Tài liệu HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN NGUYÊN VẬT LIỆU TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN BA LAN – NAM ĐỊNH

Môc Lôc Ch¬ng I: MÊy vÊn ®Ò lý luËn vÒ nguyªn vËt liÖu vµ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh............................................................1 I. kh¸i niÖm vµ Vai trß cña nguyªn liÖu- vËt liÖu trong s¶n xuÊt kinh doanh:..........................................................................................................4 II. Yªu cÇu vÒ qu¶n lý nguyªn vËt liÖu........................................................5 III Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu:..................................................6 1.1. Ph©n läai nguyªn liÖu vËt liÖu:.........................................................6 1.2. §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu:................................................................8 1.3. §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ:.......................................8 2. KÕ to¸n chi tiÕt NVL:........................................................................10 2.1. Chøng tõ sö dông:..........................................................................10 2.2. Sæ kÕ to¸n chi tiÕt NVL:.................................................................11 4. KÕ to¸n tæng hîp NVL:.....................................................................12 4.1. KÕ to¸n tæng hîp NVL theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn:.....12 ch¬ng II: ®Æc ®iÓm t×nh h×nh chung cña c«ng ty cæ phÇn Ba lan............18 I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸p triÓn cña c«ng ty:....................................18 II. §Æc ®iÓm tæ chøc häat ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh t¹i c«ng ty cæ phÇn ba lan...............................................19 1. §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt – kinh doanh:......................19 2. VÒ c¬ cÊu lao ®éng cña c«ng ty:.......................................................19 3.C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ bé m¸y s¶n xuÊt cña c«ng ty cæ phÇn Ba Lan:..........................................................................................20 4. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty cæ phÇn Ba Lan ®¹t ®îc trong n¨m 2002- 2003:.............................................................21 5. C¸c h×nh thøc kÕ to¸n ë c«ng ty:.......................................................21 III. Thùc tr¹ng tæ chøc kÕ to¸n vËt liÖu ë c«ng ty cæ phÇn Ba lan:............23 1. C«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý chung vÒ nguyªn vËt liÖu..........................23 2. Thñ tôc nhËp, xu©t kho NVL:............................................................26 3. KÕ to¸n tæng hîp nhËp, xuÊt kho NVL t¹i c«ng ty cæ phÇn Ba Lan:.27 Ch¬ng III: Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty cæ phÇn Ba Lan – Nam §Þnh ......................33 Nh÷ng nhËn xÐt chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë c«ng ty cæ phÇn Ba Lan – Nam §Þnh........................................................................33 1. ¦u ®iÓm:...........................................................................................33 2. Nhîc ®iÓm:........................................................................................34 3. ý kiÕn ®Ò suÊt:...................................................................................36 Lêi më ®Çu NÒn kinh tÕ thÞ trêng ®· më ra mét m«i trêng th«ng tho¸ng cho c¸c doanh nghiÖp., vµ còng chÝnh c¬ chÕ thÞ trêng c¹nh tranh nµy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i ho¹t ®éng mét c¸ch cã hiÖu qu¶, kh«ng ngõng n©ng cao søc c¹nh tranh tªn thÞ trêng ®Ó tr¸nh r¬i vµo t×nh tr¹ng lµm ¨n thua lç. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu trªn c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i sö dông c¸c c«ng cô qu¶n lý kh¸c nhau. Trong doanh nghiÖp, h¹ch to¸n kÕ to¸n lµ mét c«ng cô qu¶n lý cã 0 vai trß ®Æc biÖt quan träng. Th«ng tin do kÕ to¸n cung cÊp lµ c¬ së ®Ó nhËn biÕt ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh sö dông c¸c lo¹i tµi s¶n, nguån vèn, lao ®éng vËt t, t×nh h×nh chi phÝ vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh . Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu lµ yÕu tè hÕt søc quan träng, lµ yÕu tè c¬ b¶n nhÊt cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Ó cÊu thµnh nªn s¶n phÈm. C¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu thêng chiÕm tû träng lín trong toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈn cña doanh nghiÖp. ViÖc cung cÊp nguyªn liÖu ®Çy ®ñ, nhÞp nhµng, ®ång bé vµ kÞ thêi th× s¶n xuÊt míi ®Òu ®Æn vµ ®¹t hiÖu qu¶ nÕu kh«ng s¶n xuÊt sÏ bÞ gi¸n ®o¹n, g©y tæn thÊt. Do vËy, h¹ch to¸n vËt liÖu mét c¸ch khoa häc vµ sö dông tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu sÏ gãp phÇn h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, lµm t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. Tõ thùc tiÔn trªn em ®· thÊy râ ®îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu. Trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty cæ phÇn Ba Lan ®îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c b¸c, c¸c anh chÞ trong phßng kÕ to¸n c«ng ty vµ ®Æc biªt lµ sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o PGS. Lª ThÕ Têng em ®· chän ®Ò tµi Tæ chøc kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty cæ phÇn Ba Lan ” lµm luËn v¨n tèt nghiÖp. Ngoµi lêi më ®Çu vµ kÕt luËn, néi dung luËn v¨n gåm ba ch¬ng: Ch¬ng I: Sù cÇn thiÕt nghiªn cøu c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liªu ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh Ch¬ng II: t×nh h×nh tæ chøc kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë c«ng ty cæ phÇn Ba Lan Ch¬ng III: Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty cæ phÇn Ba Lan 1 Bµi luËn v¨n ®îc hoµn thµnh víi sù lç lùc cña b¶n th©n vµ sù quan t©m gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o PGS. Lª ThÕ Têng cïng ban l·nh ®¹o c«ng ty còng nh c¸c c« chó trong phßng kÕ to¸n n¬i em thùc tËp. Do thêi gian t×m hiÓu thùc tÕ kh«ng nhiÒu vµ nh÷ng kiÕn thøc lý luËn, kh¶ n¨ng cßn h¹n chÕ nªn bµi luËn v¨n cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. KÝnh mong c¸c thÇy c« gi¸o cïng b¹n ®äc th«ng c¶m vµ gãp ý kiÕn cho bµi luËn v¨n cña em. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Sinh viªn NguyÔn ThÞ Minh Thu 2 Ch¬ng I: mÊy vÊn ®Ò lý luËn vÒ nguyªn vËt liÖu vµ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh I. kh¸i niÖm vµ Vai trß cña nguyªn liÖu- vËt liÖu trong s¶n xuÊt kinh doanh: Qu¸ tr×nh häat ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp gi÷a ba yÕu tè c¬ b¶n: søc lao ®éng, t liÖu lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong mäi doanh nghiÖp sÏ kh«ng tù tiÕn hµnh nÕu nh thiÕu ®i mét trong ba yÕu tè c¬ b¶n trªn. §èi tîng lao ®éng lµ tÊt c¶ c¸c vËt t mµ lao ®éng cã Ých cã thÓ t¸c ®éng vµo nh»m biÕn ®æi nã theo môc ®Ých cña m×nh, trong ®ã nguyªn liÖu chÝnh lµ c¬ së vËt chÊt cÊu thµnh nªn thùc thÓ s¶n phÈm. Nguyªn vËt liÖu chÝnh lµ ®èi tîng lao ®éng, nÕu kh«ng cã nã th× kh«ng thÓ s¶n xuÊt ra bÊt cø lo¹i s¶n phÈm nµo. Víi nh÷ng ®iÒu tr×nh bÇy ë trªn, chóng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng nguyªn vËt liÖu ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Vai trß ®îc thÓ hiÖn: - Lµ mét yÕu tè c¬ b¶n cña mäi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ chiÕm tû träng cao - Nguyªn vËt liÖu chÊt lîng tèt hay xÊu quyÕt ®Þnh chÊt lîng cña s¶n phÈm - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu cao hay thÊp quyÕt chi phÝ gi¸ thµnh Nguyªn liÖu cã c¸c ®Æc ®iÓm sau: - VÒ mÆt hiÖn vËt: vËt liÖu chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt vµ biÕn ®æi hoµn toµn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu. - VÒ mÆt gi¸ trÞ: nguyªn liÖu tiªu hao toµn bé mét lÇn vµ dÞch chuyÓn toµn bé gi¸ trÞ vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm. II. Yªu cÇu vÒ qu¶n lý nguyªn vËt liÖu Nguyªn liÖu- vËt liÖu thêng chiÕm tû träng lín trong chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, lµ thµnh phÇn quan träng trong vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp. 3 XuÊt ph¸t tõ vai trß, ®Æc ®iÓm cña nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, tõ ®iÒu kiÖn thùc tÕ kh¸ch quan cña m«i trêng xung quanh th× yªu cÇu qu¶n lý vÒ nguyªn vËt liÖu ®îc ®Æt ra nh sau: - Nguyªn vËt liÖu lµ tµi s¶n dù tr÷ s¶n xuÊt, thêng xuyªn biÕn ®éng, c¸c doanh nghiÖp thêng xuyªn ph¶i tiÕn hµnh mua nguyªn vËt liÖu ®Ó ®¸p øng kÞp thêi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm vµ c¸c nhu cÇu kh¸c trong doanh nghiÖp. Do ®ã ë kh©u thu mua ®ßi hái ph¶i qu¶n lý vÒ khèi lîng, chÊt lîng, quy c¸ch- chñng lo¹i, gi¸ mua vµ chi phÝ mua còng nh kÕ ho¹ch mua theo ®óng tiÕn ®é thêi gian phï hîp víi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, kinh doanh cña doanh nghiÖp, tr¸nh t×nh tr¹ng thÊt tho¸t l·ng phÝ, kh«ng ®óng víi quy c¸ch phÈm chÊt cña s¶n phÈm. Khi xuÊt nhËp kho ph¶i c©n ®o ®ong ®Õm cÈn thËn. - Ph¶i tæ chøc kho tµng, bÕn b·i, trang bÞ ®Çy ®ñ c¸c ph¬ng tiÖ c©n ®o , thùc hiÖn ®óng chÕ ®é b¶o qu¶n ®èi víi tõng lo¹i vËt liÖu, tr¸nh h háng mÊt m¸t hao hôt, ®¶m b¶o an toµn lµ mét trong nh÷ng yªu c©u qu¶n lý ®èi víi vËt liÖu. - Trong kh©u sö dông: ®ßi hái ph¶i sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc, dù to¸n chi phÝ nh»m h¹ thÊp møc tiªu hao nguyªn liÖu, vËt liÖu trong gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng thu nhËp, tÝch lòy cho doah nghiÖp, do vËy trong kh©u nµy cÇn tæ chøc tèt viÖc ghi chÐp, ph¶n ¶nh t×nh h×nh xuÊt dïng vµ sö dông nguyªn liÖu, vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. - ë kh©u dù tr÷, ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc liªn tôc, kh«ng bÞ ngõng trÖ, gi¸n ®o¹n do viÖc cung øng, mua kh«ng kÞp thêi ho¹c g©y t×nh tr¹ng ø ®äng vèn do dù tr÷ qu¸ nhiÒu, th× doanh nghiÖp cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®îc møc dù tr÷ tèi ®a vµ tèi thiÓu cho tõng lo¹i nguyªn liÖu, vËt liÖu. §ång thêi ph¶i t×m nguån cung cÊp thêng xuyªn cã chÊt lîng, gÇn ®Ó ®îc cung cÊp thêng xuyªn vµ gi¶m chi phÝ vËn chuyÓn. Tãm l¹i, ®Ó qu¶n lý nguyªn liÖu, vËt liÖu cã hiÖu qu¶ cao nhÊt th× c¸c doang nghiªp cÇn qu¶n lý chÆt chÏ kh©u thu mua tíi kh©u b¶o qu¶n, sö dông vµ dù tr÷. §©y còng lµ mét trong néi dung quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý tµi s¶n cña doanh nghiÖp. III Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu: 1.1. Ph©n läai nguyªn liÖu vËt liÖu: Nguyªn liÖu vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt gåm nhiÒu lo¹i cã néi dung vËt chÊt, môc ®Ých, c«ng dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh¸c nhau. §Ó thuËn tiÖn trong c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn liÖu, vËt liÖu mét c¸ch 4 chÆt chÏ vµ tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt tíi tõng lo¹i nguyªn liÖu, vËt liÖu phôc vô cho nhu cÇu qu¶n trÞ doanh nghiÖp cÇn ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i nguyªn liÖu, vËt liÖu. Ph©n lo¹i nguyªn liÖu, vËt liÖu lµ viÖc ph©n chia nguyªn liÖu vËt liÖu thµnh tõng nhãm, thø, lo¹i, nguyªn liÖu vËt liÖu kh¸c nhau, mçi nhãm, thø, lo¹i nguyªn liÖu vËt liÖu l¹i cã cïng néi dung kinh tÕ hoÆc cïng môc ®Ých sö dông. XÐt vÒ mÆt lý luËn, còng nh trªn thùc tÕ cã rÊt nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i nguyªn liÖu, vËt liÖu kh¸c nhau tïy theo tõng lo¹i h×nh s¶n xuÊt ë mçi doanh nghÖp. Song tõng c¸ch ph©n lo¹i ®Òu ®¸p øng Ýt nhiÒu môc ®Ých qu¶n lý, h¹ch to¸n nguyªn liÖu, vËt liÖu trong ®¬n vÞ m×nh NÕu c¨n cø vµo néi dung kinh tÕ vµ yªu cÇu kÕ to¸n qu¶n trÞ doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh nguyªn liÖu, vËt liÖu ®îc chia thµnh : - Nguyªn liÖu chÝnh(bao gåm c¶ b¸n thµnh phÈm mua ngoµi) ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, nguyªn liÖu lµ ®èi tîng chñ yÕu cÊu thµnh nªn thùc thÓ cña s¶n phÈm nh s¾t thÐp trong c¸c doanh nghiÖp chÕ t¹o m¸y, xi m¨ng vµ c¸t trong c¸c doanh nghiÖp x©y dùng, sîi trong c¸c doanh nghiÖp may...®èi víi nöa thµnh phÈm mua ngoµi, môc ®Ých tiÕp tôc s¶n xuÊt s¶n phÈm, thÝ dô sîi mua ngoµi trong c¸c doanh nghiÖp dÖt còng ®îc coi lµ nguyªn vËt liÖu. - VËt liÖu phô chØ cã t¸c dông phô trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ t¹o ra s¶n phÈm nh lµ t¨ng chÊt lîng s¶n phÈm hoÆc phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý, cho vÖc b¶o qu¶n , bao gãi s¶n phÈm... - Nhiªn liÖu trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt gåm c¸c lo¹i ë thÓ láng, khÝ, r¾n dïng ®Ó phôc vô cho c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, cho ph¬ng tiÖn vËn t¶i, m¸y mãc thiÕt bÞ nh x¨ng dÇu. - Phô tïng thay thÕ: bao gåm c¸c lo¹i phô tïng chi tiÕt dïng ®Ó thay thÕ söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ph¬ng tiÖn vËn t¶i... - VËt liÖu kh¸c: lµ c¸c lo¹i vËt liÖu lo¹i ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm: nh gç, s¾t thÐp vôn hoÆc phÕ liÖu thu nhÆt, thu håi trong qu¸ tr×nh thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh. C¨n cø môc ®Ých c«ng dông cña vËt liÖu còng nh néi dung quy ®Þnh ph¶n ¸nh chi phÝ vËt liÖu trªn c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n th× vËt lÖu cña doanh nghiÖp chia thµnh: + Nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp dïng cho s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm. 5 + Nguyªn vËt liÖu dïng cho c¸c nhu cÇu kh¸c phôc vô qu¶n lý ë c¸c ph©n xëng, tæ, ®éi, cho nhu cÇu b¸n hµng vµ qu¶n lý doanh nghiÖp. C¨n cø vµo nguån nhËp, vËt liÖu ®îc chia thµnh: + Nguyªn vËt liÖu nhËp do mua ngoµi + Nguyªn vËt liÖu tù gia c«ng chÕ biÕn + Nguyªn vËt liÖu nhËp do gãp vèn liªn doanh Tuy nhiªn, ®Ó ®¶m b¶o viÖc cung øng nguyªn vËt liÖu cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®¹t ®îc hiÖu qu¶ tèi u nhÊt, ph¶i thÊy ®îc mét c¸ch cô thÓ sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña tõng thø, lo¹i nguyªn vËt liÖu, th× doanh nhiÖp cÇn ph¶i ph©n chia nguyªn vËt liÖu mét c¸ch tû mØ, chi tiÕt h¬n n÷a theo tÝnh n¨ng lý hãa theo quy c¸ch, phÈm chÊt nguyªn vËt liÖu. §Ó thùc hiÖn ®îc ®iÒu ®ã ph¶i lËp sæ danh ®iÓm vËt liÖu. Sæ danh ®iÓm vËt liÖu lµ mét yÕu tè quan träng gióp cho viÖc h¹ch to¸n ®îc chÝnh x¸c, lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hµnh c¬ giíi hãa h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu. Tõ sæ danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu, khi ®· m· hãa ký hiÖu hãa c¸c tªn nguyªn vËt liÖu th× ®ã lµ c¬ së ®Ó thèng nhÊt tªn gäi vËt liÖu, tr¸nh sù nhÇm lÉn, ®ång thêi ®Ó thèng nhÊt ®¬n vÞ tÝnh, thèng nhÊt gi¸ h¹ch to¸n vµ phôc vô cho h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu. 1.2. §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu: §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu lµ x¸c ®Þnh chóng theo nh÷ng quy t¾c nhÊt ®Þnh. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, kÕ to¸n nhËp – xuÊt – tån kho nguyªn vËt liÖu ph¶i ph¶n ¸nh theo gi¸ trÞ thùc tÕ cã nghÜa lµ khi nhËp kho ph¶i tÝnh to¸n vµ ph¶n ¸nh theo gi¸ thùc tÕ. Khi xuÊt kho còng ph¶i x¸c ®Þnh theo gi¸ thùc tÕ xuÊt kho theo ®óng ph¬ng ph¸p quy ®Þnh. Song trªn thùc tÕ do sù biÕn ®éng thêng xuyªn cña mét sè lo¹i nguyªn vËt liÖu mµ nhiÒu donh nghiÖp ®· sö dông: gi¸ h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n t×nh h×nh nh©p, xuÊt nguyªn vËt liÖu.Víi u ®iÓm cña lo¹i gi¸ nµy lµ ®¬n gi¶n vµ gi¶m bít sù ghi chÐp tÝnh to¸n hµng ngµy. 1.3. §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ: Gi¸ thùc tÕ NVL nhËp kho: Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, tïy theo tõng nguån nhËp mµ trÞ gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu ®îc x¸c ®Þnh nh sau: - Gi¸ trÞ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu nhËp kho do mua ngoµi : 6 + §èi víi c¬ së kinh doanh thuéc ®èi tîng nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ th× gi¸ trÞ vËt t mua vµo lµ gi¸ mua kh«ng thuÕ ghi trªn hãa ®¬n vµ c¸c chi phÝ mua thùc tÕ. + §èi víi c¬ së kinh doanh thuéc ®èi tîng nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p rùc tiÕp vµ c¬ së kinh doanh thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT th× vËt t mua vµo lµ tæng gi¸ thanh to¸n (gåm GTGT ®Çu vµo) - §èi víi nguyªn vËt liÖu do doanh nghiÖp tù gia c«ng chÕ biÕn: gåm gi¸ tri thùc tÕ vËt liÖu xuÊt chÕ biÕn cïng c¸c chi phÝ liªn quan kh¸c (tiÒn thuª gia c«ng chÕ biÕn, chi phÝ vËn chuyÓn bèc dì). - Gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu nhËn gãp vèn liªn doanh: lµ gi¸ do héi ®ång liªn doanh thèng nhÊt quy ®Þnh. - Gi¸ thùc tÕ phÕ liªu thu håi: lµ gi¸ íc tÝnh cã thÓ sö dông ®îc hay gi¸ trÞ thu håi tèi thiÓu. - Víi NVL ®îc biÕu tÆng: th× gi¸ thùc tÕ NVL lµ gi¸ tÝnh theo gi¸ thÞ trêng t¬ng ®¬ng. Gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt kho: - Nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ®îc thu mua nhËp kho thêng xuyªn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, do vËy gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn, ®ît nhËp kho kh«ng hoµn toµn gièng nhau. §Ó t×nh gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt kho cã thÓ ¸p dông theo c¸c ph¬ng ph¸p sau: + TÝnh theo gi¸ thùc tÕ tån ®Çu kú. + TÝnh theo gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn. + TÝnh theo gi¸ thùc tÕ nhËp tríc, xuÊt tríc. + TÝnh theo gi¸ thùc tÕ nhËp sau, xuÊt tríc. + TÝnh theo gi¸ thùc tÕ ®Ých danh. §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu theo gi¸ h¹ch to¸n: §Ó ®¬n gi¶n thuËn tiÖn trong viÖc h¹ch to¸n NVL, cã thÓ sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n hµng ngµy t×nh h×nhnhËp, xuÊt kho. Gi¸ h¹ch to¸n cã thÓ lµ gi¸ kÕ ho¹ch, gi¸ thùc tÕ cuèi kú tríc. H»ng ngµy sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu vµ ghi trªn c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt kho. Cuèi kú kÕ to¸n ph¶i ®iÒu chØnh l¹i theo gi¸ thùc tÕ ®Ó ghi sæ kÕ to¸n tæng hîp. Gi¸ thùc tÕ VL Gi¸ h¹ch to¸n cña HÖ sè gi¸ xuÊt kho = NVL xuÊt kho * NVL 7 2. KÕ to¸n chi tiÕt NVL: XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu qu¶n lý NVL trong doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc hÖ thèng chøng tõ, më c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt vµ lùa chän, vËn dông ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt NVL mét c¸ch phï hîp nhÊt. Cô thÓ viÖc tiÕn hµnh kÕ to¸n chi tiÕt NVL ®îc tiÕn hµnh nh sau: 2.1. Chøng tõ sö dông: Theo chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n quy ®Þnh, ban hµnh theo quyÕt ®Þnh QB 1141/TC/Q§/C§KT ngµy 1/11/1995 cña Bé trëng Bé tµi chÝnh, c¸c chøng tõ kÕ to¸n vÒ NVL gåm: - PhiÕu nhËo kho (mÉu 01-VT) - PhÕu xuÊt kho (mÉu 02- VT) - PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé(mÉu 03-VT) - Biªn b¶n kiÓm kª vËt t, s¶n phÈm, hµng hãa (mÉu 08-VT) - Hãa ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho (mÉu 02-BH) - Hãa ®¬n cíc phÝ vËn chuyÓn(mÉu 03-BH) Ngoµi nh÷ng chøng tõ b¾t buéc sö dông thèng nhÊt theo quy ®Þnh cña nhµ níc, c¸c doanh nghiÖp cã thÕ sö dông thªm c¸c chøng tõ kÕ to¸n híng dÉn theo quy ®Þnh tïy thuéc vµo ®Æc ®iÓm, t×nh h×nh cô thÓ cña tõng doanh nghiÖp thuéc c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng, thµnh phÇn kinh tÕ, h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau. §èi víi c¸c chøng tõ kÕ to¸n b¾t buéc ph¶i lËp kÞp thêi, ®Çy ®ñ theo ®óng quy ®Þnh vÒ mÉu biÓu, néi dung, ph¬ng ph¸p lËp vµ ph¶i ®îc tæ chøc lu©n chuyÓn theo tr×nh tù vµ thêi gian hîp lý do kÕ to¸n trëng quy ®Þnh phôc vô cho viÖc ph¶n ¸nh, ghi chÐp vµ tæng hîp sè liÖu kÞp thêi cña c¸c bé phËn, c¸ nh©n cã liªn quan. 2.2. Sæ kÕ to¸n chi tiÕt NVL: - Tïy thuéc vµo ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt ¸p dông trong doanh nghiÖp mµ sö dông c¸c sæ(thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt sau: + Sæ(thÎ) kho + Sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt NVL + Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn + Sæ sè d - Sæ(thÎ) kho(mÉu sè 06 -VT) ®î sö dông ®Ó theo dâi sè lîng nhËp xuÊt- tån kho cña tõng thø NVL theo tõng kho. thÎ kho do phßng kÕ to¸n lËp vµ ghi c¸c chØ tiªu: tªn, nh·n hiÖu, quy c¸ch ®¬n vÞ tÝnh, m· sè NVL vÒ mÆt 8 gi¸ trÞ vµ c¶ sè lîng vµ gi¸ trÞ tïy thuéc vµo ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt ¸p dông trong doanh nghiÖp. - Ngoµi c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt nªu trªn, cßn cã thÓ më c¸c b¶ng kª nhËp, b¶ng kª xuÊt, b¶ng kª lòy kÕ tæng hîp nhËp – xuÊt – tån kho NVL, phôc vô cho viÖc ghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt ®îc ®¬n gi¶n, nhanh chãng, kÞp thêi. 2.3. C¸c ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt NVL: HiÖn nay trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n doanh nghiÖp cã thÓ thùc hiÖn theo c¸c ph¬ng ph¸p sau: - Ph¬ng ph¸p thÎ kho song song. - Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. - Ph¬ng ph¸p sè d. 2.3.1.Ph¬ng ph¸p thÎ song song: (Xem phô lôc 1) 2.3.2. Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn: (Xem phô lôc 1) 2.3.3. Ph¬ng ph¸p sæ sè d: (xem phô lôc2) 4. KÕ to¸n tæng hîp NVL: NVL lµ tµi s¶n lu ®éng, thuéc nhãm hµng tån kho cña doanh nghiÖp. Theo chÕ ®é kÕ to¸n quy ®Þnh hiÖn hµnh(theo Q§/1141/TC/Q§/C§KT ngµy1/11/1995), trong mét doanh nghiÖp chØ ®îc ¸p dông mét trong hai ph¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho: - Ph¬ng ph¸o kª khai thêng xuyªn - Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú 4.1. KÕ to¸n tæng hîp NVL theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn: - Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn hµng tån kho lµ ph¬ng ph¸p ghi chÐp, ph¶n ¸nh thêng xuyªn, liªn tôc mét c¸ch hÖ thèng vÒ t×nh h×nh nhËp, xuÊt vµ tån kho c¸c lo¹i NVL, thµnh phÇn hµng hãa trªn c¸c tµi kho¶n vµ sæ kÕ to¸n tæng h¬p trªn c¬ së c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt. Nh vËy, viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ NVL xuÊt kho theo ph¬ng ph¸p nµy ®îc c¨n cø trùc tiÕp vµo c¸c chøng tõ xuÊt kho sau khi ®· tËp hîp, ph©n lo¹i theo c¸c ®èi tîng sö dông ®Ó ghi vµo c¸c tµi kho¶n vµ sæ kÕ to¸n. * Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông: §Ó tiÕn hµnh c«ng t¸c kÕ to¸n tæng hîp NVL, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau: - Tµi kho¶n 152:”nguyªn vËt liÖu” tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng gi¶m c¸c lo¹i NVL theo gi¸ thùc tÕ. 9 + Tµi kho¶n 152 cã kÕt cÊu nh sau: . Bªn nî: ph¶n ¶nh c¸ nghiÖp vô ph¸t sinh t¨ng NVL trong kú. . Bªn cã: ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh lµm gi¶m NVL trong kú do xuÊt ra sö dông. . D nî: gi¸ thùc tÕ cña NVL tån kho Tµi kho¶n 152 cã thÓ më thµnh c¸c tµi kho¶n cÊp hai tïy theo yªu cÇu qu¶n lý. VD: Theo tiªu thøc ph©n lo¹i theo néi dung kinh tÕ vµ yªu cÇu kÕ to¸n qu¶n trÞ doang nghiÖp th× tµi kho¶n 152 gåm n¨m tµi kho¶n cÊp hai nh sau: TK1521: Nguyªn liÖu chÝnh TK1522: VËt liÖu phô TK1523: Nhiªn liÖu TK1524: Phô tïng thay thÕ TK1525: ThiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n TK1528: VËt liÖu kh¸c Tõ nh÷ng tµi kho¶n cÊp hai nµy chóng ta cßn cã thÓ më c¸c tµi kho¶n cÊp ba, bèn kh¸c tïy thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý tµi s¶n cña doanh nghiÖp - TK151”hµng mua ®ang ®i ®êng” Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c lo¹i vËt t, hµng hãa mµ doanh nghiÖp ®· mua hoÆc ®· chÊp nhËn thanh to¸n víi ngêi b¸n, nhng cha vÒ nhËp kho doanh nghiÖp hoÆc ®ang trªn ®êng vÒ nhËp kho. - TK331:”Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n ” Tµi kho¶n 331 dïng ®Ó ph¶n ¸nh mèi quan hÖ thanh to¸n gi÷a doanh nghiÖp vµ ngêi b¸n, ngêi nhËn thÇu vÒ c¸c kho¶n vËt t, hµng hãa, lao vô, dÞch vô theo hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt. + TK 331 cã sè d lìng tÝnh do vËy khi lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n qui ®Þnh sÏ c¨n cø vµo c¸c chi tiÕt sè d nî tæng hîp l¹i ®Ó ghi vµo chØ tiªu “tr¶ tríc cho ngêi b¸n – m· sè 132” vµ tæng hîp c¸c chi tiÕt cã sè d ®Ó ghi vµo chØ tiªu”ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n- m· sè 331” kh«ng ®îc bï trõ. - TK133”thuÕgi¸ trÞ gia t¨ng ®îc khÊu trõ” §©y lµ TK ®îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh phÇn thuÕ GTGT sÏ ®îc khÊu trõ hoÆc ®· ®îc khÊu trõ do mua NVL. Tµi kho¶n nµy cã hai tµi kho¶n cÊp hai: + TK1331: Ph¶n ¸nh thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ cña hµng hãa dÞch vô + TK1332: Ph¶n ¸nh thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ cña TSC§. 10 Ngßai c¸c tµi kho¶n chÝnh trªn, kÕ to¸n tæng hîp t¨ng, gi¶m NVL cßn sö dông c¸c tµi kho¶n kh¸c liªn quan nh: TK111, TK112, TK141, TK128, TK222,TK411... * Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô chñ yÕu: KÕ tãan tæng hîp NVL theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn ®îc biÓu diÔn kh¸i qu¸t b»ng s¬ ®å h¹ch to¸n sau: (xem phô lôc 3) Nh vËy trªn s¬ ®å 1(phô lôc 3), chóng ta cã thÓ tiÕn hµnh h¹ch to¸n tæng hîp NVL víi c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh h»ng ngµy. ë phÇn nµy, cÇn chó ý mét sè trêng hîp ®Æc biÖt sau: - NVL t¨ng do mua ngoµi: Trêng hîp NVL vÒ trong th¸ng nhËp kho vµ ®· cã hãa ®¬n. + Víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ: KÕ to¸n ghi : Nî TK152(gi¸ mua cha thuÕ + chi phÝ thu mua) Nî TK133(ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ) Cã TK liªn quan: tæng sè tiªn ph¶i thanh to¸n. + Víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp: Nî TK152:(gi¸ thanh to¸n + chi phÝ thu mua) Cã TK liªn quan:(tæng sè tiÒn cÇn thanh to¸n) - Trêng hîp NVL nhËp kho vÒ trong th¸ng nhng cha cã hãa ®¬n thanh to¸n kÕ to¸n ghi sæ theo gi¸ t¹m tÝnh + Víi doanh nghiÖp tÝnh TGTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ: Nî TK152: gi¸ t¹m tÝnh mua cha cã thuÕ Nî TK133: thÕ GTGT ®îc khÊu trõ t¹m tÝnh Cã TK liªn quan: tæng gi¸ thanh to¸n t¹m tÝnh ph¶i tr¶ + Víi doanh nghiÖp tÝnh TGTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp Nî TK152 tæng gi¸ thanh to¸n (gåm c¶ thuÕ GTGT) Cã TK liªn quan t¹m tÝnh + Khi cã hãa ®¬n vÒ cã sù chªnh lÖch gi÷a gi¸ hãa ®¬n vµ gi¸ t¹m tÝnh: . Trßng hîp gi¸ hãa ®¬n > gi¸ t¹m tÝnh tiÕn hµnh ghi bæ sung Nî TK152 ghi theo chªnh lÖch gi÷a hãa ®¬n Nî TK133 vµ gi¸ t¹m tÝnh Cã TK liªn quan . Trêng hîp gi¸ hãa ®¬n < gi¸ t¹m tÝnh kÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh ghi ®á bót to¸n. Nî TK152 ghi theo chªnh lÖch gi÷a hãa ®¬n Nî TK133 vµ gi¸ t¹m tÝnh 11 Cã TK liªn quan - Trêng hîp NVL cha nhËp kho(tÝnh ®Õn thêi ®iÓm cuèi th¸ng) mµ ®· cã hãa ®¬n kÕ to¸n ghi: Nî TK 151: tæng sè tiÒ thanh to¸n ghi trªn hãa ®¬n Cã TK liªn quan (gåm c¶ TGTGT) - Kho¶n triÕt khÊu, gi¶m gi¸ vËt t doanh ghiÖp ®îc hëng, doanh nghiÖp ghi gi¶m sè tiÒn ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n. + TÝnh thuÕ theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ: Nî TK 331: phÇn triÕt khÊu gi¶m gi¸ doanh nghiÖp hëng Cã TK152: phÇn triÕt khÊu gi¶m gi¸ cha cã thuÕ Cã TK133: phÇn thuÕ ®· ®îc khÊu trõ øng víi phÇn khÊu trõ ®îc gi¶m gi¸ + TÝnh thuÕ theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp: Nî TK331 Cã TK152 - Trêng hîp nhËp kho NVL theo ph¬ng thøc ®æi hµng: + Khi xuÊt hµng ph¶n ¸nh doanh thu : Nî TK131: tæng gi¸ thanh to¸n kÓ c¶ thuÕ Cã TK3331: phÇn thuÕ GTGT ph¶i nép cho nhµ níc Cã TK511: doanh thu cha thuÕ + Khi nhËp NVL: Nî TK152(gi¸ cha thuÕ) Nî TK133(thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ) Cã TK131(tæng gi¸ thanh to¸n) Khi dïng tiÒn mÆt hoÆc tiÒn göi ng©n hµng thanh to¸n tiÒn thÕ GTGT ph¶i nép cho nhµ níc, kÕ to¸n ghi: Nî TK3331 tiÒn thuÕ GTGT ph¶i nép Cã TK111,112 4.2. kÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: - Kh¸i niÖm, tµi kho¶n sö dông : Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ ph¬ng ph¸p kh«ng theo dâi thêng xuyªn, liªn tôc t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån hµng hãa trªn c¸c tµi kho¶n hµng tån kho mµ chØ theo dâi ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hµng tån ®Çu kú vµ cuèi kú c¨n cø vµo sè liÖu kiÓm kª ®Þnh kú hµng tån kho. ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng trªn tµi kho¶n kÕ to¸n tæng hîp kh«ng c¨n cø vµo chøng tõ xuÊt kho mµ 12 c¨n cø vµo gi¸ trÞ thùc tÕ NVL tån ®Çu kú, nhËp trong kú vµ kÕt qu¶ kiÓm kª cuèi kú ®Ó tÝnh. ChÝnh v× vËy, trªn tµi kho¶n tæng hîp kh«ng thÓ hiÖn râ gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng cho tõng ®èi tîng, kh«ng biÕt ®îc sè mÊt, h háng (nÕu cã). Kh¸c víi ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn, ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú kh«ng sö dông tµi kho¶n 152 ®Ó theo dâi t×nh h×nh nhËp, xuÊt trong kú mµ chØ dïng ®Ó kÕt chuyÓn gi¸ trÞ thùc tÕ NVL ®Çu kú vµ cuèi kú vµo TK611mua hµng. TK611cã tµi kho¶n cÊp 2 TK6111: mua nguyªn vËt liÖu TK6112: mua hµng hãa Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thùc tÕ cña sè vËt t, hµng hãa mua vµo vµ xuÊt dïng trong kú. - Ph¬ng ph¸p c¸c nghiÖp vô chñ yÕu: Víi c¸c doanh nghiÖp ¸p dông kiÓm kª hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú th× tr×nh tù kÕ to¸n nguyªn liÖu, vËt liÖu ®îc kh¸i qu¸t b»ng s¬ ®å 2 (xem phô lôc 4) 13 ch¬ng II: ®Æc ®iÓm t×nh h×nh chung cña c«ng ty cæ phÇn Ba lan I. qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸p triÓn cña c«ng ty: C«ng ty cæ phÇn Ba Lan ®îc thµnh lËp trªn c¬ së cæ phÇn hãa XÝ nghiÖp chÕ biÕn vµ kinh doanh l¬ng thùc – thùc phÈm Nam Hµ theo quyÕt ®Þnh sè: 15/1998/Q§ - BNN- TCCB3 18/01/1999 cña Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. Thµnh lËp tõ n¨m 1976, xÝ nghiÖp chÕ biÕn vµ kinh doanh l¬ng thùc, thùc phÈm Nam Hµ tríc ®©y lµ xÝ nghiÖp chÕ biÕn mú Nam §Þnh thuéc Së l¬ng thùc Hµ Nam Ninh. N¨m 1987 xÝ nghiÖp ®îc bµn giao tõ së l¬ng thùc Hµ Nam Ninh vÒ Tæng c«ng ty l¬ng thùc miÒn B¾c qu¶n lý. NhiÖm vô chÝnh cña xÝ nghiÖp lµ: - ChÕ biÕn l¬ng thùc, thùc phÈm - B¸n bu«n, b¸n lÎ c¸c mÆt hµng l¬ng thùc, thùc phÈm. - Dù tr÷ lu th«ng l¬ng thùc gãp phÇn b×nh æn gi¸ c¶ thÞ trêng vµ tham gia xuÊt khÈu l¬ng thùc. N¨m 1993 xÝ nghiÖp chÕ biÕn vµ kinh doanh l¬ng thùc, thùc phÈm Nam Hµ thµnh lËp l¹i theo nghÞ ®Þnh sè: 388 CP vµ ®æi tªn thµnh “c«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh l¬ng thùc, thùc phÈm Nam Hµ” c«ng ty lµ ®¬n vÞ thµnh viªn cña Tæng c«ng ty l¬ng thùc miÒn B¾c. Thêi ®iÓm nµy C«ng ty ®· ®Çu t më réng d©y chuyÒn s¶n xuÊt bia ®a c«ng suÊt tõ 500.000 lÝt/n¨m lªn 3.000.000 lÝt/n¨m råi lªn 5.000.000 lÝt/n¨m b»ng nguån vèn tù cã cña m×nh. N¨m 1996 do yªu cÇu cñng cè l¹i Tæng c«ng ty l¬ng thùc miÒn B¾c, s¾p xÕp l¹i c¸c ®Çu mèi, c«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh l¬ng thùc, thùc phÈm Nam Hµ ®ù¬c s¸t nhËp víi C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh l¬ng thùc S«ng Hång Hµ Néi vµ trë thµnh xÝ nghiÖp chÕ biÕn kinh doanh l¬ng thùc, thùc phÈm Nam Hµ trùc thuéc C«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh l¬ng thùc S«ng Hång, lµ ®èi tîng h¹ch to¸n ®éc lËp. Thùc hiÖn chñ tr¬ng cæ phÇn hãa cña nhµ níc vµ ®îc sù hëng øng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn toµn xÝ nghiÖp. ngµy 01/01/1999 C«ng ty cæ phÇn Ba Lan chÝnh thøc ®îc thµnh lËp vµ ®i vµo ho¹t ®éng. 14 II. ®Æc ®iÓm tæ chøc häat ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh t¹i c«ng ty cæ phÇn ba lan 1. §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt – kinh doanh: Quy m« s¶n xuÊt cña c«ng ty cæ phÇn Ba Lan kh«ng lín, quy tr×nh s¶n xuÊt ho¹t ®«ng ba ca liªn tôc. HiÖn nay c«ng ty ®ang s¶n xuÊt hai lo¹i s¶n phÈm chÝnh lµ: bia vµ b¸nh mú. C«ng ty chØ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm bia vµ s¶n phÈm b¸nh mú. §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt bia ë c«ng ty (xem phô lôc 5) 2. vÒ c¬ cÊu lao ®éng cña c«ng ty: - Tæng sè cæ ®«ng(CNV) :114ngêi Trong ®ã : + Nam: 59 ngêi – chiÕm 51,75% + N÷: 55ngêi – chiÕm 48,25% - C«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt 101 ngêi – chiÕm 88,6% - C¸n bé qu¶n lý 13 ngêi – chiÕm 11,4% Trong ®ã : + C¸n bé qu¶n lý c«ng ty 7 ngêi chiÕm 53,84% + C¸n bé qu¶n lý ph©n xëng 6 ngêi chiÕm 46,16% - C¸n bé chuyªn m«n nghiÖp vô gióp viÖc 8 ngêi 3.C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ bé m¸y s¶n xuÊt cña c«ng ty cæ phÇn Ba Lan: (xem biÓu 01) 3.1.Chøc n¨ng, nhiÖm vô c¸c phßng ban, ph©n xëng. - §¹i héi cæ ®«ng: lµ tæ chøc cao nhÊt trong c«ng ty, bÇu ra héi ®ång qu¶n trÞ vµ ban kiÓm so¸t - Héi ®ång qu¶n trÞ: lµ n¬i ®Ò ra ®êng lèi vµ ®Þnh híng ph¸t triÓn kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®ång thêi kiÓm tra gi¸m s¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng SXKD do gi¸m ®èc ®iÒu hµnh. - Ban kiÓm so¸t: KiÓm tra gi¸m s¸t mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty. -Ban gi¸m ®èc: ®iÒu hµnh SXKD cña doanh nghiÖp. - Phßng kü thuËt – nghiÖp vô:X©y dùng c¸c kÕ ho¹ch ng¾n h¹n, dµi h¹n vµ c¸c kÕ ho¹ch s¶n xuÊt. Qu¶n lý vÒ mÆt kü thuËt, c«ng nghÖ, qu¶n lý thiÕt bÞ vµ lËp kÕ ho¹ch söa ch÷a b¶o dìng m¸y mãc, thiÕt bÞ. cung cÊp vËt 15 t thiÕt yÕu phôc vô cho nhu cÇu s¶n xuÊt. Tæ chøc giíi thiÖu, tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o, tiªu thô s¶n phÈm. X©y dùng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh hµng n¨m. - Phßng tæ chøc hµnh chÝnh :Qu¶n lý nh©n sù, bè trÝ lùc lîng lao ®éng phï hîp víi quy tr×nh s¶n xuÊt, tuyÓn dông, ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé. Gi¶i quyÕt chÕ ®é chÝnh s¸ch cho ngêi lao ®éng. Qu¶n lý hµnh chÝnh v¨n th. - Phßng kÕ to¸n: qu¶n lý vÒ tµi s¶n, lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh, c¸c c«ng t¸c kÕ to¸n, tËp hîp chi phÝ, h¹ch to¸n kÕt qu¶ kinh doanh thùc hiÖn thanh to¸n, quyÕt to¸n, ®Þnh kú lËp b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh tµi chÝnh. - Phßng KCS: kiÓm tra chÊt lîng cña tÊt c¶ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu tríc khi ®a vµo s¶n xuÊt. KiÓm tra viÖc chÊp hµnh quy tr×nh c«ng nghÖ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. KiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm tríc khi ®a ra thÞ trêng tiªu thô. 16 4. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty cæ phÇn Ba Lan ®¹t ®îc trong n¨m 2002- 2003: §¬n vÞ tÝnh: ®ång So s¸nh Cuèi 2003 Cuèi 2002 ChØ tiªu Chªnh LÖch % 1.Doanh thu thuÇn 2. Gi¸ vèn hµng b¸n 4. Chi phÝ b¸n hµng 5. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp 6. Lîi nhuËn thuÇn ho¹t ®éng kinh doanh. 11634252730 12792723506 794566021 722821309 12006734269 12174400954 715471333 829259969 372481539 -618322522 -79094688 106438660 0,03 -0,04 -0,1 0,14 (2675858106) (1712397900) -963460206 -0,63 Qua b¶ng trªn ta thÊy: . Doanh thu n¨m 2003 ®· t¨ng lªn 0,03% lµ do gi¸ b¸n t¨ng lªn vµ sè lîng SP s¶n xuÊt ra còng t¨ng lªn . Gi¸ vèn hµng b¸n n¨m 2003 gi¶m h¬n so víi n¨m 2002 lµ do ®Þnh møc kü thuËt gi¶m, sè lîng s¶n phÈm t¨ng lªn vµ chi phÝ cè ®Þnh gi¶m ®i, khÊu hao còng gi¶m t¬ng ®èi ...Nhng gi¸ vèn hµng b¸n vÉn lín h¬n doanh thu thÇn. C«ng ty ®· cè g¾ng gi¶m chi phÝ b¸n hµng nhng cha gi¶m ®îc chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Do ®ã c«ng ty bÞ thua lç trong n¨m 2002 vµ n¨m 2003, mÆc dï sè lç n¨m sau ®· gi¶m h¬n sè lç n¨m tríc. 5. C¸c h×nh thøc kÕ to¸n ë c«ng ty: 5.1 H×nh thøc kÕ to¸n: ë c«ng ty cæ phÇn Ba Lan ®· sö dông h×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ. C«ng ty h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. V× lµ mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh nªn khi ¸p dông h×nh thøc ghi sæ nµy cña kÕ to¸n, c«ng ty còng hoµn toµn tu©n thñ ®óng ®Æc ®iÓm quy tr×nh ghi sæ cña h×nh thøc nµy, nghÜa lµ hµng ngµy khi cã c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh th× kÕ to¸n c¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc hîp lÖ ®Ó ghi theo thø tù thêi gian vµ néi dung, nghiÖp vô kinh tÕ theo ®óng mèi quan hÖ kh¸ch quan gi÷a c¸c ®èi tîng kÕ to¸n (®èi tîng ®èi øng cña tµi kho¶n). kÕ to¸n lËp chøng tõ ghi sæ (chøng tõ tæng hîp), sau ®ã tõ chøng tõ ghi sæ, ghi sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ vµ ghi vµo sæ c¸i tµi kho¶n. (Xem phô lôc 6) HÖ thèng sæ kÕ to¸n mµ c«ng ty cæ phÇn Ba Lan sö dông bao gåm : - Sæ kÕ to¸n tæng hîp : sæ c¸i tµi kho¶n, sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ. 17 ChÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông tai c«ng ty: - Niªn ®é kÕ to¸n t¹i c«ng ty b¾t ®Çu tõ ngµy 01/ 01 vµ kÕt thóc vµo ngµy 31/12. - §¬n vÞ tiÒn tÖ sö dông trong ghi chÐp kÕ to¸n vµ nguyªn t¾c chuyÓn ®æi c¸c ®ång tiÒn kh¸c: ViÖt Nam ®ång - H×nh thøc sæ kÕ to¸n ¸p dông: chøng tõ ghi sæ - Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh: ®¸nh gi¸ theo nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ cßn lai . Nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ hµng tån kho: theo gi¸ gèc . Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ hµng tån kho cuèi kú theo ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn . Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho: Kª khai thêng xuyªn. III. Thùc tr¹ng tæ chøc kÕ to¸n vËt liÖu ë c«ng ty cæ phÇn Ba lan: S¬ ®å tæ chø bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty KÕ to¸n trëng KTtæng hîp gåm KTCP, GTvµ KTBCTC KTc¸c nghÖp vô kh¸c Thñ quü KÕ to¸n trëng kiªm trëng phßng: chÞu tr¸ch nhiÖm c«ng t¸c huy ®éng, ®iÒu hßa vèn, tæ chøc chØ ®¹o kÕ to¸n t¹i ®¬n vÞ. KÕ to¸n tæn hîp gåm: KT tiªu thô, KT thanh to¸n, KT tµi s¶n cè ®Þnh, KT nguyªn vËt liÖu, KT gi¸ thµnh. KÕ to¸n c¸ nghiÖp vô kh¸c gåm: KT tiÒn l¬ng, KT tiÒn mÆt, KT tiÒn göi ng©n hµng, KT c«ng nî. Thñ quü: qu¶n lý vµ thùc hiÖn c¸c lÖnh thu chi tiÒn mÆt. H×nh thøc sæ kÕ to¸n cña c«ng ty: (xem phô lôc 6) 1. C«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý chung vÒ nguyªn vËt liÖu. 1.1 §Æc ®iÓm nguyªn vËt liÖu vµ ph©n lo¹i ë c«ng ty: §Æc ®iÓm nguyªn vËt liÖu: 18 C«ng ty cæ phÇn Ba Lan lµ mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh, víi hai lo¹i s¶n phÈm chÝnh lµ: Bia vµ b¸nh mú. §©y lµ hai lo¹i s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ®Ó phôc vô cho nhu cÇu thùc phÈm trªn thÞ trêng. Víi ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm vËt liÖu cña c«ng ty sö dông ®Ó s¶n xuÊt ra bia gåm: Malt, g¹o, hoa houblon, cao th¬m, men bia, enzin, phô gia, nhiªn liÖu, phô tïng thay thÕ söa ch÷a...VËt liÖu cña b¸nh mú lµ: bét mú, men ph¸p, bét kÝch në... Còng gièng nh tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c trªn thÞ trêng, c«ng ty muèn tån t¹i vµ ®øng v÷ng th× cÇn ph¶i ®a ra thÞ trêng lo¹i s¶n phÈm cã chÊt lîng cao mµ gi¸ thµnh ph¶i hîp lý nhÊt ®èi víi ngêi tiªu dïng, ®ång thêi ph¶i ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt (lîi nhuËn lín nhÊt) cho c«ng ty. §Æc biÖt víi doanh nghiÖp mµ trong tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm vËt liÖu chiÕm tû träng lín tõ 70- 80% gi¸ thµnh s¶n xuÊt th× viÖc qu¶n lý chi phÝ nãi chung vµ qu¶n lý vËt liÖu nãi riªng lµ v« cïng cÇn thiÕt, bëi v× chØ cÇn cã mét sù biÕn ®éng nhá cña gi¸ NVL sÏ kÐo theo sù biÕn ®éng cña gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹o ra vµ nh thÕ sÏ bÊt lîi cho doanh nghiÖp . Víi lý do trªn yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi NVL ph¶i ®îc qu¶n lý chÆt chÏ tõ kh©u mua vµo, xuÊt sö dông, b¶o qu¶n dù tr÷, gièng nh yªu cÇu chung cña mäi doanh nghiÖp. Sao cho ®¶m b¶o chÊt lîng s¶n phÈm, tr¸nh g©y l·ng phÝ trong s¶n xuÊt. Ph©n lo¹i vËt liÖu á doanh nghiÖp: Nguyªn vËt liÖu cña c«ng ty ®îc chia thµnh hai lo¹i sau: + Nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp dïng cho s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm : ë ®©y bao gåm tÊt c¶ nh÷ng NVL tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra s¶n phÈm bia vµ b¸nh mú bao gåm: . Bia:g¹o, malt, hoa houblon, cao th¬m, men bia... . B¸nh mú: bét mú, men ph¸p, bét kÝch në... + Nguyªn vËt liÖu dïng cho c¸c nhu cÇu kh¸c phôc vô nhu cÇu qu¶n lý ë c¸c ph©n xëng... nh: phô tïng thay thÕ, c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ , ®å b¶o hé lao ®éng, c¸c ®å phô vô cho c«ng t¸c qu¶n lý v¨n phßng(bãng ®iÖn...). C¸ch ph©n lo¹i nµy cha râ rµng, c«ng ty cha chia nguyªn vËt liÖu thµnh: . Nguyªn liÖu chÝnh . VËt liÖu phô . Nhiªn liÖu... C¸ch ph©n lo¹i kh«ng chi tiÕt vµ c«ng ty cha cã sæ danh ®iÓm vËt t. 19