tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
NguyÔn ®¾c th¾ng
Ch¬ng I. Rñi Ro TÝn Dông Cña Ng©n Hµng Th¬ng M¹i
Trong NÒn Kinh TÕ ThÞ Trêng
I. TÝn dông cña NHTM
1. Kh¸i niÖm NHTM
Ng©n hµng th¬ng m¹i ®É ®îc h×nh thµnh tõ rÊt sím lµ tÊt yÕu cña sù
ph¸t triÓn x· héi ngµy mét tiÕn bé vÒ khoa häc c«ng nghÖ, vÒ mét nÒn kinh
tÕ hiÖn ®¹i, ph¸t triÓn, lµ s¶n phÈm cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng,song NHTM
®· ®îc h×nh thµnh tõ rÊt l©u cã rÊt nhiÒu gi¶ thiÕt vÒ vÊn ®Ò nµy. MÆc dï
vËy b¶n chÊt ng©n hµng vÉn lµ ho¹t ®éng g¾n lion víi sù vËn ®éng cña tiÒn
tÖ, b¾t ®Çu tõ viÖc huy ®éng vèn c¸c nguån vèn kh¸c nhau trong nÒn kinh
tÕ, sñ dông sè vèn nµy, thu lîi nhuËn vµ cung cÊp c¸c tiÖn Ých, dich vô kh¸c
nh trung gian thanh to¸n,®¹i lÝ, b¶o l·nh …noi c¸ch kh¸c, NHTM chÝnh lµ
mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc “Ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ
lµm dÞch vô ng©n hµng víi néi dung nhËn tiÒn göi,sö dông tiÒn göi ®Ó cÊp
tÝn dông, cung øng c¸c dÞch vô thanh to¸n”.
2. TÝn dông cña NHTM
2.1. Kh¸i niÖm
Quan hÖ tÝn dông lµ sù vay mîn sö dông vèn cña lÉn nhau dùa
nguyªn t¾c hoµn tr¶ vµ sù tin tëng.
ThuËn ng÷ “ TÝn dông ng©n hµng” thêng ®îc hiÓu lµ ho¹t ®éng cho
vay cña ng©n hµng.
2.2. Vai trß cña tÝn dông ®èi víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng
2.2.1 TÝn dông lµm cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc liªn tôc
vµ æn ®Þnh
Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng thÓ nµo cã sù trao ®æi
ngay trùc tiÕp gi÷a hµng vµ tiÒn v× thÕ cÇn vèn ®Ó cã thÓ kh«ng lµm gi¸n
®o¹n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt rÊt cÇn ®Õn tÝn dông cña ng©n hµng, lµm cho qu¸
tr×nh s¶n xuÊt ®îc liªn tôc æn ®Þnh vµ cã thÓ tån t¹i ®îc
1
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
NguyÔn ®¾c th¾ng
2.2.2. TÝn dông lµ ®iÒu kiÖn t¹o ra bíc nh¶y vät ph¸t triÓn kinh tÕ
x· héi
TiÒn lu«n cã mÆt ë tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi. Trong ho¹t
®éng s¶n kinh doanh viÖc rót ng¾n thêi gian nh»m t¨ng nhanh vßng quay
vèn do ®ã mçi chñ thÓ kinh doanh ph¶i chñ ®éng t×m kiÕm vµ thùc hiÖn
nhiÒu biÖn ph¸p nh øng dông thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ…nh÷ng viÖc
lµm nµy ®ßi hái mét lîng lín vÒ vèn. Vµ tÝn dông ng©n hµng lµ n¬i cã thÓ
c¹nh tranh nhau vµ sÏ lµm cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nh¶y vät
2.2.3. TÝn dông lµ mét c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« cña nhµ níc
Nhµ níc cã thÓ ®iÒu chØnh kinh tÕ gi÷a c¸c vïng, c¸c nghµnh, c¸c
lÜnh vùc kh¸c nhau th«ng qua tÝn dông ng©n hµng cña nhµ níc ®Ó cã thÓ
ph¸t huy mäi tiÒm n¨ng cña cïng nghµnh ®ã, ®a kinh tÕ cña vïng ®ã ph¸t
triÓn m¹nh lªn vµ cã ®iÒu kiÖn nh nh÷ng vïng kh¸c
2.2.4. TÝn dông t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i
ViÖc gi÷a c¸c ng©n hµng më tµi kho¶n á c¸c quèc gia kh¸c nhau giup
cho viÖc quan hÖ kinh doanh gi÷a c¸c quèc gia ®îc diÔn ra thuËn lîi h¬n,
tin tëng nhau h¬n ®Ó c¸c ®èi t¸c yªn t©m hîp t¸c lµm ¨n
2.3. C¸c ph¬ng thøc cÊp tÝn dông
2.3.1. ChiÕt khÊu th¬ng phiÕu
Kh¸ch hµng cã thÓ ®em th¬ng phiÕu lªn ®Ó xin chiÕt khÊu tríc
h¹n.Sè tiÒn ng©n hµng øng tríc phô thuéc vµo l·i su©t chiÕt khÊu, thêi h¹n
chiÕt khÊu. Thêng lµ ng©n hµng kÝ víi kh¸ch hîp ®ång chiÕt khÊu, khi cÇn
chiÕt khÊu kh¸ch hµng chØ cÇn göi phiÕu lªn ng©n hµng chiÕt khÊu . Do cã Ýt
nhÊt hai ngêi cam kÕt tr¶ tiÒn cho ng©n hµng nªn ®é an toµn cña th¬ng
phiÕu cao
2.3.2. Cho vay
2.3.2.1. ThÊu chi:
2
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
NguyÔn ®¾c th¾ng
Lµ nghiÖp vô cho vay qua ®ã ng©n hµng cho phÐp ng¬i vay ®îc béi
chi(vît) sè d tiÒn göi thanh to¸n .ThÊu chi dùa trªn c¬ së thu chi cña
kh¸ch hµng kh«ng phï hîp vÒ thêi gian vµ qui m«. Thêi gian vµ sè lîng
thiÕu cã thÓ dù ®o¸n dùa vµo dù ®o¸n ng©n quÜ song kh«ng chÝnh x¸c
2.3.2.2. Cho vay trùc tiÕp tõng lÇn
Lµ h×nh thøc cho vay ¸p dông ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng kh«ng cã
nhu cÇu vay thêng xuyªn ,kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Ó ®îc cÊp h¹n møc thÊu
chi.Theo tõng k× h¹n trong hîp ®ång, ng©n hµng sÏ thu gèc vµ l·i
2.3.2.3. Cho vay theo h¹n møc
§©y lµ nghiÖp vô tÝn dông theo ®ã ng©n hµng tho¶ thuËn cÊp cho
kh¸ch hµng h¹n møc tÝn dông. H¹n møc tÝn dông cã thÓ tÝnh cho c¶ k× hoÆc
cuèi k×.§ã lµ sè d tèi ®a t¹i thêi ®iÓm tÝnh . Trong nghiÖp vô nµy ng©n
hµng kh«ng x¸c ®Þnh tríc k× h¹n nî vµ thêi h¹n tÝn dông, khi kh¸ch hµng
cã thu nhËp ng©n hµng sÏ thu nî,do ®ã t¹o chñ ®éng qu¶n lÝ ng©n quÜ kh¸ch
hµng
2.3.2..4. Cho vay lu©n chuyÓn
Lµ nghiÖp vô cho vay dùa trªn lu©n chuyÓn cña hµng ho¸. Doanh
nghiÖp khi mua hµng cã thÓ thiÕu vèn, ng©n hµng cã thÓ cho vay ®Ó mua
hµng vµ sÏ thu nî khi doanh nghiÖp b¸n hµng.
ViÖc cho vay dùa trªn lu©n chuyÓn cña hµng ho¸ nªn ng©n hµng lÉn
doanh nghiÖp ®Òu ph¶i nghiªn cøu kÕ ho¹ch lu©n chuyÓn hµng ho¸ ®Ó dù
®o¸n dßng ng©n quü trong thêi gian tíi .Cho vay lu©n chuyÓn thêng ¸p
dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp th¬ng nghiÖp hoÆc doanh nghiÖp s¶n xuÊt
cã chu ki tiªu thô ng¾n ngµy, cã quan hÖ vay tr¶ th¬ng xuyªn
2.3.2.5. Cho vay tr¶ gãp
Lµ h×nh thøc tÝn dông, theo ®ã ng©n hµng cho phÐp kh¸ch hµng tr¶ gèc
lµm nhiÒu lÇn trong thêi h¹n tÝn dông ®· tho¶ thuËn. Cho vay tr¶ gãp thêng
®îc ¸p dông ®èi víi c¸c kho¶n vay trung vµ dµi h¹n, tµi trî cho tµi s¶n cè
®Þnh hoÆc hµng l©u bÒn
3
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
NguyÔn ®¾c th¾ng
2.3.2.6. Cho vay gi¸n tiÕp
§©y lµ h×nh thøc cho vay th«ng qua c¸c tæ chøc trung gian, c¸c tæ ®éi,
hoÆc qua ngêi b¸n lÎ. Cho vay gi¸n tiÕp thêng ®îc ¸p dông ®èi víi thÞ
trêng cã nhiÒu mãn vay nhá, ngêi vay ph©n t¸n, c¸ch xa ng©n hµng
2.3..3.Cho thuª tµi s¶n ( thuª mua)
Cho thuª cña ng©n hµng lµ h×nh thøc tÝn dông trung vµ dµi h¹n. Ng©n
hµng mua tµi s¶n cho kh¸ch hµng thuª víi thêi h¹n sao cho ng©n hµng ph¶i
thu gÇn ®ñ (hoÆc thu ®ñ) gi¸ trÞ tµi s¶n cho thuª céng l·i .HÕt h¹n thuª
kh¸ch hang cã thÓ mua l¹i tµi s¶n ®ã.
2.3..4. B¶o l·nh (hoÆc t¸i b¶o l·nh)
B¶o l·nh cña ng©n hµng lµ cam kÕt cña ng©n hµng díi h×nh thøc th
b¶o l·nh vÒ viÖc thùc hiÖn nghÜa vô tµi chÝnh thay cho kh¸ch hangf cña
ng©n hµng khi kh¸ch hµng kh«ng thùc hiÖn ®óng nghÜa vô nh cam kÕt. B¶o
l·nh th¬ng cã ba bªn : Bªn hëng b¶o l·nh, bªn ®îc b¶o l·nh, vµ bªn b¶o
l·nh,ng©n hµng lµ bªn b¶o l·nh
II. Rñi Ro TÝn Dông Cña Ng©n Hµng
1. B¶n chÊt, t¸c ®éng cña rñi ro tÝn dông
1.1 B¶n chÊt
Trong bÊt k× ho¹t ®äng nµo cña x· héi x¶y ra nh÷ng viÖc ngoµi, ngÉu
nhiªn kh«ng thªo ý muèn cña con ngêi. Cã viÖc x¶y ra theo chiÒu híng
tèt h¬n cã viÖc x¶y ra theo chiÒu híng ngîc l¹i, nhng gÇn nh ai còng
®Òu quan t©m ®Õn viÖc x¶y a theo chiÒu híng xÊu lµm thiÖt h¹i ®Õn con
ngêi ®Ó cã thÓ t×m mäi c¸ch phßng chèng gi¶m thiÓu sù rñi ro mµ con
ngêi cã thÓ lêng tríc ®îc
Tãm l¹i c¸c kh¸i niÖm ®Òu cho r»ng “rñi ro lµ sù xuÊt hiÖn mét biÕn cè
kh«ng mong ®îi g©y thiÖt h¹i cho mét c«ng viÖc cô thÓ” hay cã thÓ rñi ro lµ
nh÷ng sù kiÖn cã thÓ x¶y ra ngoµi ý muèn cña con ngêi g©y tæn thÊt
1.1.1. Rñi ro ng©n hµng
4
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
NguyÔn ®¾c th¾ng
ë bÊt k× ho¹t ®éng nµo còng x¶y ra rñi ro ,rñi ro lu«n lu«n tån t¹i trong
ho¹t ®éng kinh doanh, v× thÕ mäi chñ thÓ kinh doanh lu«n ph¶i ®èi mÆt víi
rñi ro vµ chØ khi nµo chñ thÓ kinh doanh khèng chÕ vµ h¹n chÕ ®îc møc tèi
®a rñi ro cã thÓ x¶y ra th× h¹t ®éng kinh doanh míi tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Rñi
ro lu«n xuÊt hiÖn vµ lµm ¶nh hëng xÊu ®i, ngîc l¹i sù mong ®îi cña chu
thÓ kinh doanh.Rñi co kinh doanh lµ d rÊt nhiÒu nguyªn nh©n g©y ra bao
gåm rñi kh¸ch quan , rñi ro chñ quan. §iiªï cÇn nhÊt trong kinh doanh lµ
ngêi ta t×m mäi c¸ch khèng chÕ ®îc rñi ro chñ quan vµ gi¶m møc thiÓu
®îc tèi ®a hiÖt h¹i rñi ro kh¸ch quan ®Ó lµm Ýt ¶nh hëng tíi ho¹t ®éng
kinh doan, ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh vÉn ®îc tiÕp tôc vµ ph¸t triÓn.
§èi víi ng©n hµng còng vËy,trong viÖc kinh doanh tiÒn tÖ th× ®ã lµ
ho¹t ®éng rÊt dÔ x¶y ra rñi ro vµ thiÖt h¹i lµ rÊt lín do tiÒn ®îc cã mÆt ë
bÊt cø ho¹t ®éng nµo vµ ®îc lu©n chuyÓn qua rÊt nhiÒu ngêi. Trong ho¹t
®éng kinh doanh ng©n hµng thêng x¶y ra nh÷ng rñi ro nh: rñi ro tÝn
dông, rñi ro l·i suÊt, rñi ro thanh kho¶n, rñi ro tû gi¸ …nh÷ng rñi ro nµy rÊt
dÔ x¶y ra lµm t¸c ®éng g©y thiªt h¹i ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n
hµng.
1.1.2. Rñi ro tÝn dông
Trong ho¹t ®éng ng©n hµng th× ho¹t ®éng tÝn dông rÊt dÔ x¶y ra rñi ro
tÝn dông nhÊt v× ho¹t ®éng tÝn dông lµ ho¹t ®éng thêng xuyªn vµ chñ yÕu
nhÊt cña ng©n hµng.
B¶n chÊt cña tÝn dông lµ sù øng tiÒn tríc cña ng©n hµng cho ngêi
vay sau mét chu ki s¶n xuÊt hoÆc lu©n chuyÓn hµng ho¸ th× kh¸ch hµng míi
cã tiÒn tr¶ nî, do ®ã mµ ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n tham gia vµo mäi giai
®o¹n cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh,do ®ã mµ viÖc x¶y ra rñi ro rÊt ®Ï
v× nã ph¶i qua mét thêi gian nhÊt ®Þnh vµ qua nhiÒu giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt kinh doanh.
Cã rÊt nhiÒu quan ®iÓm rñi ro tÝn dông kh¸c nhau vµ khai niÖm rñi ro
tÝn dông lµ rÊt réng. Nhng cã thÓ nãi chung rñi ro tÝn dông lµ kh¶ n¨ng x¶y
5
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
NguyÔn ®¾c th¾ng
ra nh÷ng tæn thÊt mµ ng©n hµng ph¶i chÞu do kh¸ch hµng vay kh«ng tr¶
®óng h¹n, kh«ng tr¶ hoÆc kh«ng tr¶ ®Çy ®ñ vèn vµ l·i
Do thêi gian vµ ph¹m vi cña ®Ò tµi cã h¹n em xin phÐp ®ùîc nghiªn
cøu tËp chung vao rñi ro tÝn dông:
- Rñi ro mÊt vèn: lµ rñi ro kh«ng thu håi ®îc mét phÇn hay toµn bé vèn
- Rñi ro sai hÑn: lµ rñi ro kh«ng thu håi ®îc vèn ®óng h¹n
Rñi ro tÝn dông lµ kÕt qu¶ cña mèi quan hÖ gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch
hµng vay vèn, vi ph¹m ®Õn nguyªn t¾c tÝn dông chung, lµ tÝnh hoµn tr¶ vµ
thêi gian gay nªn sù mÊt lßng tin cña ng©n hµng víi ngêi vay vèn
1.2. T¸c ®éng cña rñi ro tÝn dông
Khi rñi ro tÝn dông x¶y ra sÏ lµm ¶nh hëng ®Õn rÊt nhiÒu chñ thÓ, ®Çu
tiªn lµ lµm ¶nh hëng xÊu tíi ng©n hµng sau ®ã lµ tíi nÒn kinh tÕ vµ ngêi
®i vay
1.2.1. §èi víi ng©n hµng
Ng©n hµng lµ ®èi tîng trùc tiÕp chÞu sù ¶nh hëng cña rñi ro tÝn
dông, ban ®Çu lµ ng©n hµng bÞ thiÖt h¹i vÒ tµi s¶n vµ sau ®ã lµ dÉn tíi sù mÊt
uy tÝn cña ng©n hµng, lµm cho ng©n hµng vÒ tÝnh lµnh m¹nh trong ho¹t
®éng ng©n hµng. Trªn møc ®ã lµ sù kh«ng tin vµo tiÒm lùc tµi chÝnh cña
ng©n hµng dÉn tíi rñi ro thanh kho¶n cã thÓ ®Èy ng©n hµng tíi bê vùc ph¸
s¶n vµ ®e do¹ sù æn ®Þng toµn bé hÖ th«ng ng©n hµng.
MÆt kh¸c khi kh¸ch hµng nh×n vµo t×nh h×nh nî qu¸ h¹n cña ng©n hµng
th× ngêi göi tiÒn cã thÓ ngi ngê vµ kh«ng göi tiÒn vµo ng©n hµng ®ã lµm
cho nguån vèn ng©n hµng gi¶m m¹nh vµ ngêi ®· göi tiÒn th× rut tiÒn ra ®Ó
gi vao ng©n hµng kh¸c v× ngi ngê vµo tiÒm lùc tµi chÝnh cña ng©n hµng
dÉn ®Õn nguån vèn cña ng©n hµng l¹i cµng gi¶m m¹nh h¬n.
§èi víi nh÷ng rñi ro võa ph¶i th× ¶nh hëng trùc tiÕp tíi lîi nhuËn
ng©n hµng bëi v× lîi nhuËn chñ yÕu cña ng©n hµng lµ tõ ho¹t ®éng tÝn dông,
khi rñi ro tÝn dông x¶y ra th× l·i tõ c¸c kho¶n cho vay cã nguy c¬ kh«ng thu
6
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
NguyÔn ®¾c th¾ng
håi vµ ®Ó kh¾c phôc rñi ro tÝn dông th× ng©n hµng ph¶i lËp quÜ dù phßng rñi
ro vµ ®îc tÝnh lµ chi phÝ cña ng©n hµng. ë møc ®é cao h¬n n÷a lîi nhuËn
kh«ng ®ñ bï ®¾p th× ph¶i dïng tíi vèn tù cã, ®iÒu nµy dÉn ®Õn lµm gi¶m
vèn tù cã cña ng©n hµng ¶nh hëng tíi qui m« ho¹t ®éng cña ng©n hµng.
1.2.2. §èi víi nÒn kinh tÕ x· héi
Khi rñi ro tÝn dông x¶y ra ë møc ®é võa ph¶i th× kh«ng chØ ng©n hµng
chÞu ¶nh hëng mµ ngêi ®i vay bÞ lµm ¨n thua lç ph¶i ph¸ s¶n ¶nh hëng
tíi lîi Ých kinh tÕ - x· héi dù tÝnh, n¹n thÊt nghiÖp t¨ng lªn, ¶nh hëng tíi
ngêi göi tiÒn kh«ng ®îc ®¶m b¶o nh tríc n÷a lµm cho nguån vèn ng©n
hµng gi¶m dÉn ®Õn ¶nh hëng xÊu vÒ ®Çu t më réng s¶n xuÊt kinh doanh
trong nÕnf kinh tÕ.
Cã thÓ nãi ng©n hµng lµ mét mÊu chèt quan träng trong nªn kinh tÕ
nhÊt lµ nh níc ta, mäi ho¹t ®éng kinh doanh ®Òu th«ng qua ng©n hµng
díi nhiÒu h×nh thøc c¶ trong vµ ngoµi níc, vµ dï lµ cã nh÷ng ng©n hµng
kh¸c nhau nhng mèi quan hÖ cña c¸c ng©n hµng lµ rÊt chÆt chÏ g¾n kÕt víi
nhau kh«ng thÓ thiÕu ®îc t¹o thanh mét hÖ thèng liªn kÕt víi nhau kh«ng
t¸ch rêi, v× vËy khi rØ tÝn dông cña mét ng©n hµng x¶y ra co nguy c¬ lµm
ng©n hµng ®ã ®æ vì sÏ lµm ¶nh hëng d©y chuyÒn ®Õn ng©n hµng kh¸c, mµ
hÇu nh hÕt c¸c chñ thÓ kinh tÕ ®Òu liªn quan chÆt chÏ ®Õn c¸c ng©n hµng sÏ
lµm rèi lo¹n toµn bé nÒn kinh tÕ, nh vËy rñi ro tÝn dông ë møc ®é lín lµ
mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm khñng ho¶ng kinh tÕ, ®a nÒn kinh tÕ ®i
lïi l¹i sau mÊy chôc n¨m.
1.2..2. §èi víi ngêi ®i vay
§èi víi ngêi ®i vay khi rñi ro tÝn dông x¶y ra th× c¸c chñ thÓ kinh tÕ
chñ yÕu dùa vµo nguån vèn ng©n hµng th× sÏ bÞ gi¶m hoÆc mÊt nguån vèn
®Çu t vµ më réng qui m«, nhÊt lµ ¶nh hëng tíi tÝnh liªn tôc cña qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt cã thÓ g©y ®Õn ph¸ s¶n doanh nghiÖp. §èi víi chñ thÓ kinh doanh
g©y ra rñi ro tÝn dông th× mÊt ®i h¼n nguån vèn tõ ng©n hµng ®ã vµ gÇn nh
7
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
NguyÔn ®¾c th¾ng
kh«ng thÓ ®i t×m ®îc nguån vèn kh¸c trong nÒn kinh tÕ v× kh«ng cßn uy
tÝn trong kh¶ n¨ng tr¶ nî.
2. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông cña ng©n hµng th¬ng m¹i
2.1. Nguyªn nh©n kh¸ch quan
2.1.1. M«i trêng ph¸p lÝ
§ã lµ c¸c v¨n b¶n, qui ®Þnh, chÝnh s¸ch cña nhµ níc thay ®æi bÊt
thêng lµm tæn thÊt nÆng nÒ ®Õn c¸c chñ thÓ kinh doanh, lµm thay ®æi ®Õn
kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh nh thÕ sÏ lµm cho doanh nghiÖp mÊt kh¶
n¨ng tr¶ nî ®óng h¹n hay kh«ng ttr¶ nî ®îc khi ®ã ng©n hµng sÏ kh«ng
thu håi ®îc vèn dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông.
Ngoµi ra c¸c chÝnh s¸ch quy dÞnh cña ph¸p luËt cßn cha chÆt chÏ t¹o
ra nh÷ng khe hë cho doanh nghiÖp thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng phi ph¸p g©y ra
nh÷ng rñi ro tæn thÊt lín cho ng©n hµng. §Æc biÖt lµ sù thiÕu ®ång bé,
chång chÐo gi÷a c¸c qui ®Þnh vµ v¨n b¶n díi luËt cña c¸c bé nghµnh kh¸c
nhau ®Ó ®iÒu kiÖn kinh doanh vµ ho¹t ®éng kinh doanh g©y nªn c¸c tæn thÊt
tÝn dông cña ng©n hµng.
2.1.2. C¸c yÕu tè thÞ trêng
T×nh h×nh diÔn biÕn trong níc c¶ vÒ kinh tÕ lÉn chÝnh trÞ ®Òu t¸c
®éng ®Õn rñi ro tÝn dông mét c¸ch ®¸ng kÓ. §èi víi nh÷ng thêi k× kinh tÕ
khñng ho¶ng suy tho¸i th× viÖc s¶n xuÊt ®×nh trÖ, hay ph¸ s¶n g©y nªn rñi
ro tÝn dông rÊt lín.
Ngoµi ra t×nh h×nh chÝnh trÞ an ninh bÊt æn sÏ lµm cho t×nh h×nh kinh
tÕ rèi lo¹n, ngêi kinh doanh sÏ kh«ng gi¸m kinh doanh g©y nªn rñi ro tÝn
dông.
Sù biÕn ®éng kh¸ lín cña tû gi¸ hèi ®o¸i, l·i suÊt, cung cÇu…còng
g©y nªn rñi ro tÝn dông lín.
8
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
NguyÔn ®¾c th¾ng
Nh÷ng nguyªn nh©n vÒ tù nhiªn nh thien tai, lò lôt,®éng ®Êt…g©y
cho thiÖt h¹i rÊt nÆng nÒ vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c dù ¸n lµm
cho rñi ro tÝn dông lµ rÊt ®¸ng kÓ.
2.2. Nguyªn nh©n chñ quan
2.2.2. Tõ phÝa kh¸ch hµng
Rñi ro tÝn dông thêng xuyªn vµ chñ yÕu nhÊt lµ do tõ phia kh¸ch
hµng. ViÖc kh¸ch hµng kh«ng tr¶ ®îc nî vay cã thÓ lµ do nhiÒu nguyªn
nh©n nh cè t×nh kh«ng tr¶, hoÆc bÊt lùc kh«ng tr¶ ®îc, gÆp khã kh¨n
trong kinh doanh…
- §èi víi kh¸ch hµng lµ nh÷ng c¸ nh©n thêng kh«ng tr¶ ®îc nî vay do cã
thu nhËp kh«ng æn ®Þnh, kh«ng cã viÖc lµm thêng xuyªn, ho¶ ho¹n, cè
t×nh sö dông vèn sai môc ®Ých…khi gÆp ph¶i nh÷ng trêng hîp nµy ng©n
hµng rÊt khã ®ßi nî vµ phøc t¹p.
- §èi víi kh¸ch hµng lµ doanh nghiÖp, c¸c tr choc kinh tÕ th× nguyªn nh©n
chñ yÕu dÉn tíi rñi ro tÝn dông thêng lµ do l·nh ®¹o doanh nghiÖp, rñi ro
®¹o ®øc, sö dông vèn sai môc ®Ých, qu¶n lÝ vèn kh«ng hîp lÝ…
+ Tr×nh ®é cña ngêi l·nh ®¹o, ®iÒu hµnh kÐm hiÖu qu¶, kh«n guy tÝn
trong giíi kinh doanh, thiÕu s¸ng suèt vµ chñ ®éng trong qua tr×nh ra quyÕt
®Þnh trong s¶n xuÊt kinh doanh, khi gÆp t×nh huèng khã kh¨n kh«ng xoay
së ®îc dÉn ®Õn doanh nghiÖp bÞ thua lç ph¸ s¶n.
+ Qu¶n lÝ vèn kh«ng hîp lÝ dÉn ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña nh÷ng thêi
k× thÊp g©y nªn kh«ng tr¶ ®îc do vèn cña doanh nghiÖp bÞ chiÕm dông lín
do ®ã ®Õn h¹n kh«ng tr¶ nî ®óng h¹n cho ng©n hµng.
+ GÆp khã kh¨n trªn thÞ trêng cung cÊp nguyªn vËt liÖu hoÆc thÞ trêng
tiªu thô s¶n phÈm sÏ lµm gi¸ thµnh t¨ng cao kh«ng thu ®îc lîi nhuËn dù
kiÕn hay bÞ kÐo dµi thêi gian do ®ã kh¸ch hµng kh«ng tr¶ ®îc nî cho ng©n
hµng ®ñ vµ ®óng h¹n.
+ Do t×nh tr¹ng tham nhòng, gian lËn diÔn ra trong néi bé doanh nghiÖp
chñ yÕu lµ doanh nghiÖp quèc doanh lµm thiÖt h¹i lín ®Õn chÊt lîng ho¹t
®éng doanh nghiÖp.
9
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
NguyÔn ®¾c th¾ng
+ Rñi ro ®¹o ®øc, kh¸ch hµng cè t×nh lõa ®¶o chiÕm dông vèn cña ng©n
hµng qua nhiÒu h×nh thøc, thùc hiÖn c«ng ty ma, ho¸ ®¬n khèng …
Tãm l¹i nguyªn nh©n rñi ro tÝn dông chÝnh tõ phÝa kh¸ch hµng lµ viÖc lµm
¨n, kinh danh kÐm hiÖu qu¶, muèn duy tr× ho¹t l¹i tiÕp tôc vay vèn cña ng©n
hµng, chñ yÕu tr«ng chê vµo nguån vèn cña ng©n hµng do vèn tù cã cña
doanh nghiÖp lµ rÊt nhá.
2.2.2. Tõ phÝa ng©n hµng.
Nguyªn nh©n rñi ro tÝn dông tõ phÝa ng©n hµng lµ rÊt ®¸ng kÓ vµ quan
träng. ChÊt lîng c¸n bé kÐm, kh«ng ®ñ tr×nh ®é ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng hoÆc
®¸nh gi¸ kh«ng tèt,cè t×nh lµm sai…mÆt kh¸c nh©n viªn ng©n hµng ph¶i
tiÕp cËn víi nhiÒu nghµnh nghÒ, nhiÒu vïng thËm chÝ víi nhiÒu quèc gia do
®ã ®Ó cho vay tèt hä ph¶i am hiÓu kh¸ch hµng, lÜnh vùc mµ kh¸ch hµng
kinh doanh, m«i trêng mµ kh¸ch sèng, ph¶i cã kh¶ n¨ng dù b¸o c¸c vÊn ®Ò
liªn quan ®Õn ngêi vay… h¬n n÷a hä tiÕp xóc víi tiÒn b¹c th¬ng xuyªn
vµ khèi lîng lín dÔ bÞ ®ång tiÒn c¸m dç. Nh vËy ®Ó h¹n chÕ ®îc rñi ro
tÝn dông ë møc tèi ®a cÇm ph¶i ®µo t¹o vµ tù ®µo t¹o c¸n bé nh©n viªn tÝn
dông mét c¸ch liªn tôc vµ toµn diÖn c¶ vÒ häc vÊn vµ ®¹o ®øc.
Ngoµi ra chÝnh s¸ch cho vay cña ng©n hµng thiÕu râ dµng vµ kh«ng
phï hîp cña bä m¸y qu¶n lÝ nh chÕ ®é tÝn dông, c¸c quy ®Þnh vÒ thÕ
chÊp…Trong qua tr×nh ®· cho vay thiÕu sù gi¸m s¸t ho¹t ®éng kinh doanh,
qu¸ tin tëng vµo nh÷ng kh¸ch hµng quen..rÊt dÔ t¹o nªn rñi ro tÝn dông.
Cã thÓ thÊy nguyªn nh©n rñi ro tÝn dông xuÊt ph¸t tõ ng©n hµng lµ
nguyªn nh©n xuÊt ph¸t ®Çu tiªn dÉn ®Õn mét sè nguyªn nh©n kh¸c cña rñi
ro tÝn dông, do ®ã cÇn ph¶i chó träng ngay tõ kh©u xet duyÖt cho vay.
3. C¸c dÊu hiÖu nhËn biÕt rñi ro tÝn dông
- DÊu hiÖu dùa vµo c¸c ng©n hµng kh¸c cã thÓ ph¸t hiÖn ra kh¸ch hµng vay
ph¸t hµnh sÐc qu¸ sè d, khã kh¨n trong thanh to¸n l¬ng, sè d cña tµi
kho¶n tiÒn göi gi¶m liªn tôc, gia t¨ng nî th¬ng m¹i,thêng sö dông c¸c
nguån tµi trî ng¾n h¹n cho c¸c ho¹t ®éng trung dµi h¹n,chÊp nhËn tµi trî
10
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
NguyÔn ®¾c th¾ng
®¾t nhÊt, c¸c kho¶n ph¶i tr¶ t¨ng c¸c kho¶n ph¶u thu gi¶m, møc ®é vay
t¨ng, thanh to¸n chËm nî gèc vµ l·i, vay lín h¬n nhu cÇu…
- Dùa vµo th«ng tin tµi chÝnh kÕ to¸n nh chuÈn bÞ kh«ng ®µy ®ñ chËm trÔ,
tr× ho·n n«p b¸o c¸o tµi chÝnh hay tõ c¸c b¸o c¸o ®ã nhËn thÊy tû lÖ nî
t¨ng, hµng tån kho t¨ng, lîi nhuËn gi¶m…
4. C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh rñi ro tÝn dông
(1) NQH vµ tû lÖ NQH / Tæng d nî
(2) Nî khã ®ßi vµ tû lÖ Nî khã ®ßi / Tæng d nî
(3) TÝnh ®a d¹ng cña tµi s¶n
(4) T×nh h×nh tµi chÝnh vµ ph¬ng ¸n cña ngêi vay
(5) §¶m b¶o tiÒn vay
(6) Quan hÖ tÝn dông gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng
(7) M«i trêng ho¹t ®éng cña ngêi vay
Do thêi gian vµ møc ®é giíi h¹n cña chuyªn nªn chØ xÐt hai chØ tiªu chÝnh
vµ chñ yÕu: NQH vµ tû lÖ NQH / Tæng d nî, Nî khã ®ßi vµ tû lÖ Nî khã
®ßi / Tæng d nî
- NQH lµ kho¶n nî mµ kh¸ch hµng kh«ng tr¶ ®îc khi ®· ®Õn h¹n tho¶
thuËn trªn hîp ®ång.
- Nî khã ®ßi lµ kho¶n nî qu¸ h¹n ®· qu¸ mét k× gia h¹n nî.
- NQH / Tæng d nî
Tæng gi¸ trÞ NQH
Tû träng NQH =
X 100
Tæng d nî
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh 100 ®ång vèn cho vay cña ng©n hµng th× cã bao
nhiªu ®ång cha thu ®îc. Tû lÖ nµy cµng nhá cµng tèt
- Nî khã ®ßi / Tæng d nî
Tû träng nî khã
®ßi
Tæng gi¸ trÞ Nî khã ®ßi
X 100
=
Tæng d nî
11
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
NguyÔn ®¾c th¾ng
Tû lÖ nµy ph¶n ¸nh tæn thÊt trong ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng
- Nî khã ®ßi / NQH
Nî khã ®ßi
Tû träng =
X 100
NQH
Tû lÖ nµy ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ c«ng t¸c xö lÝ rñi ro tÝn dông cña ng©n
hµng, cho biÕt bao nhiªu NQH kh«ng xö lÝ ®îc.
C¸c chØ tiªu nµy cã liªn quan chÆt chÏ víi nhau vµ ph¶n ¸nh c¸c møc
®é rñi ro tÝn dông kh¸c nhau. §èi víi ng©n hµng viÖc kh¸ch hµng kh«ng tr¶
®óng h¹n cã liªn quan ®Õn thanh kho¶n: Chi phÝ gia t¨ng ®Ó tÝm nguån míi
®Ó chi tr¶ tiÒn göi vµ cho vay ®óng hîp ®ång
12
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
NguyÔn ®¾c th¾ng
Ch¬ng II. T×nh h×nh rñi ro tÝn dông t¹i ng©n
hµng ®Çu t vµ ph¸t triÓn lµo cai trong
nh÷ng n¨m gÇn ®©y
I. Kh¸i qu¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng tÝn dông t¹i Ng©n Hàng Đầu Tư Và
Phát Triển Lào Cai
1. Mét vµi nÐt s¬ lîc vÒ Ng©n Hàng Đầu Tư Và Phát Triển Lào Cai
1.1. Giai đoạn 1957-1976
Cùng với sự ra đời của ngân hàng kiến thiết VN 26/4/1957, trong 19
năm (1957-1976) ngân hàng kiến thiết Lào Cai đã cùng toàn hệ thống luôn
bám sát nhiệm vụ cơ bản là cung ứng kịp thời vốn NSNN dành cho XDCB
góp phần khôi phục và phát triển kinh tế ở Miền Bắc XHCN và hỗ trợ kịp
thời cho chiến trường Miền Nam.
1.2. Giai đoạn 1976-1990
Sau khi đất nước hoàn toàn giải phóng.Năm 1976,ngân Hàng Đầu Tư
Và Phát Triển Lào Cai Lào Cai, Yên Bái và Nghĩa Lộ được sáp nhập thµnh
chi nh¸nh Ng©n Hµng §Çu T Hoµng Liªn S¬n, tập thể chi nhánh ngân
hàng đầu tư Hoàng Liên Sơn đã nhanh chóng cùng hệ thống tài chính-tín
dụng hướng vào việc tạo ra những tiền đề vật chất để gia tăng không ngừng
tiềm lực kinh tế, từng bước mở rộng vốn, phục vụ tốt nhất cho sự nghiệp
phát triển kinh tế của địa bàn.
1.3. Giai đoạn 1991-1994
Thực hiện nghị quyết của Quốc Hội,10/1991 tỉnh Hoàng Liên Sơn
được tách thành 2 tỉnh Lào Cai và Yên Bái cùng với sự tái lập tỉnh, Ngân
Hàng Đầu Tư Và Phát Triển Lào Cai được thành lập lại theo quyết định số
134/QĐ ngày 30/08/1991 của thống đốc NH nhà nước VN và chính thức đi
vào hoạt động từ 01/10/1991.Tuy mới được thành lập,vừa phải khẩn trương
kiện toàn lại tổ chức bộ máy vừa phải nhanh chóng ổn định cơ sở vật chất
phục vụ hoạt động Ngân Hàng Đầu Tư Và Phát Triển Lào Cai đã nhanh
13
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
NguyÔn ®¾c th¾ng
chóng vươn lên đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ mới, đang từng bước xây
dựng hình thành một ngân hàng kinh doanh đa năng,tổng hợp,mở rộng hoạt
động cả trong và ngoài nước.Trong giai đoạn này do đất nước vừa bước ra
khỏi chiến tranh, còn nhiều hậu quả của chiến tranh để lại, đất nước còn
nghèo nàn lạc hậu nên Ngân Hàng Đầu Tư Và Phát Triển Lào Cai cùng với
toàn bộ hệ thống ngân hàng thực hiện nhiệm vụ chủ yếu là cấp phát, thanh
toán trên 300 tỷ đồng cho các công trình trên địa bàn tỉnh để khôi phục và
xây dựng mới cơ sở hạ tầng của tỉnh Lào Cai, bên cạnh đó ngân hàng cũng
thực hiện nhiệm vụ đẩy mạnh việc đầu tư vốn tín dụng theo kế hoạnh của
nhà nước đối với nhiều công trình kinh tế quan trọng của tỉnh, thường
xuyên đáp ứng đủ vốn ngắn hạn cho các đơn vị, tổ chức công tác thanh
toán, cung ứng đủ tiền mặt góp phần ổn định lưu thông tiền tệ trên địa bàn.
1.4. Giai đoạn cuối 1994 đến nay
Cuối 1994, sau khi bàn giao toàn bộ nhiệm vụ cấp phát vốn đầu tư xây
dựng cơ bản sang cho cục đầu tư và phát triển tỉnh, Ngân Hàng Đầu Tư Và
Phát Triển Lào Cai chuyển sang hoạt động như 1 NHTM, đây là bước
ngoặt đánh dấu thời kì đæi mới toàn diện, sâu sắc cùng toàn hệ thống
chuyển hẳn sang kinh doanh đa năng tổng hợp, chuẩn bị những tiền đề cần
thiết cho chiến lược phát triển bền vững trong những năm tiếp theo.
Để đáp ứng kịp thời nhu cầu về vốn đầu tư cho nền kinh tế,công tác nguån
vốn được đổi mới toàn diện.Bằng những giải pháp cụ thể, linh hoạt trong
tõng giai đoạn như: Mở rộng mạng lưới huy động, hình thức phục vụ khách
hàng, đưa ứng dụng công nghệ tin học vào nghiệp vụ, làm tốt công tác
tuyên truyền,quảng cáo tiếp thị…chỉ sau 6 năm (1995-2001) tổng nguồn
vốn đạt mức 200 tỷ 120 triệu (tăng 5 lần so với năm 1994)riêng vốn tự huy
động đạt 122 tỷ 520 triệu (tăng gấp 11 lần so với năm 1994),từ chỗ nguồn
vốn cho vay hoàn toàn phụ thuộc vào nguồn tiền gửi của các tổ chức kinh
tế ,nguồn cấp phát tạm thời nhàn rỗi thì đến cuối 2001 Ngân Hàng Đầu Tư
Và Phát Triển Lào Cai đã từng bước cân đối để chủ động tăng trưởng tín
14
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
NguyÔn ®¾c th¾ng
dụng đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh và phát triển
kinh tế xã hội trên địa bàn tỉnh.
Hoạt động tín dụng và dịch vụ từ 1995 đến nay cũng được tích cực đổi
mới theo hướng an toàn vững chắc,thúc đảy sản xuất và lưu thông hàng
hoá. Phục vụ có hiệu quả cho đầu tư phát triển kinh tế của tỉnh.Với kinh
nghiệm trong thẩm định và cho vay các trương trình,dự án trung và dài hạn,
Ngân Hàng Đầu Tư Và Phát Triển Lào Cai đã nhanh chóng khẳng định vị
thế chủ đạo trong lĩnh vực đầu tư và phát triển. Trong giai đoạn 1995-2001
chi nhánh đã tích cực huy động các nguồn vốn nhàn rỗi, tranh thủ sự hỗ trợ
của NHTW để đầu tư 114 tỷ 332 triệu đồng vốn trung và dài hạn cho trên
40 dự án thuộc các ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh,các dự án đổi mới thiết
bị sản xuất của các DN. Nhiều dự án như: nhà máy xi măng, nhà máy gạch
tuynen, dây chuyền thiết bị vận tải, dây chuyển tuyển đồng, phát triển vùng
chề nguyên liệu, thiết bị thi công của các đơn vị…đã nhanh chóng đi vào
hoạt động,cung ứng sản phẩm và dịch vụ đáp ứng kịp thời yêu cầu phát
triển sản xuất và đời sống. Bên cạnh nhiệm phục vụ đầu tư phát triển,
Ngân Hàng Đầu Tư Và Phát Triển Lào Cai cũng đã thường xuyên đáp ứng
tốt nhu cầu vay vốn ngắn hạn của các tổ chức và cá nhân với tổng doanh số
lên tới 921 tỷ 665triệu tính đến 2001, tổng dư nợ cho vay tại Ngân Hàng
Đầu Tư Và Phát Triển Lào Cai đạt mức 161 tỷ 353 triệu đồng tăng gấp 5,7
lần so với năm 1994 trong đó:
+ Cho vay khu vực kinh tế quốc doanh
: 78 tỷ 215 triệu (49%)
+ Cho vay khu vực ngoài quốc doanh
: 83 tỷ 138 triệu (51%)
Trong đầu tư vốn tín dụng, ngoài việc thực hiện đúng chính sách
khuyến khích phát triển đối với các thành phần kinh tế của đảng và nhà
nước, chi nhánh đã đặc biệt coi trọng việc đầu tư cho những ngành, những
lĩnh vực trọng điển nhằm khai thác tiềm năng thế mạnh của tỉnh. Đồng vốn
ngân hàng cùng với sự nỗ lực đi lên của các DN đã tạo ra động lực góp
15
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
NguyÔn ®¾c th¾ng
phần thúc đẩy sản xuất phát triển, giải quyết công ăn việc làm, cải thiện đời
sống cho hàng ngàn lao động.
Không dừng lại ở các sản phẩm truyền thống, với phương châm “kinh
doanh đa năng tổng hợp” nhằm phục vụ tốt nhất cho khách hàng và tăng
trưởng doanh lợi cho mình, chi nhánh đã phát triển nhiều dịch vụ mới với
công nghệ ngân hàng hiện đại. Từ chỗ trong những năm đầu nguồn thu chủ
yếu tập trung vào hoạt động tín dụng thì đến cuối 2001 thu dịch vụ đã
chiếm đáng kể trong cơ cấu thu nhập (28%). Các dịch vụ mới như chuyển
tiền nhanh qua mạng vi tính, bảo lãnh, bảo hiểm thiết bị…với chất lượng
tốt đã đem lại sự yên tâm, tin tưởng của mọi đối tượng khách hàng.
Ngân Hàng Đầu Tư Và Phát Triển Lào Cai đã mạnh dạn đưa công
nghệ mới vào hoạt động nên công tác nghiệp vụ và quan lí đã được đôi mới
căn bản theo hướng áp dụng công nghệ hiện đại, giảm bớt lao động thủ
công nặng nhọc. Sau 12 năm tích cực cùng toàn hệ thống thực hiện đề án
xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho hiện đại hoá công nghệ đến nay tại
Ngân Hàng Đầu Tư Và Phát Triển Lào Cai đã có một mạng cục bộ với trên
20 giàn máy vi tính hiện đại. Qui trình quản lí, nghiệp vụ không ngừng
được đổi mới và hoàn thiện,các phần mềm tin học có mặt trong hoạt động
quản lí va hầu hết các phần hành nghiệp vụ cơ bản (kế toán-thanh toán ,huy
đọng vốn,ín dụng…).
Cùng với việc đẩy mạnh tăng trưởng nguồn vốn, tín dụng,dịch vụ…Ngân
Hàng Đầu Tư Và Phát Triển Lào Cai thường xuyên coi trọng công tác kiểm
tra,kiểm soát toàn diện các mặt hoạt động,hạn chế thấp nhất những rủi ro
trong kinh doanh.Liên tục trong 13 năm qua,chất lượng hoạt động không
ngừng được nâng cao,đảm bảo hiệu quả và an toàn:nợ quá hạn dưới 1%,
kinh doanh có lãi, hoàn thành tốt nghĩa vụ với NSNN và đảm bảo đời sống
cho người lao động.
16
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
NguyÔn ®¾c th¾ng
2. T×nh h×nh ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n Hàng Đầu Tư Và Phát
Triển Lào Cai
2.1. Ho¹t ®éng huy ®éng vèn
ë bÊt k× ng©n hµng nµo th× viÖc thu hót vèn lµ ho¹t ®éng rÊt quan
träng, lµ c¬ së ®Óc ho c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña ng©n hµng. Nguån vèn cña
ng©n hµng mang tÝnh chÊt nh mét ®Çu vµo vµ lµ chi phÝ chÝnh cña ng©n
hµng do ®ã cÇn ph¶i cã mét c¬ cÊu vèn hîp lÝ ®Ó tr¸nh bÞ qu¸ thõa hay thiÕu
vèn sÏ ¶nh hëng lín ®Õn ng©n hµng.
§èi víi Ng©n Hàng Đầu Tư Và Phát Triển Lào Cai ho¹t ®éng huy
®éng vèn ngµy cµng më réng vµ cã nhiÒu nguån ®îc huy ®éng ë nhiÒu
lÜnh vùc vµ tÇng líp d©n c t¹o nªn cho ng©n hµng cã mét nguån vèn rÊt ®a
d¹ng phï hîp víi dù ph¸t triÓn cña tØnh. TÝnh tõ nh÷ng n¨m tríc n¨m 1992
th× nguån vèn cña ng©n hµng chñ yÕu lµ tr«ng chê vµo nguån vèn cña ng©n
hµng cÊp trªn th× nay nay nguån vèn chñ yÕu vµ t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m
chøng tá ng©n hµng cã nh÷ng nguån rÊt æn ®Þnh vµ ngµy cµng më réng
®îc nguån tù huy ®éng. Ng©n hµng ®· thu hót ®îc nhiÒu kh¸ch hµng cã
nguån vèn më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng víi ®iÒu kiÖn thñ tôc nhanh gän ®¬n
gi¶n, thùc hiÖn nhiÒu chiÕn lîc kh¸ch hµng, n©ng cao chÊt lîng huy
®éng. TÝnh ®Õn cuèi n¨m 2003 tæng nguån vèn huy ®éng ®¹t 444tû 406triÖu
(t¨ng gÊp 10 lÇn so n¨m 1994) riªng vèn tù huy ®éng ®¹t 219tû 968 triÖu (
t¨ng gÊp 22 lÇn so víi n¨m 1994). Víi sù t¨ng trëng vÒ nguån vèn mét
c¸ch cã hiÖu qu¶, ng©n hµng ®· thùc hiÖn ®îc kÕ ho¹ch nguån vèn trung
¬ng giao, l¹i võa ®¶m b¶o mét nguån vèn dåi dµo ®¸p øng cho ho¹t kinh
doanh tÝn dông cña ng©n hµng.
17
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
NguyÔn ®¾c th¾ng
B¶ng 1 : T×nh h×nh sö dông vèn tù huy ®éng cña ng©n hµng
ChØ tiªu
1. Cho vay ng¾n h¹n
-D nî VL§
-D nî vay tiªu dïng
2. Cho vay trung-dµi
h¹n
-D nî theo dù ¸n
-D nî CBCNV
Tæng d nî
Năm 2001
Tû
Doanh
träng
sè
(%)
87 733
64,44
85 145
62,54
2 588
1,9
Doanh
sè
193 643
188 709
4 934
48 407
38 359
10 047
136 139
81 414
71 170
10 244
27 505
35,56
28,17
7,38
100
N¨m 2002
Tû
träng
so n¨m
(%)
2001(%)
70,4
120,72
68,61
121,63
1,8
90,64
29,6
25,9
3,7
100
68,19
85,53
1,96
102,04
N¨m 2003
Tû
doanh
träng So n¨m
sè
(%) 2002(%)
288 034 77,4
48,74
284 146 76,4
50,57
3 887
1,05
-21,21
83 889
77 705
6 184
371 923
22,6
20,9
1,7
100
Nguån vèn tù huy ®éng chiÕm 49,5% trong tæng nguån vèn t¹i n¨m
2003, t¨ng 63,734tû so n¨m 2002. Víi mét nguån vèn t huy ®éng t¹i Ng©n
Hàng Đầu Tư Và Ph¸t Triển Lào Cai th× tû lÖ chiÕm 49,5% lµ mét con sè
kh¸ tèt thÓ hiÖn kh¶ n¨ng t huy ®éng rÊt cao,chÊt lîng trong c«ng t¸c thu
hut vèn tèt.
§èi víi tiÒn göi cña c¸c tæ choc kinh tÕ ®îc coi lµ nguån chñ yÕu víi
chi phÝ thÊp vµ thùc hiÖn ®îc viÖc kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp,
®¶m b¶o an toµn vèn cho vay, ng©n hµng ®· øng dông mét l·i suÊt hîp lÝ,
kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh gän cã hiÖu qu¶ ®· lµm cho nguån vèn nµy t¨ng
lªn ®¸ng kÓ, n¨m 2002 t¨ng 10,6% so 2001 th× ®Õn n¨m 2003 nguån vèn
nµy t¨ng lªn 39,1% so n¨m 2002 vµ t¨ng 53,8% so n¨m 2001.
§èi víi nguån tiÒn göi tiÕt kiÖm cña d©n c ®Õn n¨m 2002 cha ®îc
chó träng lµm nguån nµy gi¶m ®¸ng kÓ nhng ®Õn n¨m 2003 ng©n hµng ®·
®Ò ra nhiÒu h×nh thøc huy ®éng nguån nhµ rçi cña d©n c víi l·i suÊt hÊp
dÉn, nhiÒu h×nh thøc tr¶ l·i ®· thu hót ®îc mét c¸ch ®¸ng kÓ lµm nguån
nµy t¨ng lªn ®Õn 3,935tû t¨ng 58,7% so n¨m 2002, t¨ng 25,85% so n¨m
2001.
§èi víi tiÒn göi kú phiÕu vµ tr¸i phiÕu cña d©n c do nhu cÇu vèn
trong nÒn kinh tÕ cña tØnh, c¸c nguån trªn cha ®ñ ®¸p øng, ng©n hµng ®·
huy ®éng b»ng ph¸t hµnh kú phiÕu vµ tr¸i phiÕu víi l·i suÊt phï hîp ®Ó thu
18
3,04
9,18
-39,63
35,2
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
NguyÔn ®¾c th¾ng
hót ®îc mét lînh vèn cßn thiÕu mµ l¹i chÞu mét chi phÝ tèi thiÓu, tr¸nh
thu hut thõa. Nh×n vµo b¶ng ta thÊy møc ®é ph¸t hµnh k× phiÕu vµ tr¸i phiÕu
rÊt phï hîp víi ng©n hµng lµ cÇn vèn trung vµ dµi h¹n, kú phiÕu chØ t¨ng
6,3% so n¨m 2002 trong khi ®ã tr¸i phiÕu t¨ng 1756,2% so n¨m 2002. §iÒu
nµy chøng tá n¨m 2003 nÒn kinh tÕ cña tØnh cã sù ®Çu t m¹nh vµo c¸c
c«ng tr×nh lín cÇn cã nguån vèn lín vµ dµi h¹n.
Qua nh÷ng sè liÖu vÒ t×nh h×nh huy ®éng vèn Ng©n Hàng Đầu Tư Và
Ph¸t Triển Lào Cai tuy cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n do tØnh vÉn cßn ®ang trong
t×nh tr¹ng b¾t ®Çu ®i lªn, c¸c c«ng tr×nh lín ®ang ®îc hinh thµnh do ®ã
viÖc cÇn vèn ®Ó ®µu t lµ rÊt lín nªn ng©n hµng vÉn ph¶i dùa vµo nguån ®i
vay lµ chñ yÕu, n¨m 2003 nguån ®i vay ®¹t 224 tû 438 triÖu t¨ng 31,02% so
n¨m 2002 chiÕm 50,5% tæng nguån vèn. Tuy nhiªn trong t×nh tr¹ng khã
kh¨n nh thÕ ng©n hµng ®· t×m mäi c¸ch tèi ®a nhÊt thu hót vèn trong tØnh
mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nguån vèn nhµn rçi trong d©n c, t¹o mét niÒm tin uy
tÝn vµ chÊt lîng phôc vô kh¸ch ®Ó c¸c tæ choc c¸ nh©n ®Õn víi ng©n hµng.
N¨m 2003 ®¹t 219tû 98 triÖu xÊp xØ b»ng nguån vèn ®i vay chiÕm 49,5% so
tæng nguån vèn, nh÷ng nç lùc vµ chÊt lîng huy ®éng vèn cña ng©n hµng lµ
rÊt ®¸ng kh©m phôc, gãp phÇn chñ lùc ®a nÒn kinh tÕ cña tØnh trªn ®µ ph¸t
triÓn, khai th¸c ®îc mäi tiÒm n¨ng vèn cã cña tØnh mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt.
2.3. Ho¹t ®éng sö dông vèn
TÊt c¶ mäi ho¹t ®éng cña ng©n hµng ®Òu dïng cho môc ®Ých cuèi cïng
lµ cho vay, ho¹t ®éng sö dông vèn lµ viÖc kinh doanh chÝnh cña ng©n hµng,
cã thÓ nãi ®©y lµ s¶n phÈm cña ng©n hµng nh»m t¹o nªn lîi nhuËn chñ yÕu.
BÊt kú mét doanh nghiÖp nµo kinh doanh lo¹i hµng ho¸ nµo ®Òu ph¶i t¹o
nªn lîi nhuËn > 0 th× míi tån t¹i vµ ph¸t triÓn. §èi víi ng©n hµng th× ho¹t
®éng sö dông vèn ®îc coi nh mét s¶n phÈm ®Çu ra nh»m thu mét kho¶n
bï ®¾p ®îc nh÷ng chi phÝ vµ ph¶i chªnh ra mét kho¶n > 0 gäi lµ lîi nhuËn
ng©n hµng trong kinh doanh tÝn dông.
19
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
NguyÔn ®¾c th¾ng
B¶ng 2 : C¬ cÊu ®Çu t tÝn dông theo thêi gian
§¬n vÞ: triÖu ®ång
Năm 2001
Doanh
sè
Tû
träng
(%)
87 733
-D nî VL§
-D nî vay tiªu
dïng
2. Cho vay
trung-dµi h¹n
-D nî theo dù
¸n
N¨m 2002
N¨m 2003
Doanh
sè
Tû
träng
(%)
so n¨m
2001(%)
doanh
sè
64,44
193 643
70,4
120,72
288 034
77,4
48,74
85 145
62,54
188 709
68,61
121,63
284 146
76,4
50,57
2 588
1,9
4 934
1,8
90,64
3 887
1,05
-21,21
48 407
35,56
81 414
29,6
68,19
83 889
22,6
3,04
38 359
28,17
71 170
25,9
85,53
77 705
20,9
9,18
-D nî CBCNV
10 047
7,38
10 244
3,7
1,96
6 184
1,7
-39,63
Tæng d nî
136 139
100
27 505
100
102,04
371 923
100
35,2
ChØ tiªu
1. cho vay ng¾n
h¹n
Tû
träng So n¨m
(%) 2002(%)
Nh×n vµo b¶ng 2 ta thÊy nguån vèn cña ng©n hµng dïng cho ®Çu t
ng¾n h¹n lµ chñ yÕu,tû träng d nî qu¸ h¹n ®Òu cã xu híng t¨ng lªn ®¸ng
kÓ so tæng d nî .
N¨m 2003 d nî ng¾n h¹n ®¹t 288tû 34 triÖu chiÕm 77,4% so tæng d
nî t¨ng so 2002 lµ 48,74%. §iÒu nµy chøng tá nÒn kinh tÕ cña tØnh cha cã
nhiÒu dù ¸n rÊt lín, cã rÊt nhiÒu doanh nghiÖp võa vµ nhá h×nh thµnh,cÇn
mét lîng vèn kh«ng lín vµ nguån vèn cña ng©n hµng chñ yÕu ®¸p øng
phôc vô doanh nghiÖp mua nguyªn vËt liÖu, d nî vèn lu ®éng 284 tû 146
triÖu chiÕm 76,4% Tæng d nî t¨ng 50,57% so n¨m 2002.
D nî trung vµ dµi h¹n t¨ng m¹nh ë nh÷ng n¨m tríc, riªng n¨m 2002
®¹t 81tû 414 triÖu chiÕm 29,6% Tæng d nî t¨ng 68,19% so 2001 nhng
®Õn n¨m 2003 t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ lµ 3,04% so n¨m 2002.N¨m 2001 vµ
n¨m 2002 cã nhiÒu dù ¸n lín tèc ®é t¨ng kh«ng b»ng nh÷ng n¨m tríc theo
qui m« nguån vèn t¨ng, vµ ®Õn n¨m 2003 phÇn lín nguån vèn ®îc cÊp cho
c¸c doanh nghiÖp, dù ¸n ®· h×nh thµnh ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vèn trong ho¹t
®éng s¶n xuÊt. D nî vay theo dù ¸n ®¹t 77tû 705 triÖu t¨ng 9,18% so 2002
20
- Xem thêm -