BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM
ĐỖ HOÀNG LINH
LUẬNVĂN THẠC SĨ KINH TẾ
TP. Hồ Chí Minh – Năm 2000
CHÖÔNG I :
NGAÂN HAØNG VAØ HOAÏT ÑOÄNG NGAÂN HAØNG TRONG
NEÀN KINH TEÁ THÒ TRÖÔØNG
I/ TOÅNG QUAN VEÀ NGAÂN HAØNG
1.Khaùi nieäm :
Ngaân haøng laø moät ngaønh kinh teá quan troïng , coù lieân quan ñeán nhieàu
ngaønh kinh teá khaùc . Baát kyø thôøi ñieåm naøo , goùc ñoä naøo , Ngaân haøng cuõng laø
coâng cuï saéc beùn cuûa Nhaø nöôùc trong coâng cuoäc phaùt trieån kinh teá. Ngaøy nay ai
cuõng thöøa nhaän hoaït ñoäng Ngaân haøng thoâng qua caùc coâng cuï nhö cheá ñoä tieàn teä
tín duïng , chính saùch laõi suaát , thanh toaùn … ñang ngaøy caøng trôû neân gaén boù vôùi
thöïc teá saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc ñôn vò , caùc ngaønh , caùc thaønh phaàn kinh teá ,
aûnh höôûng raát lôùn ñeán keát quaû cuûa caùc hoaït ñoäng naøy , qua ñoù thuùc ñaåy kinh teá
phaùt trieån .
Söï ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa Ngaân haøng ñaùp öùng ñoøi hoûi cuûa neàn kinh teá .
Ngaân haøng laø nôi taäp trung caùc nguoàn tieát kieäm nhoû khoâng taäp trung thaønh nhöõng
nguoàn voán lôùn ñaùp öùng nhu caàu voán cho ñaàu tö phaùt trieån , Ngaân haøng laøm chöùc
naêng trung gian thanh toaùn , taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc doanh nghieäp ñaåy
nhanh quaù trình saûn xuaát – löu thoâng – thanh toaùn , Ngaân haøng coøn laøm chöùc
naêng toå chöùc , ñieàu haønh vaø kieåm soaùt thò tröôøng tieàn teä , thò tröôøng voán ñoàng
thôøi goùp phaàn thu huùt , môû roäng ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc vaø cung caáp caùc dòch
vuï taøi chính khaùc .
2. Chöùc naêng , nhieäm vuï :
Theo chöùc naêng nhieäm vuï coù theå chia heä thoáng Ngaân haøng laøm hai loaïi
hình :
-
Ngaân haøng Trung Öông ( laø cô quan thuoäc Chính phuû ) thöïc hieän
nhöõng nhieäm vuï sau :
+ Ngaân haøng Trung Öông laø Ngaân haøng phaùt haønh , thöïc hieän chöùc naêng
phaùt haønh tieàn giaáy , tieàn kim loaïi vaøo löu thoâng , ñieàu hoaø vieäc phaùt haønh tieàn
theo yeâu caàu cuûa neàn kinh teá.
+ Ngaân haøng Trung Öông thöïc hieän nghieäp vuï ngaân haøng cho Chính phuû
nhö môû taøi khoaûn , thu – chi tieàn , cho Chính phuû vay , öùng tieàn cho Chính phuû
……..
Trang 1
+ Ngaân haøng Trung Öông löu giöõ vaø quaûn lyù quyù kim , ngoaïi teä cuûa Quoác
gia , taäp trung vaø taïo laäp döï tröõ vaøng ngoaïi teä. Kieåm soaùt , ñieàu hoøa vaø caân baèng
tyû giaù ngoaïi hoái .
+ Ngaân haøng Trung Öông laø ” Ngaân haøng cuûa caùc ngaân haøng “ , quaûn lùyù
caùc ñònh cheá taøi chính trung gian nhö ngaân haøng thöông maïi , caùc coâng ty taøi
chính …. veà caùc quy ñònh nhö : Tyû leä döï tröõ baét buoäc , laõi suaát chieát khaáu - taùi
chieát khaáu , caáp tín duïng cho caùc ngaân haøng thöông maïi , laøm chöùc naêng trung
gian thanh toaùn giöõa caùc ngaân haøng . Ñoàng thôøi ngaân haøng Trung Öông coøn thöïc
hieän chöùc naêng kieåm soaùt vaø thanh tra hoaït ñoäng cuûa caùc ñònh cheá taøi chính trung
gian .
- Heä thoáng caùc Ngaân haøng thöông maïi : Laø moät ñònh cheá taøi chính trung
gian , thöïc hieän chöùc naêng kinh doanh tieàn teä maø hoaït ñoäng chuû yeáu vaø thöôøng
xuyeân laø nhaän tieàn göûi töø khaùch haøng vôùi nghóa vuï hoaøn traû vaø söû duïng soá tieàn
ñoù ñeå cho vay , thöïc hieän nghieäp vuï chieát khaáu vaø laøm trung gian thanh toaùn .
Nhöõng chöùc naêng chuû yeáu cuûa Ngaân haøng thöông maïi :
+ Ngaân haøng thöông maïi laø 1 ñònh cheá taøi chính trung gian , ñoùng vai troø
caàu noái giöõa ngöôøi coù tieàn nhaøn roãi vaø nhöõng nôi caàn tieàn cho nhu caàu phaùt trieån
saûn xuaát kinh doanh . Chöùc naêng trung gian dòch chuyeån caùc quyõ tieàn teä dö thöøa
ñeå taøi trôï cho caùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån laø moät trong nhöõng chöùc naêng quan
troïng nhaát cuûa Ngaân haøng thöông maïi , chöùc naêng naøy theå hieän ôû 2 phöông dieän :
-
Ngaân haøng thöông maïi laø trung gian giöõa Ngaân haøng Trung
Öông vaø coâng chuùng .
-
Ngaân haøng thöông maïi laø trung gian giöõa ngöôøi göûi tieàn vaø
ngöôøi vay tieàn .
+ Ngaân haøng laø ngöôøi taïo ra tieàn ( Tieàn ghi soå ) . Trong hoaït ñoäng cuûa
mình nhôø chöùc naêng nhaän tieàn göûi maø ngaân haøng coù nguoàn voán ñeå cho vay .
Khi cho vay ngaân haøng laïi taïo ra tieàn göûi khoâng kyø haïn ( hay coøn goïi laø buùt teä –
moät boä phaän quan troïng trong khoái tieàn teä ) . Khaû naêng taïo tieàn cuûa ngaân haøng
thöông maïi chòu söï kieåm soaùt cuûa Ngaân haøng Trung öông thoâng qua tyû leä döï tröõ
baét buoäc töø ñoù aûnh höôûng ñeán vieäc taêng , giaûm cuûa khoái tieàn teä .
Trang 2
Phaân loaïi Ngaân haøng thöông maïi :
+ Caên cöù vaøo hình thöùc sôû höõu :
- Ngaân haøng TM Quoác doanh
- Ngaân haøng TM Coå phaàn
- Ngaân haøng Lieân doanh
- Chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi
+ Caên cöù vaøo ñoái töôïng , ngaønh kinh doanh :
-
Ngaân haøng Coâng thöông
Ngaân haøng Ngoaïi thöông
Ngaân haøng Noâng nghieäp
Ngaân haøng Ñaàu tö – phaùt trieån
+ Caên cöù vaøo loaïi hình kinh doanh :
-
Ngaân haøng baùn buoân
Ngaân haøng baùn leû
Ngaân haøng vöøa baùn buoân vöøa baùn leû
3. Heä thoáng Ngaân haøng thöông maïi Vieät nam
Ngaân haøng laø lónh vöïc kinh teá nhaïy caûm , phaûn aùnh vaø phuï thuoäc raát lôùn
vaøo naêng suaát , hieäu quaû cuûa caùc hoaït ñoäng kinh teá . Ñoàng thôøi laïi laø yeáu toá taùc
ñoäng tröïc tieáp vaøo taêng tröôûng vaø oån ñònh kinh teá . Vôùi vai troø ñoù hoaït ñoäng
ngaân haøng phaûi luoân coi troïng 2 muïc tieâu cô baûn laø kieåm soaùt laïm phaùt, oån ñònh
giaù trò ñoàng tieàn vaø phuïc vuï coù hieäu quaû neàn kinh teá gaén lieàn vôùi an toaøn heä
thoáng . Trong nhöõng naêm qua ngaønh Ngaân haøng ñaõ coù nhöõng tieán boä trong vieäc
kieåm soaùt laïm phaùt , giöõ vöõng söùc mua ñoàng tieàn , taêng möùc huy ñoäng voán vaø
cho vay , phuïc vuï kòp thôøi nhu caàu voán cho hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuõng
nhö caùc chöông trình xoùa ñoùi giaûm ngheøo , khaéc phuïc thieân tai … Baèng vieäc thöïc
hieän caùc giaûi phaùp veà cheá ñoä tieàn teä tín duïng , chính saùch laõi suaát , tyû giaù ñöôïc
ñieàu haønh moät caùch linh hoaït , thaän troïng , vieäc cung öùng tieàn ñöôïc ñieàu chænh
kòp thôøi , böôùc ñaàu ñaõ kieåm soaùt ñöôïc laïm phaùt , oån ñònh tieàn teä , taïo oån ñònh vó
moâ cho taêng tröôûng beàn vöõng .
Trang 3
Sau hôn 10 naêm ñoåi môùi , heä thoáng Ngaân haøng Vieät nam ñaõ coù nhöõng
böôùc chuyeån bieán maïnh meõ , töøng böôùc hoäi nhaäp vôùi thò tröôøng quoác teá , ñaùp
öùng ñöôïc nhu caàu chuyeån ñoåi neàn kinh teá töø cô cheá Keá hoaïch hoùa taäp trung sang
cô cheá thò tröôøng coù söï quaûn lyù cuûa Nhaø nöôùc theo ñònh höôùng Xaõ hoäi chuû nghóa
. Töø khi chuyeån ñoåi sang cô cheá thò tröôøng , hoaït ñoäng Ngaân haøng coù nhieàu
thay ñoåi cô baûn . Vieäc taùch bieät chöùc naêng quaûn lyù Nhaø nöôùc ( cuûa Ngaân haøng
Trung Öông ) vaø chöùc naêng kinh doanh ( cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi ) thoâng
qua 2 Phaùp leänh Ngaân haøng :
– Phaùp leänh Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät nam ban haønh theo quyeát ñònh soá
37/HÑNN 8 ngaøy 24.5.1990 cuûa Chuû tòch Hoäi Ñoàng Nhaø Nöôùc quy ñònh
cô cheá hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc laø Ngaân haøng Trung Öông coù
chöùc naêng quaûn lyù , giaùm saùt vaø ñieàu tieát heä thoáng taøi chính cuõng nhö
vieäc thöïc hieän caùc chính saùch tieàn teä.
– Phaùp leänh veà Ngaân haøng thöông maïi , caùc toå chöùc tín duïng vaø coâng ty taøi
chính ban haønh theo quyeát ñònh soá 38/ HÑNN 8 ngaøy 24.5.1990 quy ñònh
veà hoaït ñoäng cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi , toå chöùc tín duïng , coâng ty
taøi chính .
Hai phaùp leänh Ngaân haøng ñaõ taïo ra böôùc khôûi ñaàu mang tính quyeát ñònh
cho vieäc hình thaønh heä thoáng Ngaân haøng 2 caáp taïi Vieät nam sau naøy .
Trong giai ñoaïn 1990 – 1998 Heä thoáng Ngaân haøng thöông maïi Vieät nam
ñaõ coù böôùc phaùt trieån nhanh choùng veà soá löôïng , môû roäng caùc maët nghieäp vuï ,
naâng cao chaát löôïng phuïc vuï khaùch haøng , ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån cuûa thôøi
kyø môùi . Ñeán nay Heä thoáng Ngaân haøng thöông maïi Vieät nam ñaõ coù :
-
-
5 Ngaân haøng thöông maïi quoác doanh ( Ngaân haøng Ngoaïi thöông , NH
Coâng thöông , NH Ñaàu tö phaùt trieån , NH Noâng nghieäp vaø phaùt trieån noâng
thoân vaø NH Phaùt trieån nhaø ñoàng baèng soâng Cöûu long ) .
1 Ngaân haøng phuïc vuï ngöôøi ngheøo
51 Ngaân haøng TMCP ( 31 Ngaân haøng TMCP ñoâ thò , 20 Ngaân haøng
TMCP Noâng thoân ).
2 Coâng ty taøi chính
28 Chi nhaùnh Ngaân haøng nöôùc ngoaøi
4 Ngaân haøng lieân doanh
Trang 4
- 300 Quyõ Tín duïng Nhaân daân
- 76 Vaên phoøng ñaïi dieän Ngaân haøng nöôùc ngoaøi
- 1 Coâng ty cho thueâ taøi chính
Ñoàng thôøi caùc toå chöùc Taøi chính ngaân haøng quoác teá nhö WB , IMF, ADB
….. cuõng coù maët taïi Vieät Nam.
Khoâng chæ taêng nhanh veà soá löôïng , caùc maët nghieäp vuï nhö Huy ñoäng voán
; Ñaàu tö cho vay , coâng taùc thanh toaùn , taøi trôï XNK , Kinh doanh ngoaïi hoái …
cuõng ñaõ coù böôùc phaùt trieån veà quy moâ vaø chaát löôïng phuïc vuï . Beân caïnh ñoù caùc
nghieäp vuï môùi ñaõ ñöôïc ñöa vaøo söû duïng ñeå ñaùp öùng yeâu caàu ngaøy caøng cao cuûa
khaùch haøng nhö dòch vuï theû thanh toaùn , maùy ruùt tieàn töï ñoäng , caùc dòch vuï veà
baát ñoäng saûn , dòch vuï cho thueâ tuû saét , keùt saét …..
II/ HOAÏT ÑOÄNG NGAÂN HAØNG TRONG NEÀN KINH TEÁ THÒ TRÖÔØNG
Trong thôøi kyø bao caáp , hoaït ñoäng ngaân haøng chæ ñôn thuaàn thöïc hieän keá
hoaïch cuûa Nhaø nöôùc , chuû yeáu laø hoaït ñoäng caáp phaùt , phaân phoái voán tín duïng
cho caùc ñôn vò theo keá hoaïch töø tröôùc vaø thanh toaùn theo chæ ñònh .
Chuyeån sang neàn kinh teá thò tröôøng , hoaït ñoäng Ngaân haøng ñaõ coù nhöõng
chuyeån bieán cô baûn , ñaùng keå nhaát laø vieäc taùch bieät chöùc naêng quaûn lyù (cuûa
Ngaân haøng Nhaø nöôùc ) vaø chöùc naêng kinh doanh (cuûa Ngaân haøng thöông maïi) .
Hoaït ñoäng ngaân haøng trong thôøi kyø naøy trôû neân ña daïng vaø phong phuù hôn , gaén
boù vôùi thöïc teá saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc ñôn vò . Ngoaøi caùc nghieäp vuï truyeàn
thoáng nhö :
-
Nghieäp vuï huy ñoäng voán
Nghieäp vuï tín duïng
Nghieäp vuï thanh toaùn
……….
Caùc nghieäp vuï , dòch vuï môùi ñaõ ñöôïc ngaân haøng ñöa vaøo söû duïng :
-
Theû thanh toaùn
Maùy ruùt tieàn töï ñoäng
Nghieäp vuï tín duïng thueâ mua
Huøn voán , lieân doanh lieân keát
Trang 5
-
Caùc dòch vuï veà ñòa oác
Gaàn ñaây laø vieäc hình thaønh caùc coâng ty ñaàu tö – kinh doanh chöùng khoaùn
….
Coù theå noùi hoaït ñoäng ngaân haøng ñöôïc ña daïng hoùa , ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu
ngaøy caøng cao cuûa caùc Doanh nghieäp , nhöõng nhaø ñaàu tö vaø phaàn ñoâng daân
chuùng .
Nhöõng nghieäp vuï chuû yeáu cuûa NH thöông maïi :
Vôùi chöùc naêng laø trung taâm thanh toaùn , Ngaân haøng taïo ñieàu kieän cho caùc
doanh nghieäp thöïc hieän thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët qua ngaân haøng , töø ñoù
tieát kieäm thôøi gian vaø chi phí .
Beân caïnh vieäc thöïc hieän nghieäp vuï truyeàn thoáng nhö huy ñoäng voán , trong
ñoù chuû yeáu laø nguoàn voán tieát kieäm cuûa caùc taàng lôùp daân cö , thu huùt nhöõng
nguoàn voán nhoû , phaân taùn khoâng taäp trung thaønh nhöõng nguoàn voán lôùn , taäp trung
töø ñoù ngaân haøng coù ñieàu kieän môû roäng phaïm vi vaø quy moâ hoaït ñoäng , gia taêng
khoái löôïng ñaàu tö , taøi trôï cho caùc döï aùn , ñaùp öùng nhu caàu voán cho hoaït ñoäng
saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá, Ngaân haøng coøn môû roäng hoaït
ñoäng thoâng qua vieäc thöïc hieän caùc nghieäp vuï khaùc nhö : Nghieäp vuï kinh doanh
ngoaïi teä , thanh toaùn quoác teá , dòch vuï theû tín duïng ….. Cuï theå laø :
1. Nghieäp vuï huy ñoäng voán – Nghieäp vuï ngaân quyõ
Huy ñoäng voán laø moät trong nhöõng nghieäp vuï chuû yeáu cuûa Ngaân haøng
thöông maïi , taïo ñieàu kieän ñeå Ngaân haøng coù nguoàn voán hoaït ñoäng . Vieäc môû
roäng huy ñoäng voán döôùi nhieàu hình thöùc goùp phaàn taäp trung nhöõng nguoàn voán
nhoû , phaân taùn thaønh nhöõng nguoàn voán lôùn taäp trung ñaùp öùng cho nhu caàu phaùt
trieån . Nghieäp vuï huy ñoäng voán cuûa ngaân haøng thöïc hieän döôùi nhieàu hình thöùc :
-
Tieàn göûi thanh toaùn : Thoâng qua vieäc môû taøi khoaûn cho caùc doanh nghieäp
thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá , Ngaân haøng vöøa giuùp caùc doanh nghieäp baûo
quaûn voán vaø cung caáp caùc dòch vuï thanh toaùn nhanh choùng , thuaän tieän cho
khaùch haøng . Ngoaøi ra Ngaân haøng coøn taän duïng ñöôïc nguoàn voán taïm thôøi
nhaøn roãi trong thanh toaùn cuûa khaùch haøng ñeå gia taêng nguoàn voán söû duïng
vaøo caùc nghieäp vuï sinh lôïi cho ngaân haøng .
Trang 6
- Tieàn göûi tieát kieäm : Laø hình thöùc huy ñoäng voán nhaøn roãi trong daân chuùng
döôùi caùc hình thöùc Tieàn göûi tieát kieäm khoâng kyø haïn , tieát kieäm coù kyø haïn.
- Ngoaøi ra ngaân haøng coøn thöïc hieän huy ñoäng voán döôùi caùc hình thöùc nhö
phaùt haønh kyø phieáu , traùi phieáu coù kyø haïn….. ñeå huy ñoäng voán nhaøn roãi
trong daân chuùng.
2. Nghieäp vuï kinh doanh ngoaïi teä :
Ngaøy nay khi hoaït ñoäng ngoaïi thöông ngaøy caøng phaùt trieån , vieäc giao löu
buoân baùn giöõa caùc quoác gia trôû neân phong phuù , ña daïng khieán vieäc söû duïng
ngoaïi teä cho nhu caàu thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu cuûa caùc doanh nghieäp taêng cao
ñaõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå ngaân haøng thöông maïi môû roäng hoaït ñoäng kinh
doanh ngoaïi hoái bao goàm vieäc Mua – Baùn ngoaïi teä , ñaûm baûo soá dö treân taøi
khoaûn ngoaïi teä taïi nöôùc ngoaøi . Vieäc kinh doanh naøy taïo ra lôïi nhuaän cho ngaân
haøng thoâng qua cheânh leäch tyû giaù vaø laõi suaát giöõa ñoàng tieàn cuûa caùc quoác gia
khaùc nhau .
Ngoaøi ra nghieäp vuï naøy coøn taïo khaû naêng cho caùc doanh nghieäp traùnh
ñöôïc nhöõng ruûi ro do thay ñoåi tyû giaù trong thanh toaùn quoác teá vaø ñaûm baûo vieäc
thanh toaùn cho khaùch haøng giöõa caùc quoác gia an toaøn vaø nhanh choùng , troâi chaûy
.
Moät soá nghieäp vuï kinh doanh ngoaïi teä chuû yeáu :
-
Nghieäp vuï Spot : Laø nghieäp vuï Mua – baùn 1 ngoaïi teä naøy laáy moät loaïi ngoaïi
teä khaùc ngay trong ngaøy giao dòch ( Hoaëc sau 2 ngaøy neáu coù söï thoaû thuaän
cuûa caùc beân ).
-
Nghieäp vuï Forward : Thöïc hieän vieäc Mua – baùn ngoaïi teä , trong ñoù giaù caû
ñöôïc xaùc ñònh vaøo ngaøy giao dòch nhöng thanh toaùn vaøo 1 ngaøy xaùc ñònh cuï
theå trong töông lai .
-
Nghieäp vuï Swap : Laø giao dòch trong ñoù 1 ñoàng tieàn döôïc Mua - baùn ñoàng
thôøi vaø ñöôïc tieán haønh vôùi 2 ngaøy thanh toaùn khaùc nhau .
Ngoaøi ra caùc nghieäp vuï khaùc nhö Quyeàn Mua – baùn ngoaïi teä löïa choïn ,
nghieäp vuï Arbittrage cuõng ñöôïc caùc ngaân haøng söû duïng
-
3. Nghieäp vuï Ñaàu tö – Lieân Doanh – Lieân Keát
Trang 7
Ngoaøi nhöõng nghieäp vuï truyeàn thoáng , trong nhöõng naêm gaàn ñaây hoaït
ñoäng ngaân haøng coøn môû roäng ra nhieàu lónh vöïc nhö :
-
Ñaàu tö voán vaøo caùc doanh nghieäp döôùi hình thöùc mua coå phieáu traùi phieáu do
caùc doanh nghieäp naøy phaùt haønh .
-
Ñaàu tö voán thaønh laäp doanh nghieäp môùi
-
Lieân doanh , lieân keát vôùi caùc toå chöùc trong vaø ngoaøi nöôùc hình thaønh caùc
doanh nghieäp hoaït ñoäng trong lónh vöïc taøi chính – ngaân haøng nhö caùc ngaân
haøng lieân doanh , coâng ty thueâ mua …….
4. Caùc nghieäp vuï , dòch vuï ngaân haøng khaùc nhö :
-
Maùy ruùt tieàn töï ñoäng
Dòch vuï phaùt haønh , ñaïi lyù thanh toaùn theû tín duïng
Dòch vuï cho thueâ tuû saét – keùt saét
Dòch vuï taøi trôï mua haøng traû goùp
Caùc dòch vuï lieân quan ñeán baát ñoäng saûn
5. Nghieäp vuï tín duïng :
Trong caùc nghieäp vuï cuûa moät Ngaân haøng thöông maïi , nghieäp vuï tín duïng
laø moät trong nhöõng nghieäp vuï quan troïng vaø ñem laïi nhieàu lôïi nhuaän nhaát cho
ngaân haøng .
Theo khaùi nieäm , Tín duïng laø söï chuyeån nhöôïng taïm thôøi quyeàn söû duïng
moät löôïng tieàn teä töø ngöôøi sôû höõu sang ngöôøi söû duïng sau moät thôøi gian phaûi
hoaøn traû vôùi moät löôïng lôùn hôn . Ngaøy nay cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh
teá , khaùi nieäm caáp tín duïng cuõng ñöôïc môû roäng theâm . Ngoaøi yù nghóa thoâng
thöôøng laø cho vay , noù coøn xuaát hieän theâm caùc nghieäp vuï môùi nhö chieát khaáu
chöùng töø coù giaù , Baûo laõnh ( bao goàm baûo laõnh thöïc hieän hôïp ñoàng , baûo laõnh döï
thaàu ….. )
Caùc hình thöùc cuï theå
5.1 Nghieäp vuï cho vay ngaén haïn :
Trang 8
Caùc ngaân haøng thöông maïi cho vay voán ngaén haïn nhaèm boå sung voán löu ñoäng
coøn thieáu cho caùc doanh nghieäp ñaùp öùng nhu caàu voán cho saûn xuaát kinh doanh .
Nguyeân taéc tín duïng :
-
Voán vay phaûi ñöôïc hoaøn traû ñaày ñuû caû goác vaø laõi theo ñuùng thôøi haïn ñaõ cam
keát
Voán vay phaûi ñöôïc söû duïng ñuùng muïc ñích , coù hieäu quaû kinh teá
Voán vay phaûi ñöôïc ñaûm baûo baèng giaù trò vaät tö , haøng hoùa töông ñöông
Ñieàu kieän vay voán :
-
-
Phaûi coù ñuû tö caùch phaùp nhaân , hoaït ñoäng SXKD theo ñuùng phaùp luaät Vieät
Nam
Hoaït ñoäng SXKD coù laõi
Coù voán töï coù tham gia vaøo phöông aùn xin vay
Phaûi theá chaáp taøi saûn hoaëc ñöôïc söï baûo laõnh baèng taøi saûn cuûa ngöôøi thöù ba coù
thaåm quyeàn ( Tröø nhöõng tröôøng hôïp cho vay tín chaáp theo quy ñònh cuûa
Ngaân haøng )
Chaáp haønh ñuùng theå leä tín duïng cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc vaø caùc quy ñònh cuï
theå do ngaân haøng thöông maïi quy ñònh .
Phöông phaùp cho vay
-
Phöông phaùp cho vay theo haïn möùc ( Hay cho vay theo soá dö , cho vay
luaân chuyeån ) ñöôïc aùp duïng cho caùc doanh nghieäp coù nhu caàu vay voán
thöôøng xuyeân , coù tình hình saûn xuaát kinh doanh oån ñònh , Voøng quay voán löu
ñoäng , voøng quay voán tín duïng cao theo ñuùng quy ñònh cuûa ngaân haøng .
Phöông phaùp cho vay naøy chæ ñöôïc aùp duïng ñoái vôùi caùc khaùch haøng coù quan
heä laâu naêm , uy tín vaø coù tình hình saûn xuaát kinh doanh oån ñònh , coù hieäu quaû
vaø coù quaù trình vay traû soøng phaúng ñuùng haïn .
-
Phöông phaùp cho vay thoâng thöôøng : Vieäc cho vay , giaûi ngaân theo töøng
phöông aùn vay cuï theå . Töøng laàn vay khaùch haøng phaûi göûi hoaù ñôn , chöùng töø
coù lieân quan phöông aùn kinh doanh vaø hoaøn traû nôï vay cuøng hoà sô theá chaáp
ñeå ñaûm baûo nôï vay ñeán ngaân haøng. Sau khi ñoàng yù cho vay , ngaân haøng vaø
khaùch haøng seõ kyù hôïp ñoàng tín duïng vôùi caùc ñieàu khoaûn cuï theå veà soá tieàn
cho vay , laõi suaát , thôøi haïn traû nôï , theá chaáp ….Phöông phaùp naøy aùp duïng cho
Trang 9
caùc khaùch haøng coù nhu caàu vay khoâng thöôøng xuyeân hoaëc chöa ñaùp öùng ñöôïc
yeâu caàu ñeå vay luaân chuyeån .
Hoà sô vay voán ( Ñoái vôùi phaùp nhaân ) : Quyeát ñònh thaønh laäp , phöông aùn
vay voán – hoaøn traû nôï , ñôn ñeà nghò vay voán , caùc hôïp kinh teá lieân quan , baùo caùo
taøi chính vaø hoà sô theá chaáp .
5.2 Nghieäp vuï chieát khaáu :
Ngaân haøng thöông maïi nhaän chieát khaáu caùc chöùng töø coù giaù nhö traùi phieáu
kho baïc , kyø phieáu , traùi phieáu , soå tieát kieäm do caùc ngaân haøng thöông maïi phaùt
haønh , boä chöùng töø thanh toaùn baèng thö tín duïng L/C khoâng huyû ngang .
Hieän nay nghieäp vuï chieát khaáu chöùng töø coù giaù , ñaëc bieät laø ñoái vôùi boä
chöùng töø thanh toaùn haøng xuaát khaåu laø moät trong nhöõng nghieäp vuï sinh lôïi cao
cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi . Nghieäp vuï naøy vöøa taïo ñieàu kieän ñeå caùc doanh
nghieäp quay nhanh voøng voán , coù nguoàn voán kòp thôøi nhu caàu voán cho hoaït
ñoäng saûn xuaát kinh doanh , ñoàng thôøi cuõng giuùp ngaân haøng cuõng môû roäng tín
duïng an toaøn , naâng cao khaû naêng sinh lôïi cho Ngaân haøng.
5.3 Nghieäp vuï cho vay trung – daøi haïn :
Laø nghieäp vuï cho vay ñeå caùc doanh nghieäp caûi taïo , môû roäng saûn xuaát ,
ñoåi môùi thieát bò coâng ngheä , caûi tieán kyõ thuaät hoaëc xaây döïng cô baûn môùi nhaèm
naâng cao naêng löïc saûn xuaát kinh doanh vaø hieäu quaû kinh teá .
Caùc nguyeân taéc , ñieàu kieän , hoà sô tín duïng töông töï nhö cho vay ngaén haïn .
III/TÌNH HÌNH HOAÏT ÑOÄNG TÍN DUÏNG TREÂN ÑÒA BAØN TP.HOÀ CHÍ
MINH TRONG THÔØI GIAN QUA – NHÖÕNG KEÁT QUAÛ VAØ KHOÙ KHAÊN ,
TOÀN TAÏI
1. Hoaït ñoäng Ngaân haøng trong neàn kinh teá thò tröôøng
Sau ñaïi hoäi 6 cuûa Ñaûng , neàn kinh teá nöôùc ta baét ñaàu chuyeån sang thôøi kyø
môùi , ñoù laø xaây döïng neàn kinh teá nhieàu thaønh phaàn , ña daïng hoùa caùc hình thöùc
sôû höõu nhaèm phaùt huy moïi tieàm naêng vaät chaát vaø lao ñoäng saùng taïo cuûa toaøn xaõ
hoäi thöïc hieän muïc tieâu Daân giaøu – Nöôùc maïnh – Xaõ hoäi coâng baèng vaên minh .
Trang 10
Neàn kinh teá nöôùc nhaø ñaõ coù nhöõng tín hieäu ñaùng möøng , ñoù laø :Toác ñoä taêng
tröôûng kinh teá taêng nhanh qua caùc thôøi kyø , Giai ñoaïn 1986 – 1990 toác ñoä taêng
tröôûng bình quaân 4,4% / naêm , Giai ñoaïn 1990 – 1995 laø 7,5% /naêm. Chuùng ta
ñaõ ngaên chaën ñöôïc ñaø giaûm suùt kinh teá .
Cuøng vôùi söï thay ñoåi cuûa neàn kinh teá , Heä thoáng ngaân haøng Vieät nam cuõng
ñaõ coù nhöõng chuyeån bieán tích cöïc , ñaõ coù söï phaân ñònh roõ chöùc naêng quaûn lyù
cuûa Ngaân haøng nhaø nöôùc vaø chöùc naêng kinh doanh cuûa Ngaân haøng thöông maïi
ñaõ taïo ñieàu kieän ñeå hoaït ñoäng ngaân haøng tieáp caän ñöôïc vôùi hoaït ñoäng cuûa neàn
kinh teá thò tröôøng .
Coù theå chia hoaït ñoäng Ngaân haøng trong thôøi kyø naøy laøm 3 giai ñoaïn chuû
yeáu :
-
Giai ñoaïn 1986 – 1992 laø giai ñoaïn neàn kinh teá baét ñaàu chuyeån ñoåi , Caùc
doanh nghieäp ñang trong thôøi kyø saép xeáp , cuûng coá laïi neân toác ñoä taêng tröôûng
kinh teá khoâng cao . Hoaït ñoäng ngaân haøng trong thôøi kyø naøy baét ñaàu ñoåi môùi
theo yeâu caàu cuûa kinh teá thò tröôøng . Ñaây cuõng laø thôøi kyø 2 phaùp leänh ngaân
haøng ra ñôøi , taùch bieät chöùc naêng quaûn lyù vaø chöùc naêng kinh doanh cuaû ngaân
haøng thöông maïi . Caùc cô cheá , chính saùch , cheá ñoä tieàn teä – tín duïng , chính
saùch laõi suaát , tyû giaù töøng böôùc ñöôïc ñieàu chænh phuø hôïp quy luaät phaùt trieån
cuûa neàn kinh teá .
-
Giai ñoaïn 1993 – 1996 : Tình hình kinh teá xaõ hoäi phaùt trieån oån ñònh , toác ñoä
taêng tröôûng cao bình quaân 7,5% /naêm . Hoaït ñoäng ngaân haøng trong giai ñoaïn
naøy phaùt trieån nhanh choùng caû veà soá löôïng vaø chaát löôïng phuïc vuï vôùi vieäc
ña daïng hoùa caùc saûn phaåm , dòch vuï ngaân haøng .
-
Giai ñoaïn 1997 – 2000 : Trong giai ñoaïn naøy neàn kinh teá chòu aûnh höôûng cuûa
cuoäc khuûng hoaûng taøi chính tieàn teä Chaâu AÙ , toác ñoä taêng tröôûng chaäm laïi ,
nhöõng yeáu keùm cuûa heä thoáng ngaân haøng thöông maïi baét ñaàu loä roõ , tyû leä nôï
quaù haïn taêng nhanh ñaõ vöôït quaù giôùi haïn cho pheùp .Beân caïnh ñoù nhöõng vuï
vieäc coù lieân quan ñeán ngaân haøng ñöôïc caùc cô quan chöùc naêng xöû lyù ñaõ laøm
cho nieàm tin cuûa ngöôøi daân vaøo heä thoáng ngaân haøng phaàn naøo giaûm suùt .
Thaùng 12/1997 Luaät Ngaân haøng nhaø nöôùc vaø Luaät caùc Toå chöùc tín duïng ñöôïc
Quoác hoäi thoâng qua . Luaät Ngaân haøng nhaø nöôùc ñaõ taïo vò theá quaûn lyù Nhaø
nöôùc coù söï chæ ñaïo thoáng nhaát töø Trung Öông xuoáng ñòa phöông , Vai troø
Trang 11
quaûn lyù nhaø nöôùc cuûa caùc Chi nhaùnh ngaân haøng nhaø nöôùc taïi ñòa phöông
ñöôïc quy ñònh cuï theå , naâng cao hôn tröôùc . Beân caïnh ñoù Luaät caùc Toå chöùc
tín duïng ñaõ taïo nhöõng ñieàu kieän tieàn ñeà caàn thieát giuùp caùc ngaân haøng thöông
maïi naâng cao quyeàn töï chuû trong kinh doanh .
Maëc duø trong 2 naêm gaàn ñaây , neàn kinh teá Vieät nam xuaát hieän nhöõng daáu
hieäu baát lôïi , kinh teá coù bieåu hieän suy giaûm , khaû naêng haáp thuï voán keùm , hieäu
quaû saûn xuaát kinh doanh cuûa nhieàu doanh nghieäp yeáu , saûn xuaát vaø tieâu thuï haøng
hoùa gaëp nhieàu khoù khaên , ñaàu tö nöôùc ngoaøi tieáp tuïc giaûm suùt . Beân caïnh ñoù
thieân tai luõ luït lieân tieáp xaûy ra ñaõ ñaët ra nhöõng thöû thaùch voâ cuøng to lôùn . Tuy
nhieân veà toång theå Vieät nam vaãn ñaït ñöôïc möùc taêng tröôûng döông ( Naêm 1999
möùc taêng tröôûng laø 4,8% ) , ñaây laø tyû leä taêng tröôûng tích cöïc trong boái caûnh caùc
neàn kinh teá trong khu vöïc khuûng hoaûng .
Naêm 1999 cuõng laø naêm hoaït ñoäng ngaân haøng tieáp tuïc ñöôïc ñoåi môùi vaø
hoaøn thieän . caùc chính saùch tieàn teä nhö : Ñieàu hoøa cung öùng tieàn , cô cheá laõi suaát
, tyû giaù vaø quaûn lyù ngoaïi hoái ñeàu ñöôïc ñoåi môùi . Ñoù laø vieäc aùp duïng cô cheá ñieàu
haønh tyû giaù môùi qua ñoù baõi boû vieäc coâng boá tyû giaù coá ñònh , thay vaøo ñoù laø vieäc
coâng boá tyû giaù bình quaân treân thò tröôøng lieân ngaân haøng cuûa ngaøy hoâm tröôùc vôùi
bieân ñoä cho pheùp laø 0,1% . Cô cheá laõi suaát böôùc ñaàu tieán tôùi töï do hoùa baèng vieäc
Ngaân haøng nhaø nöôùc ñieàu haønh laõi suaát thoâng qua cô cheá laõi suaát traàn ñöôïc ñieàu
chænh linh hoaït theo caùc dieãn bieán kinh teá vaø quan heä cung caàu voán treân thò
tröôøng . Trong naêm 1999 , ngaân haøng nhaø nöôùc ñaõ 5 laàn ñieàu chænh laõi suaát traàn
cho thaáy laõi suaát ñang ñöôïc töï do hoaù , theo saùt nhöõng dieãn bieán cuûa thò tröôøng .
Ngaøy 2/8/2000 vöøa qua , Ngaân haøng nhaø nöôùc thöïc hieän cô cheá ñieàu haønh laõi
suaát theo quan heä cung caàu qua vieäc boû laõi suaát traàn vaø coâng boá laõi suaát cô baûn .
Tröôùc ñaây caùc ngaân haøng thöông maïi khoâng ñöôïc cho vay quaù möùc laõi suaát traàn
do ngaân haøng nhaø nöôùc coâng boá . Ñaây laø cô cheá ñieàu haønh laõi suaát mang tính
haønh chính meänh leänh khoâng coøn phuø hôïp vôùi cô cheá thò tröôøng , gaây nhieàu khoù
khaên cho caû ngaân haøng vaø khaùch haøng vay tieàn . Hieän nay ngaân haøng nhaø nöôùc
coâng boá laõi suaát cô baûn treân cô sôû tham khaûo laõi suaát cuûa nhoùm 9 ngaân haøng
thöông maïi do ngaân haøng nhaø nöôùc löïa choïn vôùi bieân ñoä 0,3% ñoái vôùi cho vay
ngaén haïn vaø 0,5% ñoái vôùi cho vay trung daøi haïn . Bieân ñoä naøy theå hieän söï quaûn
lyù cuûa nhaø nöôùc . Vôùi laõi suaát cô baûn, caùc ngaân haøng coù quyeàn chuû ñoäng cho
vay trong bieân ñoä cho pheùp . Ñaây laø böôùc tieán môùi trong cô cheá ñieàu haønh laõi
suaát , tieán tôùi cô cheá laõi suaát töï do .
Trang 12
Vieäc trieån khai quaù trình cô caáu laïi Heä thoáng Ngaân haøng thöông maïi cuõng
laø moät troïng taâm trong chöông trình caûi toå ngaønh taøi chính Vieät nam . Vôùi muïc
tieâu xaây döïng moät heä thoáng ngaân haøng thöông maïi vöõng maïnh , hoaït ñoäng laønh
maïnh vaø hieäu quaû , Chính phuû ñaõ cho pheùp thöïc hieän caùc giaûi phaùp nhö : saùt
nhaäp caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn , taêng voán cho caùc Ngaân haøng , xem
xeùt giaûi phaùp thaønh laäp coâng ty quaûn lyù taøi saûn , laønh maïnh hoùa dö nôï tín duïng
…. Ñaõ taïo moâi tröôøng thuaän lôïi hôn cho hoaït ñoäng ngaân haøng trong tình hình môùi
.
2 . Hoaït ñoäng ngaân haøng treân ñòa baøn TP Hoà Chí Minh
Thaønh phoá Hoà Chí Minh laø moät trung taâm kinh teá , taøi chính lôùn cuûa caû
nöôùc , nôi taäp trung raát nhieàu caùc toå chöùc tín duïng vaø laø nôi hoaït ñoäng kinh
doanh tieàn teä – tín duïng dieãn ra voâ cuøng soâi ñoäng . Hieän nay treân ñòa baøn Thaønh
phoá Hoà Chí Minh ñaõ coù 97 Toå chöùc tín duïng bao goàm 35 Ngaân haøng thöông
maïi quoác doanh , Ngaân haøng phuïc vuï ngöôøi ngheøo , Ngaân haøng phaùt trieån nhaø
ñoàng baèng soâng Cöûu long , 17 Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn coù hoäi sôû taïi TP
Hoà Chí Minh , 6 Chi nhaùnh ngaân haøng thöông maïi coå phaàn coù hoäi sôû ngoaøi ñiaï
baøn thaønh phoá , 4 Ngaân haøng lieân doanh , 17 Chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi ,
4 Coâng ty taøi chính coå phaàn , 3 Coâng ty cho thueâ taøi chính , 9 Quyõ tín duïng nhaân
daân . Hoaït ñoäng ngaân haøng ñaõ goùp phaàn kieàm cheá laïm phaùt , oån ñònh tyû giaù ,
thuùc ñaåy kinh teá thaønh phoá phaùt trieån vôùi nhòp ñoä cao
Moät soá chæ tieâu kinh teá xaõ hoäi thaønh phoá naêm 1999 :
-
-
Giaù trò toång saûn phaåm GDP ( theo giaù thöïc teá ) laø 70.208 tyû ñoàng , taêng
6,16% so vôùi naêm 1998
Giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp treân ñòa baøn naêm 1999 ñaït 48.866 tyû ñoàng
Toång möùc löu chuyeån haøng hoùa naêm 1999 ñaït 135.077 tyû ñoàng , taêng 2,1 %
so vôùi naêm 1998
Chæ soá haøng tieâu duøng taêng 1,56 %
Kim ngaïch xuaát khaåu treân ñòa baøn ñaït möùc 4.599 trieäu USD taêng 23,7 % so
vôùi naêm 1998. Hai nhoùm haøng coù möùc taêng cao nhaát laø haøng coâng nghieäp
xuaát khaåu vaø haøng thuyû saûn
Toång kim ngaïch nhaäp khaåu giaûm 6,9 % ñaït möùc 3.367 trieäu USD
Ñaàu tö nöôùc ngoaøi naêm 1999 coù 98 döï aùn ñöôïc caáp giaáy pheùp vôùi toång soá
voán hoaït ñoäng laø 471 trieäu USD. So vôùi naêm 1998 taêng 20 döï aùn nhöng veà
soá tuyeät ñoái giaûm , chæ baèng 97,5 % so vôùi toång voán ñaàu tö naêm 1998. Nhö
Trang 13
vaäy töø naêm 1988 ñeán nay , Tp Hoà Chí Minh hieän coù 808 döï aùn ñaàu tö nöôùc
ngoaøi coøn hieäu löïc hoaït ñoäng vôùi toång voán ñaàu tö 10.261 trieäu USD.
Hoaït ñoäng ngaân haøng treân ñòa baøn ñaõ ngaøy caøng trôû neân gaén boù vôùi thöïc
teá saûn xuaát kinh doanh baèng vieäc ña daïng hoùa caùc saûn phaåm , dòch vuï cung caáp
cho khaùch haøng . Trong ñoù hoaït ñoäng tín duïng ñaõ coù nhöõng böôùc phaùt trieån vôùi
möùc taêng tröôûng tín duïng cao , ñaùp öùng nhu caàu voán ngaøy caøng taêng cuûa neàn
kinh teá . Neáu nhö naêm 1990 toång möùc dö nôï tín duïng treân ñòa baøn thaønh phoá laø
1.395 tyû ñoàng thì ñeán nay möùc dö nôï ñaõ ñaït 44.428 tyû ñoàng , taêng gaáp 31,8 laàn ,
möùc taêng tröôûng haøng naêm bình quaân 48% . Haàu heát caùc doanh nghieäp vaø caù
nhaân ñöôïc cung öùng voán ñeàu hoaït ñoäng coù hieäu quaû . Söï taêng tröôûng tín duïng
töøng naêm tuy coù khaùc nhau nhöng phuø hôïp vôùi söï taêng tröôûng chung cuûa neàn
kinh teá vaø chæ soá laïm phaùt . Dö nôï tín duïng ñaõ goùp phaàn ñaåy nhanh nhòp ñoä phaùt
trieån kinh teá cuûa thaønh phoá , gia taêng khoái löôïng saûn phaåm – haøng hoùa – dòch vuï
, phaùt trieån cô sôû vaät chaát kyõ thuaät , cô sôû haï taàng , naâng cao naêng suaát lao ñoäng
vaø haï giaù thaønh saûn phaåm .
Trong hoaït ñoäng tín duïng , Heä thoáng ngaân haøng thöông maïi quoác doanh
luoân chieám öu theá , ñeán cuoái naêm 1999 thò phaàn voán huy ñoäng cuûa heä thoáng
ngaân haøng thöông maïi quoác doanh treân ñòa baøn thaønh phoá laø 52,1% , trong ñoù :
-
Thò phaàn khoái Ngaân haøng ngoaïi thöông laø 19,6%
Thò phaàn khoái Ngaân haøng coâng thöông laø 17,8%
Thò phaàn khoái Ngaân haøng ñaàu tö phaùt trieån laø 8,2%
Thò phaàn khoái Ngaân haøng noâng nghieäp laø 6,7%
Thò phaàn Ngaân haøng phaùt trieån nhaø ñoàng baèng soâng Cöûu long laø 0,1%
Nguoàn voán huy ñoäng taêng tröôûng nhanh ñaõ taïo ñieàu kieän cho caùc ngaân
haøng thöông maïi môû roäng tín duïng , ñaùp öùng nhu caàu voán cho neàn kinh teá . Ñeán
cuoán naêm 1999 , thò phaàn cho vay cuûa caùc ngaân haøng quoác doanh laø 45,9%,
trong ñoù :
-
Thò phaàn khoái Ngaân haøng ngoaïi thöông laø 7,6%
Thò phaàn khoái Ngaân haøng coâng thöông laø 29,6%
Thò phaàn khoái Ngaân haøng ñaàu tö phaùt trieån laø 9,2%
Thò phaàn khoái Ngaân haøng noâng nghieäp laø 4,0%
Thò phaàn Ngaân haøng phaùt trieån nhaø ñoàng baèng soâng Cöûu long laø 0,5%
Trang 14
Cuï theå , moät soá chæ tieâu veà huy ñoäng voán vaø söû duïng voán cuûa caùc ngaân
haøng thöông maïi treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh nhö sau :
ÑVT : Tyû ñoàng VN
TYÛ
LEÄ
TAÊNG GiAÛM
CHÆ TIEÂU
31/12/1998 31/12/1999
SO VÔÙI
31/12/1998
I/Nguoàn voán
1.Voán töï coù
2.Voán huy ñoäng
3.Voán vay TCTD #
4.Voán vay NHNN
5.Taøi saûn nôï khaùc
II/ Söû duïng voán
1.Tieàn döï tröõ
2.Dö nôï cho vay
3. Huøn voán lieân
doanh
4.Taøi saûn coù khaùc
63.631
5.609
36.433
2.856
254
18.479
63.631
2.708
38.203
276
71.334
5.734
40.836
1.037
792
22.935
71.334
3.828
43.445
215
Soá Tieàn
+ 7.703
+ 125
+ 4.403
- 1.819
+ 538
+ 4.456
+ 7.703
+ 1.120
+ 5.242
- 61
22.444
23.846
+ 1.402
Tyû leä %
+ 12,1
+ 2,2
+ 12,1
- 63,7
+ 211,8
+ 24,1
+ 12,1
+ 41,6
+ 13,7
- 22,1
+ 6,2
Qua baûng soá lieäu treân ta thaáy : Toång möùc voán huy ñoäng ñeán cuoái naêm
1999 laø 40.836 tyû ñoàng – chieám tyû troïng 28 % trong toång voán huy ñoäng cuûa caû
nöôùc , taêng 4.403 tyû ñoàng , tyû leä taêng 12,1 % . Öu theá veà huy ñoäng voán thuoäc veà
caùc Ngaân haøng thöông maïi quoác doanh trong nöôùc vôùi thò phaàn 52,1 % , Ngaân
haøng thöông maïi coå phaàn 26,7 % , Ngaân haøng nöôùc ngoaøi 17,3 % vaø Ngaân haøng
lieân doanh laø 3,9 % do bò haïn cheá bôûi quy ñònh voán huy ñoäng khoâng ñöôïc vöôït
quaù 25 % voán töï coù ( gaàn ñaây nhaát laø quy ñònh ngaân haøng nöôùc ngoaøi khoâng
ñöôïc nhaän tieàn göûi coù kyø haïn baèng ñoàng Vieät nam vaø ngoaïi teä ) .
Trong ñieàu kieän neàn kinh teá phaùt trieån chaäm laïi , tình traïng giaûm phaùt
keùo daøi , laõi suaát huy ñoäng voán cuûa ngaân haøng lieân tuïc giaûm thì toång voán huy
ñoäng taêng leân ñaõ taïo ñieàu kieän ñeå caùc ngaân haøng môû roäng tín duïng . Theo soá
lieäu thoáng keâ cuûa Ngaân haøng nhaø nöôùc Tp Hoà Chí Minh thì tình hình hoaït ñoäng
tín duïng treân ñòa baøn cuï theå nhö sau :
Trang 15
CHÆ TIEÂU
31/12/1998 31/12/1999
TYÛ
SO
ÑVT : Tyû ñoàng VN
LEÄ TAÊNG GiAÛM
VÔÙI 31/12/1998
Toång dö nôï
38.203
43.445
Soá Tieàn
+ 5.242
1.Dö nôï cho vay ngaén
haïn
28,136
31.836
+ 3.700
+ 13,2
- Dö nôï luaân chuyeån
22.773
26.322
+ 3.549
+ 15,6
Trong ñoù Nôï quaù haïn
1.585
5.671
+ 4.086
+ 257,8
Nôï ñoïng
5.363
5.514
+ 151
+ 2,8
. Nôï chôø xöû lyù
4.753
4.869
+ 116
+ 2,4
610
645
+ 35
+ 5,7
2. Dö nôï trung daøi
haïn
10.067
11.609
+ 1542
+ 15,5
Nôï luaân chuyeån
10.000
11.543
+ 1.1543
+ 15,4
429
337
- 92
- 21,4
67
66
-1
- 1,5
. Nôï khoanh
Trong ñoù nôï quaù haïn
Nôï ñoïng
Trang 16
Tyû leä %
+ 13,7
Trong ñoù phaân tích theo heä thoáng ngaân haøng nhö sau :
ÑVT : Tyû ñoàng VN
Toång
Dö nôï
31 /
12
1998
Nôï
trong
haïn
Nôï
quaù
haïn
Nôï
chôø xöû
lyù
Nôï
khoanh
31 /
12
1999
Toång
dö nôï
Nôï
trong
haïn
Nôï
quaù
haïn
Nôï
chôø xöû
lyù
Nôï
khoanh
NHQD
17.646
12.654
415
3.926
651
19.941
11.655
3.839
3.782
665
NHCP
9.308
7.720
1.243
820
25
10.196
7.287
1.993
871
45
NHLD
1.180
955
218
7
1.059
819
24
216
NH
NNg
10.069
9.930
138
1
12.249
12.096
152
Coäng
38.203
30.759
2.014
677
43.445
31.857
6.008
677
1
4.896
Dö nôï tín duïng cuoái naêm 1999 laø 43.445 tyû ñoàng , taêng 5.242 tyû ñoàng vôùi
toác ñoä taêng 13,7 % so vôùi naêm 1998 . Dö nôï tín duïng treân ñòa baøn Thaønh phoá
chieám tyû troïng 31,4 % / Toång dö nôï cho vay caû nöôùc. Maëc duø toác ñoä taêng tröôûng
tín duïng khoâng ñaït chæ tieâu ñeà ra ñaàu naêm laø phaûi taêng töø 18 ñeán 20 % , nhöng
möùc taêng tröôûng tín duïng 13,7% phuø hôïp vôùi thöïc traïng cuûa neàn kinh teá taêng
tröôûng chaäm , tình traïng giaûm phaùt keùo daøi söùc mua giaûm suùt , haøng hoùa öù ñoïng
chaäm luaân chuyeån . Moät khoù khaên lôùn trong hoaït ñoäng ngaân haøng laø maëc duø
Ngaân haøng nhaø nöôùc nhieàu laàn ñieàu chænh laõi suaát theo höôùng giaûm daàn nhöng
voán huy ñoäng vaãn lieân tuïc taêng cao , trong khi ñoù höôùng ñaàu tö cho vay cuûa ngaân
haøng bò haïn cheá bôûi caùc nguyeân nhaân nhö :
-
-
Tình traïng khoù khaên chung cuûa neàn kinh teá , toác ñoä taêng tröôûng chaäm , haøng
toàn kho nhieàu , söùc mua giaûm thaáp , thò tröôøng bò thu heïp , saûn xuaát kinh
doanh nhieàu khoù khaên laøm nhu caàu voán tín duïng khoâng taêng
Chöa coù döï aùn khaû thi
Taâm lyù e ngaïi cuûa caû khaùch haøng vaø ngaân haøng khi ñaàu tö
Caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc coøn luùng tuùng , chöa tìm ñöôïc thò tröôøng chöa
maïnh daïn vay voán ñeå ñaàu tö hoaëc chöa choïn ñuùng höôùng ñeå ñaàu tö coù hieäu
quaû .
Trang 17
711
-
-
-
Tình hình thöïc hieän thueá VAT khieán doanh nghieäp chöa thích öùng kòp , böôùc
ñaàu gaëp khoù khaên nhaát laø caùc doang nghieäp saûn xuaát töø nguyeân lieäu nhaäp
khaåu , töø ñoù aûnh höôûng ñeán nhaäp khaåu => nhu caàu vay voán giaûm thaáp.
Caùc döï aùn kích caàu , Döï aùn ñaàu tö phaùt trieån cô sôû haï taàng chaäm ñöôïc trieån
khai . Toác ñoä ñaàu tö ñoåi môùi coâng ngheä chaäm , nhu caàu voán trung daøi haïn
khoâng taêng .
Maëc duø laõi suaát giaûm lieân tuïc nhaèm kích caàu tín duïng nhöng taùc ñoäng vaãn raát
chaäm ñaõ cho thaáy tín duïng taêng tröôûng chaäm khoâng hoaøn toaøn do laõi suaát maø
do neàn kinh teá taêng tröôûng chaäm , nhu caàu voán khoâng cao.
Soá lieäu thoáng keâ cho thaáy , Thò phaàn cho vay vôùi öu theá thuoäc veà ngaân
haøng quoác doanh vôùi 45,9 % ; ngaân haøng nöôùc ngoaøi vôùi thò phaàn laø 28,2 % ;
ngaân haøng thöông maïi coå phaàn laø 23,5 % ; ngaân haøng lieân doanh 2,4 % . Trong
ñoù ñaùng chuù yù laø trong naêm 1999 trong khi thò phaàn cuûa caùc ngaân haøng khaùc nhö
ngaân haøng quoác doanh , ngaân haøng coå phaàn , ngaân haøng lieân doanh ñeàu giaûm thì
thò phaàn cho vay cuûa caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi laïi taêng 1,8 % so vôùi naêm 1998
maëc duø bò haïn cheá veà voán huy ñoäng ( khoâng ñöôïc nhaän tieàn göûi coù kyø haïn ) vaø
cho vay ( khoâng ñöôïc nhaäntheá chaáp baát ñoäng saûn , quyeàn söû duïng ñaát ) .
Veà chaát löôïng tín duïng : Maëc duø coù nhöõng coá gaéng naâng cao chaát löôïng
tín duïng , taäp trung thu hoài caùc khoaûn nôï quaù haïn cuõ , haïn cheá khoâng ñeå phaùt
sinh caùc khoaûn nôï quaù haïn môùi nhöng chaát löôïng tín duïng treân ñòa baøn theå hieän
qua chæ tieâu Nôï quaù haïn / Toång dö nôï laø vaán ñeà caàn ñöôïc taäp trung xem xeùt .
Toång soá nôï quaù haïn , nôï ñoïng ñeán 31/12/1999 laø 11.588 tyû ñoàng chieám tyû leä
26,6 % treân toång dö nôï cho vay neàn kinh teá , ñaây laø tyû leä raát cao trong hoaït
ñoäng tín duïng trong ñoù :
-
Nôï ñoïng ( Nôï lieân quan ñeán vuï aùn chôø xöû lyù , nôï khoanh ) laø 5.580 tyû ñoàng
chieám tyû troïng 12,8 % - khoaûn nôï naøy khoâng thu ñöôïc laõi
-
Nôï quaù haïn coøn luaân chuyeån : 6.008 tyû ñoàng .
Dö nôï quaù haïn , nôï ñoïng cao ñaõ gaây khoù khaên cho caùc ngaân haøng thöông
maïi aûnh höôûng raát lôùn ñeán keát quaû kinh doanh vì trong khi vaãn phaûi traû laõi tieån
göûi huy ñoäng thì caùc khoaûn nôï ñoïng khoâng thu ñöôïc laõi ñaõ taïo aùp löïc xaáu ñeán
keát quaû taøi chính cuûa ngaân haøng .
Trang 18
CHÖÔNG 2 : THÖÏC TRAÏNG VAØ NHÖÕNG TOÀN TAÏI KHI XÖÛ LYÙ
TAØI SAÛN THEÁ CHAÁP TAÏI SÔÛ GIAO DÒCH 2 – NGAÂN HAØNG
COÂNG THÖÔNG VIEÄT NAM
I . Vaøi neùt veà Ngaân haøng coâng thöông Vieät Nam vaø Sôû Giao Dòch 2
Thôøi gian qua vôùi nhöõng noã löïc cuûa ngaønh Ngaân haøng trong quaù trình ñoåi
môùi hoaït ñoäng , thích öùng vôùi cô cheá thò tröôøng nhö caûi tieán cheá ñoä tieàn teä tín
duïng , chính saùch laõi suaát , thanh toaùn …. ñaõ thu ñöôïc nhöõng keát quaû quan troïng .
Vieäc ñoåi môùi hoaït ñoäng ngaân haøng , cuï theå nhaát laø vieäc trieån khai thöïc hieän 2
phaùp leänh ngaân haøng ( gaàn ñaây laø 2 boä luaät ngaân haøng ) ñaõ taïo ra nhöõng chuyeån
bieán toát veà cô caáu toå chöùc , caùc maët hoaït ñoäng , trình ñoä nghieäp vuï cuûa caùc ngaân
haøng thöông maïi.
Hoaït ñoäng ngaân haøng ñaõ nhanh choùng chuyeån mình theo kòp yeâu caàu phaùt
trieån cuûa neàn kinh teá thò tröôøng , ñoùng goùp vaøo vieäc taêng tröôûng kinh teá , kieàm
cheá vaø ñaåy luøi laïm phaùt , oån ñònh giaù trò ñoàng tieàn , goùp phaàn khuyeán khích vaø
thu huùt voán ñaáu tö trong vaø ngoaøi nöôùc.
Ngoaøi caùc ngaân haøng quoác doanh , caùc ngaân haøng coå phaàn , ngaân haøng
lieân doanh , chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi ñöôïc caáp pheùp thaønh laäp vaø môû
roäng hoaït ñoäng taïi khaép caùc ñòa phöông trong caû nöôùc vôùi noäi dung daàn daàn
ñöôïc ñoåi môùi theo höôùng hieän ñaïi hoùa , töøng böôùc ñoåi môùi coâng ngheä , phong
caùch phuïc vuï … theo kòp hoaït ñoäng ngaân haøng taïi caùc nöôùc phaùt trieån .
Ngaân haøng coâng thöông Vieät nam laø moät trong 5 ngaân haøng thöông maïi
quoác doanh ñöôïc thaønh laäp naêm 1988 , ngoaøi hoäi sôû chính taïi Haø noäi , Ngaân haøng
coâng thöông Vieät nam coøn coù maïng löôùi chi nhaùnh taïi taát caû caùc tænh thaønh trong
caû nöôùc , caùc khu coâng nghieäp , khu cheá xuaát vôùi maïng löôùi kinh doanh roäng
khaép , saûn phaåm vaø dòch vuï ña daïng coù chaát löôïng cao coâng ngheä ngaân haøng tieân
tieán . Ñeán nay heä thoáng Ngaân haøng coâng thöông Vieät nam goàm Hoâò sôû chính taïi
Haø noäi , 2 Sôû Giao Dòch ( Sôû Giao Dòch 1 taïi Haø Noäi ; Sôû Giao Dòch 2 taïi TP Hoà
Chí Minh , 91 Chi nhaùnh , 153 Phoøng giao dòch , 378 Quyõ tieát kieäm vaø 86 Cöûa
haøng vaøng baïc vôùi ñoäi nguõ nhaân vieân hôn 12.000 ngöôøi . Laø moät trong nhöõng
ngaân haøng thöông maïi quoác doanh haøng ñaàu taïi Vieät nam , Ngaân haøng coâng
thöông thöïc hieän ñaày ñuû caùc nghieäp vuï cuûa moät ngaân haøng thöông maïi thöïc hieän
Trang 19
- Xem thêm -
.PDF 
59 
6 
137 
