Tài liệu Hoàn thiện các hình thức huy động vốn của ngân sách nhà nước trong cơ chế thị trường ở nước ta

BQ GrAO DVC VA DAO T~O ~ ' TRUONG D~I ' ~ K HOC KINH TE THANH PHO HO ~ em MINH HAY S.INH HOAN THIEN cAc HINH TH(IC • K BUY DONG VON CUA NGAN SACH • NHA Nu'Oc TRONG co cHE THI• TRUONG (J NlJOc TA ? A LU~N A , ~ - A K AN TIEN SI KINH TE THANH PHO Ho cHi MINH- NAM 2000 ~ BO GIA.o DUC vA DAo T.;.o TRUONG D~I H()C KINH TE THANH PHO HO em MINH HAY SINH HOAN THIEN cA-c HINH THUC • VON CUA NGAN SACH HUY DONG • NHA NTJO-c TRONG co cHE . THI. T-Rl10NG--CJ--NU0C TA --~ A A ·---·-- - ··-- ------ - nganh: Tai chfnh, htuth6ng ti~n tf; va tin dl}.ng :.5~029 Ma s6 ,... " "' "' LUAN TIEN SI- KINH TE . AN NGUOI HUONG DAN KHOA H()C KINH TE: PGS.TS. DUONG Till BINH MINH PGS.TS. NGUYEN BUC KHUONG ' ,;> - ... Chuy~n --? - ,.,/' ~ , ..., THANH PHO HO CHI MINH- NAM 2000 LOICAMDOAN Toi xin cam doan day la cong trlnh nghien cuu ciia rieng toi. Cac sef li~u, ke't qua neu trong lu~n an la trung thlfc va chu'a tll'ng du'QC ai cong bef trong ba't ld cong trlnh nao khac. Tac gia lu~n an, HAY SINH BAN cmJ GIAI cHU VIET TAT ADB Ngan hang phc:lt tri6n Chau A ASEAN Hi~p DNNN Doanh EC Cqng d6ng kinh te' Chau Au EU Lien minh Chau Au GDP Tdng san ph§:m quo'c nqi GTGT Gia tri gia tang Hi~p hqi cac nude Bong NamA IDA nghi~p Nha nude hqi phat tri6n quo'c te' IMF Quy ti€n t~ KTQD Kinh te' quo'c doanh KTNQD Kinh te' ngoai quo'c doanh KBNN Kho NGO Td chll'c phi chinh phd NSNN Ngan sach Nha nu'dc ODA Vi~n OECD Td chll'c h<;Jp tac va phat tri6n kinh te' PPTT Phu'dng phap tn!c tie'p b~c quo'c te' Nha nude tr<;J phat tri6n chinh thll'c PPKT Phu'dng phap khffu trii' thue' GTGT SNA H~ TNDN Thu TNQDSX Thu nh~p qu6c dan san xufft XNL-DNN Xi nghi~p lien doanh nha nude UNDP .Chu'dng-trlnh phatri~n WB Ngan hang the' gidi WTO T6 ch(tc thlfdng m(;li quo'c te" th6ng tai khoan qu6c gia nh~p doanh nghi~p cua Lien Hi~p Qu6c MUCLUC . . ~ ? MODAU Cmf(jNG 1: TONG QUAN '- _, A vE ,._, NGA.N SACH NHA NUOC VA CAC ' A, ,./' HINH THUC HUY D()NG VON VAO NSNN TRONG CO CHE KINH TE Till TRUONG. 1 BAN CHAT- cmJCNANG- VAI'IROCUANSNN 1.1. 1 1.1.1. Blm chfft cua NSNN 1 1.1.2 . .Chuc nang ciia NSNN 8 1.1.3. Cd che" thi tntong va vai tro cua NSNN. 13 K ~ ? K , 1.2. Cd CAU CUA NSNN TRONG NEN KINH TE THl TRVONG. 21 1.2.1. V6 thu NSNN. 21 1.2.2. V~ 23 chi NSNN. 1.2.3. Can d6i NSNN va bu diip tham hvt. 26 1.3. cAc HlNH THU'c HUY BQNG voN v Ao NSNN TRONG NEN KL~H TE THl TRVONG. 1.3.1. Phan lo~i 27 cac hlnh thuc huy d()ng v6n vao NSNN. 1.3.2. Cac hlnh thuc huy d()ng v6n vao NSNN trong n~ 27 kinh t€ thi tntong.29 1.3.3. Nhfi'ng anh hu'dng ciia cac khoan thu bu dAp tham hvt NSNN do'i voi n~ kinh t€. 40 1.4.KINH NGHI~M CUA MOT so NUOC CHAU A vE vrec su D1)NG cAc HINH THUC HUY BONG voN v Ao NSNN. 43 1.4.1. Cac hlnh thuc buy d(>ng v6n vao NSNN d m9t s6 m.toc Chan A. 43 1.4.2 Nhii'ng bai h9c rut ra tU kinh nghi~m nlioc d6i voi Vi~t buy d(>ng v6n vao NSNN d cac Nam. 53 CHUONG 2: THVC TR~NG VE CAC HINH THUC HUY DONG VON VAO NSNN (J VJtT NAM TRONG THOI GIAN QUA. 57 2.1. cAc HlNH TRUe HUY BONG voN v Ao NSNN TRude KHI .R .;- K ,..! TRUdNG E>Ol MOl Cd CHE KINH TE (1976- 1985) 2.1.1. f)~c 57 57 di€m kinh t€ cua mfoc ta. 2.1.2. Cac hlnh thuc thu NSNN trong thai kl nay. 2.1.3. Nh~n 59 xet ve cac hlnh thuc buy d(>ng v6n vao NSNN d Vi~t thoi kl1976 -1985. ,. K K ' "' K TRUdNG E>Ol MOl Cd CHE KINH TE TU NAM 1986 BEN NAY. 2.2.1. E>~c 1986-1990. 2.2.2. E>~c 1991- 1995. Nam 69 2.2. cAc HINH THuc HUY BONG voN v Ao NSNN TU KHl ·,q c6 CHU c6 CHU 71 di€m kinh t€ va cac hlnh thuc buy d(>ng v6n vao NSNN thai ky 71 di€m kinh t€ va cac hlnh thuc huy d9ng v6n vao NSNN thai ky 83 2.3D~c diSm kinh te' va cac blnh thuc buy d()ng vo'n vao NSNN thai ky 1996 de'n nay 103 su Dl)NG cAc HlNH THUC HUY 2.3. DANH oiA CHUNG v:E viec d DONG voN vAo NSNN Nu'dc TA TU KHI THljc Hil::N cAI eAcH KINH TE DEN NAY. 123 2.3.1. Nhung ke't qua d~t 2.3.2. Nhfi'ng t6n ~i du'(>NG voN v Ao NSNN 3.1.1. lvlt;tc tieu cua vi~c boan thi~n 129 cac binh thuc buy d()ng vo'n vao NSNN. 129 3.1.2. Quan di~m v'e vi~c boan thi~n cac binh tbuc buy d()ng vo'n vao NSNN. 130 A K '? "' ;? ' A " ' "' 3.2. MQT SO GIAI PHAP DE HOAN THieN CAC HINH THUC HUY BONG voN v Ao NSNN. 3.2.1. Giai phap 1: Hoan thi~n thue', phi va I~ phi. 131 cac blnh thuc buy d()ng vo'n vao NSNN qua 131 3.2.2. GiiH phap 2: Hoan thi<$n cac hlnh thuc thu ill' cac hot;tt dong kinh te' va cac hot;tt dong khac trong nu'oc vao NSNN. 156 3.2.3. Giai phap 3: Hoan thi<$n cac hlnh thuc thu vao NSNN ill' vay nn de cac hlnh thuc huy dt}ng vo'n cua ngan sach Nha nude trong cd che' thi trliong lJ nu8c ta " 21 Muc dich nghien cuu cua Iuan an Mvc dich nghien CUll cua lu~n phu'dng di~n an truck he't Ia, gop phffn ly giai tren khoa h9c nhung ly l~n cd ban vS NSNN va cac hlnh thuc hlly d()ng vo'n vao ngan sach. D6ng thoi, tren cd sd phan tich thlfc tr(;lng cac hlnh thuc huy d()ng vo'n vao NSNN va kinh nghi~m tren the" gioi, lu~n an neu ra mvc tieu va quan di€m ve va"n de h~y vo'n vao NSNN d Vi~t hoan thi~n cua m()t so' nu'oc Nam voi nhung bi~n d()ng phap cv th€, d€ tUng bu'dc cac hlnh thuc nay trong giai do(;ln moi, phat tri€n kinh te' theo huang cong nghi~p h6a, hi~n dC;ti h6a va h()i nh~p voi cac nu'oc tren the' gioi, voi vai tro huy d()ng ngll6n thu cho NSNN dam bao tang tntdng va pha t triSn kinh te" vfi'ng ch~. 3/ Do'i tlidng va pham vi nghien cuu f>o'i tu'<;fng nghien cuu cua lu~n va th1!c tiSn v~n an du'<;fc xac djuh Ia h~ tho'ng ly lu~n dvng hlnh thuc huy d()ng vo'n vao NSNN d Vi~t trong thoi gian qua, tren cd sd d6 dinh hu'ong hoan d()ng vo'n vao NSNN cua Vi~t thi~n Nam cac hlnh thuc hlly Nam trong thoi gian tdi. PhC;tm vi nghien CUll cua lu~n an la nghien CUll m()t .each h~ cac hlnh thuc thu cd ban va chu yell cua NSNN d Vi~t tho'ng Nam tii' 1976 de'n nay, va d~c bi<$t nha'n mc;tnh cac hlnh thuc nay trong cd che' thj tntang a nu'oc ta. 4/ Phu'dng phap loan nghien cuu Phu'dng phap nghien cuu du'6la quan he$ giua m()t ben la Nha nude vdi m()t ben J.a cac chu th~ g6m cac td chuc kinh trong xa h9i (bao te' - xa h()i, cac clng ldp nhan dan) va chung dltqc th€ o phAn thu, chi cua NSNN. Trong qua trlnh phan pho'i, va'n de c!n giiH hi~n quye't gieta cac do'i Utqng tham gia chinh la vln d~ v~y, quan h~ vS lqi ich kinh te'. Vi giua Nha nude va cac chu th€ trong xa h()i qua NSNN ciing chinh Ia quan h~ kinh te', va quan h~ dl)ng quy NSNN ~o kinh te' do gAn voi vi~c nen ban ch!t kinh nhung mo'i quan h~ ~o I~ p va sti' hi~n te' cua NSNN, duqc th€ bdi kinh te' giua NSNN vdi khu Vlf.c doanh nghic$p, ho~c cac ddn vj hanh chinh s1f. nghi~p, h~c vdi cac clng ldp dan eli, ho~c vdi vdi thi trltong tai chinh. vs y nghia kinh te', hol;lt d()ng thu, chi cua ngan sach ~€ hi~n trlnh phan ph6i va phan pho'i ll;li gia trj tdng san ph5:m quo'c dan. v~ cha't xa h(>i, do Nha nude la d~i di~n qua ban cua m(>t giai ca'p, nen NSNN ciing vv tn1c tie'p cho yeu c~u th\fc hi~n chuc nang cua Nha nude trong tUng giai dol;ln ljch sti' nh!t djnh. Nhu v~y tro11.g qua trlnh mang tiiJ.h giai d(p, phvc nh~ thuc v~ ban cha't cua NSNN c~n h.tu y de'n slf. t6n tl;li dlng nhu vai tro ciia Nha nude la m()t trong nhung ye'u t6 quye't djnh tinh cha't hol;lt d(>ng ciia NSNN. Bit ky m()t Nha nude nao cilng d~u c6 quyen l~p phap, do nhu c!u chi tieu cua m1nh Nha nude da sti' dQng quyen l\fc do d€ qui djnh h~ tho'ng phap lu~t hi~n trach nhi~m, vS t:ai chinh va thue', bdt bu()c mQi nguoi, mQi t5 chuc thlfc nghia VV cua m1nh do'i vdi Nha nude. Tinh ch!t cuong b(tc ciia Nha nude v~ cac khoan thu ngan sach khong mang clf.c rna no c6 vai tro quye't djnh de'n sl,f t6n tl;li va phat tri~n y nghia tieu ciia l\Tba nude. \ 5 E>dng thoi ciing xua't ph;;H tii' quy8n h!c cua Nha nu'dc va nhu c~u chlnh d~ cac chuc nang quan ly va di~u thl,fc hi~n v~ tai hanh nen kinh te' - xa h()i ciia Nha nu'oc. Ho~ t d()ng cua NSNN Ia ho~ nen no th~ kiJ:ih hi~n cac mO'i quan h~ t d9ng ph an ph6i cac ngudn tai chlnh, phan pho'i giii'a nha nu'dc vdi cac td chll'c te'- xa h()i va cac cl:ng ldp nhan dan. Nhu' vi~cy, phan pho'i cac ngudn tid chinh de hlnh thanh ngudn thu cua nha m.tdc, du thlfc hi~n hlnh thuc nao, thlfc cha:'t ciing la qua trlnh giai quye't quy~n dudi l - Xem thêm -