Tài liệu Kế toán xác định kết quả tại công ty tnhh thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học hải sơn

Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Kế toán – Kiểm toán TÓM LƯỢC Nền kinh tế nước ta hiện nay đang phục hồi sau khủng hoảng, các doanh nghiệp đang ngày càng hoàn thiện mình để có thể hội nhập với nền kinh tế thế giới. Sự phát triển của toàn bộ nền kinh tế vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy tất cả các ngành, các lĩnh vực trong nền kinh tế phát triển Nhân tố quan trọng góp phần không nhỏ vào tiến trình phát triển chung của nền kinh tế đó là ngành công nghệ thông tin và Công ty TNHH thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn là một công ty hoạt động trong lĩnh vực công nghệ thông tin có uy tín tại khu vực tỉnh Ninh Bình. Khi nói đến hoạt động kinh doanh thì vấn đề hiệu quả kinh tế luôn được các doanh nghiệp quan tâm và chú trọng. Đây là sự so sánh giữa toàn bộ chi phí bỏ ra và kết quả thu lại được. Muốn làm được điều này đòi hỏi mỗi doanh nghiệp cần có những nhận thức và nhìn nhận một cách đúng đắn, chính xác về xu hướng của nền kinh tế để đưa ra những quyết định đảu tư có hiệu quả nhất. Xây dựng tổ chức công tác hạch toán kế toán khoa học hợp lý là một trong những cơ sở cung cấp thông tin quan trọng nhất cho việc ra quyết định chỉ đạo, điều hành hoạt động kinh doanh có hiệu quả. Công tác kế toán nói chung, và công tác kế toán xác định kết quả nói riêng là một công cụ hiệu quả để doanh nghiệp nắm bắt thông tin, tình hình hoạt động đáp ứng yêu cầu quản lý tại doanh nghiệp, từ đó đưa ra những quyết định điều chỉnh làm cho hoạt động kinh doanh có kết quả cao. Do đó, bổ sung, hoàn thiện hơn nữa công tác kế toán nói chung và công tác xác định kết qua nói riêng luôn là mục tiêu hàng đầu của các doanh nghiệp. Nhận thức được tầm quan trọng của công tác kế toán xác định kết quả kinh doanh, trong thời gian thực tập tại công ty với sự giúp đỡ của các cán bộ trong phòng kế toán và sự hướng dẫn của Thạc sĩ Trần Mạnh Tường em đã chọn đề tài: “kế toán xác định kết quả tại Công ty TNHH thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn” làm đề tài khoá luận tốt nghiệp. SV: Nguyễn Thanh Phương i Lớp: K7-HK1D2 Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Kế toán – Kiểm toán Nội dung chính của khoá luận gồm: - Phần mở đầu Chương I: Cơ sở lý luận của kế toán kết quả kinh doanh Chương II: Thực trạng kế toán kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn. Chương III: Các kết luận và đề xuất về kế toán kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn. Do thời gian thực tập không nhiều, tầm nhận thức còn mang nặng tính lý thuyết, chưa nắm bắt được nhiều kinh nghiệm thực tiễn, nên bài luận văn còn có những thiếu sót không thể tránh khỏi. Vì vậy em rất mong nhận được sự đóng góp chân thành của thầy cô giáo cũng như các cán bộ trong công ty TNHH thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn. SV: Nguyễn Thanh Phương ii Lớp: K7-HK1D2 Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Kế toán – Kiểm toán LỜI CẢM ƠN Xin chân trọng gửi lời cảm ơn sâu sắc đến thầy giáo Th.S Trần Mạnh Tường, người đã tận tình hướng dẫn em thực hiện và hoàn thành khoá luận này. Xin bày tỏ lòng biết ơn quý thầy cô giáo đã giảng dạy và đóng góp những ý kiến quý báu cho em trong quá trình học tập Xin chân thành cảm ơn Trường Đại học Thương Mại, Phòng đào tạo, Khoa Kế toán – Kiểm toán và toàn bộ cán bộ nhân viên trong Công ty công ty TNHH thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn đã tạo điều kiện cho em học tập và nghiên cứu. Cảm ơn những người thân yêu trong gia đình, ban bè đã động viên, giúp đỡ tôi trong thời gian học tập và thực hiện khoá luận này. Sinh viên thực hiện Nguyễn Thanh Phương SV: Nguyễn Thanh Phương iii Lớp: K7-HK1D2 Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Kế toán – Kiểm toán MỤC LỤC TÓM LƯỢC.............................................................................................................i LỜI CẢM ƠN..........................................................................................................ii MỤC LỤC............................................................................................................... iii DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ...................................................iv DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT..................................................................................v PHẦN MỞ ĐẦU......................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu..................................................................1 2. Muc tiêu cụ thể đặt ra cần giải quyết trong đề tài............................................1 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài.....................................................2 4. Phương pháp (cách thức) thực hiện đề tài.........................................................2 5. Kết cấu của khoá luận tốt nghiệp.......................................................................2 CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA KẾ TOÁN KẾT QUẢ KINH DOANH. .3 1.1. Cơ sở lý luận của kế toán kết quả kinh doanh...............................................3 1.1.1. Một số khái niện cơ bản.................................................................................3 1.1.2. Yêu cầu quản lý và nhiệm vụ kế toán xác định kết quả kinh doanh.............3 1.2. Nội dung của kế toán kết quả kinh doanh......................................................4 1.2.1. Nội dung và phương pháp xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp....................................................................................................................... 4 1.2.1.1. Kế toán kết quả kinh doanh trước thuế.........................................................4 1.2.1.2. Kế toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp................................................4 1.2.1.3. Kế toán kết quả kinh doanh sau thuế............................................................5 1.2.2. Kế toán kết quả kinh doanh theo quy định của chế độ kế toán hiện hành..........6 1.2.2.1. Chứng từ kế toán và trình tự luân chuyển chứng từ kế toán kết quả kinh doanh......................................................................................................................... 6 1.2.2.2. Tài khoản kế toán sử dụng............................................................................7 1.2.2.3. Kế toán các nghiệp vụ kinh tế chủ yếu..........................................................9 1.2.2.4. Sổ kế toán...................................................................................................12 CHƯƠNG II. THỰC TRẠNG KẾ TOÁN KẾT QUẢ KINH DOANH TAI CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI – KỸ THUẬT VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ TIN HỌC HẢI SƠN..................................................................................13 2.1. Tổng quan tình hình và ảnh hưởng của các nhân tố môi trường đến kế toán kết quả kinh doanh tai Công ty TNHH thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn...........................................................................13 2.1.1. Tổng quan về kế toán kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn.................................................13 SV: Nguyễn Thanh Phương iv Lớp: K7-HK1D2 Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Kế toán – Kiểm toán 2.1.1.1. Khái quát về công ty TNHH thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn........................................................................................................13 2.1.1.2. Cơ cấu kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH thương mại - kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn......................................................................16 2.1.1.3. Nội dung và phương pháp xác định kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH thương mại - kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn..............................17 2.1.2. Ảnh hưởng của các nhân tố môi trường đến kế toán xác kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn................................................................................................................... 18 2.1.2.1. Ảnh hưởng của các nhân tố môi trường bên ngoài.....................................18 2.1.2.2. Ảnh hưởng của các nhân tố môi trường nội tại Công ty.............................19 2.2. Thực trạng kế toán xác kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn............................................19 2.2.1. Chứng từ sử dụng.........................................................................................19 2.2.2. Tài khoản kế toán sử dung...........................................................................20 2.2.3. Trình tự kế toán............................................................................................20 2.2.4. Sổ sách kế toán sử dụng...............................................................................21 CHƯƠNG III: CÁC KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT VỀ KẾ TOÁN KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI – KỸ THUẬT VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ TIN HỌC HẢI SƠN...........................................21 3.1. Một số nhận xét về công tác kế toán kết quản kinh doanh tại Công ty TNHH thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn...........21 3.1.1. Những kết quả đã đạt được của Công ty trong công tác kế toán kết quả kinh doanh..............................................................................................................21 3.1.2. Những mặt hạn chế, tồn tại cần khắc phục và nguyên nhân......................22 3.2. Các đề xuất, kiến nghị về công tác kế toán kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn..................23 3.3. Điều kiện thực hiện.........................................................................................25 3.3.1. Điều kiện về phía Nhà nước...........................................................................25 3.3.2. Điều kiện về phía Công ty..............................................................................25 KẾT LUẬN..............................................................................................................1 TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................................1 PHỤ LỤC................................................................................................................. 2 SV: Nguyễn Thanh Phương v Lớp: K7-HK1D2 Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Kế toán – Kiểm toán DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ Tên bảng biểu, sơ đồ, hình vẽ Trang Sơ đồ 1.1. Quá trình xác định kết quả kinh doanh 8 Sơ đồ 2.1. Tổ chức bộ máy quản lý của Công ty TNHH thương mại – kỹ 20 thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn Sơ đồ 2.2. Tổ chức bộ máy kế toán của Công ty TNHH thương mại – kỹ 20 thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn Sơ đồ 2.3. Trình tự hach toán theo hình thức kế toán “Nhật ký chung” Bảng 2.1. Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty TNHH Hải Sơn năm 22 22 2010 và 2011. DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT SV: Nguyễn Thanh Phương vi Lớp: K7-HK1D2 Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Kế toán – Kiểm toán Ký hiệu viết tắt CCDV CP DN DT GTGT KH &CN LN NKCT NSNN SXKD TK TN TS TSCĐ Thuế TNDN Thuế TTĐB Thuế XK SV: Nguyễn Thanh Phương Từ viết tắt Cung cấp dịch vụ Chi phí Doanh nghiệp Doanh thu Giá trị gia tăng Khoa học và công nghệ Lợi nhuận Nhật ký chứng từ Ngân sách nhà nước Sản xuất kinh doanh Tài khoản Thu nhập Tài sản Tài sản cố định Thuế thu nhập doanh nghiệp Thuế tiêu thụ đặc biệt Thuế xuất khẩu vii Lớp: K7-HK1D2 Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Kế toán – Kiểm toán PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Trong các doanh nghiệp, xác định kết quả kinh doanh là việc so sánh giữa chi phí kinh doanh đã bỏ ra và thu nhập kinh doanh đã thu về trong kỳ. Kết quả của việc so sánh này, nếu thu nhập lớn hơn chi phí thi kết quả kinh doanh là lãi, thu nhập nhỏ hơn chi phí thì kết quả kinh doanh là lỗ. Viêc xác định kết quả kinh doanh thường được tiến hành vào cuối kỳ kinh doanh thường là cuối tháng ,cuối quý, cuối năm, tuỳ thuộc vào từng đặc điểm kinh doanh và yêu cầu quản lý của từng doanh nghiệp. Xác định kết quả kinh doanh là căn cứ quan trọng để đơn vị quyết định tiêu thụ hàng hoá nữa hay không. Xác định kết quả kinh doanh có ý nghĩa sống còn đối với doanh nghiệp. Kế toán trong các doanh nghiệp với tư cách là một công cụ quản lý kinh tế, thu nhận xử lý và cung cấp toàn bộ thông tin về tài sản và sự vận động của tài sản đó trong doanh nghiệp nhằm kiểm tra, giám sát toàn bộ hoạt động kinh tế, tài chính của doanh nghiệp, có vai trò quan trọng trong việc phục vụ công tác xác định kết quả kinh doanh của doanh nghiệp đó. Và yêu cầu đặt ra cho kế toán xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp để đạt hiệu quả cao nhất cũng là một vấn đề đáng được quan tâm. Xác định kết quả kinh doanh có vai trò vô cùng quan trọng không chỉ đối với doanh nghiệp mà còn đối với toàn bộ nền kinh tế quôc dân. Việc xác định chính xác kết quả kinh doanh là cơ sở xác định chính xác hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp đối vối Nhà nước thông qua việc nộp thuế, phí ,lệ phí vào ngân sách nhà nước, xác định cơ cấu chi phí hợp lý và sử dụng có hiệu quả cao số lợi nhuận thu được giải quyết hài hoà giữa các lợi ích kinh tế: Nhà nước, tập thể và các cá nhân người lao động. Qua quá trình nghiên cứu đề tài này giúp chúng ta nắm rõ hơn về tình hình hoạt động kinh doanh của Công ty, đánh giá được hiệu quả hoạt động kinh doanh của Công ty, xem xét việc thực hiện hệ thống kế toán nói chung, kế toán xác định kết quả kinh doanh nói riêng tại Công ty như thế nào, việc hạch toán đó có khác so với những gì đã học được ở trường đại học hay không? Qua đó củng cố những kiến thức đã học và rút ra những kinh nghiệm giúp cho công tác sau này. SV: Nguyễn Thanh Phương 1 Lớp: K7-HK1D2 Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Kế toán – Kiểm toán Từ những nhận thức đó, trong thời gian thực tập tại Công ty TNHH thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn, em đã chọn đề tài: “ Kế toán kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn” làm đề tài khoá luận tốt nghiệp cho mình. 2. Muc tiêu cụ thể đặt ra cần giải quyết trong đề tài - Hệ thống hoá lý luận về kế toán kết quả kinh doanh - Phân tích và đánh giá thực trạng kế toán kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn. - Củng cố kiến thức, đúc rút kinh nghiệm cho bản thân và đưa ra những kiến nghị, giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống kế toán kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài 3.1. Đối tượng nghiên cứu: Công tác kế toán kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn. 3.2. Phạm vi nghiên cứu: - Về không gian: tại Công ty TNHH thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn. - Về thời gian: trong suốt thơi gian thực tập từ 08 ngày 03 tháng năm 2013 tới ngày 20 tháng 04 năm 2013 - Về nguồn số liệu: số liệu trên sổ sách kế toán và các báo cáo tài chính của công ty năm 2010 và 2011. 4. Phương pháp (cách thức) thực hiện đề tài. 4.1. Phương pháp thu thập dữ liệu. + Phương pháp điều tra: Đối với phương pháp điều tra, trước hết phải xác định đề tài nghiên cứu là gì, nội dung của đề tài được những dữ liệu phục vụ cho việc viết chuyên đề này em đã sử dụng phương pháp điều tra chuẩn bị các câu hỏi trong phiếu điều tra khảo sát. Các câu hỏi trong phiếu điều tra chủ yếu là dạng câu hỏi đúng sai, có sẵn câu trả lời để người được điều tra lựa chọn. + Phương pháp phỏng vấn: Để có thông tin sâu sát hơn về tình hình kế toán kết quả kinh doanh tại công ty, em có cuộc phỏng vấn, trao đổi với chị Phạm Thị SV: Nguyễn Thanh Phương 2 Lớp: K7-HK1D2 Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Kế toán – Kiểm toán Phúc kế toán trưởng công ty. Việc tiến hành phỏng vấn đã đưa ra được những thông tin rất thiết yếu và cần thiết cho việ nghiên cứu vấn đề tại công ty. + Phương pháp tổng hợp số liệu: Với những số liệu kế toán trên sổ sách, chứng từ, hoá đơn của công ty ta sẽ tổng hợp lại để có những số liệu cần thiết cung cấp cho việc nghiên cứu và viết chuyên đề. Những số liệu này sẽ là minh chứng và làm rõ hơn những nghiệp vụ kế toán trong kế toán kết quả kinh doanh tại công ty TNHH thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ Hải Sơn. 4.2. Phương pháp phân tích dữ liệu: Sau khi đã thu thập được các dữ liệu về công tác kế toán kết quả kinh doanh tại công ty TNHH thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ Hải Sơn, em đã tiến hành phân tích các dữ liệu đó để làm sáng tỏ vấn đề nghiên cứu bằng phương pháp tổng hợp thủ công. Từ đó đưa ra những đánh giá, nhận xét về công tác kế toán xác định kết quả kinh doanh tại Công ty để thấy được những ưu, khuyết điểm của hệ thống kế toán tại đó, đồng thời đưa ra một số kiến nghị nhằm góp phần hoàn thiện hệ thống kế toán về xác định kết quả kinh doanh để hoạt động kinh doanh của Công ty ngày càng có hiệu quả. 5. Kết cấu của khoá luận tốt nghiệp Kết cấu khoá luận gồm: Phần mở đầu Chương I: Cơ sở lý luận của kế toán kết quả kinh doanh Chương II: Thực trạng kế toán kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn. Chương III: Các kết luận và đề xuất về kế toán kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH thương mại – kỹ thuật và phát triển công nghệ tin học Hải Sơn. SV: Nguyễn Thanh Phương 3 Lớp: K7-HK1D2 Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Kế toán – Kiểm toán CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA KẾ TOÁN KẾT QUẢ KINH DOANH 1.1. Cơ sở lý luận của kế toán kết quả kinh doanh. 1.1.1. Một số khái niện cơ bản. - Kết quả kinh doanh là phần chênh lệch giữa doanh thu, thu nhập và chi phí của doanh nghiệp sau một kỳ hoạt động kinh doanh nhất định. Kết quả kinh doanh là lãi nếu doanh thu lớn hơn chi phí và ngược lại kết quả kinh doanh là lỗ nếu doanh thu nhỏ hơn chi phí. - Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu đươc trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh thông thường, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu, không bao gồm khoản vốn góp của cổ đông hoặc chủ sở hữu. - Giá vốn hàng bán là một chỉ tiêu tổng hợp phản ánh giá trị thực tế của sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ, bất động sản đầu tư đã tiêu thụ trong kỳ. - Chi phí là những khoản làm giảm lợi ích kinh tế trong kỳ kế toán dưới hình thức các khoản tiền chi ra, các khoản khấu trừ tài sản hoặc phát sinh các khoản nợ dẫn đến làm giảm vốn chủ sở hữu, không bao gồm khoản phân phối cho cổ đông hoặc chủ sở hữu. - Kết quả hoạt động kinh doanh là kết quả từ các hoạt động sản xuất kinh doanh, cung cấp dịch vụ và hoạt động tài chính của doanh nghiệp. - Kết quả hoạt động khác là kết quả từ các nghiệp vụ phát sinh không thường xuyên hoặc doanh nghiệp không dự kiến trước được như: thanh lý, nhượng bán TSCĐ, tài sản tổn thất… - Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp là tổng giá trị của thuế hiện hành và thuế hoãn lại được tính đến khi xác định lợi nhuận hoặc lãi, lỗ ròng của một kỳ. 1.1.2. Yêu cầu quản lý và nhiệm vụ kế toán xác định kết quả kinh doanh. - Yêu cầu quản lý: kế toán xác định kết quả kinh doanh phải được xác định một cách đúng đắn cho mỗi hoạt động của doanh nghiệp theo đúng quy định tài chính, kế toán hiện hành. - Nhiệm vụ của kế toán xác định kết quả kinh doanh: + Phản ánh, ghi chép đầy đủ, kịp thời, đúng đắn các khoản doanh thu, thu nhập, chi phí của từng hoạt động trong doanh nghiệp. SV: Nguyễn Thanh Phương 4 Lớp: K7-HK1D2 Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Kế toán – Kiểm toán + Tính toán, xác định chính xác chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp và giám sát tình hình thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước. + Xác định chính xác kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp + Cung cấp thông tin phục vụ lập báo cáo tài chính và phân tích kinh tế trong doanh nghiệp. 1.2. Nội dung của kế toán kết quả kinh doanh. 1.2.1. Nội dung và phương pháp xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp. 1.2.1.1. Kế toán kết quả kinh doanh trước thuế Kết quả kinh doanh là kết quả từ hoạt động kinh doanh và kết quả khác. - Kết quả hoạt động kinh doanh: Tuỳ theo chức năng, nhiệm vụ cụ thể của doanh nghiệp mà nội dung cụ thể của kết quả hoạt động kinh doanh có thể khác nhau. Trong doanh nghiệp thương mại là kết quả từ hoạt động bán hàng, trong doanh nghiệp sản xuất là k ếết quả từ hoạt động sản xuấết, tếu thụ sản phẩm. Ngoài ra trong các doanh nghi ệp còn có các nghi ệp v ụ khác nh ư cho vay, góp vốến, liến doanh…. cũng góp phấần t ạo nến kếết qu ả này. M ặc dù v ậy thì ph ương pháp chung xác định kếết quả hoạt động kinh doanh c ủa các doanh nghi ệp là giốếng nhau, c ụ th ể nh ư sau: Kết quả Lợi nhuận gộp Doanh hoạt động về bán hàng và thu hoạt kinh = + cung cấp dịch doanh Chi - phí tài động tài vụ CP bán hàng, - CP quản lý chính chính doanh nghiệp Trong đó: Lợi nhuận gộp về bán hàng và cung cấp dịch = vụ Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ Doanh thu Doanh thu Chiết Doanh thuần về bán bán hàng và khấu thu hàng hàng và cung cấp dịch vụ = cung cấp - thương dịch vụ mại - bán bị trả lại Trị giá vốn - hàng bán Giả m - giá hàng Thuế - TTĐB, thuế XK bán - Kếết quả khác được xác định như sau: SV: Nguyễn Thanh Phương 5 Lớp: K7-HK1D2 Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Kế toán – Kiểm toán Kết quả khác = Thu nhập khác C hi ph í kh ác Thu nhập khác: là những khoản thu nhập bất thường xảy ra ngoài sự tính của doanh nghiệp và không thường xuyên bao gồm: thu từ thanh lý nhượng bán, thu từ các khoản nợ khó đòi đã xử lý nay đã đòi được…. Chi phí khác: là khoản chi phí ngoài dự tính của doanh nghiệp và không thường xuyên như: chi phí thanh lý, nhượng bán, tiền phạt khi chậm thuế….. Cuốếi kỳ, kếế toán tổng hợp sốế liệu xác đ ịnh kếết qu ả kinh doanh tr ước thuếế thu nh ập doanh nghiệp. Kết quả kinh doanh trước thuế thu nhập doanh Kết quả hoạt = động kinh doanh + Kết quả khác nghiệp 1.2.1.2. Kế toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp Để tính kết quả kinh doanh, doanh nghiệp cần phải xét ảnh hưởng của chi phí thuế TNDN đến kết quả các hoạt động trước thuế TNDN. Thuế TNDN là một loại thuế trực thu đánh vào phần thu nhập của doanh nghiệp sau khi trừ đi các chi phí liên quan đến thu nhập của đơn vị. Chi phí thuế TNDN là tổng giá trị của thuế hiện hành và thuế hoãn lại được tính đến khi xác định lợi nhuận hoặc lãi, lỗ ròng của một kỳ. Thuế TNDN hiện hành là số thuế TNDN phải nộp tính trên thu nhập chịu thuế trong năm và thuế suất thuế TNDN hiện hành. Thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành phải nộp được xác định theo công thức sau: Thuế TNDN hiện hành = Thu nhập x Thuế suất phải nộp tính thuế thuế TNDN Trường hợp doanh nghiệp nếu có trích quỹ phát triển khoa học và công nghệ thì thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp được xác định như sau: SV: Nguyễn Thanh Phương 6 Lớp: K7-HK1D2 Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Kế toán – Kiểm toán Thuế TNDN hiện hành phải nộp = ( Thu nhập tính thuế Phần trích lập quỹ - KH&CN ) x Thuế suất thuế TNDN Thuế TNDN hoãn lại là loại thuế phát sinh khi cơ sở tính thuế khác giá trị ghi sổ của tài sản và công nợ. Thuế TNDN hoãn lại có thể là chi phí thuế hoặc thu nhập thuế. Trong đó, chi phí thuế TNDN hoãn lại là số thuế TNDN sẽ phải nộp trong tương lai phát sinh từ: + Ghi nhận thuế TNDN hoãn lại phải trả trong năm; + Hoàn nhập tài sản thuế thu nhập hoãn lại đã được ghi nhận từ các năm trước; + Thuế thu nhập hoãn lại phải trả được xác định trên cơ sở các khoản chênh lệch tạm thời chịu thuế phát sinh trong năm và thuế suất thuế thu nhập hiện hành; - Thu nhập thuế TNDN hoãn lại là khoản ghi giảm chi phí thuế TNDN hoãn lại phát sinh từ: + Ghi nhận tài sản thuế thu nhập hoãn lại trong năm; + Hoàn nhập thuế thu nhập hoãn lại phải trả được ghi nhận từ các năm trước; 1.2.1.3. Kế toán kết quả kinh doanh sau thuế. Kếết quả kinh doanh sau thuếế được xác đ ịnh theo cống th ức sau: Kết quả các hoạt Kết quả kinh doanh sau thuế thu nhập doanh nghiệp = động kinh doanh trước thuế TNDN Chi phí Chi phí thuế - TNDN hiện hành - (+) thuế TNDN hoãn lại Quá trình xác định kết quả kinh doanh được khái quát qua sơ đồ 1.1. SV: Nguyễn Thanh Phương 7 Lớp: K7-HK1D2 Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Kế toán – Kiểm toán Sơ đồ 1.1: Quá trình xác định kết quả kinh doanh Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ Thu nhập khác Trị giá vốn hàng bán Lợi nhuận gộp về bán hàng và cung cấp dịch vụ Chi phí khác Doanh thu hoạt động tài chính Chi phí tài chính Chi phí bán hàng, Chi phí quản lý doanh nghiệp Kết quả hoạt động kinh doanh Kết quả hoạt động khác doanh Kết quả trước thuế Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành - (+) Chi phí thế TNDN hoãn lại (thu nhập thuế TNDN hoãn lại) Kết quả kinh doanh SV: Nguyễn Thanh Phương 8 Lớp: K7-HK1D2 Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Kế toán – Kiểm toán 1.2.2. Kế toán kết quả kinh doanh theo quy định của chế độ kế toán hiện hành. 1.2.2.1. Chứng từ kế toán và trình tự luân chuyển chứng từ kế toán kết quả kinh doanh * Chứng từ kế toán sử dụng: Kế toán xác định kết quả kinh doanh sử dụng chủ yếu các chứng từ tự lập như: Bảng tính kết quả hoạt động kinh doanh, kết quả khác, Tờ khai tạm tính thuế thu nhập doanh nghiệp, Tờ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp, Bảng xác định thuế thu nhập hoãn lại phải trả,… * Trình tự luân chuyển chứng từ kế toán. Chứng từ kế toán được thu thập và luân chuyển qua các bộ phận trong Doanh nghiệp theo một trình tự chung. Cuối kỳ kế toán căn cứ vào các chứng từ gốc đồng thời tập hợp số liệu trên các sổ kế toán của các tài khoản doanh thu, chi phí và các tài khoản khác có liên quan, tính toán và thực hiện các bút toán kết chuyển để xác định kết quả kinh doanh từ đó lập các chứng từ kế toán xác định kết quả như:Bảng tính kết quả hoạt động kinh doanh, kết quả khác, Tờ khai tạm tính thuế thu nhập doanh nghiệp, Tờ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp, Bảng xác định thuế thu nhập hoãn lại phải trả,… làm căn cứ ghi sổ kế toán. Kế toán tổng hợp số liệu trên các sổ kế toán lên các báo cáo và tập hợp chứng từ liên quan kẹp thành quyển và đưa vào lưu trữ. 1.2.2.2. Tài khoản kế toán sử dụng. Kế toán xác định kết quả kinh doanh sử dụng các TK kế toán chủ yếu sau: - Tài khoản 911 – Xác định kết quả kinh doanh: Được dùng để xác định và phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh và các hoạt động khác của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán năm. Kết cấu và nội dung của tài khoản 911: Bên Nợ: - Trị giá vốn của sản phẩm, hàng hoá, bất động sảm đầu tư và dịch vụ đã bán; - Chi phí hoạt động tài chính, chi phí thuế TNDN và chi phí khác; SV: Nguyễn Thanh Phương 9 Lớp: K7-HK1D2 Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Kế toán – Kiểm toán - Chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp; - Kết chuyển lãi. Bên Có: - Doanh thu thuần về số sản phẩm, hàng hoá, bất động sản đầu tư và dịch vụ đã bán trong kỳ; - Doanh thu hoạt động tài chính, các khoản thu nhập khác và khoản ghi giảm chi phí thuế TNDN; - Kết chuyển lỗ. Tài khoản 911 không có số dư cuối kỳ. - TK 421 – Lợi nhuận chưa phân phối: Dùng để phản ánh số lợi nhuận sau thuế TNDN hay số lỗ từ các hoạt động và tình hình phân chia lợi nhuận sau thuế hoặc xử lý lỗ của doanh nghiệp. Bên Nợ: - Số lỗ về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp; - Trích lập các quỹ của doanh nghiệp; - Chia cổ tức, lợi nhuận cho các cổ đông, cho các nhà đầu tư, các bên tham gia liên doanh; - Bổ sung nguồn vốn kinh doanh; - Nộp lợi nhuận lên cấp trên. Bên Có: - Số lợi nhuận thực tế của hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ; - Số lợi nhuận cấp dưới nộp lên, số lỗ của cấp dưới được cấp trên cấp bù; - Xử lý các khoản lỗ về hoạt động kinh doanh. Tài khoản 421 có thể có số dư Nơ hoặc số dư Có. Số dư bên Nợ: Số lỗ hoạt động kinh doanh chưa xử lý. Số dư bên Có:Số lợi nhuận chưa phân phối hoặc chưa sử dụng. Tài khoản 421 - Lợi nhuận chưa phân phối, có 2 tài khoản cấp 2: + Tài khoản 4211 - Lợi nhuận chưa phân phối năm trước: Phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh, tình hình phân chia lợi nhuận hoặc xử lý lỗ thuộc năm trước. SV: Nguyễn Thanh Phương 10 Lớp: K7-HK1D2 Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Kế toán – Kiểm toán Tài khoản 4211 còn dùng để phản ánh số điều chỉnh tăng hoặc giảm số dư đầu năm của TK 4211 khi áp dụng hồi tố do thay đổi chính sách kế toán và điều chỉnh hồi tố các sai sót trọng yếu của năm trước, năm nay mới phát hiện. Đầu năm sau, kế toán kết chuyển số dư đầu năm từ TK 4212 “Lợi nhuận chưa phân phối năm nay” sang TK 4211 “Lợi nhuận chưa phân phối năm trước”. + Tài khoản 4212 - Lợi nhuận chưa phân phối năm nay: Phản ánh kết quả kinh doanh, tình hình phân chia lợi nhuận và xử lý lỗ năm nay. - Tài khoản 821 – Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành: phản ánh chi phí thuế thu nhập của doanh nghiệp bao gổm chi phí thuế TNDN hiện hảnh và chi phí thuế TNDN hoãn lại phát sinh trong năm làm căn cứ xác định kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong năm tài chính hiện hành. Kết cấu và nội dung của tài khoản 821: Bên Nợ: - Chi phí thuế TNDN hiện hành phát sinh trong năm; - Thuế TNDN hiện hành của các năm trước phải nộp bổ sung do phát hiện sai sót không trọng yếu của các năm trước được ghi tăng chi phí thuế TNDN hiện hành của năm hiện tại; - Chi phí thuế TNDN hoãn lại phát sinh trong năm từ việc ghi nhận thuế thu nhập hoãn lại phải trả; - Ghi nhận chi phí thuế TNDN hoãn lại; - Kết chuyển số chênh lệch bên Có TK 8212 – Chi phí thuế TNDN hoãn lại lớn hơn số phát sinh bên Nợ TK 8212 – Chi phí thuế TNDN hoãn lại vào Tài khoản 911 – Xác định kết quả kinh doanh. Bên Có: - Số thuế TNDN hiện hành thực tế phát sinh trong năm nhỏ hơn thuế TNDN tạm phải nộp được giảm trừ vào chi phí thuế TNDN hiện hành đã ghi nhận trong năm. - Số thuế TNDN phải nộp được ghi giảm đo phát hiện sai sót không trọng yếu của các năm trược được ghi giảm chi phí thuế TNDN hiện hành. - Ghi giảm chi phí thuế TNDN hoãn lại. SV: Nguyễn Thanh Phương 11 Lớp: K7-HK1D2 Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Kế toán – Kiểm toán - Kết chuyển số chênh lệch giữa chi phí thuế TNDN hiện hành phát sinh trong năm lớn hơn khoản được ghi giảm chi phí thuế TNDN hiện hành vào TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh. - Kết chuyển số chênh lệch bên Nợ TK 8212 – Chi phí thuế TNDN hoãn lại lớn hơn số phát sinh bên Có TK 8212 – Chi phí thuế TNDN hoãn lại vào TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh. Tài khoản 821 – “Chi phí thuế TNDN” không có số dư cuối kỳ. Tài khoản 821 có hai tài khoản cấp 2: + Tài khoản 8211 – Chi phí thuế TNDN hiện hành + Tài khoản 8212 – Chi phí thuế TNDN hoãn lại. - Tài khoản 243 – Tài sản thuế thu nhập hoãn lại: dùng để phản ánh giá trị hiện có và tình hình biến động tăng, giảm của tài sản thuế thu nhập hoãn lại. Kết cấu và nội dung của tài khoản 243: Bên Nợ: Giá trị tài sản thuế thu nhập hoãn lại tăng. Bên Có: Giá trị tài sản thuế thu nhập hoãn lại giảm. Số dư bên Nợ: Giá trị tài sản thuế thu nhập hoãn lại hiện còn. - Tài khoản 347 – Thuế thu nhập hoãn lại phải trả: dùng để phản ánh giá trị hiện có và tình hình biến động của thuế TNDN hoãn lại phải trả. Kết cấu và nội dung của tài khoản 347: Bên Nợ: Thuế thu nhập hoãn lại phải trả giả (được hoàn nhập) trong kỳ. Bên Có: Thuế thu nhập hoãn lại phải trả được ghi nhận trong kỳ. Số dư bên Có: - Thuế thu nhập hoãn lại phải trả hiện còn. - Điều chỉnh số dư đầu năm đối với thuế thu nhập hoãn lại phải trả do áp dụng hồi tố chính sách kế toán hoặc sửa chữa hồi tố các sai sót trọng yếu của các năm trước. Ngoài ra kế toán còn sử dụng các tài khoản: - Tài khoản 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ - Tài khoản 515 – Doanh thu hoạt động tài chính - Tài khoản 632 – Giá vốn hàng bán - Tài khoản 635 – Chi phí hoạt động tài chính - Tài khoản 641,642 – CP bán hàng, CP quản lý doanh nghiệp SV: Nguyễn Thanh Phương 12 Lớp: K7-HK1D2 Khóa luận tốt nghiệp Khoa: Kế toán – Kiểm toán - Tài khoản 711,811 – Thu nhập khác, chi phí khác - Tài khoản 111,112: Tiền mặt, tiền gửi ngân hàng…. 1.2.2.3. Kế toán các nghiệp vụ kinh tế chủ yếu * Kế toán xác định kết quả hoạt động kinh doanh Cuối kỳ, kế toán căn cứ vào số phát sinh của các tài khoản doanh thu, chi phí phản ánh trên sổ chi tiết và sổ cái, thực hiện các nghiệp vụ kết chuyển doanh thu, chi phí về tài khoản xác định kết quả kinh doanh: - Kết chuyển doanh thu hàng bị trả lại, giảm giá hàng bán, chiết khấu thương mại…. để xác định doanh thu thuần, kế toán ghi: Nợ TK 511, 512 Có TK 521, 531, 532,333 - Kết chuyển doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ, kế toán ghi: Nợ TK 511. 512 Có TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh - Kết chuyển giá vốn hàng bán, kế toán ghi: Nợ TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh Có TK 632 – Giá vốn hàng bán - Kết chuyển chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp, kế toán ghi: Nợ TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh Có TK 641 – Chi phí bán hàng Có Tk 642 – Chi phí quản lý doanh nghiệp Đồng thời, kế toán kết chuyển doanh thu hoạt động tài chính và chi phí tài chính để xác định lợi nhuận thuần hoạt động kinh doanh: - Kết chuyển doanh thu hoạt động tài chính thuần trong kỳ, kế toán ghi: Nợ TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính Có TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh - Kết chuyển chi phí tài chính, kế toán ghi: Nợ TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh Có TK 635 – Chi phí tài chính * Kế toán xác định kết quả khác SV: Nguyễn Thanh Phương 13 Lớp: K7-HK1D2