Tài liệu Luận văn tài chính ngân hàng hoàn thiện thẩm định tài chính dự án đầu tư tại chi nhánh nhct ninh bình

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. Lêi nãi ®Çu. Trong điều kiện cạnh tranh mạnh mẽ hiện nay, mỗi một Ng©n hà ng đều phải tự hoà n thiện, n©ng cao chất lượng c¸c s¶n phÈm dịch vụ ng©n hà ng, trong c¸c s¶n phÈm dÞch vô của Ng©n hà ng cã rất nhiều nh-ng s¶n phÈm tÝn dụng là một trong nh÷ng s¶n phÈm quan träng của c¸c ng©n hà ng ViÖt Nam hiÖn nay v× nã mang lại thu nhập lín cho ng©n hà ng( chiÕm tíi 70% doanh thu ho¹t ®éng cña ng©n hµng). Đứng trước t×nh h×nh đã, đßi hỏi ng©n hà ng phải chó trọng ®Õn chất lượng c«ng t¸c thÈm ®Þnh khi cho vay v× c«ng t¸c thÈm ®Þnh cho vay rÊt quan träng bëi nã ¶nh h-ëng rÊt lín ®Õn chÊt l-îng tÝn dông, ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña ng©n hµng. Do ®ã ®Ó h¹n chÕ rñi ro trong cho vay, ®¶m b¶o thu håi gèc l·i tiÒn vay ®Çy ®ñ, ®óng h¹n ®ßi hái c«ng t¸c thÈm ®Þnh cho vay ban ®Çu ph¶i rÊt chÆt chÏ, tu©n thñ theo ®óng chÕ ®é, quy tr×nh, quy chÕ , thÓ lÖ cho vay .Do đã để hạn chế rñi ro tõ phÝa kh¸ch hµng và cũng giảm bớt rủi ro đến vốn mà Ng©n hà ng ®· cấp tÝn dông, th× kh«ng g× kh¸c hơn là phải tập trung là m kỹ từ kh©u thẩm định tr-íc khi cho vay, kiÓm tra gi¸m s¸t trong khi cho vay vµ kiÓm tra gi¸m s¸t qu¸ tr×nh sử dụng vốn vay ®óng môc ®Ých, kÞp thêi ph¸t hiÖn kh¸ch hµng sö dông vèn vay sai môc ®Ých, kinh doanh kh«ng cã hiÖu qu¶ ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi, ®¶m b¶o thu håi gèc l·i vµ h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt rñi ro. ChÝnh v× nhËn thøc ®ã mµ em tËp trung häc hái, nghiªn cøu vÒ n©ng cao chÊt l-îng thÈm ®Þnh cho vay kh¸ch hµng doanh nghiÖp t¹i chi nh¸nh NHCT Ninh B×nh vµ lùa chän ®Ò tµi “ Hoµn thiÖn thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu tt¹i chi nh¸nh NHCT Ninh B×nh ” l¯m chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. Chuyªn ®Ò gåm 3 ch-¬ng c¬ b¶n : Ch-¬ng I : Dù ¸n ®Çu t- và thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t- trong ho¹t ®éng tÝn dông Ch-¬ng II : Thùc tr¹ng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t- t¹i chi nh¸nh NHCT Ninh B×nh SV: NguyÔn ThÕ Hïng 1 Líp: CQ46/11.03 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. Ch-¬ng III : Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l-îng c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t- t¹i chi nh¸nh NHCT Ninh B×nh Do h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc, kinh nghiÖm thùc tÕ còng nh- tµi liÖu sö dông nªn néi dung chuyªn ®Ò khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong nhËn ®-îc ý kiÕn ®ãng gãp bæ Ých cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c c¸n bé Ng©n hµng ®Ó ®Ò tµi ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n. Em xin tr©n träng c¶m ¬n! SV: NguyÔn ThÕ Hïng 2 Líp: CQ46/11.03 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. Ch-¬ng I:Dù ¸n ®Çu t- vµ thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t- trong ho¹t ®éng tÝn dông 1.1. Kh¸i niÖm vÒ ®Çu t- vµ dù ¸n ®Çu t1.1.1 . §Çu ta. Kh¸i niÖm ®Çu t-. Ho¹t ®éng ®Çu t- (gäi t¾t lµ ®Çu t-) lµ qu¸ tr×nh sö dông c¸c nguån lùc tµi chÝnh, lao ®éng , tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ c¸c tµi s¶n vËt chÊt kh¸c nh»m trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, t¸i s¶n xuÊt më réng c¸c c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña nÒn kinh tÕ nãi chung, c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô cña ngµnh, c¬ quan qu¶n lý vµ x· héi nãi riªng.Ho¹t ®éng ®Çu t- bao gåm ®Çu ttrùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp. Ho¹t ®éng ®Çu t- gi¸n tiÕp lµ ho¹t ®éng bá vèn trong ®ã ng-êi ®Çu tkh«ng trùc tiÕp tham gia ®iÒu hµnh qu¶n trÞ vèn ®Çu t- ®· bá ra. Ho¹t ®éng ®Çu t- trùc tiÕp lµ ho¹t ®éng trong ®ã ng-êi bá vèn trùc tiÕp tham gia ®iÒu hµnh qu¶n trÞ vèn ®Çu t- ®· bá ra. Nã chia ra thµnh 2 lo¹i ®Çu tchuyÓn dÞch vµ ®Çu t- ph¸t triÓn. Trong ®ã: - N©ng cÊp c¸c ho¹t ®éng ®ã v× môc tiªu ph¸t triÓn thùc chÊt. Nã t¹o ra cña c¶i vËt chÊt cho nÒn kinh tÕ quèc d©n, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm §Çu t- chuyÓn dÞch lµ ho¹t ®éng ®Çu t- mµ chñ ®Çu t- bá tiÒn ®Ó mua l¹i mét sè l-îng ®ñ lín cæ phiÕu cña mét doanh nghiÖp nh»m tham gia n¾m quyÒn ®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®ã. - §Çu t- ph¸t triÓn lµ ho¹t ®éng bá vèn nh»m gia t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n, t¹o ra nh÷ng n¨ng lùc s¶n xuÊt , phôc vô míi bao gåm: x©y dùng c¸c c«ng tr×nh míi, c¸c ho¹t ®éng dÞch vô míi, c¶i t¹o më réng c¶i thiÖn ®êi sèng ng-êi lao ®éng. Cã thÓ nãi ®Çu t- ph¸t triÓn ®ã lµ mét qu¸ tr×nh cã thêi gian kÐo dµi trong nhiÒu n¨m víi sè l-îng c¸c nguån lùc ®-îc huy ®éng cho tõng c«ng cuéc ®Çu tkh¸ lín vµ vèn n»m ®äng trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t-(viÕt t¾t lµ DA§T). C¸c thµnh qu¶ cña lo¹i ®Çu t- nµy cÇn ®-îc sö dông trong nhiÒu n¨m, ®ñ ®Ó c¸c lîi Ých thu ®-îc t-¬ng øng vµ lín h¬n nh÷ng nguån lùc ®· bá ra. ChØ cã nh- vËy th× c«ng cuéc ®Çu t- míi ®-îc coi lµ cã hiÖu qu¶. b. §Æc tr-ng cña ®Çu t- SV: NguyÔn ThÕ Hïng 3 Líp: CQ46/11.03 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. §Ó lµm râ h¬n néi dung cña kh¸i niÖm ho¹t ®éng ®Çu t-, chóng ta ®i s©u ph©n tÝch c¸c ®Æc tr-ng c¬ b¶n cña ho¹t ®éng nµy: - Ho¹t ®éng ®Çu t- lµ ho¹t ®éng bá vèn nªn quyÕt ®Þnh ®Çu t- th-êng vµ tr-íc hÕt lµ quyÕt ®Þnh tµi chÝnh. Vèn ®-îc hiÓu nh- lµ c¸c nguån lùc sinh lîi. D-íi c¸c h×nh thøc kh¸c nhau nh-ng vèn cã thÓ x¸c ®Þnh d-íi h×nh thøc tiÒn tÖ. V× vËy, c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu tth-êng ®-îc xem xÐt trªn ph-¬ng diÖn tµi chÝnh (kh¶ n¨ng sinh lêi, tæn phÝ, cã kh¶ n¨ng thu håi ®-îc hay kh«ng…). Trªn thùc tÕ, c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t- c©n nh¾c bëi sù h¹n chÕ cña ng©n s¸ch nhµ n-íc, ®Þa ph-¬ng, c¸ nh©n vµ ®-îc xem xÐt tõ c¸c khÝa c¹nh tµi chÝnh nãi trªn. NhiÒu dù ¸n cã kh¶ thi ë c¸c ph-¬ng diÖn kh¸c (kinh tÕ – x· héi) nh-ng kh«ng kh¶ thi vÒ ph-¬ng diÖn tµi chÝnh v× thÕ còng kh«ng thÓ thùc hiÖn ®-îc trªn thùc tÕ. - Ho¹t ®éng ®Çu t- lµ ho¹t ®éng cã tÝnh chÊt l©u dµi. Kh¸c víi c¸c ho¹t ®éng th-¬ng m¹i, c¸c ho¹t ®éng chi tiªu tµi chÝnh kh¸c, ®Çu t- lu«n lµ ho¹t ®éng cã tÝnh chÊt l©u dµi. Do ®ã, mäi sù trï liÖu ®Òu lµ dù tÝnh vµ chÞu mét x¸c suÊt biÕn ®æi nhÊt ®Þnh do nhiÒu nh©n tè biÕn ®æi t¸c ®éng. ChÝnh ®iÒu nµy lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò then chèt ph¶i tÝnh ®Õn trong néi dung ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ cña qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh dù ¸n. - Ho¹t ®éng ®Çu t- lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng lu«n cÇn cã sù c©n nh¾c gi÷a lîi Ých tr-íc m¾t vµ lîi Ých trong t-¬ng lai. §Çu t- vÒ mét ph-¬ng diÖn nµo ®ã lµ sù hy sinh lîi Ých hiÖn t¹i ®Ó ®¸nh ®æi lÊy lîi Ých trong t-¬ng lai. V× vËy, lu«n cã sù so s¸nh c©n nh¾c gi÷a hai lo¹i lîi Ých nµy vµ nhµ ®Çu t- chØ chÊp nhËn trong ®iÒu kiÖn lîi Ých thu ®-îc trong t-¬ng lai lín h¬n lîi Ých hiÖn nµy hä ph¶i hy sinh - ®ã lµ chi phÝ c¬ héi cña nhµ ®Çu t-. - Ho¹t ®éng ®Çu t- chøa ®ùng nhiÒu rñi ro. C¸c ®Æc tr-ng nãi trªn ®· cho ta thÊy ®Çu t- lµ mét ho¹t ®éng chøa ®ùng nhiÒu rñi ro do chÞu x¸c suÊt nhÊt ®Þnh cña yÕu tè kinh tÕ – chÝnh trÞ – x· héi – tµi nguyªn thiªn nhiªn…B¶n chÊt cña sù ®¸nh ®æi lîi Ých vµ l¹i thùc hiÖn trong mét thêi gian dµi kh«ng cho phÐp nhµ ®Çu t- l-êng hÕt nh÷ng thay ®æi cã thÓ x¶y ra trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t- so víi dù tÝnh. Tuy nhiªn, nhËn thøc râ ®iÒu nµy nªn nhµ ®Çu t- còng cã nh÷ng c¸ch thøc, biÖn ph¸p ®Ó ng¨n ngõa hay h¹n chÕ ®Ó kh¶ n¨ng rñi ro lµ Ýt nhÊt. SV: NguyÔn ThÕ Hïng 4 Líp: CQ46/11.03 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. Nh÷ng ®Æc tr-ng nãi trªn còng ®Æt ra cho ng-êi ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ dù ¸n ch¼ng nh÷ng quan t©m vÒ mÆt néi dung xem xÐt mµ cßn t×m c¸c ph-¬ng ph¸p, c¸ch thøc ®o l-êng, ®¸nh gi¸ ®Ó cã nh÷ng kÕt luËn gióp cho viÖc lùa chän vµ ra quyÕt ®Þnh ®Çu t- mét c¸ch cã c¨n cø. c. Vai trß cña ®Çu t-. Tõ sau §¹i héi §¶ng lÇn VI, víi chñ tr-¬ng chuyÓn ®æi c¬ chÕ kinh tÕ tõ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· cã nh÷ng tiÕn bé râ rÖt. TØ lÖ t¨ng tr-ëng cao vµ t-¬ng ®èi æn ®Þnh, tØ lÖ l¹m ph¸t dõng l¹i ë møc thÊp, ®Æt biÖt kim ng¹ch xuÊt khÈu ngµy cµng t¨ng…cïng víi sù chuyÓn m×nh cña ®Êt n-íc còng nh- viÖc thùc hiÖn ®a d¹ng, ®a ph-¬ng ho¸ c¸c ph-¬ng thøc s¶n xuÊt kinh doanh ®· lµm cho chóng ta hoµ nhËp h¬n, th©n thiÖn h¬n víi b¹n bÌ quèc tÕ. Theo ®ã, t- duy vÒ kinh tÕ cña mçi ng-êi d©n ®Òu thay ®æi. ChÝnh v× vËy mµ ng-êi ta ®· biÕt ®Õn ®Çu t- nh- lµ mét yÕu tè quan träng cÇn thiÕt. Hay nãi kh¸c ®i, ®Çu t- còng gièng nh- mét chiÕc ch×a kho¸ ®Ó chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh sinh tån. T¨ng tr-ëng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng lµ ph-¬ng h-íng, môc tiªu phÊn ®Êu cña mäi quèc gia. §Ó ®¹t ®-îc ®iÒu ®ã cÇn quan t©m gi¶i quyÕt c¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn sù t¨ng tr-ëng lµ nguån nh©n lùc, tµi nguyªn, vèn vµ c«ng nghÖ. Th«ng qua ho¹t ®éng ®Çu t-, c¸c yÕu tè ®ã sÏ ®-îc khai th¸c, huy ®éng vµ ph¸t huy mét c¸ch tèi ®a ®Ó tõ ®ã t¹o c¬ së vËt chÊt kü thuËt, nguån lùc míi cho sù t¨ng tr-ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. §èi víi nÒn kinh tÕ, ®Çu t- cã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn tæng cung vµ tæng cÇu. Do ®Çu t- t¸c ®éng kh«ng hoµn toµn phï hîp vÒ mÆt thêi gian ®èi víi nhÞp ®é ph¸t triÓn nªn mçi sù thay ®æi t¨ng hoÆc gi¶m cña ®Çu t- ®Òu cïng lóc võa lµ yÕu tè duy tr× sù æn ®Þnh, võa lµ yÕu tè ph¸ vì sù æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ. Víi nh÷ng n-íc cã tØ lÖ ®Çu t- lín th× tèc ®é t¨ng tr-ëng cao. Ng-îc l¹i khi tØ lÖ ®Çu t- cµng thÊp th× tèc ®é t¨ng tr-ëng vµ møc ®é tÝch luü cµng thÊp. Trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, ®Ó t¹o ra mét c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý th× vÊn ®Ò ®Çu tiªn cã tÝnh chÊt then chèt lµ ph¶i thùc hiÖn ®Çu t- vµ ph©n bæ vèn mét c¸ch hîp lý. Cã nh- vËy míi t¹o ra ®-îc sù dÞch chuyÓn vÒ c¬ cÊu do mçi ngµnh, mçi thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu cã thÕ lùc vµ tiÒm n¨ng riªng. Ngoµi ra, kinh nghiÖm cña c¸c n¬i trªn thÕ giíi cho thÊy con ®-êng tÊt yÕu ®Ó cã thÓ ph¸t triÓn nhanh lµ t¨ng c-êng ®Çu t- vµo ph¸t triÓn khu c«ng nghiÖp th-¬ng m¹i du lÞch vµ dÞch vô. SV: NguyÔn ThÕ Hïng 5 Líp: CQ46/11.03 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. §èi víi mét doanh nghiÖp th× ®Çu t- còng ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån vong vµ ph¸t triÓn. Trong nÒn kinh tÕ hiÖn nay, doanh nghiÖp ®-îc coi lµ c¸c tÕ bµo chñ yÕu nhÊt cho sù ph¸t triÓn chung. §Ó thµnh lËp nªn mét doanh nghiÖp th× ®iÒu ®Çu tiªn lµ ph¶i cã vèn ®Çu t-. Nã lµ mét trong nh÷ng yÕu tè thiÕt yÕu ®Ó cã thÓ t¹o dùng nªn nÒn mãng c¬ së vËt chÊt ban ®Çu cho doanh nghiÖp. Ngay c¶ sau khi doanh nghiÖp ®· ®-îc thµnh lËp th× viÖc ph¸t triÓn hay lôi tµn ®Õn møc nµo ®ã còng phô thuéc rÊt nhiÒu vµo viÖc ®Çu t-. 1.1.2. Dù ¸n ®Çu t-. a. Kh¸i niÖm dù ¸n ®Çu t- (DA§T) Theo quan ®iÓm cña c¸c nh¯ kinh tÕ häc hiÖn ®¹i th× “DA§T l¯ mét tËp hîp c¸c ho¹t ®éng ®Æc thï nh»m t¹o nªn mét thùc tÕ míi cã ph-¬ng ph¸p trªn c¬ së c¸c nguån lùc nhÊt ®Þnh”. ë ViÖt Nam, kh¸i niÖm DA§T ®-îc tr×nh bµy trong nghÞ ®Þnh 52/1999 N§-CP vÒ quy chÕ qu°n lý ®Çu t­ v¯ x©y dùng c¬ b°n: “ DA§T l¯ tËp hîp c¸c ®Ò xuÊt cã liªn quan tíi viÖc bá vèn ®Ó t¹o vèn, më réng hoÆc c¶i t¹o nh÷ng c¬ së vËt chÊt nhÊt ®Þnh nh»m ®¹t ®-îc sù t¨ng tr-ëng vÒ sè l-îng hoÆc duy tr×, c¶i tiÕn, n©ng cao chÊt l-îng cña s¶n phÈm hoÆc dÞch vô trong kho¶ng th¬× gian nhÊt ®Þnh”.  VÒ mÆt h×nh thøc: DA§T lµ mét tËp hå s¬ tµi liÖu tr×nh bµy mét c¸ch chi tiÕt cã hÖ thèng c¸c ho¹t ®éng vµ chi phÝ theo mét kÕ ho¹ch ®Ó ®¹t ®-îc nh÷ng kÕt qu¶ vµ thùc hiÖn ®-îc nh÷ng môc tiªu nhÊt ®Þnh trong t-¬ng lai.  VÒ mÆt néi dung: DA§T lµ mét tËp hîp c¸c ho¹t ®éng cã liªn quan víi nhau nh»m ®¹t ®-îc nh÷ng môc ®Ých ®· ®Ò ra th«ng qua nguån lùc ®· x¸c ®Þnh nh- vÊn ®Ò thÞ tr-êng, s¶n phÈm, c«ng nghÖ, kinh tÕ , tµi chÝnh… VËy, DA§T ph¶i nh»m viÖc sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c yÕu tè ®Çu vµo ®Ó thu ®-îc ®Çu ra phï hîp víi nh÷ng môc tiªu cô thÓ. §Çu vµo lµ lao ®éng, nguyªn vËt liÖu, ®Êt ®ai, tiÒn vèn… §Çu ra lµ c¸c s¶n phÈm dÞch vô hoÆc lµ sù gi¶m bít ®Çu SV: NguyÔn ThÕ Hïng 6 Líp: CQ46/11.03 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. vµo. Sö dông ®Çu vµo ®-îc hiÓu lµ sö dông c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt c«ng nghÖ, biÖn ph¸p tæ chøc qu¶n trÞ vµ c¸c luËt lÖ… Dï xem xÐt d-íi bÊt kú gãc ®é nµo th× DA§T còng gåm nh÷ng thµnh phÇn chÝnh sau: + C¸c môc tiªu cÇn ®¹t ®-îc khi thùc hiÖn dù ¸n: Khi thùc hiÖn dù ¸n, sÏ mang l¹i nh÷ng lîi Ých g× cho ®Êt n-íc nãi chung vµ cho chñ ®Çu t- nãi riªng. + C¸c kÕt qu¶: §ã lµ nh÷ng kÕt qu¶ cã ®Þnh l-îng ®-îc t¹o ra tõ c¸c ho¹t ®éng kh¸c nhau cña dù ¸n. §©y lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña dù ¸n. + C¸c ho¹t ®éng: Lµ nh÷ng nhiÖm vô hoÆc hµnh ®éng ®-îc thùc hiÖn trong dù ¸n ®Ó t¹o ra c¸c kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh, cïng víi mét lÞch biÓu vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c bé phËn sÏ ®-îc t¹o thµnh kÕ ho¹ch lµm viÖc cña dù ¸n. + C¸c nguån lùc: Ho¹t ®éng cña dù ¸n kh«ng thÓ thùc hiÖn ®-îc nÕu thiÕu c¸c nguån lùc vÒ vËt chÊt, tµi chÝnh vµ con ng-êi. Gi¸ trÞ hoÆc chi phÝ cña c¸c nguån lùc nµy chÝnh lµ vèn ®Çu t- cho c¸c dù ¸n. + Thêi gian: §é dµi thùc hiÖn DA§T cÇn ®-îc cè ®Þnh. DA§T ®-îc x©y dùng ph¸t triÓn bëi mét qu¸ tr×nh gåm nhiÒu giai ®o¹n. C¸c giai ®o¹n nµy võa cã mèi quan hÖ g¾n bã võa ®éc lËp t-¬ng ®èi víi nhau t¹o thµnh chu tr×nh cña dù ¸n. Chu tr×nh cña dù ¸n ®-îc chia lµm 3 giai ®o¹n: Giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t-, giai ®o¹n thùc hiÖn ®Çu t- vµ giai ®o¹n vËn hµnh kÕt qu¶. Giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t- t¹o tiÒn ®Ò quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i ë giai ®o¹n sau, ®Æc biÖt ®èi víi giai ®o¹n vËn hµnh kÕt qu¶ ®Çu t-. §èi víi chñ ®Çu t- vµ nhµ tµi trî, viÖc xem xÐt ®¸nh gi¸ c¸c giai ®o¹n cña chu tr×nh dù ¸n lµ rÊt quan träng. Nh-ng ®øng ë c¸c gãc ®é kh¸c nhau, mçi ng-êi cã mèi quan t©m vµ xem xÐt c¸c giai ®o¹n vµ chu tr×nh còng kh¸c nhau. Chñ ®Çu t- ph¶i n¾m v÷ng ba giai ®o¹n, thùc hiÖn ®óng tr×nh tù. §ã lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ®¶m b¶o ®Çu t- ®óng c¬ héi vµ cã hiÖu qu¶. b. Vai trß cña DA§T. Vai trß cña DA§T ®-îc thÓ hiÖn cô thÓ ë nh÷ng ®iÓm chÝnh sau: - §èi víi chñ ®Çu t-: dù ¸n lµ c¨n cø quan träng ®Ó quyÕt ®Þnh sù bá vèn ®Çu t-. DA§T ®-îc so¹n th¶o theo mét quy tr×nh chÆt chÏ trªn c¬ së nghiªn cøu SV: NguyÔn ThÕ Hïng 7 Líp: CQ46/11.03 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. ®Çy ®ñ vÒ c¸c mÆt tµi chÝnh, thÞ tr-êng, kü thuËt, tæ chøc qu¶n lý. Do ®ã, chñ ®Çu t- sÏ yªn t©m h¬n trong viÖc bá vèn ra ®Ó thùc hiÖn dù ¸n v× cã kh¶ n¨ng mang l¹i lîi nhuËn vµ Ýt rñi ro. MÆt kh¸c, vèn ®Çu t- cña mét dù ¸n th-êng rÊt lín, chÝnh v× vËy ngoµi phÇn vèn tù cã c¸c nhµ ®Çu t- cßn cÇn ®Õn phÇn vèn vay ng©n hµng. Dù ¸n lµ mét ph-¬ng tiÖn rÊt quan träng gióp chñ ®Çu t- thuyÕt phôc ng©n hµng hoÆc c¸c tæ chøc tÝn dông xem xÐt tµi trî cho vay vèn. DA§T còng lµ c¬ së ®Ó chñ ®Çu t- x©y dùng kÕ ho¹ch ®Çu t-, theo dâi, ®«n ®èc vµ kiÓm tra qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t-. Qu¸ tr×nh nµy lµ nh÷ng kÕ ho¹ch mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ, kÕ ho¹ch thi c«ng, x©y l¾p, kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh. Ngoµi ra, dù ¸n cßn lµ c¨n cø ®Ó ®¸nh gi¸ vµ ®iÒu chØnh kÞp thêi nh÷ng tån ®äng v-íng m¾c trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t-, khai th¸c c«ng tr×nh. - §èi víi Nhµ n-íc: DA§T lµ c¬ së ®Ó c¬ quan qu¶n lý Nhµ n-íc xem xÐt, phª duyÖt cÊp vèn vµ cÊp giÊy phÐp ®Çu t-. Vèn ng©n s¸ch Nhµ n-íc sö dông ®Ó ®Çu t- ph¸t triÓn theo kÕ ho¹ch th«ng qua c¸c dù ¸n c¸c c«ng tr×nh, kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ – x· héi, hç trî vèn cho c¸c doanh nghiÖp Nhµ n-íc, cac DA§T quan träng cña quèc gia trong tõng thêi kú. Dù ¸n sÏ ®-îc phª duyÖt, cÊp giÊy phÐp ®Çu t- khi môc tiªu cña dù ¸n phï hîp víi ®-êng lèi, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña ®Êt n-íc, khi ho¹t ®éng cña dù ¸n kh«ng g©y ¶nh h-áng ®Õn m«i tr-êng vµ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ- x· héi. Dù ¸n ®-îc phª duyÖt th× c¸c bªn liªn q uan ®Õn dù ¸n ph¶i tu©n theo néi dung, yªu cÇu cña dù ¸n. NÕu n¶y sinh m©u thuÉn, tranh chÊp gi÷a c¸c bªn liªn quan th× dù ¸n lµ mét trong nh÷ng c¬ së ph¸p lý ®Ó gi¶i quyÕt. - §èi víi nhµ tµi trî: Khi tiÕp nhËn dù ¸n xin tµi trî vèn cña chñ ®Çu t- th× hä sÏ xem xÐt c¸c néi dung cô thÓ cña dù ¸n ®Æc biÖt vÒ mÆt kinh tÕ tµi chÝnh, ®Ó ®i ®Õn quyÕt ®Þnh cã ®Çu t- hay kh«ng. Dù ¸n chØ ®-îc ®Çu t- vèn nÕu cã tÝnh kh¶ thi theo quan ®iÓm cña nhµ tµi trî. Ng-îc l¹i khi chÊp nhËn ®Çu t- th× dù ¸n lµ c¬ së ®Ó c¸c tæ chøc nµy lËp kÕ ho¹ch cÊp vèn hoÆc cho vay theo møc ®é hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®Çu t- ®ång thêi lËp kÕ ho¹ch thu håi vèn. 1.2. Ph-¬ng ph¸p thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t1.2.1. Kh¸i niÖm vµ ý nghÜa thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t§èi víi mçi DA§T, tõ khi lËp xong ®Õn khi thùc hiÖn ph¶i ®-îc thÈm ®Þnh qua nhiÒu cÊp: Nhµ n-íc, nhµ ®Çu t-, nhµ ®ång tµi trî…§øng d-íi mçi gi¸c ®é, SV: NguyÔn ThÕ Hïng 8 Líp: CQ46/11.03 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. cã nh÷ng ®Þnh nghÜa kh¸c nhau vÒ thÈm ®Þnh. Nh-ng hiÓu mét c¸ch chung nhÊt th×: “ThÈm ®Þnh DA§T l¯ viÖc tæ chøc xem xÐt mét c¸ch kh¸ch quan vµ toµn diÖn c¸c néi dung c¬ b¶n cã ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn sù vËn hµnh, khai th¸c v¯ tÝnh sinh lîi cña c«ng cuéc ®Çu t­” Cô thÓ theo c¸ch ph©n chia c¸c giai ®o¹n cña chu tr×nh DA§T, ta thÊy ë cuèi B­íc 1 cã kh©u “ThÈm ®Þnh v¯ ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­”. §©y l¯ b-íc mµ chñ ®Çu tph¶i tr×nh hå s¬ nghiªn cøu kh¶ thi lªn c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn ®Ó xem xÐt quyÕt ®Þnh vµ cÊp giÊy phÐp ®Çu t- vµ cÊp vèn cho ho¹t ®éng ®Çu t-. D-íi gãc ®é lµ ng-êi cho vay vèn, c¸c Ng©n hµng th-¬ng m¹i (viÕt t¾t lµ NHTM) khi nhËn ®-îc b¶n luËn chøng kinh tÕ kü thuËt sÏ tiÕn hµnh thÈm ®Þnh theo c¸c chØ tiªu vµ ra quyÕt ®Þnh lµ cã cho vay hay kh«ng cho vay. Sau ®ã lµ ®i ®Õn “®¯m ph¸n v¯ ký kÕt hîp ®ång”. Nh­ vËy cã thÓ hiÓu thÈm ®Þnh DA§T trong Ng©n hµng lµ thÈm ®Þnh tr-íc ®Çu t- hay thÈm ®Þnh tÝn dông. Nã ®-îc ®¸nh gi¸ lµ c«ng t¸c quan träng nhÊt. 1.2.2. Ph-¬ng ph¸p thÈm ®Þnh dù ¸n tµi chÝnh 1.2.2.1. C¸c b-íc thùc hiÖn thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t-. B-íc1: Thu thËp sè liÖu th«ng tin vÒ ®¬n vÞ vay vèn vµ vÒ c¸c khÝa c¹nh liªn quan ®Õn dù ¸n ®Çu t-: - §¬n vÞ sÏ lËp hå s¬ vay vèn råi nép cïng hå s¬ ph¸p lý cña m×nh, cña dù ¸n, vµ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh… - Ng©n hµng sÏ tra cøu thu thËp c¸c th«ng tin ph¸p lý b¸o c¸o cña c¬ quan ngµnh b¸o chÝ vÒ doanh nghiÖp, th«ng tin do trung t©m nghiªn cøu doanh nghiÖp cung cÊp. B-íc2: Xö lý vµ ®¸nh gi¸ th«ng tin. Nh- xem xÐt tÝnh chÝnh x¸c cña th«ng tin, tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu, so s¸nh chØ tiªu, hái ý kiÕn chuyªn gia t- vÊn vÒ nh÷ng lÜnh vùc c¸n bé NHTM ch-a râ…®Ó cã kÕt qu¶ thÈm ®Þnh tèi -u. SV: NguyÔn ThÕ Hïng 9 Líp: CQ46/11.03 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. B-íc3: Sau khi thÈm ®Þnh, c¸n bé tÝn dông cho ý kiÕn cña m×nh råi tr×nh bµy gi¸m ®èc, phã gi¸m ®èc NHTM cã cho vay hay kh«ng? NÕu cã th× c¸c ®iÒu kho¶n nh- thÕ nµo? 1.2.2.2. C¸c ph-¬ng ph¸p sö dông khi thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t-. §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qña tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t- vÒ lÝ thuyÕt còng nh- thùc tÕ, ng-êi ta th-êng ph¶i sö dông c¸c ph-¬ng ph¸p (hay c¸c chØ tiªu sau ®©y). * Gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng (NPV:Net Present Value) Gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng cña mét dù ¸n ®Çu t- lµ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ hiÖn t¹i c¸c nguån thu nhËp rßng trong t-¬ng lai víi gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña vèn ®Çu t-. C«ng thøc tÝnh: NPV = Co + PV Trong ®ã: NPV lµ gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng Co lµ vèn ®Çu t- ban ®Çu vµo dù ¸n, Co mang dÊu ©m (do lµ kho¶n ®Çu t-) PV lµ gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c luång tiÒn dù tÝnh mµ dù ¸n mang l¹i trong thêi gian h÷u Ých cña nã. PV ®-îc tÝnh C1 PV = C2 C3 + (1 +r) Ct + (1+r) 2 +.....+ (1+r) 3 (1+r)t Ct lµ c¸c luång tiÒn dù tÝnh dù ¸n mang l¹i ë c¸c n¨m t r lµ tû lÖ chiÕt khÊu phï hîp cña dù ¸n ý nghÜa cña NPV chÝnh lµ ®o l-êng phÇn gi¸ trÞ t¨ng thªm dù tÝnh mµ dù ¸n ®em l¹i cho nhµ ®Çu t- víi møc ®é rñi ro cô thÓ cña dù ¸n… ViÖc x¸c minh chÝnh x¸c tû lÖ chiÕt khÊu cña mçi dù ¸n ®Çu t- lµ khã kh¨n. ng-êi ta cã thÓ lÊy b»ng víi l·i suÊt ®Çu vµo, ®Çu ra thÞ trªn tr-êng…Nh-ng th«ng th-êng lµ chi phÝ b×nh qu©n cña vèn. Tuú tõng tr-êng hîp, ng-êi ta cßn xem vÒ biÕn ®éng l·i suÊt trªn thÞ tr-êng, vµ kh¶ n¨ng giíi h¹n vÒ vèn cña chñ ®Çu t- khi thùc hiÖn dù ¸n… SV: NguyÔn ThÕ Hïng 10 Líp: CQ46/11.03 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. Sö dông chØ tiªu NPV ®Ó ®¸nh gi¸ dù ¸n ®Çu t- theo nguyªn t¾c: NÕu c¸c dù ¸n ®Çu t- th× tuú thuéc theo quy m« nguån vèn, c¸c dù ¸n cã NPV≥0 ®Òu ®-îc chän (Së dÜ dù ¸n NPV=0 vÉn cã thÓ chän v× khi ®ã cã nghÜa lµ c¸c luång tiªu thô cña dù ¸n võa ®ñ ®Ó hoµn vèn ®Çu t- vµ cung cÊp mét tû lÖ l·i su©t yªu cÇu cho kho¶n vèn ®ã). Ng-îc l¹i NPV< 0  b¸c bá dù ¸n NÕu c¸c dù ¸n lo¹i trõ nhau th× dù ¸n nµo cã NPV≥ 0 vµ lín nhÊt th× ®-îc chän. Sö dông ph-¬ng ph¸p NPV ®Ó ®¸nh gi¸, lùa chän dù ¸n ®Çu t- cã -u nh-îc ®iÓm sau: ¦u ®iÓm: Ph-¬ng nµy tÝnh to¸n dùa trªn c¬ së dßng tiÒn cã chiÕt khÊu (tøc lµ hiÖn t¹i ho¸ dßng tiÒn) lµ hîp lý v× tiÒn cã gi¸ trÞ theo thêi gian. Lùa chän dù ¸n theo chØ tiªu NPV lµ thÝch hîp v× nã cho phÐp chän dù ¸n nµo cã lµm tèi ®a ho¸ sù giµu cã cña chñ ®Çu t-. Ph-¬ng ph¸p nµy ngÇm gi¶ ®Þnh r»ng tû lÖ l·i suÊt mµ t¹i c¸c luång cã tiÒn cã thÓ ®-îc t¸i ®Çu t- lµ chi phÝ sö dông vèn, nã lµ gi¶ ®Þnh thÝch hîp nhÊt. Nh-îc ®iÓm: Phô thuéc nhiÒu vµo tû lÖ chiÕt khÊu r ®-îc lùa chän. Cô thÓ: r cµng nhá NPV cµng lín vµ ng-îc l¹i. Trong khi ®ã, viÖc x¸c ®Þnh ®óng r lµ rÊt khã kh¨n. ChØ ph¶n ¸nh ®-îc quy m« sinh lêi (sè t-¬ng ®èi: hiÖu qu¶ cña mét ®ång vèn bá ra lµ bao nhiªu). Víi c¸c dù ¸n cã thêi gian kh¸c nhau, dïng NPV ®Ó lùa chän dù ¸n lµ kh«ng cã ý nghÜa. Muèn so s¸nh ®-îc, ph¶i gi¶ ®Þnh r»ng dù ¸n cã thêi gian ng¾n h¬n sÏ ®-îc ®Çu t- bæ sung víi sè liÖu lÆp l¹i nh- cò ®Ó sao cho c¸c dù ¸n SV: NguyÔn ThÕ Hïng 11 Líp: CQ46/11.03 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. cã thêi gian b»ng nhau. Thêi kú ph©n tÝch dù ¸n lµ béi sè chung nhá nhÊt cña c¸c thêi gian dù ¸n. §©y lµ viÖc tÝnh to¸n phøc t¹p mÊt thêi gian. * ChØ tiªu tû lÖ hoµn vèn néi bé (IRR: Internal Rate of Return) Tû suÊt hoµn vèn néi bé ®o l-êng tû lÖ hoµn vèn ®Çu t- cña mét dù ¸n. VÒ mÆt kü thuËt tÝnh to¸n, IRR cña mét dù ¸n ®Çu t- lµ tû lÖ chiÕt khÊu mµ t¹i ®ã NPV=0, tøc lµ thu nhËp rßng hiÖn t¹i ®óng b»ng gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña vèn ®Çu t-. ®èi víi dù ¸n ®Çu t- cã thêi gian lµ T n¨m, ta cã c«ng thøc: C1 NPV = C0 C2 + CT + (1 +IRR) +…. + 2 =0 T (1+IRR) (1+IRR) ý nghÜa cña chØ tiªu IRR: IRR ®èi víi dù ¸n chÝnh lµ tØ lÖ sinh lêi cµn thiÕt cña dù ¸n. IRR ®-îc coi b»ng møc l·i suÊt tiÒn vay cao nhÊt mµ nhµ ®Çu tcã thÓ chÊp nhËn mµ kh«ng bÞ thua thiÖt nÕu toµn bé sè tiÒn ®Çu t- cho dù ¸n ®Òu lµ vèn vay (c¶ gèc vµ l·i céng dån) ®-îc tr¶ b»ng nguån tiÒn thu ®-îc tõ dù ¸n mçi khi chóng ph¸t sinh. Ng-êi ta sö dông hai c¸ch: TÝnh trùc tiÕp: §Çu tiªn chän 1 l·i suÊt chiÕt khÊu bÊt k×, tÝnh NPV. NÕu NPV>0, tiÕp tôc n©ng møc l·i suÊt chiÕt khÊu vµ ng-îc l¹i. LÆp l¹i c¸ch lµm trªn cho tíi khi NPV= 0 hoÆc gÇn b»ng 0, khi ®ã møc l·i suÊt nµy b»ng IRR cña dù ¸n ®Çu t-. Ph-¬ng ph¸p néi suy tuyÕn tÝnh: th-êng ®-îc sö dông. §Çu tiªn chän 2 møc l·i suÊt chiÕt khÊu sao cho: Víi r1  cã NPV1> 0 Víi r2 cã NPV2< 0 ¸p dông c«ng thøc: IRR  r1  NPV (r  r ) NPV  NPV 1 1 SV: NguyÔn ThÕ Hïng 12 1 2 2 Líp: CQ46/11.03 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. Chªnh lÖch gi÷a r1 vµ r2 kh«ng qu¸ 0.05 th× néi suy IRR míi t-¬ng ®èi ®óng. Sö dông IRR ®Ó ®¸nh gi¸, lùa chän dù ¸n sau : Tr-íc hÕt lùa chän mét møc l·i suÊt chiÕt khÊu lµm IRR §M (IRR ®Þnh møc th«ng th-êng ®ã chÝnh lµ chi phÝ c¬ héi) So s¸nh nÕu IRR ≥ IRR§M th× dù ¸n kh¶ thi thi vÒ tµi chÝnh, tøc lµ: nÕu lµ c¸c dù ¸n ®Çu t- lµ ®éc lËp tuú theo quy m« nguån vèn, c¸c dù ¸n cã IRR ≥ IRR§M ®-îc chÊp nhËn. NÕu c¸c dù ¸n ®Çu t- lo¹i trõ nhau: chän dù ¸n cã IRR ≥ 0 vµ lín nhÊt. ¦u ®iÓm: cña ph-¬ng ph¸p IRR chó träng xem xÐt tÝnh thêi gian cña tiÒn. Sù thõa nhËn gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn lµm cho kÜ thuËt x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ vèn ®Çu t- -u ®iÓm h¬n c¸c ph-¬ng ph¸p kh¸c. Ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sinh lêi cña mét ®ång vèn (tÝnh tØ lÖ %) nªn cã thÓ sö dông so s¸nh chi phÝ sö dông vèn. IRR cho biÕt møc l·i suÊt tiÒn vay tèi ®a mµ dù ¸n cã thÓ chÞu ®-îc. Gi¶i quyÕt ®-îc vÊn ®Ò lùa chän c¸c dù ¸n kh¸c nhau. Nh-îc ®iÓm: Kh«ng ®Ò cËp ®Õn ®é lín, quy m« cña dù ¸n, sö dông IRR ®Ó lùa chän dù ¸n lo¹i trõ cã quy m«, thêi gian kh¸c nhau nhiÒu khi sai lÇm. Víi dù ¸n cã nh÷ng kho¶n ®Çu t- thay thÕ lín, dßng tiÒn ®æi dÊu liªn tôc dÉn tíi hiÖn t-îng IRR ®a trÞ, vµ nh- vËy viÖc ¸p dông IRR kh«ng cßn chÝnh x¸c. Ph-¬ng ph¸p IRR ngÇm ®Þnh r»ng thu nhËp rßng cña dù ¸n ®-îc t¸i ®Çu t- t¹i tØ lÖ l·i suÊt IRR nghÜa lµ kh«ng gi¶ ®Þnh ®óng tØ lÖ t¸i ®Çu t-. Ngoµi ra cßn tÝnh theo ph-¬ng ph¸p tØ lÖ hoµn vèn néi bé ®iÒu chØnh (MIRR) MIRR lµ tØ lÖ chiÕt khÊu mµ t¹i ®ã gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña chi phÝ ®Çu tb»ng gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña tæng gi¸ trÞ t-¬ng lai cña c¸c luång tiÒn rßng thu tõ dù ¸n víi gi¶ ®Þnh luång tiÒn nµy ®-îc t¸i ®Çu t- t¹i tØ lÖ l·i suÊt b»ng chi phÝ vèn. §©y còng chÝnh lµ ®iÓm -u viÖt cña ph-¬ng ph¸p MIRR so víi ph-¬ng ph¸p IRR. SV: NguyÔn ThÕ Hïng 13 Líp: CQ46/11.03 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. VÒ mÆt to¸n häc, ph-¬ng ph¸p tÝnh NPVvµ IRR lu«n cïng ®-a ®Õn quyÕt ®Þnh chÊp thuËn hay b¸c bá dù ¸n ®ãi víi nh÷ng dù ¸n ®éc lËp. Tuy nhiªn cã thÓ cã hai kÕt luËn tr¸i ng-îc cho nh÷ng dù ¸n lo¹i trõ. Trong tr-êng hîp cã sù xung ®ét gi÷a hai ph-¬ng ph¸p, viÖc lùa chän dù ¸n ®Çu t- theo ph-¬ng ph¸p NPVcÇn ®-îc coi träng h¬n bëi nh÷ng ph©n tÝch ®· chØ ra r»ng: ph-¬ng ph¸p NPV -u viÖt h¬n ph-¬ng ph¸p IRR. * Thêi gian hoµn vèn: (P.P:Payback Peried) Thêi gian hoµn vèn cña mét dù ¸n lµ ®é dµi thêi gian ®Ó thu håi ®ñ vèn ®Çu t- ban ®Çu. Cã hai c¸ch tÝnh chØ tiªu nµy: thêi gian hoµn vèn kh«ng chiÕt khÊu (kh«ng tÝnh ®Õn gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn) vµ thêi gian hoµn vèn cã chiÕt khÊu (quy tÊt c¶ c¸c kho¶n thu nhËp chi phÝ hiÖn t¹i theo tû suÊt chiÕt khÊu lùa chän). C«ng thøc t-¬ng tù nhau Thêi gian hoµn vèn = Sè n¨m tr-íc n¨m c¸c luång tiÒn cña DA ®¸p øng ®-îc chi phÝ + =+ Sè n¨m ngay tr-íc n¨m c¸c Luång tiÒn thu ®-îc trong n¨m ViÖc tÝnh to¸n cã thÓ ®-îc thùc hiÖn trªn c¬ së lËp b¶ng: C«ng thøc tÝnh thêi gian hoµn vèn cung cÊp mét th«ng tin quan träng r»ng vèn cña c«ng ty bÞ trãi buéc vµo mçi dù ¸n lµ bao nhiªu thêi gian. Th«ng th-êng nhµ qu¶n trÞ cã thÓ ®Æt ra kho¶ng thêi gian hoµn vèn tèi ®a vµ sÏ b¸c bá dù ¸n ®Çu t- cã thêi gian hoµn vèn l©u h¬n. Sö dông chØ tiªu thêi gian hoµn vèn ®Ó ®¸nh gi¸, lùa chän dù ¸n ®Çu ttheo nguyªn t¾c: Dù ¸n cã thêi gian hoµn vèn cµng nhá cµng tèt, chän dù ¸n cã thêi gian hoµn vèn nhá nhÊt trong c¸c dù ¸n lo¹i trõ nhau. ¦u ®iÓm: cña ph-¬ng ph¸p nµy: §¬n gi¶n, dÔ ¸p dông vµ ®-îc sö dông nh- mét c«ng cô sµng läc. NÕu cã mét dù ¸n nµo ®ã kh«ng ®¸p øng ®-îc kú hoµn vèn trong thêi gian ®· ®Þnh th× SV: NguyÔn ThÕ Hïng 14 Líp: CQ46/11.03 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. viÖc tiÕp tôc nghiªn cøu dù ¸n lµ kh«ng cÇn thiÕt. V× luång tiÒn mong ®îi trong mét t-¬ng lai xa ®-îc xem nh- rñi ro h¬n mét luång tiÒn trong mét t-¬ng gÇn thêi gian thu håi vèn ®-îc sö dông nh- mét th-íc ®o ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é rñi ro cña dù ¸n. ViÖc thÊy râ ®-îc thêi gian thu håi vèn cho phÐp ®Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó rót ng¾n thêi h¹n ®ã. H¹n chÕ: Tuy nhiªn ph-¬ng ph¸p thêi gian hoµn vèn cã mét sè h¹n chÕ mµ cã thÓ dÉn tíi nh÷ng quyÕt ®Þnh ®ã lµ: thêi gian hoµn vèn kh«ng chiÕt khÊu kh«ng tÝnh tíi nh÷ng sai biÖt vÒ thêi ®iÓm xuÊt hiÖn luång tiÒn, tøc lµ yÕu tè gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn tÖ kh«ng ®-îc ®Ò cËp. PhÇn thu nhËp sau thêi ®iÓm hoµn vèn bÞ bá qua hoµn toµn, nh- vËy kh«ng ®¸nh gi¸ ®-îc hiÖu qu¶ tµi chÝnh cña c¶ ®êi dù ¸n. YÕu tè rñi ro ®èi víi luång tiÒn t-¬ng lai cña dù ¸n kh«ng ®-îc xem xÐt vµ ®¸nh gi¸. XÕp h¹ng c¸c dù ¸n kh«ng phï hîp víi môc tiªu tèi ®a ho¸ lîi nhuËn cña chñ së h÷u. * Ph-¬ng ph¸p tû sè lîi Ých / chi phÝ (Benefit-Cost Ratio: BCR) Ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng sinh lêi cña dù ¸n trªn mçi ®¬n vÞ tiÒn tÖ vèn ®Çu t(quy vÒ thêi ®iÓm hiÖn t¹i).  B (1 r ) BCR   C (1 r ) n i i i 0 n i i i 0 Bi: Luång tiÒn dù kiÕn n¨m i Ci: Chi phÝ n¨m i Nguyªn t¾c ®¸nh gi¸: nÕu cã dù ¸n cã BCR  1. Suy ra ®-îc chÊp nhËn (kh¶ thi vÒ mÆt tµi chÝnh). BCR lµ chØ tiªu chuÈn ®Ó xÕp h¹ng c¸c dù ¸n theo nguyªn t¾c dµnh vÞ trÝ cao h¬n cho dù ¸n cã BCR cao h¬n. SV: NguyÔn ThÕ Hïng 15 Líp: CQ46/11.03 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. ¦u ®iÓm: nã cho biÕt lîi Ých thu ®-îc trªn mét ®ång bá ra, tõ ®ã gióp chñ ®Çu t- lùa chän, c©n nh¾c c¸c ph-¬ng ¸n cã hiÖu qu¶. Nh-îc ®iÓm: lµ mét chØ tiªu t-¬ng ®èi nªn dÔ dÉn ®Õn sai lÇm khi lùa chän c¸c dù ¸n lo¹i trõ nhau, v× th«ng th-êng c¸c dù ¸n cã BCR lín th× cã NPV nhá vµ ng-îc l¹i. * Ph-¬ng ph¸p ®iÓm hoµ vèn: §iÓm hoµ vèn lµ ®iÓm t¹i ®ã møc doanh thu võa ®ñ trang tr¶i mäi phÝ tæn (kh«ng lç, kh«ng l·i). §iÓm hoµ vèn cã thÓ ®-îc thÓ hiÖn b»ng møc s¶n l-îng hoÆc doanh thu: S¶n l-îng hoµ vèn: Qhv Q Trong ®ã: HV  FC P V FC: lµ tæng chi phÝ P : gi¸ b¸n ®¬n vÞ s¶n phÈm V : chi phÝ biÕn ®æi mét s¶n phÈm (P-V. l·i gép mét ®¬n vÞ s¶n phÈm) Doanh thu hoµ vèn R HV Q HV  P  P FC FC  V P V 1 P Tr-êng hîp s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm NÕu s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau th× tÝnh thªm träng sè cña tõng lo¹i s¶n phÈm. SV: NguyÔn ThÕ Hïng 16 Líp: CQ46/11.03 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. R HV  FC  (1  V )  w P n i i 1 i i Th«ng th-êng ng-êi ta chän mét n¨m ®Æc tr-ng ®Ó tÝnh. Dù ¸n cã ®iÓm hoµ vèn cµng nhá cµng tèt. Kh¶ n¨ng thu lîi nhuËn cµng cao  Kh¶ n¨ng thua lç cµng nhá (hay vïng an toµn cao). Sau khi cã ®iÓm hoµ vèn, cã thÓ x¸c ®Þnh thªm chØ tiªu møc ho¹t ®éng hoµ vèn. TÝnh: Doanh thu hoµ vèn Møc ho¹t ®éng hoµ vèn = x 100% Doanh thu lý thuyÕt Doanh thu lÝ thuyÕt lµ doanh thu tÝnh theo c«ng suÊt thiiÕt kÕ. Møc ho¹t ®éng vèn cho thÊy kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña dù ¸n. §iÓm hoµ vèn chØ xÐt riªng cho tõng dù ¸n cô thÓ v× thùc tÕ dù ¸n thuéc c¸c ngµnh kh¸c nhau, cã c¬ cÊu vèn ®Çu t- kh¸c nhau. NÕu cïng mét dù ¸n mµ cã nhiÒu ph-¬ng ¸n kh¸c nhau th× cã thÓ nªn -u tiªn cho nh÷ng ph-¬ng ¸n cã ®iÓm hoµ vèn nhá h¬n. ¦u ®iÓm: cña ph©n tÝch ®iÓm hoµ vèn §-a ra nh÷ng chØ tiªu vÒ møc ®é hoat ®éng tèi thiÓu cÇn thiÕt ®Ó doanh nghiÖp cã lîi nhuËn. Nã cho biÕt s¶n l-îng hoµ vèn lµ bao nhiªu, do ®ã lÇm chñ ®Çu t- t×m c¸ch ®¹t ®Õn ®iÓm hoµ vèn trong thêi gian ng¾n nhÊt. H¹n chÕ: §iÓm hoµ vèn kh«ng cho biÕt quy m« l·i rßng cña c¶ ®êi dù ¸n còng nh- hiÖu qu¶ cña mét ®ång vèn bá ra. MÆt kh¸c, viÖc ph©n tÝch trë nªn phøc t¹p vµ tÝnh chÝnh x¸c kh«ng cao khi cã ®Çu t- bæ sung thay thÕ. SV: NguyÔn ThÕ Hïng 17 Líp: CQ46/11.03 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. Mét yÕu tè kh«ng kÐm phÇn qu¹n träng cÇn ®-îc xem xÐt lµ. * §é nh¹y cña dù ¸n: M«i tr-êng xung quanh th-êng xuyªn t¸c ®éng tíi dù ¸n ®Çu t- trªn nhiÒu mÆt cÊp ®é kh¸c nhau. Do vËy khi xem xÐt dù ¸n ngoµi c¸ch xem xÐt dù ¸n qua c¸c chØ tiªu ë tr¹ng thaÝ tÜnh, cÇn ph¶i ®Æt dù ¸n ®Çu t- ë tr¹ng th¸i ®éng trong xu thÕ biÕn ®éng cña c¸c yÕu tè bªn ngoµi. §Ó cã mét c¸ch ®¸nh gi¸ kh¸ch quan toµn diÖn h¬n vÒ dù ¸n, th«ng th-êng ®Ó xem xÐt ®é nh¹y ng-êi ta th-êng tÝnh to¸n thay ®æi c¸c chØ tiªu NPV, IRR khi cã sù biÕn ®æi cña mét sè nh©n tè: +Gi¸ b¸n s¶n phÈm. + Gi¸ ®Çu vµo thay ®æi. +Vèn ®Çu t-. +Tû gi¸ lªn xuèng. Trªn thùc tÕ khi tÝnh ®é nh¹y c¶m cña dù ¸n, ng-êi ta cho c¸c biÕn sè thay ®æi 1% so víi ph-¬ng ¸n lùa chän ban ®Çu vµ tÝnh NPV vµ IRR thay bao nhiªu %. ý nghÜa cña viÖc ph©n tÝch ®é nh¹y cña dù ¸n lµ gióp cho ng©n hµng cã thÓ khoanh ®-îc hµnh lang cho sù ®Çu t- cña doanh nghiÖp. Ngoµi c¸c néi dung trªn, thÈm ®Þnh dù ¸n cßn tiÕn hµnh thªm ph©n tÝch tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t- trong ®ã th-êng sö dông c¸c ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch sau. Ph©n tÝch diÔn biÕn nguån vèn sö dông. Ph©n tÝch luång tiÒn mÆt. Ph©n tÝch c¸c chØ tiªu tµi chÝnh trung gian. KÕt hîp gi÷a ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tµi chÝnh víi ph©n tÝch tµi chÝnh dù ¸n trong thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t- sÏ cho Ng©n hµng mét kÕt qña chÝnh x¸c SV: NguyÔn ThÕ Hïng 18 Líp: CQ46/11.03 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. h¬n, toµn diÖn h¬n vµ bao qu¸t h¬n ®-îc toµn bé dù ¸n võa xem xÐt trªn tõng gãc ®é cÊp kh¸c nhau. Nh- vËy mçi chØ tiªu ®-îc sö dông trong ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t- cã nh÷ng -u nh-îc ®iÓm nhÊt dÞnh. Tuy nhiªn møc ®é kh«ng nhnhau. Mçi chØ tiªu thÈm ®Þnh d- ¸n sÏ ®-îc so s¸nh víi c¸c tiªu chuÈn chÊp nhËn dù ¸n nhÊt ®Þnh (cã thÓ do néi t¹i chØ tiªu mang l¹i hoÆc tiªu chuÈn qua so s¸nh chØ tiªu kh¸c). KÕt qu¶ thÈm ®Þnh th«ng qua nh÷ng chØ tiªu sau khi so s¸nh víi gi¸ trÞ tiªu chuÈn sÏ nãi lªn ý nghÜa cña tõng mÆt vÊn ®Ò. Nh- vËy qua viÖc thÈm ®Þnh b»ng mét hÖ nhiÒu chØ tiªu, kÕt luËn chung, cuèi cïng vÒ dù ¸n ®Çu tph¶i lµ kÕt luËn mang tÝnh tæng hîp, kh¸i qu¸t, thËm chÝ ph¶i nhê vµo sù cho ®iÓm cã ph©n biÖt tÇm quan träng kh¸c nhau cña chØ tiªu ®¸nh gi¸. MÆt kh¸c, kÕt luËn chung ®«i khi còng cÇn tÝnh linh ho¹t, tuú vµo tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ vµ sù -u tiªn khÝa c¹nh nµo ®ã cña dù ¸n. Song mÆt quan träng nhÊt ë ®©y, lµ ph¶i dù kiÕn vµ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c luång tiÒn ra vµo bëi c¸c ph-¬ng ph¸p trªn ®Òu dùa trªn c¬ së c¸c dßng lîi Ých, chi phÝ cña dù ¸n. ThuÕ thu nhËp còng ¶nh h-ëng ®Õn c¸c dù ¸n kh«ng gièng nhau nªn sè liÖu vÒ c¸c dßng tiÒn liªn quan ®Õn mçi dù ¸n ®-a vµ ®Ó tÝnh to¸n, ®¸nh gi¸ dù ¸n ph¶i lµ sè liÖu sau thuÕ. Kh«ng ®-a chi phÝ tr¶ l·i vay vµo dßng tiÒn mÆt cña dù ¸n v× khi chiÕt khÊu ta ®· tÝnh ®Õn gi¸ trÞ theo thêi gian cña tiÒn, nÕu ®-a vµo nghÜa lµ ®-a chi phÝ vay tiÒn mµ kh«ng tÝnh tíi lîi Ých vay vèn mang l¹i. Bªn c¹nh ®ã cÇn chó ý r»ng, thu nhËp rßng hµng n¨m cña dù ¸n bao gåm lîi nhuËn sau thóe vµ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh vµo n¨m cuèi dù ¸n cã thªm vèn l-u ®éng rßng thu håi vµ gi¸ trÞ thanh lÝ tµi s¶n cè ®Þnh. Khi thÈm ®Þnh Ng©n hµng ph¶i kiÓm tra tÝnh hîp lÝ cña ph-¬ng ph¸p khÊu hao do chñ ®Çu t- ®-a ra v× khÊu hao lµ mét kho¶n thu trong néi bé dù ¸n ®Ó bï ®¾p nh÷ng chi phÝ ®· bá ra tr-íc kia. Xö lÝ vÊn ®Ò l¹m ph¸t trong ph©n tÝch tµi chÝnh dù ¸n: L¹m ph¸t t¸c ®éng tíi t×nh h×nh tµi chÝnh cña dù ¸n theo nhiÒu mèi quan hÖ vµ theo nh÷ng h-íng kh¸c nhau. L¹m ph¸t lµ thay ®æi c¸c biÕn sè tµi chÝnh trong b¶n b¸o c¸o tµi SV: NguyÔn ThÕ Hïng 19 Líp: CQ46/11.03 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. chÝnh vµ ®ã t¸c ®éng ®Õn tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu thÈm ®Þnh. Tuy nhiªn viÖc ph©n tÝch dù ¸n trong ®iÒu kiÖn cã l¹m ph¸t dù tÝnh vÉn theo nguyªn t¾c c¬ b¶n nhtr-êng hîp kh«ng cã rñi ro l¹m ph¸t, cã thÓ dïng dßng tiÒn danh nghÜa hoÆc dßng tiÒn theo søc mua nh-ng ph¶i ®-îc thùc hiÖn mét c¸ch nhÊt qu¸n (nghÜa lµ sö dông t-¬ng øng víi tØ suÊt chiÕt khÊu danh nghÜa vµ tØ suÊt chiÕt khÊu thùc). Trong thùc tÕ, th-êng gi¸ c¶ c¸c yÕu tè ®Çu vµo, ra trong thêi gian ho¹t ®éng cña dù ¸n ®-îc ®iÒu chØnh theo mét diÔn tiÕn mµ ng-êi thÈm ®Þnh gi¶ ®Þnh cho c¸c thêi k× t-¬ng lai, phÇn nµo nªu lªn chiÒu h-íng thay ®æi t-¬ng ®èi cña gi¸ trong t-¬ng lai còng nh- dù ®o¸n ®-îc t¸c ®éng cña l¹m ph¸t. Mét yÕu tè kh«ng kÐm phÇn quan träng mµ ta cÇn ph¶i nãi tíi ®ã lµ ®é nh¹y cña dù ¸n. 1.3. Néi dung c«ng t¸c thÈm ®Þnh DA§T t¹i c¸c NHTM  Xem xÐt s¬ bé theo c¸c néi dung chÝnh cña dù ¸n: - Môc tiªu cña dù ¸n - Sù cÇn thiÕt ®Çu t- dù ¸n - Quy m« ®Çu t-: C«ng suÊt thiÕt kÕ, gi¶i ph¸p c«ng nghÖ, c¬ cÊu s¶n phÈm vµ dÞch vô ®Çu ra cña c¸c dù ¸n, ph-¬ng ¸n tiªu thô s¶n phÈm. - Quy m« vèn ®Çu t-: Tæng vèn ®Çu t-, c¬ cÊu ®Çu t- theo c¸c tiªu chÝ kh¸c nhau(l¾p ®Æt, thiÕt bÞ vµ c¸c chi phÝ kh¸c…)  Ph©n tÝch vÒ thÞ tr-êng vµ kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm, dÞch vô ®Çu ra cña c¸c dù ¸n. ThÞ tr-êng tiªu thô s¶n phÈm, dÞch vô ®Çu ra cña c¸c dù ¸n ®ãng vai trß rÊt quan träng quyÕt ®Þnh viÖc thµnh b¹i cña mét dù ¸n. V× vËy viÖc thÈm ®Þnh dù ¸n cÇn ®-îc xem xÐt ®¸nh gi¸ kü vÒ ph-¬ng diÖn nµy khi thÈm ®Þnh dù ¸n. C¸c néi dung chÝnh cÇn xem xÐt ®¸nh gi¸ lµ: - §¸nh gi¸ tæng quan vÒ nhu cÇu s¶n phÈm cña dù ¸n: + §Þnh d¹ng s¶n phÈm cña dù ¸n. + §Æc tÝnh cña nhu cÇu ®èi víi s¶n phÈm, dÞch vô ®Çu ra cña dù ¸n, t×nh h×nh s¶n xuÊt, tiªu thô c¸c s¶n phÈm, dÞch vô thay thÕ ®Õn thêi ®iÓm thÈm ®Þnh. + X¸c ®Þnh tæng nhu cÇu hiÖn t¹i vµ dù ®o¸n nhu cÇu t-¬ng lai ®èi víi s¶n phÈm, dÞch vô ®Çu ra cña dù ¸n, -íc tÝnh møc tiªu thô gia t¨ng hµng n¨m cña thÞ tr-êng néi ®Þa vµ kh¶ n¨ng xuÊt khÈu s¶n phÈm cña dù ¸n trong ®ã l-u ý liªn hÖ víi møc gia t¨ng trong qu¸ khø, kh¶ n¨ng s¶n phÈm cña dù ¸n cã thÓ bÞ thay thÕ bëi s¶n phÈm kh¸c cã cïng c«ng dông. -§¸nh gi¸ vÒ cung s¶n phÈm: SV: NguyÔn ThÕ Hïng 20 Líp: CQ46/11.03