mêng, Th¸i vµ S¸n ch¸y. D©n sè §«ng TriÒu t¬ng ®èi lín (mËt ®é d©n sè 359 ngêi/km2). Víi tæng d©n sè cuèi n¨m 2003 lµ 151.095 ngêi.Trong ®ã n÷ 75351 ngêi, chiÕm 49,87%, so víi d©n sè 4 toµn tØnh chiÕm 14,4%. D©n sè thµnh thÞ lµ 38.278 ngêi, chiÕm 25,33%. D©n sè n«ng th«n lµ 112.817 ngêi, chiÕm 74,67%. Tû lÖ t¨ng tù nhiªn cña d©n sè cã xu híng gi¶m dÇn tõ 1,54% n¨m 1995 xuèng 1,3%n¨m 2000, íc tÝnh ®Õn n¨m 2005 tû lÖ nµy sÏ gi¶m xuèng 1%. Tû lÖ sinh con thø ba n¨m 2000 lµ 4,5%, íc tÝnh sÏ gi¶m xuèng cßn 3,5% n¨m 2005. D©n sè §«ng TriÒu ®øng thø ba toµn tØnh sau thµnh phè H¹ Long vµ thÞ x· CÈm Ph¶. §i ®«i víi d©n sè , nguån lao ®éng cña §«ng TriÒu dåi dµo. N¨m 2000 lµ 85.056 ngêi. Trong ®ã n÷ lµ 41.888 ngêi, chiÕm 49,25%. §Õn cuèi n¨m 2003, nguån lao ®éng cña §«ng TriÒu lµ 91.090 ngêi. Trong ®ã n÷ 44.743 ngêi, chiÕm 49,12%. Cã 91.190 ngêi trong ®é tuæi lao ®éng song §«ng TriÒu míi chØ cã 83.603 ngêi tham gia ho¹t ®éng kinh tÕ, chiÕm 91,78%. Cßn l¹i lµ 7.487 ngêi kh«ng tham gia ho¹t ®éng kinh tÕ, chiÕm 8,22%. Dù b¸o tõ nay ®Õn n¨m 2005 th× tæng d©n sè §«ng TriÒu lµ 155.000 ngêi vµ ®Õn n¨m 2010 sÏ lµ 165.000 ngêi. Cïng víi tèc ®é t¨ng d©n sè, sè ngêi trong ®é tuæi lao ®éng còng sÏ t¨ng lªn. D©n sè vµ lao ®éng dåi dµo ngµy mét t¨ng song chÊt lîng lao ®éng cña §«ng TriÒu cßn thÊp so víi b×nh qu©n chung cña tØnh vµ c¶ níc. Sè lao ®éng ®· qua ®µo t¹o n¨m 1999 míi chØ ®¹t 7,4% vµ n¨m 2001 còng míi chØ cã 6,5%lao ®éng ®îc qua trêng líp ®µo t¹o, so víi d©n sè chiÕm 3,3% ®Æc biÖt lµ khu vùc ngoµi quèc doanh, sè lao ®éng hÇu nh kh«ng ®îc ®µo t¹o, trong n«ng nghiÖp lao ®éng sö dông thêi gian kh«ng hÕt (75%-85%) v× diÖn tÝch canh t¸c Ýt l¹i kh«ng cã nghÒ phô. §iÒu nµy lµ mét vÊn ®Ò ®au ®Çu ®èi víi c¸c nhµ chøc tr¸ch huyÖn §«ng TriÒu vÒ viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngêi lao ®éng. B»ng sù cè g¸ng hÕt søc m×nh trong n¨m 2002 huyÖn §«ng TriÒu ®· gi¶i quyÕt viÖc lµm cho 2.200 lao ®éng. N¨m 2003 huyÖn gi¶i quyÕt cho 2.500 lao ®éng vµ dù tÝnh n¨m 2004 huyÖn gi¶i quyÕt cho 2.500 lao ®éng víi nhiÒu h×nh thøc nh tõ vay vèn gi¶i quyÕt viÖc lµm, xuÊt khÈu lao ®éng vµ tõ c¸c ho¹t ®éng kh¸c. Nãi chung quy m« d©n sè, nguån nh©n lùc vµ t×nh h×nh gi¶i quyÕt lao ®éng viÖc lµm huyÖn §«ng TriÒu ®îc ®¸nh gi¸ th«ng qua b¶ng sè liªu sau: B¶ng 2: Quy m« d©n sè, nguån nh©n lùc vµ t×nh h×nh lao ®éng viÖc lµm huyÖn §«ng TriÒu Sè TT 1 ChØ tiªu §¬n vÞ D©n sè cña ®Þa ph¬ng Ng(%) 5 Thùc Thùc Dù kiÕn hiÖn hiÖn 2004 2002 2003 147.390 149.608 151.095 + D©n sè Thµnh thÞ + D©n sè N«ng th«n + D©n sè N÷ + D©n sè Nam 2 3 4 5 Sè ngêi trong ®é tuæi lao ®éng - Sè ngêi tham gia ho¹t ®éng kinh tÕ + Sè ngêi ®ang lµm viÖc trong ngµnh KTQD * Ngµnh n«ng, l©m, ng nghiÖp * Ngµnh th¬ng m¹i, du lÞch, dÞch vô * Ngµnh c«ng nghiÖp, x©y dùng - Sè ngêi kh«ng tham gia ho¹t ®éng kinh tÕ Tû lÖ thêi gian lao ®«ng sö dông ë n«ng th«n Tû lÖ thÊt nghiÖp khu vùc thµnh thÞ Sè lao ®éng ®îc gi¶i quyÕt viÖc lµm - Ngµnh n«ng, l©m, ng nghiÖp - Ngµnh th¬ng m¹i, du lÞch, dÞch vô - Ngµnh c«ng nghiÖp, x©y dùng 6 Ngêi % Ngêi % Ngêi % Ngêi % Ngêi Ngêi Ngêi Ngêi Ngêi Ngêi Ngêi % % Ngêi 37.588 25,50 109.802 74,50 74.090 50,27 73.300 49,73 88.434 81.358 79.590 59.557 10.417 9.916 7.076 75 0,6 2200 750 300 1150 37.734 25,22 111.874 74,78 74.557 49,83 75.051 50,17 89.764 82.582 80.582 58.028 11.454 11.305 7.182 80 0,4 2.500 550 450 1.500 38.278 25,33 112.287 74,67 75.351 49,87 75.744 50,13 91.090 83.603 81.981 57.187 12.229 12.565 7.487 85 0,2 2500 600 500 1.400 4. Du lÞch §«ng TriÒu lµ vïng ®Êt cã bÒ dµy vÒ lÞch sö ph¸t triÓn vµ nÒn v¨n hãa l©u ®êi, lµ ®Ö tø chiÕn khu thêi trèng Ph¸p, cã nhiÒu ®Þa danh næi tiÕng nh chïa Quúnh L©m, §Òn Sinh, chïa Ngäa V©n, Am Long §éng, chïa Hå Thiªn, thuéc quÇn thÓ di tÝch Yªn Tö, ®Òn An Biªn, côm di tÝch lÞch sö vµ danh lam th¾ng x· Yªn §øc, chïa B¾c M·, n¬i dõng ch©n cña B¸c Hå ë Hång Th¸i T©y… Toµn huyÖn cã 100 di tÝch c¸c lo¹i, trong ®ã cã 6 di tÝch ®· ®îc nhµ níc xÕp h¹ng. Lµ n¬i cã nhiÒu phong c¶nh ®Ñp, s¬n thñy h÷u t×nh nh ®Ìo Roi, Hå BÕn Ch©u…KhÝ hËu l¹i m¸t mÎ cïng víi v¨n hãa cßn gi÷ l¹i ®îc kh¸ nguyªn ven nh÷ng phong tôc, tËp qu¸n tõ l©u ®êi lµ nh÷ng tiÒm n¨ng hÕt søc thuËn lîi ®Ó §«ng TriÒu ph¸t triÓn ngµnh du lÞch gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ. III. mèi quan hÖ gi÷a ph¸t triÓn kinh tÕ víi x®gn ë huyÖn §«ng TriÒu – tØnh qu¶ng ninh Ph¸t triÓn kinh tÕ –x· héi vµ X§GN lµ hai mÆt cã mèi quan hÖ biÖn chøng víi nhau. Thùc hiÖn tèt môc tiªu X§GN th× kho¶ng c¸ch giµu nghÌo gi÷a c¸c tÇng líp d©n c trong huyÖn gi¶m, c«ng b»ng x· héi ®îc c¶i thiÖn tõ ®ã dÉn ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ –x· héi cña §«ng TriÒu mét c¸ch bÒn v÷ng. §ång thêi kinh tÕ §«ng TriÒu ph¸t triÓn còng gãp phÇn lµm cho c«ng t¸c X§GN huyÖn còng ®îc thùc hiÖn tèt vµ cã hiÖu qu¶ h¬n. 1. X§GN lµ yÕu tè c¬ b¶n ®¶m b¶o CBXH vµ t¨ng trëng bÒn v÷ng cña huyÖn §«ng TriÒu Héi ®ång nh©n d©n huyÖn §«ng TriÒu -TØnh Qu¶ng Ninh khãa 14 kú häp thø 19 ngµy 30/04/1994 th¶o luËn chuyªn ®Ò vµ ra nghÞ quyÕt vÒ X§GN. NghÞ quyÕt ®îc x¸c ®Þnh "X§GN lµ mét ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi, võa mang tÝnh cÊp b¸ch võa mang tÝnh l©u dµi, môc tiªu cña ch¬ng tr×nh lµ tõng bíc xãa hé ®ãi, gi¶m hé nghÌo phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2000 c¬ b¶n xãa hé ®ãi, gi¶m hé nghÌo cßn 5%". X§GN kh«ng ®¬n gi¶n lµ viÖc ph©n phèi l¹i thu nhËp cña d©n c trong huyÖn mét c¸ch thô ®éng mµ ph¶i t¹o ®éng lùc t¨ng trëng t¹i chç, chñ ®éng v¬n lªn tho¸t nghÌo. Môc tiªu X§GN cña huyÖn kh«ng ®¬n thuÇn lµ sù trî gióp mét chiÒu cña t¨ng trëng kinh tÕ víi c¸c ®èi tîng cã nhiÒu khã kh¨n mµ cßn lµ nh©n tè quan träng t¹o ra mét mÆt b»ng t¬ng ®èi ®èi ®ång ®Òu cho ph¸t triÓn. Nh÷ng hé d©n c thuéc diÖn ®ãi nghÌo trong huyÖn thêng lµ mÊt c©n ®èi nghiªm träng gi÷a thu nhËp vµ tiªu dïng, thu nhËp nhá h¬n tiªu dïng. V× thÕ ®èi víi hé d©n c thuéc diÖn ®ãi nghÌo nµy thêng xuyªn tån t¹i m©u thuÉn trong viÖc ph©n chia thu nhËp cho hiÖn t¹i vµ t¬ng lai. 7 XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ. §Ó thùc hiÖn c«ng t¸c X§GN §¶ng bé huyÖn §«ng TriÒu khãa 19-20 ®· x©y dùng ch¬ng tr×nh hµnh ®éng vµ thèng nhÊt quan ®iÓm chØ ®¹o "Ph¸t huy néi lùc, tranh thñ c¸c nguån vèn, tæ chøc tiÕp nhËn kÞp thêi, qu¶n lý chÆt chÏ, x©y dùng vèn ®óng môc ®Ých, cho vay ®óng ®èi tîng, tËp trung cho c¸c x· khã kh¨n vïng c«ng gi¸o”. Quan ®iÓm ®ã ®îc x¸c ®Þnh thµnh môc tiªu ®¹i héi §¶ng bé lÇn thø 19-20, víi ®Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ cña huyÖn lµ “N«ng nghiÖp –C«ng nghiÖp –Du lÞch vµ dÞch vô”. Tãm l¹i: X§GN lµ mét trong nh÷ng môc tiªu t¨ng trëng cña huyÖn §«ng TriÒu, ®ång thêi còng lµ mét ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò cho t¨ng trëng cña huyÖn nhanh vµ bÒn v÷ng. 2. X§GN ph¶i dùa trªn c¬ së t¨ng trëng kinh tÕ víi chÊt lîng cao vµ bÒn v÷ng. Thùc tiÔn trong nh÷ng n¨m qua ®· chøng minh r»ng, nhê kinh tÕ cña huyÖn ph¸t triÓn mµ §«ng TriÒu míi cã søc m¹nh vËt chÊt ®Ó h×nh thµnh vµ triÓn khai c¸c ch¬ng tr×nh hç trî vËt chÊt, tµi chÝnh cho c¸c hé nghÌo gÆp khã kh¨n. Kinh tÕ huyÖn ph¸t triÓn kh¸, nhÞp ®é t¨ng trëng kinh tÕ b×nh qu©n ®Çu ngêi t¨ng th× tû lÖ nghÌo ®ãi huyÖn gi¶m. N¨m 2003 thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi huyÖn ®¹t 327 USD t¨ng 77 USD so víi n¨m 2001 th× tû lÖ hé nghÌo cña huyÖn n¨m 2003 lµ 5,31% gi¶m 6,55% so víi n¨m 2001 (2001 lµ 11,86%). §iÒu nµy chøng tá t¨ng trëng kinh tÕ lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó huyÖn thùc hiÖn c«ng t¸c X§GN. Kh«ng cã t¨ng trëng mµ huyÖn chØ thùc hÞªn c¸c ch¬ng tr×nh t¸i ph©n phèi hoÆc c¸c biÖn ph¸p gi¶m nghÌo truyÒn thèng th× hiÖu qu¶ kh«ng lín. T¨ng trëng kinh tÕ víi chÊt lîng cao vµ bÒn v÷ng. Nh÷ng n¨m qua, §«ng TriÒu tËp trung chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ tõ N«ng nghiÖp –C«ng nghiÖp –DÞch vô vµ du lÞch sang c¬ cÊu CN –TTCN –N«ng nghiÖp –DÞch vô, du lÞch vµ ®a d¹ng hãa s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ph¸t triÓn nhiÒu ngµnh nghÒ, t¹o c¬ héi h¬n cho c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa ph¸t triÓn, nh»m t¹o ra nhiÒu viÖc lµm phi n«ng nghiÖp, t¨ng thu nhËp cho ngêi nghÌo. 8 Ch¬ng II: ph©n tÝch thùc tr¹ng gi¶i ph¸p x®gn cña huyÖn §«ng TriÒu – tØnh qu¶ng ninh I. thùc tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi huyÖn §«ng TriÒu -tØnh qu¶ng ninh Nh trªn ®· nãi gi÷a ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi víi X§GN lµ hai vÊn ®Ò cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. Kinh tÕ ph¸t triÓn th× ®êi sèng nh©n d©n míi Êm no h¹nh phóc, vÊn ®Ò X§GN míi ®îc thùc hiÖn mét c¸ch nhanh chãng. Do vËy muèn hiÓu s©u thùc tr¹ng X§GN huyÖn §«ng TriÒu ta cÇn nghiªn cøu kü thùc tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ –x· héi cña huyÖn. 1. VÒ kinh tÕ 1.1. Mét sè chØ tiªu tæng hîp §îc sù quan t©m l·nh ®¹o, chØ ®¹o cña tØnh ñy -H§ND -UBND tØnh, sù t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì cña c¸c së, ban ngµnh cña tØnh. §¶ng bé chÝnh quyÒn vµ nh©n d©n c¸c d©n téc ®· lç lùc phÊn ®Êu ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi vµ thu ®îc mét sè kÕt qu¶ lµ B¶ng 3: Mét sè chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ChØ tiªu - Tèc ®é t¨ng trëng b×nh qu©n - Tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt (Theo gi¸ cè ®Þnh 1994) - C¬ cÊu kinh tÕ + CN -TTCN + N -L -NN + TM - DV -DL §¬n vÞ 2000 9,55 Tû ®ång 539 2003 13,6 627 2005 14,2 852 100 42,6 46,3 11,1 100 43,7 37,4 18,9 100 47 38,2 14,1 % % % 1.2 S¶n xuÊt N«ng nghiÖp –L©m nghÞªp Do cã chñ tr¬ng ®óng ®¾n vµ cã sù chØ ®¹o tÝch cùc nªn kinh tÕ n«ng nghiÖp cña huyÖn §«ng TriÒu ®· cã tèc ®é t¨ng trëng nhanh. N¨m 2003 gi¸ trÞ s¶n xuÊt N«ng-L©m-Ng nghiÖp tÝnh theo gi¸ trÞ so s¸nh ®¹t 318 tû ®ång, chiÕm 37,4% trong tû träng c¬ cÊu kinh tÕ cña huyÖn, t¨ng 7,8% so víi cïng kú. - Trong trång trät: Tæng diÖn tÝch gieo trång c¶ n¨m 2003 lµ 16.555,9ha ®¹t 100,4KH. Trong ®ã: + DiÖn tÝch lóa 11.353,9ha ®¹t 100% 9 + DiÖn tÝch ng« §«ng 727,2ha t¨ng 28,7% so víi cïng kú b»ng 162ha + DiÖn tÝch mét sè c©y trång kh¸c ®Òu ®¹t KH vµ vît KH so víi n¨m 2002, nh l¹c 686,6ha, t¨ng 54,6ha so víi n¨m 2002. N¨ng suÊt lóa b×nh qu©n toµn huyÖn n¨m 2003 lµ 52,7 t¹/ha/vô t¨ng 3,2 t¹/ha/vô so víi n¨m 2002. Tæng s¶n lîng l¬ng thùc c¶ n¨m 2003 lµ 63.340 tÊn b»ng 105,6% so víi NghÞ QuyÕt cña huyÖn ñy vµ H§ND huyÖn ®Ò ra, t¨ng 3.901 tÊn so víi n¨m 2002. - Trong ch¨n nu«i: Tæng ®µn gia sóc, gia cÇm cña huyÖn n¨m 2003 t¨ng. §µn lîn cã 90.476 con, t¨ng so víi cïng kú 20%. §µn tr©u bß 6.186 con. N¨m 2003 huyÖn ®· triÓn khai ph¸t triÓn ®µn bß s÷a, kÕt qu¶ ®· nhËn 22,82 tÊn cá gièng giao cho d©n ®Ó trång. 04 x· ®· kÕt hîp víi chñ dù ¸n tiÕp nhËn 108 con bß s÷a giao cho 98 hé d©n nu«i. - LÜnh vùc l©m nghiÖp: Do ®Çu n¨m 2003 kh« hanh, ¶nh hëng tíi tiÕn ®é trång rõng. Nhng còng do x¸c ®Þnh diÖn tÝch cha cô thÓ, nªn kÕt qu¶ trång rõng ®îc 410,8ha ®¹t 82,2%KH. Kinh tÕ vên ®åi ®îc coi träng, nhiÒu hé ®· m¹nh d¹n c¶i t¹o vên qu¶ ®Ó n©ng cao gi¸ trÞ s¶n xuÊt. Tuy gi¸ c¶ vµ thêi tiÕt kh«ng thuËn lîi song n¨m 2003 còng cho thu nhËp tíi 40 tû ®ång tõ c©y ¨n qu¶ gi¶i quyÕt viÖc lµm thêng xuyªn cho hµng ngµn lao ®éng. Mét sè vÊn ®Ò tån t¹i: - C¬ cÊu trong kinh tÕ trong n«ng nghiÖp chuyÓn dÞch cßn chËm, tû träng trång trät cßn cao (chiÕm 72%). Trong trång trät cha x¸c ®Þnh ®îc nhiÒu m« h×nh míi nh©n ra diÖn réng. - C«ng t¸c khuyÕn n«ng còng cßn nhiÒu h¹n chÕ. - Qu¶n lý ®iÒu hµnh cña HTX n«ng nghiÖp chËm ®æi míi. N¨m 2003 míi cã 50% sè HTX ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. - T×nh tr¹ng ch¸y rõng, khai th¸c, vËn chuyÓn tµi nguyªn rõng tr¸i ph¸p cha ®îc ng¨n chÆn triÖt ®Ó. 1.3. CC-TTCN Kinh tÕ CC-TTCN tõ n¨m 1995 ®Õn nay ®ang ph¸t triÓn theo tèc ®é t¨ng dÇn. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt toµn ngµnh theo gi¸ so s¸nh n¨m 2000 ®¹t 299 tû ®ång. N¨m 2003 ®¹t 372 tû ®ång, t¨ng 17,2 so víi n¨m 2002. Trong ®ã: - C¸c doanh nghiÖp cña Trung ¦¬ng, cña tØnh ®ãng trªn ®Þa bµn huyÖn æn ®Þnh vµ cã chiÒu híng ph¸t triÓn tèt. Nh÷ng ®¬n vÞ trong ngµnh than, trong vËt liÖu x©y dùng, c¬ khÝ ®· t¨ng cêng ®Çu t c«ng nghÖ, më réng s¶n xuÊt t¹o 10 s¶n lîng vµ doanh thu t¨ng ®¶m b¶o viÖc lµm vµ ®êi sèng cña ngêi lao ®éng. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt lµ 325 tû ®ång, t¨ng 15% so víi cïng kú ®· gãp phÇn vµo ph¸t triÓn kinh tÕ chung cña huyÖn. - C«ng nghiÖp -TiÓu thñ c«ng nghiÖp huyÖn §«ng TriÒu cã sù ph¸t triÓn kh¸. C¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ®îc më réng c¶ vÒ quy m« s¶n xuÊt, ®a d¹ng vÒ ngµnh nghÒ. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt n¨m 2003 lµ 46,65 tû ®ång ®¹t 102,2% kÕ ho¹ch n¨m, t¨ng 29,5% so víi n¨m 2002. Mét sè s¶n phÈm chñ yÕu ®¹t kÕt qu¶ cao nh sø c¸c lo¹i 5 triÖu s¶n phÈm. TÝnh tõ n¨m 2001 ®Õn nay ®· cã 42 doanh nghiÖp ®¨ng ký ®Çu t 48 dù ¸n víi sè vèn ®¨ng ký lµ 1.146,8 tû ®ång, sè lao ®éng sö dông theo dù ¸n 6.101 lao ®éng. §Õn nay ®· cã 17 dù ¸n ®îc giao ®Êt, ®· vµ ®ang ®Çu t trong ®ã cã 10 dù ¸n ®· ®i vµo s¶n xuÊt víi sè vèn ®Çu t 108,2 tû ®ång. Sè lao ®éng sö dông theo dù ¸n 1.990 lao ®éng. Nh×n chung c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh cã bíc ph¸t triÓn song quy m« vÉn cßn nhá bÐ, kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ cha cao. Thñ tôc xin giao ®Êt c¸c doanh nghiÖp lµm cßn chËm, thêi gian cßn kÐo dµi. TiÕn ®é ®Çu t cña mét sè dù ¸n chñ ®Çu t cßn cha tÝch cùc dÉn ®Õn tiÕn ®é ®Èu t chËm, tuy m« ®Çu t kh«ng cao. B¶ng 4: C¸c doanh nghiÖp vµ dù ¸n ®Çu t trªn ®Þa bµn huyÖn §«ng TriÒu n¨m 2003 STT ChØ tiªu §¬n vÞ Sè l- Tû lÖ tÝnh îng % 11 1 2 3 4 Doanh nghiÖp Nhµ Níc Doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh Trong ®ã: - C«ng ty TNHH, c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty liªn doanh, chi nh¸nh c«ng ty. - XÝ nghiÖp t nh©n - HTX ngµnh nghÒ (kh«ng kÓ hai HTX NN) Doanh nghiªp NQD ph©n theo ngµnh nghÒ - S¶n xuÊt sø - S¶n xuÊt VLXD, söa ch÷a c¬ khÝ - X©y dùng - DÞch vô, th¬ng m¹i, vËn t¶i, chÕ biÕn n«ng nghiÖp, hoa qu¶ - VÖ sinh m«i trêng C¸c dù ¸n ®Çu t trªn ®Þa bµn - S¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng - S¶n xuÊt sø - DÞch vô c¬ khÝ - S¶n xuÊt hµng thñ c«ng, TM, DV,DL - ChÕ biÕn n«ng s¶n, hoa qu¶ - Khai th¸c vËt liÖu x©y dùng 12 §¬n vÞ §¬n vÞ 13 70 §¬n vÞ 43 61,43 §¬n vÞ §¬n vÞ §¬n vÞ §¬n vÞ §¬n vÞ §¬n vÞ §¬n vÞ 25 2 70 7 20 14 28 35,71 2,86 §¬n vÞ Dù ¸n Dù ¸n Dù ¸n Dù ¸n Dù ¸n Dù ¸n Dù ¸n 1 23 8 4 3 6 1 1 1,4 10 28,6 20 40 34,78 17,39 13,05 26,08 4,35 4,35 1.4. x©y dùng c¬ b¶n, giao th«ng vËn t¶i, bu chÝnh viÔn th«ng - X©y dùng c¬ b¶n: §îc sù quan t©m cña tØnh, cïng víi khai th¸c c¸c nguån vèn trªn ®Þa bµn vµ huy ®éng nh©n d©n ®ãng gãp. N¨m 2003 huyÖn §«ng TriÒu tiÕp tôc triÓn khai hoµn thiÖn c¸c ch¬ng tr×nh dë dang vµ ®Çu t c¸c c«ng tr×nh míi. Gi¸ trÞ x©y l¾p thùc hiÖn íc ®¹t 63,4 tû ®ång. Trong ®ã vèn ng©n s¸ch t¹p trung 36,2 tû ®ång. Tuy nhiªn c«ng t¸c qu¶n lý trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n cßn h¹n chÕ, mét sè c«ng tr×nh ®îc ®Çu t tõ nguån ng©n s¸ch tËp trung cßn khã kh¨n vÒ vèn. Tæng gi¸ trÞ khèi lîng thùc hiÖn cha cã vèn thanh to¸n n¨m 2003 lµ 8,86 tû ®ång. - Giao th«ng vËn t¶i: Trong nh÷ng n¨m qua ®îc sù quan t©m cña TW, cña tØnh Qu¶ng Ninh cïng víi sù cè g¾ng cña ®Þa ph¬ng nh×n chung c¸c tuyÕn ®êng cña huyÖn ®Òu ®îc ®Çu t, n©ng cÊp nh ®êng 18A, c¸c tuyÕn ®êng liªn x·, liªn th«n, ®êng giao th«ng n«ng th«n. N¨m 2003 huyÖn ®· huy ®éng 7 x· ®ãng gãp lµm ®êng giao th«ng liªn th«n víi tæng sè 24,3km, tæng kinh phÝ 517 triÖu ®ång, ®¶m b¶o giao th«ng th«ng suèt phôc vô cho s¶n xuÊt vµ ®êi sèng d©n c. - Bu chÝnh viÔn th«ng: N¨m 2003 huyÖn §«ng TriÒu ®· ph¸t triÓn thªm 1800 m¸y ®iÖn tho¹i b»ng 150% KH, t¨ng 80% so víi cïng kú, ®¹t tû lÖ 5 m¸y/100 d©n. Toµn huyÖn ®· cã 20/21 x·, thÞ trÊn cã ®iÓm bu ®iÖn v¨n hãa x·. Sè lîng ph¸t hµnh b¸o chÝ t¨ng 10% so víi cïng kú. - Qu¶n lý ®iÖn: Toµn huyÖn §«ng TriÒu ®Õn n¨m 2003 cã 38 tr¹m biÕn ¸p, 45km ®êng n©ng ¸p vµ 138 ®êng d©y h¹ ¸p, 100% sè x·, thÞ trÊn cã ®iÖn líi quèc gia, trªn 90% sè hé ®îc sö dông líi ®iÖn quèc gia. Trµng l¬ng lµ x· cuèi cïng quý II/2000 còng cã ®iÖn líi quèc gia. 168/175 th«n cã ®iÖn líi quèc gia (chiÕm 96%). 1.5 Th¬ng m¹i, dÞch vô, tµi chÝnh tÝn dông - Th¬ng m¹i, dÞch vô: MÊy n¨m võa qua, thùc hiÖn chñ tr¬ng chuyÓn nÒn kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ trêng vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn ®Òu t¹o cho th¬ng m¹i, dÞch vô cña huyÖn cã nhiÒu chuyÓn biÕn tÝch cùc, n¨ng ®éng trong kinh doanh, ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. Toµn huyÖn cã 16 chî víi tæng diÖn tÝch 58.492m 2 , thêng xuyªn cã 1.598 hé kinh doanh bu«n b¸n trong chî, hai trî M¹o Khª vµ thÞ trÊn §«ng TriÒu lµ n¬i kinh doanh sÇm uÊt nhÊt. Tuy nhiªn, do khã kh¨n vÒ nguån vèn ®Çu t nªn c¬ së kü thuËt cña huyÖn cßn nghÌo nµn, m¹ng líi dÞch vô nh n¬i nghØ ng¬i, phôc vô ¨n uèng, dÞch vô c«ng céng, c¸c ph¬ng tiÖn ®i l¹i cßn rÊt máng, ®¬n s¬, nghÌo nµn. 13 - Tµi chÝnh tÝn dông: Tæng thu ng©n s¸ch huyÖn 2003 ®¹t 94,7 tû ®ång ®¹t 159,33%KH tØnh, 117,33 kÕ ho¹ch huyÖn b»ng 254,5% so víi cïng kú. Trong ®ã thu trªn ®Þa bµn huyÖn 47,4 tû ®ång ®¹t 253,48% kÕ ho¹ch tØnh, 141% kÕ ho¹ch huyÖn. Tæng chi ng©n s¸ch lµ 90,3 tû ®ång ®¹t 170,9% kÕ ho¹ch tØnh, 100,8% kÕ ho¹ch huyÖn vµ b»ng 168,5% so víi cïng kú. Trong ®ã chi cho ®Çu t ph¸t triÓn 33,39 tû ®ång, ®¹t 309% kÕ ho¹ch tØnh, 100% so víi dù ¸n vµ b»ng 301% so víi cïng kú. 2. V¨n hãa -x· héi - Sù nghiÖp gi¸o dôc ®µo t¹o: MÊy n¨m qua c«ng t¸c gi¸o dôc ®µo t¹o huyÖn §«ng TriÒu ph¸t triÓn tèt, sè trÎ em ®Õn trêng ngµy cµng t¨ng. + N¨m 1995 -1999 b×nh qu©n mét n¨m cã 31.678 häc sinh. + N¨m häc 1999 -2000 cã 33.367 em, t¨ng 5,3%. + C«ng t¸c xãa mï ch÷ thêng xuyªn ®îc ®Èy m¹nh. TÝnh ®Õn 1997 toµn huyÖn ®· hoµn thµnh xãa mï ch÷. C¸c n¨m tiÕp theo vÉn duy tr× tèt phong trµo trèng mï ch÷. Tõ n¨m 1998 ®· hoµn thµnh (sím nhÊt tØnh) vÒ phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc ®óng ®é tuæi. ChÊt lîng gi¸o dôc huyÖn §«ng TriÒu t¬ng ®èi kh¸ vµ tõng bíc ®îc n©ng cao. N¨m häc 2002 -2003, tû lÖ tèt nghiÖp tiÓu häc cña huyÖn §«ng TriÒu ®¹t 100%, trung häc c¬ së 98,53%, trung häc phæ th«ng 99,5%. Häc sinh giái cÊp tØnh 132 häc sinh, cÊp huyÖn 324 häc sinh. N¨m 2003 cã 434 häc sinh thi ®ç vµo c¸c trêng ®¹i häc, cao ®¼ng, t¨ng 109 em so víi n¨m 2002. Cã 21/21 x·, thÞ trÊn cã trêng häc cao tÇng víi trªn 70% sè trêng phæ th«ng cã phßng häc cao tÇng. - C«ng t¸c y tÕ: N¨m 2003 huyÖn §«ng TriÒu ®· thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c ch¬ng tr×nh y tÕ quèc gia vµ ®· giµnh sè vèn ®Çu t ®¸ng kÓ cho viÖc c¶i t¹o vµ n©ng cÊp c¸c tr¹m x¸ x·, thÞ trÊn, bÖnh viÖn huyÖn vµ phßng kh¸m khu vùc. Thu ®îc kÕt qu¶ lµ n¨m 2003 huyÖn ®· cã 17/21 tr¹m x¸ x· cã b¸c sü. Cã 6 x· ®ñ tiªu chuÈn ®ang ®Ì nghÞ xÐt c«ng nhËn ®¹t chuÈn quèc gia vÒ y tÕ - C«ng t¸c lao ®éng, thùc hiÖn chÝnh s¸ch x· héi: N¨m 2003 huyÖn §«ng TriÒu ®· duyÖt 21 dù ¸n víi nguån vèn quü quèc gia gi¶i quyÕt viÖc lµm víi sè tiÒn 1,7 tû ®ång ®· gi¶i quyÕt viÖc lµm cho 2352 lao ®éng, trong ®ã XKL§ 295 ngêi. Gi¶i quyÕt 307 hé nghÌo vay vèn ph¸t triÓn s¶n xuÊt víi sè tiÒn gÇn 1,4 tû ®ång. Cïng víi nh÷ng gi¶i ph¸p tÝch cùc lång ghÐp c¸c ch¬ng 14 tr×nh kinh tÕ g¾n víi c«ng t¸c X§GN, ®Çu t c¬ së h¹ tÇng ®· gióp cho 803 hé tho¸t nghÌo. §èi víi th¬ng binh, gia ®×nh liÖt sÜ II. Thùc tr¹ng nghÌo ë huyÖn §«ng TriÒu -tØnh qu¶ng ninh 1. NghÌo ®ãi theo thêi gian - Theo chuÈn mùc nghÌo cò 20/05/1997 cña bé Lao ®éng Th¬ng binh vµ x· héi. Th× tû lÖ nghÌo ®ãi cña huyÖn §«ng TriÒu -TØnh Qu¶ng Ninh cuèi n¨m 2000 cßn 7,8%, gi¶m 5,5% so víi n¨m 1999 (n¨m 1999 lµ 11,3%) vµ 9,0% so víi n¨m 1998 (N¨m 1998 lµ 16,8%). ChØ trong vßng hai n¨m mµ tû lÖ hé nghÌo ®ãi cña huyÖn ®· gi¶m h¬n mét nöa. Trang An lµ mét x· cã tû lÖ hé nghÌo gi¶m rÊt nhanh. Tõ mét x· cã tû lÖ nghÌo ®ãi cao (22,6% n¨m 1998) th× ®Õn n¨m 2000 Trµng An ®· lµ mét trong sè x· cã tû lÖ nghÌo ®ãi thÊp nhÊt huyÖn (3,5%) ®øng thø hai sau thÞ trÊn m¹o khª (3,4% n¨m 2000). Bªn c¹nh mét sè x· cã tû lÖ hé nghÌo gi¶m m¹nh nh Trµng An lµ 3,5% n¨m 2000 gi¶m 19,1% so víi n¨m 1998 (n¨m1998 lµ 22,6%), NguyÔn HuÖ lµ 4,6% n¨m 2000 gi¶m 21,4% so víi n¨m 1998 (n¨m 1998 lµ 26%). Th× cßn tån t¹i mét sè x· cã tû lÖ hé nghÌo cao vµ gi¶m kh«ng ®¸ng kÓ. Nh Hång Phong ®Õn n¨m 2000 tû lÖ hé nghÌo vÉn cßn 20% chØ gi¶m 7% so víi n¨m 1998 (n¨m 1998 lµ 27%) vµ B×nh D¬ng n¨m 2000 vÉn cßn 14,4% chØ gi¶m 4,1% so víi n¨m 1998 (n¨m 1998 lµ 18,5%). - Theo chuÈn mùc nghÌo míi ®îc ®iÒu chØnh tõ ngµy 01/01/2001 cña Bé Lao ®éng Th¬ng Binh vµ X· héi th× tû lÖ nghÌo ®ãi cña huyÖn §«ng TriÒu n¨m 2001 lµ 11,86%, t¨ng cao h¬n so víi n¨m 2000 lµ 4,06%. Tû lÖ nghÌo cña huyÖn t¨ng cao h¬n kh«ng ph¶i ®¬n thuÇn lµ do huyÖn §«ng TriÒu cã nhiÒu hé nghÌo t¸i nghÌo vµ ph¸t sinh nghÌo trong n¨m 2001 mµ phÇn lín lµ do huyÖn §«ng TriÒu n¨m 2001 tÝnh tû lÖ hé nghÌo theo chuÈn nghÌo míi cña Bé Lao §éng Th¬ng Binh vµ X· héi. Do ®ã mét sè hé cã møc sèng cao h¬n so víi chuÈn nghÌo cò sÏ d¬i vµo t×nh tr¹ng nghÌo tÝnh theo chuÈn nghÌo míi. Ph¶n ¸nh râ rµng nhÊt lµ x· Trµng An. Lµ mét x· cã tû lÖ hé nghÌo thÊp thø hai trong huyÖn n¨m 2000 th× ®Õn n¨m 2001 Trµng An l¹i lµ mét x· cã tû lÖ hé nghÌo t¬ng ®èi cao trong huyÖn (15,09%) ®øng thø 13/21 x·, thÞ trÊn huyÖn §«ng TriÒu. Ngoµi x· Trµng An, mét sè x· cña huyÖn còng r¬i vµo t×nh tr¹ng chung nµy nh x· Yªn Thä còng lµ mét trong sè x· cã tû lÖ hé nghÌo díi 5% (4,8% n¨m 2000) th× ®Õn n¨m 2001 tû lÖ hé nghÌo cña x· lµ 18,68% thuéc mét trong bèn x· cã tû lÖ hé nghÌo cao nhÊt huyÖn. Nãi chung, theo nh chuÈn nghÌo míi cña Bé L§TB -XH th× 2001 ®a sè c¸c x· cña huyÖn §«ng TriÒu cã tû lÖ hé nghÌo cao h¬n so víi n¨m 2000. Song bªn c¹nh ®ã n¨m vÉn cßn mét 15 sè x· cã tû lÖ hé nghÌo gi¶m so víi n¨m 2000. Nh thÞ trÊn M¹o Khª n¨m 2001 lµ 2,72 % gi¶m 0,68% so víi n¨m 2000 (n¨m 2000 lµ 3,4%) vµ thÞ trÊn §«ng TriÒu n¨m 2001 lµ 2,21% gi¶m 1,79% so víi n¨m 2000 (n¨m 2000 lµ 4%). §Æc biÖt lµ x· Trµng L¬ng n¨m 2001 tû lÖ hé nghÌo cña x· ®· gi¶m xuèng cßn 32,82%, gi¶m 21,48% so víi n¨m 2000 (n¨m 2000 lµ 54,3%). MÆc dï vÉn lµ mét x· cã tû lÖ hé nghÌo cao nhÊt. Song ®Õn n¨m 2001 víi tû lÖ hé nghÌo cña x· lµ 32,82% (< 40%) th× x· Trµng L¬ng kh«ng cßn lµ mét xax nghÌo. Sau mét n¨m cã tû lÖ hé nghÌo t¨ng do ®iÒu chØnh chuÈn mùc nghÌo ®ãi th× c¸c n¨m sau ®ã huyÖn §«ng TriÒu lai cã xu híng gi¶m tû lÖ hé nghÌo. N¨m 2002 tû lÖ hé nghÌo cña huyÖn lµ 7,9% trë l¹i vÒ møc xÊp xØ so víi n¨m 2000 (7,8%) vµ tiÕp tôc gi¶m xuèng ®Õn 5,31% n¨m 2003. Nãi chung tû lÖ nghÌo ®ãi cña huyÖn §«ng TriÒu theo chuÈn mùc nghÌo cò ngµy 20/02/1997 vµ chuÈn mùc nghÌo míi 01/01/2001 cña Bé Lao §éng Th¬ng Binh vµ X· Héi ®îc thÓ hiÖn chung trong b¶ng sè liÖu "kÕt qu¶ tæng hîp hé nghÌo huyÖn §«ng TriÒu n¨m 1998 -2003" díi ®©y. B¶ng 5: KÕt qu¶ tæng hîp hé nghÌo huyÖn §«ng TriÒu n¨m 1998 -2003 §¬n vÞ: % STT 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Tªn x· 1 Hoµng QuÕ 25,5 19,6 15,8 11,63 9,44 9,26 2 ThÞ trÊn M¹o Khª 10 6,4 3,4 2,72 2,43 1,98 3 ViÖt D©n 11 11 9,1 11,65 5,52 4,5 4 ThÞ trÊn §«ng TriÒu 4,5 4,3 4 2,21 1,91 0,91 5 Thñy An 29,4 15,9 6,4 12,06 7,11 9,7 6 T©n ViÖt 12,7 12,7 6,9 14,68 9,99 5,21 7 Hång Phong 27 22,8 20 15,03 5,96 4,21 8 Yªn Thä 7,3 5,1 4,8 18,68 12,74 7,2 9 Kim S¬n 8,5 8,0 7 10,77 7,26 3,8 10 B×nh Khª 28 10 6 8,28 4,04 1,96 11 Xu©n S¬n 13,3 13 7,7 17,84 9,97 4,64 12 Hång Th¸i §«ng 30 19,6 7,4 20,26 10,42 5,84 13 Hng §¹o 25,6 8,8 7,9 18,67 15,62 6,12 14 Hång Th¸i T©y 16 11,2 11,2 21,6 17,58 12,76 15 §øc ChÝnh 16,3 10,9 10,9 14,47 9,87 9,89 16 An Sinh 21,7 14,4 9,5 15,7 7,76 3,61 17 Yªn §øc 16 10,6 9,1 18,73 5,0 5,37 18 B×nh D¬ng 18,5 16,1 14,4 12,53 15,5 9,43 19 NguyÔn HuÖ 26 15,5 4,6 12,09 8,2 5,3 20 Trµng An 22,6 10,4 3,5 15,09 9,11 4,76 21 Trµng L¬ng 60,2 56,3 54,3 32,82 31,2 14,97 Tæng 16,8 11,3 7,8 11,86 7,91 5,31 T. Hé nghÌo 5995 4036 2791 4232 2995 2036 Tæng hé 35,7 35,7 35,7 35,4 37,9 38,3 16 (Tr. ®ång) 2. NghÌo ®ãi theo kh«ng gian HuyÖn §«ng TriÒu lµ huyÖn cã 19 ®¬n vÞ hµnh chÝnh x· vµ hai thÞ trÊn víi tû lÖ hé nghÌo ®ãi n¨m 2002 lµ 7,91% (tøc 2.995 hé) vµ n¨m 2003 lµ 5,31% (tøc 2.036hé) kh«ng cßn hé ®ãi vµ x· nghÌo. Tû lÖ nghÌo ®ãi cña §«ng TriÒu n¨m 2003 ®· gi¶m nhiÒu so víi nh÷ng n¨m tríc ®ã song cßn cã sù chªnh lÖch t¬ng ®èi lín gi÷a c¸c x·, c¸c vïng vµ thÞ trÊn. ThÞ trÊn §«ng TriÒu lµ ®¬n vÞ cã tû lÖ hé nghÌo ®ãi thÊp nhÊt huyÖn §«ng TriÒu víi 0,91% (tøc 10 hé), ®ång thêi còng lµ thÞ trÊn cã tû lÖ hé nghÌo ®ãi thÊp nhÊt tØnh Qu¶ng Ninh. Sau thÞ trÊn §«ng TriÒu th× x· B×nh Khª lµ ®¬n vÞ cã tû lÖ thÊp thø hai víi 1,96% (tøc 44 hé). ChØ lµ ®¬n vÞ hµnh chÝnh x· thuéc khu vùc n«ng th«n, song tû lÖ hé nghÌo B×nh Khª l¹i thÊp. Bëi ®îc sù chØ ®¹o vµ cã ph¬ng ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ (ph¸t triÓn vên ®åi) ®óng ®¾n, phï hîp víi ®iÒu kiÖn vµ hoµn c¶nh cña x· B×nh Khª cïng víi sù cè g¾ng, lç lùc cña chÝnh nh©n d©n x· B×nh Khª nªn tû lÖ hé nghÌo cña x· b×nh Khª thÊp thø hai sau thÞ trÊn §«ng TriÒu vµ thÊp thø nhÊt trong khu vùc n«ng th«n. ThÞ trÊn M¹o Khª lµ ®¬n vÞ cã tæng sè hé d©n cao nhÊt huyÖn §«ng TriÒu (8255 hé), song l¹i cã tû lÖ hé nghÌo thÊp thø ba sau thÞ trÊn §«ng TriÒu vµ x· B×nh Khª víi 1,98% (tøc 164 hé) vµ còng lµ mét trong ba ®¬n vÞ cã tû lÖ hé nghÌo díi 2% (ThÞ trÊn §«ng TriÒu, thÞ trÊn M¹o Khª, x· B×nh Khª). Tr¸i ngîc víi thÞ trÊn M¹o Khª th× Trµng L¬ng lµ x· cã tæng sè hé d©n Ýt nhÊt huyÖn, víi 501 hé, song l¹i cã tû lÖ nghÌo ®ãi cao nhÊt huyÖn §«ng TriÒu víi 14,97% (tøc 75 hé nghÌo). Trµng L¬ng n¨m 2003 lµ x· cã sè hé tho¸t nghÌo cao nhÊt huyÖn §«ng TriÒu (kh«ng cã hé t¸i nghÌo). Nhng n¨m 2003 Trµng L¬ng vÉn lµ x· cã tû lÖ nghÌo ®ãi cao nhÊt huyÖn lµ do Tû lÖ hé nghÌo cña Trµng L¬ng nh÷ng n¨m tríc cao vµ do Trµng L¬ng lµ x· thuéc vïng s©u, vïng xa cã ®iÒu kiÖn sèng khã kh¨n, ®Þa lý c¸ch biÖt nªn kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi c¸c ®iÒu kiªn s¶n xuÊt vµ dÞch vô cßn nhiÒu h¹n chÕ, h¹ tÇng c¬ së kÐm ph¸t triÓn, tr×nh ®é d©n trÝ thÊp. §iÒu kiÖn thiªn nhiªn kh¾c nhiÖt vµ thiªn tai thêng hay x¶y ra, gÇn ®©y nhÊt lµ trËn lò quÐt n¨m 2002 g©y tæn h¹i lín cho nh©n d©n x· Trµng L¬ng. Sau Trµng L¬ng, x· cã tû lÖ hé nghÌo cao thø hai huyÖn §«ng TriÒu lµ x· Hång Th¸i T©y víi 12,76% (tøc 166 hé). Hång Th¸i T©y kh«ng ph¶i lµ x· thuéc vïng s©u, vïng xa song Hång Th¸i T©y l¹i lµ vïng cã tµi nguyªn nghÌo nµn. D©n c Hång Th¸i T©y chñ yÕu sèng b»ng nghÒ n«ng mµ ®Êt ®ai ë Hång Th¸i T©y l¹i h¹n hÑp, kÐm mµu mì. Kh«ng cã nghÒ tay tr¸i bëi tr×nh ®é häc 17 vÊn cña d©n c Hång Th¸i T©y thÊp vµ c¬ së h¹ tÇn ë ®©y l¹i kÐm ph¸t triÓn ®· lµm cho Hång Th¸i T©y cµng bÞ t¸ch biÖt so víi c¸c x· kh¸c, ®êi sèng cµng khã kh¨n. Mét sè x· ë §«ng TriÒu cßn cã tû lÖ hé nghÌo t¬ng ®èi cao nh x· §øc ChÝnh 9,7%, x· B×nh D¬ng 9,43%, x· Hoµng QuÕ 9,28% vµ x· Thñy An 9,7%. §Æc biÖt x· §øc ChÝnh lµ x· cã sè hé nghÌo cao n¨m 2003 l¹i kh«ng thay ®æi gµ so víi n¨m 2002. Nh÷ng x· nµy trong nh÷ng n¨m tíi cÇn ph¶i ®îc quan t©m vµ cÇn cã sù chØ ®¹o ®óng ®¾n ®Ó cã thÓ gi¶m tû lÖ hé nghÌo xuèng thÊp h¬n n÷a gióp huyÖn §«ng TriÒu ®¹t ®îc môc tiªu 2005 cã tû lÖ hé nghÌo díi 2,5%. Mét sè x· n»m trong danh s¸ch cã tû lÖ nghÌo díi 5% lµ x· Hång Phong, An Sinh, Xu©n S¬n, ViÖt D©n, Trµng An vµ Kim S¬n. Nh÷ng x· nµy cã tû lÖ nghÌo gi¶m so víi nh÷ng n¨m tríc phÇn lín lµ do n¨m 2003 c¸c x· nµy cã nhiÒu hé tho¸t nghÌo song l¹i cã Ýt hä t¸i nghÌo vµ ph¸t sinh nghÌo chØ cã Hång Phong lµ x· cã sè hé ph¸t sinh nghÌo cao (11 hé). Nh÷ng x· n»m trong danh s¸ch hé nghÌo díi 5% nµy cã kh¶ n¨ng gi¶m tû lÖ nghÌo xuèng thÊp h¬n n÷a. Bëi gÇn ®©y víi nhËn thøc ®óng ®¾n cña c¬ quan cÊp trªn vÒ c«ng t¸c X§GN, nªn huyÖn §«ng TriÒu ®· cã nh÷ng gi¶i ph¸p tÝch cù nh»m X§GN cña huyÖn cã hiÖu qu¶.Víi nh÷ng gi¶i ph¸p nµy mét sè x· nµy ®· tiÕp nhËn nhanh trãng vµ cã tÝnh kh¶ thi. Díi ®©y lµ b¶ng tæng hîp danh s¸ch hé tho¸t nghÌo -t¸i nghÌo, ph¸t sinh nghÌo vµ hé nghÌo tÝnh ®Õn 05/12/2003 nh»m ®¸nh gi¸ mét c¸ch tæng qu¸t t×nh h×nh nghÌo ®ãi gi÷a c¸c x·, thÞ trÊn trong huyÖn §«ng TriÒu. B¶ng 6: Tæng hîp danh s¸ch hé tho¸t nghÌo -t¸i nghÌo, ph¸t sinh nghÌo vµ hé nghÌo ®Õn 05/12/2003 STT 1 2 3 4 5 6 7 8 §¬n vÞ x· thÞ trÊn Hång Phong Yªn §øc Hång Th¸i §«ng Hng §¹o Thñy An Yªn Thä An Sinh Xu©n S¬n Tæng sè hé 1827 1322 1488 1960 1010 2235 1495 1570 Hé nghÌo (2002) 124 73 144 296 114 285 112 140 18 Hé tho¸t nghÌo (05/12/03) 58 2 77 176 16 131 68 73 Hé t¸i, ph¸t sinh nghÌo (05/12/2003) 11 0 20 0 0 7 10 6 Hé nghÌo Tû lÖ % (2003) 77 71 87 120 98 161 54 73 4,21 5,37 5,84 6,12 9,7 7,2 3,61 4,64 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 T©n ViÖt ViÖt D©n B×nh Khª Trµng L¬ng Trµng An §øc ChÝnh NguyÔn HuÖ B×nh D¬ng TT. M¹o Khª Hoµng QuÕ Kim S¬n Hång Th¸i T©y TT. §«ng TrÒu Tæng 805 998 2240 501 1406 1950 1395 1983 8255 1759 1709 1300 1094 48 53 91 156 109 193 119 189 205 176 138 224 21 6 12 49 81 49 0 49 2 57 7 77 61 11 0 4 2 0 7 0 4 0 16 0 4 3 0 42 45 44 75 67 193 74 187 164 163 65 166 10 5,21 4,5 1,96 14,97 4,76 9,89 5,3 9,43 1,98 9,26 3,8 12,76 0,91 5,31 380302 3.004 1.062 94 2.036 3. NghÌo ®ãi trong khu vùc thµnh thÞ vµ n«ng th«n §«ng TriÒu n¨m 2003 cã 112.817 ngêi sèng ë n«ng th«n chiÕm 75,26% d©n sè. Do ®o nghÌo ®ãi lµ mét hiÖn tîng phæ biÕn ë n«ng th«n huyÖn §«ng TriÒu. N¨m 2003 sè hé nghÌo ë n«ng th«n huyÖn §«ng TriÒu lµ 2145 hé chiÕm 92,06% sè hé nghÌo cña toµn huyÖn. 75,26% d©n sè sèng ë n«ng th«n chñ yÕu lµm ¨n sinh sèng b»ng nghÒ n«ng trong khi Nguån lùc cña §«ng TriÒu lai h¹n chÕ. Nh÷ng hé nghÌo ë n«ng th«n võa thiÕu nguån lùc l¹i cã tr×nh ®é tay nghÒ thÊp, Ýt cã kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi c¸c nguån lùc trong s¶n xuÊt. Do ®ã khã cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi sang c¸c ngµnh phi n«ng nghÖp. Phô N÷ nghÌo ë n«ng th«n huyÖn §«ng TriÒu lao ®éng nhiÒu thêi gian h¬n Nam giíi, nhng thu nhËp l¹i Ýt h¬n, hä Ýt cã quyÒn quyÕt ®Þnh trong gia ®×nh vµ céng ®ång, Ýt cã c¬ h«i tiÕp cËn víi c¸c nguån lùc vµ lîi Ých do chÝnh s¸ch mang l¹i. Do nguån lùc h¹n chÕ, tû lÖ ngêi d©n sèng ë n«ng th«n cao nªn tû lÖ hé nghÌo ®ãi gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n huyÖn §«ng TriÒu cã sù chªnh lÖch ®¸ng kÓ. N¨m 2003 tû lÖ hé nghÌo ®ãi thµnh thÞ cña huyÖn §«ng TriÒu chØ cßn 1,7% (tøc 174 hé), t¬ng ®èi ®· gÇn xãa ®îc ®ãi nghÌo. Trong khi ®ã, tû lÖ hé nghÌo n«ng th«n §«ng TriÒu lµ 6,64% (tøc 1.862 hé) cao h¬n so víi thµnh thÞ lµ 4,94% (tøc1.688 hé). Tãm l¹i, thùc tr¹ng vÒ sù chªnh lÖch nghÌo ®ãi gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n huyÖn §«ng TriÒu -TØnh Qu¶ng Ninh ®îc thÓ hiÖn th«ng qua b¶ng sè liÖu sau. B¶ng 7: Tû lÖ nghÌo ®ãi trong khu vùc NT –TT 19 ChØ tiªu Tæng d©n sè + Thµnh thÞ + N«ng th«n T. hé nghÌo + Thµnh thÞ + N«ng th«n 2000 ngêi(hé) 146.761 37.292 109.469 2791 325 2466 % 100 24,9 75,1 100 11,6 88,4 4. NghÌo ®ãi theo giíi tÝnh 2001 ngêi(hé) 148.281 37.588 110.693 4232 249 3983 % 100 25,4 74,6 100 5,9 94,1 2002 ngêi(hé) 149.608 37.734 111.874 2995 226 2769 % 100 24,98 75,02 100 7,55 92,45 2003 ngêi(hé) 151.095 38.278 112.817 2036 174 1862 % 100 25,33 74,67 100 9,34 90,66 B¶ng 8: Tû lÖ nghÌo ®ãi theo giíi tÝnh n¨m 2003 STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Tæng Tªn x· §øc ChÝnh Trµng L¬ng B×nh D¬ng B×nh Khª An Sinh Hång Th¸i §«ng Hång Th¸i T©y Kim S¬n Hång Phong Thñy An ThÞ TrÊn M¹o Khª Hoµng QuÕ NguyÔn HuÖ Hng §¹o Xu©n S¬n Trµng An Yªn §øc ViÖt D©n Yªn Thä T©n ViÖt ThÞ trÊn §«ng TriÒu Hé N÷ 937 20 52 24 78 11 29 40 76 42 37 45 87 105 43 60 34 30 35 19 60 20 4 Hé Nam 141 51 109 33 25 47 90 17 40 53 77 58 31 60 39 37 36 26 101 22 6 1099 Tæng hé 193 75 187 44 54 87 166 65 77 98 164 163 74 120 73 67 71 45 161 42 10 2.036
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan

Tài liệu vừa đăng