Tài liệu Hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại xí nghiệp may xuất khẩu lạc trung

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Lêi më ®Çu ChuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng vµ thùc hiÖn h¹ch to¸n ®éc lËp, c¸c doanh nghiÖp tù chñ vÒ vèn, vËt t-, lao ®éng , vÒ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô th× mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp chÝnh lµ lîi nhuËn. §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gay g¾t hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp ph¶i n¾m b¾t ®-îc th«ng tin: th«ng tin vÒ thÞ tr-êng, vÒ chi phÝ s¶n xuÊt, tr¶ tr-íc s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. Trªn c¬ së kÕt hîp c¸c th«ng tin vÒ cung cÇu vµ gi¸ c¶ trªn thÞ tr-êng cã thÓ gióp cho doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®-îc gi¸ b¸n hîp lý, t×m ra c¬ cÊu s¶n phÈm tèi -u tËn dông ®-îc n¨ng lùc s¶n xuÊt hiÖn cã, võa mang l¹i lîi nhuËn cao. C«ng cô ®Ó thùc hiÖn tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu tèi -u nãi trªn ph¶i lµ kÕ to¸n vµ träng t©m lµ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. NhËn thøc ®-îc vai trß quan träng ®ã, tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n nãi chung vµ h¹ch to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng lu«n ®-îc doanh nghiÖp quan t©m thÝch ®¸ng. Mçi doanh nghiÖp cã ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh, quy tr×nh c«ng nghÖ , tr×nh ®é qu¶n lý kh¸c nhau dÉn ®Õn ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt , tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt còng kh¸c nhau. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®óng ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi, sÏ gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.Trong ®IÒu kiÖn hiÖn nay th× viÖc hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ rÊt cÇn thiÕt. Trªn c¬ së ph©n tÝch vÒ mÆt lý luËn kÕt hîp víi thùc tÕ ë XÝ nghiÖp may xuÊt khÈu L¹c Trung , t«i nghiªn cøu ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i xÝ nghiÖp may xuÊt khÈu L¹c Trung”. Trong chuyªn ®Ò nµy ngoµi phÇn më ®Çu vµ phÇn kÕt luËn, néi dung gåm ba phÇn chÝnh: 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ch-¬ngI: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Ch-¬ng II : Thùc tr¹ng vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm may mÆc gia c«ng ë XÝ nghiÖp may xuÊt khÈu L¹c Trung. Ch-¬ng III : Nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm gia c«ng hµng may mÆc ë xÝ nghiÖp may xuÊt khÈu L¹c Trung. 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 PhÇn I nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh I. tæng quan vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh 1. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt 1.1 Chi phÝ s¶n xuÊt: Doanh nghiÖp s¶n xuÊt lµ nh÷ng doanh nghiÖp trùc tiÕp s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi. Ngoµi ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm doanh nghiÖp cßn ph¶i tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kh¸c nh- thùc hiÖn mét sè lao vô, dÞch vô, ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh c¸c doanh nghiÖp th-êng xuyªn ph¶i bá ra c¸c kho¶n chi phÝ vÒ c¸c ®èi t-îng lao ®éng, t- liÖu lao ®éng, lao ®éng cña con ng-êi, c¸c chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. C¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp chi ra cã thÓ trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Do ®ã, ®Ó cã thÓ biÕt ®-îc sè chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra trong tõng kú ho¹t ®éng lµ bao nhiªu, nh»m tæng hîp phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý, mäi chi phÝ bá ra cuèi cïng ®Òu biÓu hiÖn b»ng th-íc ®o tiÒn tÖ vµ gäi lµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. T¹i c¸c doanh nghiÖp, chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt hãa mµ doanh nghiÖp ®· chi ra trong mét thêi k× ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ ®-îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn. 1.2 Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt: Cã nhiÒu lo¹i tiªu thøc kh¸c nhau ®Ó ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt, nã tuú thuéc vµo môc ®Ých yªu cÇu c«ng t¸c qu¶n lý tuy nhiªn vÒ mÆt h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt th-êng ®-îc tu©n theo ph-¬ng thøc sau: 1.2.1/ Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo néi dung tÝnh chÊt kinh tÕ cña s¶n phÈm 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §Ó phôc vô cho viÖc tËp hîp, qu¶n lý chi phÝ theo néi dung kinh tÕ ban ®Çu, ®ång nhÊt cña nã mµ kh«ng xÐt ®Õn c«ng dông cô thÓ, ®Þa ®iÓm ph¸t sinh, chi phÝ ®-îc ph©n theo yÕu tè. C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho viÖc x©y dùng vµ ph©n tÝch møc vèn l-u ®éng, còng nh- viÖc lËp, kiÓm tra vµ ph©n tÝch dù ®o¸n chi phÝ. Theo qui ®Þnh hiÖn hµnh ë ViÖt Nam, toµn bé chi phÝ ®-îc chia thµnh 7 yÕu tè sau:  YÕu tè nguyªn liÖu, vËt liÖu: bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô dông cô..... sö dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh.  YÕu tè nhiªn liÖu ®éng lùc sö dông vµo qóa tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong kú  YÕu tè tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l-¬ng: ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn l-¬ng vµ phô cÊp mang tÝnh chÊt l-¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn chøc.  YÕu tè BHXH, BHYT, KPC§ trÝch theo tû lÖ, qui ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l-¬ng vµ phô cÊp l-¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn chøc  YÕu tè khÊu hao TSC§: ph¶n ¸nh tæng sè khÊu hao TSC§ ph¶i trÝch trong kú cña tÊt c¶ TSC§ sö dông cho s¶n xuÊt- kinh doanh  YÕu tè dÞch vô mua ngoµi: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ dÞch vô mua ngoµi dïng vµo s¶n xuÊt-kinh doanh  YÕu tè chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn ch-a ph¶n ¸nh vµo c¸c yÕu tè trªn dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú 1.2.2/ Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo kho¶n môc c«ng dông cña chi phÝ C¨n cø vµo ý nghÜa cña chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh toµn bé, chi phÝ ®-îc ph©n theo kho¶n môc. C¸ch ph©n lo¹i nµy dùa vµo c«ng dông cña chi phÝ vµ møc ph©n bæ chi phÝ cho tõng ®èi t-îng. Theo qui ®Þnh hiÖn hµnh, gi¸ thµnh s¶n phÈm gåm c¸c kho¶n chi phÝ sau: 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368  Chi phÝ trùc tiÕp lµ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm bao gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµ nh©n c«ng trùc tiÕp  Chi phÝ gi¸n tiÕp( cßn gäi chi phÝ s¶n xuÊt chung) lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t-îng chÞu chi phÝ trong phôc vô qu¶n lý kinh doanh hoÆc thùc hiÖn c¸c lao vô dÞch vô ë c¸c ph©n x-ëng, tæ ®éi s¶n xuÊt. 1.2.3/Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi t-¬ng quan gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt víi khèi l-îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra  Chi phÝ bÊt biÕn: lµ chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng biÕn ®æi khi khèi l-îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra cã thay ®æi(khÊu hao m¸y mãc trung b×nh)  Chi phÝ kh¶ biÕn:lµ chi phÝ biÕn ®æi khi khèi l-îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra cã thay ®æi 2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm 2.1/ Gi¸ thµnh: Sù vËn ®éng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp bao gåm hai mÆt ®èi lËp nhau nh-ng cã liªn quan mËt thiÕt h÷u c¬ víi nhau. Mét mÆt lµ c¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra, mÆt kh¸c lµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt ®· thu ®-îc. Nh÷ng s¶n phÈm c«ng viÖc lao vô nhÊt ®Þnh ®· hoµn thµnh phôc vô cho nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi cÇn tÝnh gÝa thµnh GÝa thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña tÊt c¶ c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi l-îng, c«ng t¸c, s¶n phÈm lao vô ®· hoµn thµnh 2.2/Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm 2.2.1/ Ph©n theo thêi ®iÓm tÝnh vµ nguån sè liÖu ®· tÝnh gi¸ thµnh C¨n cø vµo thêi gian vµ c¬ së sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm chia lµm 3 lo¹i:  GÝa thµnh kÕ ho¹ch: viÖc tÝnh to¸n x¸c ®Þnh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch s¶n phÈm ®-îc tiÕn hµnh tr-íc khi tiÕn hµnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm do bé phËn kÕ to¸n thùc hiÖn. GÝa thµnh kÕ ho¹ch s¶n phÈm ®-îc tÝnh trªn c¬ 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 së chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch vµ ®-îc xem lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp, lµ c¬ së ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh, kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp  GÝa thµnh ®Þnh møc: còng nh- gi¸ thµnh kÕ ho¹ch viÖc tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc còng cã thÓ ®-îc thùc hiÖn tr-íc khi s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm dùa vµo c¸c ®Þnh møc chi phÝ dù to¸n hiÖn hµnh. GÝa thµnh ®Þnh møc ®-îc xem lµ th-íc ®o chÝnh x¸c ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ sö dông c¸c lo¹i tµi s¶n vËt ttiÒn vèn trong doanh nghiÖp ®Ó ®¸nh gi¸ c¸c gi¶i ph¸p mµ doanh nghiÖp ®· ¸p dông trong qóa tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh  GÝa thµnh thùc tÕ: kh¸c víi hai lo¹i trªn, gÝa thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô chØ x¸c ®Þnh khi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm ®· hoµn thµnh vµ dùa trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ®· ph¸t sinh tËp hîp ®-îc trong kú 2.2.2/ Ph©n theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ Theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ, chØ tiªu gi¸ thµnh ®-îc chia thµnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh tiªu thô  GÝa thµnh s¶n xuÊt: lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh th¶y nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn s¶n xuÊt vµ chÕ t¹o s¶n phÈm trong ph¹m vi ph©n x-ëng s¶n xuÊt GÝa thµnh tiªu thô: lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt tiªu thô s¶n phÈm. C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho nhµ qu¶n lÝ x¸c ®Þnh ®-îc kÕt qu¶ kinh doanh(l·i, lç) cña tõng lo¹i mÆt hµng, lo¹i dÞch vô mµ doanh nghiÖp kinh doanh II. Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt: 1. ý nghÜa cña c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Qua c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt cho biÕt trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp ®· chi ra nh÷ng kho¶n g× vµ chi bao nhiªu ®Ó lµm c¬ së cho tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo yÕu tè, lËp b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo yÕu tè. KiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n kÕ to¸n, lµm c¬ së cho viÖc thùc hiÖn cung øng vËt t-, kÕ ho¹ch quü tiÒn l-¬ng, tÝnh to¸n nhu cÇu vèn l-u ®éng cho kú sau, tÝnh to¸n thu nhËp quèc d©n trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh. 2. Vai trß cña kÕ to¸n ®èi víi viÖc qu¶n lÝ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Th«ng qua sè liÖu do bé phËn kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ t×nh gi¸ thµnh s¶n phÈm cung cÊp cho c¸c nhµ l·nh ®¹o vµ qu¶n lý doanh nghiÖp ®-îc biÕt chi phÝ vµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng lo¹i ho¹t ®éng, tõng lo¹i s¶n phÈm lao vô còng nh- toµn bé kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc dù to¸n chi phÝ, t×nh h×nh sö dông lao ®éng, vËt t-, tiÒn vèn cã hiÖu qu¶, tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ, t×nh h×nh thùc hiÖn gi¸ thµnh phÈm tõ ®ã ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu kÞp thêi nh»m h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ò ra c¸c quyÕt ®Þnh phï hîp cho sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh vµ yªu cÇu qu¶n trÞ doanh nghiÖp ViÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chØ cã thÓ dùa trªn gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh x¸c. TÝnh chÝnh x¸c cña gi¸ thµnh l¹i chÞu ¶nh h-ëng cña kÕt qu¶ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Do vËy, viÖc tæ chøc tèt c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó ®¶m b¶o x¸c ®Þnh ®óng néi dung, ph¹m vi chi phÝ cÊu thµnh trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. L-îng gi¸ trÞ c¸c yÕu tè chi phÝ ®· ®-îc chuyÓn dÞch vµo s¶n phÈm ®· hoµn thµnh cã ý nghÜa quan träng vµ lµ yªu cÇu cÊp b¸ch trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 3. Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh HiÖn nay cïng víi chÊt l-îng s¶n phÈm, gi¸ thµnh s¶n phÈm lu«n ®-îc coi lµ mèi quan t©m hµng ®Çu, phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh vµ n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ thu nhËp cña ng-êi lao ®éng. Do ®ã, viÖc tÝnh to¸n vµ h¹ch to¸n gi¸ thµnh chÝnh x¸c cã mét vÞ trÝ hÕt søc quan träng. Sù chÝnh x¸c nµy thÓ hiÖn ë tÊt c¶ c¸c b-íc tõ viÖc tæ chøc, ghi chÐp ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ trung thùc c¸c lo¹i chi phÝ tíi viÖc tÝnh to¸n c¸c chi phÝ ®ã b»ng tiÒn ®¶m b¶o ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ ®ã ®óng thêi kú vµ ®óng ®èi t-îng chÞu chi phÝ ViÖc tÝnh ®óng vµ ®ñ c¸c kho¶n chi phÝ sÏ gióp cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh ®-îc chÝnh x¸c. Muèn vËy, ph¶i x¸c ®Þnh ®óng ®èi t-îng gi¸ thµnh vµ sö dông ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh hîp lý. Nh÷ng yÕu tè nµo ch-a ®-a hoÆc ch-a ®-a ®ñ ph¶i ®-îc ®-a ®ñ vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm TÝnh to¸n chÝnh x¸c gi¸ thµnh lµ c¬ së cho viÖc x¸c ®Þnh c¬ cÊu s¶n phÈm vµ x¸c ®Þnh gi¸ b¸n s¶n phÈm vµ kiÓm tra t×nh h×nh ®Þnh møc tiªu hao, t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ to¸n néi bé lµ c¨n cø x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Tõ ®ã tr¸nh ®-îc t×nh tr¹ng lç l·i gi¶ nh- trong mét sè doanh nghiÖp hiÖn nay 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 PhÇn II thùc tr¹ng vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm may mÆc gia c«ng ë xÝ nghiÖp may xuÊt khÈu l¹c trung I. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ë xÝ nghiÖp may xuÊt khÈu L¹c Trung 1. §Æc ®iÓm chi phÝ s¶n xuÊt ë xÝ nghiÖp may xuÊt khÈu L¹c Trung Néi dung thùc tÕ vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt ë xÝ nghiÖp lµ hµng may mÆc trong ph¹m vi hîp ®ång gia c«ng cho kh¸ch hµng, nguyªn vËt liÖu do kh¸ch hµng ®-a tíi xÝ nghiÖp chØ lµm nhiÖm vô gia c«ng theo yªu cÇu sè l-îng chÊt l-îng cña ng-êi ®Æt gia c«ng. Nh- vËy,s¶n phÈm cuèi cïng cña xÝ nghiÖp trong tr-êng hîp nµy lµ gia c«ng s¶n phÈm may mÆc Do ®ã gi¸ thµnh s¶n phÈm phô thuéc vµo ph¹m vÞ ho¹t ®éng gia c«ng cña xÝ nghiÖp bao gåm c¸c kho¶n sau Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: nh- chi phÝ tiÒn ®iÖn n-íc ®iÖn tho¹i phôc vô trùc tiÕp cho s¶n xuÊt vµ c¸c chi phÝ thuª ngoµi kh¸c nh- chi phÝ vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu vÒ kho chi phÝ vËn chuyÓn b¸n thµnh phÈm ®i gia c«ng Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: nh- chi phÝ lµm viÖc víi chuyªn gia t¹i xÝ nghiÖp, chi phÝ tiÕp kh¸ch héi nghÞ 1.1 §èi t-îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ë xÝ nghiÖp may ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t-îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. Do tÝnh chÊt cña c¸c lo¹i hµng s¶n xuÊt trong xÝ nghiÖp lµ rÊt phøc t¹p, liªn tôc, lo¹i h×nh s¶n xuÊt hµng lo¹t lín chu kú s¶n xuÊt ng¾n ®Ó phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý phôc vô cho c«ng t¸c tÝnh gÝa thµnh ®Æc biÖt lµ do yªu cÇu cô thÓ cña xÝ nghiÖp nªn ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc x¸c ®Þnh lµ tõng ph©n x-ëng 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 2.Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt dÞch vô may mÆc gia c«ng ë xÝ nghiÖp may xuÊt khÈu L¹c Trung 2.1/ Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp : Do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp lµ gia c«ng hµng may mÆc xuÊt khÈu nªn toµn bé nguyªn vËt liÖu phô liÖu ®Òu do bªn ®Æt hµng cung cÊp cho xÝ nghiÖp theo ®Þnh møc nguyªn vËt liÖu hai bªn ®· tho¶ thuËn trªn hîp ®ång gia c«ng. XÝ nghiÖp chØ cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý chung vÒ mÆt hiÖn vËt. Tuy nhiªn ®Ó qu¶n lý vÒ mÆt hiÖn vËt nguyªn liÖu gia c«ng kÕ to¸n sö dông TK 002 “t¯i s°n nhËn gia c«ng”. Khi nhËn ®­îc nguyªn vËt liÖu do bªn giao gia c«ng chuyÓn ®Õn kÕ to¸n c¨n cø vµo phiÕu nhËp kho vµ hîp ®ång gia c«ng ghi nhËn gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu phô liÖu nhËn gia c«ng vµo bªn nî TK 002 Cô thÓ lµ Nî TK 002 gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu phô liÖu nhËn gia c«ng Nh- vËy trong chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp kh«ng bao gåm b¶n th©n nguyªn vËt liÖu mµ chØ bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ vÒ ®Çu m¸y phôc vô cho s¶n xuÊt vµ c¸c kho¶n phô tïng thay thÕ ph¸t sinh §Ó tËp hîp c²c kho°n chi phÝ trªn xÝ nghiÖp sö dông :TK 621 “Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp” TK 621.3 “Chi phÝ dÇu m²y” TK 621.4 “Chi phÝ phô tïng thay thÕ” Hµng quý c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho dÇu m¸y hay phô tïng thay thÕ cho tõng ph©n x-ëng. KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu tËp hîp lªn b¶ng kª 3 råi chuyÓn lªn cho bé phËn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. C¨n cø vµo b¶ng kª nµy bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh sÏ vaß sæ tæng hîp chi tiÕt TK 621 “ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp” cho tõng ph©n x­ëng . Tãm l¹i : qu¸ tr×nh h¹ch to¸n chi phÝ NVL trùc tiÕp ë xÝ nghiÖp ®-îc kÕ to¸n ghi sæ : Nî TK 621 : chi tiÕt theo tõng ph©n x-ëng Cã TK 152 : chi tiÕt theo tõng lo¹i vËt liÖu 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 2.2. Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Theo chÕ ®é kÕ to¸n míi hiÖn hµnh th× chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ph¶I ®­îc tËp hîp v¯o TK622 “ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp” nh­ng ë xÝ nghiÖp may xuÊt khÈu l³c trung ®Ó tËp hîp phÇn n¯y TK sö dông 627 “chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp” . §©y l¯ phÇn chi phÝ chiÕm tØ träng lín nhÊt trong tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô may mÆc gia c«ng . Do ®Æc thï cña lo¹i h×nh may mÆc gia c«ng, xÝ nghiÖp ®· thùc hiÖn chÕ ®é tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm. Tû lÖ phÇn tr¨m trªn doanh thu ®-îc phßng kÕ ho¹ch nghiªn cøu x©y dùng dùa trªn thùc tÕ s¶n xuÊt. Hµng th¸ng bé phËn kÕ to¸n tiÒn l-¬ng nhËn b¶ng thanh to¸n l-¬ng tõ c¸c ph©n x-ëng göi lªn, ®èi chiÕu víi sè liÖu cña bé phËn kÕ to¸n thµnh phÈm, c¨n cø vµo tû gi¸ h¹ch to¸n cña ®¬n vÞ sÏ tÝnh ®-îc tæng sè l-¬ng ph¶I trÝch cña toµn xÝ nghiÖp còng nh- cña tõng ph©n x-ëng theo c«ng thøc sau: Quü l-¬ng Tæng sè SP §¬n gÝa Tû lÖ % Cña ph©n x-ëng I = hoµn thµnh x gia c«ng x l-¬ng nhËp kho 1 ®v SP Tû gi¸ x h¹ch to¸n trong DT ngo¹i tÖ Toµn bé tiÒn l-¬ng trªn doanh thu mµ ph©n x-ëng nhËn ®-îc sÏ ®-îc chia theo quy chÕ l-¬ng do bé phËn lao ®éng tiªn l-¬ng quy ®Þnh. Tõ phiÕu kÕ to¸n , kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµo sæ chi tiÕt TK 627: Ghi vµo bªn nî TK 627.1 ®èi øng víi c¸c TK 334, TK 338.2, TK 338.3, TK 338.4, phÇn l-¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶. Tãm l¹i: Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ë xÝ nghiÖp may xuÊt khÈu L¹c Trung ®-îc kÕ to¸n tiÕn hµnh nh- sau: TrÝch l-¬ng vµ c¸c kho¶n BH Nî TK 627 – Cã TK 334 – Cã TK 338.2 – Cã TK 338.3 – 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Cã TK 338.4 – Trong ®ã chi tiÕt cho tõng ph©n x-ëng 2.3 Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ s¶n xuÊt chung ë XÝ nghiÖp may xuÊt khÈu L¹c Trung ®-îc x¸c ®Þnh lµ c¸c kho¶n chi phÝ söa ch÷a nhá TSC§, chi phÝ c«ng cô lao ®éng trùc tiÕp, chi phÝ khÊu hao c¬ b¶n TSC§ trùc tiÕp, chi phÝ ®IÖn n-íc, chi phÝ vËn chuyÓn bèc dì vµ c¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. §Ó tËp hîp chi phÝ s°n xuÊt chung, kÕ to²n sö dông TK 627 “chi phÝ s°n xuÊt chung” víi c²c ®iÒu kho°n sau: TK 6272 chi phÝ söa ch÷a nhá TSC§ TK 6273 chi phÝ c«ng cô lao ®éng trùc tiÕp TK 6274 chi phÝ khÊu hao TSC§ TK 6277 chi phÝ dÞch vô mua ngoµI TK 6278 chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. §èi víi c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh cã thÓ tËp hîp trùc tiÕp cho tõng ph©n x-ëng, kÕ to¸n ¸p dông ph-¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp nh®èi víi phÇn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Cßn ®èi víi nh÷ng kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n kh«ng thÓ tËp hîp trùc tiÕp ph©n x-ëng s¶n xuÊt (nh- cho chi phÝ khÊu hao TSC§ trùc tiÕp, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ b»ng tiÒn) th× kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ cho tõng ph©n x-ëng s¶n xuÊt theo møc tiªu thøc riªng Hµng quý kÕ to¸n c¨n cø vµo tû lÖ trÝch khÊu hao quy ®Þnh ®Ó tÝnh møc khÊu hao theo c«ng thøc sau: Møc khÊu hao TSC§ (quý) = Nguyªn gi¸ TSC§ x Tû lÖ khÊu hao (n¨m) 4 Sau khi tÝnh ®­îc khÊu hao ph°i trÝch trong quý, kÕ to²n TSC§ l©p “b°ng tÝnh v¯ ph©n bæ khÊu hao TSC§”v¯ phiÕu kÕ to²n göi cho bé phËn kÕ to²n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Tõ kÕt qu¶ ®ã bé phËn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµo sæ chi tiÕt TK 627 cho tõng ph©n x-ëng. Ghi vµo bªn nî TK 627.4 ®èi øng víi TK 214 phÇn chi phÝ khÊu bao TSC§. §èi víi c¸c kho¶n chi phÝ dÞch vô mua ngoµi nh-: chi phÝ vËn chuyÓn, bèc xÕp nguyªn liÖu vÒ nhËp kho, chi phÝ tiÕp kh¸ch, héi nghÞ... C¨n cø vµo NKCT sè 1 kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm tiÕn hµnh ph©n bæ cho tõng ph©n x-ëng theo doanh thu thùc tÕ cña tõng PX theo c«ng thøc sau: Chi phÝ SX chung CÇn pb cho PX = Tæng chi phÝ SX chung cÇn pb x Tæng doanh thu TT cña XN Doanh thu TT cña XN 2.4 Ph-¬ng ph¸p tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt: §Ó tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt tßan doanh nghiÖp kÕ to¸n sö dông TK 154 "Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang". TK nµy kh«ng ®-îc më chi tiÕt cho tõng ph©n x-ëng mµ ®-îc më chung cho toµn XÝ nghiÖp. Cuèi kú ... c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc h¹ch to¸n trªn c¸c sæ chi tiÕt TK 621 vµ TK 627. Sau ®ã kÕt chuyÓn sang TK 154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Bót to¸n nµy ®-îc bé phËn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh tæng s¶n phÈm thùc hiÖn trªn phiÕu kÕ to¸n. 2.5 C«ng t¸c ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë ë XÝ nghiÖp may L¹c Trung. Do XÝ nghiÖp thùc hiÖn chÕ ®é tr¶ l-¬ng theo doanh thu (khi cã s¶n phÈm nhËp kho míi tÝnh doanh thu chi l-¬ng) nªn ®· khuyÕn khÝch ®-îc c«ng nh©n nç lùc s¶n xuÊt nh»m t¹o ra sè s¶n phÈm hoµn thµnh ®· nhËp kho lín nhÊt. V× vËy s¶n phÈm lµm dë cuèi kú rÊt Ýt vµ do ®Æc thï cña ho¹t ®éng gia c«ng nªn chi phÝ nguyªn vËt liÖu chøa ®ùng trong s¶n phÈm lµm dë cuèi kú hÇu nh- kh«ng cã. Do ®ã XÝ nghiÖp ®· kh«ng tæ chøc c«ng t¸c ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë cuèi kú. 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 II. KÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë XÝ nghiÖp may XuÊt khÈu L¹c Trung. 1. §èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh vµ kú tÝnh gi¸ thµnh Sau mét chu kú s¶n xuÊt, s¶n phÈm cña XÝ nghiÖp ®-îc thõa nhËn theo tõng mÆt hµng (m· hµng). Trªn thùc tÕ tõng mÆt hµng l¹I bao gåm nh÷ng kÝch cì kh¸c nhau, song do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt gia c«ng kh«ng ph©n biÖt sù kh¸c nhau vÒ ®¬n gi¸ gia c«ng kÝch cì. Bëi vËy ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh ®-îc XÝ nghiÖp x¸c ®Þnh lµ tõng mÆt hµng (m· hµng) nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i. §ång thêi do ngµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm may mÆc nªn ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh l¸ c¸I, bé (¸o, quÇn). ViÖc x¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh ®-îc XÝ nghiÖp ®Æc biÖt quan t©m nghiªn cøu. §Ó gi¶m bít khèi l-îng c«ng viÖc tÝnh to¸n phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña XÝ nghiÖp, phï hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt hµng gia c«ng nªn kú tÝnh gi¸ thµnh ë ®©y ®-îc x¸c ®Þnh lµ hµng quý vµo thêi ®iÓm mçi quý. 2. Ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm gia c«ng may mÆc: XuÊt ph¸t tõ viÖc x¸c ®Þnh ®èi t-îng chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nh- trªn. Cuèi kú kÕ to¸n c¨n cø vµo kÕt qu¶ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp vµ tµi liÖu liªn quan ®Ó tÝnh ra tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ mét s¶n phÈm cña tõng mÆt hµng theo hÖ sè. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh theo s¶n phÈm ®-îc thùc hiÖn cho tõng kho¶n môc chi phÝ vµ ®-îc tiÕn hµnh xö lý trªn m¸y vi tÝnh nªn viÖc tÝnh to¸n kh¸ nhanh. B¶ng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ ®-îc in ra ngay sau khi ®-a ®Çy ®ñ c¸c d÷ liÖu cÇn thiÕt vµo m¸y nh-: Danh môc s¶n phÈm, tæng chi phÝ theo tõng s¶n phÈm, tæng chi phÝ theo tõng kho¶n môc chi phÝ. Cã thÓ m« t¶ qu¸ tr×nh tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nh- sau: -Cuèi kú c¨n cø v¯o “ B²o c²o kÕt qu° s°n phÈm to¯n xÝ nghiÖp” kÕ to²n tËp hîp toµn bé s¶n l-îng l-¬ng thùc theo m· hµng cña xÝ nghiÖp. Cã nghÜa lµ m· nµo xÝ nghiÖp s¶n xuÊt ë c¸c ph©n x-ëng kh¸c nhau th× ph¶I ®-îc céng s¶n 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 l-îng thùc tÕ nhËp kho trong kú cña thÈy c¸c ph©n x-ëng.Sau ®ã ®-a sè liÖu nµy cïng víi ®¬n gi¸ gia c«ng cho tõng mÆt hµng vµo m¸y. M¸y sÏ tù ®éng tÝnh ra s¶n l-îng quy ®æi cña tõng mÆt hµng theo c«ng thøc trªn: Sè l-îng s¶n phÈm quy ®æi cña tõng m· hµng = Sè l-îng s¶n phÈm x thùc hoµn thµnh §¬n gi¸ gia c«ng cña s¶n phÈm - Sè l-îng vÒ tæng chi phÝph¸t sinh trong quý theo tõng kho¶n môc. - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: chØ bao gåm chi phÝ vÒ dÇu m¸y vµ chi phÝ vÒ phô tïng thay thÕ. - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: bao gåm l-¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶I tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung: trong ®ã ch-a theo c¸c chi tiÕt cña chi phÝ nµy ®-îc kÕ to²n tËp hîp v¯o bªn nî TK 627 v¯ TK 621 ®­îc lËp th¯nh b°ng “TËp hîp chi phÝ s°n xuÊt cða to¯n XÝ nghiÖp” ræi ®­a v¯o m²y. M²y sÏ tù ®éng ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt cho tõng m· hµng theo ph-¬ng ph¸p hÖ sè. ë ®©y hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh ë mçi mÆt hµng ®-îc sö dông lµ ®¬n gia c«ng cho tõng mÆt hµng ®ã. Khi ®ã hÖ sè ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt cho mçi m· hµng ®-îc tÝnh theo c«ng thøc: HÖ sè ph©n bæ chi phÝ s¶n Sè l-îng quy ®æi spI = xuÊt cho s¶n phÈm Tæng s¶n phÈm quy ®æi cña toµn xÝ nghiÖp Do XÝ nghiÖp kh«ng tæ chøc c«ng t¸c ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm ®Õn cuèi kú nªn toµnbé chi phÝ ph¸t sinh trong kú ®-îc x¸c ®inh lµ tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt, sau khi nhËn ®-îc ®Çy ®ñ sã liÖu trªn m¸y sÏ cho ra kÕt qu¶ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña tõng m· hµng theo c«ng thøc sau: Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt spi = HÖ sè ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt spi 15 x Tæng chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Tæng ®¬n vÞ s¶n = phÈm i Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt spi S¶n l-îng spi hoµn thµnh thùc tÕ Cã thÓ minh ho¹ ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm may mÆc gia c«ng nh- sau: C¨n cø vµo b¸o c¸o kÕt qña s¶n xuÊt toµn XÝ nghiÖp cïng víi ®¬n gi² gia c«ng cða tõng m± h¯ng kÕ to²n lËp “B°ng tÝnh quy ®æi s¶n phÈm to¯n XÝ nghiÖp” §ång thêi c¨n cø vµo sæ chi tiÕt TK 621 vµ TK 627 ®Ó lËp "B¶ng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn XÝ nghiÖp". 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 PhÇn III Nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm gia c«ng may mÆc ë xÝ nghiÖp may L¹c Trung I. Nh÷ng -u ®iÓm vµ nh÷ng h¹n chÕ cÇn ph¶i tiÕp tôc hoµn thiÖn trong kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm gia c«ng hµng may mÆc ë XÝ nghiÖp. 1. NhËn xÐt vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh tæng s¶n phÈm XÝ nghiÖp may XuÊt khÈu L¹c Trung. 1.1. VÒ viÖc x¸c ®Þnh ®èi t-îng chi phÝ vµ ®èi t-îng tÝnh tæng s¶n phÈm. Trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt nhiÒu mÆt hµng cïng mét lóc, mçi mÆt hµng l¹i ®-a ra s¶n xuÊt ë nhiÒu ph©n x-ëng th× viÖc x¸c ®Þnh ®èi t-îng tËp hîp cho phÝ lµ tõng ph©n x-ëng sÏ lµm gi¶m kh¶ n¨ng qu¶n lý chi phÝ theo tõng ®èi t-îng tÝnh. MÆt kh¸c, ®èi víi mét sè kho¶n môc chi phÝ, ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng ph©n x-ëng dÉn ®Õn viÖc tÝnh gi¸ thµnh thiÕu chÝnh x¸c. VÝ dô, nh- trong kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung, c¸c chi phÝ vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu cña mçi ®¬n vÞ ®Æt hµng lµ kh¸c nhau ®-îc tËp hîp riªng cho tõng phÇn x-ëng s¶n xuÊt ®¬n ®Æt hµng ®ã, sau ®ã l¹i ®-îc tËp hîp chung cho toµn XÝ nghiÖp råi phÇn bæ cho sè s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú. VÒ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh ®-îc x¸c ®Þnh lµ tõng mÆt hµng (m· hµng) nh- hiÖn nay lµ hoµn toµn phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña XÝ nghiÖp. Nh-ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh vµo cuèi quý lµm t¨ng nh-îc ®iÓm s¶n xuÊt cña ®èi 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, lµm gi¶m tÝnh chÝnh x¸c cña viÖc h¹ch to¸n gi¸ thµnh mçi mÆt hµng. §iÒu ®ã lµm cho viÖc theo dâi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kh«ng ®-îc kÞp thêi, nhÊt lµ ®èi víi mÆt hµng s¶n xuÊt trong thêi gian ng¾n. 1.2. VÒ ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: §èi víi chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Do ®Æc thï ho¹t ®éng sn¶ xuÊt lµ gia c«ng, nguyen liÖu, phô liÖu ®Òu do kh¸ch hµng mang otÝ, XÝ nghiÖp chØ tiÕn hµnh s¶n xuÊt theo sè l-îng vµ chÊt l-îng, theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng. V× vËy, XÝ nghiÖp chØ cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý chóng vÒ mùt hiÖn vËt. §Ó thùc hiÖn c«ng t¸c nµy, XÝ nghiÖp ®· x©y dùng ®-îc hÖ thèng biÓu b¸o c¸o hîp lý gióp cho viÖc qu¶n lý sè l-îng nguyªn phô liÖu xuÊt dïng ë tõng ph©n x-ëng chÆt chÏ. Còng v× lÏ ®ã mµ kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ë XÝ nghiÖp chØ bao gåm chi phÝ vÒ ddÇu m¸y phô tïng thay thÕ dïng ë ph©n x-ëng. ViÖc h¹ch to¸n 2 kho¶n chi phÝ nµy vµo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ mét c¸ch øng dông linh ho¹t cña tËp thÓ c¸n bé kÕ to¸n cho phï hîp víi s¶n phÈm dichj vô gia c«ng. §èi víi kho¶n môc chi phÝ ph©n c«ng trùc tiÕp: ë XÝ nghiÖp May xuÊt khÈu l¹c Trung ®· kh«ng thùc hiÖn h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trªn TK 622 "chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp" nh- chÕ ®é quy ®Þnh mµ kho¶n chi phÝ nµy ®-îc kÕ to¸n tËp hîp trªn TK 6271 cïng víi chi phÝ nh©n c«ng qu¶n lý ph©n x-ëng. §iÒu nµy lµm cho kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp kh«ng ph¶n ¸n ®óng néi dung kinh tÕ cña nã. §èi víi kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung: ë XÝ nghiªp, khi cã nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh dï nã lµ lo¹i chi phÝ tËp hîp trùc tiÕp cho tõng ph©n x-ëng hay lµ lo¹i ph©n bæ gi¸n tiÕp theo tõng 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 tiªu thøc kh¸c nhau th× ®Õn cuèi quý ®Òu ®-îc céng dån l¹i trong ph¹m vi toµn XÝ nghiÖp ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §iÒu nµy dÉn ®Õn viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng ®-îc chÝnh x¸c, kh«ng ph¶n ¸nh ®óng ®-îc møc chi phÝ s¶n xuÊt chøa ®ùng trong s¶n phÈm. HiÖn nay, theo hµng quý, XÝ nghiÖp ®ang tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng ph©n x-ëng. §iÒu nµy t¹o ®iÌu kiÖn thuËn lîi cho viÖc x¸c ®Þnh c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung vµ qu¶n lý ®uùc t×nh h×nh tiÕt kiÖm hay l·ng phid ë mçi ph©n x-ëng. Tuy nhiªn, vÉn cßn nh÷ng kho¶n mô chi phÝ s¶n xuÊt chung ®-îc ph©n bæ cho nh÷ng ph©n x-ëng theo tiªu thøc kh«ng hîp lý. §Æc biÖt lµ kho¶n chi phÝ khÊu hao TSC§, nã lµm cho gi¸ thµnh s¶n phÈm tÝnh ra kh«ng chÝnh x¸c. 1.3 VÒ c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë XÝ nghiÖp. Mçi khi ký hîp ®ång vÒ s¶n xuÊt gia c«ng mét s¶n phÈm nµo ®ã ®èi víi kh¸ch hµng, XÝ nghiÖp ®Òu cïng víi bªn ®Æt hµng nghiªn cøu mÉu m·, s¶n xuÊt thö trªn c¬ së tÝnh to¸n, tho¶ thuËn dÞnh møc nguyªn phô liÖu vµ ®¬n gi¸ gia c«ng lµm tiªu chuÈn ph©n bæ chi phÝ cho tõng mÆt hµng mét c¸ch hîp lý. Tuy nhiªn, kú tÝnh gi¸ thµnh ë XÝ nghiÖp lµ hµng quý vµo thêi ®iÓm cuèi mçi quý ®· lµm gi¶m hiÖu qu¶ cña th«ng tin vÒ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Kú tÝnh gi¸ thµnh cÇn ®-îc x¸c ®Þnh l¹i ®Ó kÞp thêi kiÓm tra, gi¸m ®èc t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña XÝ nghiÖp. Nh×n chung c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña XÝ nghiÖp ®-îc tæ chøc tèt, tuy ch-a hoµn thiÖn. XÝ nghiÖp cÇn nghiªn cøu mét vµi yÕu tè nh»m tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 II. Mét sè ý kiÕn nh»m ®ãng gãp hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vu gia c«ng may mÆc hµng xuÊt khÈu ë XÝ nghiÖp May xuÊt khÈu L¹c Trung. Thø nhÊt: VÒ viÖc x¸c ®Þnh l¹i ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ. ViÖc s¶n xuÊt gia c«ng (s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng) lµ mét lo¹i s¶n phÈm nµo ®ã ë XÝ nghiÖp ®Òu dùa trªn c¬ së hîp ®ång ký kÕt víi kh¸ch hµng, trong mçi hîp ®ång ghi râ lo¹i hµng, sè l-îng, ®Þnh møc nguyªn vËt liÖu, thêi gian hoµn thµnh. §èi víi c¸c ®¬n ®Æt hµng cã khèi l-îng s¶n phÈm lín, cã thÓ giao cho nhiÒu ph©n x-ëng cïng s¶n xuÊt ®Ó kÞp thêi gian giao hµng cho kh¸ch, hoÆc ®èi víi ®¬n ®Æt hµng cã khèi l-îng Ýt, cã thÓ giao cho mét ph©n x-ëng s¶n xuÊt ®Ó thuËn lîi cho viÖc qu¶n lý. Víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu chÕ biÕn liªn tôc, XÝ nghiÖp ®· tæ chøc quy tr×nh c«ng nghÖ khÐp kÝn cho viÖc qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt, ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt nªn x¸c ®Þnh lµ tõng ®¬n ®Æt hµng th× ®iÒu nµy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh x¸c, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng s¶n phÈm (®¬n ®Æt hµng) chØ ®uîc s¶n xuÊt ë mét ph©n x-ëng. Thø hai: VÒ ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: §Ó phï hîp víi chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, XÝ nghiÖp nªn më TK 622 "chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp" ®Ó theo dâi kho¶n chi phÝ tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i trÝch theo l-îng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. ViÖc quy ®Þnh tû lÖ tiÒn l-¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt vµ c«ng nh©n qu¶n lý ph©n x-ëng lµ cã thÓ lµm ®-îc, XÝ nghiÖp chØ nªn tÝnh to¸n ®Ó ®¬n gi¶n vµ thuËn tiÖn cho viÖc tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, XÝ nghiÖp cã thÓ c¨n cø vµo s¶n l-îng thùc tÕ mµ mçi ph©n x-ëng ®¹t ®-îc ®Ó tÝnh tæng sè tiÒn l-¬ng cho mçi ph©n x-ëng 20