Tài liệu Kế toán doanh thu tại doanh nghiệp tư nhân huyền linh.

Trường đại học Thương Mại GVHD: Phạm Thị Thu Hoài PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết, ý nghĩa của công tác phân tích doanh thu bán hàng 1.1. Tính cầp thiết của công tác phân tích doanh thu bán hàng 1.1.1. Về mặt lý thuyết. Trong nền kinh tế thị trường phát triển mạnh mẽ như hiện nay đã đặt ra cho vô vàn cơ hội và thách thức. Doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển bền vững thì mỗi bước đi của doanh nghiệp cần phải cân nhắc kỹ càng và phải dựa trên nền tảng đáng tin cậy cũng như phù hợp với tình hình nội tại, khách quan của doanh nghiệp. Do vậy thống kê phân tích tình hình doanh thu là một vấn đề cô cùng cần thiết. Doanh thu là cơ sở quan trọng xác định kết quả cuối cùng cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Tăng doanh thu là điều kiện để doanh nghiệp thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ kinh doanh, thu hồi vốn nhanh, bù đắp các chi phí sản xuất kinh doanh, tạo những điều kiện để mở rộng hoặc đầu tư chiều sâu cho hoạt động kinh doanh, thực hiện tốt nghĩa vụ với Nhà nước. Đồng thời tăng doanh thu sẽ ảnh hưởng tăng lợi nhuận, tạo điều kiện tăng thu nhập cho người lao động và cũng khẳng định thương hiệu cho doanh nghiệp. Phân tích tình hình doanh thu nhằm mục đích nhận thức và đánh giá một cách đúng đắn, toàn diện và khách quan tình hình thực hiện các chỉ tiêu doanh thu của doanh nghiệp trong kỳ qua đó thấy được mức độ hoàn thành số chênh lệch tăng giảm của các chỉ tiêu kế hoạch doanh thu của doanh nghiệp và việc hoàn thành các chức năng của doanh nghiệp. Đồng thời, qua phân tích cũng thấy được những tồn tại, những nguyên nhân ảnh hưởng khách quan cũng như chủ quan trong việc kinh doanh để tìm ra những chính sách, biện pháp quản lý thích hợp nhằm tăng doanh thu. Phân tích doanh thu nhằm nhận thức và đánh giá một cách đúng đắn, khách quan tình hình tiêu thụ hàng hoá trong kỳ theo kết cấu, chủng loại và số lượng giá cả. Qua đó thấy được những kết quả đạt được cũng như những hạn SVTH: Ngô Thị Yên 1 Lớp: K6HK1A Trường đại học Thương Mại GVHD: Phạm Thị Thu Hoài chế so với kế hoạch và những chỉ tiêu định mức kinh tế kỹ thuật từ đó có biện pháp điều chỉnh kịp thời có hiệu quả nhằm thúc đẩy quá trình tiêu thụ hàng hóa, tăng thu nhập, đồng thời là cơ sở lựa chọn đánh gía việc thực hiện chức năng của doanh nghiệp. Việc thực hiện phân tích doanh thu có ý nghĩa đối với doanh trong qúa trình kinh doanh và quản lý. Những số liệu tài liệu phân tích doanh thu là cơ sở, căn cứ để phân tích các chỉ tiêu khác như phân tích tình hình mua hàng, phân tích chi phí hoặc lợi nhuận kinh doanh. Đồng thời nó cũng là căn cứ quan trọng để đề ra chủ trương các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ tiếp theo. 1.1.2. Về mặt thực tế. Hoạt động kinh doanh chính của doanh nghiệp tư nhân Huyền Linh là kinh doanh thương mại. Doanh nghiệp kinh doanh các mặt hàng tiêu dùng như nội thất văn phòng, két bạc, dụng cụ giáo dục. Thành lập từ năm 2009 trải qua 4 năm hoạt động với nhiều khó khăn, thử thách doanh nghiệp luôn chấp hành đúng chế độ quản lý và phân tích kết quả kinh doanh ở cuối niên độ kế toán theo quy định của doanh nghiệp. Doanh nghiệp đã hoạt động được 4 năm nhưng công tác phân tích doanh thu của doanh nghiệp tư nhân Huyền Linh còn những vấn đề bất cập như chưa làm rõ các nguyên nhân ảnh hưởng trực tiếp đến sự tăng giảm doanh thu. Do đó khi đánh giá kết quả kinh doanh của mình, doanh nghiệp chưa làm nổi lên nguyên nhân nào tác động tốt, nguyên nhân nào tác động chưa tốt để có những biện pháp, phương pháp cụ thể nhằm khuyến khích hoặc kìm hãm. Doanh nghiệp chưa có một đội ngũ riêng làm công tác phân tích, việc thu thập số liệu ở doanh nghiệp cũng gặp rất nhiều kho khăn, nội dung và phương pháp phân tích doanh thu chưa đầy đủ. Chính vì vậy các giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp đưa ra không mang tính khả thi cao. Chỉ khi hoàn thiện nội dung phân tích doanh thu thì doanh nghiệp có thể dựa vào quá trình phân tích thấy được các nguyên nhân khách quan, nguyên nhân chủ quan SVTH: Ngô Thị Yên 2 Lớp: K6HK1A Trường đại học Thương Mại GVHD: Phạm Thị Thu Hoài ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu của doanh nghiệp và từ đó đề ra các giải pháp tăng doanh thu. Vậy nên đòi hỏi các nhà quản lý trong doanh nghiệp cần phải có kế hoạch hoàn thiện công tác phân tích doanh thu tại doanh nghiệp 1.2. Ý nghĩa của việc phân tích doanh thu bán hàng Doanh thu phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, do đó để khai thác các tiềm năng nhằm tăng doanh thu, cần tiến hành thường xuyên liên đều đặn. Việc đánh giá đúng đắn tình hình doanh thu tiêu thụ về số lượng, chất lượng và mặt hàng, đánh giá tính kịp thời của tiêu thụ giúp cho các nhà quản lý thấy được những ưu, khuyết điểm trong quá trình thực hiện doanh thu để có thể đề ra những nhân tố làm tăng và những nhân tố làm giảm doanh thu. Từ đó hạn chế, loại bỏ những nhân tố tiêu cực, đẩy mạnh những nhân tố tích cực, phát huy những thế mạnh của doanh nghiệp nhằm tăng doanh thu, nâng cao lợi nhuận, vì doanh thu là nhân tố quyết định tạo ra lợi nhuận. Doanh thu đóng vai trò quan trọng trong suốt quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Doanh thu càng lớn lợi nhuận càng cao, bởi vậy chỉ tiêu này là cơ sở để xác định lãi, lỗ sau một quá trình sản xuất kinh doanh. Do đó, đơn vị muốn tăng lợi nhuận thì vấn đề trước tiên cần phải quan tâm đến là doanh thu. 2. Mục tiêu cụ thể đặt ra cần giải quyết trong công tác phân tích doah thu bán hàng Xuất phát từ nhận thức rõ về tầm quan trọng và tính cấp thiết của công tác phân tích doanh thu kết hợp với quá trình tìm hiểu thực tế tại doanh nghiệp tư nhân Huyền Linh đề tài của em đặt ra 3 mục tiêu chính sau: - Hệ thống hóa lý luận về chỉ tiêu doanh thu và phân tích tình hình doanh thu của doanh nghiệp. - Phân tích thực trạng về sự biến động của doanh thu tại doanh nghiệp tư nhân Huyền Linh. - Đề xuất những kiến nghị nhằm đẩy mạnh doanh thu để nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp trong những năm tới. SVTH: Ngô Thị Yên 3 Lớp: K6HK1A Trường đại học Thương Mại GVHD: Phạm Thị Thu Hoài 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của công tác phân tích doanh thu bán hàng - Đối tượng : Doanh thu bán hàng tại doanh nghiệp tư nhân Huyền Linh - Phạm vi nghiên cứu: + Về không gian: Doanh nghiệp tư nhân Huyền Linh + Về thời gian: Số liệu thực hiện doanh thu của doanh nghiệp trong giai đoạn 2009 – 2011 4. Phƣơng pháp (cách thức) thực hiện phân tích doanh thu bán hàng 4.1. Phƣơng pháp thu thập dữ liệu 4.1.1. Phƣơng pháp điều tra + Bước 1: Xây dựng mẫu điều tra: Căn cứ vào đề tài“ phân tích doanh thu tại doanh nghiệp tư nhân Huyền Linh” xây dựng phiếu điều tra gồm những vấn đề liên quan đến doanh thu tại doanh nghiệp. Một số câu hỏi trọng tâm được đưa ra trong phiếu điều tra: (1): Tại doanh nghiệp có tiến hành công tác phân tích kinh tế không? (2): Doanh nghiệp có bộ phận phân tích doanh thu không? (3): Phòng ban nào chịu trách nhiệm việc phân tích kinh tế? (3): Doanh nghiệp có thường xuyên thực hiện phân tích doanh thu hay không (…):……………………………………………………………………… …+Bước 2: Phương pháp điều tra: Điều tra trực tiếp cán bộ, nhân viên phòng kế toán của doanh nghiệp, vì đây là bộ phận nắm rõ nhất vấn đề chi phí sản xuất của doanh nghiệp. Tổng số phiếu điều tra được phát ra là 05 phiếu. + Bước 3: Thời điểm điều tra SVTH: Ngô Thị Yên 4 Lớp: K6HK1A Trường đại học Thương Mại GVHD: Phạm Thị Thu Hoài Các phiếu điều tra được phát tới các cán bộ nhân viên tại phòng kế toán của công ty, vào đầu giờ làm việc + Bước 4: Thu thập kết quả điều tra Các phiếu điều tra được thu lại vào cuối buổi làm việc. Tổng số phiếu thu về là 05/05 phiếu. 4.1.2. Phương pháp phỏng vấn - Bước 1: Xác định nội dung phỏng vấn Căn cứ vào đề tài“ phân tích doanh thu bán hàng tại doanh nghiệp tư nhân Huyền Linh” thì nội dung phỏng vấn bao gồm những vấn đề liên quan đến doanh thu tại doanh nghiệp. Một số câu hỏi trọng tâm được đưa ra phỏng vấn: (1): Ông (bà) cho biết công tác phân tích doanh thu được tổ chức vào thời điểm nào? (2): Ông (bà) đánh giá thế nào về tình hình doanh thu tại doanh nghiệp trong năm 2011? Nguyên nhân và kết quả? (3): Theo ông (bà) công tác phân tích doanh thu có quan trọng không? (…): …………………………………… - Bước 2: Phương pháp phỏng vấn Tiến hành phỏng vấn 03 người trong bộ máy quản lý của doanh nghiệp . - Bước 3: Thời điểm điều tra Với khối lượng công việc của các thành viên được phỏng vấn là tương đối nhiều nên việc phỏng vấn họ phải được hẹn trước và được thực hiện vào giờ nghỉ giải lao giữa giờ. - Bước 4: Thu thập kết quả điều tra Tổng hợp và lên bảng báo cáo phỏng vấn - Ngoài các thông tin só liệu thu thập được tại Doanh nghiệp thì từ việc phát phiếu điều tra, phỏng vấn trực tiếp chúng ta còn nghiên cứu thêm tài liệu liên quan đến doanh thu như: Tìm kiếm số liệu có sẵn, tham khảo số liệu trên mạng và các thông tin trên truyền hình liên quan đến đề tài của mình. 4.1.3. Phƣơng pháp tổng hợp số liệu SVTH: Ngô Thị Yên 5 Lớp: K6HK1A Trường đại học Thương Mại GVHD: Phạm Thị Thu Hoài Tổng hợp những số liệu thu thập được từ các thông tin liên quan đến doanh nghiệp và đề tài nghiên cứu của mình để phục vụ cho việc viết chuyên đề của mình 4.2. Phƣơng pháp phân tích dữ liệu Phân tích hoạt động kinh tế doanh nghiệp là môn khoa học xã hội nghiên cứu các hiện tượng và quá trình kinh tế phát sinh trong quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Do vậy, việc phân tích hoạt động kinh tế phải dựa vào những lý luận cơ bản của các môn kinh tế chính trị học, kinh tế học và những môn kinh tế chuyên nghành có liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Ngoài ra, phân tích hoạt động kinh tế doanh nghiệp còn căn cứ vào các đường lối chủ trương chính sách và pháp luật của nhà nước về kinh tế. Đó là sự nhận thức và vận dụng các lý luận khoa học, kinh tế của nhà nước trong những điều kiện phát triển lịch sử cụ thể của một đất nước mà đòi hỏi tất cả các doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế phải thực hiện nghiêm ngặt. Do vậy mà việc nghiên cứu nắm vững các chế độ, chính sách và pháp luật kinh tế của nhà nước là một trong những cơ sở để phân tích hoạt động kinh tế. Để phân tích doanh thu bán hàng chúng ta sử dụng các phương pháp sau: 4.2.1. Phƣơng pháp so sánh Là phương pháp xem xét là một chỉ tiêu dựa trên việc so sánh với một chỉ tiêu cơ sở, qua đó xác định xu hướng biến động của chỉ tiêu cần phân tích. Tùy theo mục đích phân tích, tính chất và nội dung của các chỉ tiêu kinh tế mà ta có thể sử dụng các kỹ thuật so sánh thích hợp như so sánh tuyệt đối, so sánh tương đối. 4.2.2. Phƣơng pháp thay thế liên hoàn SVTH: Ngô Thị Yên 6 Lớp: K6HK1A Trường đại học Thương Mại GVHD: Phạm Thị Thu Hoài Là phương pháp thay thế các nhân tố theo một trình tự nhất định để xác định mức độ ảnh hưởng của chúng đến chỉ tiêu phân tích. Các nhân tố này phải có quan hệ với chỉ tiêu phân tích dưới dạng tích số hoặc thương số. 4.2.3. Phƣơng pháp số chênh lệch Phương pháp số chênh lệch đơn giản hơn trong cách tính toán, cho ngay kết quả cuối cùng. Tuy nhiên phương pháp này chỉ được áp dụng trong trường hợp đối tượng phân tích liên hệ với các nhân tố ảnh hưởng bằng công thức tính đơn giản, chỉ có tích số, không có thương số. 4.2.4. Phƣơng pháp lập biểu mẫu Trong phân tích hoạt động kinh tế người ta phải dùng biểu mẫu hoặc sơ đồ để phản ánh trực quan các số liệu phân tích. Biểu phân tích nhìn chung được thiết lập theo các dòng cột để ghi chép các chỉ tiêu và số liệu phân tích. Trong đó có những dòng cột để ghi chép các số liệu thu thập được và có những dòng cột cần phải tính toán, phân tích. Các dạng biểu phân tích thường phản ánh mối quan hệ so sánh giữa các chỉ tiêu kinh tế có liên hệ với nhau: So sánh giữa số thực hiện với số kế hoạch, so với số cùng kỳ năm trước hoặc so sánh giữa chỉ tiêu cá biệt với chỉ tiêu tổng thể. Số lượng các, dòng các cột tùy thuộc vào mục đích và yêu cầu nội dung phân tích. Tùy theo nội dung phân tích mà biểu phân tích có tên gọi khác nhau, đơn vị tính khác nhau CHƢƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ DOANH THU BÁN HÀNG VÀ PHÂN TÍCH DOANH THU BÁN HÀNG TẠI DOANH NGHIỆP 1.1. Những vấn đề lý luận cơ bản về doanh thu và phân tích doanh thu bán hàng tại doanh nghiệp 1.1.1. Một số định nghĩa ( khái niệm ) về doanh thu SVTH: Ngô Thị Yên 7 Lớp: K6HK1A Trường đại học Thương Mại GVHD: Phạm Thị Thu Hoài Cùng với sự chuyển đổi từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang nền kinh tế thị trường làm cho tính cạnh tranh trên thị trường vốn đã gay gắt nay trở nên gay gắt hơn. Có thể nói nền kinh tế thị trường là kết quả tất yếu của sự phát triển xã hội mà ở đó có các doanh nghiệp. Các cá nhân thường phải đa dạng hoá các hoạt động sản xuất, kinh doanh nhằm chiếm lĩnh thị trường để đạt được kết quả và hiệu quả sản xuất, kinh doanh cao nhất. Kết quả và hiệu quả sản xuất, kinh doanh được biểu hiện trên rất nhiều chỉ tiêu: chỉ tiêu cơ bản là doanh thu, lợi nhuận. - “ Tổng doanh thu là tổng giá trị lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động kinh doanh thông thường của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu”. Trích từ chuẩn mực kế toán số 14. Trong quá trình xác định doanh thu, vấn đề quan trọng nhất là phải xác định đúng thời điểm ghi nhận doanh thu. Điều này giúp cho việc xác định doanh thu của doanh nghiệp được chính xác hơn, đồng thời góp phần quan trọng trong việc xác định hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Từ đó đưa ra những chiến lược kinh doanh phù hợp với tình hình thực tế của doanh nghiệp. Thời điểm ghi nhận doanh thu là: thời điểm chuyển giao quyền sở hữu về sản phẩm, hàng hoá, lao vụ từ người bán sang người mua, không phụ thuộc vào việc đã thu tiền hay chưa. Chỉ tiêu doanh thu bán hàng được xác định bằng công thức sau: n M   qi  pi i 1 Trong đó: M: doanh thu tiêu thụ. qi: khối lượng sản phẩm, hàng hoá i đã tiêu thụ trong kỳ. pi: giá bán đơn vị sản phẩm, hàng hoá i. i=1,….n số lượng mặt hàng sản phẩm hàng hoá mà doanh nghiệp đã tiêu thụ trong kỳ. SVTH: Ngô Thị Yên 8 Lớp: K6HK1A Trường đại học Thương Mại GVHD: Phạm Thị Thu Hoài - “Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ” là một chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của một doanh nghiệp trong thời kỳ nhất định. Do vậy phân tích tình hình doanh thu bán hàng là một nội dung quan trọng trong phân tích hoạt động kinh tế doanh nghiệp. - “Doanh thu thuần bán hàng và cung cấp dịch vụ” là doanh thu sau khi đã trừ các khoản giảm trừ và các loại thuế gián thu. Các khoản giảm trừ bao gồm: + Chiết khấu thương mại: là khoản doang nghiệp bán giảm giá niêm yết cho khách hàng mua với khối lượng lớn. Khoản giảm gía có thể phát sinh trên khối lượng tổng lô hàng mà khách hàng đã mua, cũng có thể phát sinh trên tổng lô hàng luỹ kế mà khách hàng đã mua trong một khoảng thời gian nhất định tuỳ thuộc vào chính sách chiết khấu thương mại của doang nghiệp. + Giảm giá hàng bán : Là khoản giảm trừ cho người mua do hàng hoá có phẩm chất kém, sai quy cách hoặc lạc hậu so với thị hiếu… + Giá trị hàng bán bị trả lại: Là giá trị khối lượng hàng bán đã được xác định là tiêu thụ bị khách hàng trả lại hoặc từ chối thanh toán do các nguyên nhân như: Vi phạm cam kết, vi phạm hợp đồng kinh tế, hàng bị mất, kém phẩm chất hay không đúng quy cách chủng loại. Các loại thuế gián thu gồm: + Thuế xuất khẩu: Là loại thuế gián thu đánh vào trị giá hàng xuất khẩu qua biên giới hoặc qua cửa khẩu Việt Nam. + Thuế tiêu thụ đặc biệt: Là loại thuế gián thu đánh vào một số hàng hóa, dịch vụ nhất định(hàng hóa, dịch vụ đặc biệt). Thông thường đây là những hàng hóa, dịch vụ cao cấp mà không phải bất cứ ai cũng có điều kiện sử dụng hay hưởng thụ do khả năng tài chính có hạn hoặc những hàng hoá, dịch vụ có tác động không tốt đối với đời sống sức khoẻ con người, văn minh xã hội mà chính phủ có các chính sách hạn chế sản xuất, tiêu dùng. + Thuế GTGT( tính theo phương pháp trực tiếp): Đây là loại thuế đánh vào giá trị tăng thêm của hàng hoá, dịch vụ qua mỗi khâu của quá trình sản xuất kinh doanh và tổng số thu được ở mỗi khâu bằng chính số thuế tính trên giá bán của người tiêu dùng cuối cùng. SVTH: Ngô Thị Yên 9 Lớp: K6HK1A Trường đại học Thương Mại GVHD: Phạm Thị Thu Hoài 1.1.2. Một số lý luận có liên quan đến doanh thu 1.1.2.1. Ý nghĩa của việc tăng doanh thu Doanh thu tiêu thụ sản phẩm là một chỉ tiêu kinh tế cơ bản phản ánh mục đích kinh doanh cũng như kết quả tiêu thụ hàng hóa, thành phẩm. Tăng doanh thu là một trong những mục tiêu nhằm thúc đẩy sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Đồng thời tăng doanh thu có nghĩa là tăng lượng tiền về cho doanh nghiệp và tăng lượng hàng hóa tung ra thị trường. Vì vậy việc tăng doanh thu vừa có ý nghĩa với xã hội và có ý nghĩa với doanh nghiệp. - Đối với xã hội: Tăng doanh thu bán hàng góp phần thỏa mãn tốt hơn các nhu cầu tiêu dùng hàng hóa cho xã hội, đảm bảo cân đối cung cầu, ổn định giá cả thị trường và mở rộng giao lựu kinh tế giữa các vùng. Trong nền kinh tế thị trường để đứng vững, tồn tại và phát triển đối với một doanh nghiệp không phải là điều dễ. Vì vậy doanh nghiệp phải không ngừng đổi mới và hoàn thiện cơ cấu cũng như phương thức sản xuất nhằm đưa doanh nghiệp mình ngày một phát triển. Doanh thu tăng có nghĩa là doanh nghiệp đáp ứng được các nhu cầu về vật chất cho xã hội, làm cho đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện, nhờ đó mà đời sống tinh thần cũng được nâng lên. Đồng thời doanh thu của doanh nghiệp tăng cũng có nghĩa là doanh nghiệp đã có chỗ đứng vững trên thị trường, đã chiếm được thị phần thu lợi nhuận, tạo vị thế và uy tín của mình trên thương trường. - Đối với doanh nghiệp: Tăng doanh thu bán hàng tạo điều kiện để doanh nghiệp thực hiện tốt chức năng kinh doanh, thu hồi vốn nhanh, bù đắp các chi phí sản xuất kinh doanh, thực hiện tốt nghĩa vụ đối với nhà nước. Cụ thể là: + Doanh thu tăng giúp cho doanh nghiệp có điều kiện thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ của mình và là điều kiện để đạt được mục đích kinh doanh mà doanh nghiệp đề ra đồng thời nó là điều kiện cơ bản để tăng thu nhập nhằm tái mở rộng và cải thiện đời sống vật chất tinh thần cho cán bộ công nhân viên. SVTH: Ngô Thị Yên 10 Lớp: K6HK1A Trường đại học Thương Mại GVHD: Phạm Thị Thu Hoài + Doanh thu bán hàng là nguồn tài chính quan trọng giúp cho doanh nghiệp trang trải các khoản chi phí trong quá trình sản xuất, kinh doanh góp phần đảm bảo cho quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp hoạt động liên tục và tạo ra lợi nhuận. Do đó khi doanh thu tăng thì doanh nghiệp có khả năng tự chủ về vốn, không phải phụ thuộc vào nguồn vốn bên ngoài và làm giảm chi phí về vốn. + Việc tăng doanh thu sẽ giúp cho doanh nghiệp giải quyết tốt vấn đề tài chính như chi phí sản xuất kinh doanh được trang trải, vốn được thu hồi và góp phần tăng thu nhập cho các quỹ của doanh nghiệp từ đó mở rộng quy mô sản xuất. Đồng thời doanh thu tăng tạo điều kiện cho doanh nghiệp hoàn thành nghĩa vụ của mình đối với nhà nước. Ngoài ra khi doanh thu của doanh nghiệp tăng sẽ chứng tỏ được vị thế và uy tín của mình trên thương trường củng cố vị trí vững chắc cho doanh nghiệp, duy trì sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. 1.1.2.2. Mục đích phân tích doanh thu bán hàng tại doanh nghiệp Doanh thu bán hàng là một chỉ tiêu kinh tế quan trọng phản ánh kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của một doanh nghiệp. Do vậy, phân tích tình hính doanh thu bán hàng là một nội dung quan trọng trong phân tích hoạt động kinh tế doanh nghiệp. Phân tích tình hình doanh thu bán hàng nhằm mục đích nhận thức và đánh giá một cách đúng đắn, toàn diện và khách quan tình hình bán hàng của doanh nghiệp trong kỳ về số lượng, kết cấu chủng loại và giá cả hàng bán... Qua đó thấy được mức độ hoàn thành của các chỉ tiêu kế hoạch doanh thu bán hàng của doanh nghiệp. Đồng thời qua phân tích cũng nhằm thấy được những mâu thuẫn tồn tại và những nguyên nhân ảnh hưởng khách quan cũng như chủ quan trong khâu bán hàng để từ đó tìm ra những chính sách, biện pháp thích hợp nhằm đẩy mạnh bán hàng tăng doanh thu. Những số liệu, tài liệu phân tích doanh thu bán hàng là cơ sở, căn cứ để phân tích các chỉ tiêu kinh tế khác như: Phân tích tình hình mua hàng, phân SVTH: Ngô Thị Yên 11 Lớp: K6HK1A Trường đại học Thương Mại GVHD: Phạm Thị Thu Hoài tích tình hình chi phí hoặc lợi nhuận ( kết quả ) kinh doanh. Ngoài ra doanh nghiệp cũng sử dụng các số liệu phân tích doanh thu bán hàng để làm cơ sở, căn cứ xây dựng kế hoạch sản xuất kinh doanh cho kỳ sau. 1.1.2.3. Nguồn tài liệu để phân tích doanh thu bán hàng - Tài liệu bên trong: Bao gồm + Các chỉ tiêu kế hoạch doanh thu bán hàng của doanh nghiệp trong kỳ. Các chỉ tiêu doanh thu bán hàng của doanh nghiệp được xây dựng tùy thuộc vào chức năng, nhiệm vụ và đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như căn cứ vào yêu cầu quản lý của doanh nghiệp. Doanh thu bán hàng có thể xây dựng theo nghiệp vụ kinh doanh như: Doanh thu bán hàng hóa ( kinh doanh thương mại ), doanh thu bán hàng thành phẩm ( hoạt động sản xuất ), doanh thu dịch vụ… Ngoài ra doanh thu bán hàng còn được xây dựng kế hoạch theo nghành, nhóm hàng hoặc những mặt hàng chủ yếu, theo các phương thức ( bán buôn, bán lẻ ) + Các số liệu kế toán doanh thu bán hàng được sử dụng trong phân tích hoạt động kinh tế, các hợp đồng bán hàng và các đơn vị đặt hàng, các chứng từ hóa đơn bán hàng. - Tài liệu bên ngoài + Các số liệu thông tin kinh tế thị trường, giá cả của những mặt hàng mà doanh nghiệp sản xuất kinh doanh bao gồm cả thông tin trong nước và thông tin trên thị trường Quốc tế và khu vực + Các chế độ, chính sách về thương mại, chính sách tài chính, tín dụng có liên quan đến hoạt động doanh nghiệp do Nhà nước ban hành. 1.2. Nội dung phân tích doanh thu bán hàng tại doanh nghiệp 1.2.1. Phân tích sự biến động của doanh thu bán hàng qua từng thời kỳ SVTH: Ngô Thị Yên 12 Lớp: K6HK1A Trường đại học Thương Mại GVHD: Phạm Thị Thu Hoài Phân tích doanh thu bán hàng cần phải phân tích tốc độ phát triển qua các năm, qua đó thấy được sự biến động và xu hướng phát triển của doanh thu bán hàng, đưa ra những thông tin dự báo nhu cầu của thị trường làm cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch trung và dài hạn. Nguồn số liệu để phân tích là các số liệu doanh thu bán hàng thực tế theo các năm. Phương pháp phân tích được áp dụng là tính toán các chỉ tiêu tốc độ phát triển liên hoàn, tốc độ phát triển định gốc và tốc độ phát triển bình quân. 1.2.2. Phân tích sự biến động của doanh thu bán hàng theo nhóm mặt hàng Trong doanh nghiệp thường thường sản xuất kinh doanh nhiều mặt hàng hoặc nhóm hàng, nhất là doanh nghiệp thương mại. Mỗi nhóm hàng, mặt hàng có những đặc điểm kinh tế kỹ thuật khác nhau trong kinh doanh và quản lý, mức doanh thu đạt được cũng rất khác nhau. Mặt khác, để đạt được mục tiêu nâng cao hiệu quả kinh doanh trong nhiều nhóm hàng mặt hàng mà doanh nghiệp kinh doanh đòi hỏi doanh nghiệp cần nghiên cứu và xác định những mặt hàng chủ yếu. Đó là những mặt hàng truyền thống mà doanh nghiệp có nhiều kinh nghiệm, khả năng và lợi thế cạnh tranh trong kinh doanh, mang lại nguồn doanh thu lớn và hiệu quả kinh tế cao. Do vậy phân tích doanh thu bán hàng trong doanh nghiệp thương mại phải phân tích theo từng nhóm hàng, mặt hàng trong đó có những mặt hàng chủ yếu qua đó nhận xét và định giá một cách toàn diện, chi tiết tình hình doanh thu bán hàng theo từng nhóm hàng, mặt hàng, thấy được sự biến động tăng giảm và xu hướng phát triển nhu cầu tiêu dùng của chúng làm cơ sở cho việc hoạch định chiến lược đầu tư theo nhóm mặt hàng kinh doanh của doanh nghiệp. Phân tích doanh thu bán hàng theo nhóm hàng, mặt hàng và những mặt hàng chủ yếu căn cứ vào những số liệu kế hoạch và hạch toán chi tiết doanh thu bán hàng để so sánh giữa số thực hiện với kế hoạch hoặc số thực hiện kỳ trước. 1.2.3. Phân tích sự biến động của doanh thu theo phƣơng thức bán SVTH: Ngô Thị Yên 13 Lớp: K6HK1A Trường đại học Thương Mại GVHD: Phạm Thị Thu Hoài Bán hàng trong doanh nghiệp thương mại, dịch vụ được thực hiện bằng nhiều phương thức khác nhau: bán buôn, bán lẻ, bán đại lý, bán trả góp. v.v.. Mỗi phương thức bán có những đặc điểm kinh tế kỹ thuật và ưu nhược điểm khác nhau trong kinh doanh quản lý và cùng tạo ra nguồn doanh thu rất khác nhau. Bán buôn là hình thức bán hàng với số lượng lớn, theo hợp đồng hoặc đơn đặt hàng của người mua. Phương thức này có ưu điểm là doanh thu lớn, hàng tiêu thụ nhanh nhưng nhược điểm là đọng vốn, phát sinh rủi ro mất vốn do không thu được tiền ngay (do bán chịu) Bán lẻ là bán trực tiếp cho người tiêu dùng thông qua mạng lưới cửa hàng, quầy hàng của doanh nghiệp. Bán lẻ thường bán với số lượng ít, tăng doanh thu chậm. Giá bán lẻ thường thấp hơn giá bán buôn, ít bị mất vốn hoặc ứ đọng vốn. Bán đại lý, ký gửi là phương thức nhận bán hàng thông qua một tổ chức hoặc cá nhân nhận bán đại lý. Phương thức bán đại lý góp phần tăng doanh thu nhưng bên giao đại lý ( Doanh nghiệp) phải trích một phần hoa hồng cho bên nhận đại lý. Phần hoa hồng này là do thỏa thuận giữa hai bên. Bán hàng trả góp là phương thức bán hàng mà người bán trao hàng cho những người mua trả tiền thành những lần theo sự thoả thuận trong hợp đồng. Phương thức bán này thường được áp dụng đối với những mặt hàng có giá trị cao mà người mua không có khả năng thanh toán ngay mà phải thanh toán thành nhiều lần. Phương thức bán trả góp đẩy mạnh bán hàng, tăng doanh thu nhưng nhược điểm của phương thức này tiền bán thu hồi chậm do người mua trả tiền nhiều lần, đòi hỏi doanh nghiệp phải theo dõi, đôn đốc khách hàng thanh toán theo hợp đồng. Phân tích doanh thu bán hàng theo phương thức bán nhằm mục đích đánh giá tình hình tăng giảm các chỉ tiêu doanh thu theo phương thức bán, tìm ra ưu điểm, nhược điểm của từng phương thức bán. Qua đó tìm ra những phương thức bán thích hợp cho doanh nghiệp để đẩy mạnh tăng doanh thu. Phân tích doanh thu bán hàng theo phương thức bán cùng sử dụng thực tế kỳ báo cáo và kỳ trước để tính toán và lập biểu so sánh. SVTH: Ngô Thị Yên 14 Lớp: K6HK1A Trường đại học Thương Mại GVHD: Phạm Thị Thu Hoài 1.2.4. Phân tích sự biến động của doanh thu theo hình thức thanh toán Việc thanh toán tiền hàng trong doanh nghiệp thương mại hiện nay có thể thực hiện bằng nhiều phương thức khác nhau: thanh toán trực tiếp bằng tiền mặt, séc, các loại tín phiếu hoặc chuyển qua ngân hàng. Thanh toán chậm: là phương thức bán mà bên bán giao hàng cho người mua không trả tiền ngay mà trả tiền sau một thời hạn thanh toán theo thoả thuận một lần hoặc nhiều lần. Việc phân tích doanh thu bán hàng theo phương thức thanh toán nhằm mục đích nghiên cứu, đánh giá tình hình biến động của chỉ tiêu doanh thu bán hàng gắn với việc thu tiền và tình hình bán hàng. Vì mục đích quan trọng của doanh nghiệp là bán được nhiều hàng nhưng đồng thời cũng phải thu hồi nhanh và đủ tiền hàng để tránh ứ đọng, bị chiếm dụng vốn. Thông qua việc phân tích tình hình doanh thu và thu tiền bán hàng doanh nghiệp tìm ra những biện pháp hữu hiệu để thu hồi nhanh tiền bán hàng và có định hướng hợp lý trong việc lựa chọn phương thức bán và thanh toán tiền hàng trong kỳ tới. Việc phân tích doanh thu bán hàng theo phương thức thanh toán căn cứ vào số liệu hạch toán tổng hợp và chi tiết các khoản “doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ”, tài khoản “phải thu của khách hàng”, tài khoản “dự phòng phải thu khó đòi” và các tài khoản có liên quan. Phương pháp phân tích là so sánh giữa số thực hiện kỳ báo cáo so với kỳ trước để thấy được sự biến động tăng giảm. Quan điểm phân tích ở đây là doanh thu bán hàng trả chậm có thể tăng lên trong kỳ nhưng tỷ trọng của nó phải nhỏ hơn tỷ trọng của doanh thu bán hàng thu tiền ngay, và tỷ lệ tăng doanh thu bán hàng trả chậm phải nhỏ hơn tỷ lệ tăng của tổng doanh thu bán hàng. 1.2.5. Phân tích sự biến động của doanh thu theo từng tháng quý Phân tích doanh thu bán hàng theo tháng, quý nhằm mục đích thấy được mức độ và tiến độ hoàn thành kế hoạch bán hàng. Đồng thời qua phân tích cũng thấy được sự biến động của doanh thu qua các thời điểm khác nhau SVTH: Ngô Thị Yên 15 Lớp: K6HK1A Trường đại học Thương Mại GVHD: Phạm Thị Thu Hoài và những nhân tố ảnh hưởng của chúng để có những chính sách, biện pháp thích hợp trong việc chỉ đạo kinh doanh. Phân tích doanh thu bán hàng theo tháng, quý có ý nghĩa đặc biệt đối với các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh những mặt hàng mang tính thời vụ trong sản xuất hoặc tiêu dùng. Phương pháp phân tích chủ yếu là so sánh giữa số thực tế với số kế hoạch hoặc số cùng kỳ năm trước để thấy được mức độ hoàn thành tăng giảm . Đồng thời so sánh doanh thu thực tế từng tháng, quý với số kế năm (số lũy kế) để thấy được tiến độ thực hiện kế hoạch. 1.2.6. Phân tích sự biến động của doanh thu theo nghiệp vụ kinh doanh Trong giai đoạn hiện nay các doanh nghiệp thương mại, nhất là những doanh nghiệp lớn thường kết hợp thực hiện nhiều nghiệp vụ kinh doanh khác nhau như: kinh doanh thương mại, sản xuất gia công và kinh doanh dịch vụ, hoạt động đầu tư tài chính. Mỗi một nghiệp vụ kinh doanh có những đặc điểm kinh tế, kỹ thuật trong kinh doanh và quản lý khác nhau và tạo ra những nguồn doanh thu khác nhau. Để thực hiện hạch toán kinh tế đòi hỏi chủ doanh nghiệp và các nhà quản lý phải xây dựng kế hoạch, hạch toán và phân tích doanh thu bán hàng cũng như kết quả doanh thu theo từng nghiệp vụ kinh doanh. Phân tích doanh thu bán hàng theo các nghiệp vụ kinh doanh nhằm nhận thức và đánh giá chính xác mức độ hoàn thành các chỉ tiêu doanh thu bán hàng qua đó xác định chính xác kết quả của từng nghiệp vụ kinh doanh. Đồng thời phân tích doanh thu bán hàng theo các nghiệp vụ kinh doanh là căn cứ vào số liệu kế hoạch, kế toán tổng hợp và chi tiết về doanh thu bán hàng theo các nghiệp vụ kinh doanh của doanh nghiệp. Phương pháp phân tích chủ yếu là phương pháp so sánh và lập biểu so sánh giữa số liệu thực hiện với kế hoạch hoặc kỳ này với kỳ trước trên cơ sở tính toán các chỉ tiêu tỉ lệ phần trăm, số chênh lệch và tỷ trọng doanh thu của từng nghiệp vụ kinh doanh. 1.2.7. Phân tích các nhân tố ảnh hƣởng tới doanh thu SVTH: Ngô Thị Yên 16 Lớp: K6HK1A Trường đại học Thương Mại GVHD: Phạm Thị Thu Hoài Việc thực hiện doanh thu bán hàng chịu sự tác động, ảnh hưởng của nhiều nhân tố khác nhau trong đó có nhân tố khách quan và chủ quan. Về chiều hướng ảnh hưởng thì có nhân tố ảnh hưởng tăng nhưng cũng có nhân tố ảnh hưởng giảm đến chỉ tiêu doanh thu. Do vậy, để có thể nhận thức và đánh giá một cách chính xác tình hình thực hiện kế hoạch bán hàng ta cần đi sâu phân tích để thấy được mức độ và tính chất ảnh hưởng của các nhân tố đến chỉ tiêu doanh thu, từ đó có những chính sách biện pháp thích hợp nhằm đẩy mạnh bán hàng tăng doanh thu. Để phân tích các nhân tố ảnh hưởng có thể xem xét dưới nhiều góc độ khác nhau. Cụ thể như ảnh hưởng của các nhân tố định lượng và các nhân tố định tính. * Nhân tố định tính - Các nhân tố bên ngoài + Sự thay đổi chính sách kinh tế xã hội của đảng và nhà nước: Mỗi chính sách kinh tế xã hội của nhà nước trong từng thời kỳ cũng ảnh hưởng rất lớn đến doanh thu của doanh nghiệp như chính sách về tiền vốn, chính sách trợ giá, các chính sách về giá, về xuất nhập khẩu… Các chính sách này có tác dụng thúc đẩy, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp nhưng không hiếm những chính sách gây ra những khó khăn, kìm hãm sự phát triển của doanh nghiệp. + Sự biến động cung cầu, giá cả hàng hóa trên thị trường: Khi cung, cầu, giá cả thay đổi sẽ dẫn đến sự thay đổi về doanh số, khi cung lớn hơn cầu, giá cả có xu hướng giảm, hàng hóa bán ra bị ứ đọng tiêu thụ chậm dẫn đến doanh thu giảm, khi cung nhỏ hơn cầu tức là sự khan hiếm, thiếu hụt về hàng hóa, khi đó giá hàng hóa có xu hướng tăng lên, lượng hàng hóa tiêu thụ nhiều hơn làm doanh thu tăng lên - Các nhân tố bên trong SVTH: Ngô Thị Yên 17 Lớp: K6HK1A Trường đại học Thương Mại GVHD: Phạm Thị Thu Hoài + Chất lượng sản phẩm: Chất lượng sản phẩm và chất lượng dịch vụ được nâng cao không những có ảnh hưởng tới giá bán mà còn ảnh hưởng tới khối lượng tiêu thụ. Sản phẩm có chất lượng cao, giá bán sẽ cao. Nâng cao chất lượng sản phẩm và chất lượng cung ứng dịch vụ sẽ tăng thêm giá trị sản phẩm và giá trị dịch vụ, tạo điều kiện tiêu thụ dễ dàng, nhanh chóng thu được tiền bán hàng và tăng doanh thu bán hàng + Giá bán sản phẩm: Trong trường hợp các nhân tố khác không đổi, việc thay đổi giá bán có ảnh hưởng trực tiếp đến việc tăng hay giảm doanh thu bán hàng. Thông thường chỉ những sản phẩm, những công trình có tính chất chiến lược đối với nền kinh tế quốc dân thì nhà nước mới định giá, còn lại do quan hệ cung cầu trên thị trường quyết định. Doanh nghiệp khi định giá sản phẩm hoặc giá dịch vụ phải cân nhắc sao cho giá bán phải bù được phần tư liệu vật chất tiêu hao, đủ trả lương cho người lao động và có lợi nhuận để thực hiện tái đầu tư * Nhân tố định lƣợng - Phân tích ảnh hƣởng của số lƣợng hàng bán và đơn giá bán Doanh thu bán hàng = Số lượng hàng bán x Đơn giá bán Khi lượng hàng hóa thay đổi, giá bán hàng hóa thay đổi hoặc cả hai nhân tố đều thay đổi sẽ làm cho doanh thu cũng thay đổi. Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng của hai nhân tố này tác động tới doanh thu là không giống nhau + Ảnh hưởng của lượng hàng hóa đến doanh thu : Lượng hàng hóa tiêu thụ trong kỳ tỷ lệ thuận của doanh thu khi lượng hàng hóa bán ra tăng thì doanh số tăng và ngược lại. Lượng hàng hóa bán ra thị trường là do doanh nghiệp quyết định. Doanh thu có thể kiểm soát được vì vậy khi đánh giá về chỉ tiêu doanh thu nên chú trọng đến lượng hàng hóa bán ra thích hợp trong kỳ + Ảnh hưởng của đơn giá bán đến doanh thu: Đơn giá bán là nhân tố ảnh hưởng không nhỏ đến doanh thu khi giá bán tăng dẫn đến doanh thu tăng và ngược lại. Tuy nhiên sự thay đổi của giá được coi là nhân tố khách quan SVTH: Ngô Thị Yên 18 Lớp: K6HK1A Trường đại học Thương Mại GVHD: Phạm Thị Thu Hoài nằm ngoài tầm kiểm soát của doanh nghiệp. Nhân tố giá chịu ảnh hưởng của nhiều nhân tố khác như: Giá trị hàng hóa, cung cầu hàng hóa trên thị trường, các chính sách của nhà nước như chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ… Ngoài ra, giá cả còn chịu ảnh hưởng rất lớn của yếu tố cạnh tranh. Biểu hiện của sự cạnh tranh thông qua kiểu dánh, chất lượng, mẫu mã… Giá cả là vũ khí cạnh tranh hữu hiệu nhất. Phương pháp dùng để phân tích mức độ ảnh hưởng của nhân tố lượng và giá tới doanh thu thường được sử dụng là phương pháp thay thế liên hoàn, phương pháp số chênh lệch và phương pháp lập biểu. - Phân tích ảnh hƣởng của số lƣợng lao động và năng suất lao động Nếu biết được doanh thu và số lượng lao ở mỗi kỳ thì ta có thể phân tích được sự ảnh hưởng của hai nhân tố là số lượng lao động và năng suất lao động với doanh thu bán hàng khi đó. Doanh thu = Số lượng lao động x Năng suất lao động bình quân Hay M = T xW Số lượng lao động được coi là nhân tố khách quan, năng suất lao động được coi là nhân tố chủ quan. Khi số lượng lao động thay đổi, năng suất lao động thay đổi hoặc cả hai nhân tố cùng biến động đều làm ảnh hưởng tới doanh thu bán hàng. SVTH: Ngô Thị Yên 19 Lớp: K6HK1A Trường đại học Thương Mại GVHD: Phạm Thị Thu Hoài CHƢƠNG II:THỰC TRẠNG VỀ PHÂN TÍCH DOANH THU BÁN HÀNG TẠI DOANH NGHIỆP TƢ NHÂN HUYỀN LINH 2.1. Tổng quan tình hình và ảnh hƣởng của nhân tố môi trƣờng đến công tác phân tích doanh thu bán hàng tại doanh nghiệp tƣ nhân Huyền Linh 2.1.1. Tổng quan về doanh nghiệp tƣ nhân Huyền Linh Quá trình hình thành và phát triển của doanh nghiệp Tên DN: Doanh Nghiệp tư nhân Huyền Linh Trụ sở chính: Số 31 ngõ 127 đường Văn Cao, phường Liễu Giai, Ba Đình, Hà Nội Tên giao dịch: Huyen Linh private enterprise Tên viết tắt: hlinh., pte Số DKKD: 0101002149 Tài khoản giao dịch: 10986868 tại ngân hàng GP Bank DN tư nhân Huyền Linh hoạt động theo luật DN, là một pháp nhân kinh doanh theo qui định của pháp luật Việt Nam: Có con dấu riêng, độc lập về tài sản, có tài khoản tại Ngân Hàng, có cơ cấu tổ chức bộ máy chặt chẽ. Theo điều lệ của DN, tự chịu trách nhiệm đối với các điều khoản và các vấn đề tài chính, kinh doanh của mình. Doanh nghiệp được thành lập từ năm 2009 trải qua 4 năm XD và trưởng thành, DN đã được nhiều khách hàng biết đến và tin cậy. Ngành nghề kinh doanh của DN. - Bán buôn đồ nội thất văn phòng, gia đình, đồ gỗ ( trừ các loại gỗ nhà nước cấm) - Buôn Bán két bạc - Buôn bán trang thiết bị, dụng cụ giáo dục, trường học - Trang trí nội ngoại thất - Mua bán thiết bị trang trí nội ngoại thất - Tư vấn xây dựng ( không bao gồm dịch vụ thiết kế công trình) - Vận tải hàng hóa, vận chuyển hành khách bằng ô tô theo hợp đồng - Dịch vụ giao nhận bốc dỡ hàng hóa - Dịch vụ cho thuê xe ô tô SVTH: Ngô Thị Yên 20 Lớp: K6HK1A