Tài liệu Luận văn huy động cộng đồng trong giáo dục quốc phòng an ninh cho sinh viên trường đại học tài nguyên và môi trường

LỜI CAM ĐOAN Tên tôi là : Tiến Thị Mai Công tác tại trƣờng Đại học Tài Nguyên và Môi Trƣờng Hà Nội Sau một thời gian học tập và thực hiện đề tài nghiên cứu, đến nay tôi đã hoàn thành luận văn thạc sỹ với đề tài “ Huy động cộng đồng trong giáo dục quốc phòng an ninh cho sinh viên trƣờng Đại học Tài Nguyên và Môi Trƣờng Hà Nội” Thuộc chuyên ngành : Gáo dục và phát triển cộng đồng Mã số : Thí điểm Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, dƣới sự hƣớng dẫn của PGS.TS Nuyễn Hồi Loan, các kết quả nghiên cứu là trung thực và chƣa đƣợc cồng bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. Lời cam đoan này đảm bảo nếu sai tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm . Hà Nội, tháng 6 năm 2017 Ngƣời viết cam đoan Tiến Thị Mai LỜI CẢM ƠN Trong thời gian học tập và hoàn thiện luận văn , tác giả đã nhận đƣợc sự quan tâm động viên, khuyến khích và tạo điều kiện giúp đỡ tận tình của các cấp lãnh đạo , chuyên viên, giáo viên, sinh viên trƣờng Đại học Tài Nguyên và Môi Trƣờng Hà Nội và Quận Bắc Từ Liêm. Tác giả chân thành cảm ơn các thầy, các cô Trƣờng Đại học sƣ phạm Hà Nội, mà trực tiếp là các thầy, cô Khoa Tâm lý Gáo dục sau Đại học đã tận tình giảng dạy, hƣớng dẫn, giúp đỡ tác giả trong suốt thời gian học tập tại trƣờng. Tác giả xin trân thành cảm ơn sự động viên, tạo điều kiện giúp đỡ của Ban chỉ huy quân sự quận bắc từ liêm, lãnh đạo , phòng ban, giảng viên,các anh chị đồng nghiệp trƣờng đại học Đại học Tài Nguyên và Môi Trƣờng Hà Nội trong thời gian tác giả học tập và hoàn thiện luận văn này. Đặc biệt tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc đến thầy hƣớng dẫn PGS.TS Nuyễn Hồi Loan đã tận tình hƣớng đẫn, chỉ bảo và giúp đỡ tác giả tong quá trình triển khai, ngiên cứu và hoàn chỉnh luận văn Tuy nhiên , do trình độ hiểu biết cũng nhƣ thời gian và phạm vi, lĩnh vực công tác có phần hạn chế cho nên luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót; mặt khác tong thực tiễn công tác còn đặt ra nhiều vấn đề cần giải quyết, song tác giả có thể chƣa nghiên cứu , tìm hiểu hết, do vậy, tác giả rất mong đƣợc sự đóng góp chân thành của quý thầy cô, đồng nghiệp và bạn đọc để luận văn đƣợc hoàn thiện và ngày càng có tính khả thi hơn . Hà Nội , tháng 6 năm 2017 Tác giả luận văn Tiến Thị Mai MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1 1. Lí do chọn đề tài ............................................................................................ 1 2. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 4 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu .............................................................. 4 4. Giả thuyết khoa học ...................................................................................... 4 5. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................... 5 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu ........................................................................ 5 7. Phƣơng pháp nghiên cứu ............................................................................... 5 8. Dự kiến cấu trúc của luận văn ....................................................................... 6 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HUY ĐỘNG CỘNG ĐỒNG TRONG GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG – AN NINH TRONG CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC ............... 7 1.1. TỔNG QUAN LỊCH SỬ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ................................ 7 1.1.1.Lịch sử ra đời và các giai đoạn phát triển của Giáo dục Quốc phòng – An ninh tại Việt Nam ........................................................................................ 7 1.1.2.Giáo dục Quốc phòng – An ninh trong giáo dục đại học. ..................... 15 1.1.3. Kinh nghiệm quốc tế về giáo dục Quốc phòng - An ninh. ................... 20 1.2. MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN CỦA ĐỀ TÀI ..................................... 21 1.2.1. Quốc phòng – An ninh .......................................................................... 21 1.2.2. Huy động cộng đồng ............................................................................. 28 1.3. TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC HUY ĐỘNG CỘNG ĐỒNG TRONG GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG - AN NINH CHO SINH VIÊN ĐẠI HỌC ........................... 30 1.3.1. Những thuận lợi và thách thức đặt ra đối với hoạt động huy động cộng đồng trong Giáo dục Quốc phòng – An ninh cho sinh viên trong bối cảnh mới ......................................................................................................................... 30 1.3.2. Tầm quan trọng của giáo dục Quốc phòng - An ninh cho sinh viên ......................................................................................................................... 33 1.4. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN HUY ĐỘNG CỘNG ĐỒNG TRONG NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG - AN NINH CHO SINH VIÊN ĐẠI HỌC ................................................................................................ 39 1.4.1.Mục tiêu, nội dung chƣơng trình và phƣơng pháp ................................. 39 1.4.2.Cán bộ quản lí, giảng viên ..................................................................... 40 1.4.3. Phối hợp với cộng đồng tổ chức hoạt động học của sinh viên ............. 41 1.4.4.Phát triển cơ sở vật chất, thiết bị dạy học. ............................................. 43 1.4.5.Chủ trƣơng chính sách của nhà nƣớc, của địa bàn dân cƣ ..................... 43 1.4.6. Nhận thức và tham gia huy động phát triển giáo dục quốc phòng của các tổ chức xã hội ............................................................................................ 44 1.4.7.Nhận thức của gia đình, cha mẹ sinh viên ............................................. 44 Tiểu kết chƣơng 1 .......................................................................................... 45 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC HUY ĐỘNG CỘNG ĐỒNG NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG – AN NINH CHO SINH VIÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG HÀ NỘI.......................... 46 2.1. KHÁI QUÁT VỀ LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN VÀ CƠ CẤU TỔ CHỨC CỦA TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG HÀ NỘI .................... 46 2.1.1. Lịch sử phát triển của nhà trƣờng ......................................................... 46 2.1.2. Bộ máy tổ chức ...................................................................................... 48 2.1.3.Trình độ đào tạo ..................................................................................... 49 2.1.4. Ngành nghề đào tạo .............................................................................. 49 2.2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC HUY ĐỘNG CỘNG ĐỒNG TRONG GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG - AN NINH CHO SINH VIÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG HÀ NỘI ........................................................... 50 2.2.1. Thực trạng thực hiện huy động trong mục tiêu, nội dung chƣơng trình và phƣơng pháp ..................................................................................................... 50 2.2.2. Thực trạng thực hiện nội dung huy động cộng đồng của cán bộ quản lí, giảng viên ........................................................................................................ 57 2.2.3. Thực trạng thực hiện nội dung huy động chính quyền địa phƣơng và đoàn thể. .......................................................................................................... 59 2.2.4. Thực trạng thực hiện nội dung huy động gia đình, cha mẹ sinh viên ... 61 2.2.5. Thực trạng huy động cộng đồng nhằm tổ chức hoạt động học cho sinh viên. . .................... 63 2.2.6. Thực trạng về việc tổ chức cơ sở vật chất, thiết bị dạy học .................. 63 2.2.7. Thực trạng huy động trong cơ chế ........................................................ 65 2.2.8. Thực trạng kết quả giáo dục quốc phòng - an ninh của sinh viên trƣờng Đại học Tài nguyên và Môi trƣờng Hà Nội ............................................................... 68 Tiểu kết chƣơng 2 .......................................................................................... 78 Chƣơng 3: ĐỀ XUẤT MỘT SỐ BIỆN PHÁP HUY ĐỘNG CỘNG ĐỒNG NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG - AN NINH CHO SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI TRONG BỐI CẢNH MỚI. ...................................................................... 79 3.1. NHỮNG NGUYÊN TẮC ĐỂ XÂY DỰNG BIỆN PHÁP...................... 79 3.1.1. Yêu cầu, nguyên tắc của việc đề xuất các biên pháp ............................ 79 3.2. MỘT SỐ BIỆN PHÁP HUY ĐỘNG CỘNG ĐỒNG TRONG QUỐC PHÒNG - AN NINH CHO TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG HÀ NỘI ......................................................................................... 80 3.2.1.Tuyên truyềnnâng cao nhận thức cho các lực lƣơng trong và ngoài trƣờng về tầm quan trọng của việc huy động cộng đồng trong Giáo dục Quốc phòng - An ninh............................................................................................... 80 3.2.2. Tăng cƣờng huy động sức mạnh tổng hợp của cấp ủy đảng, chính quyền địa phƣng và của các tổ chức xã hội trong cộng đồng đối với việc Giáo dục Quốc phòng - An ninh cho sinh viên. ............................................................. 84 3.2.3. Xây dựng đội ngũ cán bộ quản lí, giảng viên đủ về số lƣợng, mạnh về chất lƣợng và hợp lí về cơ cấu ........................................................................ 86 3.2.4. Phân loại đối tƣợng để huy động và định rõ cách thức để huy động ......................................................................................................................... 90 3.2.5. Đổi mới nội dung chƣơng trình, phƣơng pháp dạy học giáo dục Quốc phòng - An ninh cho sinh viên củaTrƣờng Đại học Tài nguyên và Môi trƣờng Hà Nội phù hợp với mục tiêu yêu cầu giáo dục .............................................. 91 3.2.6. Tăng cƣờng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Giáo dục Quốc phòng - An ninh cho sinh viên Trƣờng Đại học Tài nguyên và Môi trƣờng Hà Nội ................................................... 92 3.2.7. Phối hợp các lực lƣợng thực hiện giáo dục Quốc phòng - An ninh cho sinh viên Trƣờng Đại học Tài nguyên và Môi trƣờng Hà Nội ....................... 96 3.3. KHẢO NGHIỆM TÍNH CẦN THIẾT, TÍNH KHẢ THI VÀ HIỆU QUẢ CỦA CÁC BIỆN PHÁP................................................................................ 100 3.3.1.Tính cần thiết, tính khả thi của biện pháp ............................................ 107 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................. 111 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 115 PHỤ LỤC ..................................................................................................... 125 DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Mức độ phù hợp của mục tiêu GDQP - AN cho SV ...................... 51 Bảng 2.2. Mức độ phù hợp của nội dung GDQP - AN cho SV ...................... 53 Bảng 2.3. Mức độ phù hợp của phƣơng pháp dạy học GDQP - AN cho Sv .. 56 Bảng 2.4. Mức độ phù hợp của môn học GDQP - AN cho Sv ....................... 61 Bảng 2.5. Mức độ phù hợp của chƣơng trình môn học GDQP - AN cho Sv . 62 DANH MỤC VIẾT TẮT CA Công an CĐ Cao đẳng CNXH Chủ nghĩa xã hội ĐH Đại học GDĐT Giáo dục đào tạo GDQP Giáo dục quốc phòng GDQP - AN Giáo dục Quốc phòng – An ninh HS Học sinh MTTQ Mặt trận tổ quốc QP - AN Quốc phòng – An ninh SV Sinh viên XHCN Xã hội chủ nghĩa PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa,Giáo dục Quốc phòng toàndân, trong đó Giáo dục Quốc phòng cho học sinh, sinh viên là một nội dung quan trọng của nhiệm vụ xây dựng nền Quốc phòng toàn dân, là một bộ phận của nền giáo dục quốc dân. Ngoài ra Giáo dục Quốc phòng - An ninh còn góp phần rèn luyện hình thành nhân cách, nâng cao ý thức Quốc phòng, củng cố nền Quốc phòng toàn dân vững mạnh Dựng nƣớc phải đi đôi với giữ nƣớc. Đó là quy luật tồn tại và phát triển của dân tộc Việt Nam trong mấy ngàn năm lịch sử. Khi có giặc ngoại xâm cũng nhƣ khi đất nƣớc hoà bình thịnh trị, ông cha ta luôn chăm lo kế sách dài lâu, quân ở trong dân “ngụ binh ƣ nông” sẵn sàng làm nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, “sâu rễ bền gốc” luyện binh lúc thƣ nhàn, “thái bình nên gắng sức, non nƣớc ấy ngàn thu”. Dƣới sự lãnh đạo của Đảng, truyền thống dựng nƣớc và giữ nƣớc của dân tộc ta đƣợc phát huy cao độ trong chiến lƣợc phát triển đất nƣớc, xây dựng chủ nghĩa xã hội (CNXH) và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa (XHCN) là hai nhiệm vụ chiến lƣợc của cách mạng Việt Nam. Sự gắn bó có tính lịch sử, biện chứng tất yếu này khẳng định quy luật tồn tại và phát triển của dân tộc ta luôn luôn gắn liền hai nhiệm vụ chiến lƣợc xây dựng và bảo vệ đất nƣớc. Xu hƣớng toàn cầu hoá về kinh tế đang là một xu hƣớng khách quan. Toàn cầu hoá về kinh tế, dù nhiều, dù ít, các nƣớc đều có sự phụ thuộc lẫn nhau; quan hệ “đối tƣợng”, “đối tác” trở nên không rõ ràng, vừa hợp tác, vừa đấu tranh. Xu hƣớng toàn cầu hóa về kinh tế giúp cho việc phát triển kinh tế, thúc đẩy sự giao thoa về văn hóa xã hội, tuy nhiên ngoài những thuận lợi, nó cũng mang lại những thách thức nhất định. Với điều kiện kinh tế - xã hội phát triển nhƣ hiện nay, sinh viên dễ dàng tiếp cận đƣợc những luồng thông tin 1 khác nhau qua rất nhiều các phƣơng tiện thông tin đại chúng: Đài, báo, internet… Tuy nhiên không phải thông tin nào cũng đúng, cũng mang tính khách quan. Tình hình đó làm cho nhiệm vụ Quốc phòng ngày nay đã có nhiều thay đổi cả về nội dung, phƣơng thức và đối tƣợng. Nghị quyết Đại hội Đảng Cộng Sản Việt Nam lần thứ IX về Quốc phòng – An ninh đã chỉ rõ những yêu cầu mới về bảo vệ Tổ quốc: “Bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa là bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; bảo vệ An ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và nền văn hoá; bảo vệ Đảng, Nhà nƣớc, nhân dân và chế độ XHCN; bảo vệ sự nghiệp đổi mới và lợi ích quốc gia, dân tộc”. Thế giới đang đứng trƣớc những vấn đề có tính toàn cầu, bản thân mỗi nƣớc không thể tự giải quyết đƣợc mà phải có sự phối hợp đa phƣơng nhƣ: bảo vệ hoà bình; ngăn chặn nạn khủng bố; các bệnh hiểm nghèo; bảo vệ môi trƣờng; chống tội phạm quốc tế... đã đặt ra những vấn đề mới về bảo vệ Tổ quốc. Yêu cầu mới về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc đòi hỏi phải nâng cao hơn nữa chất lƣợng, hiệu quả công tác Quốc phòng bảo đảm cho đất nƣớc nói chung và từng khu vực tỉnh, thành phố phải luôn chủ động, sẵn sàng, không để bị bất ngờ trƣớc mọi tình huống xảy ra; giữ vững ổn định, ngăn ngừa, đẩy lùi mọi nguy cơ chiến tranh, để tập trung xây dựng đất nƣớc. Điều đó đặt ra yêu cầu quan trọng là phải tăng cƣờng GDQP toàn dân. Phải gắn kết chặt chẽ quá trình Giáo dục – đào tạo với việc thực hiện nhiệm vụ Quốc phòng – An ninh, nhằm tăng cƣờng tính hiệu quả trong việc thực hiện hai nhiệm vụ chiến lƣợc. Thực hiện tốt các mặt công tác Quốc phòng, trong đó có nhiệm vụ GDQP cho sinh viên là thiết thực góp phần ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội tạo điều kiện thuận lợi để phát triển sự nghiệp giáo dục – đào tạo. Trong thời gian qua, nhiều cán bộ, giáo viên giáo dục Quốc phòng – An ninh đã tận tụy phấn đấu cho sự nghiệp chung của đất nƣớc cũng nhƣ góp phần 2 tích cực, hiệu quả trong việc hình thành nhân cách ngƣời học, phong trào giáo dục Quốc phòng – An ninh trên địa bàn dân cƣ của cả nƣớc cũng đang hoạt động một cách tích cực. Bên cạnh những kết quả đã đạt đƣợc,việc dạy học của giáo dục Quốc phòng – An ninh trong các nhà trƣờng còn gặp nhiều khó khăn, bất cập nhƣ: học sinh, sinh viên không chú trọng việc rèn luyện, tu dƣỡng tƣ tƣởng cách mạng, giáo viên dạy chƣa nhiệt tình, chƣơng trình còn nặng về lý luận, chƣa đổi mới phƣơng pháp dạy học. Cơ sở vật chất chƣa đảm bảo, dụng cụ học tập, rèn luyện còn thiếu thốn. Trƣờng Đại họcTài nguyên và Môi trƣờng Hà Nội trực thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trƣờng, là một cơ sở đào tạo cán bộ cho ngành Tài nguyên và Môi trƣờng. Trong thời gian qua nhà trƣờng đã có nhiều đổi mới về nội dung, chƣơng trình đào tạo, mở thêm nhiều ngành đào tạo, chất lƣợng đào tạo từng bƣớc đựơc nâng cao. Cùng với sự phát triển chung của nhà trƣờng, bộ môn giáo dục thể chất – Giáo dục Quốc phòng đƣợc giao nhiệm vụ tổ chức giảngdạy môn học giáo dục Quốc phòng, ngoài mục tiêu kiến thức, còn góp phần hoàn thiện nhân cách cho sinh viên của nhà trƣờng. Trong thời gian qua, với lực lƣợng giảng viên cơ hữu ít (7 ngƣời), và số lƣợng sinh viên hàng năm trƣờng Đại học Tài nguyên và Môi trƣờng Hà Nội tuyển sinh ngày càng tăng, dẫn đến những mặt hạn chế nhất định trong công tác giáo dục Quốc phòng – An ninh: - Hiệu quả hoạt động môn học giáo dục Quốc phòng chƣa cao, đặc biệt tình hình trong nƣớc cũng nhƣ bối cảnh thế giới có nhiều biến động mạnh - Đội ngũ giáo viên giảng dạy môn giáo Quốc phòng còn thiếu về số lƣợng và chất lƣợng, chƣa đáp ứng đƣợc nhu cầu phát triển của nhà trƣờng. - Các biện pháp huy động cộng đồng trong công tác giáo dục Quốc phòngcòn kém hiệu quả, chậm đổi mới tƣ duy và phƣơng thức thực hiện. 3 - Cơ sở vật chất còn thiếu thốn, không đảm bảo về chất lƣợng cũng nhƣ số lƣợng. - Sinh viên có tâm lý xem nhẹ coi môn giáo dục Quốc phòng là môn phụ nên có sự lơ là trong việc học tập. - Sinh viên chƣa có ý thức học tập môn giáo dục Quốc phòng dẫn đến kết quả học tập chƣa cao. Căn cứ vào mục tiêu yêu cầu và thực tiễn đào tạo của nhà trƣờng, với mong muốn góp phần Quốc phòng ởTrƣờng Đại học Tài nguyên và Môi trƣờng Hà Nội, tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “Huy động cộng đồng trong giáo dục quốc phòng – an ninh cho sinh viên trường đại học tài nguyên và môi trường Hà Nội ” 2.Mục đích nghiên cứu Tìm hiểu một số nội dung huy động cộng đồng trong giáo dục Quốc phòng - An ninh cho sinh viên trƣờng đại học Tài nguyên và Môi trƣờng Hà Nội 3.Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1.Khách thể nghiên cứu: Công tác huy động cộng đồng nhằm nâng cao chất lƣợng giáo dục Quốc phòng - An ninh cho sinh viên Trƣờng Đại học Tài nguyên và Môi trƣờng Hà Nội . 3.2. Đối tƣợng nghiên cứu:Biện pháp huy động cộng đồng trong GDQP –AN cho sinh viên trƣờng đại học tài nguyên và môi trƣờng Hà Nội 4. Giả thuyết khoa học Hiện nay, việc huy động cộng đồng nhằm nâng cao chất lƣợng Giáo dục Quốc phòng - An ninh cho sinh viên Trƣờng Đại học Tài nguyên và Môi trƣờng Hà Nội đang đƣợc quan tâm và thực hiện. Tuy nhiên, hiệu quả còn nhiều hạn chế nhƣ: phƣơng pháp, hình thức tổ chức còn chƣa đa dạng, phong phú, sự quan tâm của các ban ngành và sinh viên về môn họcGiáo dục Quốc phòng – An ninh còn chƣa đầy đủ và đúng cách. Nếu huy động đƣợc cộng đồng trong Giáo dục Quốc phòng – An ninh một cách đồng bộ và phù hợp, khả thi thì sẽ nâng cao đƣợc hiệu quả chất lƣợng Giáo dục Quốc phòng - An ninh cho sinh viên. 4 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1.Hệ thống hóa một số vấn đề về huy động cộng đồng nhằm nâng cao chất lƣợng giáo dục môn học Giáo dục Quốc phòng - An ninh cho sinh viên. 5.2.Khảo sát thực trạng: Hoạt động dạy học Giáo dục Quốc phòng - An ninh tại Trƣờng Đại học Tài nguyên và Môi trƣờng Hà Nội. 5.3.Đề xuất một số biện pháp huy động cộng đồng trongGiáo dục Quốc phòng - An ninh cho sinh viên Trƣờng Đại học Tài nguyên và Môi trƣờng Hà Nội. 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 6.1. Đối tƣợng nghiên cứu Huy động cộng đồng trong Giáo dục Quốc phòng - An ninh cho sinh viên Trƣờng Đại học Tài nguyên và Môi trƣờng Hà Nội. 6.2.Khách thể khảo sát - Cán bộ chức năng - Chính quyền địa phƣơng - Tổ chức xã hội - Gia đình phụ huynh - Giáo viên - Sinh viên 7. Phƣơng pháp nghiên cứu 7.1.Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu lý luận: Phân tích, phƣơng pháp tổng hợp, hệ thống hoá các văn bản, tài liệu khoa học có nội dung liên quan đến đề tài. 7.2. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phƣơng pháp điều tra 7.2.2. Phƣơng pháp quan sát 7.2.3. Phƣơng pháp phỏng vấn và phỏng vấn sâu 7.2.4. Phƣơng pháp chuyên gia 5 7.2.5. Tổng kết kinh nghiệm huy động cộng đồng trong giáo dục Quốc phòng – An ninh cho sinh viên tại một số trƣờng đại học. 7.3. Phƣơng pháp thống kê toán học 8. Dự kiến cấu trúc của luận văn Mở đầu Chƣơng 1. Cơ sở lí luận về huy động cộng đồng trong hoạt động dạy học giáo dục giáo dục Quốc phòng – An ninh trong các trƣờng đại học Chƣơng 2. Thực trạnghuy động cộng đồng trong hoạt động dạy học giáo dục Quốc phòng – An ninh cho sinh viên tại Trƣờng Đại học Tài nguyên và Môi trƣờng Hà Nội hiện nay Chƣơng 3. Đề xuất một số biện pháp huy động cộng đồng trong giáo dục Quốc phòng - An ninh cho sinh viên Trƣờng Đại học Tài nguyên và Môi trƣờng Hà Nội. 6 Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HUY ĐỘNG CỘNG ĐỒNG TRONGGIÁO DỤC QUỐC PHÒNG – AN NINH TRONG CÁC TRƢỜNG ĐẠI HỌC 1.1. TỔNG QUAN LỊCH SỬ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1.1.1. Lịch sử ra đời và các giai đoạn phát triển của giáo dục Quốc phòng – An ninh tại Việt Nam Xây dựng đất nƣớc phải đi đôi với giữ nƣớc đó là một trong những quy luật đã đƣợc dân tộc ta đúc kết nên trong lịch sử. Từ dƣới chế độ phong kiến, các triều đại trị vì đất nƣớc tuy mạnh yếu khác nhau nhƣng lúc nào cũng quan tâm đến kế sách dựng nƣớc phải đi đôi với giữ nƣớc. Nhiều bậc hiền tài đã nghiên cứu hiến kế sách hay cho việc trị nƣớc và giữ nƣớc. Việc luyện quân,việc chiêu tập binh mã, việc rèn quân, luyện quân, việc khoan thƣ sức dân để làm kế sâu rễ bền gốc… là những kế sách có giá trị nhƣ những tài liệu khoa học về quốc phòng của dân tộc. Từ truyền thống lịch sử đó nhận thức đƣợc quy luật dựng nƣớc phải đi đôi với giữ nƣớc, đồng thời tiếp tục phát huy giá trị truyền thống của dân tộc trong các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam đã sớm có những chủ trƣơng, giải pháp mang tính chiến lƣợc về vấn đề quốc phòng và GDQP. Những chủ trƣơng, chính sách đó cùng với những văn bản pháp quy của Chính phủ về GDQP không chỉ là cơ sở pháp lý mà còn là một cơ sở khoa học, cơ sở phƣơng pháp luận định hƣớng cho các hoạt động nghiên cứu về QP-AN trong thời đại mới. Trong giai đoạn hiện nay, tình hình thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến nhanh chóng, phức tạp, tiềm ẩn những yếu tố khó lƣờng. Đối với nƣớc ta, các thế lực thù địch vẫn ráo riết chống phá, chủ yếu bằng chiến lƣợc diễn biến hoà bình, nhằm xoá bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, xoá bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản, chuyển hoá cách mạng nƣớc ta đi chệch hƣớng xã hội chủ nghĩa. Nhằm xây dựng và bảo vệ vững chắc nƣớc Việt Nam 7 XHCN chúng ta cần xây dựng một thế trận quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân trong đó sinh viên ở các trƣờng đại học, cao đẳng nói chung và sinh viên trƣờng Đại học Tài nguyên và Môi trƣờng nói riêng là một lực lƣợng hùng hậu, có sức khỏe, có trình độ học vấn, có tiềm năng sáng tạo, có khả năng tiếp cận và làm chủ khoa học kỹ thuật hiện đại, chủ nhân tƣơng lai của đất nƣớc. T - Từ v c nh - - c h 8 Khi c Đến năm 1991, Chủ tịch Hội đồng Bộ trƣởng (nay là Thủ tƣớng Chính phủ) ban hành Chỉ thị 420/CT về giáo dục quốc phòng và đào tạo sĩ quan dự bị trong HS,SV; tiếp tục khẳng định: ”Giáo dục quốc phòng là yêu cầu không thể thiếu được trong chương trình ở các trường phổ thông trung học, dạy nghề, trung học chuyên nghiệp, cao đẳng, đại học, kể cả quốc lập dân lập và các loại hình đào tạo khác; là nhiệm vụ quan trọng trong chiến lược đào tạo con người mới là nhằm giáo dục cho thế hệ trẻ nói chung và cho học sinh, sinh viên lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần tập thể, tư duy và kiến thức quân sự, chuấn bị nhân lực và đào tạo nhân tài cho nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc”. Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong sự nghiệp đổi mới của đất nƣớc, Bộ QP đã phối hợp với Bộ GDĐT biên soạn, ban hành Chương trình Giáo dục quốc phòng thay thế 9 Chƣơng trình Huấn luyện quân sự phổ thông. Nhƣ vậy, kể từ năm 1991 Chƣơng trình Huấn luyện quân sự phổ thông cho HS,SV đƣợc đổi tên thành Chƣơng trình Giáo dục quốc phòng. đào tạo, đến năm 2000 chƣơng trình tiếp tục đƣợc sửa đổi, bổ sung để cập nhật kiến thức QP, quân sự và phù hợp với các quy định quản lí, chỉ đạo của các cấp học và trình độ đào tạo. Ngày 10/7/2007, Chính phủ ban hành Nghị định số 116/2007/NĐ-CP về GDQP-AN, theo đó Chƣơng trình GDQP cho HS,SV đƣợc sửa đổi bổ sung kiến thức về an ninh và cập nhật kiến thức QP, quân sự. Chƣơng trình GDQPAN trình độ ĐH, CĐ đƣợc ban hành theo Quyết định số 81/2004/QĐBGDĐT ngày 24/12/2007 (thay thế Chƣơng trình môn GDQP ban hành theo Quyết định số 12/2000/QĐ-BGD&ĐT). Từ đây, môn học GDQP chính thức đổi thành GDQP-AN. Giáo dục quốc phòng - An ninh là môn học duy nhất đƣợc Luật định (Luật Quốc phòng, Luật Nghĩa vụ quân sự), đƣợc Đảng và Nhà nƣớc quan tâm, đƣợc quy định trong nhiều văn bản quy phạm pháp luật, đƣợc xác định cụ thể về mục tiêu, thời gian và kiến thức tối thiểu. Chỉ thị 12-CT/TW ngày 03/5/2007 của Bộ Chính trị về tăng cƣờng sự lãnh đạo của Đảng với công tác GDQP, an ninh trong tình hình mới; nhằm góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện đối với thế hệ trẻ HS,SV trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.Gần đây nhất là nghị định 13/2014/NĐ-CP hƣớng dẫn luật GDQP và an ninh nhằm thực hiện đến năm 2020 có trên 90% giảng viên giáo dục quốc phòng an ninh đƣợc đào tạo trình độ chuẩn, đúng chuyên ngành giáo dục quốc phòng an ninh trở lên. 10 Tuy nhiên, xem xét tổng thể sự phát triển của chƣơng trình môn học từ Huấn luyện quân sự phổ thông, đến GDQP và GDQP-AN đều có thiên hƣớng giúp SV thành thạo về kỹ năng quân sự. Vẫn có quan điểm cho rằng GDQP-AN cho SV phải huấn luyện kiến thức tối thiểu của ngƣời chiến sĩ. Điều này không riêng ngƣời thiết kế chƣơng trình mà cả những ngƣời tổ chức thực hiện và cơ quan chức năng, chỉ đạo cũng đều có tƣ duy nhƣ vậy. Vì thế hiện nay vẫn còn nhiều trƣờng, nhiều cán bộ trong Ngành và ngoài Ngành đều gọi “tuần huấn luyện quân sự”, “tuần đổi cách nhìn về môn học. Mục tiêu GDQP-AN đối với HS,SV là: giáo dục toàn diện cho HS,SV về lòng yêu nước, yêu CNXH, niềm tự hào và sự trân trọng đối với truyền thống đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc, của lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam; có ý thức cảnh giác trước âm mưu thủ đoạn của các thế lực thù địch; có kỹ năng quân sự cần thiết để tham gia vào sự nghiệp xây dựng, củng cố nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân, sẵn sàng bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN. -AN tro - nhi 11 Những chủ trƣơng, giải pháp, văn bản quy phạm pháp luật về giảng dạy GDQP-AN đã tạo thành cơ sở pháp lý cho các hoạt động huy động cộng đồng trong GDQP-AN ở các nhà trƣờng nói chung và trong hệ thống giáo dục quốc dân nói riêng. Hơn thế nữa, những chủ trƣơng, giải pháp và những văn bản đó là kết quả của sự nghiên cứu từ thực tiễn GDQP-AN ở Việt Nam và sự vận dụng lý luận về giáo dục trong tình hình mới. Quá trình hình thành, phát triển của các chủ trƣơng, chính sách, các văn bản quy phạm pháp luật về quốc phòng và GDQP-AN cũng là quá trình hoàn thiện học thuyết chiến tranh nhân dân, quốc phòng toàn dân theo tƣ tƣởng Hồ Chí Minh. Học thuyết đó đã giúp cho dân tộc Việt Nam đất không rộng, ngƣời không đông vẫn chiến thắng các kẻ thù to lớn, hùng mạnh hơn mình gấp nhiều lần, đã giành và giữ đƣợc độc lập dân tộc trong các tình huống khó khăn, phức tạp “ngàn cân treo sợi tóc”, trong những “cơn lốc chính trị” của thời đại. Ngày nay học thuyết đó đã trở thành học thuyết khoa học chung của thời đại, đƣợc nhiều nƣớc trên thế giới nghiên cứu và học tập, làm theo. Đó là sự cống hiến của dân tộc Việt Nam về lý luận QP toàn dân, trong đó có sự kết hợp của cộng đồng trong GDQP-AN. Từ thực tế của thế giới hiện nay, vấn đề QP-AN quốc gia đang đƣợc đặt ra nhƣ một vấn đề thời sự nóng hổi của nhiều quốc gia trên thế giới, trong khu vực và trong nƣớc. Huy động cộng đồng trong GDQP-AN cho HS, - 12