Tài liệu Hoàn thiện nội dung và phương pháp phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại công ty tnhh hưng long

1 Luận văn tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NHỮNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU VỀ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH VÀ PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH TẠI DOANH NGHIỆP 1.1 Tính cấp thiết của đề tài 1.1.1 Về mặt lý thuyết Doanh nghiệp là một tổ chức kinh tế được thành lập nhằm sản xuất cung ứng các sản phẩm hàng hóa trên thị trường với mục đích đem lại lợi nhuận. Trong nền kinh tế thị trường, để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh, bất kỳ doanh nghiệp nào cũng cần phải có các yếu tố cơ bản sau: Sức lao động, đối tượng lao động và tư liệu lao động. Để có được các yếu tố này đòi hỏi doanh nghiệp phải ứng ra một số vốn nhất định phù hợp với quy mô và điều kiện của mình. Vốn kinh doanh của doanh nghiệp là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ giá trị tài sản được huy động, sử dụng vào hoạt động sản xuất kinh doanh nhằm mục đích sinh lời. Vốn kinh doanh không chỉ là điều kiện tiên quyết đối với sự ra đời của doanh nghiệp mà nó còn là một trong những yếu tố giữ vai trò quyết định trong quá trình hoạt động và phát triển của doanh nghiệp. Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp là chỉ tiêu phản ánh kết quả tổng hợp nhất quá trình sử dụng các loại vốn. Đó chính là sự tối thiểu hóa số vốn cần sử dụng và tối đa hóa kết quả hay khối lượng nhiệm vụ sản xuất kinh doanh trong một giới hạn về nguồn tài vật lực, phù hợp với hiệu quả kinh tế nói chung. Trong quản lý quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, hiệu quả sử dụng vốn là một vấn đề then chốt gắn liền với sự tồn tại và phát triển của đơn vị sản xuất kinh doanh. Thực chất của việc nghiên cứa hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh là việc tính toán, đối chiếu mức độ đạt được của các phương án kinh doanh để từ đó lựa chọn một giải pháp có lợi nhất. Việc bảo toàn và sử dụng vốn một cách có hiệu quả được coi là vấn đề cấp thiết, là vấn đề quan tâm hàng đầu của các nhà quản lý doanh nghiệp. Bởi vậy, phân tích hiệu quả sử dụng vốn sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp sẽ đánh giá được chất lượng quản lý sản SV: Nguyễn Thị Đào Lớp: K42D1 2 Luận văn tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại xuất – kinh doanh, vạch ra các khả năng tiềm tàng để nâng cao hơn nữa kết quả sản xuất kinh doanh và sử dụng tiết kiệm vốn sản xuất. 1.1.2 Về mặt thực tế Trong thời gian thực tập tại công ty TNHH Hưng Long, thông qua quá trình phỏng vấn, điều tra tại công ty, em nhận thấy rằng hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh luôn là vấn đề được công ty quan tâm, công ty luôn cố gắng đề ra những giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh trong các kỳ kinh doanh tới. Ban lãnh đạo và phòng kế toán của công ty đều cho rằng phân tích hoạt động kinh doanh của công ty nói chung, trong đó phân tích tình hình và hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh nói riêng là vấn đề quan trọng, đã được doanh nghiệp chú trọng. Công tác phân tích đã được thực hiện và đã mạng lại những hiệu quả nhất định. Song bên cạnh đó vẫn còn tồn tại một số hạn chế, doanh nghiệp vẫn chưa có bộ phận phân tích kinh tế riêng biệt, nội dung phân tích còn sơ sài chưa đi sâu phân tích từng chỉ tiêu nên hiệu quả mang lại từ công tác phân tích chưa cao, chưa đáp ứng được nhu cầu về thông tin cho các nhà lãnh đạo. Vì vậy, việc hoàn thiện nội dung và phương pháp phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh là vấn đề cấp thiết đặt ra với công ty hiện nay. 1.2 Xác lập và tuyên bố đề tài Xuất phát từ cơ sở lý luận và thực tiễn tình hình công tác phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại công ty TNHH Hưng Long. Trong quá trình thực tập tại công ty được sự giúp đỡ và chỉ bảo của Ban lãnh đạo và các anh chị trong phòng kế toán, em đã đi sâu tìm hiểu hoạt động phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của công ty. Qua quá trình tìm hiểu em đã nhận thức được tầm quan trọng của công tác phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh đối với công ty, cũng như thấy được những kết quả đạt được và những hạn chế còn tồn tại trong công tác phân tích, kết hợp với những lý luận đã được học tập và nghiên cứu tại trường Đại học Thương Mại, em đã đi sâu nghiên cứu và chọn đề tài luận văn: SV: Nguyễn Thị Đào Lớp: K42D1 3 Luận văn tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại “ Hoàn thiện nội dung và phương pháp phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại công ty TNHH Hưng Long” 1.3 Mục tiêu nghiên cứu 1.3.1 Đối với bản thân Em thực hiện đề tài này để tổng hợp các kiến thức đã được học nhằm hệ thống hóa các vấn đề lý luận chung về hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh và phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh, kiểm nghiệm giữa lý thuyết và thực tế. 1.3.2 Đối với công ty TNHH Hưng Long Mục tiêu nghiên cứu của bài luận văn là tìm hiểu, tập hợp những vấn đề chủ yếu liên quan đến việc sử dụng vốn kinh doanh và phương pháp, nội dung phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của công ty, để thấy được những mặt tốt và những vấn đề còn tồn tại để từ đó đề xuất những ý kiến nhằm hoàn thiện hơn nữa công tác phân tích kinh tế nói chung và công tác phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh nói riêng trong công ty TNHH Hưng Long, 1.4 Phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Thực trạng tình hình thực hiện nội dung và phương pháp phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại công ty TNHH Hưng Long. - Không gian: tại công ty TNHH Hưng Long - Thời gian: hai năm 2008 và 2009 1.5 Kết cấu luận văn tốt nghiệp Ngoài phần đầu là lời cảm ơn, phần mục lục cũng như danh mục bảng biểu, danh mục các từ viết tắt, phụ lục, luận văn gồm 4 chương: Chương 1: Tổng quan những vấn đề nghiên cứu về hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh và phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại doanh nghiệp. Chương 2: Lý luận cơ bản về hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh và phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh ở doanh nghiệp . Chương 3: Phương pháp nghiên cứu và các kết quả thực trạng nội dung và phương pháp phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại công ty TNHH Hưng Long. SV: Nguyễn Thị Đào Lớp: K42D1 4 Luận văn tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Chương 4: Các kết luận và đề xuất nhằm hoàn thiện nội dung và phương pháp phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại công ty TNHH Hưng Long. SV: Nguyễn Thị Đào Lớp: K42D1 5 Luận văn tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại CHƯƠNG 2 : LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH VÀ PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH. 2.1 Một số định nghĩa, khái niệm cơ bản về hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh 2.1.1 Khái niệm vốn kinh doanh Đối với mỗi doanh nghiệp để tiến hành bất kỳ một quá trình sản xuất kinh doanh nào đó cũng phải có vốn. Vốn là điều kiện tiên quyết có ý nghĩa quyết định đến quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Có vốn để đầu tư mua sắm các yếu tố cho quá trình sản xuất kinh doanh, đó là tư liệu lao động, đối tượng lao động và sức lao động. Do sự tác động của sức lao động vào đối tượng lao động thông qua tư liệu lao động mà hàng hóa dịch vụ được tạo ra và tiêu thụ trên thị trường, doanh nghiệp được thu tiền. Trong cuốn “ Phân tích kinh tế doanh nghiệp thương mại” do PGS.TS Trần Thế Dũng chủ biên, nhà xuất bản Thống kê năm 2008 có viết: “ Vốn kinh doanh là biểu hiện giá trị của những tài sản doanh nghiệp sử dụng cho hoạt động kinh doanh” Trong cuốn “ Hiệu quả sử dụng vốn trong doanh nghiệp vừa và nhỏ” của TS. Đàm Văn Huệ, nhà xuất bản Đại học kinh tế quốc dân 2006, viết: “ Vốn kinh doanh của doanh nghiệp được hiểu là số tiền ứng trước để thỏa mãn các yếu tố đầu vào của doanh nghiệp. Các yếu tố đầu vào thông thường gồm các tài sản hữu hình và tài sản vô hình phục vụ cho sản xuất – kinh doanh của doanh nghiệp nhằm mục đích kiếm lời”. 2.1.2 Phân loại vốn kinh doanh - Phân loại theo tính chất luân chuyển của vốn + Vốn cố định: là chỉ tiêu phản ánh giá trị của tài sản cố định bao gồm tài sản cố định hữu hình, tài sản cố định thuê tài chính và tài sản cố định vô hình. Đây là bộ phận vốn quan trọng bởi lẽ nó góp phần tạo ra những cơ sở vật chất kỹ thuật cần thiết sử dụng trong dài hạn cho doanh nghiệp. Vốn cố định có đặc điểm SV: Nguyễn Thị Đào Lớp: K42D1 6 Luận văn tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại là thời hạn luân chuyển kéo dài từ một năm trở lên. Vốn cố định trong doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp thương mại nói riêng phản ánh chính sách đầu tư vốn cho những điều kiện cơ sở vật chất kỹ thuật và công nghệ để thực hiện các nhiệm vụ sản xuất kinh doanh, cải thiện điều kiện làm việc cho người lao động, góp phần nâng cao năng suất lao động và hiệu quả kinh doanh. + Vốn lưu động: là biểu hiện giá trị của tài sản ngắn hạn sử dụng trong kinh doanh. Đây cũng là bộ phận vốn quan trọng bởi lẽ nó góp phần tạo ra những yếu tố tài sản ngắn hạn phục vụ thường xuyên cho kinh doanh của doanh nghiệp. Vốn lưu động có đặc điểm là thời hạn luân chuyển thường là trong vòng một năm hay một chu kỳ kinh doanh của doanh nghiệp. Việc phân loại trên giúp cho các doanh nghiệp có biện pháp quản lý thích ứng đối với từng bộ phận vốn trên cơ sở đó để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn trong doanh nghiệp. - Phân loại theo mối quan hệ về sở hữu vốn + Vốn chủ sở hữu: là nguồn vốn kinh doanh được đầu tư từ các chủ doanh nghiệp. Nguồn vốn chủ sở hữu doanh nghiệp hoàn toàn có quyền chủ động sử dụng vào mục đích kinh doanh, không phải thanh toán hoàn trả như nguồn vốn Nợ phải trả( trừ khi có quyết định rút vốn của chủ sở hữu) + Nợ phải trả: là nguồn vốn kinh doanh được huy động từ các doanh nghiệp, các tổ chức và cá nhân ngoài chủ sở hữu mà doanh nghiệp có trách nhiệm phải trả. - Phân loại theo thời gian huy động Xét theo thời gian huy động thì vốn kinh doanh của doanh nghiệp được chia làm hai loại: + Nguồn tài trợ dài hạn: Đây là nguồn có tính chất ổn định mà doanh nghiệp có thể sử dụng dài hạn vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp như đầu tư mua sắm TSCĐ và một bộ phận tài sản lưu động tối thiểu cần thiết cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Nó có ưu điểm là giúp cho doanh nghiệp giải quyết được nhiều vấn đề có tính chất dài hạn mà không gặp SV: Nguyễn Thị Đào Lớp: K42D1 7 Luận văn tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại khó khăn trong vấn đề thanh toán hoàn trả Nguồn tài trợ dài hạn có thể nhận được dưới hình thức vay nợ dài hạn, vốn cổ phần hoặc mua bán trao đổi các công cụ tài trợ dài hạn trên thị trường vốn như :cổ phiếu ,trái phiếu...và các hình thức tài trợ tín dụng khác. + Nguồn tài trợ ngắn hạn : Là nguồn tài trợ mà sau khi huy động thời gian sử dụng vốn ngắn(dưới1 năm)doanh nghiệp chỉ có thể sử dụng vốn huy động từ những nguồn này để đáp ứng nhu cầu tạm thời về vốn phát sinh bất thường trong quá trình hoạt động kinh doanh.Nguồn này bao gồm các khoản vay ngắn hạn ngân hàng và các tổ chức tín dụng ,các khoản nợ người cung cấp, nợ tiền lương và bảo hiểm của người lao động. 2.1.3 Vai trò của vốn kinh doanh Đối với một doanh nghiệp, vốn có vai trò rất quan trọng quyết định đến sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp, là cơ sở để tiến hành các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Bên cạnh đó vốn còn là yếu tố có ảnh hưởng rất lớn đến năng lực sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và xác lập vị thế của doanh nghiệp trên thương trường. Điều này càng thể hiện rõ trong cơ chế thị trường hiện nay với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt, các doanh nghiệp phải không ngừng cải tiến máy móc thiết bị đầu tư hiện đại hoá công nghệ ...tất cả những yếu tố này muốn đạt được đòi hỏi doanh nghiệp phải có một lượng vốn đủ lớn và sử dụng vốn có hiệu quả. Mặt khác một doanh nghiệp muốn mở rộng phạm vi hoạt động tiến hành tái sản xuất mở rộng thì sau một chu kỳ kinh doanh vốn của doanh nghiệp phải sinh lời tức là hoạt động kinh doanh phải có lãi đảm bảo vốn của doanh nghiệp được bảo toàn và phát triển. Điều đó cho thấy vốn là cơ sở để doanh nghiệp tiếp tục đầu tư mở rộng phạm vi sản xuất, thâm nhập vào thị trường tiềm năng từ đó mở rộng thị trường tiêu thụ, nâng cao uy tín của doanh nghiệp trên thương trường Nhận thức được vai trò quan trọng như vậy doanh nghiệp cần hết sức thận trọng trong quá trình quản lý và sử dụng vốn. Bắt đầu từ công tác phân loại vốn và tìm các nguồn tài trợ cho phù hợp với yêu cầu về lượng vốn và thời gian sử dụng. SV: Nguyễn Thị Đào Lớp: K42D1 8 Luận văn tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Chỉ khi làm tốt công tác này doanh nghiệp mới có thể nghĩ đến vấn đề nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, mở rộng phạm vi hoạt động, tiến hành tái sản xuất mở rộng, tăng uy tín của doanh nghiệp trên thị trường. 2.1.4 Khái niệm hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh Để đánh giá trình độ quản lý, điều hành sản xuất kinh doanh của một doanh nghiệp, người ta sử dụng thước đo là hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đó. Hiệu quả sản xuất kinh doanh được đánh giá trên hai giác độ: hiệu quả kinh tế và hiệu quả xã hội. Trong phạm vi quản lý doanh nghiệp, người ta chủ yếu quan tâm đến hiệu quả kinh tế. Đây là một phạm trù kinh tế phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực của doanh nghiệp để đạt được kết quả cao nhất với chi phí hợp lý nhất. Do vậy các nguồn lực kinh tế đặc biệt là nguồn vốn của doanh nghiệp có tác động rất lớn tới hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Vì thế, việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn là yêu cầu mang tính thường xuyên và bắt buộc đối với doanh nghiệp. Đánh giá hiệu quả sử dụng vốn sẽ giúp ta thấy được hiệu quả hoạt động kinh doanh nói chung và quản lý sử dụng vốn nói riêng. Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh là những chỉ tiêu kinh tế phản ánh mối quan hệ so sánh giữa kết quả hoạt động kinh doanh với các chỉ tiêu vốn kinh doanh mà doanh nghiệp sử dụng trong kỳ kinh doanh. 2.2 Những vấn đề lý luận cơ bản về phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh trong doanh nghiệp 2.2.1 Khái niệm, mục đích, ý nghĩa phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh - Khái niệm: Phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh là phân tích các chỉ tiêu kinh tế phản ánh mối quan hệ so sánh giữa kết quả hoạt động kinh doanh với các chỉ tiêu vốn kinh doanh mà doanh nghiệp sử dụng trong kỳ kinh doanh. - Mục đích: Phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh nhằm mục đích nhận thức, đánh giá một cách đúng đắn, toàn diện hiệu quả sử dụng các chỉ tiêu vốn kinh doanh bao gồm: Tổng số vốn kinh doanh bình quân, vốn lưu động, vốn cố SV: Nguyễn Thị Đào Lớp: K42D1 9 Luận văn tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại định, vốn đầu tư xây dựng cơ bản và đầu tư tài chính dài hạn. Từ đó phân tích, đánh giá được những nguyên nhân ảnh hưởng tăng giảm và đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh. Cung cấp đầy đủ, kịp thời, trung thực những thông tin hữu ích, cần thiết cho chủ doanh nghiệp và các đối tượng quan tâm khác về tình hình và hiệu quả sử dụng vốn…nhằm giúp họ có thể đưa ra những quyết định đúng đắn. - Ý nghĩa: Phân tích hiệu quả sử dụng vốn là quá trình tìm hiểu tình hình quản lý và sử dụng vốn của doanh nghiệp, đánh giá được những gì làm được và dự kiến cho tương lai. Để quản lý được tốt trong việc sử dụng vốn kinh doanh đòi hỏi các doanh nghiệp phải phân tích hiệu quả sử dụng vốn. Vì qua việc phân tích hiệu quả sử dụng vốn giúp cho các doanh nghiệp có thể phân tích, so sánh tổng hợp và đưa ra những kết luận về hiệu quả sử dụng vốn trên cơ sở so sánh số tương đối giữa kết quả với số lượng vốn kinh doanh bỏ ra trong kỳ. Từ đó các doanh nghiệp có thể thấy được chất lượng sản xuất kinh doanh, khả năng khai thác các tiềm lực sẵn có, biết được doanh nghiệp mình đang nằm ở giai đoạn nào của quá trình phát triển, vị trí nào so với đối thủ cạnh tranh. Cũng từ đó giúp cho các doanh nghiệp tìm ra được các biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh. Hơn nữa tài liệu phân tích hiệu quả sử dụng vốn không những chỉ có ý nghĩa đối với các doanh nghiệp mà còn có ý nghĩa đối với các nhà đầu tư, chủ ngân hàng, nhà cung cấp vật tư, hàng hóa, dịch vụ, cơ quan thuế, tổ chức tài chính…khi đưa ra những quyết định của mình. 2.2.2 Phương pháp phân tích hiệu quả sử dụng vốn 2.2.2.1 Phương pháp so sánh So sánh là một phương pháp nghiên cứu để nhận thức được các hiện tượng, sự vật thông qua quan hệ đối chiếu tương hỗ giữa sự vật, hiện tượng này với sự vật hiện tượng khác. Mục đích của so sánh là thấy được sự giống nhau hoặc khác nhau giữa các sự vật, hiện tượng. So sánh là phương pháp quan trọng và được sử dụng phổ biến trong quá trình phân tích hiệu quả sử dụng VKD. Phương pháp này có thể so sánh giữa các SV: Nguyễn Thị Đào Lớp: K42D1 10 Luận văn tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại chỉ tiêu về giá trị tuyệt đối và giá trị tương đối. Phương pháp so sánh được sử dụng để phân tích hiệu quả sử dụng VKD bình quân, hiệu quả sử dụng vốn lưu động và hiệu quả sư dụng vốn cố định… So sánh kỳ thực hiện này với kỳ thực hiện trước để đánh giá sự tăng giảm trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp và từ đó có nhận xét về xu hướng thay đổi về các mục tiêu của doanh nghiệp. So sánh theo chiều dọc để xem tỷ trọng của từng chỉ tiêu so với tổng thể, so sánh chiều ngang của nhiều kỳ để thấy được sự thay đổi cả về số lượng tương đối và tuyệt đối của một chỉ tiêu nào đó qua các niên độ kế toán liên tiếp. Để áp dụng phương pháp so sánh, các chỉ tiêu đem so sánh phải đảm bảo tính đồng chất. 2.2.2.2 Phương pháp thay thế liên hoàn và phương pháp số chênh lệch Phương pháp thay thế liên hoàn được sử dụng trong trường hợp giữa đối tượng phân tích với các nhân tố ảnh hưởng có mối liên hệ phụ thuộc chặt chẽ được thể hiện bằng những công thức toán học mang tính chất hàm số, trong đó khi có sự thay đổi của các nhân tố thì kéo theo sự biến đổi của chỉ tiêu phân tích. Phương pháp số chênh lệch sử dụng ngay số chênh lệch của các nhân tố ảnh hưởng để thay thế vào các biểu thức tính toán mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đó đến chỉ tiêu phân tích. Trong quá trình phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh ta sử dụng phương pháp thay thế liên hoàn để phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh, để qua đó có thể đánh giá sâu sắc hơn nguyên nhân tăng giảm hiệu quả sử dụng VKD. 2.2.2.3 Các phương pháp khác - Phương pháp tính hệ số: Hệ số cũng là chỉ tiêu tương đối phản ánh quan hệ so sánh giữa hai chỉ tiêu kinh tế khác nhau nhưng có mối liên hệ, tác động phụ thuộc lẫn nhau. Phương pháp này cũng được sử dụng khá phổ biến trong phân tích hiệu quả sử dụng VKD. Các hệ số thường được sử dụng như: hệ số Doanh SV: Nguyễn Thị Đào Lớp: K42D1 11 Luận văn tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại thu trên vốn kinh doanh, hệ số lợi nhuận trên vốn kinh doanh, hệ số doanh thu trên vốn cố định… - Phương pháp tính tỷ lệ phần trăm(%): Là một chỉ tiêu tương đối phản ánh mức độ hoàn thành kế hoạch hoặc tăng giảm so với kỳ trước. Công thức: Tỷ lệ phần trăm hoàn thành kế hoạch = Số thực hiện x 100 Số kế hoạch - Tỷ trọng: Là chỉ tiêu phản ánh tỷ lệ phần trăm của một chỉ tiêu cá thể so với tổng thể. Công thức: Tỷ trọng (%) = Số cá biệt x 100 Số tổng thể - Phương pháp dùng biểu, sơ đồ phân tích: Biểu phân tích nhìn chung được thiết lập theo các dòng cột để ghi chép các chỉ tiêu và số liệu phân tích. Sơ đồ, biểu đồ hoặc đồ thị được sử dụng trong phân tích để phản ánh sự biến động tăng giảm của các chỉ tiêu kinh tế trong những khoảng thời gian khác nhau hoặc có mối liên hệ phụ thuộc lẫn nhau mang tính chất hàm số giữa các chỉ tiêu kinh tế… Biểu mẫu trong phân tích hiệu quả sử dụng vốn được thiết lập theo cột trong đó ghi chép đầy đủ các khoản mục, các chỉ tiêu, số liệu phân tích. Phân tích theo chiều ngang nhằm phản ánh sự biến động tăng giảm của từng chỉ tiêu kinh tế giữa các kỳ so sánh. Phân tích theo chiều dọc để thấy được các chỉ tiêu bộ phận trong tổng thể. 2.2.4 Nguồn tài liệu sử dụng trong phân tích Tài liệu quan trọng nhất trong phân tích hiệu quả sử dụng VKD là các báo cáo tài chính như: Bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh và tình hình tài chính cụ thể của doanh nghiệp. Báo cáo tài chính được trình bày hết sức tổng quát, phản ánh một cách tổng quan nhất về tình hình tài sản và các khoản nợ, nguồn hình thành vốn, tình hình tài chính cũng như kết quả hoạt động kinh doanh trong các doanh nghiệp. Báo cáo tài chính cung cấp những thông tin kinh tế tài chính chủ yếu để đánh giá tổng hợp kết quả kinh doanh, thực SV: Nguyễn Thị Đào Lớp: K42D1 12 Luận văn tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại trạng tài chính của doanh nghiệp trong các kỳ hoạt động giúp cho việc kiểm tra, giám sát tình hình sử dụng vốn và khả năng huy động vốn vào sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Ngoài ra, để việc phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp sát với tình hình thực tế chung của nền kinh tế, người phân tích cần kết hợp sử dụng những thông tin trong các báo cáo khác như: Báo cáo lưu chuyển tiền tệ, báo cáo chi tiết và các khoản công nợ phải thu và phải trả các đối tượng, báo cáo giải trình về tình hình tăng giảm nguồn vốn. 2.2.5 Nội dung phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh trong các doanh nghiệp 2.2.5.1 Phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh trong doanh nghiệp a) Phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh. Ta sử dụng các chỉ tiêu : Hệ số doanh thu trên vốn kinh doanh, Hệ số lợi nhuận trên vốn kinh doanh Phương pháp sử dụng: Phương pháp so sánh, phương pháp thay thế số liên hoàn, phương pháp tỷ lệ, dùng biểu mẫu… Chỉ tiêu Hệ số doanh thu trên vốn kinh doanh phản ánh sức sản xuất, khả năng tạo ra doanh thu của đồng vốn. Chỉ tiêu hệ số lợi nhuận trên vốn kinh doanh phản ánh sức sinh lợi của đồng vốn. b) Phân tích hiệu quả sử dụng vốn lưu động Các chỉ tiêu được sử dụng trong phân tích: Hệ số doanh thu trên vốn lưu động, Hệ số lợi nhuận trên vốn lưu động, Tốc độ chu chuyển vốn lưu động (Số vòng quay vốn lưu động, Số ngày chu chuyển vốn lưu động, Hệ số vòng quay hàng tồn kho, Số ngày chu chuyển hàng tồn kho…). Phương pháp sử dụng: Phương pháp so sánh, phương pháp thay thế số liên hoàn, phương pháp tỷ lệ, dùng biểu mẫu… c) Phân tích hiệu quả sử dụng vốn cố định SV: Nguyễn Thị Đào Lớp: K42D1 13 Luận văn tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Các chỉ tiêu được sử dụng: Hệ số doanh thu trên vốn cố định, Hệ số lợi nhuận trên vốn cố định. Phương pháp sử dụng: Phương pháp so sánh, phương pháp thay thế số liên hoàn, phương pháp tỷ lệ, dùng biểu mẫu… d) Phân tích hiệu quả sử dụng vốn chủ sở hữu Chỉ tiêu sử dụng : Hệ số doanh thu trên vốn chủ sở hữu, Hệ số lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu. Phương pháp sử dụng để phân tích : Phương pháp so sánh, phương pháp thay thế số liên hoàn … e) Phân tích hiệu quả sử dụng vốn đầu tư xây dựng cơ bản, đầu tư tài chính dài hạn. Các chỉ tiêu được sử dụng: Hệ số doanh thu trên vốn đầu tư, Hệ số lợi nhuận trên vốn đầu tư, Thời gian hoàn vốn đầu tư 2.2.5.2 Phân tích tình hình quản lý sử dụng vốn kinh doanh trong doanh nghiệp Để có thể sử dụng vốn kinh doanh hiệu quả, ngoài việc phân tích hiệu quả sử dụng vốn ta cần thường xuyên phân tích tình hình quản lý và sử dụng vốn kinh doanh. a) Phân tích khái quát cơ cấu vốn kinh doanh Qua việc phân tích khái quát cơ cấu vốn kinh doanh, doanh nghiệp sẽ biết được cơ cấu vốn kinh doanh của mình có hợp lý không, có phù hợp với đặc điểm và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp không? Từ đó doanh nghiệp sẽ có những điều chỉnh cho phù hợp hơn. b)Phân tích tình hình quản lý và sử dụng vốn lưu động Thông qua việc phân tích tình hình quản lý và sử dụng vốn lưu động, chúng ta sẽ đánh giá được việc sử dụng vốn lưu động của doanh nghiệp có hợp lý hay không, qua đó sẽ có được những điều chỉnh hợp lý hơn để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn trong đơn vị. c) Phân tích tình hình quản lý và sử dụng vốn cố định SV: Nguyễn Thị Đào Lớp: K42D1 14 Luận văn tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Mục đích của việc phân tích là nhằm thấy được kết cấu VCĐ của doanh nghiệp có hợp lý hay không, tình hình tăng giảm của VCĐ qua các năm như thế nào? Qua đó đánh giá việc sử dụng vốn có hợp lý hay không? 2.3 Tổng quan tình hình nghiên cứu và phân tích hiệu quả sử dụng vốn tại các doanh nghiệp qua các công trình năm trước Hoàn thiện công tác phân tích hiệu quả sử dụng VKD là một vấn đề mang tính cấp bách, có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với các doanh nghiệp trong nền kinh tế thị. Hiện nay, Công tác phân tích hiệu quả sử dụng VKD đã được nhiều doanh nghiệp quan tâm và đã có rất nhiều tác giả nghiên cứu dưới nhiều góc độ khác nhau. Việc nghiên cứu này đã đạt được những thành quả nhất định và đã góp phần không nhỏ trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và sử dụng nguồn nhân lực phù hợp trong các doanh nghiệp.Tuy nhiên nền kinh tế thế giới và trong nước luôn luôn biến đổi, tại các thời điểm khác nhau luôn xảy ra những khó khăn khác nhau như: chính sách vĩ mô của Nhà nước thay đổi, khủng hoảng kinh tế, lạm phát… Những yếu tố này đều ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng VKD, đến công tác phân tích hiệu quả sử dụng VKD trong các doanh nghiêp làm cho những công trình nghiên cứu trước đây không còn phù hợp với các doanh nghiệp, buộc các doanh nghiệp phải thay đổi nội dung và phương pháp phân tích hiệu quả sử dụng VKD của mình. Đề tài Hoàn thiện nội dung và phương pháp phân tích hiệu quả sử dụng VKD tại các doanh nghiệp đã có một số sinh viên trường ĐH Thương Mại và một số trường kinh tế khác chọn làm luận văn cuối khóa học. Trong quá trình nghiên cứu đề tài này em đã có cơ hội tiếp cận với 2 luận văn: “ Hoàn thiện nội dụng và phương pháp phân tích hiệu quả sử dụng vốn tại công ty cổ phần Việt THT” của sinh viên Nguyễn Thị Then, lớp K41D1 Trường ĐH Thương Mại, do PGS . TS Trần Thế Dũng hưỡng dẫn. Và : “ Hoàn thiện nội dung phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại công ty Tư vấn đầu tư mỏ và công nghiệp nhằm tím biện pháp không ngừng nâng SV: Nguyễn Thị Đào Lớp: K42D1 15 Luận văn tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại cao hiệu quả sử dụng vốn tại công ty” của sinh viên Thái Thị Quý, lớp K36D7 Trường ĐH Thương Mại, do ThS. Lương Thị Trâm hướng dẫn +) Ưu điểm của hai luận văn Về mặt lý thuyết, cả hai luận văn ( LV ) đã nêu lên được một cách khái quát những lý luận chung liên quan đến hiệu quả sử dụng VKD như: những khái niệm, vai trò, phân loại VKD cũng như những phương pháp sử dụng trong việc phân tích hiệu quả sử dụng VKD như : phương pháp so sánh, phương pháp thay thế số liên hoàn… Ngoài ra, LV còn nêu lên hệ thống chỉ tiêu sử dụng trong phân tích hiêu quả sử dụng VKD. Về mặt thực tế, khi tìm hiểu về công tác phân tích hiệu quả sử dụng VKD tại công ty cổ phần Việt THT, tác giả đã áp dụng các phương pháp nghiên cứu như: Phương pháp thu thập dữ liệu ( phương pháp phiếu điều tra, phương pháp phỏng vấn…), phương pháp phân tích dữ liệu để thu thập thông tin, qua đó phân tích để thấy được thực trạng công tác phân tích hiệu quả sử dụng VKD của doanh nghiệp. Trong từng LV, tác giả cũng đã đi sâu tìm hiểu về công ty, về những nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng VKD cũng như đi sâu phân tích hiệu quả sử dụng VKD, hiệu quả sử dụng VCĐ, hiệu quả sử dụng VLĐ của doanh nghiệp để từ đó có thể đề xuất được những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng VKD của doanh nghiệp như: Giải pháp tạo vốn cho doanh nghiệp, giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng VCĐ… Thông qua quá trình tìm hiểu tại công ty tác giả cũng đã đề xuất được những giải pháp để hoàn thiện nội dụng và phương pháp phân tích hiệu quả sử dụng VKD tại công ty : Hoàn thiện chỉ tiêu phân tích hiệu quả sử dụng VLĐ, tác giả đã đưa ra đề xuất là công ty nên phân tích thêm các chỉ tiêu như Số vòng quay của VLĐ, Số ngày chu chuyển của VLĐ để qua đó có thể đánh giá chính xác hơn hiệu quả sử dụng VLĐ vì một đồng vốn bỏ ra như nhau thu được cùng một đồng doanh thu và lợi nhuận nhưng vòng quay vốn khác nhau thì từ đó có những kết luận khác nhau. SV: Nguyễn Thị Đào Lớp: K42D1 16 Luận văn tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Đặc biệt trong LV của sinh viên Nguyễn Thị Then, tác giả đã phân tích chỉ tiêu đặc trưng về hiệu quả sử dụng VKD của công ty Cổ phần. Tác giả đã sử dụng các chỉ tiêu như : Tỷ lệ lợi nhuận vốn cổ phần, mức lợi nhuận 1 cổ phiếu, tỷ lệ lợi nhuận chia chia cổ tức…, qua việc tính toán các chỉ tiêu này, so sánh giữa các năm có thể thấy được hiệu quả sử dụng vốn cổ phần trong doanh nghiệp. Mặt khác ta có thể thấy rằng luận văn của sinh viên Nguyễn Thị Then có kết cấu khác so với những luận văn trước đây. Ngoài việc sử dụng phương pháp truyền thống là phân tích thông qua các số liệu thứ cấp thu thập được ở công ty, tác giả đã sử dụng những phương pháp mới là phương pháp phỏng vấn và phương pháp phiếu điều tra để tìm hiểu thông tin về vấn đề nghiên cứu trực tiếp từ người có liên quan. Việc sử dụng những phương pháp này sẽ làm cho luận văn có tính thực tế cao hơn. +) Hạn chế của hai luận văn Cả hai luận văn đã tìm hiểu về những nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh nhưng những nhân tố này mới nêu chung chung, chưa gắn cụ thể vào công ty Đối với các biện pháp mà các luận văn đưa ra còn mang nhiều tính lý thuyết, chưa đi sâu vào công ty. Cả hai luận văn đều chưa tìm hiểu những nhân tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn nội dung và phương pháp phân tích hiệu quả sử dụng vốn của công ty. 2.4 Phân định nội dung và phương pháp phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh Công ty TNHH Hưng Long có thể thực hiện phân tích tất cả các nội dụng đã nêu trong phần lý luận nhưng do công ty có quy mô nhỏ, vốn đầu tư tài chính không có, xây dựng cơ bản dở dang không phát sinh, công tác phân tích do phòng kế toán đảm nhiệm, trình độ của cán bộ thực hiện phân tích còn hạn chế nên công ty chỉ đi phân tích các nội dung sau: 2.4.1 Phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh Hiệu quả sử dụng vốn được xác định bằng 2 chỉ tiêu: SV: Nguyễn Thị Đào Lớp: K42D1 17 Luận văn tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Doanh thu bán hàng trong kỳ Hệ số doanh thu trên vốn kinh doanh = Vốn kinh doanh bình quân Lợi nhuận kinh doanh đạt được trong kỳ Hệ số lợi nhuận trên vốn kinh doanh = Vốn kinh doanh bình quân Trong đó: VKD = VKD DK  VKDCK 2 VKD DK ,CK : Vốn kinh doanh đầu kỳ, cuối kỳ. Phân tích các chỉ tiêu trên nếu nếu hệ số doanh thu và lợi nhuận trên vốn kinh doanh tăng tức hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tăng và ngược lại. Phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh bình quân được thực hiên bằng phương pháp so sánh giữa các chỉ tiêu kỳ báo cáo so với kỳ trước. 2.4.2 Phân tích hiệu quả sử dụng vốn lưu động Hiệu quả sử dụng vốn lưu động cũng được xác định bằng 2 chỉ tiêu: Hệ số doanh thu trên vốn lưu động = Doanh thu bán hàng trong kỳ Vốn lưu động bình quân Hệ số lợi nhuận trên vốn lưu động = Lợi nhuận kinh doanh đạt được trong kỳ Vốn lưu động bình quân Phân tích các chỉ tiêu trên đây nếu hệ số doanh thu và lợi nhuận trên vốn lưu động bình quân tăng thì hiệu quả sử dụng vốn lưu động tăng và ngược lại. Ngoài ra để nâng cao mức doanh thu đạt được trên một đồng vốn lưu động ta phải đẩy mạnh tăng nhanh tốc độ lưu chuyển của vốn lưu động bằng cách tăng hệ số vòng quay của vốn lưu động và giảm số ngày lưu chuyển của vốn lưu động. Để phân tích hiệu quả sử dụng vốn lưu động ta cũng thực hiện bằng phương pháp so sánh giữa chỉ tiêu kỳ báo cáo so với kỳ trước. 2.4.3 Phân tích hiệu quả sử dụng vốn cố định SV: Nguyễn Thị Đào Lớp: K42D1 18 Luận văn tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Hiệu quả sử dụng vốn cố định được xác định bằng các chỉ tiêu: Hệ số doanh thu trên vốn cố định = Doanh thu bán hàng trong kỳ Vốn cố định bình quân Hệ số lợi nhuận trên vốn cố định = Lợi nhuận kinh doanh đạt được trong kỳ Vốn cố định bình quân Phân tích các chỉ tiêu trên ta thấy rằng, nếu hệ số doanh thu và lợi nhuận trên vốn cố định tăng thì đánh giá hiệu quả sử dụng vốn cố định tăng và ngược lại. Ta sử dụng phương pháp so sánh, sử dụng biểu mẫu để phân tích các chỉ tiêu trên. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ CÁC KẾT QUẢ THỰC TRẠNG NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH HƯNG LONG SV: Nguyễn Thị Đào Lớp: K42D1 19 Luận văn tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại 3.1 Phương pháp nghiên cứu về phân tích hiệu quả sử dụng vốn tại công ty TNHH Hưng Long 3.1.1 Phương pháp thu thập dữ liệu - Phương pháp phiếu điều tra Xây dựng phiếu điều tra để thu thập thông tin. Số phiếu chuẩn bị để phát ra 5 phiếu.Các câu hỏi trong phiếu điều tra đều xoay quanh vấn đề phân tích hiệu quả sử dụng VKD. Sau khi xây dựng xong phiếu điều tra, em tiến hành phát phiếu điều tra và hẹn ngày thu thập phiếu. Phiếu điều tra được gửi cho ban lãnh đạo và các nhân viên trong phòng kế toán. Ưu điểm: Có thể tiến hành lấy thông tin từ nhiều đối tượng nhằm thu thập thông tin đầy đủ, cần thiết. Nhược điểm: Cần nhiều thời gian, nội dung thu thập có thể dựa vào yếu tố chủ quan của phiếu điều tra. - Phương pháp phỏng vấn Đối tượng phỏng vấn: Ban lãnh đạo và các nhân viên trong phòng kế toán. Nội dụng phỏng vấn: Xoay quanh hiệu quả sử dụng vốn và phân tích hiệu quả sử dụng vốn tại công ty. Cách thức tiến hành: Liên hệ với người định phỏng vấn và xin phỏng vấn vào một ngày thích hợp. Cuộc phỏng vấn được tiến hành vào ngày 19 tháng 3 năm 2010: Phỏng vấn giám đốc công ty - Bà Hoàng Thị Hải Yến và Phỏng vấn kế toán trưởng - Ông Vũ Hồng Vương. Cuộc phỏng vấn được tiến hành vào ngày 20 tháng 3 năm 2010: Phỏng vấn người thực hiện phân tích hiệu quả sử dụng vốn: Kế toán viên Phạm Thị Thu Ưu điểm của phương pháp: thu thập thông tin nhanh chóng, kịp thời. Nhược điểm: Nội dung thu thập phụ thuộc vào ý kiến chủ quan của người phỏng vấn và người được phỏng vấn. - Phương pháp nghiên cứu tài liệu. SV: Nguyễn Thị Đào Lớp: K42D1 20 Luận văn tốt nghiệp Trường Đại học Thương Mại Được tiến hành trên cơ sở đọc, tìm hiểu : Các luận văn, các chuyên đề của khóa trước hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh, phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh. Các giáo trình, sách về vốn kinh doanh và hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh. Các sách báo, tạp chí và các số liêu, tài liệu về công ty và về vốn kinh doanh của công ty. 3.1.2 Phương pháp phân tích dữ liệu Phương pháp phân tích hiệu quả sử dụng VKD bao gồm một hệ thống công cụ và biện pháp nhằm tiếp cận việc nghiên cứu các sự kiện, hiện tượng, các mối liên hệ bên trong và bên ngoài, các luồng chuyển dịch và biến đổi vốn của doanh nghiệp, các chỉ tiêu hiệu quả sử dụng vốn tổng hợp và chi tiết nhằm đánh giá hiệu quả sử dụng VKD của doanh nghiệp. Phân tích hiệu quả sử dụng VKD được sử dụng chủ yếu một số phương pháp sau: - Phương pháp so sánh - Phương pháp tính hệ số, tỷ lệ - Phương pháp biểu mẫu. Việc vận dụng những phương pháp này đã được trình bày chi tiết trong phần “2.2.2 Phương pháp phân tích hiệu quả sử dụng vốn” ở chương 2. 3.2 Đánh giá tổng quan tình hình và nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn của công ty TNHH Hưng Long 3.2.1 Giới thiệu về công ty Quá trình hình thành và phát triển: Tên công ty: Công ty TNHH Hưng Long Địa chỉ : Thị trấn Phú Thái, Kinh Thành, Hải Dương. Vốn pháp định: 2.000.000.000 đồng (hai tỷ đồng) Công ty được thành lập từ năm 1996 và bắt đầu đi vào hoạt động từ tháng 10 năm 2007. Công ty sản xuất và kinh doanh tấm lợp Phibrô ximăng. Hiện nay, tổng số lao động của công ty là 122 người. Trong quá trình hoạt động công ty công ty đã nhận được nhiều bằng khen: Đã thực hiện tốt chính sách Bảo hiểm xã SV: Nguyễn Thị Đào Lớp: K42D1