Tài liệu Lạm phát

Môc lôc Lêi më ®Çu PhÇn I.L¹m ph¸t mét c¨n bÖnh cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng I.§Þnh nghÜa l¹m ph¸t II.Nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn l¹m ph¸t III.C¸ch ®o tÝnh tØ lÖ l¹m ph¸t PhÇnII.Mét sè ph¬ng ph¸p nh»m æn ®Þnh gi¸ c¶ hay tiÒn tÖ,chèng l¹m ph¸t I.DiÔn biÕn vµ ¶nh hëngcña l¹m ph¸t trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng II.Mét sè ph¬ng ph¸p æn ®Þnh gi¸ c¶ hay tiÒn tÖ. III.DiÔn biÕn cña l¹m ph¸t g©y ra l¹m ph¸t siªu tèc PhÇn III.Thùc tr¹ng,nguyªn nh©n l¹m ph¸t & nh÷ng gi¶I ph¸p ë ViÖt Nam trong thêi kú chuyÓn ®æi kinh tÕ I.Nguyªn nh©n l¹m ph¸t cña níc ta II.T×nh h×nh chung trong khu vùc III.Nh÷ng ph¬ng híng®Ó gi¶I quyÕt l¹m ph¸t ë níc ta KÕt luËn Lêi më ®Çu NÒn kinh tÕ níc ta ®ang chuyÓn sang ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc.C¬ chÕ míi lµ m«I trêng thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ theo xu híng hiÖn ®¹I,ch¾t läc kÕ thõa nh÷ng thµnh tùu vµ kh¾c phôc nh÷ng tån t¹I ®· qua.Trong ®ã l¹m ph¸t lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc nghiªm träng ®èi víi c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ-chÝnh trÞ-x· héi kh«ng chØ ë ViÖt Nam mµ hÇu hÕt c¸c níc trªn thÕ giíi ®Òu quan t©m .L¹m ph¸t lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu 1 ®¸nh gi¸ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cña mét quèc gia nhng còng lµ mét trë ng¹I lín nhÊt trong c«ng cuéc ph¸t triÓn ®Êt níc.Bíc sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng,chóng ta ph¶I ®èi ®Çu víi con sè l¹m ph¸t kh«ng nhá do c¬ chÕ cò ®Ó l¹I.ViÖc xem xÐt,®¸nh gi¸,nghiªn cøu nh»m môc ®Ých t×m ra nguyªn nh©n dÉn ®Õn l¹m ph¸t vµ t×m c¸ch kh¾c phôc nã nh thÕ nµo lµ v« cïng cÇn thiÕt .§Ó nghiªn cøu vÒ l¹m ph¸t vµ ¶nh hëng cña nã tíi c¸c vÊn ®Ò kh¸c nh:thÊt nghiÖp,gi¸ c¶,tiªn l¬ng..tõ ®ã ®a ra c¸ch gi¶I quyÕt ®Ó k×m h·m l¹m ph¸t,sö dông c¸c chÝnh s¸ch cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn hµI hoµ nÒn kinh tÕ.§Ó hiªñ râ b¶n chÊt cña l¹m ph¸t ,t¸c h¹I còng nh t¸c ®éng cña nã vµ nh÷ng biÖn ph¸p kiÒm chÕ l¹m ph¸t ë níc ta chóng ta cÇn hiÓu râ nh÷ng kh¸I niÖm c¬ b¶n vÒ l¹m ph¸t ,c¸ch kh¾c phôc l¹m ph¸t.§îc sù híng dÉn cña c« gi¸o bé m«n Th¹c sü Hµ ThÞ §oan vµ qua tham kh¶o mét sè s¸ch b¸o tµI liÖu em xin ®a ra mét vµI suy nghÜ víi mong muèn t×m hiÓu vµ vËn dông tèt h¬n nh÷ng lý luËn vÒ l¹m ph¸t vµ c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc nh»m gi¶m l¹m ph¸t trong thêi kú kinh tÕ më vµ ph¸t triÓn mét c¸ch ®ång bé ë ViÖt Nam. Trong bµI viÕt nµy sÏ kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai xãt em mong c¸c thÇy c« bá qua cho.Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n vµ rÊt mong cã ®îc ý kiÕn ®ãng gãp nhiÖt t×nh ®Ó cã thÓ hµn thµnh tèt h¬n n÷a vÊn ®Ò nghiªn cøu. 2 PhÇn I L¹m ph¸t – mét c¨n bÖnh cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng I.Quan niÖm vÒ l¹m ph¸t. Trong lÞch sö ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi vÊn ®Ò l¹m ph¸t ®· vµ ®ang lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc phøc t¹p ®Æt ra cho c¸c quèc gia.L¹m ph¸t kh«ng chØ x¶y ra ë nh÷ng níc kÐm ph¸t triÓn mµ ngay ë c¸c níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ còng co bãng d¸ng cña l¹m ph¸t.L¹m ph¸t t¸c ®éng ®Õn gi¸ cÈ thÞ trêng.Nhng chñ yÕu kh«ng ph¶I ë chç gi¸ c¶ t¨ng lªn mµ ë chç gi¸ c¶ t¬ng ®«Ý ®· thay ®æi.Nãi c¸ch kh¸c lµ viÖc t¸c ®éng vµo thÞ trêng kh«ng ph¶I lµ ®Ó triÖt tiªu hoµn toµn l¹m ph¸t mµ k×m gi÷ nã ë mét tØ lÖ nhÊt ®Þnh v× b¶n th©n l¹m ph¸tlµ yÕu tè quan hÖ mËt thiÕt víi vÊn ®Ò thÊt nghiÖp vµ tiÒn tÖ.Nh vËy l¹m ph¸t lµ mét hiÖn tîng tiÒn tÖ nã sinh ra cïng víi viÖc më réng hÖ thèng tµI chÝnh ,c¸c lo¹I tiÒn tÖ theo sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ tõ c«ng x· nguyªn thuû sang nÒn kinh tÕ tù do vµ ®Æc biÖt lµ sù xuÊt hiÖn cña tiÒn giÊy,®ã lµ hiÖn tîng ®Æc trng cña sù thay ®æi møc gi¸ chung ,khi møc gi¸ t¨ng lªn-sù t¨ng lªn cña møc gi¸ trung b×nh theo thêi gian. II.Nguyªn nh©n dÉn ®Õn l¹m ph¸t. L¹m ph¸t khëi thuû tõ nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau.Thø nhÊt lµ l¹m ph¸t cã thÓ x¶y ra do t¸c ®éng chñ quan cña hÖ thèng tiÒn tÖ-tÝn dông-ng©n hµng,bÊt cø mét sù biÕn ®æi nhá nµo cña hÖ thèng nµy ®Òu cã t¸c ®éng hoÆc t¨ng hoÆc gi¶m tØ lÖ l¹m ph¸t.Thø hai lµ l¹m ph¸t còng chÞu ¶nh hëng cña mét sè ®IÒu kiÖn kh¸ch quan kh¸c nh chÝnh trÞ x· héi,thiªn tai b·o lôt,t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp,nÒn s¶n xuÊt..Do chÞu nhiÒu t¸c ®éng cña nhiÒu yÕu tè trong nÒn kinh tÕ nh vËy nªn hiÖn tîng l¹m ph¸t diÔn biÕn hÕt søc phøc t¹p ®ßi hái trong qu¸ tr×nh t¨ng trëng vµ chèng l¹m ph¸t cã chiÕn lîc ®óng ®¾n ®Ó l¹m ph¸t lu«n n»m trong quü ®¹o mµ nÒn kinh tÕ cã thÓ kiÓm so¸t ®îc.L¹m ph¸t xuÊt hiÖn còng g©y ra nhiÒu hËu qu¶ ®Õn kinh tÕ nh bÊt k× mét biÕn cè h¹I nµo kh¸c:n¹n thÊt nghiÖp,n¹n thiªn tai L¹m ph¸t tµn ph¸ kinh tÕ,nã kh«ng nh÷ng lµm suy gi¶m hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña hÖ thèng tµI chÝnh mµ cßn t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ®êi sèng chÝnh trÞ ,v¨n ho¸,x· héi vµ sinh ho¹t b×nh thêng cña ngêi d©n.B»ng chøng lµ cuéc khñng ho¶ng ë §øc x¶y ra d÷ 3 déi vµo nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû,ë c¸c níc ph¸t triÓn nh÷ng n¨m 70 vµ míi ®©y lµ ë Nga.§Æc biÖt lµ hËu qu¶ l¹m ph¸t rÊt trÇm träng ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn víi nÒn kinh tÕ cha ®ñ søc h¹n chÕ cã hiÖu qu¶ sù l©y lan cña l¹m ph¸t..Nh÷ng ®IÒu ®ã ®ßi hái mçi quèc gia kh«ng chØ riªng níc ta cÇn cã chÝnh s¸ch chèng l¹m ph¸t ®Ó h¹n chÕ bít nh÷ng thiÖt h¹I do hiÖn tîng nµy g©y ra cho nÒn kinh tÕ.VÊn ®Ò ®Æt ra mét c¸ch cÊp thiÕt cÇn ph¶I gi¶I quyÕt khi nghiªn cøu l¹m ph¸t lµ lý gi¶I x¸c ®¸ng l¹m ph¸t x¶y ra vµ diÔn biÕn nh thÕ nµo?vµ cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p g× ®Ó chèng l¹m ph¸t.NÕu gi¶I quyÕt tèt vÊn ®Ò ®ã th× chóng ta míi cã c¬ së v÷ng ch¾c hîp l« gÝch ®Ó tiÕn tíi thµnh c«ng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ . Ngµy nay khi ®¸nh gi¸ tr×nh ®é t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ cña mét quèc gia mét trong nh÷ng tiªu chuÈn ®Çu tiªn ngêi ta xÐt ®Õn ®ã lµ tØ lÖ l¹m ph¸t nh thÕ nµo?§IÒu ®ã còng nãi lªn mét phÇn mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a l¹m ph¸t vµ t¨ng trëng.NÕu tØ lÖ l¹m ph¸t ®ang ë møc thÊp hoÆc võa ph¶I ®IÒu ®ã chøng tá nÒn kinh tÕ níc ®ã cã søc m¹nh ®IÒu tiÕt vµ qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« cã hiÖu qu¶ ®· vµ ®ang t¹o c¬ héi thuËn lîi ®Ó t¨ng trëng.Xung quanh l¹m ph¸t cã rÊt nhiÒu n¶y sinh nh c¸ch phßng vµ ch÷a c¨n bÖnh l¹m ph¸t nh thÕ nµo?Nguyªn nh©n g©y ra l¹m ph¸t vµ cã nªn duy tr× tØ lÖ l¹m ph¸t thÊp hay chÊm døt l¹m ph¸t.Tõ ®ã g©y ra nhiÒu cuéc bµn c·I,tranh luËn kh«ng chØ gi÷a c¸c nhµ kinh tÕ mµ cßn x¶y ra víi c¸c quèc gia,c¸c tæ chøc tµI chÝnh quèc tÕ.Vëy hiÓu l¹m ph¸t nh thÕ nµo?Cã mét c©u hái nhng rÊt nhiÒ c©u tr¶ lêi,tuy nhiªn ngêi ta vÉn thêng c«ng nhËn l¹m ph¸t lµ sù t¨ng lªn cña gi¸ c¶ trung b×nh trong mét thêi kú “Sù t¨ng lªn cña gi¸” do cã nhiÒu nguyªn nh©n hoÆc do c¸c yÕu tè chñ quan cña c¸c cÊp qu¶n lý kinh tÕ hoÆc do nh÷ng ®IÒu kiÖn chÝnh trÞ,x· héi,thiªn tai..g©y ra.Cã thÓ gi¶I thÝch quy vÒ nh÷ng c¸ch ®©y: 1.Theo thuyÕt tiÒn tÖ l¹m ph¸t lµ kÕt qu¶ cña viÖc t¨ng qu¸ thõa møc cung tiÒn . 2.Theo trêng ph¸I Keynes l¹m ph¸t cã thÓ x¶y ra lµ do d cÇu vÒ hµng ho¸ trong nÒn kinh tÕ. 3.Theo thuyÕt chi phÝ ®Èy l¹m ph¸t x¶y ra do t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt.Tuy nhiªn ®©y còng chØ lµ nh÷ng luËn ®IÓm lý thuyÕt mang tÝnh t¬ng ®èi cßn trong thùc tÕ l¹m ph¸t x¶y ra thêng lµ kÕt qu¶ tæng hîp cña nhiÒu yÕu tè ë nh÷ng khÝa c¹nh kh¸c nhau cña nÒn kinh tÕ. 4 III.C¸ch ®o tÝnh tØ lÖ l¹m ph¸t Nh ®· nãi ë trªn,tØ lÖ l¹m ¬h¸t chÝnh lµ thíc ®o møc t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña mét quèc gia.Tõ viÖc ®¸nh gi¸ tØ lÖ l¹m ph¸t mµ ngêi ta cã thÓ thÊy ®îc t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp vµ sù biÕn ®éng cña hÖ thèng tiÒn tÖ ®Ó tõ ®ã ®Æt ra nh÷ng ph¬ng híng tµI chÝnh thÝch hîp nhÊt.H¬n n÷a chÝnh nã cßn lµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ tr×nh ®é ph¸t triÓn v¨n ho¸ x· héi,c¬ së h¹ tÇng.Nh vËy th× ta hiÓu tØ lÖ l¹m ph¸t lµ g×.Thùc chÊt quy m« vµ sù biÕn ®éng cña nã ph¶I ph¶n ¸nh quy m« vµ xu híng cña l¹m ph¸t. Ta cã c«ng thøc tÝnh tØ lÖ l¹m ph¸t nh sau: GP = [ IP ] .100 IP-1 Trong ®ã : GP = TØ lÖ l¹m ph¸t (%) IP = ChØ sè gi¸ c¶ cña thêi kú nghiªn cøu IP-1 = ChØ sè gi¸ c¶ thêi kú tríc ®ã . Tuú theo møc ®é cña tØ lÖ l¹m ph¸t mµ ngêi ta chia l¹m ph¸t ra ba lo¹I: - L¹m ph¸t võa ph¶I,cßn gäi lµ l¹m ph¸t 1 con sè cã tØ lÖ l¹m ph¸t díi 10%mét n¨m.L¹m ph¸t ë møc ®é nµy kh«ng g©y ra nh÷ng t¸c ®éng ®¸ng kÓ ®èi víi nÒn kinh tÕ. - L¹m ph¸t phi m· khi møc t¨ng trëng t¬ng ®èi nhanh víi tØ lÖ 2hoÆc 3 con sè mét n¨m(díi 20%).Lo¹I nµy khi ph¸t triÓn chÝn mïi sÏ g©y ra nh÷ng biÕn d¹ng kinh tÕ nghiªm träng. - Siªu l¹m ph¸t khi l¹m ph¸t ®ét biÕn t¨ng lªn víi tèc ®é cao,vît xa l¹m ph¸t phi m·(>20%).Siªu l¹m ph¸t thêng x¶y ra nh÷ng thiÖt h¹I nghiªm träng vµ s©u s¾c.Tuy nhiªn chóng còng Ýt khi x¶y ra. 5 PHÇN II: Mét sè ph¬ng ph¸p nh»m æn ®Þnh gi¸ c¶ hay tiÒn tÖ KiÒm chÕ l¹m ph¸t I.DiÔn biÕn vµ ¶nh hëng cña l¹m ph¸t trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. L¹m ph¸t ngµy nay ®· trë thµnh mét c¨n bÖnh kinh niªn,m«t hiÖn tîng phæ biÕn ®èi víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng,tuú tõng møc l¹m ph¸t mµ cã sù t¸c ®éng tíi sù t¨ng trëng kinh tÕ cña mçi quèc gia.Tuy nhiªn kh«ng ph¶I lóc nµo nã còng lµ mét mèi tai ho¹ ®èi víi x· héi,ë møc ®é thÝch hîp,nã kÝch thÝch viÖc ®Çu t,më réng s¶n xuÊt.L¹m ph¸t t¹o niÒm l¹c quan vµ khuyÕn khÝch c¸c kho¶n ®Çu t lín do lµm t¨ng lîi nhuËn vµ nh thÕ lóc nµy kÐo theo sù t¨ng trëng cña n¨ng lùc s¶n xuÊt.뮩y l¹m ph¸t kh«ng ph¶I lµ c¸I gi¸ cña s t¨ng trëng mµ lµ ®éng lùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn ®ã.Tuy nhiªn còng ph¶I thõa nhËn r»ng nh×n chung l¹m ph¸t thêng g©y nhiÒu t¸c h¹I ®èi víi nÒn kinh tÕ.Ch¼ng h¹n nh ë §øc nh÷ng n¨m 1919-1923 l¹m ph¸t ®· lµm gi¸ c¶ t¨ng lªn hµng triÖu lÇn ®¶y møc sèng cña ngêi d©n gi¶m sót nghiªm träng cha tõng thÊy.§©y lµ b»ng chøng ®IÓn h×nh nãi lªn hËu qu¶ cña l¹m ph¸t tíi x· héi.L¹m ph¸t kÐo dµI trë thµnh nguy hiÓm ®èi víi nÒn kinh tÕ,ph¸ häi sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn cña c¸c quèc gia,viªc kh¾c phôc hËu qu¶ cña nã ®ßi hái tèn nhiÒu nguån lùc.Ch¼ng h¹n nh níc Mü,mét cêng quèc cña thÕ giíi ®Ó gi¶m l¹m ph¸t ®I 1% ng©n s¸ch liªn bang ®· ph¶I tiªu tèn tíi hµng tr¨m tû USD.Víi mét c¬ cÊu gi¸ gia t¨ng kh«ng ®Òu gi÷a c¸c mÆt hµng vµ sù bÊt ®ång gi÷a t¨ng gi¸ vµ t¨ng l¬ng(thêng gi¸ c¶ hµng ho¸ bao giê còng t¨ng nhanh h¬n l¬ng)®IÒu ®ã t¹o ra sù bÊt hîp lý trong c¬ cÊu gi¸ trªnthÞ trêng.ChÝnh sù mÊt c©n ®èi trªn lµ tiÒn ®Ò trù tiÕp cho nh÷ng x¸o trén mang tÝnh toµn diÖn trong nÒn kinh tÕ.HÖ qu¶ trùc tiÕp cña l¹m ph¸t lµ ®¸nh vµo cuéc sèng cña ngêi d©n bëi viÖc ph©n bè thu nh¹p bÞ rèi lo¹n.Tring cin k¹m oh¸t x¶y ra t×nh tr¹ng lÎ giµu cµng giµu cßn kÎ nghÌo cµng nghÌothªm.L¹m ph¸tlóc nµy ngÉu nhiªn trë thµnh lùc lîng cã uy thÕ trong viÖc ph©n bè l¹I 6 cña c¶I tµI s¶n quèc gia gi÷a c¸c tÇng líp ngêi trong x· héi.Nh÷ng chñ nh©n cña nh÷ng mãn thu nhËp nh tiÒn,vµng,trî cÊp l·I cæ phÇn hoÆc tiÒn cho thuª nhËn thÊy râ rµng cuéc sèng cña hä ®ang suy gi¶m dÇn v× víi mét mÆt hµng nhÊt ®Þnh giê ®©y hä ph¶I tr¶ mét lîng tiÒn nhiÒu h¬n do chØ sè gi¸ c¶t¨ng trong ®IÒu kiÖn kh¶ n¨ng thu nhËp danh nghÜa cña hä thêng chËm h¬n gi¸ c¶.Sù xuèng dèc cña cuéc sèng cµng trë nªn nghiªm träng ®èi víi nh÷ng ngêi lµm c«ng ¨n l¬ng.L¹m ph¸t lµm cho søc mua cña ®ång tiÒn nãi chung trong ®ã cã tiÒn l¬ng cã khuynh híng ngµy gi¶m mÆc dï chóng cã ®îc ®IÒu chØnh.Nhu cÇu t¨ng l¬ng ®Ó b¶o ®¶m cuéc sèng trë nªn cÊp b¸ch,ngêi thuª lao ®éng-nhµ t b¶n lóc nµy buéc ph¶I t¨ng l¬ng vµ ®Ó chi phÝ æn ®Þnh víi nh÷ng biÕn ®æi hä cÇn ph¶I gi¶m bít nhu cÇu thuª lao ®éng khiÕn cho mét sè ngêi gia nhËp ®éi qu©nthÊt nghiÖp ngµy cµng ®«ng.Trong t×nh tr¹ng nµy do t¸c ®éng cña l¹m ph¸t ,gi¸ c¶ t¨ng vµ l·I suÊt sÏ kh«ng thay ®æi sÏ lµm tiªu tan kho¶n lîi tøc cña nh÷ng ngêi cã tiÒn göi.Nh vËy ®èi tîng vay nî thêng lµ c¸c doanh nh©n vµ lîi nhuËn cña hä thu ®îc ngÉu nhiªn ®· t¨ng lªn trªn sù thiÖt h¹I cña c¸c nhµ t b¶n tµI chÝnh.L¹m ph¸t lµm cho mÆt b»ng gi¸ c¶ lu«n cã søc Ðp liªn tôc.§IÒu nµy khuyÕn khÝch n¹n ®Çu c¬ hµng ho¸,vµng,ngo¹I tÖ t¨ng lªn ®Èy thÞ trêng vµo t×nh tr¹ng khan hiÕm gi¶ t¹o vµ lµm gi¸ c¶ cµng cã nguy c¬ t¨ng vät t¹o thµnh vßng xo¸y gi¸ c¶ vµ cung cÇu kÐo dµi.§©y lµ hÖ qu¶ trùc tiÕp thø hai cña l¹m ph¸t.ViÖc ®Çu t trë nªn hÊp dÉn nh÷ng triÓn väng lîi nhuËn do gi¸ c¶ t¨ng cao më ra.Tuy nhiªn th«ng thêng do t×nh h×nh biÕn ®æi thÊt thêng cña ®ång tiÒn viÖc ®Çu t vµo ®ã Ýt ®îc híng vµo c¸c dù ¸n l©u dµI mµ thêng nh»m môc tiªu vµo c¸c mÆt hµng thu lîi nhanh ë c¸c mÆt hµng ddang lªn gi¸ rÊt cao,n¬I mµ viÑc ®Çu c¬ thêng trë nªn nguy hiÓm.Nh vËy l¹m ph¸t ®· lµm sai lÖch nh÷ng lîi Ých kinh tÕ cña nh÷ng dù ¸n ph¸t triÓn nhÊt lµ ®èi víi dµI h¹n,kho¶n ®Çu t lóc nµy cã xu híng thiªn vÒ tù tµI trî h¬n lµ híng vÒ ®Çu t cho c¸c dù ¸n ph¸t triÓn.L¹m ph¸t nu«I dìng sù ®Çu c¬ råi nã ph¸ ho¹I mÆt b»ng cung cÇu hµng ho¸ dÞch vô,nhu cÇu th× nhiÒu mµ hµng ho¸ th× khan hiÕm.Sù mÊt c©n ®èi kinh tÕ ngµy cµng trë nªn trÇm träng vµ nã kÐo theo nh÷ng vÊn ®Ò nghiªnm träng vÒ tiÒn tÖ.ë ®©y cã tÝnh hiÖu qu¶ vµ c¬ cÊu cña hÖ thãng lu th«ng tiÒn tÖ-tÝn dông-ng©n hµng thêng bÞ suy gi¶m m¹nh,nhiÒu khi trë nªn hçn lo¹n lµm cÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« gÆp nhiÒu khã kh¨n,trë ng¹I.Cã thÓ nãi l¹m ph¸t vµ tiÒn tÖ thêng ®I ®«I víi nhau,l¹m ph¸t lóc nµy nh mét thø “thuÕ”®¸nh vµo thu nhËp vµ c¸c kho¶n vèn nhµn rçi chia 7 cho nh÷ng kÎ “®ôc níc bÐo cß” lîi dông viªc t¨ng gi¸ ®Ó ®Çu c¬ lµm ngµnh s¶n xuÊt thiÕu vèn,gÆp trë ng¹I trong ho¹t ®éng.TiÒn trong l¹m ph¸t thêng mÊt gi¸ khiÕn cho niÒm tin ë gi¸ trÞ cña nã bÞ mÊt ®I,lóc nµy c¸c hé gia ®×nh vµ c¸c tæ chøc kinh doanh cã nhu cÇu gi÷ vµng vµ ngo¹I tÖ,hä ra søc chuyÓn tiÒn mÆt thµnh c¸c tµI s¶n v× chóng thêng æn ®Þnh h¬n ë thÞ trêng néi ®Þa.§IÒu ®ã x¶y ra lµm c¸n c©n th¬ng m¹I bÞ hÉng hôt,vµng vµ ngo¹I tÖ cã xu híng ngµy cµng trë nªn thiÕu vµ gi¸ t¨ng cao so víi thêi lú tiÒn l¹m ph¸t.TiÒn mÆt th× bÞ th¶ næi trªn thÞ trêng.C¸c cuéc s¨n t×m nµy lµm chotèc ®é lu th«ng tiÒn tÖ t¨ng nhanh kÐo theo sù biÕn ®æi cña møc cung tiÒn danh nghÜa.§IÒu nµy cã nghÜa lµ l¹m ph¸t g©y ra nh÷ng khã kh¨n phiÒn to¸I cho c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ cña nhµ níc còng nh hÖ thèng ng©n hµng.Trong nhiÒu trêng hîp thËm cÝ hÖ thèng ng©n hµng kh«ng cã ®ñ søc m¹nh ®Ó ®IÒu tiÕt cung cÇu tiÒn danh nghÜa,do ®ã chØ sè gi¸ c¶ vÉn cø t¨ng mµ kh«ng cã biÖn ph¸p nµo ®Ó kiÓm so¸t.V× vËy,khi c¸c biÖn ph¸p cña c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ kÐm hiÖu qu¶ th× gi¸ c¶ cµng cã søc Ðp t¨ng lªn,l¹m ph¸t trë nªn nghiªm träng h¬n.Còng nh mäi yÕu tè lµm lung lay vµ ®Æt vÊn ®Ò c«ng b»ng trong thu nhËp ,bªn c¹nh nh÷ng t¸c ®éng tíi nÒn kinh tÕ cßn mang tÇm vãc chÝnh trÞ.Th«ng thêng khi l¹m ph¸t næ ra,thu nhËp cña ngêi d©n nãi chung cã xu híng gi¶m ®I,chØ cã mét bé phËn trë nªn giµu cã h¬n trong l¹m ph¸t.Tríc t×nh h×nh cuéc sèng bÞ xuèng cÊp,bÊt c«ng, gi÷a nh÷ng ngêi kh¸c nhau trong x· héi bïng lªn trë thµnh cuéc ®Êu tranh ®Ó duy tr× hoÆc t¨ng thªm thu nhËp thùc tÕ cña m×nh.§ã lµ cuéc ®Êu tranh gi÷a nh÷ng ngêi nghÌo vµ ngêi giµu,gi÷a nh÷ng ngêi lµm c«ng ¨n l¬ng víi ngêi chñ,gi÷a t b¶n tµI chÝnh vµ t b¶n c«ng nghiÖp.C¸c quan hÖ x· héi thêng bÞ ®Çu ®éc bëi n¹n l¹m ph¸t,m©u thuÉn trë nªn gay g¾t thµnh xung ®ét vµ trong bÇu kh«ng khÝ bÊt æn tÊt yÕu sÏ n¶y sinh nh÷ng c¨ng th¼ng chÝnh trÞ.Tõ chç mÊt lßng tin víi c¬ chÕ kinh tÕ hä ®ßi hái ph¶I c¶I thiÖn t×nh h×nh ®ã b»ng cÝnh s¸ch míi ®ñ ®Ó hoµ gi¶I nh÷ng bÊt ®ång.Do vËy cã sù t¸c ®éng t¬ng hç gi÷a l¹m ph¸t víi c¸c vÊn ®Ò chÝnh trÞ-x· héi.CÇn thÊy r»ng m©u thuÉn trong x· héi nµo còng cã nhng trong khñng ho¶ng l¹m ph¸t chóng ®îc nh©n ®Õn møc tåi tÖ h¬n lµ ¶nh hëng gi¸n tiÕp tíi sù æn ®Þnh chÝnh trÞ-x· héi.ChÝnh v× vËy tríc nguy c¬ do l¹m ph¸t g©y r a®èi víi nÒn kinh tÕ quèc gia cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch chèng l¹m ph¸t tõ xa cã “van an toµn” “kh¾c phôc tr¹ng th¸I c¨ng th¼ng tpoµn diÖn x· héi”.NÕu kh«ng ®¶m b¶o thùc hiÖn ®îc ®IÒu nµy th× c¬ chÕ qu¶n lý chung còng nh c¬ chÕ qu¶n lý cña c¸c ng©n hµng 8 ®èi víi vÊn ®Ò tµI chÝnh-tiÒn tÖ kh«ng thÓ cã hiÖu qu¶ ®îc dÉn ®Õn nÒn kinh tÕ bÞ ®Èy ®Õn bê vùc cña sù khñng ho¶ng. II. Mét sè ph¬ng ph¸p nh»m æn ®Þnh gi¸ c¶ hay tiÒn tÖ. Tríc nh÷ng t¸c h¹I cña l¹m ph¸t vµ yªu cÇu chèng l¹m ph¸t cao ë nhiÒu níc,c¸c nhµ kinh tÕ lao vµo nghiªn cøu , ph©n tÝch vÊn ®Ò nµy víi môc ®Ých lý gi¶I ®îc nh÷ng nguyªn nh©n g©y ra vµ duy tr× l¹m ph¸t , dùa vµo tiÒn ®Ò lý luËn nµy c¸c quãc gia cã c¸I nh×n ®óng ®¾n ,kh¸I qu¸t vÒ l¹m ph¸t gióp cho viÖc ho¹ch ®Þnh c¸c biÖn ph¸p phßng chèng ®óng híng h¬n.ViÖc ®Èy lïi l¹m ph¸t ë møc ®é cã thÓ duy tr× ®ßi hái c¸c quèc gia , c¸c tæ chøc chÝnh phñ ph¶I sö dông c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu , ng¾n h¹n hay dµI h¹n nh:ChÝnh s¸ch tµI kho¸ , chÝnh s¸ch tiÒn tÖ chÝnh s¸ch gi¸ c¶ vµ chÝnh s¸ch thu nhËp .Tuú theo ph¬ng ph¸p nghiªn cøu cña c¸c nhµ kinh tÕ ®a ra theo nhiÒu c¸ch lý gi¶I kh¸c nhau , chñ yÕu lµ vÒ bèn lý luËn c¬ b¶n nh: l¹m ph¸t theo thuyÕt tiÒn tÖ , l¹m ph¸t theo nhu cÇu , l¹m ph¸t do chi phÝ ®Èy , l¹m ph¸t dù kiÕn.Tuy nhiªn ®©y còng lµ nh÷ng luËn ®IÓm lý thuyÕt mang tÝnh t¬ng ®èi cã phÇn sai lÖch so víi l¹m ph¸t x¶y ra trong thùc tÕ , v× vËy khi t×m hiÓu ®ßi hái mçi quèc gia cÇn ®Æt nh÷ng vÊn ®Ò nµy trong ®IÒu kiÖn hoµn c¶nh cña riªng m×nh tõ ®ã cã nh÷ng biÖn ph¸p s¸t víi thùc tÕ nh»m kiÓm so¸t cã hiÖu qu¶ l¹m ph¸t. ViÖc sö dông chÝnh s¸ch tµI khãa chÝnh lµ viÖc sö dông thuÕ kho¸ vµ chØ tiªu c«ng céng ®Ó ®IÒu tiÕt møc gi¸ chung cña nÒn kinh tÕ.Khi nÒn kinh tÕ ®ang trong giai ®o¹n ph¸t ®¹t qu¸ møc tøc lµ nÒn kinh tÕ ë qu¸ xa bªn ph¶I møc s¶n lîng tiÒm n¨ng vµ l¹m ph¸t t¨ng lªn , chÝnh phñ ®IÒu tiÕt b»ng c¸ch cã thÓ gi¶m chi tiªu vµ t¨ng thuÕ , nhê ®ã møc chi tiªu chung gi¶m ®I , s¶n lîng t¨ng theo vµ l¹m ph¸t sÏ ch÷ng l¹I.Theo KEYNES ,chÝnh s¸ch tµI kho¸ cã thÓ coi la fph¬ng thuèc h÷u hiÖu ®Ó æn ®Þnh nÒn kinh tees.Tuy nhiªn trong thùc tÕchÝnh s¸ch tµI kho¸ kh«ng ®ñ søc m¹nh ®Õn nh vËy , ®Æc biÖt trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹I , ch¶ thÕ mµ trong c¸c nÒn kinh tÕ thÞ trêng lu«n kh«ng æn ®Þnh , chu k× kinh doanh cha ®îc kh¾c phôc hoµn toµn.ViÖc ¸p dông chÝnh s¸ch tµI kho¸ trong thùc tiÔn ®ßi hái cÇn thiÕt ph¶I cã mét c¬ chÕ ®Æc biÖt ,®ã lµ c¬ chÕ “æn ®Þnh tù ®éng”. Ngµy nay trong m« h×nh kinh tÕ hiÖn ®¹I vÊn ®Ò tiÒn tÖ ®ang lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò næi cém.TiÒn võa lµ ®éng lùc võa lµ môc tiªu cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ , tiÒn trë nªn kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong lu th«ng , tiÒn lµ thø dÇu ®Ó 9 b«I tr¬n c¸c bé phËn lµm cho vßng lu©n chuyÓn kinh tÕ vÜ m« diÔn ra mét c¸ch hoµn h¶o theo ®óng qui luËt thÞ trêng.Nh vËy vÊn ®Ò tiÒn nãi chung cã ¶nh hëng lín ®èi víi tr¹ng th¸I ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ.LÞch sö còng ®· cho thÊy mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a l¹m ph¸t vµ tiÒn tÖ.L¹m ph¸t ®îc coi lµ mét hiÖn tîng tiÒn tÖ , biÓu hiÖn cña nã lµ sù gia t¨ng cña møc gi¸ trung b×nh vµ bÊt cø mét biÕn cè tiªu cùc nµo cña hÖ thèng tiÒn tÖ còng cã thÓ khuyÕch tr¬ng tØ lÖ l¹m ph¸t.VÊn ®Ò møc cung tiÒnvµ vai trß cña ng©n hµng còng ®îc chó träng ®Æc biÖt khi nghiªn cøu l¹m ph¸t thùc tÕ cho thÊy bÊt kú mét cuéc khñng ho¶ng l¹m ph¸t nµo x¶y ra ®Òu g¾n liÒn víi sù gia t¨ng khèi lîng tiÒn tÖ vµ viÖc gi¶m møc cung tiÒn sÏ lµm gi¶m tû lÖ l¹m ph¸t.Møc cung tiÒn t¨ng cã thÓ ®îc tiÕn hµnh b»ng nhiÒu c¸ch nh:t¨ng lîng tiÒn c¬ së ,Ng©n hµng TW ph¸t hµnh thªm tiÒn hoÆc h¹ l·I xuÊt chiÕt khÊu, hay c¸c ng©n hµng th¬ng m¹I t¨ng khèi lîng tÝn dông ,®©y lµ ph¬ng ph¸p phæ biÕn mµ nhiÒu níc thêng ¸p dông trong chÝnh s¸ch tiÒn tÖ.Mét mÆt t¨ng tiÒn t¹o ra lîng tiÒn nhiÒu h¬n so víi chØ tiªu vµ ®Çu t kÝch thÝch viÖc më réng s¶n xuÊt t¨ng s¶n lîng.§IÒu nµy ®Æc biÖt cã ý nghÜa ng¾n h¹n trong t×nh h×nh th©m hôt ng©n s¸ch vµ s¶n lîng cßn cha ®¹t s¶n lîng tiÒm n¨ng.ViÖc t¨ng mø cung tiÒn vît qu¸ møc cÇu tiÒn sÏ khiÕn cho l¹m ph¸t gia t¨ng .Víi lîng tiÒn danh nghÜa trong tay nhiÒu h¬n lîng tiÒn mµ ngêi tiªu dïng s½n sµng tr¶ mét sè tiÌen lín h¬n tríc cho viÖc chi tiªu mua s¾m c¸c hµng ho¸ t¹o nªn søc Ðp vÒ gi¸ c¶.Lóc nµy l¹m ph¸t xuÊt hiÖn trªn thÞ trêng vµ viÖc møc cung tiÒn t¨ng lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp thóc ®Èy l¹m ph¸t leo thang vît qu¸ chØ giíi an toµn cho phÐp ®èi víi nÒn kinh tÕ , ®Æc biÖt lµ l¹m ph¸t t¨ng lªn khi in thªm tiÒn ®Ó trang tr¶I hoÆc chi tiªu. VÝ dô n¨m 1967-1968 chÝnh phñ Mü ®· t¨ng tiÒn ®Ó trang tr¶I cho nh÷ng chi phÝ leo thang chiÕn tanh ë ViÖt Nam vµ hËu qu¶ l¹m ph¸t t¨ng tõ 3%n¨m 1967 lªn 6% n¨m 1970.Nh ë ViÖt Nam n¨m 1990-1991 do hËu qu¶ cña viÖc ph¸t hµnh tiÒn ®· lµm cho tû lÖ l¹m ph¸t gia t¨ng , cô thÓ lµ gi¸ c¶ hµng ho¸ t¨ng lªn 4,8%/th¸ng g©y nª x¸o trén trong ®êi sèng x· héi.Nh vËy møc cung tiÒn t¨ng díi bÊt kú h×nh thøc nµo còng t¹o ra sù gia t¨ng l¹m ph¸t.Tuy nhiªn møc cung tiÒn kh«ng ph¶I lµ nguyªn nh©n g©y nªn l¹m ph¸t.ViÖc l¹m ph¸t x¶y ra cßn bëi do sù t¨ng gi¸ cña yÕu tè ®Çu vµo cña s¶n xuÊt t¹m gäi lµl¹m ph¸t do chi phÝ ®ÈyhoÆc do c¬n sèt cÇu vÒ hµng ho¸ , dÞch vô vuît qu¸ kh¶ n¨ng cung øng cña x· héi gäi lµ l¹m ph¸t nhu cÇu.C¸c nguyªn nh©n trªn ë khÝa c¹nh nµy hay khÝa c¹nh kh¸c tuú tõng thêi ®IÓm 10 diÔn biÕn cña thÞ trêng mµ t¸c ®éng cña l¹m ph¸t cã nguy c¬ gia t¨ng vît qu¸ khái tÇm kiÓm so¸t cña nhµ níc.HiÖn tîng l¹m ph¸t do cÇu cã mèi quan hÖ mËt thiÕt tíi sù gia t¨ng khèi lîng tÝn dông vµ tiÒn mÆt lu hµn.Nh÷ng kho¶n tiÒn t¨ng thªm nµy sÏ kÝch thÝch ngêi gi÷ tiÒn sö dông nh÷ng sè d thõa vµo viÖc mua tµI s¶n hiÖn thùc nh hµng ho¸ , bÊt ®éng s¶n..lµm cho gi¸ trÞ cña chóng bÞ ®Èy lªn.T×nh tr¹ng nµy lµm tiÒn mÊt gi¸ vµ thùc sù lµm cho nh÷ng ngêi cã tiÒn c¶m thÊy kh«ng yªn t©m khi cÇm tiÒn mÆt hä dïng tiÒn ®Ó mua hµng ho¸ vËt phÈm vµ nh thÕ tæng cÇu bÞ sèt m¹nh.N¹n ®Çu c¬ vµ tiÒn mÊt gi¸ ®Èy thÞ trêng trë nªn khan hiÕm , nhu cÇu vît qu¸ kh¶ n¨ng ®¸p cã giíi h¹n cña møc cung hµng ho¸.V× vËy c¬ chÕ ®IÒu chØnh cña thÞ trêng lµ cÇn ph¶I t¨ng gi¸ ®Ó gi¶m søc Ðp lªn møc cung hµng ho¸ .Tõ ®ã lý thuyÕt nµy gîi më ra r»ng ®Ó chèng l¹m ph¸t cÇn ph¶I t¸c ®éng vµo c¸c chÝnh s¸ch nh thuÕ , chØ tiªu cña chÝnh phñ , l·I xuÊt , tiÒn l¬ng ®Ó ®a tæng cÇu vÒ vÞ trÝ ban ®Çu. §èi víi l¹m ph¸t chi phÝ ®Èy , h×nh thøc l¹m ph¸t nµy ph¸t sinh tõ phÝa cung chø kh«ng ph¶I tõ phÝa cÇu .Chi phÝ s¶n xuÊt ë ®©y ®ét ngét t¨ng cao h¬n dÉn ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm cao h¬n khi ®îc chuyÓn t¬Ý tay ngêi tiªu dïng.Mét trong nh÷ng nh©n tè lµm t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt lµ tiÒn l¬ng.TiÒn l¬ng lu«n cã xu híng t¨ng do nhu cÇu cña ngêi lao ®éng trong ®êi sèng hµng ngµy.NÕu v× mét lý do nµo ®ã trong nÒn s¶n xuÊt nh : ¸p lùc ®Êu tranh , do t×nh tr¹ng thÊp kÐm cña nÒn s¶n xuÊt mµ n¨ng xuÊt lao ®éng t¨ng chËm h¬n so víi møc t¨ng cña tiÒn c«ng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng chi phÝ sÏ t¨ng , buéc ngêi chñ ph¶I chuyÓn kho¶n chi phÝ nµy tíi ngêi tiªu dïng , gi¶m bít møc s¶n xuÊt.Lóc nµy gi¸ c¶ ë møc cao h¬n tríc , lam ph¸t xuÊt hiÖn.Vµ khi gi¸ t¨ng ngêi lao ®éng l¹I cã nhu cÇu t¨ng tiÒn l¬ng danh nghÜa ®Ó b¶o ®¶m t¸I s¶n xuÊt trong ®IÒu kiÖn trît gi¸ , ®IÒu ®ã t¹o thµnh vßng xo¸y l¬ng gi¸ , ®Èy l¹m ph¸t tíi møc ®é nguy hiÓm ®èi víi nÒn kinh tÕ cña mét níc.HiÖn tîng l¹m ph¸t nµy x¶y ra ngay c¶ khi s¶n lîng cha ®¹t møc tiÒm n¨ng , võa cã l¹m ph¸t võa lµm suy gi¶m s¶n lîng , gia t¨ng ®éi qu©n thÊt nghiÖp , dÉn tíi t×nh tr¹ng ®×nh trÖ , ph¸ ho¹I c¬ cÊu kinh tÕ.Bëi vËy l¹m ph¸t cã thÓ ¶nh hëng gÇn nh tøc thêi tíi nÒn kinh tÕ vµ cã chiÒu híng ra t¨ng rÊt nhanh trong mét thêi gian ng¾n. VÊn ®Ò nµy x¶y ra víi c¶ nh÷ng níc ph¸t triÓn.§Ó gi¶I quyÕt hiÖn tîng l¹m ph¸t nµy nhµ níc cÇn cã kho¶n chi tõ ng©n s¸ch ®Ó thùc hiÖn viÖc chØ ®¹o gi¸ ®èi víi c¸c vËt t thiÕt yÕu cho s¶n xuÊt vµ thùc hiÖn khèng chÕ cÇu qua kªnh ng©n hµng nhµ níc . 11 HiÖn tîng l¹m ph¸t nãi chung x¶y ra thêng bÊt ngê vµ biÕn ®éng rÊt lín .Tuy nhiªn trªn thÞ trêng lu«n cã tû lÖ l¹m ph¸t võa ph¶I vµ cã xu híng duy tr× æn ®Þnh trong mét thêi gian dµI , ®ã lµ l¹m ph¸t dù kiÕn.L¹m ph¸t dù kiÕn cã nguyªn nh©n s©u xa lµ do chÝnh s¸ch chñ quan cña c¸c ®¬n vÞ qu¶n lý kinh tÕ ®Ó duy tr× s¶n lîng ë møc tiÒm n¨ng cña x· héi .Nh vËy sù ®IÒu chØnh l·I xuÊt danh nghÜa, tiÒn l¬ng danh nghÜa , chØ tiªu ng©n s¸ch ,thuÕ .. cho phï hîp víi tèc ®é l¹m ph¸t ®· lµm cho vÉn víi mét s¶n lîng nh cò nhng c¶ tæng cung vµ tæng cÇu di chuyÓn lªn trªn cïng mét tèc ®é vµ mÆt b»ng gi¸ c¶ ®· t¨ng lªn so víi thêi kú tríc ®©y.L¹m ¬h¸t dù kiÕn n»m trong tÇm kiÓm so¸t cña nhµ níc vµ hËu qu¶ cña nã thêng kh«ng nghiªm träng ®èi víi x· héi. Nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn l¹m ph¸t ë nh÷ng khÝa c¹nh kh¸c nhau nh:thiªn tai , b·o lôt , c¸n c©n xuÊt nhËp khÈu , t×nh h×nh kinh tÕ-chÝnh trÞ ..c¸c nguyªn nh©n thêng ®an xen nhau t¸c ®éng tíi nÒn kinh tÕ.L¹m ph¸t n¶y sinh tõ nhiÒu nguån , ë c¸c møc ®é kh¸c nhau nh ; l¹m ph¸t võa ph¶I(<10%), l¹m ph¸t phi m·(<100%) ,siªu l¹m ph¸t(>100%) t¸c déng tíi nÒn kinh tÕ ë c¸c møc ®é kh¸c nhau.V× vËy tríc nh÷ng hËu qu¶ cña l¹m ph¸t vµ dùa vµo hÖ thèng lý thuyÕt cña c¸c nhµ kinh tÕ vÒ nguyªn nh©n g©y nªn l¹m ph¸t cÇn dùa trªn mèi quan hÖ t¬ng hç ®a d¹ng cña l¹m ph¸t víi c¸c vÊn ®Ò nh: tiÒn tÖ , yÕu tè s¶n xuÊt , ng©n s¸ch .. tõ ®ã míi cã thÓ ®a ra mét chÝnh s¸ch cã hiÖu qu¶ nh»m ®a l¹m ph¸t vÒ møc kh«ng nguy h¹I ®èi víi nÒn kinh tÕ. III.DiÔn biÕn cña l¹m ph¸t g©y ra l¹m ph¸t siªu tèc . L¹m ph¸t lµ mét hiÖn tîng phøc t¹p , ngµy nay nã trë thµnh mét c¨n bÖnh kh«ng dÔ kh¾c phôc ®èi víi nhiÒu quèc gia.L¹m ¬h¸t x¶y ra do nhiÒu nguyªn nh©n phøc t¹p vµ hËu qu¶ lµ sù rèi lo¹n hÖ thèng tiÒn tÖ , c¸n c©n th¬ng m¹I vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña x· héi ¶nh hëng tiªu cùc tíi sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ®êi sèng nh©n d©n.Khi l¹m ph¸t phi m· trë nªn nghiªm träng , hÖ thèng ng©n hµng bÞ ¶nh hëng trÇm träng , mÊt gi¸ liªn tôc , søc mua gi¶m liªn tôc qua c¸c n¨m , cßn gi¸ c¶ bÞ ®Èy lªn tõng ngµy, kÐo theo nã lµ n¹n ®Çu c¬ hµng ho¸ , vµng vµ ®«la, h×nh thµnh c¬n sèt c¸c tµI s¶n thùc nµy.Hµng ho¸ níc ngoµI cã u thÕ h¬n nªn å ¹t trµn vµo thÞ trêng trong níc díi nhiÒu h×nh thøc kÓ c¶ nhËp lËu g©y nªn t×nh tr¹ng thua lç , ®×nh ®èn s¶n xuÊt trong c¶ níc , ng©n s¸ch nhµ níc th©m hôt nÆng nÒ do thu kh«ng ®ñ chi nhÊt lµ thu.§êi 12 s«ng cña ngêi d©n ®Æc biÖt lµ nh÷ng ngêi lµm c«ng ¨n l¬ng trë nªn bÊp bªnh vµ tôt xuèng rÊt nhiÒu , trong x· héi n¶y sinh t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp tr¸ h×nh do nhiÒu nhµ m¸y xÝ nghiÖp thua lç hoÆc ngõng s¶n xuÊt .L¹m ph¸t bïng næ d÷ déi trë thµnh siªu l¹m ph¸t ,¶nh hëng nÆng nÒ ®Õn ®êi sèng kinh tÕ-x· héi cña nh©n d©n. PhÇn III: THùC TR¹NG,NGUY£N NH¢N L¹M PH¸T &NH÷NG GI¶I PH¸P ë VIÖT NAM TRONG ThêI Kú CHUYÓN §æi kinh tÕ I.Nguyªn nh©n l¹m ph¸t ë níc ta 1.Nguyªn nh©n kh¸ch quan. Do nÒn kinh tÕ cña níc ta vèn l¹c hËu , l¹I g¸nh chÞu nhiÒu hËu qu¶ nÆng nÒ do hai cuéc chiÕn tranh chèng Ph¸p-Mü ®Ó l¹I .Nh÷ng hËu qu¶ cña cuéc tranh chèng cña cuéc chiÕn tranh nµy thËt nÆng nÒ , ®ßi hái ph¶I cã nguån chi to lín ®Ó hµn g¾n c¸c vÕt th¬ng , håi phôc nÒn kinh tÕ ..Ngay sau ®ã ViÖt Nam l¹I ph¶I tham gia vµo cuéc chiÕn tranh biªn giíi phÝa T©y Nam vµ phÝa B¾c.Vµ dï kh«ng cã chiÕn tranh biªn giíi th× sù nhßm ngã ®e do¹ tõ bªn ngoµI lu«n buéc nhµ níc ViÖt Nam ph¶I chi phÝ cho viÖc b¶o vÖ ®Êt níc l¹I qu¸ nhá bÐ nªn kh«ng thÓ ®¸p øng dîc nh÷ng nhu cÇu thiÕt yÕu cña ®êi sèng x· héi. 2.Nguyªn nh©n chñ quan C¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu ®Çu t kh«ng hîp lý lµm cho s¶n xuÊt chËm ph¸t triªntrong khi d©n sè t¨ng nhanh , g©y mÊt c©n ®èi trªn nhiÒu mÆt , s¶n xuÊt 13 chËm ph¸t triÓn thu nhËp quèc d©n trong níc chØ ®¶m b¶o 80-90%quü tiªu dïng x· héÞ Trong t×nh h×nh Êy tµI chÝnh-tÝn dông cã tµI giái ®Õn mÊy còng kh«ng thÓ ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹I vît qu¸ møc sè cña c¶I trong níc lµm ra céng víi sè vay nî , viÖn trî h¹n chÕ cña níc ngoµi.Sù ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹I th«ng qua tµI chÝnh-tÝn dông tuy cã nh÷ng yÕu kÐm nhÊt ®Þnh nhng kh«ng ph¶I lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp g©y ra l¹m ph¸t mµ lµ hÖ qu¶ cña c¬ cÊu ®Çu t , c¬ cÊu kinh tÕ kh«ng hîp lý víi sù duy tr× bé m¸y hµnh chÝnh cång kÒnh vµ c¬ cÊu qu¶n lý kinh tÕ kÐm n¨ng lùc. ChÝnh s¸ch tµI chÝnh chØ tÝnh ®Õn viÖc thu vµ ph¸t hµnh tiÒn ®Ó chi mµ kh«ng biÕt ®Õn nu«I dìng c¸c nguån thu , vay cña d©n ®Ó chi.Nhµ níc ta cha x©y dùng ®îc b¶ng c©n ®èi tµI chÝnh quèc gia song song víi viÖc x©y dùng b¶ng c©n ®èi vËt chÊt kh¸c.Nhµ níc còng cha sö dông ®îc tiÒn tÖ nh mét c«ng cô s¾c bÐn ®Ó kiÓm so¸t møc s¶n xuÊt vµ møc tiªu dïng trong ph¹m vi toµn x· héi.C¸c nguån thu ng©n s¸ch ®· Ýt l¹I cßn thÊt tho¸t , ph©n t¸n nªn ng©n s¸ch nhµ níc ngµy cµng gi¶m.Ng©n s¸ch TW lu«n trong t×nh tr¹ng “bãc ng¾n , c¾n dµI” ph¶I bï ®¾p b»ng vèn ph¸t hµnh.§»ng sau lîng tiÒn giÊy ph¸t hµnh thªm kh«ng cã khèi lîng vÊt chÊt b¶o ®¶m.§ã lµ nh÷ng nguyªn nh©n g©y ra l¹m ph¸t. ChÝnh s¸ch ®æi tiÒn t¨ng gi¸ lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch ph¸ gi¸ ®ång tiÒn.Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1980 ®Õn nay nhµ níc ta ®· ba lÇn tæng ®IÒu chØnh gi¸ víi møc qu¸ lín , kh«ng ®ång bé.Nhµ níc TW kh«ng ®IÒu hµnh næi c¬ chÕ gi¸ ë tÇm vü m« , buéc ph¶I chÊp nhËn c¬ chÕ gi¸ trît trong viÖc thu mua n«ng s¶n , thùc phÈm vµ bï gi¸ vµo l¬ng.NhiÒu ngµnh , ®Þa ph¬ng tù ®IÒu chØnh gi¸ ®Ó kiÒm chÕ sù chªnh lÖch gi¸.T×nh h×nh nµy ®· g©y ¸ch t¾c , rèi lo¹n thÞ trêng vµ lµm t¨ng tèc ®é béi chi ng©n s¸ch. ViÖc bu«ng láng qu¶n lý ngo¹I th¬ng , ngo¹I hèi còng g©y ra nh÷ng t¸c h¹I lín cho ng©n s¸ch nhµ níc vµ lu th«ng tiÒn tÖ.Trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ®· ph¸t sinh hiÖn tîng tranh mua , ®Þa ph¬ng nµy treo gi¸ cao ®Ó thu hót hµng cña ®Þa ph¬ng kh¸c.ViÖc ®Èy gi¸ mua cña hµng néi ®Þa ¶nh hëng ®Õn gi¸ c¶ trong níc.Trªn thÞ trêng cã sù tranh b¸n, nhiÒu mÆt hµng xuÊt khÈu cña ta bÞ Ðp gi¸ g©y thiÖt h¹I ®Õn lîi Ých quèc gia.Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng n¨m chØ chiÕm 30% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu.Mçi n¨m ng©n s¸ch nhµ níc ph¶I bï lç xuÊt nhËp khÈu .Nh÷ng chÝnh s¸ch trªn ®· lµm cho nguån thu 14 ngµy cµng c¹n kiÖt , ng©n s¸ch nhµ níc ngµy cµng thiÕu hôt ,l¹m ph¸t ngµy cµng gia t¨ng. Nguyªn nh©n thø ba cña l¹m ph¸t lµ trong c¬ chÕ kinh tÕ cña VN tõ chÕ ®é c«ng h÷u trµn lan ®Õn chÕ ®é quan liªu bao cÊp , mÖnh lÖnh , khÐp kÝn ..ChÝnh thÓ chÕ nµy ®· lµm cho nÒn kinh tÕ VN h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn theo híng t¨ng chi phÝ , t¸ch rêi khái nhu cÇu , c« lËp víi thÞ trêng thÕ giíi.Do vËy kh«ng t¹o ®îc m«I trêng kinh doanh cã hiÖu qu¶ , lµm ¨n thua lç..§ã cÝnh lµ nguyªn nh©n s©u xa ®a níc ta vµo t×nh tr¹ng l¹m ph¸t. NÒn kinh tÕ yÕu kÐm , s¶n xuÊt ph¸t triÓn chËm vµ nhiÒu mÆt mÊt c©n ®èi nghiªm träng vµ kÐo dµi , bè trÝ c¬ cÊu kinh tÕ vµ c¬ cÊu ®Çu t cã nhiÒu sai lÇm , kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kh«ng tÝnh ®Õn viÖc ®¶m b¶otµI chÝnh vµ vËt chÊt.ViÖc ®Çu t t¶n m¹n , kÐm hiÖu qu¶.NhiÒu tiÒm n¨ng kinh tÕ cha ®îc khai th¸c , cha huy ®éng ®îc søc m¹nh cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Ó ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt Trong lóc s¶n xuÊt kÐm ph¸t triÓn th× dù tr÷ cña c¸c doanh nghiÖp l¹I qu¸ nhiÒu , nguån hµng trong tay nhµ níc gi¶m nhanh.NhiÒu ®¬n vÞ th¬ng nghiÖp kh«ng tÝch cùc b¸n hµng ®Ó thu tiÒn vÒ lµm cho nguån thu ng©n s¸ch vµ thu tiÒn mÆt gi¶m cuèng.T×nh h×nh s¶n xuÊt vµ nh÷ng yÕu kÐm trªn ®©y còng lµ nguyªn nh©n c¬ b¶n g©y ra l¹m ph¸t trÇm träng. 2.T×nh h×nh chung trong khu vùc. Theo c¸c nhµ ph©n tÝch, kÓ tõ gi÷a n¨m 1997 tØ lÖ l¹m ph¸t cã xu híng t¨ng lªn ë kh¾p Ch©u ¸.Sau khi ®ång tiÒn gi¶m m¹nh chØ trõ mét sè níc ngo¹I lÖ nh Hång K«ng , Trung Quèc, hÇu hÕt c¸c ®ång tiÒn bÞ gi¶m gi¸ m¹nhtõ 15-70% so víi gi¸ ®ång USD , kÓ tõ ngµy 1-7-1997 theo Andrew Fung , nhµ kinh tÕ tµI chÝnh khu vùc cña Ng©n hµng Standard Chartered Bank cho biÕt : “Trong 6 th¸ng qua , chóng ta thÊy gi¸ nhËp khÈu t¨ng cao do tèc ®é t¨ng trëng kinhp tÕ thùc sù bÞ gi¶m sót” Th«ng thêng mét cuéc khñng ho¶ng tµI chÝnh m¹nh mÏ nh vËy sÏ lµm cho gi¸ c¶ tiªu dïng t¨ng lªn vµ g©y r¾c rèi cho tiÒn l¬ng vµ gi¸ c¶ song ®IÒu ®ã ®· kh«ng x¶y ra trong cuéc khñng ho¶ng lÇn nµy t¹i Ch©u ¸ hay Ýt nhÊt lµ cha x¶y ra.TÝnh tõ th¸ng 1-1997®Õn th¸ng 1-1998,chØ sè gi¸ tiªu dïng (CPI) ë Philippin ®· t¨ng 6,4% , ë Hµn Quèc t¨ng 8,3% ,ë Th¸I Lan t¨ng 8,6% vµ ë 15 Indonexia ®· t¨ng 18,% ,T¹I Malayxia vµ Singgapo chØ sè gi¸ tiªu dïng tÝnh tõ th¸ng 12-97 ®· t¨ng 2,7% vµ 2,1% theo thø tù. HÇu hÕt c¸c nhµ ph©n tÝch ®Òu cho r»ng cã nguy c¬ bïng næ l¹m ph¸t m¹nh nhÊt lµ Indonexia n¬I mµ hä dù ®o¸n tØ lÖ l¹m phat¸ trong n¨m 98sÏ lµ kho¶ng 25%, tû lÖ nµy ë Th¸u Lan trong n¨m 98 dù ®o¸n lµ 9-20% , Philippin lµ 11% vµ Malayxia kho¶ng 5-6%.C¬ së ®Ó dù b¸o vÒ l¹m ph¸t ®ã lµ c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ tµI chÝnh ®ang bÞ th¾t chÆt t¬ng ®èi m¹nh trong kh¾p khu vùc lµ do hËu qu¶ cña cuéc khñng ho¶ng tÝn dông ®I kÌm víi sù gi¶m gi¸ c¸c ®«ngf tiÒn. Mét nguyªn nh©n dÉn ®Õn l¹m ph¸t t¨ng cao lµ nhiÒu níc Ch©u ¸ ®· nhËp khÈu c¸c hµng tiªu dïng , ®Æc biÖt lµ nhËp khÈu thùc phÈm tõ c¸c níc l¸ng giÒng.VÝ dô nh Malayxia níc chñ yÕu tù tóc vÒ l¬ng thùc, thùc phÈm trõ g¹o vµ mét sè lo¹I thÞt , ®· nhËp khÈu g¹o tõ Th¸I Lan vµ thÞt tõ Australia, trong khi ®ã c¸c ®ång tiÒn cña nh÷ng níc nµy bÞ gi¶m gi¸ so víi ®ång USD. ¤ng Fung dù ®o¸n tØ lÖ l¹m ph¸t sÏ t¨ng m¹nh trong nh÷ng th¸ng tíi ë hÇu hÕt c¸c nÒn kinh tÕ c¸c níc trong khu vùc víi tèc ®é hai con sè .Tuy nhiªn møc t¨ng sÏ c©n b»ng trong thÊng 6-1998(Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam sè 1598).HiÖn nay kinh tÕ c¸c níc trong khu vùc Ch©u ¸ ®Çu thÕ kØ nµy kh¸ æn ®Þnh ,møc t¨ng trëng kinh tÕ cña c¸c níc ë ch©u lôc nµy kh¸ cao ®Æc biÖt lµ Trung Quèc vµ ViÖt Nam. 3.Nh÷ng ph¬ng híng gi¶I quyÕt l¹m ph¸t ë níc ta §Ó gi÷ v÷ng thµnh qu¶ ®¹t ®îc trong giai ®o¹n võa quavµ tiÕp tôc ®Èy lïi l¹m ph¸t xuèng chóng ta cÇn tiÕp tôcthùc hiÖn ®éng bé mét hÖ thèng tríc m¾t vµ l©u dµi.§ã lµ nh÷ng biÖn ph¸p c¬ b¶n sau ®©y: a/.TËp trung ®Çu t søc m¹nh s¶n xuÊt trªn c¬ së s¾p xÕp l¹I c¸c ngµnh s¶n xuÊt vµ bè trÝ l¹I c¬ cÊu ddÇu t , c¬ cÊu tiªu dïng.§Ó thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn , t¹o ra nhiÒu lo¹I hµng ho¸ cho x· héi , cÇn ¸p dông hµng lo¹t c¸c chñ tr¬ng chÝnh s¸ch gi¶I phãng søc lao ®éng , khai th¸c mäi kh¶ n¨ng ,tiÒm n¨ng , khuyÕn khÝch c¸c tÇng líp d©n c , c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn s¶n xuÊt.Thùc hiÖn 3 ch¬ng tr×nh vÒ l¬ng thùc , thùc phÈm , hµng tiªu dïng vµ hµng xuÊt khÈu.Trªn c¬ së ph¸t huy u thÕ trong níc , m¹nh d¹n më réng 16 mèi quan hÖ kinh tÕ víi c¸c níc , sö dông u thÕ vÒ kü thuËt cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸ thÕ giíi ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn cña níc ta. ViÖc ®IÒu chØnh c¬ cÊu theo híng nãi trªn chóng ta còng ®· b¾t ®Çu tiÕn hµnh nhng trªn thùc tÕ cha cã sù chuyÓn biÕn râ rÖt.C¬ cÊu ®Çu t vèn , vËt t , kü thuËt , lao ®éng vÒ c¬ b¶n vÉn theo nÕp cò.Nhµ níc cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p kiªn quyÕt vµ kÞp thêi , m¹nh d¹n c¾t bá nh÷ng c«ng tr×nh kh«ng cÇn thiÕt , h¹n chÕ hoÆc kh«ng cÊp vèn ®Çu t cho nh÷ng xÝ nghiÖp s¶n xuÊt kÐm u tiªn ®Çu t cho nh÷ng ®¬n vÞ s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶.§èi víi nh÷ng xÝ nghiÖp quèc doanh lµm ¨n thua lç kÐo dµicÇn nhanh chãng chuyÓn híng kinh doanh , cæ phÇn ho¸ hoÆc gi¶I thÓ ®Ó gi¶m g¸nh nÆng cho nÒn tµI chÝnh quèc gia.Nhµ níc cÇn ph¶I cã chÝnh s¸ch huy ®éng vèn thÝch hîp lµm cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ yªn t©m , tin tëng bá vèn vµo s¶n xuÊt ,®îc b¶o ®¶m quyÒn së h÷u , vÒ vèn bá ra , ®îc hëng lîi Ých chÝnh ®¸ng do lao ®éng vµ vèn cña hä mang l¹i. b./PhÊn ®Êu gi¶m møc hôt ng©n s¸ch. *Bé tµI chÝnh cÇn th«ng b¸o chÝnh x¸c møc chªnh lÖch thu chi ng©n s¸ch.T¸ch c¸c kho¶n vay cña nhµ níc ra khái ng©n s¸ch vµ chuyÓn thµnh c¸c nguån vèn ®I vay , nÕu ng©n s¸ch vay th× còng ph¶I tr¶ l·I.Ng©n s¸chcã bèn nguån thu : huy ®éng trong níc , vay níc ngoµI , vay d©n , vay ng©n hµng.Tríc m¾t vay nî níc ngoµI khã kh¨n do ®ã cÇn híng vµo c¸c nguån thu trong níc ®Ó t¨ng thu Chñ yÕu lµ t¨ng thu thuÕ , thùc hiÖn ®¸nh thuÕ VAT , thuÕ vèn , thuÕ thu nhËp .. Khai th¸c , båi duìng c¸c nguån thu kh¸c , h×nh thµnh bé m¸y ch«ng thÊt thu thuÕ t¹o mäi ®IÒu kiÖn ®Ó bé m¸y nµy ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶.KiÓm kª tµI s¶n , bÊt ®éng s¶n, Ên ®Þnh gi¸ ®Êt , gi¸ nhµ ®Ó b¸n vµ cho thuª, t¨ng nguån thu nhËp cho ng©n s¸ch. *Gi¶m chi :Rµ so¸t l¹I c¸c nguån chi thùc hiÖn mét chÝnh s¸ch chi tiªu nghiªm ngÆt .Cã thÓ c¾t gi¶m mét tØ lÖ nhÊt ®Þnh c¸c kho¶n chi tiªu cha thËt cÇn thiÕt cña c¸c c¬ quan nhµ n¬cs , kiÓm so¸t chÆt chÏ c¸c kho¶n chi cña c¸c c¬ quan nµy ®ång thêi cã biÖn ph¸p dù phßng nh»m ®èi phã víi nh÷ng kho¶n chi tiªu ng©n s¸ch ®ét biÕn lín cã kh¶ n¨ng dÉn tíi l¹m ph¸t.H¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt viÖc cung cÊp tµI chÝnh cho c¸c c¬ quan , xÝ nghiÖp nhµ níc.ChÊm døt hoµn toµn viÖc ph¸t hµnh tiÒn ®Ó cøu vít c¸c xÝ nghiÖp quèc 17 doanh díi bÊt k× h×nh thøc nµo.Thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÕt kiÖm jg¾n liÒn víi chèng tham « l·ng phÝ ngay tõ c¸c c¬ quan nhµ níc. *Vay vèn trong d©n :TiÒm n¨ng nµy cßn rÊt lín , trong d©n cßn kho¶ng tõ 6 triÖu ®Õn 10 triÖu l¹ng vµng.Nhµ níc cÇn cã chÝnh s¸ch thùc tÕ ®Ó t¹o lßng ti n trong d©n, cã chÝnh s¸ch tho¶ ®¸ng ®Ó thu hót vèn trong d©n. *T¨ng cêng chøc n¨ng qu¶n lý vÜ m« cña ng©n hµng nhµ níc.Sö dông hiÖu qu¶ c¸ c«ng cô nh : l·I xuÊt , tØ gi¸ , kiÓm so¸t chÆt chÏ viÖc ph¸t hµnh tr¸I phiÕu , c«ng tr¸I, n©n gcao hiÖu xuÊt kinh tÕ cña vèn tÝn dông. *ChÊn chØnh hÖ thèng tµI chÝnh : Sö dông hîp lý c¸c nguån chi tiªu , chèng thÊt thu thuÕ díi mäi h×nh thøc.KÞp thêi ®IÒu chØnh møc thuÕ cho phï hîp víi sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ thÞ trêng.Nhµ níc còng cÇn ban hµnh mét sè chÝnh s¸ch thuÕ míi nh thuÕ khai th¸c vµ sö dông tµI nguyªn thiªn nhiªn , thuÕ tån kho ®èi víi mét sè c«ng ty quèc doanh vµ tæ chøc kinh tÕ t nh©n. *Chñ ®éng diÒu tiÕt gi¸ cung , cÇu vµ c¶I tiÕn chÕ ®é tiÒn l¬ng. 18 KÕt luËn L¹m ph¸t kh«ng ph¶I lµ hiÖn tîng hoµn toµn xÊu mµ nã còng cã nh÷ng u ®IÓm.Cã nghÜa lµ khi nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ , tiÕn bé kü thuËt ®îc ¸p dông tÝch cùc , c¬ cÊu kinh tÕ ®îc ®æi míi nhanh vµ ®óng híng th× l¹m ph¸t ®· lµ mét c«ng cô ®Ó t¨ng trëng kinh tÕ chèng suy tho¸i.V× vËy chóng ta cÇn ph¶I kiÒm chÕ l¹m ph¸t ë møc cãthÓ chÊp nhËn ®îc hay l¹m ph¸t c©n b»ng vµ cã dù tÝnh t¹o ®IÒu kiÖn trë thµnh ®éng lùc thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. ViÖc n©ng tiÒn göi ng©n hµng còng lµ mét ph¬ng ph¸p phßng trõ l¹m ph¸t.NÕu møc l·I xuÊt b»ng lam ph¸t th× trªn thùc tÕ gi¸ c¶ trªn thÞ trêng kh«ng t¨ng.Khi l·I xuÊt t¨ng th× dï l¹m ph¸t cã t¨ng bao nhiªu th× tiÒn göi ng©n hµng lu«n cã gi¸ trÞ.H¬n n÷a , biÖn ph¸p nµy lÊy ®îc lßng tin cña nh©n d©n.Do lîi Ých thiÕt thùc cña l·I xuÊt cao thu hót ®îc nguån vèn trong d©n. TiÕp theo lµ ph¶I t¨ng thu chi , c©n b»ng ng©n s¸ch, chÊm døt viÖc ph¸t hµnh tiÒn ®Î chi ng©n s¸ch.Nhµ níc cÇn ph¶I chi th× ph¶I vay d©n.Nhµ níc chØ ph¸t hµnh tiÒn phï hîp víi nhu cÇu lu th«ng chø kh«ng ph¸t hµnh tiÒn bï cho viÖc chi ng©n s¸ch. Gi¶I phãng mäi n¨ng lùc s¶n xuÊt.Trong giai ®o¹n hiÖn nay , bÊt kÓ thµnh phÇn nµo dï chñ lµm ra nh÷ng s¶n phÈm cã góa trÞ Ýt còng cÇn ®îc khuyÕn khÝch vµ tr©n träng , cÇn ®èi sö u ¸I ®èi víi c¸c nh©n tµI trong níc víi nh÷ng nhµ khoa häc ViÖt Nam ë níc ngoµI ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc. 19