Tài liệu Kế toán bán hàng phụ tùng và thiết bị tại công ty tnhh phụ tùng và thiết bị việt mỹ

Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Kiểm toán LỜI CAM ĐOAN Em xin cam đoan bài khóa luận này là sản phẩm do cá nhân em nổ lực hoàn thành. không sao chép của công trình nào đã được công bố trước đó. Số liệu trong bài khóa luận tốt nghiệp này là trung thực và chính xác, xuất phát từ thực tế của công ty, đều do phòng tài chính – kế toán và các phòng ban khác trong công ty TNHH phụ tùng và thiết bị Việt Mỹ cung cấp. Nếu có gì không đúng em xin chịu trách nhiệm. Sinh viên thực hiện Nguyễn Thị Thu Hà GVHD: Th.S Nguyễn Quỳnh Trang 1 SVTH: Nguyễn Thị Thu Hà Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Kiểm toán TÓM LƯỢC Trong nền kinh tế thị trường ngày càng phát triển mạnh mẽ như hiện nay kế toán đã trở thành công cụ kinh tế đặc biệt quan trọng. Bằng hệ thống các phương pháp khoa học của mình kế toán đã giúp cho các nhà quản lý thấy toàn cảnh tình hình tài chính và quá trình hoạt động kinh doanh của mình một cách toàn diên, đầy đủ , kịp thời và chính xác. Sau thời gian thực tập tại công ty TNHH phụ tùng và thiết bị Việt Mỹ em thấy công tác kế toán bán hàng tại công ty vẫn còn tồn tại một số hạn chế cần khắc phục. Do vậy, em lựa chọn đề tài “Kế toán bán hàng phụ tùng và thiết bị tại công ty TNHH phụ tùng và thiết bị Việt Mỹ” Bài khóa luận của em trình bày các nội dung như sau: - Cơ sở lý luận về kế toán bán hàng trong doanh nghiệp. Thực trạng về kế toán bán hàng phụ tùng và thiết bị tại công ty TNHH phụ - tùng và thiết bị Việt Mỹ. Sau khi nghiên cứu thực trạng kế toán bán hàng phụ tùng và thiết bị tại công ty TNHH phụ tùng và thiết bị Việt Mỹ, em đã nhận thấy các ưu điểm cùng với những hạn chế còn tồn tại tại công ty, em xin đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần hoàn thiện hơn nữa công tác kế toán bán hàng tại công ty. Em hi vọng bài khóa luận này có thể góp phần nhỏ bé vào quá trình hoàn thiện kế toán bán hàng tại công ty TNHH phụ tùng và thiết bị Việt Mỹ. GVHD: Th.S Nguyễn Quỳnh Trang 2 SVTH: Nguyễn Thị Thu Hà Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Kiểm toán LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành bài khóa luận tốt nghiệp với đề tài : “Kế toán bán hàng phụ tùng và thiết bị tại công ty TNHH phụ tùng và thiết bị Việt Mỹ”, em xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của cô giáo Nguyễn Quỳnh Trang – Bộ môn Kế toán quản trị, trường Đại học Thương Mại, cùng các anh, chị Phòng kế toán tài chính, phòng kinh doanh và Ban lãnh đạo công ty của đã quan tâm, giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi tìm hiểu cũng như cung cấp số liệu giúp em hoàn thiện bài khóa luận này. Do trình độ lý luận và kinh nghiệm còn hạn chế nên bài khóa luận không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Em rất mong nhận được sự đóng góp của các thầy, cô giáo, các cán bộ,nhân viên công ty TNHH phụ tùng và thiết bị Việt Mỹ và các cá nhân quan tâm đến công tác kế toán bán hàng để bài khóa luận tốt nghiệp được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn ! Hà Nội, ngày 21 tháng 4 năm 2014 Sinh viên Nguyễn Thị Thu Hà GVHD: Th.S Nguyễn Quỳnh Trang 3 SVTH: Nguyễn Thị Thu Hà Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Kiểm toán MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN.....................................................................................................i TÓM LƯỢC............................................................................................................ii LỜI CẢM ƠN.........................................................................................................iii DANH MỤC SƠ ĐỒ..............................................................................................vi DANH MỤC BẢNG, BIỂU..................................................................................vii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT...............................................................................viii PHẦN MỞ ĐẦU......................................................................................................1 1. Tính cấp thiết, ý nghĩa của đề tài.......................................................................1 2. Mục tiêu................................................................................................................ 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu......................................................................2 4. Phương pháp nghiên cứu đề tài..........................................................................3 5. Kết cấu bài khóa luận..........................................................................................7 CHƯƠNG I : CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀỀ KỀẾ TOÁN BÁN HÀNG TRONG DOANH NGHIỆP.................................................................................................................... 8 1.1. Cơ sở lý luận vềề kềế toán bán hàng trong doanh nghiệp..........................8 1.1.1. Một sốố khái niệm, định nghĩa cơ bản......................................................8 1.1.2. Đặc điểm, yêu cầầu quản lý và nhiệm vụ kêố toán bán hàng trong doanh nghiệp........................................................................................................10 1.1.2.1. Đặc điểm của nghiệp vụ bán hàng trong doanh nghi ệp .........................10 1.1.2.2. Yêu cầầu quản lý và nhiệm vụ kêế toán bán hàng........................................15 1.2. Nội dung nghiền cứu kềế toán bán hàng trong doanh nghi ệp th ương mại......................................................................................................................... 16 1.2.1. Kêố toán bán hàng theo quy định của chuẩn mực toán việt nam........16 1.2.2. Kêố toán bán hàng theo quy định của chêố độ kêố toán doanh nghiệp hiện hành..............................................................................................................21 1.2.2.1. Chứng từ sử dụng......................................................................................21 1.2.2.2. Tài khoản kêế toán sử dụng........................................................................23 1.2.2.3. Trình tự kêế toán một sốế nghiệp vụ ch ủ yêếu..............................................27 1.2.2.4. Tổ chức sổ kêế toán.....................................................................................32 2.1. Tổng quan tình hình và ảnh hưởng của nhân tốế mối trường đềến kềế toán bán hàng phụ tùng và thiềết bị tại cống ty TNHH phụ tùng và thiềết bị Việt Myỹ................................................................................................................... 36 2.1.1. Tổng quan vêầ cống ty TNHH phụ tùng và thiêốt bị Việt Myỹ...................36 2.1.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển...............................................................36 GVHD: Th.S Nguyễn Quỳnh Trang 4 SVTH: Nguyễn Thị Thu Hà Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Kiểm toán 2.1.1.2. Lĩnh vực kinh doanh, chức năng và nhiệm v ụ : ........................................37 2.1.1.3. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý của cống ty .......................................38 2.1.2. Ảnh hưởng của nhần tốố mối trường đêốn kêố toán bán hàng phụ tùng và thiêốt bị tại cống ty TNHH phụ tùng và thiêốt bị Việt Myỹ.............................39 2.1.2.1. Các nhần tốế bên ngoài:..............................................................................39 2.1.2.2. Các nhần tốế bên trong................................................................................40 2.2.Đặc điểm hoạt động bán hàng phụ tùng và thiềết bị tại cống ty TNHH phụ tùng và thiềết bị Việt Myỹ..............................................................................41 2.2.1 Đặc điểm tổ chức cống tác kêố toán của cống ty TNHH phụ tùng và thiêốt bị Việt Myỹ.....................................................................................................41 2.2.1.1 Đặc điểm bộ máy kêế toán...........................................................................41 2.2.2. Đặc điểm nghiệp vụ bán hàng phụ tùng và thiêốt bị tại cống ty TNHH phụ tùng và thiêốt bị Việt Myỹ...............................................................................44 2.2.3. Thực trạng kêố toán bán hàng phụ tùng và thiêốt bị tại cống ty TNHH phụ tùng và thiêốt bị Việt Myỹ...............................................................................46 2.2.3.1. Tổ chức hạch toán ban đầầu.......................................................................46 2.2.3.2. Tài khoản sử dụng.....................................................................................47 2.2.3.3. Vận dụng tài khoản...................................................................................48 22.3.4. Sổ kêế toán....................................................................................................52 CHƯƠNG III : CÁC KỀẾT LUẬN VÀ ĐỀỀ XUẤẾT VỀỀ KỀẾ TOÁN BÁN HÀNG PHỤ TÙNG VÀ THIỀẾT BỊ VIỆT MỸỸ...............................................................................54 3.1. Các kềết luận và phát hiện được qua nghiền cứu....................................54 3.1.1. Những kêốt quả đạt được..........................................................................54 3.1.2. Những mặt hạn chêố, tốần tại và nguyên nhần........................................56 3.2. Các đềề xuâết, kiềến nghị vềề kềế toán bán hàng ph ụ tùng và thiềết b ị t ại cống ty TNHH phụ tùng và thiềết bị Việt Myỹ.....................................................58 KẾT LUẬN TÀI LIỆU THAM KHẢO GVHD: Th.S Nguyễn Quỳnh Trang 5 SVTH: Nguyễn Thị Thu Hà Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Kiểm toán DANH MỤC SƠ ĐỒ Phụ lục 3 : Sơ đồ 1.1 Sơ đồ kế toán nghiệp vụ bán buôn theo hình thức giao hàng trực tiếp Phụ lục 4 : Sơ đồ 1.2 Sơ đồ kế toán nghiệp vụ bán buôn theo hình thức gửi hàng Phụ lục 5 : Sơ đồ 1.3 Sơ đồ kế toán bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức giao tay ba Phụ lục 6 : Sơ đồ 1.4 Sơ đồ kế toán bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức gửi hàng Phụ lục 7 : Sơ đồ 1.5 Sơ đồ hạch toán các khoản giảm trừ doanh thu Phụ lục 8 : Sơ đồ 1.6 Sơ đồ kế toán nghiệp vụ bán lẻ Phụ lục 9 : Sơ đồ 1.7 Sơ đồ kế toán nghiệp vụ bán hàng đại lý Phụ lục 10 : Sơ đồ 1.8 Sơ đồ nghiệp vụ bán hàng trả góp, trả chậm Phụ lục 11 : Sơ đồ 1.9 : Kế toán các trường hợp được cho là bán trong doanh nghiệp Phụ lục 12 : Sơ đồ 1.10 : Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán Nhật ký chung Phụ lục 13 : Sơ đồ 1.11 : Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán Nhật ký – Sổ Cái. Phụ lục 14 : Sơ đồ 1.12 : Trình tự kế toán theo hình thức Chứng từ ghi sổ. Phụ lục 15: Sơ đồ 1.13 : Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán trên máy vi tính. Phụ lục 16 : Sơ đồ 2.1 : Sơ đồ bộ máy quản lý của công ty Phụ lục 17 : Sơ đồ 2.2 : Sơ đồ bộ máy kế toán trong công ty GVHD: Th.S Nguyễn Quỳnh Trang 6 SVTH: Nguyễn Thị Thu Hà Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Kiểm toán DANH MỤC BẢNG, BIỂU Phụ lục 1 : Mẫu phiếu điều tra trắc nghiệm và bảng tổng hợp kết quả . Phụ lục 2 : Bảng tổng hợp kết quả điều tra trắc nghiệm. Phụ lục 18: Phiếu nhập kho số PN01/03 Phụ lục 19 : Hóa đơn GTGT số 0000114 Phụ lục 20 : Phiếu thu số PT13/01 Phụ lục 21: Giấy báo có của ngân hàng ACB Phụ lục 22: Phiếu chi số PC 002 Phụ lục 23: Hóa đơn GTGT số 0000217 Phụ lục 24: Hợp đồng bán hàng số 1352013/VM-VS Phụ lục 25: Hóa đơn GTGT số 0000208 Phụ lục 26 : Phiếu xuất kho số 0011075 Phụ lục 27 : Hóa đơn GTGT số 0000206 Phụ lục 28 : Phiếu xuất kho số 000328 Phụ lục 29 :Hóa đơn GTGT số 210 Phụ lục 30: Phiếu xuất kho số 000467 Phụ lục 31: Phiếu xuất kho số 000357 Phụ lục 32: Hóa đơn GTGT số 0000141 Phụ lục 33: Phiếu xuất kho số 000658 Phụ lục 34 : Sổ cái TK 511- Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ Phụ lục 35:Sổ cái TK 632- Giá vốn hàng bán Phụ lục 36 :Sổ cái TK 131- Phải thu khách hàng Phụ lục 37:Sổ cái TK 3331- Thuế GTGT đầu ra Phụ lục 38: Sổ theo dõi chi tiết TGNH tại ngân hàng ACB Phụ lục 39: Sổ chi tiết bán hàng, kết quả Phụ lục 40 : Bảng cân đối kế toán năm 2013 Phụ lục 41: Bảng báo cáo kết quả kinh doanh năm 2013 GVHD: Th.S Nguyễn Quỳnh Trang 7 SVTH: Nguyễn Thị Thu Hà Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Kiểm toán DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT - TNHH :Trách nhiệm hữu hạn - GTGT : Giá trị gia tăng - TTĐB - DNTM : Doanh nghiệp thương mại :Tiêu thụ đặc biệt - XK : Xuất khẩu - BHXH : Bảo hiểm xã hội - NK : Nhập khẩu - CBCNV: Cán bộ công nhân viên - TK : Tài khoản - TNDN : Thu nhập doanh nghiệp - HĐ : Hợp đồng -VNĐ : Việt Nan Đồng - PXK : Phiếu xuất kho -đ : Đồng - TT : Thông tư - NĐ : Nghị định - BTC : Bộ Tài chính - QĐ : Quyết định - CKTM : Chiết khấu thương mại GVHD: Th.S Nguyễn Quỳnh Trang 8 SVTH: Nguyễn Thị Thu Hà Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Kiểm toán PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết, ý nghĩa của đề tài Đối với các doanh nghiệp thương mại, bán hàng là một nghiệp vụ kinh doanh cơ bản, giữ vai trò quan trọng, chi phối đến các nghiệp vụ liên quan khác, quá trình kinh doanh chỉ có thể diễn ra liên tục, không bị gián đoạn khi khâu bán hàng được tổ chức sao cho đạt được sự quay vòng vốn nhanh và tăng hiệu suất sinh lời. ♦ Xuất phát từ lý luận : Bán hàng vừa là điều kiện để tiến hành tái sản xuất xã hội vừa là cầu nối giữa sản xuất với người tiêu dùng, phản ánh sự gặp nhau giữa cung và cầu về hàng hoá, qua đó giúp định hướng cho sản xuất, tiêu dùng và khả năng thanh toán. Việc tăng nhanh quá trình bán hàng tức là tăng vòng quay của vốn, tiết kiệm vốn và trực tiếp làm tăng lợi nhuận của doanh nghiệp. Điều đó đòi hỏi công tác kế toán bán hàng phải linh hoạt, chặt chẽ, hợp lý và phù hợp với sự thay đổi của doanh nghiệp trong tình hình mới Kế toán bán hàng là phần hành chủ yếu của các doanh nghiệp thương mại với chức năng là công cụ phản ánh toàn bộ quá trình bán hàng của doanh nghiệp cũng như viêc xác định kết quả kinh doanh, qua đó cung cấp cho nhà quản trị các thông tin cần thiết về hiệu quả, tình hình kinh doanh của từng đối tượng hàng hóa, từ đó có các biện pháp giải quyết phù hợp, cũng như đưa ra các quyết định kinh doanh chính xác, kịp thời và đạt hiệu quả cao nhất. ♦ Xuất phát từ thực tiễn : Trong nền kinh tế thị trường cùng với sự ra tăng ngày càng nhiều các doanh nghiệp với các loại hình kinh doanh đa dạng làm cho sự cạnh tranh ngày một gay gắt hơn, bên cạnh đó là xu thế toàn cầu hóa như hiện nay các doanh nghiệp Việt Nam còn phải cạnh tranh với các hãng nước ngoài, điều đó đã đòi hỏi các doanh nghiệp phải thích nghi với xã hội để có thể duy trì sự tồn tại và phát triển của mình. Bán hàng đóng vai trò quan trọng không chỉ đối với bản thân doanh nghiệp mà với cả sự phát triển của toàn bộ nền kinh tế xã hội. Đối với DN, hoạt động bán hàng chính là điều kiện tiên quyết giúp DN tồn tại và phát triển. Thông qua hoạt động bán hàng DN nhanh chóng thu hồi được vốn kinh doanh đồng thời tạo ra lợi GVHD: Th.S Nguyễn Quỳnh Trang SVTH: Nguyễn Thị Thu Hà Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Kiểm toán nhuận. Đối với nền kinh tế quốc dân thì việc thực hiện tốt khâu bán hàng là điều kiện kết hợp chặt chẽ giữa lưu thông hàng hóa và lưu thông tiền tệ, thực hiện chu chuyển tiền mặt, ổn định và củng cố giá trị đồng tiền, là điều kiện để ổn định nâng cao đời sống của người lao động nói riêng và toàn xã hội nói chung. Qua quá trình thực tập tại công ty TNHH phụ tùng và thiết bị Việt Mỹ, em nhận thấy tầm quan trọng của công tác bán hàng và để bản thân hiểu sâu sắc hơn về kế toán bán hàng, em xin lựa chọn đề tài : “Kế toán bán hàng phụ tùng và thiết bị tại công ty TNHH phụ tùng và thiết bị Việt Mỹ” là đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình. 2. Mục tiêu ♦ Về mặt lý luận Nghiên cứu đề tài này em mong muốn hệ thống hóa được những vấn đề lý luận chung về kế toán bán hàng, củng cố thêm kiến thức đã được học tập tại trường Đại học Thương Mại về kế toán, kế toán doanh nghiệp… và sự vận dụng các nguyên tắc, quy tắc và hình thức kế toán được ban hành trong chế độ, chuẩn mưc, thông tư của chính phủ, bộ tài chính…liên quan vào thực tế. Đồng thời nghiên cứu đề tài em cũng muốn góp phần hoàn thiện lý luận chung kế toán bán hàng tại các DNTM. ♦ Về mặt thực tiễn Trên cơ sở những lý luận chung,em nghiên cứu về thực trạng kế toán bán hàng phụ tùng và thiết bị tại công ty TNHH phụ tùng và thiết bị Việt Mỹ nhằm tìm hiểu thực tế các nghiệp vụ kế toán bán hàng phụ tùng và thiết bị, từ khâu lập chứng từ ban đầu, quá trình luân chuyển chứng từ, cho đến khi lên sổ sách và lập báo cáo tài chính, từ đó thấy được những vấn đề doanh nghiệp đã đạt được và những vấn đề còn tồn tại. Từ đó đưa ra các kiến nghị và giải pháp khắc phục những hạn chế nhằm giúp doanh nghiệp hoàn thiện công tác kế toán bán hàng phụ tùng và thiết bị, đồng thời giúp các nhà quản trị đưa ra các quyết định kinh doanh nhằm đem lại hiệu quả cao nhất. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu a, Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là kế toán bán hàng phụ tùng và thiết bị tại công ty TNHH phụ tùng và thiết bị Việt Mỹ. GVHD: Th.S Nguyễn Quỳnh Trang SVTH: Nguyễn Thị Thu Hà Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Kiểm toán b, Phạm vị nghiên cứu ♦ Về không gian Đề tài được thực hiện nghiên cứu tại Công ty TNHH phụ tùng và thiết bị Việt Mỹ. ♦ Về thời gian Nguồn số liệu được sử dụng là các tài liệu kế toán của công ty năm 2013, tài liệu về kế toán nghiệp vụ bán hàng phụ tùng và thiết bị của công ty quý IV năm 2013(từ 01/10/2013 đến 31/12/2013). 4. Phương pháp nghiên cứu đề tài 4.1. Phương pháp thu thập dữ liệu Để thu thập dữ liệu, khóa luận đã sử dụng điều tra trắc nghiệm , phương pháp quan sát ,phỏng vấn trực tiếp và phương pháp nghiên cứu tài liệu 4.1.1.Phương pháp điều tra trắc nghiệm Phiếu điều tra trắc nghiệm là một mẫu phiếu bao gồm các câu hỏi trắc nghiệm được thiết kế cụ thể, ngắn gọn và dễ hiểu, có nội dung xoay quay vấn đề nghiên cứu được gửi cho người được phỏng vấn trả lời. - Mục đích điều tra : Nhằm nâng cao chất lượng cũng như tính xác thực, đầy đủ của thông tin trong việc khảo sát chuyên sâu và hoàn thiện bài khóa luận tốt nghiệp. - Nội dung các câu hỏi điều tra : Xoanh quanh các vấn đề như chế độ kế toán công ty sử dụng, hình thức sổ kế toán, phương pháp kế toán hàng tồn kho, phương thức bán hàng , mô hình tổ chức bộ máy kế toán …và một số các nội dung khác. - Thời gian điều tra : Ngày 12/01/2014 - Nội dung thực hiện : + Các phiếu điều tra được soạn sẵn dưới dạng các câu hỏi trắc nghiệm bao gồm các câu hỏi có nội dung nghiên cứu được sắp xếp theo một trật tự logic, có thể sử dụng câu hỏi đóng hoặc câu hỏi mở hoặc cả 2 loại câu hỏi, được gửi đến các nhân viên phòng kế toán trong công ty, phụ trách phòng tài chính kế toán( trưởng phòng tài chính kế toán) và giám đốc của công ty. + Số phiếu phát ra : 06 phiếu + Số phiếu thu về : 06 phiếu (trong đó, số phiếu hợp lệ là 06 phiếu, số phiếu không hợp lệ là 0 phiếu) GVHD: Th.S Nguyễn Quỳnh Trang SVTH: Nguyễn Thị Thu Hà Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Kiểm toán + Tổng hợp lại kết quả phiếu điều tra, lập bảng tổng hợp kết quả điều tra trắc nghiệm( phụ lục 02) Mẫu phiếu điều tra trắc nghiệm và bảng tổng hợp kết quả (Phụ lục 01) 4.1.2. Phương pháp quan sát Quan sát là phương pháp ghi lại có kiểm soát các hành vi của con người, được tiến hành quan sát khi sự kiện đang diễn ra, quan sát gián tiếp là tiến hành quan sát kết quả hay tác động của hành vi, chứ không trực tiếp quan sát hành vi. - Nội dung quan sát : Quan sát quy trình bán hàng bao gồm từ xuất hóa đơn GTGT, xuất kho hàng hóa, đến việc nhận nợ hoặc giấy báo Có của ngân hàng và việc luận chuyển chứng từ, lên sổ sách kế toán. Quan sát tại các bộ phận kế toán của công ty như kế toán kho, kế toán công nợ, kế toán tổng hợp và thủ quỷ. Đồng thời quan sát quy trình xuất kho tại kho của công ty khi có nghiệp vụ xuất kho hàng hóa. - Mục đích : Nhận thức được rõ về quy trình kế toán bán hàng trong doanh nghiệp diễn ra như thế nào, việc luân chuyển chứng từ và các ghi chép kế toán trong thực tế, qua đó, có thể so sánh sự giống và khác nhau giữa lý luận và thực tiễn, tìm ra được những kết quả mà công ty đã đạt được cũng như những mặt còn hạn chế để có biện pháp khắc phục kịp thời. 4.1.3. Phương pháp phỏng vấn trực tiếp. Phương pháp phỏng vấn trực tiếp là phương pháp thu thập dữ liệu một cách chính xác nhất thông qua các câu trả lời trực tiếp của ban lãnh đạo, nhân viên phòng kế toán, qua đó nhận thấy những tồn tại để đưa ra các giải pháp khắc phục nhằm đem lại hiệu quả cao nhất. - Nội dung phỏng vấn là các câu hỏi liên quan đến kế toán nói chung và cụ thể về công tác bán hàng tại đơn vị. - Thời gian phỏng vấn : Ngày 15/01/2014 - Đối tượng phỏng vấn : Giám đốc, 3 nhân viên kế toán và trưởng phòng kế hoạch - Thực hiện phỏng vấn : - Chuẩn bị câu hỏi phỏng vấn, - Sắp xếp thời gian phỏng vấn, - Đưa ra các câu hỏi phỏng vấn và ghi chép lại kết quả thu được. GVHD: Th.S Nguyễn Quỳnh Trang SVTH: Nguyễn Thị Thu Hà Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Kiểm toán Bảng câu hỏi phỏng vấn được xây dựng dựa trên nội dung được nghiên cứu, bảng câu hỏi bao gồm cả câu hỏi đóng và câu hỏi mở. Ví dụ : “Ông có nhận xét gì về cơ cấu tổ chức công tác bán hàng ?”, “Xin ông hãy cho biết thêm về các chính sách bán hàng mà công ty áp dụng ?”.... Mục đích của việc phỏng vấn trực tiếp : Nhằm thu thập thông tin một cách chính xác và giải đáp được những nội dung mà phiếu điều tra trắc nghiệm chưa làm rõ. Xác thực lại sự chính xác của thông tin thu thập từ phiếu điều tra và bổ sung thêm các thông tin khác ngoài phiếu điều tra. Kết quả thu được giống với kết quả thu được khi sử dụng phiếu điều tra ngoài ra còn bổ sung thêm một số các thông tin khác như: công ty chưa trính lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho, công ty chưa có chính sách khuyến mại… 4.2. Phương pháp nghiên cứu tài liệu Mục đích của việc nghiên cứu tài liệu là thu thập thông tin gián tiếp về công tác kế toán một cách nhanh chóng, chính xác.  Để hoàn thiện khóa luận em đã nghiên cứu các tài liệu sau: - Luật kế toán Việt Nam 2003, Luật thuế GTGT, Luật thuế TTĐB, Luật thuế XK, NK, - Chế độ kế toán Việt Nam ban hành theo Quyết định 48/2006/QĐ-BTC ngày 14tháng 9 năm 2006 của Bộ trưởng Bộ Tài chính, - Chuẩn mực kế toán số 1 “Chuẩn mực chung”, Chuẩn mực kế toán số 2 “Hàng tồn kho”, Chuẩn mực kế toán 14 “Doanh thu và thu nhập khác”, - Các Thông tư, Nghị định và Quyết định : Nghị định 51/2010/ND-CP, Thông tư 153/2010/TT-BTC, Thông tư 16/2012/TT-BTC… - Thông tư số 89/2002/TT-BTC ngày 09/10/2002 của bộ tài chính hướng dẫn kế toán thực hiện 04 chuẩn mực kế toán ban hành theo quyết định số 149/2001/QĐ – BTC ngày 31/12/2001 của Bộ trưởng BTC .Thông tư số 102/2003/TT-BTC ngày 12/12/2003 của bộ tài chính hướng dẫn thi hành nghị định số 158/2003/NĐ-CP ngày 10/12/2003 của chính phủ. - Giáo trình : Kế toán thương mại và dịch vụ - Nguyễn Phú Giang, Nhà xuất bản Tài chính, năm 2006. GVHD: Th.S Nguyễn Quỳnh Trang SVTH: Nguyễn Thị Thu Hà Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Kiểm toán - Luận văn “Kế toán bán hàng máy bơm tại công ty TNHH Thiết bị Hồng Anh” Phạm Thị Huyền Trang, trường Đại học Thương Mại, năm 2009 và luận văn luận văn “kế toán bán hàng máy vi tính tại công ty TNHN Công nghệ thương mại Techcom” do sinh viên Lê Thị Loan lớp K43D6 thực hiện năm 2011. - Tài liệu do phòng kế toán công ty TNHH phụ tùng và thiết bị Việt Mỹ cung cấp : Báo cáo tài chính 2013, quá trình hình thành và phát triển, sổ Cái các tài khoản 511, 632, 131, 3331, sổ chi tiết tiền gửi ngân hàng, sổ chi tiết quỹ tiền mặt… - Một số website : www.mot.gov.vn, www.webketoan.com, www.danketoan.com, www.tapchiketoan.com  Kết quả thu được từ việc nghiên cứu tài liệu: Thu thập được những thông tin mong muốn như quy định của bộ tài chính, chính phủ về kế toán hàng tồn kho, doanh thu và thu nhập khác, công tác hạch toán nghiệp vụ bán hàng đại lý , kế toán trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho…Sau khi tham khảo tài liệu do công ty cung cấp đánh giá được một số các chỉ tiêu về tình hình tài chính , hoạt động của công ty và công tác kế toán của công ty như thế nào từ đó sẽ có những đánh giá về ưu điểm cũng như một số nhược điểm mà công ty cần khắc phục… 4.3. Phương pháp xử lý, phân tích dữ liệu ♦ Phương pháp so sánh Phương pháp so sánh là phương pháp phân tích được thực hiện thông qua việc đối chiếu giữa các sự vật, hiện tượng với nhau để thấy được sự giống và khác nhau giữa chúng. Trong quá trình nghiên cứu kế toán bán hàng, nội dung của phương pháp so sánh được trình bày thông qua việc so sánh giữa lý luận với thực tế về kế toán bán hàng tại công ty, đối chiếu về kế toán bán hàng tại các doanh nghiệp với nhau, đối chiếu giữa số liệu chứng từ gốc và bảng phân bổ với các sổ kế toán có liên quan… ♦ Phương pháp tổng hợp dữ liệu Phương pháp tổng hợp dữ liệu được sử dụng để tổng hợp kết quả của các phiếu điều tra, phỏng vấn theo từng nội dung cụ thể để đưa ra những kết luận, đánh giá cụ thể phục vụ cho công tác kế toán bán hàng tại công ty. ♦ Phương pháp toán học Phương pháp toán học được sử dụng để tính toán, phân tích một số chỉ tiêu có liên quan như : Doanh thu, giá vốn, nợ phải thu, trị giá hàng tồn kho. GVHD: Th.S Nguyễn Quỳnh Trang SVTH: Nguyễn Thị Thu Hà Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Kiểm toán 5. Kết cấu bài khóa luận Ngoài phần mở đầu, bài khóa luận tốt nghiệp có kết cấu ba chương như sau : Chương 1 : Cơ sở lý luận về kế toán bán hàng trong doanh nghiệp Chương 1 của khóa luận đưa ra những khái niệm, định nghĩa cơ bản về kế toán bán hàng, nội dung của chuẩn mực kế toán Việt Nam và chế độ kế toán tại công ty thực tập liên quan đến kế toán bán hàng trong doanh nghiệp. Chương 2 : Thực trạng kế toán bán hàng phụ tùng và thiết bị tại công ty TNHH phụ tùng và thiết bị Việt Mỹ. Chương 2 của khóa luận phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến kế toán bán hàng tại công ty TNHH phụ tùng và thiết bị Việt Mỹ, đặc điểm hoạt động bán hàng , tổ chức công tác kế toán và đưa ra thực trạng kế toán bán hàng phát sinh tại công ty trong tháng 12 năm 2011. Chương 3 : Các kết luận và đề xuất về kế toán bán hàng tại công ty TNHH phụ tùng và thiết bị Việt Mỹ. Chương 3 của khóa luận đưa ra các đánh giá về ưu điểm và những hạn chế còn tồn tại trong kế toán bán hàng phụ tùng và thiết bị tại công ty TNHH phụ tùng và thiết bị Việt Mỹ, từ đó đề xuất một số biện pháp khắc phục và điều kiện thực hiện giải pháp. GVHD: Th.S Nguyễn Quỳnh Trang SVTH: Nguyễn Thị Thu Hà Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Kiểm toán CHƯƠNG I : CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀỀ KỀẾ TOÁN BÁN HÀNG TRONG DOANH NGHIỆP 1.1. Cơ sở lý luận vềề kềế toán bán hàng trong doanh nghiệp 1.1.1. Một sốố khái niệm, định nghĩa cơ bản ♦ Bán hàng Bán hàng1 là khầu cuốếi cùng trong hoạt động sản xuầết kinh doanh c ủa doanh nghiệp thương mại, nó chính là quá trình chuy ển giao quyêần s ở h ữu vêầ hàng hóa từ tay người bán sang tay người mua để nhận quyêần s ở h ữu vêầ tiêần t ệ hoặc quyêần được đòi tiêần ở người mua. Theo quan điểm cổ điển, bán hàng là hoạt động thực hiện s ự trao đ ổi sản phẩm hay dịch vụ của người bán chuyển cho người mua đêầ nhận l ại t ừ người mua tiêần hay vật phẩm hoặc giá trị trao đổi đã thỏa thuận. Vêầ mặt kinh têế, bán hàng chính là s ự thay đ ổi hình thái giá tr ị c ủa hàng hóa, hàng hóa chuyển từ hình thái hiện vật sang hình thái tiêần t ệ, lúc này doanh nghiệp kêết thúc một chu kỳ kinh doanh hay vòng chu chuy ển vốến c ủa doanh nghiệp được hoàn thành. Vêầ mặt tổ chức kyỹ thuật, bán hàng là quá trình kinh têế bao gốầm từ việc tổ chức đêến thực hiện trao đổi mua bán hàng hóa thống qua các khầu nghiệp vụ kinh têế kyỹ thuật, các hành vi mua bán c ụ th ể nhăầm th ực hiện chức năng và nhiệm vụ của doanh nghiệp thương mại, th ể hi ện kh ả năng và trình độ của doanh nghiệp trong việc th ực hiện m ục tiêu c ủa mình cũng nh ư đáp ứng các nhu cầầu sản xuầết và tiêu dùng cho xã hội. ♦ Doanh thu Doanh thu2 là tổng lợi ích kinh têế doạnh nghiệp thu được trong kỳ kêế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuầết, kinh doanh thống th ường c ủa doanh nghiệp, góp phầần làm tăng vốến chủ sở hữu. Doanh thu bán hàng và cung cầếp dịch vụ3 là toàn bộ sốế tiêần thu được hoặc seỹ thu được từ các giao dịch và nghiệp vụ phát sinh doanh thu nh ư bán s ản Nguyễn Phú Giang (2006), Kế toán thương mại và dịch vụ, Nhà xuất bản Tài chính, Hà Nội, trang 66. 2 Bộ Tài chính (2009), 26 Chuẩn mực kế toán Việt Nam và toàn bộ Thông tư hướng dẫn các chuẩn mực, Nhà xuất bản Thống kê, Hà Nội, Chuẩn mực 14, đoạn 03. 1 2 3 GVHD: Th.S Nguyễn Quỳnh Trang SVTH: Nguyễn Thị Thu Hà Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Kiểm toán phẩm, hàng hóa, cung cầếp dịch vụ cho khách hàng bao gốầm c ả các kho ản ph ụ thu và phí thu thêm ngoài giá bán ( nêếu có ). Doanh thu thuầần vêầ bán hàng và cung cầếp d ịch v ụ4 là sốế chênh lệch giữa tổng doanh thu bán hàng và cung cầếp dịch vụ với các khoản gi ảm tr ừ doanh thu. Doanh thu thuầần vêầ bán hàng và cung cầếp d ịch v ụ mà doanh nghi ệp th ực hiện được trong kỳ kêế toán có thể thể thầếp hơn doanh thu bán hàng và cung cầếp dịch vụ ghi nhận ban đầầu do doanh nghiệp chiêết khầếu th ương m ại, gi ảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại và do nộp thuêế TTĐB, thuêế XK, thuêế GTGT theo phương pháp trực tiêếp được tính trên doanh thu bán hàng và cung cầếp d ịch v ụ thực têế mà doanh nghiệp đã thực hiện trong kỳ kêế toán. ♦ Giá vốến: Giá vốến hàng bán5 là chỉ tiêu phản ánh trị giá vốến của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, bầết động sản đầầu tư, giá thành sản xuầết c ủa s ản ph ẩm xầy lăếp (đốếi với doanh nghiệp xầy lăếp) bán trong kỳ. Giá vốến hàng tiêu thụ là toàn bộ các chi phí liên quan đêến quá trình bán hàng, bao gốầm giá trị giá vốến của hàng xuầết kho đã bán, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp phần bổ cho hàng đã bán trong kỳ. Các phương pháp tính giá vốến hàng bán xuầết kho: - Phương pháp tính theo giá đích danh - Phương pháp bình quần gia quyêần - Phương pháp nhập trước- xuầết trước - Phương pháp nhập sau- xuầết trước - Phương pháp hệ sốế giá ♦ Các khoản giảm trừ doanh thu : Các khoản giảm trừ doanh thu : là các khoản phát sinh trong quá trình bán hàng theo quy định cuốếi kỳ được trừ khỏi doanh thu th ực têế. Các kho ản giảm trừ doanh thu bao gốầm : 43 Bộ Tài chính (2002), Thông tư số 89/2002/TT-BTC. 54 Bộ Tài chính (2002), Thông tư số 89/2002/TT-BTC. 5 Bộ Tài chính (2008), Chế độ kế toán doanh nghiệp Quyển 1 Hệ thống tài khoản kế toán, Nhà xuất bản Thống kê, Hà Nội, trang 443. GVHD: Th.S Nguyễn Quỳnh Trang SVTH: Nguyễn Thị Thu Hà Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Kiểm toán Chiêết khầếu thương mại6 là khoản doanh nghiệp bán giảm giá niêm yêết cho khách hàng mua hàng với khốếi lượng lớn. Giảm giá hàng bán7 là khoản giảm trừ cho người mua do hàng hóa kém ph ẩm chầết, sai quy cách hoặc lạc hậu thị hiêếu. Hàng bán bị trả lại8 là khốếi lượng hàng bán đã xác định là tiêu th ụ nh ưng vì lý do vêầ chầết lượng, mầỹu mã, quy cách mà bị khách hàng tr ả l ại và t ừ chốếi thanh toán. ♦ Thuêế giá trị gia tăng là thuêế tính trên giá trị tăng thêm của hàng hóa, d ịch v ụ phát sinh trong quá trính từ sản xuầết, lưu thống đêến tiêu dùng. 1.1.2. Đặc điểm, yêu cầầu quản lý và nhiệm vụ kêố toán bán hàng trong doanh nghiệp 1.1.2.1. Đặc điểm của nghiệp vụ bán hàng trong doanh nghi ệp a. Đốếi tượng bán hàng trong doanh nghiệp thương mại Đốếi tượng bán hàng trong các doanh nghiệp thương m ại là các v ật t ư, hàng hóa, sản phẩm và dịch vụ mà doanh nghiệp mua vêầ đ ể bán ra, ho ặc mua vêầ để gia cống, sơ chêế, tần trang hoặc phần loại nhăầm tăng thêm giá tr ị và kh ả năng bán ra để bán lại. b. Các phương thức và các hình thức bán hàng trong doanh nghi ệp thương mại Trong các doanh nghiệp thương mại, việc tiêu thụ hàng hóa có th ể đ ược thực hiện theo các phương pháp sau : - Phương thức bán buốn hàng hóa - Phương thức bán lẻ hàng hóa - Phương thức bán hàng đại lý - Phương thức bán hàng trả góp, trả chậm. 66 Bộ Tài chính (2009), 26 Chuẩn mực kế toán Việt Nam và toàn bộ Thông tư hướng dẫn các chuẩn mực, Nhà xuất bản Thống kê, Hà Nội, Chuẩn mực 14, đoạn 03. 77 Bộ Tài chính (2009), 26 Chuẩn mực kế toán Việt Nam và toàn bộ Thông tư hướng dẫn các chuẩn mực, Nhà xuất bản Thống kê, Hà Nội, Chuẩn mực 14, đoạn 03. 88 Bộ Tài chính (2009), 26 Chuẩn mực kế toán Việt Nam và toàn bộ Thông tư hướng dẫn các chuẩn mực, Nhà xuất bản Thống kê, Hà Nội, Chuẩn mực 14, đoạn 03. GVHD: Th.S Nguyễn Quỳnh Trang SVTH: Nguyễn Thị Thu Hà Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Kiểm toán ♦ Phương thức bán buốn hàng hóa : Khái niệm : Bán buốn hàng hóa9là phương thức bán hàng cho các doanh nghiệp thương mại, các doanh nghiệp sản xuầết để th ực hiện bán ra hoặc gia cống chêế biêến rốầi bán ra. Đặc điểm : Hàng hóa bán buốn là hàng hóa vầỹn năầm trong lĩnh v ực l ưu thống, chưa đi vào lĩnh vực tiêu dùng, do v ậy giá tr ị và giá tr ị s ử d ụng c ủa hàng hóa chưa được thực hiện. Hàng hóa thường được bán theo lố hàng ho ặc đ ược bán với sốế lượng lớn, giá bán biêến động tùy thuộc vào khốếi l ượng hàng bán và phương thức thanh toán. Trong bán buốn hàng hóa, thường bao gốầm hai phương thức sau đầy :  Phương thức bán buốn hàng hóa qua kho : Khái niệm : Bán buốn hàng hóa qua kho là ph ương th ức bán buốn hàng hóa mà trong đó hàng hóa phải được xuầết ra từ kho bảo qu ản của doanh nghi ệp. Trong phương thức này có hai hình thức : - Bán buốn qua kho theo hình th ức giao hàng tr ực tiêếp t ại kho : Theo hình thức này, khách hàng cử người mang giầếy ủy nhi ệm đêến kho c ủa doanh nghi ệp trực tiêếp nhận hàng và áp tải hàng vêầ. Sau khi giao nhận hàng hóa, đ ại di ện bên mua ký nhận đã đủ hàng vào chứng từ bán hàng c ủa bên bán đốầng th ời tr ả tiêần ngay hoặc ký nhận nợ. - Bán buốn qua kho theo hình th ức g ửi hàng : Bên bán căn cứ vào hợp đốầng kinh têế đã ký kêết, hoặc theo đơn đặt hàng của ng ười mua xuầết kho g ửi hàng cho người mua băầng phương tiện vận tải của mình hoặc thuê ngoài. Chi phí v ận chuyển gửi hàng bán có thể do bên bán chịu ho ặc có th ể do bên mua ch ịu tùy theo hợp đốầng kinh têế đã ký kêết. Hàng gửi đi bán vầỹn thu ộc quyêần s ở h ữu c ủa doanh nghiệp đêến khi nào bên mua nhận được hàng, ch ứng t ừ và đã chầếp nh ận thanh toán thì quyêần sở hữu hàng hóa mới được chuy ển giao t ừ ng ười bán sang người mua.  Phương pháp bán buốn hàng hóa vận chuyển thẳng 99 Nguyễn Phú Giang (2006), Kế toán thương mại và dịch vụ, Nhà xuất bản Tài chính, Hà Nội, trang 68. GVHD: Th.S Nguyễn Quỳnh Trang SVTH: Nguyễn Thị Thu Hà Khóa luận tốt nghiệp Khoa Kế toán – Kiểm toán Khái niệm : phương pháp bán buốn hàng hóa vận chuy ển th ẳng là ph ương th ức bán buốn hàng hóa mà trong đó hàng hóa bán ra khi mua vêầ t ừ nhà cung cầếp khống đem vêầ nhập kho của doanh nghiệp mà giao bán ngay ho ặc chuy ển bán ngay cho khách hàng. Phương thức này có thể thực hiện theo các hình th ức sau: - Bán buốn vận chuyển thẳng theo hình thức giao hàng tr ực tiêếp ( Hình th ức giao tay ba ) : Doanh nghiệp thương mại bán buốn sau khi nhận hàng t ừ nhà cung cầếp của mình thì giao bán trực tiêếp cho khách hàng c ủa mình t ại đ ịa đi ểm do hai bên thỏa thuận. Sau khi giao hàng hóa cho khách hàng thì đ ại di ện bên mua seỹ ký nhận vào chứng từ bán hàng và quyêần sở h ữu hàng hóa đã đ ược chuyển giao cho khách hàng, hàng hóa được xác đ ịnh là tiêu th ụ. - Bán buốn vận chuyển thẳng theo hình th ức g ửi hàng : Theo hình thức này, doanh nghiệp thương mại sau khi mua hàng, nhận hàng mua, dùng ph ương tiện vận tải của mình hoặc thuê ngoài để vận chuy ển hàng đêến giao cho bên mua tại địa điểm do hai bên đã thỏa thuận. Hàng hóa chuy ển bán trong tr ường hợp này vầỹn thuộc quyêần sở hữu của doanh nghiệp th ương m ại. Khi nhận đ ược tiêần của của bên mua thanh toán hoặc giầếy báo của bên mua đã nh ận đ ược hàng và chầếp nhận thanh toán thì hàng hóa được xác đ ịnh là tiêu th ụ. ♦ Phương thức bán lẻ hàng hóa : Khái niệm : Bán lẻ10 hàng hóa là phương thức bán hàng trực tiêếp cho ng ười tiêu dùng hoặc các tổ chức kinh têế hoặc các đơn v ị kinh têế t ập th ể mua vêầ mang tính chầết tiêu dùng nội bộ. Đặc điểm : Hàng hóa đã ra khỏi lĩnh vực lưu thống và đi vào lĩnh v ực tiêu dùng. Giá trị và giá trị sử dụng của hàng hóa đã đ ược th ực hi ện. Bán l ẻ th ường bán đơn chiêếc hoặc với sốế lượng nhỏ với giá bán thường ổn định. Phương thức bán lẻ thường có các hình thức sau : - Hình thức bán lẻ thu tiêần tập trung : là hình thức bán hàng mà trong đó việc thu tiêần ở người mua và giao hàng cho người mua tách r ời nhau. Theo hình Nguyễn Phú Giang (2006), Kế toán thương mại và dịch vụ, Nhà xuất bản Tài chính, Hà Nội, trang 70. 10 GVHD: Th.S Nguyễn Quỳnh Trang SVTH: Nguyễn Thị Thu Hà