Tài liệu Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại chi nhánh công ty tnhh mtv xây dựng công trình hàng không – acc

Đồ án tốt nghiệp 1 GVHD: Th.S Nguyễn Thị Tường Vi MỤC LỤC Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt ............................................................7 Danh mục các sơ đồ, bảng biểu ........................................................................8 LỜI MỞ ĐẦU.................................................................................................... 12 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................ 12 2.Mục đích, yêu cầu và phạm vi nghiên cứu .................................................... 13 2.1 Mục đích .................................................................................................. 13 2.2 Yêu cầu .................................................................................................... 13 2.3 Phạm vi nghiên cứu ................................................................................. 14 3.Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 14 4.Cấu trúc của đề tài .......................................................................................... 14 CHƯƠNG 1:LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁNTẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨMTRONG DOANH NGHIỆP XÂY LẮP .......................................................................... 15 1.1 Đặc điểm kinh doanh xây lắp ảnh hưởng đến công tác kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm .................................................... 15 1.2 Nội dung, bản chất của chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp xây lắp .................................................................................. 16 1.2.1 Khái niệm, phân loại chi phí sản xuất trong xây lắp .................... 16 1.2.1.1 Khái niệm chi phí sản xuất ....................................................... 16 1.2.1.2 Phân loại chi phí ...................................................................... 18 1.2.2 Khái niệm, phân loại giá thành sản phẩm xây lắp ....................... 21 1.2.2.1 Khái niệm giá thành ................................................................. 21 1.2.2.2 Phân loại giá thành .................................................................. 22 SVTH: Trần Thị Hảo Lớp: Kế toán tổng hợp - K49 Đồ án tốt nghiệp 2 GVHD: Th.S Nguyễn Thị Tường Vi 1.2.3 Mối quan hệ giữa chi phí SX và giá thành sản phẩm xây lắp ...... 25 1.2.4 Các bước cơ bản tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp............................................................................................. 27 1.2.5 Vai trò, nhiệm vụ tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp xây lắp ......................................... 28 1.2.5.1 Vai trò ....................................................................................... 28 1.2.5.2 Nhiệm vụ ................................................................................... 29 1.3 Tổ chức hạch toán chi phí SX trong doanh nghiệp xây lắp............... 31 1.3.1 Đối tượng và phương pháp tập hợp chi phí sản xuất ................... 31 1.3.1.1 Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất .......................................... 31 1.3.1.2 Phương pháp tập hợp chi phí sản xuất ..................................... 32 1.3.2 Kế toán chi phí sản xuất trong doanh nghiệp xây lắp .................. 33 1.3.2.1 Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp .................................. 34 1.3.2.2 Kế toán chi phí nhân công trực tiếp .......................................... 35 1.3.2.3 Kế toán chi phí sử dụng máy thi công ....................................... 36 1.3.2.4 Kế toán chi phí sản xuất chung .................................................. 40 1.3.2.5 Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất toàn doanh nghiệp.............. 42 1.3.2.6 Kế toán thiệt hại trong doanh nghiệp xây lắp ............................ 44 1.3.2.7 Hạch toán chi phí sản xuất theo phương thức khoán ............... 46 1.4 Kiểm kê, đánh giá sản phẩm dở dang trong doanh nghiệp xây lắp 48 1.4.1 Đánh giá sản phẩm dở dang theo chi phí NVL trực tiếp .............. 49 1.4.2 Đánh giá sản phẩm dở dang theo sản lượng sản phẩm hoàn thành tương đương ............................................................................................. 50 1.4.3 Đáng giá sản phẩm dở dang theo chi phí định mức .................... 50 1.4.4 Đánh giá sản phẩm dở dang theo chi phí dự toán ........................ 51 SVTH: Trần Thị Hảo Lớp: Kế toán tổng hợp - K49 Đồ án tốt nghiệp 3 GVHD: Th.S Nguyễn Thị Tường Vi 1.5 Tính giá thành sản phẩm xây lắp ......................................................... 51 1.5.1 Đối tượng tính giá thành............................................................... 51 1.5.2 Kỳ tính giá thành ............................................................................ 52 1.5.3 Các phương pháp tính giá thành .................................................. 53 1.5.3.1 Phương pháp tính giá thành trực tiếp ...................................... 53 1.5.3.2 Phương pháp tính giá thành theo đơn đặt hàng ........................ 54 1.5.3.3 Phương pháp tổng cộng chi phí ............................................... 54 1.6 Các hình thức ghi sổ áp dụng ............................................................... 55 1.6.1 Khái niệm sổ kế toán ...................................................................... 55 1.6.2 Nguyên tắc tổ chức sổ kế toán ....................................................... 55 1.6.3 Các hình thức sổ kế toán áp dụng ................................................. 55 1.6.3.1 Hình thức chứng từ ghi sổ ......................................................... 55 1.6.3.2 Hình thức kế toán Nhật ký - Sổ cái........................................... 57 1.6.3.3 Hình thức Nhật ký chứng từ ...................................................... 57 1.6.3.4 Hình thức nhật ký chung ........................................................... 58 1.6.3.5 Hình thức kế toán bằng máy vi tính ......................................... 60 CHƯƠNG 2:THỰC TRẠNG KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤTVÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CHI NHÁNH CÔNG TY TNHH MTV XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH HÀNG KHÔNG – ACC ................................. 61 2.1 Tổng quan về Chi nhánh công ty TNHH MTV Xây dựng công trình hàng không – ACC ...................................................................................... 61 2.1.1 Thông tin chung về Chi nhánh Công ty TNHH MTV Xây dựng Công trình hàng không – ACC ................................................................ 61 2.1.2 Lịch sử hình thành và phát triển của Chinh nhánh Công ty TNHH MTV Xây dựng Công trình Hàng không - ACC..................................... 62 SVTH: Trần Thị Hảo Lớp: Kế toán tổng hợp - K49 Đồ án tốt nghiệp 4 GVHD: Th.S Nguyễn Thị Tường Vi 2.1.3 Quyền hạn, ngành nghề kinh doanh và đặc điểm sản xuất kinh doanh của Chi nhánh công ty TNHH MTV Xây dựng công trình Hàng không – ACC ............................................................................................ 64 2.1.3.1 Quyền hạn, ngành nghề kinh doanh của Chi nhánh .................. 64 2.1.3.2 Đặc điểm sản xuất sản phẩm tại Chi nhánh Công ty TNHH MTV Xây dựng công trình Hàng không - ACC ............................................... 66 2.1.4 Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý tại Chi nhánh Công ty TNHH MTV Xây dựng công trình Hàng không - ACC...................................... 67 2.1.4.1 Tổ chức bộ máy quản lý tại Chi nhánh ACC............................. 67 2.1.4.2 Chức năng, nhiệm vụ các bộ phận chủ yếu trong Chi nhánh ... 68 2.1.4.3 Cơ cấu bộ máy kế toán của Chi nhánh công ty TNHH MTV Xây dựng công trình Hàng không – ACC ...................................................... 69 2.1.5 Một số chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Chi nhánh Công ty TNHH MTV Xây dựng công trình Hàng không – ACC ........................................................................................................ 77 2.2 Thực trạng công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Chi nhánh Công ty TNHH MTV Xây dựng công trình hàng không – ACC ............................................................................ 79 2.2.1 Đặc điểm và phân loại chi phí sản xuất ......................................... 79 2.2.1.1 Đặc điểm chi phí sản xuất tại Chi nhánh ACC ........................ 79 2.2.1.2 Phân loại chi phí sản xuất ......................................................... 80 2.2.2 Đối tượng và phương pháp hạch toán chi phí SX tại Chi nhánh Công ty TNHH MTV Xây dựng công trình Hàng không – ACC .......... 81 2.2.2.1 Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất tại Chi nhánh – ACC ......... 81 2.2.2.2 Phương pháp tập hợp chi phí sản xuất sản phẩm Bê Tông tại Chi nhánh – ACC .......................................................................................... 81 SVTH: Trần Thị Hảo Lớp: Kế toán tổng hợp - K49 Đồ án tốt nghiệp 5 GVHD: Th.S Nguyễn Thị Tường Vi 2.2.3 Hạch toán chi phí sản xuất sản phẩm Bê tông tại Chi nhánh Công ty TNHH MTV Xây dựng công trình Hàng không - ACC ..................... 82 2.2.3.1 Kế toán chi phí Nguyên vật liệu trực tiếp................................... 82 2.2.3.2 Kế toán chi phí nhân công trực tiếp (Chi phí NCTT) ................ 96 2.2.3.3 Kế toán chi phí sử dụng máy thi công (Chi phí MTC) .............. 105 2.2.3.4 Kế toán chi phí sản xuất chung (Chi phí SXC) ........................ 127 2.2.3.5 Hạch toán tổng hợp chi phí sản xuất ....................................... 145 2.2.4 Tính giá thành sản phẩm hoàn thành ......................................... 151 2.2.4.1 Đối tượng tính giá thành và kỳ tính giá thành ...................... 151 2.2.4.2 Phương pháp tính giá thành ................................................... 151 CHƯƠNG 3:MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CHI NHÁNH CÔNG TY TNHH MTV XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH HÀNG KHÔNG - ACC .................................................................... 152 3.1. Đánh giá thực trạng công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm Bê tông tại Chi nhánh công ty TNHH MTV xây dựng công trình hàng không - ACC .................................................................. 152 3.1.1. Ưu điểm ........................................................................................ 153 3.1.2 Nhược điểm ................................................................................... 155 3.2 Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm Bê tông tại Chi nhánh công ty TNHH MTV xây dựng công trình hàng không - ACC ................................................. 157 3.2.1 Sự cần thiết phải hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm bê tông tại Chi nhánh ACC ................................. 157 3.2.2 Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm Bê tông tại Chi nhánh ACC ............ 159 SVTH: Trần Thị Hảo Lớp: Kế toán tổng hợp - K49 Đồ án tốt nghiệp 6 GVHD: Th.S Nguyễn Thị Tường Vi 3.2.2.1 Về chứng từ ban đầu ............................................................... 159 3.2.2.2 Về chi phí nguyên vật liệu ....................................................... 159 3.2.2.4 Về chi phí sử dụng máy thi công ............................................ 160 3.2.2.5 Công tác chi phí và tính giá thành sản phẩm........................... 161 KẾT LUẬN ...................................................................................................... 162 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................... 163 SVTH: Trần Thị Hảo Lớp: Kế toán tổng hợp - K49 Đồ án tốt nghiệp 7 GVHD: Th.S Nguyễn Thị Tường Vi DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU - BHTN - : Bảo hiểm thất nghiệp - NCTT : Nhân công trực tiếp BHXH : Bảo hiểm xã hội - NSNN : Ngân sách Nhà nước - BHYT : Bảo hiểm y tế - MTC : Máy thi công - BT : Bê tông - MTV : Một thành viên - CBCNV : Cán bộ công nhân viên - HĐQT : Hội đồng quản trị - CCDC : Công cụ dụng cụ - HĐ : Hóa đơn - CP : Chi phí - KL : Khối lượng - CPSX : Chi phí sản xuất - KH : Khấu hao - CT : Công trình - KC : Kết chuyển - CN : Công nhân - KPCĐ : Kinh phí công đoàn - HMCT : Hạng mục công trình - TNHH : Trách nhiệm hữu hạn - DN - TK - DDDK : Dở dang đầu kỳ - TSCĐ : Tài sản cố định - DDCK : Dở dang cuối kỳ - XDCB : Xây dựng cơ bản - DV : Dịch vụ - SXC : Sản xuất chung - ĐC : Đồng chí - SX : Sản xuất - ĐVT : Đơn vị tính - SXKD : Sản xuất kinh doanh - GT :Giá trị - SB : Sân bay - GTGT : Giá trị gia tăng - STT : Số thứ tự - NVLTT : Nguyên vật liệu trực tiếp - XDCT : Xây dựng công trình - NV - Zsx : Doanh nghiệp : Nhân viên SVTH: Trần Thị Hảo : Tài khoản : Giáthành sản xuất Lớp: Kế toán tổng hợp - K49 Đồ án tốt nghiệp 8 GVHD: Th.S Nguyễn Thị Tường Vi DANH MỤC SƠ ĐÒ, BẢNG BIỂU - Sơ đồ 1.1 : Sơ đồ hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp - Sơ đồ 1.2 : Sơ đồ hạch toán chi phí nhân công trực tiếp - Sơ đồ 1.3 : Sơ đồ kế toán tập hợp chi phí sử dụng máy thi công (trường hợp thuê ngoài) - Sơ đồ 1.4 : Sơ đồ kế toán tổng hợp chi phí sử dụng máy thi công đối với doanh nghiệp thi công theo phương pháp hỗn hợp - Sơ đồ 1.5 : Sơ đồ kế toán tổng hợp chi phí sử dụng máy thi công đối với doanh nghiệp thi công theo phương pháp chuyên bằng máy - Sơ đồ 1.6 : Sơ đồ tổng hợp chi phí sản xuất chung - Sơ đồ 1.7 : Sơ đồ kế toán tập hợp chi phí sản xuất toàn doanh nghiệp - Sơ đồ 1.8 : Trình tự ghi sổ kế toán của hình thức Chứng từ ghi sổ - Sơ đồ 1.9 : Trình tự ghi sổ kế toán của hình thức Nhật ký – Sổ cái - Sơ đồ 1.10 : Trình tự ghi sổ kế toán của hình thức Nhật ký chứng từ - Sơ đồ 1.11 : Trình tự ghi sổ kế toán của hình thức Nhật ký chung - Sơ đồ 1.12 : Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán trên máy vi tính - Sơ đồ 2.1 : Sơ đồ tổ chức quản lý - Sơ đồ2.2 : Sơ đồ tổ chức bộ máy kê toán - Sơ đồ2.3 : Quy trình luân chuyển chứng từ - Sơ đồ 2.4 : Trình tự ghi sổ kế toán của hình thức Chứng từ ghi sổ - Biểu2.1 : Các chỉ tiêu kinh tế chủ yếu của công ty trong 3 năm (2009 – 2011) - Biểu2.2 : Hóa đơn GTGT - Biểu2.3 : Phiếu nhập kho - Biểu2.4 : Bảng định mức NVL cho từng loại Mác bê tông - Biểu2.5 : Bảng tổng hợp vật liệu xuất dùng SX bê tông trong tháng 2/2012 SVTH: Trần Thị Hảo Lớp: Kế toán tổng hợp - K49 Đồ án tốt nghiệp - Biểu2.6 9 GVHD: Th.S Nguyễn Thị Tường Vi : Bảng tổng hợp vật tư xuất dùng cho từng mác Bê tông trong tháng 2/2012 - Biểu2.7 : Phiếu Xuất kho - Biểu2.8 : Bảng tổng hợp chi phí NVL TT sản xuất các loại mác Bê tông tháng 2/2012 - Biểu2.9 : Chứng từ ghi sổ - Biểu2.10 : Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ - Biểu2.11 : Sổ chi tiết tài khoản 6212 - Biểu2.12 : Sổ cái tài khoản 621 - Biểu2.13 : Bảng chấm công - Biểu2.14 : Bảng thanh toán tiền lương NCTT - Biểu2.15 : Bảng phân bổ tiền lương/ khối lượng Bê tông tháng 2/2012 - Biểu2.16 : Chứng từ ghi sổ - Biểu2.17 : Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ - Biểu2.18 : Sổ chi tiết tài khoản 6222 - Biểu2.19 : Sổ cái tài khoản 622 - Biểu2.20 : Bảng chấm công - Biểu2.21 : Bảng thanh toán tiền lương bộ phận sử dụng máy thi công - Biểu2.22 : Bảng phân bổ tiền lương/ khối lượng Bê tông tháng 2/2012 (Bộ phận Máy thi công) - Biểu2.23 : Chứng từ ghi sổ - Biểu2.24 : Bảng phân bổ dầu tiêu hao cho các mác Bê tông - Biểu2.25 : Bảng phân bổ lượng dầu còn thiếu cho SX Bê tông trong tháng 2/2012 - Biểu2.26 : Phiếu xuất vật tư - Biểu2.27 : Bảng phân bổ vật liệu/ khối lượng Bê tông tháng 2/2012 (Bộ phận Máy thi công) - Biểu2.28 : Chứng từ ghi sổ SVTH: Trần Thị Hảo Lớp: Kế toán tổng hợp - K49 Đồ án tốt nghiệp 10 GVHD: Th.S Nguyễn Thị Tường Vi - Biểu2.29 : Sổ chi tiết khấu hao - Biểu2.30 : Bảng phân bổ KH TSCĐ/ khối lượng Bê tông tháng 2/2012 (Bộ phận Máy thi công) - Biểu2.31 : Chứng từ ghi sổ - Biểu2.32 : Hợp đồng kinh tế - Biểu2.33 : Hóa đơn GTGT - Biểu2.34 : Bảng phân bổ chi phí dịch vụ mua ngoài/ khối lượng Bê tông tháng 2/2012 (Bộ phận Máy thi công) - Biểu2.35 : Chứng từ ghi sổ - Biểu2.36 : Bảng kê thanh toán Hóa đơn GTGT - Biểu2.37 : Bảng phân bổ chi phí bằng tiền khác/ khối lượng Bê tông tháng 2/2012 (Bộ phận Máy thi công) - Biểu2.38 : Chứng từ ghi sổ - Biểu2.39 : Sổ Đăng ký chứng từ ghi sổ - Biểu2.40 : Sổ chi tiết tài khoản 6232 - Biểu2.41 : Sổ cái tài khoản 623 - Biểu2.42 : Bảng thanh toán tiền lương nhân viên phân xưởng sản xuất - Biểu2.43 : Bảng phân bổ tiền lương / khối lượng Bê tông tháng 2/2012 (Bộ phận Phân xưởng sản xuất) - Biểu2.44 : Chứng từ ghi sổ - Biểu2.45 : Hóa đơn GTGT - Biểu2.46 : Phiếu Xuất kho - Biểu2.47 : Phiếu xuất vật tư dùng cho quản lý đội sản xuất - Biểu2.48 : Bảng phân bổ vật liệu / khối lượng Bê tông tháng 2/2012 (Bộ phận Phân xưởng sản xuất) - Biểu2.49 : Chứng từ ghi sổ - Biểu2.50 : Chi phí khấu hao cho quản lý đội - Biểu2.51 : Bảng phân bổ Khấu hao TSCĐ / khối lượng Bê tông tháng 2/2012 (Bộ phận Phân xưởng sản xuất) SVTH: Trần Thị Hảo Lớp: Kế toán tổng hợp - K49 Đồ án tốt nghiệp 11 GVHD: Th.S Nguyễn Thị Tường Vi - Biểu2.52 : Chứng từ ghi sổ - Biểu2.53 : Bảng tổng hợp chi phí dịch vụ mua ngoài và chi phí khácbằng tiền khác - Biểu2.54 : Bảng phân bổ chi phí dịch vụ mua ngoài và chi phí khác bằng tiền khác / khối lượng Bê tông tháng 2/2012 (Bộ phận Phân xưởng sản xuất) - Biểu2.55 : Chứng từ ghi sổ - Biểu2.56 : Sổ Đăng ký Chứng từ ghi sổ - Biểu2.57 : Sổ chi tiết tài khoản 6272 - Biểu2.58 : Sổ cái tài khoản 627 - Biểu2.59 : Sổ chi tiết tài khoản 1542 - Biểu2.60 : Sổ cái tài khoản 154 SVTH: Trần Thị Hảo Lớp: Kế toán tổng hợp - K49 Đồ án tốt nghiệp 12 GVHD: Th.S Nguyễn Thị Tường Vi LỜI MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Cạnh tranh luôn là vấn đề hàng đầu trong nền kinh tế thị trường với sự quản lý và điều tiết của nhà nước. Cạnh tranh để đem lại lợi nhuận tối ưu nhất cho doanh nghiệp với chi phí bỏ ra là thấp nhất, đặc biệt sự cạnh tranh về giá chính là một trong những công cụ cạnh tranh của doanh nghiệp.Do đó chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm là nội dung quan trọng hàng đầu trong các doanh nghiệp để đạt được mục tiêu tiết kiệm chi phí và tăng lợi nhuận. Thông qua tiết kiệm chi phí sẽ tạo nên một nền tảng vững chắc cho việc hạ giá thành sản phẩm tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh nhờ cắt giảm chi phí nhưng vẫn không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm. Giá thành sản phẩm là chỉ tiêu tổng hợp phản ánh chất lượng hoạt động sản xuất kinh doanh và quản lý tài chính tại doanh nghiệp. Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm là một nội dung quan trọng, phức tạp trong toàn bộ công tác kế toán của doanh nghiệp bởi tất cả các nội dung về phương pháp hạch toán về nguyên liệu, công cụ dụng cụ… đều tác động đến giá thành. Tổ chức công tác kế toán về chi phí và tính giá thành sản phẩm một cách khoa học sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp khai thác nguồn nhân lực tiềm tàng, nâng cao năng lực cạnh tranh về giá, đặc biệt là những doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực XDCB. Đối với nhà quản lý thì chi phí là mối quan tâm hàng đầu bởi vì lợi nhuận thu được nhiều hay ít chịu ảnh hưởng trực tiếp của nguồn chi phí bỏ ra. Trong thời gian vừa qua với lượng công việc của ngành xây dựng tăng nhanh. Thì việc quản lý và sử dụng vốn một cách hiệu quả càng được ngành xây dựng đặc biệt chú trọng. Việc tính chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm là thước đo trình độ công nghệ sản xuất và trình độ quản lý của doanh nghiệp xây lắp. Việc tính đầy đủ chi phí sản xuất, xác định giá thành sản phẩm có ý nghĩa kinh tế to lớn, giúp các nhà quản trị đưa ra được các quyết định đúng đắn để doanh nghiệp đạt hiệu quả kinh doanh cao nhất với chi phí bỏ ra là ít nhất. SVTH: Trần Thị Hảo Lớp: Kế toán tổng hợp - K49 Đồ án tốt nghiệp 13 GVHD: Th.S Nguyễn Thị Tường Vi Do đó, trong doanh nghiệp xây lắp việc kế toán tập hợp chi phí đầy đủ và chính xác là một vấn đề cần đặt ra và có ý nghĩa quan trọng quyết định đến sự tồn tại và phát triển của mỗi doanh nghiệp, nó phản ánh toàn bộ các biện pháp kế toán và kinh tế mà doanh nghiệp đã và đang thực hiện trong quá trình sản xuất kinh doanh của mình. Hạch toán giá thành là khâu phức tạp nhất trong toàn bộ công tác kế toán tại doanh nghiệp xây lắp. Hạch toán liên quan đến các yếu tố đầu vào và đầu ra của doanh nghiệp. Đảm bảo kế toán hạch toán giá thành ở đơn vị xây lắp là yêu cầu có tính xuyên suốt trong quá trình hạch toán. Nhận thức đúng vai trò của hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm bê tông tại chi nhánh công ty xây dựng công trình hàng không. Em đã lựa chọn đề tài “Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Chi nhánh Công ty TNHH MTV Xây dựng công trình hàng không – ACC” làm chuyên đề thực tập tốt nghiệp của mình. 2.Mục đích, yêu cầu và phạm vi nghiên cứu 2.1 Mục đích Nghiên cứu kế toán chi phí và tính giá thành sản phẩm xây lắp để hiểu rõ hơn về chi phí và giá thành của đơn vị. Từ đó có thể đánh giá tình hình hoạt động của đơn vị để thấy được ưu, nhược điểm của việc tính chi phí và giá thành mà ban sử dụng để từ đó có thể đưa ra biện pháp khắc phục những tồn tại của ban về công tác chi phí và tính giá thành sản phẩm xây lắp. 2.2 Yêu cầu Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm của sản phẩm Bê tông theo QĐ số 15/2006/QĐ- BTC quyết định, chuẩn mực số 15 ban hành theo quyết định số 165/2002/QĐ-BTC về hợp đồng xây dựng, Thông tư 105/2003/TTBTC về hướng dẫn các hợp đồng kế toán, Thông tư 203/2009/TT-BTC. Quá trình phân tích số liệu dựa trên số liệu tại Chi nhánh ACC. Kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm của sản phẩm Bê tông tại Chi nhánh Công ty TNHH MTV Xây dựng công trình hàng không – ACC. SVTH: Trần Thị Hảo Lớp: Kế toán tổng hợp - K49 Đồ án tốt nghiệp 14 GVHD: Th.S Nguyễn Thị Tường Vi 2.3 Phạm vi nghiên cứu Chỉ nghiên cứu số liệu trong năm 2011 và 3 tháng đầu năm 2012. Nghiên cứu về chi phí và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Chi nhánh Công ty TNHH MTVXây dựng công trình hàng không – ACC. 3.Phương pháp nghiên cứu Phương pháp thu thập số liệu + Số liệu sơ cấp: Quan sát, điều tra, phỏng vấn + Số liệu thứ cấp: Thu thập các báo cáo, tài liệu của Công ty, thu thập số liệu từ phòng kế toán. Phương pháp tổng hợp: Sau khi đã thu thập được số liệu từ phương pháp thu thập số liệu ta tổng hợp lại những tài lệu có liên quan đến đề tài. Phương pháp phân tích, so sánh. 4.Cấu trúc của đề tài Đề tài được chia làm 3 phần: phần mở đầu, phần nội dung và phần kết luận. Phần nội dung được chia làm 3 chương: Chương 1: Lý luận chung về kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp xây lắp Chương 2: Thực trạng công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Chi nhánh Công ty TNHH MTV Xây dựng công trình hàng không - ACC Chương 3: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Chi nhánh Công ty TNHH MTV Xây dựng công trình hàng không - ACC. SVTH: Trần Thị Hảo Lớp: Kế toán tổng hợp - K49 Đồ án tốt nghiệp 15 GVHD: Th.S Nguyễn Thị Tường Vi CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TRONG DOANH NGHIỆP XÂY LẮP 1.1 Đặc điểm kinh doanh xây lắp ảnh hưởng đến công tác kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm Doanh nghiệp xây lắp là các tổ chức kinh tế có đủ tư cách pháp nhân và điều kiện để thực hiện những công việc có liên quan đến quá trình thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị cho các công trình, hạng mục công trình như Công ty xây dựng, Công ty lắp máy, Tổng công ty xây dựng... Tuy khác nhau về quy mô sản xuất, hình thức quản lý nhưng đều là những tổ chức hạch toán kinh tế có đầy đủ chức năng nhận thầu xây lắp các công trình xây dựng. Ngành công nghiệp xây lắp là ngành sản xuất đặc thù có chức năng tái sản xuất TSCĐ cho nền kinh tế quốc dân (như nhà cửa, công trình sản xuất và phi sản xuất) tạo cơ sở vật chất kỹ thuật cho xã hội, thu hút vốn đầu tư lớn trong và ngoài nước. Sản phẩm xây lắp là công trình, hạng mục công trình hoàn thành toàn bộ có thể bàn giao đưa vào sử dụng hoặc là khối lượng xây dựng lắp đặt đạt điểm dừng kinh tế kỹ thuật, được nghiệm thu và thanh toán. Xuất phát từ đặc điểm đó, sản phẩm xây lắp có những đặc điểm riêng sau : − Sản phẩm xây lắp là các công trình, vật kiến trúc có quy mô lớn, kết cấu phức tạp và mang tính đơn chiếc, thời gian sản xuất dài, trình độ kỹ thuật thẩm mĩ cao. Do vậy việc tổ chức quản lý phải nhất thiết có dự toán, thiết kế và thi công. Trong suốt quá trình xây lắp, giá dự toán sẽ trở thành thước đo hợp lý hạch toán các khoản chi phí và thanh quyết toán các công trình. − Mỗi công trình xây dựng gắn với vị trí nhất định, nó thường cố định tại nơi sản xuất còn các điều kiện sản xuất khác như: Lao động, vật tư, thiết bị máy móc... luôn phải di chuyển theo mặt bằng và vị trí thi công mà mặt bằng và vị trí thi công thường nằm rải rác khắp nơi và cách xa trụ sở đơn vị. Do đó, luôn tồn tại một khoảng cách lớn giữa nơi trực tiếp phát sinh chi phí và nơi hạch toán chi phí đã gây SVTH: Trần Thị Hảo Lớp: Kế toán tổng hợp - K49 Đồ án tốt nghiệp 16 GVHD: Th.S Nguyễn Thị Tường Vi không ít khó khăn cho công tác kế toán các đơn vị. Mặt khác hoạt động xây lắp lại tiến hành ngoài trời, thường chịu ảnh hưởng của các nhân tố khách quan như: thời tiết, khí hậu...nên dễ dẫn đến tình trạng hao hụt, lãng phí vật tư, tiền vốn, nhân công...làm tăng chi phí sản xuất. − Khi bắt đầu thực hiện hợp đồng, giá trị công trình đã được xác định thông qua giá trúng thầu hoặc giá chỉ định thầu. Điều đó có nghĩa là sản phẩm xây lắp thường được tiêu thụ theo giá trị dự toán hoặc giá thoả thuận với Chủ đầu tư từ trước. Do đó, có thể nói tính chất hàng hoá của sản phẩm xây lắp không được thể hiện rõ. − Về quá trình tạo ra sản phẩm xây lắp, từ khi khởi công đến khi thi công hoàn thành, bàn giao đưa vào sử dụng, thời gian thường dài, phụ thuộc vào quy mô tính chất phức tạp của từng công trình. Bên cạnh đó, quá trình thi công xây dựng được chia thành nhiều giai đoạn khác nhau, mỗi giai đoạn được chia thành nhiều công việc khác nhau... đòi hỏi cần phải đảm bảo thi công theo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, chất lượng như đúng dự toán thiết kế, tạo điều kiện bàn giao công trình, ghi nhận doanh thu và thu hồi vốn. Như vậy, từ những đặc điểm nêu trên yêu cầu công tác kế toán vừa phải đáp ứng những yêu cầu chung về chức năng, nhiệm vụ kế toán của một doanh nghiệp sản xuất vừa phải đảm bảo phù hợp với đặc trưng riêng của ngành XDCB nhằm cung cấp thông tin chính xác, kịp thời, cố vấn lãnh đạo cho việc tổ chức quản lý để đạt hiệu quả cao trong sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp. 1.2 Nội dung, bản chất của chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp xây lắp 1.2.1 Khái niệm, phân loại chi phí sản xuất trong xây lắp 1.2.1.1Khái niệm chi phí sản xuất Quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp xây dựng là quá trình biến đổi một cách có ý thức, có mục đích các yếu tố đầu vào tạo thành các công trình, hạng mục công trình, các sản phẩm, lao vụ… SVTH: Trần Thị Hảo Lớp: Kế toán tổng hợp - K49 Đồ án tốt nghiệp 17 GVHD: Th.S Nguyễn Thị Tường Vi Các yếu tố về tư liệu lao động, đối tượng lao động (mà biểu hiện cụ thể là các hao phí về lao động vật hóa) dưới sự tác động có mục đích của sức lao động (biểu hiện là hao phí lao động sống) qua quá trình biến đổi sẽ trở thành các sản phẩm, công trình… Để đo lường các hao phí mà các doanh nghiệp đã bỏ ra trong từng thời kỳ hoạt động kinh doanh là bao nhiêu nhằm tổng hợp, xác định kết quả đầu ra, phục vụ yêu cầu quản lý. Mọi hao phí cuối cùng đều được thể hiện bằng thước đo tiền tệ gọi là chi phí sản xuất kinh doanh. Chi phí sản xuất kinh doanh trong doanh nghiệp xây dựng là biểu hiện bằng tiền của hao phí về lao động sống và lao động vật hóa mà doanh nghiệp xây lắp đã bỏ ra trong quá trình sản xuất thi công và bàn giao sản phẩm xây lắp trong một kỳ nhất định. Tuy nhiên trên các góc độ nghiên cứu và quản lý khác nhau có các cách thể hiện, cách hiểu khác nhau về chi phí sản xuất: - Đối với nhà quản trị doanh nghiệp: Chi phí sản xuất kinh doanh là tổng số tiền phải bỏ ra để mua các yếu tố cần thiết tạo ra sản phẩm hoặc mang lại lợi ích kinh tế cho doanh nghiệp. - Đối với kế toán chi phí sản xuất kinh doanh luôn gắn liền với một kỳ sản xuất kinh doanh nhất định và phải là chi phí thực. Do đó cần có sự phân biệt giữa khái niệm chi tiêu và chi phí. Chi tiêu là sự hao phí vật chất tại mọi thời điểm tiêu dùng. Cụ thể về phương diện kế toán được ghi vào bên Có của tài khoản tài sản. Tổng số chi tiêu của doanh nghiệp trong kỳ gồm chi tiêu mua sắm nguyên vật liệu hàng hóa, chi tiêu cho quá trình sản xuất sản phẩm và chi tiêu cho quá trình tiêu thụ. Còn chi phí là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ hao phí về lao động sống và lao động vật hóa cần thiết cho quá trình sản xuất kinh doanh tính cho một kỳ kinh doanh. Như vậy theo định nghĩa chi phí về phương diện kế toán được ghi vào bên Nợ của tài khoản chi phí. Chi phí và chi tiêu là hai khái niệm khác nhau nhưng có quan hệ mật thiết với nhau, trong đó chi tiêu là cơ sở của chi phí. Không có chi tiêu thì không có chi SVTH: Trần Thị Hảo Lớp: Kế toán tổng hợp - K49 Đồ án tốt nghiệp 18 GVHD: Th.S Nguyễn Thị Tường Vi phí. Tổng số chi phí của doanh nghiệp trong kỳ bao gồm toàn bộ giá trị vật tư, tài sản hao phí cho quá trình sản xuất kinh doanh trong kỳ. Chi phí và chi tiêu khác nhau về lượng, về thời giá, chẳng hạn có những khoản chi tiêu kỳ này nhưng được tính chi phí cho nhiều kỳ sau (Ví dụ: xuất công cụ dụng cụ giá trị lớn nhưng phân bổ vào chi phí nhiều kỳ sử dụng TK 142 “Chi phí trả trước ngắn hạn” và TK 242 “Chi phí trả trước dài hạn” hoặc có những khoản được tính vào chi phí kỳ này nhưng thực tế lại chưa chi tiêu (TK 335 “ chi phí phải trả”). Sự khác biệt giữa chi tiêu và chi phí trong các doanh nghiệp là do đặc điểm, tính chất vận động và phương thức kết chuyển giá trị của từng loại tài sản vào quá trình sản xuất kinh doanh. Ta có thể kết luận chi phí sản xuất của doanh nghiệp xây lắp là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ hao phí về lao động sống và lao động vật hóa phát sinh trong quá trình sản xuất kinh doanh trong một thời kỳ nhất định của doanh nghiệp xây lắp, bao gồm chi phí sản xuất xây lắp, và chi phí sản xuất ngoài xây lắp. Chi phí sản xuất xây lắp cấu thành nên giá thành sản phẩm xây lắp. 1.2.1.2 Phân loại chi phí Trong XDCB, chi phí sản xuất bao gồm nhiều loại có nội dung kinh tế, công dụng và yêu cầu quản lý đối với từng loại khác nhau. Việc quản lý chi phí, không chỉ dựa vào số liệu tổng hợp mà còn căn cứ vào số liệu cụ thể của từng loại chi phí theo từng công trình (CT), hạng mục công trình (HMCT). Do đó, phân loại chi phí sản xuất là một yêu cầu tất yếu để hạch toán chính xác chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. a) Phân loại chi phí theo nội dung, tính chất kinh tế của chi phí. Theo cách phân loại này các chi phí nội dung, tính chất kinh tế giống nhau được xếp vào một yếu tố, không phân biệt chi phí đó phát sinh trong lĩnh vực nào, ở đâu, mục đích và tác dụng của chi phí đó như thế nào.Theo cách phân loại này chi phí sản xuất được chia thành các yếu tố sau đây: - Chi phí nguyên vật liệu: Bao gồm toàn bộ các chi phí về các loại nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ, phụ tùng thay thế, thiết bị XDCB...mà doanh nghiệp đã SVTH: Trần Thị Hảo Lớp: Kế toán tổng hợp - K49 Đồ án tốt nghiệp 19 GVHD: Th.S Nguyễn Thị Tường Vi sử dụng cho hoạt động sản xuất trong kỳ như: Xi măng, sắt, thép, cát, đá, các loại dầu mỡ vận hành máy móc… - Chi phí nhân công: Bao gồm toàn bộ số tiền lương phải trả và các khoản trích theo lương của các công nhân sản xuất trong kỳ. - Chi phí khấu hao TSCĐ: Bao gồm toàn bộ số tiền doanh nghiệp trích khấu hao cho tất cả các loại TSCĐ tham gia hoạt động xây lắp như : các loại máy thi công (máy vận thăng, máy cẩu…), nhà xưởng, phương tiện vận chuyển… - Chi phí dịch mua ngoài: Là toàn bộ số tiền DN đã chi trả về các loại dịch vụ mua ngoài: tiền điện, tiền nước, tiền điện thoại…phục vụ cho hoạt động sản xuất của doanh nghiệp. - Chi phí bằng tiền khác: Là toàn bộ các chi phí dùng cho hoạt động sản xuất ngoài chi phí kể trên. Phân loại chi phí theo nội dung, tính chất kinh tế của chi phí giúp nhà quản lý biết được kết cấu tỷ trọng từng loại chi phí trong tổng chi phí qua đó đánh giá được tình hình thực hiện dự toán chi phí. Hơn nữa, cách phân loại này còn là cơ sở để lập báo cáo chi phí sản xuất theo yếu tố trên Bảng thuyết minh báo cáo tài chính, xây dựng định mức Vốn lưu động, lập kế hoạch mua sắm vật tư, tổ chức lao động tiền lương, thuê máy thi công… b) Phân loại chi phí theo mục đích và công dụng của chi phí. Theo cách phân loại này, căn cứ vào mục đích và công dụng của chi phí trong sản xuất để chia ra các khoản mục chi phí khác nhau, mỗi khoản mục chi phí bao gồm những chi phí có cùng mục đích và công dụng. - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: Gồm toàn bộ trị giá nguyên vật liệu sử dụng trực tiếp cho thi công công trình mà đơn vị xây lắp bỏ ra (vật liệu chính, vật liệu phụ, cấu kiện bê tông chế sẵn…). Chi phí này không bao gồm thiết bị do chủ đầu tư bàn giao. - Chi phí nhân công trực tiếp: gồm toàn bộ tiền lương chính, lương phụ và phụ cấp của công nhân trực tiếp sản xuất, công nhân vận chuyển vật liệu thi công, công nhân làm nhiệm vụ bảo dưỡng, dọn dẹp trên công trường. SVTH: Trần Thị Hảo Lớp: Kế toán tổng hợp - K49 Đồ án tốt nghiệp 20 GVHD: Th.S Nguyễn Thị Tường Vi - Chi phí sử dụng máy thi công: Chi phí cho các máy móc thiết bị thi công nhằm thực hiện khối lượng xây lắp bằng máy. Máy móc thiết bị thi công là là máy móc, thiết bị trực tiếp phục vụ xây, lắp công trình như: ô tô tải, máy xúc, xe lu, xe tưới nhựa,… Chi phí sử dụng máy thi công bao gồm: Chi phí thường xuyên và chi phí tạm thời.
Chi phí thường xuyên sử dụng máy thi công bao gồm: Lương chính, lương phụ của công nhân điều khiển máy, phục vụ máy…; chi phí vật liệu; chi phí công cụ, dung cụ; chi phí khấu hao TSCĐ; chi phí dịch vụ mua ngoài (chi phí điện, nước, bảo hiểm xe máy…); chi phí khác bằng tiền.
Chi phí tạm thời bao gồm: Chi phí sửa chữa lớn máy thi công (đại tu, trung tu…); chi phí tạm thời cho máy thi công (lều, lán …) - Chi phí sản xuất chung: là những chi phí dùng cho việc quản lý và phục vụ sản xuất chung tại phân xưởng, tổ, đội; các khoản trích theo lương: BHXH, BHYT, KPCĐ, BHTN của công nhân trực tiếp sản xuất, công nhân sử dụng máy thi công, nhân viên quản lý tổ đội, phân xưởng. Cách phân loại này phục vụ cho yêu cầu quản lý chi phí sản xuất theo định mức, cung cấp số liệu cho công tác tính giá thành sản phẩm và phân tích tình hình thực hiện kế hoạch giá thành, từ đó lập định mức chi phí sản xuất và kế hoạch giá thành cho kỳ sau. Do đặc điểm của sản phẩm xây lắp và phương pháp lập dự toán trong XDCB là dự toán được lập cho từng đối tượng theo các khoản mục giá thành nên cách phân loại chi phí theo khoản mục này là phương pháp sử dụng phổ biến trong các doanh nghiệp XDCB. c) Phân loại chi phí theo phương pháp tập hợp chi phí sản xuất vào các đối tượng chịu chi phí Theo cách phân loại này bao gồm: chi phí trực tiếp và chi phí gián tiếp - Chi phí trực tiếp: là những chi phí sản xuất có liên quan trực tiếp đến từng đối tượng sử dụng chi phí, từng công việc nhất định. Do đó kế toán có thể căn cứ vào số liệu chứng từ gốc để hạch toán trực tiếp cho từng đối tượng liên quan. SVTH: Trần Thị Hảo Lớp: Kế toán tổng hợp - K49