Môc lôc
Tt
tªn tiªu ®Ò
trang
1.
Lêi nãi ®Çu
3
2.
Ch-¬ng I : C¸c vÊn ®Ò chung vÒ kÕ to¸n NLVL
4
3.
Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña NLVL
4
4.
Vai trß cña nguyªn liÖu vËt liÖu
4
5.
Ph©n lo¹i nguyªn liÖu vËt liÖu
5
6.
§¸nh gi¸ nguyªn liÖu vËt liÖu
6
7.
NhiÖm vô cña kÕ to¸n NLVL
11
8.
Thñ tôc nhËp kho NLVL
12
9.
Thñ tôc xuÊt kho NLVL
13
10.
C¸c chøng tõ kÕ to¸n cã liªn quan
13
11.
Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt NLVL
14
12.
Ph-¬ng ph¸p thÎ song song
15
13.
Ph-¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
16
14.
Ph-¬ng ph¸p sæ sè d-
17
15.
KÕ to¸n tæng hîp chi tiÕt NLVL
18
16.
KÕ to¸n tæng hîp NLVL theo ph-¬ng ph¸p KKTX
18
17.
KÕ to¸n tæng hîp NLVL theo ph-¬ng ph¸p KK§K
22
18.
Ch-¬ng II : Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n NLVL t¹i XN X -18
25
19.
Qóa tr×nh ph¸t triÓn cña xÝ nghiÖp
25
20.
Giíi thiÖu vÒ c«ng ty Hµ Thµnh
25
21.
Giíi thiÖu vÒ xÝ nghiÖp X-18
25
22.
Chøc n¨ng , nhiÖm vô , ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng SXKD,XN X-18
26
23.
C«ng t¸c tæ chøc qu¶n lÝ , s¶n xuÊt vµ tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n
27
24
Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n NLVL t¹i xÝ nghiÖp
32
25.
C«ng t¸c ph©n lo¹i NLVL
32
26 .
KÕ to¸n chi tiÕt NLVL
33
27.
Thñ tôc nhËp NLVL vµ vÝ dô minh ho¹
33
-1-
TT
Tªn tiªu ®Ò
Trang
28.
Thñ tôc xuÊt kho NLVL vµ vÝ dô minh ho¹
37
29.
Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt NLVL t¹i XN X-18
39
30.
B¶ng tæng hîp nhËp -xuÊt tån NLVL
44
31.
Ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ gèc NLVL t¹i xÝ nghiÖp
45
32.
KÕ to¸n tæng hîp nhËp , xuÊt kho NLVL
47
33.
KÕ to¸n tæng hîp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu
47
34.
KÕ to¸n tæng hîp hîp tr-êng hîp nhËp kho NLVL
47
35.
KÕ to¸n tæng hîp tr-êng hîp xuÊt kho NLVL
52
36.
Ch-¬ng III : nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ vÒ c«ng t¸c
60
kÕ to¸n NLVL t¹i xÝ nghiÖp X-18
37.
NhËn xÐt chung vÒ kÕ to¸n NLVL t¹i xÝ nghiÖp
60
38.
Nh÷ng -u ®iÓm vµ nh÷ng tån t¹i trong c«ng
61
t¸c kÕ to¸n NLVL t¹i xÝ nghiÖp X-18 .
39 .
Mét sè kiÕn nghÞ ®Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n
63
ë xÝ nghiÖp X-18 .
40.
KÕt luËn
64
41.
NhËn xÐt cña ®¬n vÞ thùc tËp .
65
-2-
LỜI NÓI ĐẦU
Doanh nghiệp sản xuất là đơn vị trực tiếp tiến hành các hoạt động tạo ra sản
phẩm .Một doanh nghiệp sản xuất muốn tồn tại và phát triển trong nền kinh tế
thị trƣờng , có tính cạnh tranh cao phải sản xuất ra đƣợc những sản phẩm có
chất lƣợng cao và giá cả hợp lí .Nhƣ vậy doanh nghiệp phải khai thác tốt các
nguồn lực tài chính , phải quản lí và sử dụng có hiệu quả những nguồn nguyên
nhiên vật liệu …Bởi nguyên vật liệu là một trong những nhân tố chính để làm
ra sản phẩm . Một sản phẩm tốt phải đƣợc làm ra từ nguyên liệu vật liệu có chất
lƣợng , tuân theo đúng quá trình và quy cách tạo ra sản phẩm . Ngƣợc lại
nguyên vật liệu không đƣợc bảo quản ở kiện quy định đem vào sản xuất sẽ tạo
ra những sản phẩm kém chất lƣợng . Nếu sản phẩm tốt giá thành thấp thì doanh
nghiệp sẽ bán đƣợc và ngƣợc lại . Nếu lãng phí nguyên vật liệu sẽ làm cho giá
thành sản phẩm tăng ,chí phí sản xuất cũng tăng theo . Nguyên vật liệu kém
chất lƣợng ,thiếu nguyên vật liệu sẽ làm cho quá trình sản xuất phải ngừng lại .
Doanh nghiệp có thể không hoàn thành đƣợc hợp đồng đã kí kết với đối tác dẫn
đến làm ăn thua lỗ …Để khắc phục tất cả những ảnh hƣởng của nguyên vật liệu
đối với chất lƣợng sản phẩm và quá trình sản xuất kinh doanh , cần phải tổ chức
tốt công tác kế toán nguyên liệu vật liệu . Vì kế toán nguyên vật liệu nhằm cung
cấp thông tin một cách khoa học cho công tác quản lí nguyên vật liệu cả về mặt
giá trị và hiện vật ở tất cả các khâu mua sắm , dự trữ , bảo quản , và sử dụng .
Từ các vấn đề đã phân tích ở trên ,chính là lí do em lựa chọn làm về đề tài
kế toán nguyên liệu vật liệu tại xí nghiệp X 18 - công ty Hà Thành -BQP để
làm báo cáo thực tập tốt nghiệp .
-3-
CHƢƠNG I
C¸c vÊn ®Ò chung vÒ kÕ to¸n nguyªn liÖu vËt liÖu
1.KHÁI NIỆM ĐẶC ĐIỂM VAI TRÒ CỦA KẾ TOÁN NLVL :
1.1 Khái niệm đặc điểm của nguyên liệu vật liệu :
- Khái niệm :
Nguyên liệu vật liệu trong các doanh nghiÖp s¶n xuÊt là đối tƣợng lao động một trong ba yếu tố cơ bản để sử dụng trong quá trình s¶n xuÊt kinh doanh,
cung cấp dịch vụ - là cơ sở vật chất cấu tạo nên thực thể của sản phẩm .
-Đặc điểm : Nguyên liệu vật liệu
+ chỉ tham gia vào một chu k× s¶n xuÊt chế tạo sản phẩm và cung cấp dịch vụ
+ khi tham gia vào quá trình sản xuất nguyªn liÖu vËt liÖu thay đổi hoàn toàn
hình thái vật chất ban đầu và giá trị đƣợc chuyển toàn bộ,một lần vào chi phÝ
s¶n xuÊt kinh doanh .
1.2 Vai trò của NLVL trong quá trình sản xuất kinh doanh :
Nguyên vật liệu có vai trò là cở sở vật chất hình thành nên sản phẩm , là một
trong ba yếu tố không thể thiếu trong quá trình s¶n xuÊt kinh doanh .Việc cung
cấp nguyªn liÖu vËt liÖu có kịp thời hay không ,số lƣợng chủng loại có phù hợp
hay không, điều này ảnh hƣởng trực tiếp tới quá trình s¶n xuÊt kinh doanh .Mặt
khác chi phí nguyªn liÖu vËt liÖu thƣờng chiếm tỷ trọng rất lớn trong tổng chi
phÝ s¶n xuÊt . Vì vậy trong quá tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cần phải theo dõi quản
lí chặt chẽ nguyªn liÖu vËt liÖu về cả mặt hiện vật và giá trị ở tất cả các khâu
mua sắm dự trữ, bảo quản và sử dụng .
- Ở khâu mua hàng phải quản lí việc thực hiện kế hoạch mua hàng về số
lƣợng , khối lƣợng ,chất lƣợng ,qui cách, phẩm chất ,chủng loạị, giá mua , chi
phí mua cũng nhƣ đảm bảo đúng tiến độ thời gian đáp ứng kịp thời nhu cÇu cña
s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp .
-4-
- Ở khâu bảo quản phải tổ chức tốt kho tàng bến bãi ,trang bị đầy đủ các
phƣơng tiện đo lƣờng cần thiết ,tổ chức và kiểm tra việc thực hiện chế độ bảo
quản víi từng lo¹i nguyªn liÖu vËt liÖu tr¸nh h- hỏng, mất m¸t đảm bảo an toàn
tµi s¶n.
-Ở khâu sử dụng đòi hỏi phải sử dụng hợp lí, tiết kiệm chấp hành tốt các định
mức dự toán nhằm tiết kiệm chi phí nguyªn liÖu vËt liÖu góp phần quan trọng
vào việc hạ giá thành sản phẩm , tăng doanh thu và tích luỹ cho đơn vị .
2. PHÂN LOẠI NGUYÊN LIỆU VẬT LIỆU :
2.1 Phân loại nguyên liệu vật liệu :
Trong doanh nghiệp sản xuất kinh doanh sö dông nhiÒu lo¹i, thø nguyªn liÖu
vËt liÖu cã vai trß, chøc n¨ng vµ cã ®Æc tÝnh lÝ ho¸ … kh¸c nhau . §ể tiến hành
công tác quản lí và hạch toán nguyªn liÖu vËt liÖu có hiệu quả thì cần phải phân
loại nguyªn liÖu vËt liÖu .
Phân loại nguyªn liÖu vËt liÖu là căn cứ vào vai trò các tiêu thức nhất định để
chia nguyªn liÖu vËt liÖu sử dụng trong doanh nghiÖp thành từng loại, từng thứ ,
từng nhóm .
*Phân loại nguyªn liÖu vËt liÖu theo vai trò tác dụng của nguyªn liÖu vËt
liÖu trong quá tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh gồm :
-Nguyªn liÖu vËt liÖu chính : ( bao gồm cả nöa thµnh phÈm mua ngoài ) là các
nguyªn vËt liÖu khi tham gia vào quá trình s¶n xuÊt cấu thành thực thể vật chất
của sản phẩm .
- Nguyªn liÖu vËt liÖu phụ : là những nguyªn liÖu vËt liÖu khi tham gia vào
quá tr×nh s¶n xuÊt kh«ng cấu thành thực thể của sản phẩm nhƣng có vai trò nhất
định và cần thiết trong quá tr×nh s¶n xuÊt .
Căn cứ vào công dụng NLVL phụ đƣợc chia thành các nhóm :
+ nhóm vËt liÖu làm tăng chất lƣợng nguyªn liÖu vËt liÖu chÝnh
+ nhóm vËt liÖu làm tăng chất lƣợng sản phẩm
+ nhóm vËt liÖu đảm bảo điều kiện cho quá trình s¶n xuÊt
-5-
- nhiên liệu :là loại vËt liÖu phụ trong quá trình sử dụng có tác dụng cung cấp
nhiệt lƣợng . Nhiên liệu có thể tồn tại ở các thể rắn , thể lỏng ,thể khí.
- Phụ tùng thay thế : là những chi tiết phụ tùng máy móc thiết bị đƣợc dự trữ
để sử dụng cho việc thay thế ,sửa chữa các bộ phận của tµi s¶n cè ®Þnh h÷u
h×nh.
- VËt liÖu và thiết bị xây dựng cơ bản : là các vËt liÖu và thiết bị dùng cho
công tác xây dựng cơ bản để hình thành tài sản cố định .
- VËt liÖu khác bao gồm : Các lo¹i vËt liÖu chƣa đƣợc phản ánh ở những lo¹i
vËt liÖu trªn .
§Ó phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lÝ vµ kÕ to¸n chi tiÕt nguyªn liÖu vËt liÖu trong
c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ,cã thÓ c¨n cø vµo ®Æc tÝnh lÝ ho¸ cña tõng lo¹i ®Ó
chia thµnh tõng nhãm, tõng thø, nguyªn liÖu vËt liÖu .
2.2 Đánh giá nguyên liệu vật liệu:
- Nguyên tắc đánh giá nguyên liệu vật liệu :
Là dùng thƣớc đo tiền tệ để biểu hiện giá trị của chúng theo những nguyªn tắc
nhất định .Về nguyên tắc kế toán hàng tồn kho (trong đó bao gồm cả nguyªn
liÖu vËt liÖu) phải đƣợc ghi nhận theo nguyên tắc giá gốc.Trƣờng hợp giá trị
thuần có thể thực hiện đƣợc thấp hơn giá gốc thì phải tính theo giá trị thuần có
thể thực hiện đƣợc . Sổ danh điểm nguyªn liÖu vËt liÖu .
22.1 Đánh giá nguyên liệu vật liệu theo nguyên tắc giá gốc:
Gi¸ gốc hàng tồn kho bao gồm : chi phÝ mua, chi phÝ chế biến và c¸c chi phÝ
liên quan trực tiếp khác phát sinh để có đƣợc hàng tồn kho ở địa điểm và trạng
thái hiện tại .
Nguyªn liÖu vËt liÖu trong doanh nghiÖp ®-îc h×nh thµnh tõ nhiÒu nguån
kh¸c nhau, nªn néi dung c¸c yÕu tè cÊu thµnh gi¸ gèc cña nguyªn liÖu vËt liÖu
®-îc x¸c ®Þnh theo tõng tr-¬ng hîp nhËp xuÊt
. Giá gốc của nguyªn liÖu vËt liÖu nhập kho :
- Giá gốc NLVL mua ngoài nhập kho đƣợc tính theo công thức sau:
-6-
Giá gốc nguyên
Giá mua ghi trên
Các loại thuế
Chi phi có
liệu,vật liệu mua = hoá đơn sau khi trừ + không đƣợc + liên quan
ngoài nhập kho
đi các khoản chiết
hoàn lại
trực tiếp đến
khấu giảm giá
việc mua hàng
Các chi phÝ có liên quan trùc tiÕp đến việc mua hàng bao gồm: chi phÝ vận
chuyển, bốc xếp,bảo quản trong quá trình mua hàng và các chi phí khác có liên
quan trực tiếp đến việc mua hàng tồn kho (chi phÝ bao bì, chi phÝ cña bé phËn
thu mua ®éc lËp ,chi phÝ thuê kho , thuê bãi … ) .
- Giá gốc của NLVL tự chế biến nhập kho đƣợc tính theo công thức :
Giá gốc nguyên liệu,
vật liệu nhập kho
Giá gốc nguyên liệu
=
vật liệu xuất kho
Chi phí
+
chế biến
Chi phÝ chế biến hàng tồn kho bao gồmnh÷ng chi phÝ có liên quan trực tiếp đến
sản phẩm s¶n xuÊt nhƣ :Chi phÝ nh©n c«ng trực tiếp ,chi phÝ s¶n xuÊt chung cố
định . Chi phÝ s¶n xuÊt chung biến đổi phát sinh trong quá trình chế biến
nguyªn liÖu vËt liÖu .
-Giá gốc NLVL thuê ngoài gia c«ng chÕ biÕn nhập kho đƣợc tính theo công
thức :
Chi phí vận
Giá gốc nguyên
Giá gốc nguyên
Tiền công
Chuyển bốc dỡ
liệu vật liệu thuê = liệu vật liệu xuất + phải trả cho + và các chi phí
GCCB nhập kho
kho thuê GCCB
ngƣời chế biến có liên quan trực
tiếp khác.
- Giá gốc của NLVL nhận góp vốn liên doanh ,vốn cổ phần hoặc thu hồi
vốn góp :
Đƣợc ghi nhận theo giá thực tế do Hội đồng định giá lại và đã đƣợc chấp
thuận cộng với các chi phÝ tiếp nhận (nếu có) .
-7-
- Giá gốc của nguyªn liÖu vËt liÖu nhận biếu tặng :
Giá gốc nguyên
Giá trị hợp lí ban đầu
Các chi phí khác có liên
liệu vật liệu =
của những nguyên liệu + quan trực tiếp đến việc
nhập kho
vật liệu tƣơng đƣơng
tiếp nhận
-Giá gốc của nguyªn liÖu vËt liÖu đƣợc cấp :
Giá gốc nguyên
liệu, vật liệu
nhập kho
Giá ghi trên sổ của đơn vị
Chi phí vận chuyển
= cấp trên hoặc giá đƣợc đánh + bốc dỡ, chi phí có
giá lại theo giá trị thuần
liên quan trực tiếp ≠
- Giá gốc của phế liệu thu hồi: Là giá ƣớc tính theo giá trị thuần có thể thực
hiện đƣợc .
. Giá gốc của nguyªn liÖu vËt liÖu xuất kho :
Do gi¸ gèc cña nguyªn liÖu vËt liÖu nhËp kho tõ c¸c nguån nhËp kh¸c nhau
nh- ®· tr×nh bµy ë trªn ,®Ó tÝnh gi¸ gèc hµng xuÊt kho, kÕ to¸n cã thÓ sö dông
mét trong c¸c ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ trÞ hµng tån kho sau :
- Phƣơng pháp tính theo giá đích danh :
Giá trị thực tế của nguyªn liÖu vËt liÖu xuất kho tính theo giá thực tế của từng lô
hàng nhập . Áp dụng đối với những doanh nghiÖp sử dụng ít thø nguyªn liÖu
vËt liÖu có giá trị lớn và có thÓ nhËn diÖn ®-îc .
- Phƣơng pháp bình quân gia quyền :
Giá trị của loại nguyªn liÖu vËt liÖu tồn kho đƣợc tính theo giá trị trung bình
của từng loại nguyªn liÖu vËt liÖu tồn kho tƣơng tự đầu kỳ và giá trị từng loại
nguyªn liÖu vËt liÖu tồn kho đƣợc mua hoặc s¶n xuÊt trong kỳ (bình quân gia
quyền cuối kỳ ). Giá trị trung bình có thể đƣợc tính theo thời kỳ hoặc mỗi khi lô
hàng về , phụ thuộc vào tình hình doanh nghiÖp (bình quân gia quyền sau mỗi
lần nhập ).
-8-
Giá trị thực tế
Nguyên liệu, vật
liệu xuất kho
Số lƣợng nguyên
=
Đơn giá bình
liệu , vật liệu
+
quân gia quyền
xuất kho
Trong đó giá đơn vị bình quân có thể tính một trong các phƣơng án sau :
Phƣơng án 1: Tính theo giá bình quân gia quyền cả kỳ dự trữ
Giá trị thực tế NLVL
Đơn giá bình
tồn kho đầu kỳ
Giá trị thực tế NLVL
+
nhập kho trong kỳ
quân gia quyền =
cả kỳ dự trữ
Số lƣợng NLVL tồn
kho trƣớc khi nhập
Số lƣợng NLVL nhập
+
kho trong kỳ
Phƣơng pháp 2: Tính theo giá bình quân gia quyền sau mỗi lần nhập ( còn
gọi là giá bình quân gia quyền liên hoàn ) :
Giá trị thực tế NLVL
Đơn giá bình
Giá trị thực tế NLVL nhập
tồn kho trƣớc khi nhập + kho của từng lần nhập
quân gia quyền =
sau mỗi lần nhập
Số lƣợng NLVL tồn
kho trƣớc khi nhập
Số lƣợng NLVL nhập kho
+
của từng lần nhập
- Phƣơng pháp nhập trƣớc xuất trƣớc :
Trong phƣơng pháp này áp dụng dựa trên giả định là nguyªn liÖu vËt liÖu
tồn kho đƣợc mua trƣớc hoặc s¶n xuÊt trƣớc thì đƣợc xuất trƣớc , và nguyªn
liÖu vËt liÖu tồn kho còn lại cuối kỳ là nguyªn liÖu vËt liÖu đƣợc mua hoặc s¶n
xuÊt gần thời điểm cuối kỳ . Theo phƣơng pháp này thì trị giá nguyªn liÖu vËt
liÖu xuất kho đƣợc tính theo giá của lô nguyªn liÖu vËt liÖu nhập kho tại thời
điÓm đầu kỳ hoặc gần đầu kỳ , giá trị của nguyªn liÖu vËt liÖu tồn kho đƣợc tính
-9-
theo giá của nguyªn liÖu vËt liÖu nhập kho ë thêi ®iÓm cuèi kú hoÆc gÇn cuèi kú
cßn tån kho .
- Ph-¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tr-íc :
Trong phƣơng pháp này áp dụng dùa trªn giả định lµ nguyªn liÖu vËt liÖu tồn
kho đƣợc mua sau hoÆc s¶n xuÊt sau thì đƣợc xuất trƣớc , và nguyªn liÖu vËt
liÖu tồn kho còn lại cuối kỳ là nguyªn liÖu vËt liÖu đƣợc mua hoÆc s¶n xuÊt
trƣớc đó . Theo phƣơng pháp này thì trị giá nguyªn liÖu vËt liÖu xuÊt kho đƣợc
tính theo giá của lô nguyªn liÖu vËt liÖu nhập sau hoặc gần sau cùng , giá trị của
nguyªn liÖu vËt liÖu tồn kho đƣợc tính theo giá trị của nguyªn liÖu vËt liÖu nhập
kho đầu kỳ hoặc gần đầu kỳ còn tồn kho.
- Phƣơng pháp giá hạch toán :
Áp dụng với những doanh nghiÖp có quy mô lớn, s¶n xuÊt nhiều mặt hàng
thƣờng sử dụng nhiều lo¹i, nhãm, thø nguyªn liÖu vËt liÖu, hoạt động nhập,
xuất nguyªn liÖu vËt liÖu diễn ra th-êng xuyªn ,liên tục nếu áp dụng nguyên
tắc tính theo giá gốc (giá trị thực tế ) thì rất phức tạp,khó đảm bảo yêu cầu kịp
thời của kế toán . doanh nghiÖp có thể xây dựng hệ thống giá hạch toán để ghi
chép hàng ngày trên phiếu nhập,phiếu xuất,và sổ kế toán chi tiết nguyªn liÖu
vËt liÖu .
Giá hạch toán lµ gi¸ do kế toán của doanh nghiÖp tự xây dựng có thể là giá kế
hoạch, hoÆc giá trị thuần có thể thực hiện đƣợc trên thị trƣờng .Giá hạch toán
đƣợc sử dụng thống nhất trong toàn doang nghiÖp và đƣợc sử dụng tƣơng đối
æn định lâu dài.Trƣờng hợp có sự biến động lớn về giá cả doanh nghiÖp cần xây
dựng lại hệ thống giá hạch toán .
Kế toán tổng hợp nguyªn liÖu vËt liÖu phải tuân thủ nguyên tắc tính theo giá
thực tế . Cuối tháng kế toán phải xác định hệ số chênh lệch giữa giá trị thực tế
và giá trị hạch toán của từng thứ (nhóm hoặc loại ) nguyªn liÖu vËt liÖu để điều
chỉnh giá hạch toán xuất kho thành giá thực tế .
- 10 -
Hệ số chênh lệch giữa giá thực tế và giá hạch toán của từng loại nguyên
liệu, vật liệu đƣợc tính theo công thức sau :
Giá trị thực tế NLVL
Hệ số chênh
lệch giá
tồn kho đầu kỳ
Giá trị thực tế NLVL
+
nhập kho trong kỳ
=
Giá trị hạch toán NLVL
tồn kho đầu kỳ
Giá trị hạch toán NLVL
+
Giá trị thực tế
Giá trị hạch toán nguyên
nguyên liệu,vật =
liệu,vật liệu xuất kho
nhập kho trong kỳ
Hệ số chênh
x
lệch giá
liệu xuất kho
3 . NHIỆM VỤ CỦA KẾ TOÁN NGUYÊN LIỆU VẬT LIỆU:
Để phát huy vai trò và chức năng của kế toán trong công tác quản lí nguyªn
liÖu vËt liÖu trong doanh nghiÖp kế toán cần thực hiện tốt các nhiệm vụ cơ bản
sau :
- Tổ chức ghi chép,phản ánh chính xác kịp thời số lƣợng,khối lƣợng, phẩm
chất, quy cách và giá trị thực tế của từng loại , từng thứ nguyªn liÖu vËt liÖu
nhập, xuất và tồn kho.
- Vận dụng đúng đắn các phƣơng pháp hạch toán , phƣơng pháp tính giá
nguyªn liÖu vËt liÖu nhập,xuất kho . Hƣớng dẫn và kiểm tra các bộ phận phòng
ban chấp hành các nguyên tắc , thủ tục nhập xuất và thực hiện nghiêm chỉnh
chế độ chứng từ kế toán .
- Mở các loại Sổ (Thẻ ) kế toán chi tiết theo từng thứ nguyên liÖu, vật liệu
theo đúng chế độ và phƣơng pháp quy định.
- Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch mua hàng , tình hình dự trữ và sử dụng
nguyên vật liệu theo dự toán , tiêu chuẩn , định mức chi phí và phát hiện
- 11 -
các trƣờng hợp vật tƣ ứ đọng, hoặc bÞ thiếu hụt, tham ô, lãng phí ,xác định
nguyên nhân và biện pháp xử lí .
-Tham gia kiểm kê và đánh giá nguyªn liÖu vËt liÖu theo chế độ quy định của
nhà nƣớc
- Cung cấp thông tin về tình hình nhập, xuất ,tồn kho nguyªn liÖu vËt liÖu phục
vụ công tác quản lí . Định kỳ tiến hành phân tích tình hình mua hàng , bảo quản
và sử dụng nguyªn liÖu vËt liÖu .
4. THỦ TỤC QUẢN LÍ NHẬP - XUẤT - TỒN KHO NGUYÊN LIỆU VẬT
LIỆU VÀ CÁC CHỨNG TỪ KẾ TOÁN CÓ LIÊN QUAN :
4.1 Thủ tục nhập kho :
Bộ phận cung cấp vật tƣ căn cứ theo kế hoạch mua hàng và hợp đồng mua
hàng đã kí kết , phiếu báo giá để tiến hành mua hàng .Khi hàng về tới nơi, nếu
xét thấy cần thiết có thể lập ban kiểm nghiệm để kiểm nhận và đánh giá hàng
mua về các mặt số lƣợng , khối lƣợng ,chất lƣợng và quy cách , căn cứ vào kết
quả kiểm nghiệm ban kiểm nghiệm lập" Biên bản kiểm nghiệm vật tƣ " .Sau đó
bộ phận cung cấp hàng lập " Phiếu n hập kho " trên cở sở hoá đơn , giấy báo
nhận hàng và biên bản kiểm nhận giao cho ngƣời mua hàng làm thủ tục nhập
kho .Thủ kho sau khi cân , đong
đo , đếm sẽ ghi số lƣợng thực nhập vào Phiếu nhập và sử dụng để phản ánh số
lƣợng nhập và tồn của từng thứ vật tƣ vào Thẻ kho,trƣờng hợp phát hiện thừa
thiếu sai quy và phẩm chất Thủ kho phải báo cho bộ phận cung ứng biết và
cùng ngƣời giao lập biên bản .Hàng ngày hoặc định kỳ Thủ kho chuyển giao
Phiếu nhập kho cho kế toán vật tƣ làm căn cứ để ghi sổ kế toán .
4.2 Thủ tục xuất kho NLVL :
Căn cứ vào kế hoạch sản xuất kinh doanh các bộ phận sử dụng vật tƣ viết
phiếu xin lĩnh vật tƣ .Căn cứ vào Phiếu xin lĩnh vật tƣ bộ phận cung
cấp vật tƣ viÕt phiÕu xuất kho trình giám đốc duyệt .Căn cứ vào Phiếu xuất kho,
Thủ kho xuất vật liệu và ghi số thực xuất vào Phiếu xuất , sau đó ghi số lƣợng
- 12 -
xuất và tồn kho của từng thứ vật tƣ vào Thẻ kho . Hàng ngày hoặc định kỳ Thủ
kho chuyển Phiếu xuất kho cho kế toán vật tƣ , kế toán tính giá hoàn chỉnh
Phiếu xuất để lấy số liệu ghi sổ kế toán .
4.3 Các chứng từ kế toán có liên quan :
- Chứng từ kế toán thống nhất bắt buộc :
Chứng từ kế toán sử dụng đƣợc quy định theo chế độ chứng từ kế toán ban
hành theo QĐ số 1141/ TC/ CĐKT ngày 1/11/1995 của Bộ trƣởng Bộ tài chính
và các quyết định khác có liên quan , bao gồm :
+ Phiếu nhập kho ( mẫu số 01- VT )
+ Phiếu xuất kho ( mẫu số 02-VT )
+ Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ ( mẫu số 03-VT )
+ Biên bản kiểm kê vật tƣ , sản phẩm, hàng hoá ( mẫu số 08-VT)
+ Hoá đơn kiêm phiếu xuất kho ( mẫu số 02- BH )
+ Hoá đơn bán hàng
+ Hoá đơn GTGT
§èi víi c¸c chøng tõ b¾t buéc sö dông thèng nhÊt theo quy ®Þnh cña nhµ n-íc,
ph¶i lËp kÞp thêi , ®Çy ®ñ theo quy ®Þnh vÒ mÉu biÓu , néi dung vµ ph-¬ng ph¸p
lËp . Doanh nghiÖp ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÝnh hîp lÝ, hîp ph¸p cña chøng tõ
vÒ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh .Ngoµi ra tuú thuéc vµo t×nh h×nh cô thÓ cña
tõng doanh nghiÖp kÕ to¸n cã thÓ sö dông nh÷ng chøng tõ sau :
- Các chứng từ hƣớng dẫn :
+ Phiếu xuất kho vật tƣ theo hạn mức ( mẫu 04-VT )
+ Biên bản kiểm nghiệm vật tƣ ( mẫu 05- VT )
+ Phiếu báo vật tƣ còn lại cuối kỳ ( mẫu 07-VT )
5. PHƢƠNG PHÁP KẾ TOÁN CHI TIẾT NLVL :
Nguyªn liÖu vËt liÖu sö dông trong doanh nghiÖp ®a d¹ng, phong phó vÒ chñng
lo¹i .§Ó phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lÝ nguyªn liÖu vËt liÖu trong doanh nghiÖp
®¶m b¶o cho s¶n xuÊt kinh doanh ®-îc tiÕn hµnh nhÞp nhµng c©n ®èi , tr¸nh ø
®äng vËt t- ,®¶m b¶o an toµn tµi s¶n th× kÕ to¸n ph¶i theo dâi chi tiÕt vÒ mÆt gi¸
- 13 -
trÞ còng nh- hiÖn vËt theo tõng kho vµ theo tõng lo¹i , nhãm ,thø nguyªn liÖu
vËt liÖu cã gi¸ trÞ, quy c¸ch ,chÊt l-îng riªng biÖt .
KÕ to¸n cña doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc hÖ thèng chøng tõ kÕ to¸n , më sæ kÕ
to¸n chi tiÕt cã liªn quan phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña doanh nghiÖp nh»m
phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lÝ tµi s¶n nãi chung vµ qu¶n lÝ nguyªn liÖu vËt liÖu
nãi riªng .
HiÖn nay chÕ ®é kÕ to¸n quy ®Þnh viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn liÖu vËt liÖu
®-îc thùc hiÖn ®ång thêi ë kho vµ ë phßng kÕ to¸n ®-îc tiÕn hµnh theo c¸c
ph-¬ng ph¸p sau :
- Ph-¬ng ph¸p thÎ song song
- Ph-¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
- Ph-¬ng ph¸p sæ sè dMçi mét ph-¬ng ph¸p trªn ®Òu cã nh÷ng -u ®iÓm , nh-îc ®iÓm riªng trong
c«ng viÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh, kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu . KÕ to¸n c¨n cø vµo
®iÒu kiÖn cô thÓ tõng doanh nghiÖp vÒ quy m« chñng lo¹i vËt t- sö dông, tr×nh
®é vµ yªu cÇu qu¶n lÝ , tr×nh ®é cña nh©n viªn kÕ to¸n , møc ®é øng dông tin häc
trong c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn liÖu vËt liÖu ®Ó ¸p dông ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n chi
tiÕt nguyªn liÖu vËt liÖu thÝch hîp, ph¸t huy hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c kÕ to¸n .
- 14 -
5.1 Phƣơng pháp thẻ song song :
- Sơ đồ trình tự kế toán chi tiết VL theo phƣơng pháp thẻ song song
(1)
Thẻ kho
(1)
Chứng từ nhập
Chứng từ xuất
(2)
Sổ chi tiết
vật liệu
(2)
(4)
Bảng tổng hợp N-X-T
(5)
Sổ tổng hợp
: ghi hµng ngµy
: ghi cuèi th¸ng
: ®èi chiÕu kiÓm tra
-Ƣu điểm , nhƣợc điểm :
+ Ƣu điểm : Việc ghi sổ đơn giản , rõ ràng , dễ kiểm tra đối chiếu số liệu phát
hiện sai sót trong việc ghi chép và quản lí .
+ Nhƣợc điểm : Việc ghi chép giữa kho và kế toán bị trùng lặp , việc kiểm tra
đối chiếu dồn hết vào cuối tháng không đảm bảo yêu cầu kịp thời của kế toán
5.2 Phƣơng pháp sổ đối chiếu luân chuyển :
- 15 -
- Sơ đồ trình tự kế toán chi tiết vật tƣ theo phƣơng pháp sổ đối chiếu luân
chuyển :
(1)
(1)
Thẻ kho
(4)
Phiếu nhập
Phiếu xuất
(2)
Bảng kê
nhập
(2)
(3)
Sổ đối chiếu
luân chuyển
(3)
Bảng kê
xuất
(5)
Sổ kế toán
tổng hợp
: Ghi hµng ngµy
: Ghi cuèi th¸ng
: ®èi chiÕu kiÓm tra
- Ƣu điểm , nhƣợc điểm :
+ Ƣu điểm : giảm đƣợc khối lƣợng ghi sổ kế toán do chỉ ghi một lần vào cuối
tháng.
+ Nhƣợc điểm : Việc ghi sổ kế toán vẫn bị trùng lặp với thể kho về mặt số
lƣợng . Việc kiểm tra , đối chiếu chỉ tiến hành vào kỳ kế toán do đó hạn chế
chức năng của kế toán .
5.3 Phƣơng pháp sổ số dƣ ( mức dƣ ) :
16
- Sơ đồ trình tự kế toán chi tiết vật tƣ theo phƣơng pháp sổ số dƣ :
Chứng từ nhập
(1)
(2)
(1)
Thẻ kho
Chứng từ xuất
( 4)
Bảng giao
nhận chứng
từ nhập
( 2)
Bảng giao
nhận chứng
từ xuất
Sổ số
dƣ
(6)
(3)
Sổ tổng hợp
N-X-T
(3)
(5)
Bảng luỹ kế
N-X-T
- Ƣu điểm , nhƣợc điểm :
+ Ƣu điểm: giảm nhẹ khối lƣợng ghi chép hàng ngày , do kế toán chi tiết
NLVL chỉ theo dõi về mặt giá trị , tránh việc trùng lặp , công việc kế toán tiến
hành hàng ngày , kiểm tra , giám sát thƣờng xuyên.
+Nhƣợc điểm : khó phát hiện đƣợc nguyên nhân khi đối chiếu phát hiện ra sai
sót, yêu cầu trình độ quản lí của Thủ kho và Kế toán phải cao .
6. KẾ TOÁN TỔNG HỢP NGUYÊN LIỆU VẬT LIỆU:
17
6.1 Kế toán tổng hợp nguyªn liÖu vËt liÖu theo phƣơng pháp kª khai
th-êng xuyªn :
Phƣơng pháp kª khai th-êng xuyªn theo dõi phản ánh tình hình hiện có, tình
hình biến động tăng, giảm hàng tồn kho một cách thƣờng xuyên, liên tục trên
các tài khoản phản ánh từng loại hàng tồn kho …Hiện nay
phƣơng pháp này đƣợc sử dụng phổ biến ở nƣớc ta .
- Tài khoản kế toán chủ yếu sử dụng :
TK 152: nguyên liệu vật liệu
TK151: hàng mua đang đi đƣờng
TK 133 : ThuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ
TK 331: phải trả cho ngƣời bán
. Công dụng ,kết cấu và nội dung của từng tài khoản :
+ TK 152 –Nguyªn liÖu vËt liÖu : Để phản ánh giá trị hiện có tình hình tăng
giảm các loại nguyªn liÖu vËt liÖu trong kho của doanh nghiÖp .
Nợ
TK 152
Có
- Trị giá thực tế nguyªn liÖu, vËt liÖu -Trị giá thực tế nguyªn liÖu vËt liÖu
mua ngoài , tự chế biến , thuê ngoài xuÊt dùng cho s¶n xuÊt kinh doanh,
GCCB ,nhận góp vốn liên doanh
®Ó b¸n, thuª ngoài GCCB ,hoặc góp
hoặc nhập từ các nguồn khác.
vèn liªn doanh .
-Trị giá nguyªn liÖu vËt liÖu ph¸t
- Trị giá nguyªn liÖu vËt liÖu tr¶ l¹i
hiÖn thõa khi kiểm kê .
ng-êi b¸n hoặc đƣợc giảm giá .
- Trị giá nguyªn liÖu , vËt liÖu thiếu
hụt phát hiện khi kiÓm kª.
Dck : Trị giá thực tế nguyªn liÖu ,
vËt liÖu tồn kho cuối kỳ .
+ TK 151- hàng đang đi trên đƣờng : Để phản ánh giá trị vật tƣ hàng hoá
mua ngoài đã thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp , còn đang trên đƣờng vận
chuyển , đang ở bến cảng bến bãi hoặc đã về tới doanh nghiệp
18
nhƣng đang chờ kiểm nhận nhập kho ..
Nợ
TK 151
- Trị giá vật tƣ hàng hoá đã mua
đang đi đƣờng .
Có
- Trị giá vật tƣ hàng hoá đang đi trên
đƣờng đã nhập kho hoặc chuyển
thẳng cho các bộ phận sử dụng ,cho
khách hàng .
Dck : Trị giá vật tƣ hàng hoá
đã mua nhƣng chƣa về nhập
kho ( hàng đi ®-êng ) .
+ TK 133 – ThuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ : Dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT
®Çu vµo ®-îc khÊu trõ , ®É khÊu trõ vµ cßn ®-îc khÊu trõ .
Nî
TK 133
Cã
- Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®· ®-îc
- S è thuÕ GTGT ®Çu vµo ®-îc
khÊu trõ .
khÊu trõ .
- KÕt chuyÓn sè thuÕ GTGT ®Çu
vµo kh«ng ®-îc khÊu trõ .
- ThuÕ GTGT cña hµng mua ph¶i tr¶ l¹i
- Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®· ®-îc hoµn
l¹i .
Dck:Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo cßn
®-îc khÊu trõ,sè thuÕ GTGT ®Çu
vµo ®-îc hoµn l¹i nh-ng ng©n
s¸ch nhµ n-íc ch-a hoµn .
+ TK 331 - phải trả cho ngƣời bán : Để phản ánh tình hình thanh toán về các
khoản nợ phải trả của doanh nghiÖp cho ng-êi b¸n , cho ngƣời nhận thầu xây
lắp chính,phụ .
19
Nợ
TK 331
- Số tiền đã trả ng-êi b¸n vật tƣ,
Có
-Số tiền phải trả cho ngƣời bán vật
hµng ho¸, ngƣời cung cấp dịch vụ
ngƣời cung cấp dịch vụ và nhận
vµ ng-êi nhËn thầu xây lắp .
thầu xây lắp .
- Số tiền ứng trƣớc cho ngƣời bán,
-Điều chỉnh giá tạm tính về giá thực
ngƣời cung cấp …nhƣng chƣa nhận tế của số vật tƣ , hàng hoá dịch vụ
đƣợc sản phẩm …
đã nhận khi có hoá đơn hoặc thông
- Số tiền ng-êi b¸n chấp nhận giảm
báo giá chính thức .
gi¸ hàng bán hoặc dịch vụ đã giao
theo hợp đồng .
- chiÕt khÊu thanh toán đƣợc ng-êi
b¸nchấp thuận cho doanh nghiÖp trừ
vào nợ phải trả .
- Số kết chuyển về giá trị vật tƣ ,
hàng hoá thiếu hụt kém phẩm chất
khi kiểm nhận và trả lại ngƣời bán.
Dck ( nếu có ) : Phản ánh số tiền đã
Dck : Số tiền còn phải trả cho ngƣời
ứng trƣớc cho ngƣời bán hoặc số đã
bán , ngƣời cung cấp , ngƣời nhận
trả nhiều hơn số phải trả cho ngƣời
thầu xây lắp .
bán theo chi tiết của từng đối tƣợng
cụ thể .
TK 331: Phải trả cho ngƣời bán cần phải mở chi tiết theo từng ngƣời bán, từng
khoản thanh toán , từng lần thanh toán .
-Kế toán các nghiệp vụ kinh tế chủ yếu liên quan đến NLVL :
. Sơ đồ kế toán tổng hợp NLVL theo phƣơng pháp kê khai
thƣờng xuyên ( tính thuế GTGT theo phƣơng pháp khấu trừ):
20
- Xem thêm -