Tài liệu Giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trường Đại học Kiến trúc Hà Nội trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước

Giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trường Đại học Kiến trúc Hà Nội trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước : Luận văn ThS/Nguyễn Thị Thanh Huyền ; Nghd. : PGS.TS. Nguyễn Thế Kiệt . - H. : Trung tâm Đào tạo và Bồi dưỡng giảng viên lý luận chính trị, 2008 . - 96 tr. + CD-ROM 1. Lý do chọn đề tài: Trong sự nghiệp xây dựng nền đạo đức mới ở Việt Nam hiện nay, trong điều kiện cơ chế thị trường, công nghiệp hoá, hiện đại hóa, một mặt mang lại sức sống mới cho dân tộc, mặt khác lại có nguy cơ xa rời thậm chí đối lập với các giá trị đạo đức truyền thống. Vì thế đi vào cơ chế thị trường, mở rộng giao lưu quốc tế, công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, tiếp thu những tinh hoa của nhân loại, song phải luôn luôn coi trọng những giá trị truyền thống và bản sắc dân tộc. Sinh viên là tầng lớp xã hội đặc thù, giữ vai trò quan trọng trong sự nghiệp đổi mới đất nước và sự thành công của quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá phụ thuộc rất lớn vào chất lượng giáo dục trên mọi phương diện, trong đó có giáo dục đạo đức. Đại học Kiến Trúc Hà Nội cũng không tách khỏi cái chung đó. Vì thế việc nghiên cứu giáo dục đạo đức mới cho sinh viên của trường trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước là yêu cầu cần thiết và cấp bách. Đề tài: “Giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá” nhằm góp phần thực hiện tư tưởng quan trọng trên và hy vọng góp tiếng nói riêng của mình vào sự nghiệp giáo dục đào tạo xây dựng đạo đức mới cho sinh viên. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài: 1 Xung quanh vấn đề giáo dục đạo đức và đạo đức mới cho sinh viên đã có rất nhiều công trình nghiên cứu ở các góc độ khác nhau, khía cạnh khác nhau như: “Tìm hiểu giá trị định hướng của thanh niên Việt Nam trong điều kiện kinh tế thị trường” do Thái Duy Tuyên chủ biên, Hà nội 1994; “Đặc điểm lối sống sinh viên hiện nay và những phương hướng, biện pháp giáo dục lối sống cho sinh viên”, Đề tài nghiên cứu khoa học, mã số B94 - 38 - 32 do Mạc Văn Trang chủ biên (Viện nghiên cứu phát triển giáo dục Bộ giáo dục đào tạo); “Về phát triển văn hoá và xây dựng con người thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá” do Phạm Minh Hạc - Nguyễn Khoa Điềm chủ biên (2003); “Đạo đức học Macxit với việc giáo dục đạo đức sinh viên hiện nay ở nước ta” của Dương Văn Duyên (2003) ; “Hệ thống phạm trù đạo đức học và giáo dục đạo đức cho sinh viên” của PGS, TS Trần Hậu Kiêm - TS. Đoàn Đức Hiếu, (2004); “Khía cạnh đạo đức của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta hiện nay” của Nguyễn Văn Phúc (2006); “Đạo đức xã hội ở nước ta hiện nay. Vấn đề và giải pháp” do GS, VS. Nguyễn Duy Quý (chủ biên) (2006)… Một số đề tài luận văn, luận án đã đề cập vấn đề này ở những góc độ khác nhau: “Tìm hiểu lối sống của sinh viên Hà Nội trong thời kỳ đổi mới”, luận văn thạc sỹ của Phạm Xuân Cảnh, (1996); “Giáo dục đạo đức đối với sự hình thành và phát triển nhân cách sinh viên Việt Nam hiện nay” của Trần Sỹ Phán, (1999); “Vấn đề xây dựng đạo đức mới cho cán bộ cơ sở trong điều kiện kinh tế thị trường ở Việt Nam hiện nay” của Đặng Thanh Giang, (2001); Vấn đề giáo dục đạo đức cho sinh viên các trường Đại học Việt Nam hiện nay” của Vũ Đình Giáp (2003); “Đạo đức sinh viên trong điều kiện kinh tế thị trường ở Việt Nam -Thực trạng và giải pháp” của Vũ Thanh Hương, (2004)… Như vậy, đã có nhiều các công trình nghiên cứu về vấn đề giáo dục đạo đức mới cho sinh viên Việt Nam hiện nay nhưng chưa có một công trình nào nghiên cứu về thực trạng và giải pháp về giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội. Việc chọn đề tài nghiên cứu “Giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại đất nước” cũng nhằm góp phần giải quyết vấn đề trên. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn: 3.1. Mục đích nghiên cứu: 2 Qua khảo sát thực trạng đạo đức và giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội, trên cơ sở đó, đề ra những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức mới cho sinh viên của trường trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. 3.2. Để thực hiện mục đích đó, nhiệm vụ của đề tài sẽ là: - Khẳng định tầm quan trọng của việc giáo dục đạo đức mới cho sinh viên các trường Đại học trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá hiện nay. - Tìm hiểu thực trạng việc giáo dục đạo đức mới của sinh viên trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội hiện nay. - Đề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. 4.1. Đối tượng nghiên cứu: Giáo dục đạo đức mới sinh viên trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội hiện nay. 4.2. Phạm vi nghiên cứu: Luận văn chủ yếu đi sâu nghiên cứu việc giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu. a. Cơ sở lý luận: - Luận văn được thực hiện trên cơ sở những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng ta về đạo đức. - Các quan điểm, đường lối, chủ trương, chính sách đúng đắn của Đảng và nhà nước về đạo đức, về thanh niên, sinh viên. - Các thành tựu của các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài. b. Phương pháp nghiên cứu: Luận văn sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, kết hợp các phương pháp lịch sử - lôgic, phân tích, tổng hợp, so sánh, hệ thống, thống kê. 6. Đóng góp mới của đề tài. 3 6.1. Phân tích làm rõ thực trạng giáo dục đạo đức mới cho sinh viên ở trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội. 6.2. Đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội trong thời kỳ công nghiệp, hiện đại hóa đất nước. 7. Kết cấu của luận văn: Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm có 3 chương, 6 tiết. Chương 1. Tầm quan trọng, nội dung, yêu cầu giáo dục đạo đức mới cho sinh viên các trường Đại học trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở Việt Nam hiện nay. Chương 2. Giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại đất nước - Thực trạng và những vấn đề đặt ra. Chương 3. Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội hiện nay. Chương 1 TẦM QUAN TRỌNG, NỘI DUNG, YÊU CẦU GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC MỚI CHO SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRONG THỜI KỲ CÔNG NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI HOÁ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY. 1.1. Đạo đức mới và tầm quan trọng của việc giáo dục đạo đức mới cho sinh viên ở Việt Nam hiện nay. 1.1.1.Đạo đức và đạo đức mới. Theo quan điểm của chủ nghĩa duy vật lịch sử, đạo đức được hình thành từ trong lao động và là sản phẩm có ý thức của con người. Hình thái ý thức đạo đức là hình thái ý thức xã hội đặc biệt, nó hình thành và phát triển cùng với các hình thái ý thức xã hội khác, tác động đến tồn tại xã hội và có ảnh hưởng qua lại với các hình thái khác. Xét về bản chất và theo Lênin, đạo đức mới là những gì góp phần đoàn kết tất cả những người lao động xung quanh giai cấp vô sản đang sáng tạo ra xã hội mới xã hội cộng sản chủ nghĩa. 4 Đạo đức mới có những nguyên tắc cơ bản sau: Một là, chủ nghĩa tập thể là cơ sở của đạo đức mới. Hai là, lao động tự giác sáng tạo là cội nguồn của đạo đức mới. Ba là, chủ nghĩa yêu nước kết hợp với chủ nghĩa quốc tế. Bốn là, chủ nghĩa nhân đạo cộng sản. 1.1.2.Tầm quan trọng của việc giáo dục đạo đức mới cho sinh viên ở Việt Nam hiện nay. 1.1.2.1. Một vài nét về sinh viên và đặc điểm sinh viên: Sinh viên là một tầng lớp xã hội đặc thù, là lứa tuổi đang phát triển và trưởng thành về mọi mặt: thể chất và tinh thần, nhu cầu tình cảm và lý trí, về khả năng và năng lực, tư duy năng động và tính sáng tạo hướng tới sự phát triển hài hoà hoàn thiện nhân cách. Sinh viên là lớp người có vị trí và vai trò đặc biệt quan trọng, kế tục sự nghiệp của cha anh, là những trí thức tương lai xung kích, sáng tạo đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Do đó, công tác giáo dục sinh viên nói chung, giáo dục đạo đức mới nói riêng cho sinh viên có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng, nó trở thành một trong những nội dung giáo dục và đào tạo ở các trường đại học và cao đẳng hiện nay. Do đặc điểm tâm lý lứa tuổi, thanh niên, sinh viên rất nhạy cảm với cái mới, cái tiến bộ, chịu ảnh hưởng to lớn của những tác động từ bên ngoài, bởi vậy những thay đổi về kinh tế, chính trị, văn hoá xã hội ở nước ta trong những năm qua, nhất là quá trình chuyển sang nền kinh tế thị trường mở cửa hội nhập quốc tế, đã tạo nên những biến động mạnh mẽ trong đời sống tinh thần thế hệ trẻ. Những mặt trái của nền kinh tế thị trường đã bộc lộ và ảnh hưởng tiêu cực đến sinh viên, làm thay đổi những quan điểm của họ về giá trị truyền thống của dân tộc, ảnh hưởng không tốt đến đạo đức của thanh niên sinh viên, thể hiện ở xu thế chạy theo những giá trị vật chất đơn thuần, có tư tưởng sùng bái hàng ngoại, văn hoá ngoại, lối sống ngoại từ đó coi thường hoặc lãng quên các giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc. 1.1.2.2. Tầm quan trọng của việc giáo dục đạo đức mới cho sinh viên: Thứ nhất, giáo dục đạo đức mới góp phần to lớn trong việc chuyển các quan niệm đạo đức từ tự phát sang tự giác, từ bị động sang chủ động, không ngừng nâng cao trình độ nhận thức các giá trị đạo đức từ nhận thức thông thường lên trình độ nhận thức khoa học. 5 Thứ hai, giáo dục đạo đức mới góp phần tích cực trong việc truyền lại cho thế hệ đang trưởng thành những giá trị đạo đức mà các thế hệ trước tạo ra. Thứ ba, giáo dục đạo đức mới cho sinh viên ngày nay là nhằm đạt đến mục tiêu giáo dục: “Đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; 1.2. Nội dung, yêu cầu giáo dục đạo đức mới cho sinh viên các trường Đại học trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở Việt Nam hiện nay. 1.2.1. Nội dung giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước: - “Có tinh thần yêu nước, tự cường dân tộc, phấn đấu vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội - Có ý thức tập thể, đoàn kết, phấn đấu vì lợi ích chung. - Có lối sống lành mạnh, nếp sống văn minh, cần kiệm, trung thực, nhân nghĩa, tôn trọng kỷ cương phép nước, quy ước của cộng đồng, có ý thức bảo vệ cải thiện môi trường sinh thái. - Lao động chăm chỉ với lương tâm nghề nghiệp, có kỹ thuật, sáng tạo, năng suất lao động cao vì lợi ích của bản thân, gia đình và tập thể xã hội. - Thường xuyên học tập, nâng cao hiểu biết trình độ chuyên môn, trình độ thẩm mỹ và thể lực”. 1.2.1.1. Giáo dục đạo đức mới trong lối sống. Đạo đức gắn liền với lối sống và nhìn chung được thể hiện trong lối sống. Lối sống có đạo đức trong sáng là lối sống tuân thủ theo các quy tắc và chuẩn mực đạo đức của xã hội, trong đó chủ thể của lối sống ấy tự giác điều chỉnh hành vi cho phù hợp với lợi ích của mình và sự tiến bộ xã hội trong mối quan hệ người và người. Giáo dục đạo đức mới trong lối sống là một bộ phận quan trọng của giáo dục đạo đức mới cho sinh viên. Lối sống tiên tiến trước hết phải là lối sống tiến bộ, thể hiện tinh thần yêu nước và hướng tới cộng đồng. Khái niệm lối sống tiên tiến ở đây bao gồm 2 nội dung. Một là: lối sống lành mạnh, văn minh, lịch sự, chứa đựng các giá trị tốt đẹp mà con người đạt được. Hai là, lối sống được dẫn dắt bởi một lẽ sống cao quý mà trên tất cả là lòng yêu nước, được biểu hiện thành thái độ sống hướng tới cộng đồng, có ý thức công dân, nghiêm 6 chỉnh chấp hành kỷ cương phép nước, có ý thức phấn đấu đưa đất nước vươn lên thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu và xây dựng chủ nghĩa xã hội. 1.2.1.2. Giáo dục đạo đức mới trong học tập và lao động. Trong giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trong học tập và lao động cần chú ý một số mặt sau: Một là, hướng hoạt động học của họ theo đúng mục tiêu giáo dục - đào tạo của nhà trường, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước. Hai là, phải giáo dục lòng kiên nhẫn, ham mê, tinh thần vượt khó và tính trung thực trong nghiên cứu khoa học. Ba là, giáo dục cho sinh viên ý thức đoàn kết, tinh thần không ngừng vươn lên trong học tập. 1.2.1.3. Giáo dục đạo đức trong giao tiếp. Hành vi giao tiếp trong mọi lĩnh vực vừa biểu hiện đầy đủ giá trị đạo đức theo chuẩn mực mới, vừa thể hiện trọn vẹn phong thái văn hóa - đó là hành vi giao tiếp thể hiện tính nhân văn cao. Trong thời đại ngày nay, kinh tế tri thức, kinh tế thị trường, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đang tạo ra hành vi giao tiếp phù hợp với điều kiện của xã hội mới. Việc bảo đảm yêu cầu đạo đức mới của xã hội ta trước hết giao tiếp phải phù hợp với các giá trị truyền thống dân tộc, văn minh nhân loại trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Giáo dục đạo đức mới trong giao tiếp là tạo nhân cách lành mạnh cho sinh viên để có thể xử lý đúng đắn quan hệ giữa người với người. Sinh viên sẽ thể hiện được phẩm chất tốt đẹp như tự trọng và tôn trọng người khác, có hiểu biết, được tín nhiệm, chân tình và nhân đạo trong giao tiếp. 1.2.1.4. Giáo dục đạo đức mới trong tình bạn, tình yêu. Giáo dục đạo đức mới trong tình bạn cho sinh viên là giúp họ xây dựng một tình bạn chân chính, thủy chung trên cơ sở của sự hợp tác, bình đẳng, hoàn toàn tự nguyện và tin cậy lẫn nhau. Theo Hồ Chủ Tịch, đó là tình bạn của những người tha thiết với lý tưởng, nguyện cùng nhau phấn đấu cho lý tưởng đó trọn đời, đó là lý tưởng vì độc lập tự do của Tổ Quốc, vì Chủ nghĩa xã hội, vì hạnh phúc của nhân dân. Lòng trung thành với lý tưởng ấy, là một trong những cơ sở chủ yếu của lòng trung thành trong tình bạn. 7 Đạo đức mới quan tâm đến việc xây dựng một tình yêu trong sáng, hoàn toàn tự nguyện, dựa trên sự rung động của con tim và minh mẫn của bộ óc. Đây là nguồn hạnh phúc chân chính của tuổi trẻ, là cơ sở vững chắc của hôn nhân. Nhận thức và đánh giá đúng những đặc điểm của tình yêu có một ý nghĩa vô cùng to lớn trong việc giáo dục đạo đức mới trong tình yêu cho sinh viên - lớp người vừa mới lớn lên, bắt đầu yêu để đi đến một tình yêu đích thực chứ không còn là “tình yêu sinh viên” một cách đơn thuần, ít đi đến hôn nhân như người ta thường nói. Mặt khác, hiểu được đặc điểm tâm lý cũng như quy luật tình cảm ở lứa tuổi sinh viên là cơ sở để khắc phục lối tư duy cũ, ngăn cấm sự nảy sinh những mối tình đầu ở độ tuổi sinh viên, 1.2.2. Yêu cầu giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa: Có thể khái quát một số yêu cầu cơ bản của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đối với sinh viên như sau: Trước hết, quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa ở nước ta đòi hỏi sinh viên phải có hoài bão lớn, đó là tính cách điển hình của sinh viên. Hoài bão lớn của sinh viên chính là biết nghĩ và hành động không chỉ vì mình mà lớn hơn, đó là vì cộng đồng, vì cả dân tộc. Thứ hai, quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa ở nước ta đòi hỏi sinh viên phải có tri thức về mọi mặt, có năng lực tiếp thu và sáng tạo về khoa học và công nghệ, có trình độ học vấn, trình độ nghiệp vụ cao, trở thành những người lao động giỏi, những nhà khoa học có tài năng những nhà quản lý và kinh doanh thành thạo và giàu kinh nghiệm. Thứ ba, quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa ở nước ta đòi hỏi sinh viên phải có đạo đức cách mạng. Nội dung của đạo đức cách mạng của người sinh viên hiện nay theo lời Bác Hồ dạy là: “Cần, Kiệm, Liêm, Chính, Chí công vô tư”; phương châm hành động của mỗi thanh niên là “Mình vì mọi người, mọi người vì mình”. Thứ tư, quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa ở nước ta đòi hỏi sinh viên phải có sức khỏe. Thứ năm, quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa ở nước ta đòi hỏi sinh viên phải luôn ý thức sâu sắc rằng, chính họ là lực lượng 8 xung kích trong sự nghiệp bảo vệ tổ quốc, xây dựng và củng cố nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân. Thứ sáu, quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đòi hỏi sinh viên phải có năng lực hội nhập quốc tế, biết giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc. Chương 2 GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC MỚI CHO SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI TRONG THỜI KỲ CÔNG NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI HOÁ ĐẤT NƯỚC - THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA. 2.1. Thực trạng giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội hiện nay. 2.1.1. Một vài đặc điểm của trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội ảnh hưởng đến việc giáo dục đạo đức mới cho sinh viên. Trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội được thành lập ngày 17 tháng 9 năm 1969, trực thuộc Bộ Xây dựng. Trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội là trường đầu đàn trong đào tạo Kiến trúc sư công trình, Kiến trúc sư quy hoạch đô thị và nông thôn, khẳng định được 9 uy tín và thương hiệu đối với xã hội. Quy mô đào tạo ngày càng được mở rộng, ngành nghề đa dạng, chất lượng ngày một nâng cao đáp ứng yêu cầu đào tạo nguồn lực cho ngành và cho xã hội. Đội ngũ cán bộ giảng dạy có phẩm chất chính trị tốt, đạo đức tốt, được rèn luyện trong thực tế sản xuất, có trình độ chuyên môn đáp ứng được công tác đào tạo, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ, tiến tới hội nhập khu vực và quốc tế. Nhà trường đã được nhà nước, Chính phủ đánh giá cao, tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý, trong đó có Huân chương Hồ Chí Minh. Trong quá trình thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, việc tăng cường công tác quy hoạch, xây dựng và quản lý xây dựng đô thị, là một đòi hỏi bức thiết. Nhà trường rất chú trọng đầu tư thư viện, trang thiết bị học tập và cơ sở vật chất để phục vụ tốt chất lượng giảng dạy và nghiên cứu khoa học. Hệ thống các phòng thực hành, thí nghiệm có đầy đủ các trang thiết bị cần thiết, được đầu tư bổ sung thường xuyên để đảm bảo tính hiện đại, tiên tiến. 2.1.2. Một số kết quả đạt được trong giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội hiện nay. Đảng ủy và Ban giám hiệu nhà trường có trách nhiệm lãnh đạo công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức mới cho sinh viên. Đảng ủy và Ban giám hiệu đã phối hợp với các lực lượng làm công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho sinh viên trong nhà trường tổ chức tốt “tuần sinh hoạt công dân -sinh viên”, tổ chức các đợt học tập nghiên cứu, quán triệt các nghị quyết Đảng, tổ chức báo cáo thời sự trong nước và quốc tế, các chuyên đề về kinh tế văn hóa, xã hội giúp sinh viên nắm vững các quan điểm đường lối của Đảng, chính sách của nhà nước. Nhà trường còn tạo điều kiện thuận lợi, nhất là về cơ sở vật chất, kinh phí cho đoàn thanh niên và hội sinh viên hoạt động, khuyến khích, động viên phong trào sinh viên Nghiên cứu khoa học và các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao; chăm lo nơi ăn ở, điều kiện học tập cho sinh viên, quỹ hỗ trợ cho sinh viên nghèo vượt khó. Giáo dục đạo đức mới trong giao tiếp cho sinh viên thông qua các phong trào hoạt động chính trị - xã hội nhằm tạo nhân cách lành mạnh, hướng tới mục tiêu dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ, văn minh. Để xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, nhà trường đã đấu tranh phòng chống tệ nạn xã hội là biện pháp hỗ trợ tích cực trong giáo dục đạo đức mới cho sinh 10 viên. Những giá trị nhân đạo, nhân văn trong giáo dục đạo đức mới cho sinh viên cũng luôn được nhà trường chú trọng. 2.1.3. Một số hạn chế trong công tác giáo dục đạo đức cho sinh viên trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội. Trước hết, hạn chế cơ bản của công tác giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trường Đại học Kiến Trúc là việc tổ chức giảng dạy và học tập môn đạo đức học, một môn học ảnh hưởng trực tiếp đến việc hình thành các giá trị, các chuẩn mực đạo đức sinh viên. Nhiều năm qua, môn học này vẫn chưa được quan tâm một cách đúng mức như cần phải có. Nhiều sinh viên chưa đánh giá đúng, chưa nhận thức đúng tầm quan trọng của giáo dục đạo đức. Thứ hai, một bộ phận sinh viên không chịu tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống mới. Thứ ba, ý thức học tập, ý thức rèn luyện đạo đức tác phong, trung thực trong học tập của sinh viên còn yếu. Nhiều sinh viên chưa xác định được mục đích ý nghĩa của việc học tập, có biểu hiện ngại học, tư tưởng trung bình chủ nghĩa trong học tập, có thái độ sai trong thi cử hoặc có tư tưởng chạy chọt trong học tập, thi cử. Một bộ phận sinh viên không chịu tu dưỡng, ngại khó, ngại khổ, lười học tập, thiếu trung thực học tập, có lối sống buông thả, sa vào tệ nạn xã hội. Thứ tư, trong quan hệ xã hội và giao tiếp, ý thức tập thể, ý thức tự giác, khiêm tốn trong học tập còn hạn chế ở một bộ phận sinh viên Đại học Kiến Trúc. Nhiều sinh viên quá chú trọng đến lợi ích cá nhân, sự gắn kết với tập thể thấp, ngại tham gia các hoạt động xã hội, tính tích cực xã hội thấp, thiếu lành mạnh trong giao tiếp, ứng xử, rượu chè, đánh nhau, đua đòi chạy theo mốt… Thứ năm, về thực trạng đạo đức trong tư tưởng, ý thức chính trị. Một bộ phận sinh viên tỏ thái độ hoài nghi, thiếu niềm tin vào đường lối phát triển kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Chính vì thế dẫn đến tình trạng một bộ phận sinh viên mơ hồ về lý tưởng cách mạng. Các giá trị đạo đức trong một bộ phận sinh viên đang bị lệch chuẩn. Thứ sáu, một bộ phận sinh viên có thái độ bàng quan đối với người xung quanh. “Thái độ tương trợ cộng đồng kém, thờ ơ, không quan tâm. Nhân ái, tình nghĩa là một 11 trong những giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc Việt Nam. Tuy nhiên nhận thức và niềm tin vào giá trị này đang bị thay đổi, phai nhạt ở một bộ phận sinh viên. Tóm lại, theo kết quả điều tra cho thấy, thực trạng đạo đức của sinh viên trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội rất đa dạng, không đồng nhất, phản chiếu xu hướng biến đổi mạnh mẽ về các giá trị đạo đức trong giai đoạn hiện nay. Đa số sinh viên vẫn coi trọng những giá trị truyền thống nhân văn nhưng ngày càng tiếp cận nhiều hơn với những giá trị đạo đức và lối sống của xã hội hiện đại, thiết thực hơn, thực tế hơn. Nhiều chỉ số về đạo đức, sinh viên đã phản ánh và đáp ứng được những đòi hỏi của xã hội Việt Nam trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa. 2.2. Nguyên nhân của thực trạng trên và những vấn đề đặt ra trong việc giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. 2.2.1. Nguyên nhân của thực trạng: Một là, sự chuyển đổi từ nền kinh tế kế hoạch hóa cao độ với cơ chế kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần, vận hành theo cơ chế thị trường. Chính sự chuyển đổi này đã làm biến đổi thang giá trị, các chuẩn mực đạo đức khác nhau. Những hiện tượng tiêu cực trong nhà trường và xã hội do tác động mặt trái của kinh tế thị trường đã ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống đạo đức của sinh viên. Đây là tình huống có vấn đề mà đòi hỏi trong quá trình xây dựng, giáo dục đạo đức cho sinh viên nói chung, sinh viên Đại học Kiến Trúc Hà Nội nói riêng phải chú ý giải quyết. Hai là, nền kinh tế nước nay đang đứng trước nhu cầu phải mở cửa, hội nhập. Đây là cơ hội tốt để cho các thế lực thù địch lợi dụng (đứng đầu là đế quốc Mỹ) với âm mưu diễn biến hòa bình. Chúng tìm mọi cách nói xấu, tuyên truyền văn hóa phẩm độc hại vào nước ta nhằm mục đích phá hủy công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội của Việt Nam và phá hủy tầng lớp sinh viên ưu tú Việt Nam bằng cách mua chuộc, khống chế, lôi kéo sinh viên vào con đường sa đọa về đạo đức, lối sống. Sinh viên trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội cũng nằm trong cái chung đó. Ba là, sinh viên trường Đại học Kiến Trúc do đặc thù nghề nghiệp nên họ cũng có những yếu điểm như ham chuộng hình thức, thiếu kiến thức thực tế, thích đua đòi, chạy theo cái lạ, dễ bị kích động, lôi kéo. Họ thích hành động theo mình, thích hơn người… do đó dẫn đến tệ tiêu xài hoang phí. 12 Bốn là, một bộ phận sinh viên Đại học Kiến Trúc Hà Nội còn thiếu ý thức tu dưỡng không chịu học hành. Bộ phận ấy, một phần do những sinh viên đó được sinh ra trong gia đình khá giả, một phần còn lại là do đua đòi theo chúng bạn. Bên cạnh đó, công tác quản lý trong nhà trường chưa được chặt chẽ. Do gần đây nhu cầu đào tạo tăng nhanh, ký túc xá không đáp ứng đủ nhu cầu về nhà ở cho một bộ phận không nhỏ sinh viên phải ra ngoài thuê nhà ở. Chính vì thế đã không có sự quản lý của Ban quản lý Ký túc. Hơn nữa, sự phối hợp không nhịp nhàng đồng bộ giữa nhà trường và địa phương và cũng thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa ban quản lý với công an khu vực, nơi sinh viên thuê nhà trọ nên việc quản lý lại càng lỏng lẻo. Tóm lại, công tác giáo dục đạo đức cho sinh viên trong trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội đã đạt được một số thành tựu đáng kể, nhưng bên cạnh đó vẫn còn không ít những tồn tại chúng ta cần giải quyết cùng với việc nâng cao đạo đức cho họ. 2.2. Những vấn đề đặt ra trong việc giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. 2.2.1. Mâu thuẫn giữa truyền thống và hiện đại trong giáo dục đạo đức. Trong bối cảnh của sự hội nhập quốc tế mang tính toàn cầu, hệ chuẩn mực đạo đức của mỗi quốc gia không thể không mang tính quốc tế. Bởi vậy, tiếp nhận những giá trị, những chuẩn mực đạo đức tiến bộ và hiện đại của nhân loại, làm phong phú hệ chuẩn mực đạo đức của dân tộc là cần thiết. Giải quyết một cách biện chứng quan hệ giữa cái phổ biến và cái đặc thù trong trường hợp này là dân tộc hóa những giá trị, những chuẩn mực đạo đức ngoại nhập để chúng có thể gia nhập vào hệ chuẩn mực đạo đức hiện đại của dân tộc như là những yếu tố hữu cơ. 2.2.2. Mâu thuẫn giữa ý thức đạo đức học tập trong nhà trường và hiện thực cuộc sống trong điều kiện kinh tế thị trường. Ảnh hưởng tiêu cực của chủ nghĩa cá nhân trong quan niệm sống và lối sống trong sinh viên đang có chiều hướng gia tăng. Ở đây, vừa có tác động trực tiếp mặt trái của cơ chế thị trường và kinh tế thị trường vào các quan hệ xã hội giữa người với người, vừa có cả ảnh hưởng của lối sống thiếu gương mẫu, thiếu trách nhiệm của người lớn tuổi vào lớp trẻ. Mặt khác, khi kinh tế thị trường hiện nay đã nảy sinh một loạt những mâu thuẫn giữa ý thức đạo đức và hiện thực cuộc sống. Bên ngoài nhà trường, nhiều hiện tượng trái ngược với bản chất đạo đức xã hội chủ nghĩa. Sự đối lập này dẫn tới mất lòng 13 tin, sao nhãng học tập, xa rời giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, xa rời lý tưởng cách mạng. 2.2.3. Mâu thuẫn giữa yêu cầu giáo dục đạo đức mới cho sinh viên với khả năng đáp ứng ở trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội hiện nay. Thứ nhất, do đặc điểm của trường là đào tạo sinh viên ngành xây dựng và kiến trúc công trình, thời lượng các môn học chuyên ngành của sinh viên quá nhiều. Trường gồm có 9 chuyên ngành được đào tạo, trong đó có 3 chuyên ngành thuộc khối năng khiếu, 6 chuyên ngành thuộc khối kỹ thuật. Sinh viên phải mất nhiều thời gian để làm bài tập lớn và đồ án các môn học nên việc bố trí các môn học khác không chuyên là rất khó. Ngay cả đối với môn khoa học Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nhà trường cũng phải thực hiện học ghép lớp. Các môn bổ trợ khác, nhà trường chỉ có thể lựa chọn và bố trí, sắp xếp các môn học liên quan đến ngành học như tin học, logic học, mỹ học Mác Lênin. Thứ hai, môn giáo dục đạo đức học cần phải có những buổi hoạt động ngoại khóa, thảo luận, trao đổi để làm phong phú, sinh động và đạt hiệu quả nhưng điều kiện số lượng phòng học của nhà trường không cho phép. Khuôn viên của trường là cơ sở đào tạo theo quy mô cũ với diện tích quá hẹp nên không thể đáp ứng đầy đủ phòng học. Với số lượng những môn học hiện nay, nhà trường đã có biện pháp cụ thể về thời khóa biểu trong kế hoạch đào tạo để sử dụng tối đa công suất phòng học hiện có. Thứ ba, giáo viên chuyên sâu giảng dạy môn đạo đức học là chưa có. Những năm trước đây, khi nhà trường còn giảng dạy môn đạo đức học là do các giáo viên khoa Mác Lênin tự nghiên cứu giáo trình để giảng dạy cho sinh viên. Điều này đặt ra vấn đề là phải có đội ngũ giáo viên giảng dạy riêng môn đạo đức học để đạt hiệu quả và chất lượng cao. Chương 3. 14 PHƯƠNG HƯỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC MỚI CHO SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI TRONG THỜI KỲ CÔNG NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI HOÁ. 3.1. Phương hướng nâng cao giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trường Đại học Kiến Trúc hiện nay. 3.1.1. Giáo dục đạo đức mới cho sinh viên gắn liền với việc tạo lập môi trường kinh tế - văn hoá, xã hội lành mạnh, tiên tiến. Làm lành mạnh môi trường xã hội, môi trường văn hóa vì một môi trường có tính nhân văn, nhân ái và nhân bản, phù hợp với yêu cầu của xã hội hiện đại có tác động đến sự phát triển đạo đức con người Việt Nam trong sự đổi mới. Vì điều có ý nghĩa quan trọng trong nguyên tắc này là giúp sinh viên thâm nhập thực tiễn xã hội, cho phép họ hiểu khía cạnh ảnh hưởng của môi trường, những quan hệ xã hội phong phú mà họ sẽ phải tham gia vào một cách tất yếu. Nhà trường tổ chức có chất lượng và phù hợp với các hoạt động văn hóa, văn nghệ thể thao cho sinh viên, cung cấp những món ăn tinh thần lành mạnh, góp phần xây dựng năng lực thẩm mỹ và tăng cường thể lực, hình thành và cổ vũ lối sống lành mạnh, góp phần xây dựng năng lực thẩm mỹ và tăng cường thể lực, hình thành và cổ vũ lối sống lành mạnh. Việc hình thành đạo đức mới ở sinh viên, trong đó đặc biệt là tình cảm đạo đức nền tảng cho việc thực hiện các hành vi đạo đức trong thực tiễn. Một môi trường xã hội lành mạnh là cơ sở đầu tiên mà trên đó ý thức đạo đức mới hình thành và phát triển. Nó vừa là tiền đề, vừa là điều kiện, vừa là nhân tố có tính vật chất quy định và tác động đến ý thức đạo đức sinh viên. Một môi trường xã hội lành mạnh phải đảm bảo sự phát triển hài hòa, bền vững giữa kinh tế, chính trị, văn hóa, và đạo đức, sống và làm việc theo pháp luật, hướng đến mục tiêu vì hạnh phúc của mỗi cá nhân cũng như cộng đồng. 3.1.2. Giáo dục đạo đức mới cho sinh viên đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Giáo dục đạo đức mới cho sinh viên đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa là rất cần thiết, nhất là trong bối cảnh toàn cầu hóa, khu vực hóa các mặt kinh tế, văn hóa, chính trị và hội nhập, mở cửa. Để thực hiện đường lối, chính sách đúng đắn của Đảng và nhà nước ta nhằm hội nhập mà không hòa tan trong quá trình toàn cầu hóa, chúng ta phải giáo dục sinh viên để hình thành con người Việt Nam có các kỹ năng xã 15 hội cần thiết, từ tay nghề, ngoại ngữ đến trình độ văn hóa chung, đạo đức, bản lĩnh con người Việt Nam mang đậm bản sắc dân tộc và biết tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại để hợp tác, cạnh tranh và đấu tranh như Nghị quyết Hội nghị lần thứ năm BCH TW (khóa VIII) đã chỉ ra. Trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đòi hỏi sinh viên phải thích nghi nhanh đồng thời cũng phải tăng khả năng sáng tạo cao hơn trước đây (vận dụng thích nghi vào đúng hoàn cảnh của mình cũng là một trình độ sáng tạo). Phải kết hợp hài hòa khả năng thích nghi và năng lực sáng tạo trên cơ sở giữ được bản sắc dân tộc [36, tr.207]. Thích nghi và sáng tạo là hai năng lực rất đặc trưng là hai tiêu chí quan trọng của sự phát triển sinh viên trong thời đại công nghiệp hóa, hiện đại hóa ngày nay. “Người thanh niên của thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước là người có lý tưởng và đạo đức cách mạng, có lối sống văn hóa, có ý chí tự tôn, tự cường dân tộc, học vấn cao, giỏi về chuyên môn, nghề nghiệp, có sức khỏe tốt, có năng lực tiếp cận và sáng tạo công nghệ mới, quyết tâm phấn đấu cho mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh” [71, tr.27]. 3.1.3. Bảo đảm thống nhất giữa truyền thống và hiện đại trong giáo dục đạo đức mới cho sinh viên. Giáo dục đạo đức mới phải coi trọng cả những giá trị truyền thống lẫn giá trị hiện đại, chú ý tính đặc thù của sinh viên. Nguyên tắc chung của giáo dục đạo đức mới cho sinh viên là “coi trọng cả những giá trị truyền thống lẫn giá trị hiện đại mà trong đó các giá trị truyền thống phải là nền tảng kể từ đó phát triển các giá trị khác”. Trong bối cảnh thế giới hôm nay, những giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp của dân tộc càng giữ vai trò quan trọng hơn bao giờ hết. Những giá trị đạo đức truyền thống cơ bản của dân tộc ta như truyền thống yêu nước, đó là “tình cảm và tư tưởng lớn nhất của nhân dân và của dân tộc Việt Nam” [79, tr.115], truyền thống nhân nghĩa, truyền thống cần cù sáng tạo, truyền thống hiếu học và tôn sư trọng đạo… ngày càng khẳng định ý nghĩa tích cực và phù hợp với thời kỳ mới hiện nay. 3.2. Một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá. 3.2.1. Xây dựng môi trường đại học lành mạnh - cơ sở cho việc giáo dục đạo đức mới. 16 Hình thành mối quan hệ tốt đẹp, bình đẳng giữa thầy và trò, giữa sinh viên với cán bộ nhân viên trong trường, nêu cao truyền thống tôn sư trọng đạo phù hợp với tình hình mới. Phát động các phong trào thi đua người tốt, việc tốt, xây dựng và giáo dục truyền thống nhà trường; tổ chức các đợt thi đua trong trường, trong lớp theo các chủ đề có ý nghĩa giáo dục tích cực thu hút mọi thành viên tự giác tham gia; tổ chức các cuộc thi tìm hiểu truyền thống của khoa, của truờng và thi tìm hiểu các truyền thống cách mạng, truyền thống dân tộc… nhằm giáo dục, xây dựng và phát huy các truyền thống tốt đẹp, vẻ vang của lớp, của khoa, của trường và của dân tộc; cần có phong trào thi đua của thầy và trò trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị xã hội của từng năm học. 3.2.2. Đổi mới nội dung, hình thức giáo dục đạo đức mới. Đổi mới giáo dục đạo đức mới cho sinh viên hiện nay đòi hỏi phải theo các yêu cầu sau: Trước hết, giáo dục lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội giữ vai trò quyết định, nó là nền tảng điều chỉnh nội dung giáo dục đạo đức và mọi hành vi của sinh viên. Thứ hai, khi tiến hành giáo dục lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, chúng ta không thể tách rời khỏi việc giáo dục thế giới quan cách mạng và nhân sinh quan cộng sản chủ nghĩa cho sinh viên. - Thứ ba, giáo dục đạo đức cho sinh viên hiện nay ở Đại học Kiến Trúc Hà Nội, là tạo dựng ý thức cộng đồng, tinh thần khoan dung, mình vì mọi người, chống chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, bảo vệ môi trường sống. - Thứ tư, sự tác động của khoa học, công nghệ đang làm cho đời sống kinh tế - xã hội có những bước chuyển biến mau lẹ. Để có thể thích nghi được với hoàn cảnh đó, đòi hỏi thế hệ sinh viên phải có tinh thần tự chủ nhạy bén, chấp nhận sự hy sinh, dám đương đầu khẳng định mình. Đẩy mạnh Giáo dục đạo đức mới thông qua giảng dạy học tập các môn khoa học lý luận Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các khoa đào tạo chuyên môn cũng có trách nhiệm tham gia theo cách riêng của mình, để xây dựng nền đạo đức mới cho sinh viên. 3.2.3. Nâng cao vai trò tiên phong xung kích của đoàn thanh niên, hội sinh viên trong giáo dục đạo đức mới cho sinh viên Giáo dục định hướng lý tưởng, niềm tin cách mạng và đạo đức nhân cách cho sinh viên thông qua hoạt động của Đoàn thanh niên. Bởi lẽ ngoài hoạt động của nhà trường, 17 cần đảm bảo kịp thời và hệ thống có định hướng trong việc cung cấp thông tin phong phú và rộng rãi cho sinh viên về chính trị xã hội, kinh tế - văn hoá, trên cơ sở hoạt động tích cực và sáng tạo của tất cả các thành viên trong nhà trường và ngoài xã hội, liên kết hoạt động giữa các trường và các tổ chức chính trị - xã hội, trong đó chủ yếu vai trò hoạt động của Đoàn thanh niên tham gia vào quá trình này qua phong trào quần chúng. Chú trọng tổ chức, lôi cuốn thanh niên sinh viên và các hoạt động tập thể, phối hợp chặt chẽ hoạt động của các chi đoàn cán bộ giáo viên với các chi đoàn Cán bộ giáo viên với các chi đoàn sinh viên; Tổ chức giao lưu đối thoại, nâng cao hiểu biết về truyền thống, hiện tại và tương lai phát triển của truờng, nâng cao trách nhiệm học tập của mỗi sinh viên, sẵn sàng đem sức lực, trí tuệ đóng góp có hiệu quả cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đóng vai trò hạt nhân trong việc giáo dục chính trị, lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho sinh viên nhằm tạo sự giác ngộ cao và niềm tin vững chắc trong sinh viên; chú trọng phát huy sự tham gia của thanh niên và tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong quá trình xây dựng và thực hiện chính sách thanh niên”. 3.2.4. Nâng cao tính tự giác rèn luyện đạo đức mới trong sinh viên. Trong lĩnh vực giáo dục đạo đức mới cho sinh viên, tự giáo dục là một quá trình trong đó sinh viên tự hoàn thiện, tự biến đổi, tự thích nghi với môi trường và điều kiện sống, là khả năng biết tự kiềm chế, tự khuôn mình vào những nguyên tắc, chuẩn mực đạo đức xã hội để vươn tới mẫu hình nhân cách của con người mới trong thời đại hiện nay. Với trình độ nhận thức và năng lực tư duy nhất định, hoạt động tự giáo dục sẽ giúp sinh viên một mặt nắm vững những tri thức đạo đức được học trong nhà trường, được hình thành, tạo lập nên trong quá trình giao tiếp xã hội; mặt khác thông qua quá trình tự giáo dục, từng bước sinh viên biết biến những tri thức đạo đức được tích lũy trong lịch sử thành cái của mình và quan trọng hơn là từ tri thức đó, sinh viên biết biến thành tình cảm, niềm tin đạo đức và được thể hiện ở hành vi đạo đức của họ. 18 KẾT LUẬN Phát triển toàn diện con người là nhiệm vụ quan trọng trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Đó cũng là tư tưởng của nhân loại, của chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, của Đảng và nhà nước ta. Giáo dục đạo đức cho sinh viên trong điều kiện hiện nay phải chú ý tới nhân tố tác động của kinh tế thị trường và đổi mới xã hội. Nó vừa có những thuận lợi, vừa có những khó khăn trở ngại, thậm chí cả những thách thức và nguy cơ không nhỏ. Cần phải đặc biệt chú trọng truyền thống đạo đức và văn hóa dân tộc. Để nâng cao chất lượng và tăng cường hiệu quả giáo dục đạo đức cho sinh viên cần phải nắm vững định hướng thực tiễn, chính trị nhân cách và khoa học. Đó là bốn định hướng cơ bản trong giáo dục đạo đức theo mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, đào tạo con người lao động mới, phát triển toàn diện, có phẩm chất đạo đức, lối sống cao đẹp, đồng thời có sự phát triển thể lực, trí lực tương xứng với yêu cầu nguồn nhân lực trong giai đoạn hiện nay. Sinh viên là nguồn dự trữ đáng kể để bổ sung và làm tăng nhanh lực lượng lao động trí óc, là nguồn nhân lực có chất lượng cao. Đại bộ phận sinh viên Việt Nam tỏ ra chăm chỉ, cần cù chịu khó, thông minh sáng tạo trong học tập và rèn luyện phẩm chất đạo đức, trau dồi bản lĩnh chính trị, có lối sống lành mạnh. Bên cạnh những sinh viên ưu tú, sống có hoài bão cũng còn một bộ phận sinh viên tỏ ra lười biếng trong học tập, buông thả trong lối sống, suy thoái về đạo đức, chạy theo lối sống thực dụng. Vì vậy, việc giáo dục đạo đức cho sinh viên là không thể thiếu trong giáo dục nhà trường. Để nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức mới cho sinh viên trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội hiện nay cần xây dựng môi trường đại học lành mạnh, cơ sở cho việc giáo dục đạo đức mới; đổi mới nội dung, hình thức giáo dục đạo đức mới, nâng cao vai trò tiên phong xung kích của đoàn thanh niên, hội sinh viên, nâng cao tính tự giác rèn luyện đạo đức mới trong sinh viên. Thực hiện đồng bộ các giải pháp trên sẽ là tổng hợp lực cho việc xây dựng đạo đức mới cho sinh viên ở trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội, góp phần xây dựng đội ngũ trí thức tương lai vừa “hồng” vừa “chuyên” đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. 19