Tài liệu Ht nsnn (ngân sách nhà nước) trong nền kttt

Môc lôc Më ®Çu Ch¬ng 1: HÖ thèng ng©n s¸ch nhµ níc trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng I. B¶n chÊt vµ vai trß cña NSNN trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng 1.B¶n chÊt cña NSNN 2. Vai trß cña NSNN trong nÒ kinh tÕ thÞ trêng 2.1 §Æc ®iÓm cña c¬ chÕ kinh tÕ thÞ trêng 2.2 Vai trß cña NSNN trong c¬ chÕ thÞ trêng II. HÖ thèng NSNN Ch¬ng 2: Ph©n cÊp qu¶n lý NSNN vµ Thùc tr¹ng ph©n cÊp qu¶n lý NSNN ë ViÖt Nam I. Ph©n cÊp qu¶n lý NSNN 1. Sù cÇn thiÕt vµ t¸c dông cña ph©n cÊp qu¶n lý NSNN 2. Kh¸i niÖm vµ c¸c nguyªn t¾c ph©n cÊp qu¶n lý NSNN 3. Néi dung ph©n cÊp qu¶n lý NSNN II. Thùc tr¹ng ph©n cÊp qu¶n lý NSNN ë ViÖt Nam Ch¬ng 3: Mét sè kiÕn nghÞ hoµn thiÖn chÕ ®é ph©n cÊp qu¶n lý NSNN ë ViÖt nam hiÖn nay 1. Hoµn thiÖn NS§F trªn c¬ së xo¸ bá dÇn tÝnh bao hµm cña NS cÊp trªn ®èi víi ng©n s¸ch cÊp díi: 2. C¶i c¸ch hÖ thèng qu¶n lý thuÕ: 3. Khi ph©n cÊp nguån thu, nhiÖm vô chi vµ x¸c ®Þnh tû lÖ phÇn tr¨m ph©n chia c¸c kho¶n thu gi÷a ng©n s¸c c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng vµ sè bæ xung tõ ng©n s¸ch cÊp trªn cho ng©n s¸ch cÊp díi cÇn ®¶m b¶o:. 1 4. ChØnh lý, söa ®æi, bæ xung mét sè quy ®Þnh trong luËt: KÕt luËn Më ®Çu Víi môc tiªu “qu¶n lý thèng nhÊt nÒn tµi chÝnh quèc gia, x©y dùng Ng©n s¸ch Nhµ níc (NSNN) lµnh m¹nh, cñng cè kû luËt tµi chÝnh, sö dông tiÕt kiÖm, cã hiÖu qu¶ tiÒn cña cña Nhµ níc; t¨ng tÝch luü ®Ó thùc hiÖn CNH-H§H ®Êt níc theo ®Þnh híng XHCN, ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi, n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n; ®¶m b¶o quèc phßng, an ninh, ®èi ngo¹i”, luËt NSNN-mét ®¹o luËt quan träng trong hÖ thèng tµi chÝnh- ®· ®îc Quèc héi kho¸ IX, kú häp thø 9 th«ng qua ngµy 20-3-1996; sau ®ã ®îc söa ®æi, bæ sung bëi luËt sè 06/1998/QH 10 ngµy 20-5-1998, ®¸nh dÊu mèc 2 lÞch sö quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý, ®iÒu hµnh NSNN ë níc ta, t¹o c¬ së ph¸p lý cao nhÊt cho ho¹t ®éng cña NSNN. Sau bèn n¨m thùc hiÖn luËt NSNN, thùc tiÔn ®· kh¼ng ®Þnh vai trß cña luËt trong mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng kinh tÕ, x· héi. Ho¹t ®éng NSNN dÇn ®îc quan t©m kh«ng chØ tõ phÝa c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc mµ cßn tõ phÝa ngêi d©n vµ c¸c doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã, còng dùa trªn c¬ së ph¶n håi tõ phÝa ngêi d©n vµ doanh nghiÖp, luËt ®· béc lé nhiÒu bÊt cËp kh«ng chØ gi÷a v¨n b¶n vµ thùc tÕ ¸p dông mµ c¶ nh÷ng bÊt cËp trong c«ng t¸c chØ ®¹o ®iÒu hµnh. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn nh÷ng bÊt cËp trªn lµ viÖc quyÕt ®Þnh ph©n chia nguån thu, nhiÖm vô chi tiªu cho c¸c cÊp ng©n s¸ch vµ ph©n giao nhiÖm vô, quyÒn h¹n gi÷a c¸c c¬ quan trong bé m¸y qu¶n lý Nhµ níc vÉn cßn tån t¹i nhiÒu nhîc ®iÓm cÇn xem xÐt l¹i. §Ó gãp phÇn tiÕp tôc hoµn chØnh h¬n n÷a luËt NSNN nãi chung vµ chÕ ®é ph©n cÊp qu¶n lý nh©n s¸ch nãi riªng, t¸c gi¶ chän ®Ò tµi: “ Nh÷ng bÊt cËp vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn chÕ ®é ph©n cÊp qu¶n lý NSNN ë ViÖt nam trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay. Tõ ®ã muèn th«ng qua thùc tiÔn ®Ó lµm s¸ng tá nh÷ng c¸i ®îc vµ cha ®îc cña chÕ ®é ph©n cÊp qu¶n lý c¶ vÒ ph¬ng diÖn ph¸p lý (c¸c v¨n b¶n liªn quan ®Õn NSNN) vµ c«ng t¸c chØ ®¹o ®iÒu hµnh, tõ ®ã ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn luËt, ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi trong thêi kú ®æi míi, ph¸t huy tèi ®a hiÖu qu¶ cña NSNN trong viÖc ®iÒu chØnh nÒn kinh tÕ theo nh÷ng môc tiªu ®· ®Æt ra. Ch¬ng I: HÖ thèng Ng©n s¸ch Nhµ níc vµ ph©n cÊp qu¶n lý Ng©n s¸ch Nhµ níc. I. B¶n chÊt vµ vai trß cña NSNN trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. 1. B¶n chÊt cña NSNN. NSNN lµ kh¸i niÖm quen thuéc theo nghÜa réng mµ bÊt kú ngêi d©n nµo còng biÕt ®îc, song l¹i cã rÊt nhiÒu ®Þnh nghÜa kh¸c nhau vÒ NSNN: Theo quan ®iÓm cña Nga: NSNN lµ b¶ng thèng kª c¸c kho¶n thu vµ chi b»ng tiÒn cña Nhµ níc trong mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh. Mét c¸ch hiÓu t¬ng tù, ngêi Ph¸p cho r»ng: NSNN lµ toµn bé tµi liÖu kÕ to¸n m« t¶ vµ tr×nh bµy c¸c kho¶n thu vµ kinh phÝ cña Nhµ níc trong mét n¨m. 3 Cã thÓ thÊy r»ng c¸c quan ®iÓm trªn ®Òu cho thÊy biÓu hiÖn bªn ngoµi cña NSNN vµ mèi quan hÖ mËt thiÕt gi÷a Nhµ níc vµ NSNN. Trong hÖ thèng tµi chÝnh, NSNN lµ kh©u chñ ®¹o, ®ãng vai trß hÕt søc quan träng trong viÖc duy tr× sù tån t¹i cña bé m¸y quyÒn lùc Nhµ níc. T¹i ViÖt nam, ®Þnh nghÜa vÒ NSNN ®îc nªu râ trong luËt NSNN (20/3/1996): NSNN lµ toµn bé c¸c kho¶n thu vµ chi cña Nhµ níc trong dù to¸n ®· ®îc c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh vµ ®îc thùc hiÖn trong mét n¨m ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Nhµ níc. (§iÒu1- luËt NSNN). Trong thùc tiÔn, ho¹t ®éng NSNN lµ ho¹t ®éng thu (t¹o lËp) vµ chi tiªu (sö dông) quü tiÒn tÖ cña Nhµ níc, lµm cho nguån tµi chÝnh vËn ®éng gi÷a mét bªn lµ c¸c chñ thÓ kinh tÕ, x· héi trong qu¸ tr×nh ph©n phèi tæng s¶n phÈm quèc d©n díi h×nh thøc gi¸ trÞ vµ mét bªn lµ Nhµ níc. §ã chÝnh lµ b¶n chÊt kinh tÕ cña NSNN. §øng sau c¸c ho¹t ®éng thu, chi lµ mèi quan hÖ kinh tÕ gi÷a Nhµ níc vµ c¸c chñ thÓ kinh tÕ, x· héi. Nãi c¸ch kh¸c, NSNN ph¶n ¸nh mèi quan hÖ kinh tÕ gi÷a Nhµ níc víi c¸c chñ thÓ trong ph©n phèi tæng s¶n phÈm x· héi, th«ng qua viÖc t¹o lËp, sö dông quü tiÒn tÖ tËp trung cña Nhµ níc, chuyÓn dÞch mét bé phËn thu nhËp b»ng tiÒn cña c¸c chñ thÓ ®ã thµnh thu nhËp cña Nhµ níc vµ Nhµ níc chuyÓn dÞch thu nhËp ®ã ®Õn c¸c chñ thÓ ®îc thùc hiÖn ®Ó thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Nhµ níc. 2. Vai trß cña Ng©n s¸ch Nhµ níc trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. 2.1. §Æc ®iÓm cña c¬ chÕ kinh tÕ thÞ trêng. NÒn kinh tÕ mµ vÊn ®Ò c¬ b¶n cña nã do thÞ trêng quyÕt ®Þnh ®îc gäi lµ Kinh tÕ thÞ trêng.Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ cã mét lo¹t nh÷ng quy luËt kinh tÕ vèn cã cña nã ho¹t ®éng nh: quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt cung- cÇu, quy luËt c¹nh tranh, quy luËt lu th«ng tiÒn tÖ vµ lîi nhuËn lµ ®éng lùc c¬ b¶n cña sù v©n ®éng ®ã. C¸c quy luËt biÓu hiÖn sù t¸c ®éng cña m×nh th«ng qua thÞ trêng. Nhê sù v©n ®éng cña hÖ thèng gi¸ c¶ thÞ trêng mµ diÔn ra sù thÝch øng tù ph¸t gi÷a khèi lîng vµ c¬ cÊu cña s¶n xuÊt víi khèi lîng vµ c¬ cÊu nhu cÇu cña x· héi. Nh×n chung c¬ chÕ thÞ trêng cã c¸c u ®iÓm c¬ b¶n sau: * C¬ chÕ thÞ trêng kÝch thÝch ho¹t ®éng cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ vµ t¹o ®IÒu kiÖn thuËn lîi cho sù ho¹t ®éng tù do cña hä. 4 * C¹nh tranh buéc nhµ s¶n xuÊt ph¶i hao phÝ lao ®éng c¸ biÖt ®Õn møc thÊp nhÊt cã thÓ ®îc b»ng c¸ch ¸p dông kü thuËt vµ c«ng nghÖ míi vµo s¶n xuÊt. * Sù t¸c ®éng cña c¬ chÕ thÞ trêng ®a ®Õn sù thÝch øng tù ph¸t gi÷a khèi lîng vµ c¬ c©ó s¶n xuÊt víi khèi lîng vµ c¬ cÊu nhu cÇu x· héi. * Trong c¬ chÕ thÞ trêng tån t¹i sù ®a d¹ng cña c¸c thÞ trêng. Bªn c¹nh thÞ trêng hµng ho¸ ®· xuÊt hiÖn tõ l©u lµ c¸c thÞ trêng vÒ vèn, lao ®éng phôc vô cho s¶n xuÊt kÕt hîp víi hÖ thèng gi¸ c¶ linh ho¹t vËn ®éng theo quan hÖ cung cÇu cña hµng ho¸, dÞch vô. Song, c¬ chÕ thÞ trêng kh«ng ph¶i lµ hiÖn th©n cña sù hoµn h¶o mµ chøa ®ùng trong nã nhÒu trôc trÆc. Môc ®Ých ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp l¸ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. Ngµnh nµo, lÜnh vùc nµo cã kh¶ n¨ng ®em l¹i lîi nhuËn cao th× c¸c doanh nghiÖp sÏ ®æ x« vµo s¶n xuÊt mÆt hµng, lÜnh vùc ®ã. Tõ ®ã dÉn ®Õn sù ph¸t triÓn mÊt c©n ®èi gi÷a c¸c khu vùc, ngµnh, nghÒ trong nÒn KTQD. H¬n n÷a, v× lîi nhuËn, c¸c doanh nghiÖp s½n sµng l¹m dông tµi nguyªn, g©y « nhiÔm m«i trêng sèng cña con ngêi mµ x· héi ph¶i g¸nh chÞu, do ®ã, hiÖu qu¶ kinh tÕ, x· héi kh«ng ®îc ®¶m b¶o. Cã nh÷ng môc tiªu x· héi mµ dï c¬ chÕ thÞ trêng ho¹t ®éng tèt còng kh«ng thÓ ®¹t ®îc. Sù t¸c ®éng cña c¬ chÕ thÞ trêng dÉn ®Õn sù ph©n ho¸ giµu, nghÌo, t¸c ®éng xÊu ®Õn ®¹o ®øc vµ t×nh ngêi. Víi mét lo¹t c¸c khuyÕt tËt trªn, ngµy nay, trªn thùc tÕ kh«ng tån t¹i c¬ chÕ thÞ trêng thuÇn tuý, mµ thêng cã sù can thiÖp cña Nhµ níc, khi ®ã nÒn kinh tÕ gäi lµ NÒn kinh tÕ hçn hîp. 2.2. Vai trß cña Ng©n s¸ch Nhµ níc trong c¬ chÕ thÞ trêng. TÊt c¶ nh÷ng khiÕm khuyÕt cña c¬ chÕ thÞ trêng ®ßi hái cã sù can thiÖp cña Nhµ níc lµ tÊt yªu, lµ mét nhu cÇu kh¸ch quan nh»m kh«i phôc lai nh÷ng c©n ®èi vµ më ®êng cho søc s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Trong c¬ chÕ ®iÒu chØnh cña Nhµ níc, bªn trong kÕt cÊu cña nã, ngoµi viÖc tæ chøc mét c¸ch khoa häc, th× nh÷ng c«ng cô tµi chÝnh, tiÒn tÖ, kÕ ho¹ch, luËt ph¸p ®îc coi lµ nh÷ng c«ng cô ®iÒu chØnh c¬ b¶n vµ quan träng. 5 NSNN lµ mét trong nh÷ng c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó Nhµ níc ®IÒu chØnh vÜ m« nÒn kinh tÕ, x· héi. Môc tiªu cña NSNN kh«ng ph¶i ®Ó Nhµ níc ®¹t ®îc lîi nhuËn nh c¸c doanh nghiÖp vµ còng kh«ng ph¶i ®Ó b¶o vÖ vÞ trÝ cña m×nh tríc c¸c ®èi thñ c¹nh tranh trªn thÞ trêng. NSNN ngoµI viÖc duy tr× sù tån t¹i cña bé m¸y Nhµ níc cßn ph¶i x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ, x· héi ®Ó t¹o ra m«i trêng thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng. NSNN ®îc sö dông nh lµ c«ng cô t¸c ®éng vµo c¬ cÊu kinh tÕ nh»m ®¶m b¶o c©n ®èi hîp lý cña c¬ cÊu kinh tÕ vµ sù æn ®Þnh cña chu kú kinh doanh. Tríc xu thÕ ph¸t triÓn mÊt c©n ®èi cña c¸c ngµnh, lÜnh vùc trong nÒn kinh tÕ, th«ng qua quü ng©n s¸ch, ChÝnh phñ cã thÓ ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch u ®·i, ®Çu t vao c¸c lÜnh vùc mµ t nh©n kh«ng muèn ®Çu t v× hiÖu qu¶ ®Çu t thÊp; hoÆc qua c¸c chÝnh s¸ch thuÕ b»ng viÖc ®¸nh thuÕ vµo nh÷ng hµng ho¸, dÞch vô cña t nh©n cã kh¶ n¨ng thao tong trªn thÞ trêng; ®ång thêi, ¸p dông møc thuÕ suÊt u ®·i ®èi víi nh÷ng hµng ho¸ mµ ChÝnh phñ khuyÕn dông. Nhê ®ã mµ cã thÓ ®¶m b¶o sù c©n ®èi, c«ng b»ng trong nÒn kinh tÕ. Gi¸ c¶ trªn thÞ trêng biÕn ®éng dùa vµo quy luËt cung cÇu cña hµng ho¸, dÞch vô. NSNN còng ®îc sö dông nh lµ c«ng cô ®¶m b¶o sù æn ®Þnh gi¸ c¶ cña thÞ trêng. Mét vai trß ®îc coi lµ kh«ng kÐm phÇn quan träng cña NSNN lµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi: bÊt c«ng, « nhiÔm m«i trêng…Ch¼ng h¹n tríc vÊn ®Ò c«ng b»ng x· héi. Chèng l¹i sù bÊt c«ng lµ cÇn thiÕt cho mét x· héi v¨n minh vµ æn ®Þnh, ChÝnh phñ thêng sö dông c¸c biÖn ph¸p t¸c ®éng tíi thu nhËp ®Ó thiÕt lËp lai sù c«ng b»ng x· héi. §iÒu chØnh thu nhËp cña c¸c nhãm d©n c kh¸c nhau b»ng c¸ch trî cÊp thu nhËp cho nh÷ng ngêi cã thu nhËp thÊp hoÆc hoµn toµn kh«ng cã thu nhËp. Mét c¸ch kh¸c, ChÝnh phñ cã thÓ sö dông biÖn ph¸p t¸c ®éng gi¸n tiÕp ®Õn thu nhËp b»ng c¸ch t¹o kh¶ n¨ng t¹o thu nhËp cao h¬n dùa vµo n¨ng lùc cña b¶n th©n. theo ®¸nh gi¸ th× ®©y lµ biÖn ph¸p tÝch cùc nhÊt, ®éng thêi lµm t¨ng thu nhËp quèc d©n; nãi c¸ch kh¸c, nã lµm cho mét sè ngêi d©n giµu lªn mµ kh«ng ai nghÌo ®i; hoÆc qua chÝnh s¸ch thuÕ thu nhËp, sö dông møc thuÕ suÊt cao ®èi víi ngêi cã thu nhËp cao vµ ngîc l¹i. Nh vËy, vai trß cña NSNN lµ rÊt lín. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ viÖc tæ chøc quy m«, c¬ cÊu vµ qu¶n lý NSNN nh thÕ nµo ®Ó ph¸t huy ®îc vai trß cña nã. II. HÖ thèng NSNN 6 HÖ thèng NSNN ®îc hiÓu lµ tæng thÓ c¸c cÊp ng©n s¸ch cã mèi quan hÖ h÷u c¬ víi nhau trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhiÖm vô thu, chi cña mçi cÊp ng©n s¸ch. T¹i níc ta, tæ chøc hÖ thèng NSNN g¾n bã chÆt chÏ víi viÖc tæ chøc bé m¸y Nhµ níc vµ vai trß, vÞ trÝ cña bé m¸y ®ã trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc theo HiÕn ph¸p. Mçi cÊp chÝnh quyÒn cã mét cÊp ng©n s¸ch riªng cung cÊp ph¬ng tiÖn vËt chÊt cho cÊp chÝnh quyÒn ®ã thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô cña m×nh trªn vïng l·nh thæ. ViÖc h×nh thµnh hÖ thèng chÝnh quyÒn Nhµ níc c¸c cÊp lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan nh»m thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Nhµ níc trªn mäi vïng l·nh thæ cña ®Êt níc. ChÝnh sù ra ®êi cña hÖ thèng chÝnh quyÒn Nhµ níc nhiÒu cÊp ®ã CÊp ng©n s¸ch ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së cÊp chÝnh quyÒn Nhµ níc, phï hîp víi m« h×nh tæ chøc hÖ thèng chÝnh quyÒn Nhµ níc ta hiÖn nay, hÖ thèng NSNN bao gåm NST¦ vµ NS§P. Trong ®ã, NST¦ gåm: - Ng©n s¸ch cÊp tØnh vµ thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng (gäi chung lµ ng©n s¸ch cÊp tØnh). - Ng©n s¸ch cÊp huyÖn, quËn, thÞ x·, thµnh phè thuéc tØnh (gäi chung lµ ng©n s¸ch cÊp huyÖn). - Ng©n s¸ch cÊp x·, phêng, thÞ trÊn (gäi chung lµ ng©n s¸ch cÊp x·). NST¦ ph¶n ¸nh nhiÖm vô thu, chi theo nhµnh vµ gi÷ vai trß chñ ®¹o trong hÖ thèng NSNN. Nã b¾t nguån tõ vÞ trÝ, vai trß cña chÝnh quyÒn trung ¬ng ®îc m¹ch cña c¶ níc NS§P lµ tªn chung ®Ó chØ c¸c cÊp ng©n s¸ch cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn bªn díi phï hîp víi ®Þa giíi hµnh chÝnh c¸c cÊp. Ngoµi ng©n s¸ch x· cha cã ®¬n vÞ dù to¸n, c¸c cÊp ng©n s¸ch kh¸c ®Òu bao gåm mét sè ®¬n vÞ dù to¸n cña cÊp Êy hîp thµnh. * Ng©n s¸ch cÊp tØnh ph¶n ¸nh nhiÖm vô thu, chi theo l·nh thæ, ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô tæ chøc qu¶n lý toµn diÖn kinh tÕ, x· héi cña chÝnh quyÒn cÊp tØnh vµ thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng. * Ng©n s¸ch cÊp x·, phêng, thÞ trÊn lµ ®¬n vÞ hµnh chÝnh c¬ së cã tÇm quan träng ®Æc biÖt vµ còng cã ®Æc thï riªng: nguån thu ®îc khai th¸c trùc 7 tiÕp trªn ®Þa bµn vµ nhiÖm vô chi còng ®îc bè trÝ®Ó phôc vô cho môc ®Ých trùc tiÕp cña céng ®ång d©n c trong x· mµ kh«ng th«ng qua mét kh©u trung gian nµo. Ng©n s¸ch x· lµ cÊp ng©n s¸ch c¬ së trong hÖ thèng NSNN, ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn tµi chÝnh ®Ó chÝnh quyÒn x· chñ ®éng khai th¸c c¸c thÕ m¹nh vÒ ®Êt ®ai, ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi, x©y dùng n«ng th«n míi, thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch x· héi, gi÷ g×n an ninh, trËt tù trªn ®Þa bµn. Trong hÖ thèng ng©n s¸ch Nhµ níc ta, ng©n s¸ch trung ¬ng chi phèi phÇn lín c¸c kho¶n thu vµ chi quan träng, cßn ng©n s¸ch ®Þa ph¬ng chØ ®îc giao nhiÖm vô ®¶m nhËn c¸c kho¶n thu vµ chi cã tÝnh chÊt ®Þa ph¬ng. Quan hÖ gi÷a c¸c cÊp ng©n s¸ch ®îc thùc hiÖn theo nguyªn t¾c sau: Ng©n s¸ch trung ¬ng vµ ng©n s¸ch c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng ®îc ph©n ®Þnh nguån thu vµ nhiÖm vô chi cô thÓ Thùc hiÖn viÖc bæ sung tõ ng©n s¸ch cÊp trªn cho ng©n s¸ch cÊp díi ®Ó ®¶m b¶o c«ng b»ng, ph¸t triÓn c©n ®èi gi÷a c¸c vïng, c¸c ®Þa ph¬ng. Sè bæ sung nµy lµ kho¶n thu cña ng©n s¸ch cÊp díi. Trêng hîp c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc cÊp trªn uû quyÒn cho c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc cÊp díi thùc hiÖn nhiÖm vÞ chi thuéc chøc n¨ng cña m×nh, th× ph¶i chuyÓn kinh phÝ tõ ng©n s¸ch cÊp trªn cho ng©n s¸ch cÊp díi ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô ®ã. Ngoµi viÖc bæ sung nguån thu vµ uû quyÒn thùc hiÖn nhiÖm vô chi, kh«ng ®îc dïng ng©n s¸ch cÊp nµy ®Ó chi cho nhiÖm vô cña ng©n s¸ch cÊp kh¸c trõ trêng hîp ®Æc biÖt theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ. 8 Ch¬ng II: ph©n cÊp qu¶n lÝ ng©n s¸ch nhµ níc vµ thùc tr¹ng cña ph©n cÊp qu¶n lý NSNN ë viÖt nam I. Ph©n cÊp qu¶n lý NSNN: 1. Sù cÇn thiÕt vµ t¸c dông: ChÕ ®é ph©n cÊp vµ qu¶n lý ng©n s¸ch ë níc ta ra ®êi tõ n¨m 1967, tíi nay ®· qua nhiÒu lÇn bæ sung, söa ®æi cho phï hîp víi tõng giai ®o¹n lÞch sö nhÊt ®Þnh nh»m gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò ph¸t sinh trong quan hÖ gi÷a NST¦ vµ chÝnh quyÒn c¸c cÊp trong qu¶n lý NSNN. NSNN ®îc ph©n cÊp qu¶n lý gi÷a ChÝnh phñ vµ c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng lµ tÊt yÕu kh¸ch quan khi tæ chøc hÖ thèng NSNN gåm nhiÒu cÊp. §iÒu ®ã kh«ng chØ b¾t nguån tõ c¬ chÕ kinh tÕ mµ cßn tõ c¬ chÕ ph©n cÊp qu¶n lý vÒ hµnh chÝnh. Mçi cÊp chÝnh quyÒn ®Òu cã nhiÖm vô cÇn ®¶m b¶o b»ng nh÷ng nguån tµi chÝnh nhÊt ®Þnh mµ c¸c nhiÖm vô ®ã mçi cÊp ®Ò xuÊt vµ bè chÝ chi tiªu sÏ hiÖu qu¶ h¬n lµ cã sù ¸p ®Æt tõ trªn xuèng. MÆt kh¸c, xÐt vÒ yÕu tè lÞch sö vµ thùc tÕ hiÖn nay, trong khi §¶ng vµ Nhµ níc Ph©n cÊp qu¶n lý NSNN lµ c¸ch tèt nhÊt ®Ó g¾n c¸c ho¹t ®éng cña NSNN víi cac ho¹t ®éng kinh tÕ, x· héi mét c¸ch cô thÓ vµ thùc sù nh»m tËp trung ®Êy ®ñ vµ kÞp thêi, ®óng chÝnh s¸ch, chÕ ®é c¸c nguån tµi chÝnh quèc gia vµ ph©n phèi sö dông chóng c«ng b»ng, hîp lý, tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶ cao, phôc vô c¸c môc tiªu, nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña ®Êt níc. Ph©n cÊp qu¶n lý NSNN ®óng ®¾n vµ hîp lý kh«ng chØ ®¶m b¶o ph¬ng tiÖn tµi chÝnh cho viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn ng©n s¸ch tõ trung ¬ng ®Õn ®Þa ph¬ng mµ cßn t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t huy ®îc c¸c lîi thÕ nhiÒu mÆt cña tõng vïng, tõng ®Þa ph¬ng trong c¶ níc. Nã cho phÐp qu¶n lý vµ kÕ ho¹ch ho¸ NSNN ®îc tèt h¬n, ®iÒu chØnh mèi quan hÖ gi÷a c¸c cÊp 9 chÝnh quyÒn còng nh quan hÖ gi÷a c¸c cÊp ng©n s¸ch ®îc tè h¬n ®Ó ph¸t huy vai trß lµ c«ng cô ®iÒu chØnh vÜ m« cña NSNN. §ång thêi, ph©n cÊp qu¶n lý NSNN cßn cã t¸c ®éng thóc ®Èy ph©n cÊp qu¶n lý kinh tÕ, x· héi ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n. Tãm l¹i ph©n cÊp ng©n s¸ch ®óng ®¾n vµ hîp lý, tøc lµ viÖc gi¶i quyÕt mèi quan hÖ gi÷a chÝnh quyÒn Nhµ níc trung ¬ng vµ c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng trong viÖc xö lý c¸c vÊn ®Ò ho¹t ®éng vµ ®iÒu hµnh NSNN ®óng ®¾n vµ hîp lý sÏ lµ mét gi¶i ph¸p quan träng trong qu¶n lý NSNN. 2. Kh¸i niÖm vµ c¸c nguyªn t¾c ph©n cÊp qu¶n lý NSNN. Ph©n cÊp qu¶n lý NSNN lµ viÖc gi¶i quyÕt mèi quan hÖ gi÷a c¸c cÊp chÝnh quyÒn Nhµ níc vÒ vÊn ®Ò liªn quan ®Õn viÖc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh NSNN. §Ó chÕ ®é ph©n cÊp qu¶n lý mang l¹i kÕt qu¶ tèt cÇn ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c sau ®©y: Mét lµ: phï hîp víi ph©n cÊp qu¶n lý kinh tÕ, x· héi cña ®Êt níc. Ph©n cÊp qu¶n lý kinh tÕ, x· héi lµ tiÒn ®Ò, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn ph©n cÊp qu¶n lý NSNN. Hai lµ: ng©n s¸ch trung ¬ng gi÷ vai trß chñ ®¹o, tËp trung c¸c nguån lùc c¬ b¶n ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c môc tiªu träng yÕu trªn ph¹m vi c¶ níc Ba lµ: ph©n ®Þnh râ nhiÖm vô thu, chi gi÷a c¸c cÊp vµ æn ®Þnh tû lÖ phÇn tr¨m (%) ph©n chia c¸c kho¶n thu, sè bæ sung tõ ng©n s¸ch cÊp trªn cho ng©n s¸ch cÊp díi ®îc cè ®Þnh tõ 3 ®Õn 5 n¨m Bèn lµ: ®¶m b¶o c«ng b»ng trong ph©n cÊp ng©n s¸ch. Ph©n cÊp ng©n s¸ch ph¶i c¨n cø vµo yªu cÇu c©n ®èi chung cña c¶ níc, cè g¾ng h¹n chÕ thÊp nhÊt sù chªnh lÖch vÒ v¨n ho¸, kinh tÕ, x· héi gi÷a c¸c vïng l·nh thæ. 3. Néi dung cña ph©n cÊp qu¶n lý NSNN. Dùa trªn cë qu¸n triÖt nh÷ng nguyªn t¾c trªn, néi dung cña ph©n cÊp qu¶n lý NSNN ®îc quy ®Þnh râ trong ch¬ng II vµ III cña luËt NSNN bao gåm: Néi dung thø nhÊt lµ ph©n cÊp c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õ qu¶n lý, ®iÒu hµnh NSNN tõ trung ¬ng ®Õn ®Þa ph¬ng trong viÖc ban hµnh, tæ chøc thùc hiÖn vµ kiÓm tra, gi¸m s¸t vÒ chÕ ®é, chÝnh s¸ch. 10 TiÕp theo lµ ph©n cÊp vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õ nhiÖm vô qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh NSNN trong viÖc ban hµnh hÖ thèng biÓu mÉu, chøng tõ vÒ tr×nh tù vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn trong x©y dùng dù to¸n ng©n s¸ch, quyÕt to¸n ng©n s¸ch vµ tæ chøc thùc hiÖn kÕ ho¹ch NSNN. Cô thÓ: Quèc héi quyÕt ®Þnh tæng sè thu, tæng sè chi, møc béi chi vµ c¸c nguån bï ®¾p béi chi; ph©n tæ NSNN theo tõng lo¹i thu, tõng lÜnh vùc chi vµ theo c¬ cÊu gi÷a chi thêng xuyªn vµ chi ®Çu t ph¸t triÓn, chi tr¶ nî Uû ban thêng vô Quèc héi cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn nhiÖm vô cuat Quèc héi giao vÒ quyÕt ®Þnh ph¬ng ¸n ph©n bæ NST¦, gi¸m s¸t viÖc thi hµnh ph¸p luËt vÒ NSNN. ChÝnh phñ tr×nh Quèc héi, Uû ban thêng vô quèc héi c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh vµ c¸c dù ¸n kh¸c vÒ NSNN; ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p quy vÒ NSNN; lËp vµ tr×nh Quèc héi dù to¸n vµ ph©n bæ NSNN, dù to¸n ®iÒu chØnh NSNN trong trêng hîp cÇn thiÕt Bé tµi chÝnh chuÈn bÞ c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lÖnh vµ c¸c dù ¸n kh¸c vÒ NSNN tr×nh chÝnh phñ; ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p quy vÒ NSNN theo thÈm quyÒn; chÞu tr¸ch nhiÖm tríc ChÝnh phñ thùc hiÖn chøc n¨ng thèng nhÊt qu¶n lý NSNN Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t cã nhiÖm vô tr×nh ChÝnh phñ dù ¸n kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña c¶ níc vµ c©n ®èi chñ yÕu cña nÒn kinh tÕ quèc d©n Ng©n hµng Nhµ níc cã nhiÖm vô phèi hîp víi bé tµi chÝmh trong viÖc lËp dù to¸n NSNN ®èi víi kÕ ho¹ch vµ ph¬ng ¸n vay ®Ó bï ®¾p béi chi NSNN; t¹m øng cho NSNN ®Ó xö lý thiÕu hôt t¹m thêi quü NSNN theo quyÕt ®Þnh cña thñ tíng ChÝnh phñ. C¸c bé, ngµnh kh¸c cã nhiÖm vô phèi hîp víi bé tµi chÝnh, UBND cÊp tØnh ®Ó lËp, ph©n bæ, quyÕt to¸n NSNN theo ngµnh, lÜnh vùc phô tr¸ch ; kiÓm tra theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn ng©n s¸ch thuéc ngµnh, lÜnh vùc phô tr¸ch; b¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn vµ kÕt qu¶ sö dông ng©n s¸ch thuéc ngµnh, lÜnh vùc phô tr¸ch; phèi hîp víi bé tµi chÝnh x©y dung ®Þnh møc tiªu chuÈn chi NSNN thuéc ngµnh, lÜnh vùc phô tr¸ch. Héi ®ång nh©n d©n cã quyÒn quyÕt ®Þnh dù to¸n vµ ph©n bæ NS§P, phª chuÈn quyÕt to¸n NS§P; quyÕt ®Þnh c¸c chñ tr¬ng, biÖn ph¸p ®Ó triÓn 11 khai thùc hiÖn NS§P; quyÕt ®Þnh ®iÒu chØnh dù to¸n NS§P trong thêi gian cÇn thiÕt; gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn ng©n s¸ch ®· quyÕt ®Þnh. Uû ban nh©n d©n lËp dù to¸n vµ ph¬ng ¸n ph©n bæ ng©n s¸ch ®Þa ph¬ng, dù to¸n ®iÒu chØnh NS§P trong trêng hîp cÇn thiÕt tr×nh H§ND cïng cÊp quyÕt ®Þnh vµ b¸o c¸o c¬ quan tµi chÝnh cÊp trªn trùc tiÕp * Mçi cÊp ng©n s¸ch ®Òu cã c¸c kho¶n thu ®îc hëng 100%. Nh vËy, cã thÓ gióp chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng chñ ®éng bè trÝ c©n ®èi ng©n s¸ch cÊp m×nh * Tû lÖ phÇn tr¨m ph©n chia c¸c kho¶n thu gi÷a NST¦ vµ ng©n s¸ch tõng tØnh do ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh. Tû lÖ nµy ®îc ¸p dông chung ®èi víi tÊt c¶ c¸c kho¶n thu ®îc ph©n chia vµ ®îc x¸c ®Þnh riªng cho tõng tØnh. C¸c kho¶n thu ®îc ph©n chia gåm: ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng kh«ng kÓ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng thu tõ hµng ho¸ nhËp khÈu vµ thu tõ ho¹t ®éng xæ sè kiÕn thiÕt. ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp kh«ng kÓ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp cña c¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n toµn ngµnh vµ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp thu tõ ho¹t ®éng xæ sè kiÕn thiÕt. ThuÕ thu nhËp ®èi víi ngêi cã thu nhËp cao. ThuÕ chuyÓn thu nhËp ra níc ngoµi cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi cã vèn ®Çu t t¹i ViÖt nam Thu sö dông vèn ng©n s¸ch cña c¸c doanh nghiÖp nhµ níc kh«ng kÓ thu sö dông vèn ng©n s¸ch tõ ho¹t ®éng xæ sè kiÕn thiÕt. C¸c kho¶n thu ph©n chia: - ThuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt. - ThuÕ nhµ, ®Êt. - TiÒn sö dông ®Êt. - ThuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp. - ThuÕ tµi nguyªn. - LÖ phÝ tríc b¹. 12 - ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt hµng s¶n xuÊt trong níc thu vµo c¸c mÆt hµng bµi l¸, hµnh m·, vµng m· vµ c¸c dÞch vô kinh doanh vò trêng, m¸t xa, ka ra « kª, kinh doanh g«n, b¸n thÎ héi viªn vµ vÐ ch¬i g«n, trß ch¬i b»ng c¸c m¸y gi¾c pãt, kinh doanh vÐ ®Æt cîc ®ua ngùa, ®ua xe. VÒ c¸c kho¶n chi NSNN Chi NSNN lµ sè tiÒn mµ Nhµ níc chi tõ quü ng©n s¸ch ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña m×nh. Theo luËt NSNN, néi dung chi NSNN ®îc ph©n lo¹i theo tæ chøc kinh tÕ, tõ NST¦ ®Õn ng©n s¸ch c¸c cÊp ®Þa ph¬ng ®Òu cã c¸c kho¶n chi c¬ b¶n gièng nhau: Chi thêng xuyªn: lµ nh÷ng kho¶n chi hÕt søc cÇn thiÕt vµ kh«ng thÓ tr× ho·n, ph¶i thùc hiÖn thêng xuyªn hµng th¸ng, hµng n¨m ®Ó duy tr× sù tån t¹i cña bé m¸y Nhµ níc. Chi ®Çu t, ph¸t triÓn: lµ nh÷ng kho¶n chi ®Ó h×nh thµnh tµi s¶n cè ®Þnh nh mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh, ®Çu t x©y dùng c¸c c«ng tr×nh kinh tÕ mòi nhän, x©y dung c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ- x· héi, x©y dùng nhµ cöa, ®Çu t vµo c¸c ®éng s¶n tµi chÝnh, söa ch÷a lín tµi s¶n cè ®Þnh, chi tr¶ nî gèc tiÒn vay nh÷ng kho¶n chi nµy g¾n víi viÖc ®iÒu chØnh vÜ m« cña Nhµ níc, t¹o m«i trêng vµ ®iÒu kiÖn cho c¸c TPKT ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn. VÒ sè bæ sung tõ nh©n s¸ch cÊp trªn cho ng©n s¸ch cÊp díi: Gåm hai lo¹i: * Sè bæ sung ®Ó c©n ®èi ng©n s¸ch gåm sè bæ sung æn ®Þnh trong suèt thêi kú nhÊt ®Þnh vµ sè bæ sung t¨ng thªm hµng n¨m mét phÇn theo tû lÖ trît gi¸ vµ mét phÇn theo tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ * Sè bæ sung theo môc tiªu. Cã thÓ nãi, víi nh÷ng néi dung trªn, hÖ thèng NSNN vµ chÕ ®é ph©n cÊp vµ qu¶n lý NSNN ®· bíc ®Çu t¹o c¬ së, ®iÒu kiÖn, hµnh lang ph¸p lý cho c«ng t¸c qu¶n lý, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng NSNN cã hiÖu lùc vµ cã hiÖu qu¶, theo nh÷ng chuÈn mùc nhÊt ®Þnh, phï hîp víi chøc n¨ng, nhiÖm vô cña NSNN trong c¬ chÕ kinh tÕ míi ë níc ChÕ ®Þnh luËt vÒ hÖ thèng NSNN 13 QuyÕt ®Þnh hÖ thèng NSNN gåm bèn cÊp: trung ¬ng- tØnh- huyÖn- x· lµ phï hîp vêi HiÕn ph¸p 1992 vµ luËt tæ chøc H§ND vµ UBND c¸c cÊp (1994), ®ång thêi, nã g¾n víi nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn. ChÕ ®Þnh luËt vÒ ph©n cÊp nguån thu vµ nhiÖm vô chi gi÷a c¸c cÊp ng©n s¸ch. Víi c¬ chÕ ph©n cÊp nguån thu, nhiÖm vô chi gi÷a NST¦ víi ng©n s¸ch tØnh, tØnh víi c¸c cÊp NS§P kh¸c ®· cã nh÷ng thay ®æi c¨n b¶n so víi khi cha cã luËt. Khuynh híng chung lµ t¨ng tÝnh chñ ®éng nguån thu, nhiÖm vô chi cho c¸c cÊp ng©n s¸ch c¬ së. VÒ tiªu thøc ph©n ®Þnh nguån thu. C¸ch ph©n chia nguån thu gi÷a c¸c cÊp ng©n s¸ch nh hiÖn nay chñ yÕu dùa theo tiªu thøc tÝnh chÊt, møc ®é cña c¸c kho¶n thu chø cha thËt chó ý ®Õn ®Æc ®iÓm cña ®èi tîng qu¶n lý thu. * Tû lÖ ph©n chia gi÷a ng©n s¸ch tØnh víi ng©n s¸ch tõng huyÖn, quËn, thÞ x¸, thµnh phè thuéc tØnh vµ ng©n s¸ch x·, phêng, thÞ trÊn ®èi víi mét phÇn cña 5 kho¶n thu mµ ng©n s¸ch cµp tØnh ®îc ph©n chia; tû lÖ nµy do chÝnh quyÒn tØnh quy ®Þnh. * Tû lÖ ph©n chia gi÷a ng©n s¸ch tØnh víi ng©n s¸ch tõng huyÖn, quËn, thÞ x·, thµnh phè thuéc tØnh vµ ng©n s¸ch x·, phêng, thÞ trÊn ®èi víi 7 kho¶n thu thuéc lo¹i ph©n chia gi÷a ng©n s¸ch c¸c cÊp nµy (thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp, thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt, thuÕ tµi nguyªn, thuÕ nhµ ®Êt, tiÒn sö dông ®Êt, lÖ phÝ tríc b¹ nhµ ®Êt, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt hµng s¶n xuÊt trong níc thu vµo mét sè mÆt hµng); tû lÖ nµy do cÊp tØnh quy ®Þnh. * ThuÕ xuÊt nhËp khÈu vµ tiªu thô ®Æc biÖt ph¸t sinh bao nhiªu tríc hÕt phô thuéc vµo chÝnh s¸ch thuÕ ®· ban hµnh. VÒ mÆt luËt ph¸p nãi chung còng nh theo luËt NSNN nãi riªng th× kh«ng thÓ cho phÐp thu nhiÒu h¬n hoÆc Ýt h¬n so víi luËt ®Þnh. * Sè thu nµy phô thuéc vµo t×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu, t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh c¸c mÆt hµng chÞu thuÕ, ®©y lµ yÕu tè hoµn toµn kh¸ch quan ®èi víi ngµnh thuÕ. Sè thu nµy cã t¨ng lªn so víi tríc còng kh«ng ph¶i nç lùc chñ quan cña c¸c c¬ quan ®Þa ph¬ng. 14 * Dù to¸n thu chi lµ dù b¸o íc lîng, con sè nµy thêng cao hay thÊp h¬n thùc tÕ. ChÕ ®Þnh luËt vÒ nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña Quèc héi, chñ tÞch níc, chÝnh phñ vµ c¸c c¬ quan kh¸c cña Nhµ níc vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c tæ chøc c¸ nh©n vÒ NSNN. Cã thÓ nãi, luËt ®· quy ®Þnh mét c¸ch t¬ng ®èi râ rµng vÒ nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña c¸c c¬ quan chÝnh quyÒn nhµ níc trong lnhx vùc NSNN. §Æc biÖt ®èi víi H§ND vµ UBND c¸c cÊp ®· cã sù ®æi míi theo híng t¨ng tÝnh tù chñ, s¸ng t¹o cña ®Þa ph¬ng trong viÖc ph¸t huy tiÒm n¨ng hiÖn cã, båi dìng vµ t¨ng thu cho ng©n s¸ch cÊp m×nh, tõ ®ã, chñ ®éng bè trÝ chi tiªu hîp lý, cã hiÖu qu¶ theo kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña ®Þa ph¬ng, phï hîp víi quy ho¹ch tæng thÓ vÒ chÕ ®é thu chi thèng nhÊt trong c¶ níc. §iÒu nµy c¬ b¶n phï hîp víi ph¬ng híng ®æi míi chøc n¨ng, nhiÖm vô cña H§ND vµ UBND ®îc Quèc héi vµ ChÝnh phñ ®Ò ra trong kú héi nghÞ H§ND vµ UBND toµn quèc. Tai c¸c ®Þa ph¬ng, ho¹t ®éng cña H§ND vµ UBND cßn ph¶i xÐt l¹i. Ch¼ng h¹n ë kh©u chÊp hµnh NSNN, luËt quy ®Þnh sau khi dù to¸n NSNN ®îc Quèc héi quyÕt ®Þnh, c¨n cø c¸c nhiÖm vô thu chi ®îc cÊp trªn giao, UBND tr×nh H§ND cïng cÊp quyÕt ®Þnh dù to¸n NS§P vµ ph¬ng ¸n ph©n bæ ng©n s¸ch cÊp m×nh. Nh vËy lµ cã sù trïng lÆp. Quèc héi ®· quyÕt ®Þnh dù to¸n trong ®ã bao hµm c¶ NST¦ vµ NS§P, vËy viÖc H§ND quyÕt ®Þnh l¹i dù to¸n NS§P chØ lµ h×nh thøc vµ thùc tÕ quyÒn quyÕt ®Þnh dù to¸n vµ ph©n bæ NS§P cña H§ND chØ lµ “ h quyÒn”...®ã còng lµ mét trong c¸c lý do lµm H§ND cha ph¸t huy ®îc vai trß c¬ quan quyÒn lùc nhµ níc ë ®Þa ph¬ng vµ theo nhiÒu ý kiÕn th× H§ND chØ lµ “ b×nh hoa chËu c¶nh” trong ho¹t ®éng cña bé m¸y nhµ níc ë ®Þa ph¬ng. ChÕ ®Þnh luËt vÒ dù phßng ng©n s¸ch vµ quü dù tr÷ tµi chÝnh. Thùc tÕ cho thÊy viÖc lËp dù to¸n NSNN kh«ng thÓ dù kiÕn hÕt ®îc c¸c nhu cÇu chi trong n¨m. H¬n n÷a, viÖc ®Ò phßng nh÷ng bÊt tr¾c cã thÓ x¶y ra nh thiªn tai, ®Þch ho¹ nªn dù phßng vµ dù tr÷ tµi chÝnh lµ cÇn thiÕt. II. Thùc tr¹ng ph©n cÊp qu¶n lý NSNN ë ViÖt Nam Ph©n cÊp ng©n s¸ch lµ ph©n ®Þnh tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n, nghÜa vô vµ lîi Ých gi÷a c¸c c¬ quan chÝnh quyÒn Nhµ níc c¸c cÊp trong hÖ thèng NSNN. T¹i ViÖt nam, kÓ tõ sau khi cã luËt NSNN, c¬ chÕ ph©n cÊp ®· cã sù thay 15 ®æi mét c¸ch c¨n b¶n, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n cho chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng trong viÖc chñ ®éng khai th¸c nguån thu vµ bè trÝ chi tiªu. Víi sù thèng nhÊt tõ trªn xuèng vÒ c¸c kh¸i niÖm, néi dung, nguyªn t¾c qu¶n lý, hÖ thèng NSNN ®· ®ång nhÊt c¸ch hiÓu, t duy trong qu¸ tr×nh vËn hµnh trong thùc tÕ. NÐt míi lµ æn ®Þnh nguån thu vµ nhiÖm vô chi cña mçi cÊp chÝnh quyÒn theo luËt (chØ thay ®æi khi Quèc héi söa luËt), kh¾c phôc ®îc tÝnh kh«ng æn ®Þnh trong ph©n ®Þnh nguån thu vµ nhiÖm vô chi. Tríc ®©y, vÒ thu, hÇu nh n¨m nµo ChÝnh phñ còng ®iÒu chØnh nguån thu, tû lÖ ®iÒu tiÕt mét sè kho¶n thu gi÷a trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng. ViÖc ®iÒu chØnh nµy chñ yÕu b»ng quyÕt ®Þnh, chØ thÞ (c¸c v¨n b¶n díi luËt) cña thñ tíng ChÝnh phñ nªn hiÖu lùc ph¸p lý kh«ng cao. Cã nh÷ng nguån thu, n¨m th× ®Ó l¹i cho ®Þa ph¬ng, n¨m th× thu vÒ trung ¬ng (thuÕ xuÊt, nhËp khÈu tiÓu ng¹ch, thu cÊp quyÒn sö dông ®Êt). VÒ chi, còng thíng xuyªn söa ®æi c¸c nhiÖm vô chi (nh chi trî cÊp khã kh¨n thêng xuyªn vµ ®ét xuÊt cho c¸n bé trung ¬ng; chi cho bé m¸y cña ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n; qu¶n lý c«ng t¸c ®Þnh canh, ®Þnh c vµ x©y dùng vïng kinh tÕ míi, ®o ®¹c vµ qu¶n lý ruéng ®Êt cã n¨m ®îc x¸c ®Þnh lµ nhiÖm vô cña trung ¬ng, cã n¨m l¹i lµ cña ®Þa ph¬ng). LuËt ®· kh¼ng ®Þnh nguyªn t¾c: ng©n s¸ch cÊp trªn n¾m gi÷ c¸c nguån thu chñ yÕu vµ ®¶m nhËn c¸c nhiÖm vô chi quan träng h¬n cÊp díi, c¸c nguån thu cña ng©n s¸ch cÊp díi kh«ng ®ñ ®¸p øng nhu cÇu chi th× ®îc cÊp bæ sung vµ kh«ng ®îc sö dông ng©n s¸ch cÊp nµt ®Ó chi cho nhiÖm vô cña ng©n s¸ch cÊp kh¸c. Do ®ã, xÐt vÒ ®Þnh tÝnh, tuy c¶ NST¦ vµ NS§P (tØnh) ®Òu cã mêi kho¶n thu 100% nhng NST¦ n¾m gi÷ c¸c nguån thu quan träng vµ chiÕm tû träng lín trong c¬ cÊu thu cña c¶ níc. Thùc tiÔn trong mÊy n¨m gÇn ®©y, tû träng cña NST¦ chiÕm kho¶ng 70% tû träng chung cña NSNN(n¨m 1999, quyÕt to¸n thu NST¦ lµ 58918 tû ®ång vµ NS§P thu lµ 19571 tû), chñ yÕu lµ thu tõ c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh, c¸c xÝ nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi (®Æc biÖt lµ lÜnh vùc dÇu khÝ) tõ thuÕ xuÊt, nhËp khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt hµng nhËp khÈu, thuÕ GTGT hµng nhËp khÈu vµ thu tõ viÖn trî kh«ng hoµn l¹i. Tõ chç tËp trung c¸c nguån thu chñ yÕu vµo NST¦ nªn c¸c nhiÖm vô chi cña nã còng kh¸ nÆng nÒ (n¨m 1999, tæng chi NST¦ quyÕt to¸n lµ 52206 tû ®ång vµ NS§P lµ 38766 tû ®ång) chñ yÕu lµ chi ®Çu t ph¸t triÓn (x©y dùng c¬ b¶n, hç trî vèn cho DNNN, c¸c ch¬ng tr×nh quèc gia), chi tr¶ nî, viÖn trî, chi thêng xuyªn(quèc phßng, an ninh, l¬ng hu, b¶o ®¶m x· héi). Tõ khi ®a luËt NSNN vµo thùc tiÔn, nhiÒu ®Þa ph¬ng ®· ý thøc ®îc tr¸ch nhiÖm ph¶i ®¶m b¶o nguån thu g¾n víi t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ë ®Þa 16 ph¬ng th× míi cã thÓ ®¶m nhËn tèt nhiÒu nhiÖm vÞ chi. §ång thêi, nhËn thøc ®îc, khi ®êi sèng cña ®¹i ®a sè nh©n d©n ë ®Þa ph¬ng kh¸ lªn th× NS§P míi ®¶m b¶o ®îc hÇu hÕt c¸c nhiÖm vô chi vÒ gi¸o dôc, y tÕ, v¨n ho¸, x· héi…Do ®ã, c¸c kho¶n thu cña NS§P nh×n chung ® îc tËp trung thu ®óng, thu ®ñ, kÞp thêi, gi¶m bít sù ph©n t¸n nguån thu nªn sè thu ngµy cµng æn ®Þnh vµ nguån thu ngµy cµng ®îc më réng. LuËt NSNN mét mÆt ®Ò cao vai trß cña NST¦, mÆt kh¸c ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng c©n ®èi cña ng©n s¸ch c¸c cÊp ®Þa ph¬ng, luËt ®· thu hÑp dÇn c¸c kho¶n thu cña NST¦ ®îc hëng 100%. Qu¸ tr×nh thu hÑp nµy cßn diÔn ra khi Quèc héi söa ®æi luËt ng©n s¸ch(20/5/1998), mét mÆt thay ®æi thuÕ doanh thu b»ng thuÕ GTGT, thuÕ lîi tøc b»ng thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp; mÆt kh¸c ®iÒu chØnh nguån thu, nhiÖm vô chi gi÷a c¸c cÊp ng©n s¸ch, trong ®ã hai kho¶n thu tõ thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp vµ thuÕ tµi nguyªn (trõ dÇu khÝ) ®îc ®Îe l¹i 100% cho NS§P (theo luËt cò lµ ph©n chia gi÷a NST¦ vµ NS§P). ®ång thêi, t¨ng thªm c¸c kho¶n thu cho NS§P, ®Æc biÖt lµ cÊp huyÖn vµ ®« thÞ vÒ thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt (tríc ®©y trung ¬ng thu 100%), thu ®èi víi hµng s¶n xuÊt trong níc thu vµo c¸c mÆt hµng bµi l¸, vµng m·, kinh doanh vò trêng®· t¹o ®iÒu kiÖn lµm phong phó nguån thu cña NS§P. Bªn c¹nh nh÷ng tØnh ®¹t yªu cÇu thu cßn cã nhiÒu tØnh, thµnh phè thô ®éng trong khai th¸c c¸c nguån thu cña m×nh, ®Ó tån ®äng thu trong nhiÒu n¨m. kÕt qu¶ kiÓm tra n¨m 1996 qua 10 tØnh, thµnh phè cho thÊy c¶ 10 tØnh, thµnh phè chi míi thùc hiÖn ®îc 97.3% kÕ hoach thu ChÝnh phñ giao, mµ kh¶ n¨ng thùc tÕ cã thÓ thu hoµn thµnh vît møc kÕ ho¹ch ®Ò ra, nhiÒu nguån thu cha ®îc khai th¸c hÕt. N¨m 1995 (tríc khi cã luËt) cã 1/3 sè tØnh, thµnh tù c©n ®èi ®îc ng©n s¸ch, cßn l¹i kh«ng tù c©n ®èi ®îc, nhng ®Õn n¨m 1997 ®· cã 50% sè tØnh tù c©n ®èi ®îc. Tríc thùc tr¹ng ph©n cÊp, qu¶n lý ng©n s¸ch ®ã, t×nh h×nh thu, chi NSNN ®· ®¹t ®îc nhiÒu kÕt qu¶: VÒ thu NSNN kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o ®ñ nguån thu cho chi tiªu thêng xuyªn cña nhµ níc mµ cßn giµnh ra mét phÇn tÝch luü cho ®Çu t ph¸t triÓn, t¨ng cêng dù tr÷, cñng cè tiÒm lùc tµi chÝnh. B×nh qu©n 10 n¨m (19912000), tû suÊt thu NSNN so víi GDP ®¹t 20.2%, t¨ng kh¸ so víi møc 13.4% giai ®o¹n 1986-1990. Nh÷ng n¨m cuèi thÕ kû, quy m« cña NSNN t¨ng gÊp kho¶ng 2.6 ®Õn 2.9 lÇn so víi n¨m 1991. XÐt vÒ sè tuyÖt ®èi, tÝnh theo gi¸ hiÖn hµnh, thu NSNN n¨m 2000 t¨ng gÊp 7.7 lÇn n¨m 1999. NÕu lo¹i trõ yÕu tè l¹m ph¸t, quy m« tuyÖt ®«i thu NSNN vÉn cßn t¨ng gÊp 2.6 lÇn n¨m 17 1991. Trong ®ã, sè thu tõ thuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ ngµy cµng lín vµ chiÕm tû träng quyÕt ®Þnh trong tæng thu NSNN, b×nh qu©n ®¹t kho¶ng 95% ®Õn 98% tæng thu. Thµnh tùu nµy kh«ng chØ do luËt NSNN ®em l¹i mµ cßn ®¸nh dÊu sù tiÕn bé cña ngµnh thuÕ, ®ång thêi kh¼ng ®Þnh chiÒu híng ph¸t triÓn ®óng ®¾n cña c«ng cuéc chuyÓn ®æi kinh tÕ, c¶i c¸ch thuÕ. Trong c¸c n¨m 1991, 1992, tèc ®é thu NSNN n¨m sau lu«n cao h¬n n¨m tríc. Cao nhÊt lµ n¨m 1992, thu NSNN b»ng 198% n¨m 1991. Sè thùc thu NSNN trong nh÷ng n¨m nµy ph¶n ¸nh râ rÖt hiÖn tîng t¨ng trëng nhanh cña nÒn kinh tÕ. Tõ n¨m 1993, tèc ®é t¨ng thu n¨m sau so víi n¨m tríc tuy vÉn t¨ng nhng møc t¨ng l¹i gi¶m dÇn vµ chËm l¹i, gi¶m tõ 98.1% n¨m 1992 so v¬i n¨m 1991 xuèng 3.1% n¨m 1998 so víi 1997, sau ®ã l¹i ®îc nhÝch lªn vµ ®iÒu nµy ®îc lý gi¶i do cã luËt NSNN mµ c¸c khp¶n thu ®îc tËp hîp kÞp thêi vµo NSNN. VÒ chi NSNN: chi NSNN diÔn biÕn thÊt thêng trong nh÷ng n¨m ®Çu thËp niªn 1990. N¨m 1990, tæng chi NSNN ®¹t 20% GDP, n¨m 1991 gi¶m xuèng cßn 15%, sau ®ã l¹i ®ét ngét t¨ng lªn tíi gÇn 30% GDP vµo n¨m 1993. §©y lµ hËu qu¶ cña c¬ chÕ tËp trung nhng ph©n t¸n. Tríc khi cã luËt NSNN, ng©n s¸ch cña mçi cÊp chÝnh quyÒn gåm hai phÇn: cña chÝnh b¶n th©n cÊp chÝnh quyÒn ®ã vµ cña cÊp díi. C¸ch qu¶n lý nh vËy vÒ h×nh thøc th× tËp trung nhng trªn thùc tÕ l¹i rÊt ph©n t¸n. Trung ¬ng chØ giao nhiÖm vô thu mµ kh«ng giao nhiÖm vô chi cho c¸c ®Þa ph¬ng. HÖ thèng ®Þnh møc tiªu chuÈn do trung ¬ng ban hµnh bÞ vi ph¹m dÉn ®Õn tuú tiÖn trong qu¶n lý ng©n s¸ch, g©y thÊt tho¸t vµ l·ng phÝ nguån lùc. Tõ n¨m 1994, ®Æc biÖt lµ sau n¨m 1995, tæng chi NSNN so víi GDP liªn tôc gi¶m. Trong 5 n¨m, tû träng chi NSNN ®· gi¶m tõ 29.4% GDP n¨m 1993 xuèng 22.7% n¨m 1998. C¸c n¨m 1999, 2000, dï ®· ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kÝch cÇu nhng chi so víi GDP chØ ®¹t 22.5%. Tuy nhiªn, nÕu xÐt c¶ thêi kú 10 n¨m, tÝnh theo gi¸ hiÖn hµnh, quy m« tuyÖt ®èi chi NSNN n¨m 2000 t¨ng gÊp 8.5 lÇn so víi n¨m 1991. NÕu lo¹i trõ yÕu tè l¹m ph¸t, quy m« tuyÖt ®èi chi NSNN n¨m 2000 vÉn t¨ng 2.9 lÇn n¨m 1991. Thùc tiÔn cuéc sèng ®a d¹ng vµ phong phó h¬n nhiÒu so víi c¸c quy ®Þnh cña luËt ph¸p, luËt NSNN còng kh«ng ph¶i lµ ngo¹i lÖ. Trong qu¸ tr×nh thùc thi luËt, bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc lµ nh÷ng h¹n chÕ, bÊt cËp ph¸t sinh, ®Æc biÖt lµ khi luËt ®ang ë giai ®o¹n cßn ph¶i tiÕp tôc xem xÐt vµ hoµn thiÖn, nh÷ng bÊt cËp cÇn ph¶i ®îc ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt kÞp thêi. 18 Ch¬ng III: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn chÕ ®é ph©n cÊp qu¶n lý NSNN ë ViÖt Nam hiÖn nay. Ph©n cÊp qu¶n lý NSNN lµ vÊn ®Ò lín, phøc t¹p ®ßi hái ph¶i ®îc nghiªn cøu gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng theo nguyªn t¾c râ rµng, æn ®inh, c«ng b»ng, hîp lý, ®¶m b¶o lîi Ých cña c¶ trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng. NghÞ quyÕt Trung ¬ng 3 (kho¸ VIII) nªu: ”ph©n ®Þnh tr¸ch nhiÖm, thÈm quyÒn gi÷a c¸c cÊp chÝnh quyÒn theo híng ph©n cÊp râ h¬n cho ®Þa ph¬ng, kÕt hîp chÆt chÏ qu¶n lý ngµnh vµ qu¶n lý l·nh thæ, thùc hiÖn ®óng nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ” ®· cho thÊy quan ®iÓm ®æi míi ph©n cÊp qu¶n lý NSNN hiÖn nay kh«ng chØ nh»m t¹o ra søc m¹nh tæng hîp thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi bøc xóc, mµ cßn ph¶i khuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n cho c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng lµm chñ ng©n s¸ch cÊp m×nh. XuÊt ph¸t tõ nhËn thøc vÒ ®Æc ®iÓm vµ tÝnh chÊt cña ph¸p luËt, viÖc t«n träng c¸c quy ®Þnh cña luËt NSNN lµ hÕt søc cÇn thiÕt, ®¶m b¶o sù hiÖn h÷u cña ph¸p chÕ tµi chÝnh. Song ®Ó xö lý nh÷ng bÊt cËp ®· nªu trong giai ®o¹n hiÖn nay,ngoµi viÖc v©n dông nh÷ng quy ®Þnh ®· cã trong luËt NSNN vµ c¸c luËt cã liªn quan th× còng kh«ng loaÞ trõ kh¶ n¨ng xem xÐt vËn dông ®Æc ®iÓm hoµn c¶nh cô thÓ, nh÷ng chÝnh s¸ch, chÕ ®é vµ nh÷ng quy ®Þnh kh¸c. Bëi v× thùc tiÔn cuéc sèng ®a d¹ng vµ phong phó h¬n nhiÒu so víi quy ®Þnh cña luËt ph¸p. Trong nhiÒu t×nh huèng thêng n¶y sinh xung ®ét gi÷a “c¸i hîp ph¸p” vµ “c¸i hîp lý”, khi vËn dông c¸i nµy th× kh«ng ®¹t ®îc c¸i kia vµ ngîc l¹i. NÕu c¨n cø vµo tÝnh chÊt cña c¸c quan hÖ mµ luËt NSNN ®iÒu chØnh, cã thÓ thÊy næi bËt hai quan hÖ: 1. Hoµn thiÖn NS§F trªn c¬ së xo¸ bá dÇn tÝnh bao hµm cña NS cÊp trªn ®èi víi ng©n s¸ch cÊp díi: Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy thùc chÊt lµ gi¶i quyÕt mèi quan hÖ gi÷a chÝnh quyÒn Trung ¬ng vµ chÝnh quyÒn ®ia ph¬ng (tØnh, huyÖn, x·). C¸c níc cã mét nguyªn t¾c rÊt quan träng trong viÖc hoµn thiÖn NS§F lµ ®¶m b¶o cho ®Þa ph¬ng cã tÝnh chñ ®éng, ®éc lËp quyÕt ®Þnh vµ x©y dùng ng©n s¸ch cÊp m×nh trªn c¬ së luËt ph¸p æn ®Þnh, thèng nhÊt. 19 Tuy mçi níc cã mét bé m¸y hµnh chÝnh ®îc tæ chøc kh¸c nhau, song nh×n chung trªn thÕ giíi cã hai h×nh thøc tæ chøc nhµ níc c¬ b¶n: Nhµ níc liªn bang vµ Nhµ níc ®¬n nhÊt. Theo ®ã, hÖ thèng NSNN ®îc chÕ ®Þnh trong luËt còng cã hai xu híng kh¸c biÖt: ®èi víi nhµ níc liªn bang th× qu¶n lý NSNN theo xu híng ph©n quyÒn (§øc, Mü…); ®èi víi nhµ n íc ®¬n nhÊt th× l¹i qu¶n lý NSNN theo xu híng tËp quyÒn (Ph¸p, NhËt…). Dùa trªn nh÷ng quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p n¨m 1992 thÓ chÕ ho¸ c¬ chÕ ph©n c«ng, ph©n nhiÖm thÈm quyÒn vµ sù phèi h¬p gi÷a c¸c c¬ quan nhµ níc trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng sÏ lµ c¬ së cho viÖc®æi míi mét c¸ch c¬ b¶n hÖ thèng chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng hiÖn nay. Vµ ph¬ng híng cña kÕ ho¹ch ®æi míi nµy lµ ph¶i ®¶m b¶o tÝnh chÊt ®ång bé vµ hÖ thèng vµ cã c¨n b¶n chø kh«ng ph¶i lµ côc bé, ch¾p v¸ th× míi cã thÓ kh¾c phôc ®îc nh÷ng nhîc ®iÓm hiÖn nay vÒ hµnh chÝnh vµ ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ cña NSNN trong t¬ng lai. Tríc tiªn, cÇn ®Èy m¹nh viÖc thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p ®· ®îc ChÝnh phñ ®Ò ra trong Héi nghÞ H§ND vµ UBND toµn quèc (9/1998), cô thÓ lµ: -TiÕn hµnh ph©n lo¹i c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh theo quy m«, diÖn tÝch, d©n sè vµ ®Æc ®iÓm, chØ sè ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi lµm c¬ së cho viÖc x©y dùng chÝnh s¸ch cho phï hîp víi tõng lo¹i ®¬n vÞ hµnh chÝnh. -Tæ chøc mét c¸ch tinh gän, hîp lý bé m¸y chÝnh quyÒn, kh«ng nhÊt thiÕt trung ¬ng cã bé, ngµnh nµo th× ®Þa ph¬ng còng ph¶i cã së, ban, ngµnh t¬ng øng vµ kh«ng nhÊt thiÕt ë ®Þa ph¬ng nµo còng cã c¬ quan chuyªn m«n thuéc UBND nh nhau. - ThÝ ®iÓm m« h×nh tæ chøc bé m¸y hµnh chÝnh ®« thÞ, bé m¸y hµnh chÝnh n«ng th«n ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng. - KiÖn toµn chÝnh quyÒn c¬ së, nhÊt lµ x·, phêng, thÞ trÊn ®¶m b¶o thùc hiÖn tèt nhiÖm vô, quyÒn h¹n ®îc giao, ph¸t huy d©n chñ ë c¬ së, bè trÝ l¹i c¸n bé phï hîp víi ®Æc ®iÓm t×nh h×nh, d©n sè ë tõng cÊp vµ phï hîp víi kh¶ n¨ng cña NS§P. - H×nh thµnh hÖ thèng hµnh chÝnh æn ®Þnh, chuyªn m«n ho¸ cao trªn c¬ së ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng, nhiÖm vô, néi dung cô thÓ cña chÝnh quyÒn c¸c cÊp trong qu¶n lý kinh tÕ, x· héi, t¹o ®iÒu kiÖn cho ®Þa ph¬ng ph¸t huy tiÒm n¨ng, thÕ m¹nh trªn ®Þa bµn l·nh thæ. 20