Tài liệu Kế toán thanh toán với người lao động tại công ty cổ phần tư vấn đ ầu tư xây dựng công trình miền bắc

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VỀ KẾ TOÁN THANH TOÁN VỚI NGUỜI LAO ĐỘNG 1.1 Tính cấp thiết nghiên cứu của đề tài * Trên góc độ lý thuyết: Các khoản thanh toán với người lao động thúc đẩy, khuyến khích người lao động hoàn thành tốt công việc, phát huy khả năng sáng tạo của họ trong công việc, nâng cao chất lượng công việc đồng thời nâng cao năng suất lao động của họ- là việc mà bất kỳ doanh nghiệp nào, người quản lý nào cũng muốn thực hiện để đạt được mục đích cao nhất. Đối với người lao động thu nhập ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của họ,nó thể hiện mức sống của mỗi người và mỗi gia đình. Chính vì vậy mà doanh nghiệp cần đảm bảo mức lương phù hợp với hao phí sức lao động mà họ bỏ ra. Đối với doanh nghiệp kế toán các khoản thanh toán với người lao động là một bộ phận quan trọng của chi phí sản xuất kinh doanh ảnh hưởng trực tiếp đến giá thành sản phẩm và kết quả kinh doanh. Để sử dụng khoản chi phí này một cách tốt nhất, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh thì doanh nghiệp cần có một chính sách hợp lý không những phù hợp với đặc điểm kinh doanh của doanh nghiệp mà còn phải đúng với quy định của Nhà nước. Các doanh nghiệp phải thường xuyên theo dõi tình hình thu nhập và phân phối quỹ lương cho người lao động một cách hợp lý, đảm bảo hài hòa mối quan hệ lợi ích giữa người lao động và doanh nghiệp. * Trên góc độ thực tế: Các khoản thanh toán với người lao động tại các doanh nghiệp là vấn đề được Nhà nước quan tâm, thông qua các chính sách về tiền lương Nhà nước bảo vệ quyền lợi cho người lao động. Mặt khác, vấn đề này cũng gắn liền với lợi ích của Nhà nước vì một bộ phận người có thu nhập cao và các doanh nghiệp có nghĩa vụ phải nộp thuế vào ngân sách Nhà nước.. Công ty cổ phần tư vấn đầu tư xây dựng công trình Miền Bắc được thành lập năm 2007. Là một trong nhưng doanh nghiệp đặt ra nhiệm vụ đẩy mạnh hoạt động kinh doanh tạo công ăn việc làm cho cán bộ công nhân viên và thực hiện hoạt động kinh doanh có lãi. Để đạt được mục tiêu đó, một yêu cầu khách quan là Công ty phải tổ chức phân công lao động hợp lý, tiết kiệm tối đa chi phí sản xuất, nâng cao năng suất lao động, hạ giá thành sản phẩm trên cơ sở đó nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống công nhân viên. Vấn đề lao động, đặc biệt là thu nhập của người lao động luôn được sự quan tâm, chú trọng. 1.2 Xác lập và tuyên bố đề tài Việc hạch toán kế toán các khoản thanh toán với người lao động tại công ty cổ phần tư vấn đầu tư xây dựng công trình Miền Bắc nói riêng và của người lao động trong nền kinh tế nói chung là vô cùng quan trọng và cấp thiết mang tính cấp bách cả về lý luận lẫn thực tiễn . Xuất phát từ quan điểm đó đồng thời trong quá trình thực tập tại công ty phần tư vấn đầu tư xây dựng công trình Miền Bắc dưới sự hướng dẫn của các anh chị trong phòng kế toán, đặc biệt là với sự hướng dẫn nhiệt tình của cô giáo PGS.TS Nguyễn Phú Giang em nhận thấy đây là một trong những vấn đề mà công ty quan tâm, nên em đã đi sâu nghiên cứu, tìm hiểu và lựa chọn đề tài “Kế toán thanh toán với người lao động tại công ty cổ phần tư vấn đ ầu tư xây dựng công trình Miền Bắc”. 1.3 Mục tiêu nghiên cứu của đề tài Hệ thống hóa những lý luận cơ bản về thu nhập và các phương pháp nghiên cứu về thu nhập của người lao động trong doanh nghiệp, vận dụng các phương pháp tính toán, hạch toán các khoản thanh toán với người lao động tại công ty cổ phần tư vấn đầu tư xây dựng công trình Miền Bắc để có cái nhìn khách quan và sự đánh giá tổng quát về mức thu nhập của người lao động trong nền kinh tế hiện nay. Trên cơ sở đó đánh giá hiệu quả của công tác kế toán thanh toán với người lao động tại công ty phát hiện những tồn tại, hạn chế trong việc quản lý và sử dụng của công ty. Từ đó đưa ra các đề xuất để hoàn thiện và nâng cao công tác quản lý, sử dụng và phân phối tiền lương của người lao động tại công ty. 1.4 Phạm vi nghiên cứu của đề tài -Nghiên cứu kế toán thanh toán với người lao động tại Công ty cổ phần tư vấn đâu tư xây dựng công trình Miền Bắc chủ yếu chính là nghiên cưú kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty. -Thời gian nghiên cứu: quá trình khảo sát thực tế tại công ty cổ phấn tư vấn đầu tư xây dựng công trình Miền Bắc. -Số liệu trong đề tài: sử dụng số liệu năm 2010. 1.5 Một số khái niệm và phân định nội dung của kế toán thanh toán với nguời lao động 1.5.1 Một số khái niệm về các khoản thanh toán với người lao động Các khoản thanh toán với người lao động ở đây chủ yếu chính là tiền lương và các khoản trích theo lương, các khoản thanh toán khác. 1.5.1.1 Khái niệm về tiền lương: Theo điều 55 Bộ luật lao động: “ Tiền lương của người lao động do hai bên thỏa thuận trong hợp đồng lao động và được trả theo năng suất lao động, chất lượng và hiệu quả công việc. Mức trả của người sử dụng lao động không được thấp hơn mức lương tối thiểu mà Nhà nước quy định” Về mặt kinh tế : Tiền lương là biểu hiện bằng tiền giá trị sức lao động, là giá cả sức lao động được hình thành qua sự thỏa thuận giữa người sử dụng sức lao động và người lao động, do người sử dụng lao động trả cho người lao động * Các phạm trù về tiền lương : - Tiền lương danh nghĩa: Là tiền lương trả cho người lao động dưới hình thái tiền tệ. Trên thực tế mức lương trả cho người lao động đều là tiền lương danh nghĩa, bản thân nó chưa đưa ra một nhận thức đầy đủ về mức trả công thực tế cho người lao động. Vì lợi ích của người lao động nhận được còn phụ thuộc rất lớn vào sự biến động của giá cả hàng hóa, dịch vụ và mức thuế mà họ phải nộp. - Tiền lương thực tế: Là khối lượng hang hóa, dịch vụ mà người lao động có thể mua sắm được từ tiền lương của mình sau khi đã đóng góp các khoản thuế theo quy định của Nhà nước. Tiền lương thực tế phụ thuộc vào hai yếu tố cơ bản là số lượng tiền lương danh nghĩa và chỉ số giả cả hang hóa dịch vụ. Mối quan hệ giữa tiền lương danh nghĩa và tiền lương thực tế được thể hiện qua công thức sau: Tiền lương thực tế = Tiền lương danh nghĩa Chỉ số giá cả hàng hóa, dịch vụ - Tiền lương tối thiểu: Theo tổ chức lao động quốc tế những yếu tố cần thiết xác định mức lương tối thiểu gồm: Nhu cầu của người lao động và gia đình của họ, có chú ý đến mức lương tối thiểu chung được điều chỉnh tùy thuộc vào mức tăng trưởng kinh tế, chỉ số giá sinh hoạt và cung cầu lao động trong từng thời kỳ. Nước ta quy định mức lương tối thiểu chung và được ấn định theo giá sinh hoạt để trả cho người lao động làm công việc giản đơn nhất trong điều kiện lao động bình thường để bù đắp sức lao động giản đơn và một phần tích lũy để tái sản xuất sức lao động. Tùy theo từng thời kỳ mà Nhà nước quy định mức lương tối thiểu cho phù hợp. Mức lương tối thiểu hiện nay mà Nhà nước quy định là 830.000 đ/ tháng (Theo nghị định số 22/2011NĐ-CP ngày 04/04/2011 của Chính phủ). 1.5.1.2 Các hình thức trả lương * Hình thức trả lương theo thời gian: Là hình thức trả lương được thực hiện bang việc tính trả lương cho người lao động theo thời gian làm việc, theo ngành nghề và trình độ thành thạo nghiệp vụ, kỹ thuật chuyên môn của người lao động Hình thức trả lương này được áp dụng trong một số loại hình doanh nghiệp như: Các doanh nghiệp lao động công ích, doanh nghiệp trả tiền cho người lao động theo hợp đồng ký kết, hoặc trả lương cho người làm công tác quản lý, làm vệc ở các bộ phận hành chính của doanh nghiệp Tùy theo yêu cầu và trình độ quản lý thời gian lao động của doanh nghiệp người ta trả lương theo 2 chế độ: + Chế độ trả lương theo thời gian giản đơn + Chế độ trả lương theo thời gian có thưởng * Hình thức trả lương theo sản phẩm: Là hinh thức trả lương cho người lao động căn cứ vào số lượng, chất lượng sản phẩm làm ra trên cơ sở đơn giá tiền lương đã xác định Tiền lương sản phẩm = Sản lượng thực tế * Đơn giá tiền lương Căn cứ vào đơn giá sản phẩm của từng đối tượng, hình thức trả lương theo sản phẩm gồm: Hình thức trả lương sản phẩm trực tiếp, gián tiếp, tập thể, theo sản phẩm có thưởng, theo sản phẩm lũy tiến, hình thức trả lương khoán. * Hình thức trả lương hỗn hợp: Là hình thức trả lương kết hợp giữa hai hình thức trả lương theo thời gian và hình thức trả lương theo sản phẩm. Theo hình thức này tiền lương chia làm 2 bộ phận: + Bộ phận lương cứng: Bộ phận nà tương đối ổn định đảm bảo mức thu nhập tối thiểu cho người lao động + Bộ phận lương mềm: Tùy thuộc vào năng suất, chất lượng, hiệu quả lao động của từng cá nhân người lao động và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. * Hình thức khoán thu nhập: Doanh nghiệp thực hiện khoán thu nhập cho người lao động, là một bộ phận nằm trong tổng thu nhập của doanh nghiệp. Hình thức trả lương này tiền lương phải trả cho người lao động không được tính vào CPSXKD trong kỳ mà là nội dung phân phối thu nhập của doanh nghiệp. Vì vậy thu nhập của người lao động phụ thuộc vào tình hình kinh doanh thực tế của doanh nghiệp 1.5.1.3 Quỹ tiền lương Quü tiÒn l¬ng cña doanh nghiÖp (tæng quü l¬ng) lµ tÊt c¶ c¸c kho¶n tiÒn l¬ng mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn trong mét thêi gian nµo ®ã bao gåm tiÒn l¬ng tr¶ cho lao ®éng trong danh s¸ch hay ngoµi danh s¸ch, lao ®éng trong nghµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp hay lao ®éng thuéc c¸c nghµnh kh¸c. Doanh nghiÖp c¨n cø vµo thang l¬ng, bËc l¬ng vµ chÕ ®é phô cÊp do Nhµ níc quy ®Þnh ®Ó tÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng trong s¶n phÈm theo c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt ®· ®îc x¸c ®Þnh hîp lý vµ chÆt chÏ. §¬n gi¸ tiÒn l¬ng ®îc ®iÒu chuØnh theo t×nh h×nh gi¸ c¶ biÕn ®éng trong tõng thêi kú. Doanh nghiÖp chñ ®éng lùa chän h×nh thøc vµ chÕ ®é tr¶ l¬ng, tr¶ l¬ng phï hîp víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ qu¸n triÖt nguyªn t¾c ph©n phèi lao ®éng ®îc xÕp l¬ng, n©ng cao l¬ng cho c«ng nh©n viªn chøc theo chÕ ®é, chÝnh s¸ch l¬ng cña Nhµ níc. Quü tiÒn l¬ng gåm c¸c kho¶n chñ yÕu sau: - TiÒn l¬ng tÝnh theo thêi gian, tiÒn l¬ng tÝnh theo s¶n phÈm, l¬ng kho¸n. - TiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng t¹o ra s¶n phÈm háng trong ph¹m vi chÕ ®é quy ®Þnh. - TiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng trong thêi gian ngõng s¶n xuÊt do nguyªn nh©n kh¸ch quan, trong thêi gian ®îc ®iÒu ®éng c«ng t¸c lµm nghÜa vô do chÕ ®é quy ®Þnh, thêi gian nghØ phÐp, thêi gian ®i häc... - C¸c lo¹i phô cÊp lµm ®ªm, thªm giê... - C¸c kho¶n tiÒn thëng cã tÝnh chÊt thường xuyªn... - C¸c kho¶n tiÒn chi trî cÊp BHXH cho c«ng nh©n viªn trong thêi gian èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng... XÐt vÒ ph¬ng diÖn h¹ch to¸n, tiÒn l¬ng cho c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®îc chia lµm 2 lo¹i: - TiÒn l¬ng chÝnh: lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho c«ng nh©n viªn trong thêi gian c«ng nh©n viªn thùc hiÖn nhiÖm vô cña hä, nghÜa lµ thêi gian cã tiªu hao thùc sù søc lao ®éng bao gåm tiÒn l¬ng tr¶ theo cÊp bËc vµ c¸c kho¶n phô cÊp kÌm theo (phô cÊp tr¸ch nhiÖm, phô cÊp khu vùc, phô cÊp lµm ®ªm vµ lµm thªm giê...) - TiÒn l¬ng phô: lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho c«ng nh©n viªn trong thêi gian thùc hiÖn nhiÖm vô kh¸c ngoµi nhiÖm vô chÝnh cña hä vµ thêi gian c«ng nh©n viªn ®îc nghØ theo ®óng chÕ ®é (nghØ phÐp, nghØ lÔ, ®i häp, nghØ v× ngõng s¶n xuÊt,...). Ngoµi ra tiÒn l¬ng tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt s¶n phÈm háng trong ph¹m vi chÕ ®é quy ®Þnh còng ®îc xÕp vµo l¬ng phô. ViÖc ph©n chia tiÒn l¬ng thµnh l¬ng chÝnh vµ l¬ng phô cã ý nghÜa quan träng ®èi víi c«ng t¸c kÕ to¸n vµ ph©n tÝch tiÒn l¬ng trong gi¸ thµnh s¶n xuÊt. TiÒn l¬ng phô cña c«ng nh©n s¶n xuÊt kh«ng g¾n liÒn víi tõng lo¹i s¶n phÈm nªn ®îc h¹ch to¸n gi¸n tiÕp vµo chi phÝ s¶n xuÊt tõng lo¹i s¶n phÈm theo 1 tiªu chuÈn ph©n bæ nhÊt ®Þnh. Qu¶n lý tiÒn l¬ng cña doanh nghiÖp ph¶i ®îc ®Æt trong mèi quan hÖ víi viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nh»m sö dông hîp lý quü tiÒn l¬ng, thóc ®Èy t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. §èi víi ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ: ®é lín cña tiÒn l¬ng chÝnh phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè trong ®ã cã tæ chøc kû luËt lao ®éng, tr×nh ®é c«ng nghÖ, ®iÒu kiÖn lµm viÖc... cßn ®é lín tiÒn l¬ng phô phÇn lín lµ nh÷ng kho¶n ®îc Nhµ níc ®µi thä vµ kh«ng phô thuéc vµo nh÷ng yªu tè trªn. 1.5.1.4 Các khoản trích theo lương: Ngoµi tiÒn l¬ng ®Ó ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng vµ cuéc sèng l©u dµi, b¶o vÖ søc khoÎ vµ ®êi sèng tinh thÇn cña ngêi lao ®éng, theo chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh, doanh nghiÖp cßn ph¶i tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh mét bé phËn chi phÝ gåm c¸c kho¶n trÝch: b¶o hiÓm x· héi (BHXH ), b¶o hiÓm y tÕ(BHYT ) vµ kinh phÝ c«ng ®oµn (KPC§), Bảo hiểm thất nghiệp (TCTN) (Theo Nghị định 128/2008NĐ- CP ngày 12/12/2008 của Chính phủ). *Quü bảo hiểm xã hội (BHXH): - Nguån h×nh thµnh: Quü BHXH ®îc h×nh thµnh do viÖc trÝch lËp vµ tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp 1 kho¶n chi phÝ BHXH theo quy ®Þnh cña Nhµ níc. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, hµng th¸ng doanh nghiÖp tiÕn hµnh trÝch lËp quü BHXH theo tû lÖ phÇn tr¨m nhÊt ®Þnh trªn tiÒn l¬ng c¬ b¶n cña c«ng nh©n viªn vµ ph©n bæ chóng cho c¸c ®èi tîng liªn quan ®Õn viÖc sö dông lao ®éng. ChÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh cho phÐp møc trÝch lµ 22% tiÒn l¬ng c¬ b¶n trong ®ã 16% lµ ngêi sö dông lao ®éng ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, cßn l¹i 6% lµ ngêi lao ®éng ph¶i tÝnh trõ vµo phÇn thu nhËp cña m×nh. - Ph¹m vi chi dïng quü BHXH: èm ®au (con èm, b¶n th©n ngêi lao ®éng èm), thai s¶n, tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp, giµ yÕu, nghØ mÊt søc, hu trÝ, tö tuÊt vµ chi nu«i sèng bé m¸y qu¶n lý quü BHXH. - Ph¬ng thøc qu¶n lý, chi tiªu quü BHXH: hµng th¸ng, doanh nghiÖp ph¶i nép toµn bé c¸c kho¶n BHXH ®· trÝch vµo c¬ quan qu¶n lý quü BHXH. C¸c kho¶n chi t¹i doanh nghiÖp nh: èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng sau khi ®· chi tr¶ cho ngêi lao ®éng doanh nghiÖp ph¶i nép c¸c chøng tõ gèc hîp lÖ cho c¬ quan qu¶n lý quü ®Ó ®Ì nghÞ c¬ quan nµy thanh to¸n. *Quü bảo hiểm y tế (BHYT): - Nguån h×nh thµnh: BHYT theo quy ®Þnh cña chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh ®îc h×nh thµnh tõ 2 nguån: 1 nguån do doanh nghiÖp ph¶i chÞu, ®îc trÝch ®Ó tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh hµng th¸ng theo tû lÖ phÇn tr¨m nhÊt ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l¬ng c¬ b¶n cña c«ng nh©n viªn. Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn nay cho phÐp tû lÖ trÝch vµo tiÒn l¬ng c¬ b¶n ®Ó nép BHYT lµ 4,5% trong ®ã3% doanh nghiÖp ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, 1,5% ngêi lao ®éng ph¶i chÞu trõ vµo tiÒn l¬ng cña m×nh. Ph¬ng thøc qu¶n lý chi tiªu quü: BHYT ®îc nép lªn cho c¬ quan chuyªn m«n chuyªn tr¸ch (thêng díi h×nh thøc mua BHYT) ®Ó phôc vô, b¶o vÖ, ch¨m sãc søc khoÎ cho c«ng nh©n viªn nh kh¸m bÖnh, kª ®¬n, mua thuèc, ch÷a bÖnh. *Kinh phÝ c«ng ®oµn ( KPC§): - Nguån h×nh thµnh quü: Quü nµy còng ®îc h×nh thµnh do viÖc trÝch lËp, vµ tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp hµng th¸ng theo tû lÖ quy ®Þnh tÝnh trªn tæng sè tiÒn l¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn trong kú. Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn nay quy ®Þnh tû lÖ trÝch KPC§ cña doanh nghiÖp lµ 2% tiÒn l¬ng thùc tÕ cña c«ng nh©n viªn trong th¸ng. - Qu¶n lý, chi tiªu quü: Trong sè 2% trÝch lËp KPC§, doanh nghiÖp ®îc phÐp gi÷ l¹i 1% ®Ó chi tiªu cho ho¹t ®éng c«ng ®oµn t¹i doanh nghiÖp, cßn 1% ph¶i nép lªn cho c¬ quan qu¶n lý c«ng ®oµn cÊp trªn. *Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN): Bảo hiểm thất nghiệp là khoản hỗ trợ tài chính tạm thời dành cho những người bị mất việc mà đáp ứng đủ yêu cầu theo Luật định. Đối tượng được nhận bảo hiểm thất nghiệp là những người bị mất việc không do lỗi của cá nhân họ. Người lao động vẫn đang cố gắng tìm kiếm việc làm, sẵn sàng nhận công việc mới và luôn nỗ lực nhằm chấm dứt tình trạng thất nghiệp. Những người lao động này sẽ được hỗ trợ một khoản tiền theo tỉ lệ nhất định. Ngoài ra, chính sách BHTN còn hỗ trợ học nghề và tìm việc làm đối với NLĐ tham gia BHTN. Theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội thì mức đóng bảo hiểm thất nghiệp được quy định như sau: người lao động đóng bảo hiểm thất nghiệp bằng 1% tiền lương, tiền công tháng; người sử dụng lao động đóng bằng 1% quỹ tiền lương, tiền công tháng và Nhà nước sẽ hỗ trợ từ ngân sách bằng 1% quỹ tiền lương, tiền công tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của những người lao động tham gia bảo hiểm thất nghiệp. 1.5.2 Phân định nội dung nghiên cứu kế toán thanh toán với người lao động 1.5.2.1 Một số quy định kế toán thanh toán với người lao động Hạch toán lao động, kế toán thanh toán với người lao động không chỉ liên quan đến quyền lợi của người lao động mà còn liên quan đến các chi phí hoạt động sản xuất kinh doanh, giá thành sản phẩm của doanh nghiệp, liên quan đến tình hình chấp hành các chính sách về lao động tiền lương của Nhà nước. Một số văn bản quy định về kế toán thanh toán với người lao động: -Theo điều 56 / chương VI về: “ tiền lương của bộ luật lao động Việt nam của Nhà nước được qui định như sau: Mức lương tối thiểu được ấn định theo giá sinh hoạt, đảm bảo cho người lao động làm việc theo đơn giá làm việc đơn giản nhất trong điều kiện lao động bình thường bù đắp sức lao động giản đơn và một phần tích luỹ tái sản xuất sức lao động mở rộng và được làm căn cứ tính các mức lương cho lao động khác. -Chính sách tiền lương phải đảm bảo các nguyên tắc sau: 1. trả công ngang nhau cho lao động ngang nhau: Nghĩa là qui định các chế độ tiền lương không nhất thiết phân biệt giới tính tuổi tác, dân tộc. Người sử dụng lao động không được trả công cho người lao động thấp hơn mức lương tối thiểu do nhà nước qui định, phải trả công ngang nhau cho những lao động như nhau nếu kết quả lao động và hiệu quả như nhau trong cùng một đơn vị làm việc. 2. Đảm bảo mối quan hệ hợp lý về tiền lương giữa người lao động làm việc các nghề khác nhau trong nền kinh tế quốc dân. Trình độ lành nghề bình quân của mỗi ngành khác nhau thì phương thức tổ chức tiền lương cũng khác nhau. Những người làm việc trong ngành nặng nhọc tổn hao nhiều năng lượng phải được trả lương cao hơn so với những người làm việc trong điều kiện bình thường để bù đắp sức lao động hao phí. Sự phân bố khu vực sản xuất mỗi ngành khác nhau cũng ảnh huởng tới mức tiền lương do điều kiện sinh hoạt chênh lệch. - Qui định mức lương tối thiểu theo Nghị định 108/2010/NĐ-CP ngày 30/10/2009 là : 1. Mức 1.350.000 đồng/tháng áp dụng đối với doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn thuộc vùng I. 2. Mức1.200.000 đồng/tháng áp dụng đối với doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn thuộc vùng II. 3. Mức 1.050.000 đồng/tháng áp dụng đối với doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn thuộc vùng III. 4. Mức 830.000 đồng/tháng áp dụng đối với doanh nghiệp hoạt động trên các địa bàn thuộc vùng IV. 1.5.2.2 Phân định nội dung nghiên cứu kế toán thanh toán với người lao động * C¸c chøng tõ sö dông: KÕ to¸n vÒ tiÒn l¬ng BHXH, BHYT vµ KPC§ cña c¸c doanh nghiÖp thêng sö dông c¸c chøng tõ b¾t buéc sau: (theo chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n ) gåm cã: - B¶ng chÊm c«ng. - PhiÕu nghØ hëng l¬ng. - B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng. - B¶ng thanh to¸n tiÒn thëng - Ngoµi ra cßn cã thÓ sö dông c¸c chøng tõ híng dÉn nÕu doanh nghiÖp thÊy cÇn thiÕt vµcãc¸c nghiÖp vô ph¸t sinh thªm vµ liªn quan ®Õn nh÷ng th«ng tin bæ sung cho viÖc tÝnh l¬ng, phô cÊp l¬ng, BHXH. - PhiÕu x¸c nhËn c«ng viÖc hoÆc s¶n phÈm hoµn thµnh. - PhiÕu b¸o lµm thªm giê. - Hîp ®ång giao kho¸n. C¬ së chøng tõ tÝnh l¬ng theo thêi gian lµ b¶ng chÊm c«ng, tÝnh l¬ng theo s¶n phÈm lµ b¶ng kª khai khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh kÌm theo phiÕu kiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm, phiÕu nhËp kho s¶n phÈm vµ phiÕu giao viÖc, c¸c phiÕu chi, c¸c chøng tõ, c¸c tµi liÖu kh¸c vÒ c¸c kho¶n khÊu trõ, trÝch nép liªn quan, c¸c chøng tõ trªn cã thÓ lµ c¨n cø ®Ó ghi sæ trùc tiÕp hoÆc lµm c¬ së ®Ó tæng hîp råi míi ghi vµo sæ kÕ to¸n. Hµng th¸ng, kÕ to¸n tiÕn hµnh tæng hîp tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ trong kú theo tõng ®èi tîng sö dông (bé phËn lo¹i s¶n phÈm...) vµ tÝnh trÝch BHXH, BHYT vµ KPC§ theo quy ®Þnh trªn c¬ së tæng hîp tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ vµ c¸c tû lÖ BHXH, BHYT vµ KPC§ ®îc thùc hiÖn trªn b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ trÝch BHXH. * Tµi kho¶n sö dông: KÕ to¸n tiÒn l¬ng, BHXH, BHYT vµ KPC§ sö dông c¸c tµi kho¶n chñ yÕu: TK 334, TK 338.  TK 334 - "Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn". Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n ph¶i tr¶ vµ tu×nh h×nh thanh to¸n cho c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp vÒ tiÒn l¬ng, tiÒn thëng, BHXH vµ c¸c kho¶n thuéc vÒ thu nhËp cña c«ng nh©n viªn. Néi dung kÕt cÊu cña tµi kho¶n 334 lµ: Bªn nî: - C¸c kho¶n tiÒn l¬ng, tiÒn thëng, BHXH vµ c¸c kh¶on ®· tr¶, ®¸p øng cho c«ng nh©n viªn. - C¸c kho¶n ®· khÊu trõ vµo tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n viªn. Bªn cã: - C¸c kho¶n tiÒn l¬ng, tiÒn thëng, BHXH vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn. Sè d bªn cã: - C¸c kho¶n tiÒn l¬ng, tiÒn thëng,BHXH vµ c¸c kho¶n kh¸c cßn ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn TK 334 cßn cã thÓ cã sè d bªn nî trong trêng hîp c¸ biÖt. Sè d bªn nî ( nÕu cã) thÓ hiÖn sè tiÒn ®· tr¶ qu¸ sè ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn. h¹ch to¸n trªn tµi kho¶n nµy cÇn theo dâi riªng biÖt theo c¸c néi dung: Thanh to¸n tiÒn l¬ng vµ thanh to¸n c¸c kho¶n kh¸c.  TK338 - "Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c". Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n ph¶i nép kh¸c ngoµi néi dung ®· ph¶n ¸nh ë c¸c tµi kho¶n c«ng nî ph¶i tr¶ (tõ TK 331 ®Õn TK336). Néi dung c¸c kho¶n ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c rÊt phong phó: kho¶n ph¶i tr¶ cho c¬ quan ph¸p luËt vÒ lÖ phÝ toµ ¸n, tiÒn nu«i con khi ly dÞ, ph¶i tr¶ vÒ vay mîn t¹m thêi vËt t, tiÒn vèn... Trong c¸c kho¶n ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c cã nh÷ng kho¶n liªn quan trùc tiÕp ®Õn c«ng nh©n viªn, gåm BHXH, BHYT, KPC§ ®îc thùc hiÖn trªn c¸c tµi kho¶n cÊp 2 thuéc TK 338 gåm: TK3382 - Kinh phÝ c«ng ®oµn TK 3383 - B¶o hiÓm x· héi TK 3384 - B¶o hiÓm y tÕ TK 3389 – Bảo hiểm thất nghiệp Néi dung ph¶n ¸nh trªn c¸c TK nµy cã thÓ ®îc tãm t¾t nh sau: Bªn nî: - C¸c kho¶n ®· nép BHXH, BHYT, KPC§. - C¸c kho¶n chi tiªu KPC§. Bªn cã: - C¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§, BHTN (22% tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh; 8,5% ph¶i thu kh¸c). Sè d bªn cã: - C¸c kho¶n BHXH, BHYT, KPC§, BHTN cha nép. - KPC§ cßn l¹i cha chi ë doanh nghiÖp. Ngoµi c¸c TK 334, TK338, kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ BHXH, BHYT, KPC§, BHTN cßn liªn quan ®Õn c¸c TK nh: TK 111, TK 112, TK622, TK627, TK 641, TK 642, TK335... *Tổng hợp, phân bổ tiÒn l¬ng, trÝch BHXH, BHYT, KPC§,TCTN: Hµng th¸ng, trªn c¬ së c¸c chøng tõ vÒ lao ®éng vµ tiÒn l¬ng trong th¸ng, kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n lo¹i vµ tæng hîp tiÒn l¬ng (tiÒn c«ng) ph¶i tr¶ theo tõng ®èi tîng sö dông lao ®éng (trùc tiÕp s¶n xuÊt tõng lo¹i s¶n phÈm ë tõng ph©n xëng, qu¶n lý vµ phôc vô s¶n xuÊt tõng ph©n xëng, qu¶n lý chung cña doanh nghiÖp) trong ®ã cÇn ph©n biÖt tiÒn l¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp vµ c¸c kho¶n kh¸c ®Ó ghi vµo c¸c cét thuéc phÇn ghi cã TK 334 - "Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn" ë c¸c dßng phï hîp. C¨n cø vµo tiÒn l¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶, tiÒn l¬ng cÊp bËc vµ tû lÖ quy ®Þnh vÒ c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§, BHTN ®Ó tÝnh trÝch vµ ghi vµo c¸c cét phÇn ghi Cã TK 338 - " Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c" nh TK3382, TK3383, Tk3384, TK3389 ë c¸c dßng cho phï hîp. Ngoµi ra, cßn c¨n cø vµo c¸c tµi liÖu liªn quan (vÝ dô c¨n cø vµo tiÒn l¬ng chÝnh vµ tû lÖ trÝch tríc l¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt... ®Ó tÝnh vµ ghi vµo cét bªn Cã TK 335 - "Chi phÝ tr¶ tríc". Sè liÖu tæng hîp ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ trÝch BHXH, BHYT, KPC§, BHTN trÝch tríc c¸c kho¶n ®îc sö dông cho kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ghi sæ kÕ to¸n cho c¸c ®èi tîng liªn quan. *C¸c khoản thanh toán kh¸c ngoµi tiÒn l¬ng: Ngoµi tiÒn l¬ng, các khoản bảo hiểm, c«ng nh©n viªn cã thµnh tÝch trong s¶n xuÊt, trong c«ng t¸c ®îc hëng kho¶n tiÒn thëng, viÖc tÝnh to¸n tiÒn l¬ng c¨n cø vµo quyÕt ®Þnh vµ chÕ ®é khen thëng hiÖn hµnh. TiÒn thëng thi ®ua tõ quü khen thëng, c¨n cø vµo kÕt qu¶ b×nh xÐt A,B,C vµ hÖ sè tiÒn thëng ®Ó tÝnh. TiÒn thëng vÒ s¸ng kiÕn n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, tiÕt kiÖm vËt t, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng c¨n cø vµo hiÖu qu¶ kinh tÕ cô thÓ ®Ó x¸c ®Þnh *Hệ thống sổ kế toán: Nhật kí chung Nhật kí sổ cái Chứng từ ghi sổ Nhật kí chứng từ * Hình thức tổ chức sổ kế toán: Sơ đồ 1.1 Trình tự kế toán theo hình thức Nhật kí chung: Chứng từ kế toán Sổ nhật ký đặc biệt Sổ nhật ký chung Sổ cái Bảng cân đối số phát sinh Báo cáo tài chính Sổ, thẻ kế toán chi tiết Bảng tổng hợp chi tiết Sơ đồ 1.2 : Hình thức Nhật ký- sổ cái Chứng từ kế toán Sổ quỹ Bảng tổng hợp chứng từ kế toán cùng loại Nhật ký- sổ cái Sổ thẻ kế toán chi tiết Bảng tổng hợp chi tiết Báo cáo tài chính Sơ đồ 1.3 : Hình thức nhật ký chứng từ Chứng từ kế toán Bảng kê Nhật ký chứng từ Sổ cái Sổ thẻ kế toán chi tiết Bảng tổng hợp chi tiết Báo cáo tài chính Sơ đồ 1.4: Hình thức chứng từ ghi sổ Chứng từ kế toán Sổ quỹ Bảng tổng hợp chứng từ kế toán cùng loại Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ Chứng từ ghi sổ Sổ cái Bảng cân đối số phát sinh Báo cáo tài chính Sơ đồ 1.5 : Hình thức kế toán máy vi tính Sổ, thẻ kế toán chi tiết Bảng tổng hợp chi tiết Chứng từ kế toán Phần mềm kế toán Sổ kế toán: sổ tổng hợp, chi tiết Báo cáo tài chính Bảng tổng hợp chứng từ kế toán cùng loại Ghi chú: Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng Đối chiếu số liệu cuối tháng *Trình tự hạch toán: Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô chÝnh nh sau: - NghiÖp vô 1:Hµng th¸ng, trªn c¬ së tÝnh to¸n tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn, kÕ to¸n ghi sæ theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 622 - "Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp": TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. Nî TK 241 - "XDCB dë dang": TiÒn l¬ng c«ng nh©n XDCB vµ söa ch÷a TSC§. Nî TK 627 - "Chi phÝ s¶n xuÊt chung" (6271) Nî TK 641 - "Chi phÝ b¸n hµng" (6411) Nî TK 642 - "Chi phÝ QLDN" (6421) Cã TK 334 - "Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn" - NghiÖp vô 2: TiÒn thëng tõ quü khen thëng ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn, kÕ to¸n ghi sæ theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 431 - "Quü khen thëng, phóc lîi" (4311) Cã TK 334 - "Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn" - NghiÖp vô 3: TÝnh sè BHXH ph¶i tr¶ trùc tiÕp c«ng nh©n viªn (trêng hîp c«ng nh©n viªn èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng...) kÕ to¸n ph¶n ¸nh theo ®Þnh kho¶n thÝch hîp theo quy ®Þnh cña chÕ ®é tµi chÝnh nh sau: Nî TK 138 - "Ph¶i thu kh¸c " (1388) Cã TK 334 - "Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn" - NghiÖp vô 4: TÝnh sè l¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn, kÕ to¸n ghi sæ theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 627 - "Chi phÝ s¶n xuÊt chung" Nî TK 641 - "Chi phÝ b¸n hµng" Nî TK 642 - "Chi phÝ QLDN" hoÆc Nî TK 335 - "Chi phÝ ph¶i tr¶" Cã TK 334 - "Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn" §Þnh kú hµng th¸ng, khi tÝnh trÝch tríc l¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt, ®· ghi sæ: Nî TK 622 - "Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp" Cã TK 335 - "Chi phÝ ph¶i tr¶" - NghiÖp vô 5: C¸c kho¶n ph¶i thu ®èi víi c«ng nh©n viªn nh tiÒn båi thêng vËt chÊt, kÕ to¸n ph¶n ¸nh theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 138 - "Ph¶i thu kh¸c" (1388) Cã TK 138 - "Ph¶i thu kh¸c" (Chi tiÕt TK 1388: Tµi s¶n thiÕu chõ xö lý) - NghiÖp vô 6: KÕt chuyÓn c¸c kho¶n ph¶i thu vµ tiÒn t¹m øng chi kh«ng hÕt trõ vµo thu nhËp cña c«ng nh©n viªn, kÕ to¸n ghi sæ theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 334 - "Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn" Cã TK 141 - "T¹m øng" Cã TK 138 - "Ph¶i thu kh¸c" (1388) - NghiÖp vô 7: TÝnh thuÕ thu nhËp mµ c«ng nh©n viªn ngêi lao ®éng ph¶i nép Nhµ níc, kÕ to¸n ghi sæ theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 334 - "Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn" Cã TK 333 - "ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ níc" (3338) - NghiÖp vô 8: Khi thanh to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n thu nhËp kh¸c cho c«ng nh©n viªn, kÕ to¸n ghi sæ theo ®Þnh kho¶n: Nî TK - "Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn" Cã TK 112 - "TiÒn göi Ng©n hµng" Cã TK 111 - "TiÒn mÆt" - NghiÖp vô 9: Hµng th¸ng, khi tÝnh trÝch BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh vµochi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, kÕ to¸n ghi sæ theo®Þnh kho¶n: Nî TK 241 - "XDCB dë dang" Nî TK 622 - "Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp" Nî TK 627 - "Chi phÝ s¶n xuÊt chung " Nî TK 641 - "Chi phÝ b¸n hµng" Nî TK 642 - "Chi phÝ QLDN" Cã TK 338 - "Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c" (Chi tiÕt TK 3382 : KPC§ TK3383 : BHXH TK 3384 : BHYT TK 3389 : BHTN) - NghiÖp vô 10: Khi chuyÓn tiÒn nép BHXH, BHYT, KPC§ cho c¬ quan chuyªn tr¸ch cÊp trªn qu¶n lý, kÕ to¸n ghi sæ theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 338 - "Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c" (Chi tiÕt TK 3382 : KPC§ TK 3383 : BHXH TK 3384 : BHYT TK 3389 : TCTN ) Cã TK 111 - "TiÒn mÆt" Cã TK 112 - "TiÒn göi Ng©n hµng" - NghiÖp vô 11: Khi chi tiªu KPC§ phÇn ®Ó l¹i t¹i doanh nghiÖp theo quy ®Þnh, kÕ to¸n ghi sæ theo ®Þnh kho¶n: Nî TK338 - "Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c" (3382) Cã TK 111 - "TiÒn mÆt" Cã TK 112 - "TiÒn göi Ng©n hµng" Tuú theo h×nh thøc sæ kÕ to¸n doanh nghiÖp ¸p dông mµ viÖc h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§, TCTN ®îc thùc hiÖn trªn sæ kÕ to¸n tæng hîp.