Tài liệu Giải pháp thúc đẩy phát triển du lịch sinh thái vùng đồng bằng sông cửu long

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM PHAN THỊ THANH THỦY LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. Hồ Chí Minh – Năm 2000 Muïc Luïc Trang LÔØI MÔÛ ÑAÀU…………………………………………………………………………………………………………………………………1 Chöông 1: LYÙ LUAÄN CÔ BAÛN VEÀ NGAØNH DU LÒCH……………………………………………. 3 I. LYÙ THUYEÁT KINH TEÁ LIEÂN QUAN ÑEÁN DU LÒCH………………………………………………………………..3 I.1 Khaùi nieäm vaø ñaëc ñieåm ngaønh du lòch…………………………………………………………….3 I.2 Thò tröôøng du lòch…………………………………………………………………………………………………….4 I.3 Saûn phaåm- ñaëc tröng cuûa saûn phaåm du lòch…………………………………………………..4 I.4 Caùc loaïi hình du lòch……………………………………………………………………………………………….6 II. LÒCH SÖÛ PHAÙT TRIEÅN NGAØNH DU LÒCH………………………………………………………………………….7 II.1 Caùc saéc thaùi cuûa du lòch quoác teá hieän nay………………………………………………… 8 II.2 Quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån ngaønh du lòch ôû nöôùc ta………………..11 Chöông 2: ÑAÙNH GIAÙ TIEÀM NAÊNG PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH SINH THAÙI VUØNG ÑOÀNG BAÈNG SOÂNG CÖÛU LONG………………………………………………..17 I. KHAÙI NIEÄM VAØ ÑAËC ÑIEÅM CUÛA DU LÒCH SINH THAÙI………………………………………………………17 II. TÍNH TAÁT YEÁU CUÛA SÖÏ XUAÁT HIEÄN DU LÒCH SINH THAÙI ÔÛ VIEÄT NAM…………….18 III. ÑAÙNH GIAÙ TIEÀM NAÊNG TAØI NGUYEÂN DU LÒCH TÖÏ NHIEÂN VAØ HIEÄN TRAÏNG KHAI THAÙC DU LÒCH SINH THAÙI VUØNG ÑOÀNG BAÈNG SOÂNG CÖÛU LONG…………21 III.1 Phöông phaùp ñaùnh giaù taøi nguyeân du lòch töï nhieân…………………………………….21 III.1.1 Phöông phaùp ñaùnh giaù………………………………………………………………………21 III.1.2 Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù……………………………………………………………………..21 III.1.3 Ñieåm ñaùnh giaù……………………………………………………………………………………24 III.1.4 Keát quaû ñaùnh giaù TNDL vuøng ÑBSCL………………………………………..26 III.2 Hieän traïng khai thaùc du lòch sinh thaùi vuøng ÑBSCL…………………………….28 III.2.1 Vò trí ñòa lyù vaø yù nghóa du lòch………………………………………………………28 III.2.2 Ñaëc ñieåm moâi tröôøng vuøng ñoàng baèng soâng Cöûu Long…………29 III.2.3 Hieän traïng phaùt trieån du lòch vaø khai thaùc taøi nguyeân du 1 lòch töï nhieân vuøng ñoàng baèng soâng Cöûu Long………………………….31 III.2.3.1 Hieän traïng phaùt trieån du lòch……………………………… …III.2.3.2 Hieän traïng khai thaùc TNDLST vuøng ÑBSCL……………….34 III.2.3.3 Ñaùnh giaù chung………………………………………………………………………35 Chöông 3: NHÖÕNG GIAÛI PHAÙP THUÙC ÑAÅY PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH SINH THAÙI VUØNG ÑOÀNG BAÈNG SOÂNG CÖÛU LONG……………………36 I. NHÖÕNG QUAN ÑIEÅM VAØ NGUYEÂN TAÉC PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH SINH THAÙI………36 I.1 Nhöõng quan ñieåm phaùt trieån du lòch sinh thaùi……………………………………………36 I.2 Nhöõng nguyeân taéc………………………………………………………………………………………………36 II GIAÛI PHAÙP THUÙC ÑAÅY PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH SINH THAÙI VUØNG ÑBSCL…………37 II.1 Giaûi phaùp xaây döïng caùc tuyeán ñieåm du lòch sinh thaùi…………………………….37 II.2 Giaûi phaùp toå chöùc caùc chöông trình du lòch sinh thaùi troïn goùi….……….41 II.3 Giaûi phaùp phaùt trieån du lòch sinh thaùi beàn vöõng………………………………………43 II.4 Toå chöùc caùc phöông tieän vui chôi, nghæ ngôi taïi caùc ñieåm du lòch sinh thaùi……………………………………………………………………………………………………44 II.5 Toå chöùc caùc hoaït ñoäng quaûng caùo, baùn vaø thöïc hieän caùc chöông trình du lòch sinh thaùi………………………………………………………………………….46 KIEÁN NGHÒ…………………………………………………………………………………………………………………………………49 KEÁT LUAÄN…………………………………………………………………………………………………………………………………51 2 LÔØI MÔÛ ÑAÀU Du lòch ñöôïc bieát ñeán laø moät trong nhöõng ngaønh taêng tröôûng nhanh nhaát treân theá giôùi goùp phaàn taïo ra vieäc laøm, taêng nguoàn thu, caûi thieän cô sôû haï taàng, naâng caáp caùc di saûn vaên hoùa, khuyeán kích phaùt trieån kinh teá v.v… Vai troø vò trí vaø hieäu quaû nhieàu maët cuûa du lòch ñaõ thuyeát phuïc ñöôïc chính phuû vaø ngöôøi daân cuûa chuùng ta chaáp nhaän du lòch laø moät ngaønh kinh teá muõi nhoïn cuûa Vieät Nam. Chuùng ta ñaõ bieát duø phaùt trieån baát cöù loaïi hình du lòch naøo ñeàu phaûi döïa vaøo moâi tröôøng töï nhieân vaø moâi tröôøng nhaân vaên. Loaïi hình du lòch sinh thaùi, moät xu theá taát yeáu cuûa du lòch theá giôùi hieän nay, vaø nhaát laø caùc nöôùc ñang phaùt trieån nhö ôû Vieät Nam coù taùc ñoäng maïnh meõ tôùi moâi tröôøng caû nhaân vaên laãn töï nhieân ñieàu ñaùng quan taâm laø nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc seõ daãn ñeán suy giaûm moâi tröôøng vaø ñoàng nghóa vôùi söï ñi xuoáng cuûa hoaït ñoäng du lòch. Vieät Nam noùi chung vaø caùc tænh vuøng ñoàng baèng soâng Cöûu Long noùi rieâng ñang coù xu theá phaùt trieån du lòch sinh thaùi raát maïnh meõ vôùi söï löïa choïn baét buoäc laø phaûi söû duïng coù traùch nhieäm caùc nguoàn taøi nguyeân du lòch hay noùi caùch khaùc laø phaùt trieån du lòch sinh thaùi beàn vöõng. Ñeå goùp phaàn taïo cô sôû ban ñaàu cho söï phaùt trieån du lòch sinh thaùi ñoàng baèng soâng Cöûu Long. Vôùi söï höôùng daãn giuùp ñôõ cuûa thaày: PGS.TS Nguyeãn Ñöùc Khöông toâi ñaõ nghieân cöùu, ñaùnh giaù tieàm naêng, hieän traïng phaùt trieån vaø ñeà ra nhöõng bieän phaùp ñeå phaùt trieån loaïi hình du lòch sinh thaùi ôû ñoàng baèng soâng Cöûu Long. Do du lòch sinh thaùi coøn khaù môùi meû ñoái vôùi Vieät Nam. Vuøng Ñoàng baèng soâng Cöûu Long phöông tieän giao thoâng khoâng thuaän tieän ñoái vôùi vieäc ñeán caùc khu baûo toàn thieân nhieân hay caùc khu röøng ngaäp maën. Ñeå thöïc hieän ñöôïc ñeà taøi toâi phaûi thu thaäp thoâng tin, caùc taøi lieäu nghieân cöùu khoa hoïc cuûa caùc cô quan nghieân cöùu cuõng nhö nhöõng ñôn vò hoaït ñoäng du lòch trong vuøng ñoàng baèng soâng Cöûu Long vaø caû nöôùc. 3 Noäi dung cuûa ñeà taøi: Nhöõng giaûi phaùp thuùc ñaåy phaùt trieån Du lòch sinh thaùi Vuøng ñoàng baèng soâng Cöûu Long Chöông I : Lyù luaän cô baûn veà ngaønh du lòch Chöông II : Ñaùnh giaù tieàm naêng phaùt trieån Du lòch sinh thaùi vuøng Ñoàng baèng Soâng Cöûu Long Chöông III : Nhöõng giaûi phaùp thuùc ñaåy phaùt trieån Du lòch sinh thaùi vuøng Ñoàng baèng Soâng Cöûu Long Vôùi taát caû söï taän tình giuùp ñôõ cuûa Thaày höôùng daãn, söï noã löïc cuûa baûn thaân cuøng caùc kieán thöùc ñöôïc trang bò. Toâi ñaõ hoaøn thaønh cuoán luaän aùn, maët naøo ñoù vaãn coøn thieáu soùt. Vì vaäy raát mong ñöôïc söï ñoùng goùp chæ daãn cuûa taát caû caùc thaày coâ giaùo vaø ñoàng nghieäp. Xin chaân thaønh caûm ôn. 4 CHÖÔNG 1 LYÙ LUAÄN CÔ BAÛN VEÀ NGAØNH DU LÒCH I. LYÙ THUYEÁT KINH TEÁ LIEÂN QUAN ÑEÁN DU LÒCH I. 1. Khaùi nieäm vaø ñaëc ñieåm ngaønh du lòch Ngaønh du lòch laø moät ngaønh kinh teá - dòch vuï coù nhieäm vuï chuû yeáu laø phuïc vuï nhu caàu tham quan, giaûi trí, nghæ ngôi tìm hieåu thieân nhieân, ñaát nöôùc, con ngöôøi ñoàng thôøi keát hôïp vôùi caùc daïng nhu caàu khaùc nhö: nghieân cöùu khoa hoïc, khaûo coå, theå thao, tieáp thò v.v… Vôùi möùc soáng ngaøy caøng naâng cao, thì ngaønh du lòch ngaøy caøng phaùt trieån. Ngaønh du lòch caøng phaùt trieån thì söï giao löu cuûa ngöôøi daân giöõa caùc vuøng, caùc khu vöïc, giöõa caùc quoác gia caøng xích laïi gaàn nhau vaø caøng hieåu bieát nhau nhieàu hôn. Töø ñoù cho thaáy söï phaùt trieån ngaønh du lòch khoâng chæ ñôn thuaàn mang laïi hieäu quaû kinh teá cho ñaát nöôùc maø coøn coù yù nghóa chính trò saâu saéc trong vieäc cuûng coá neàn hoøa bình treân toaøn theá giôùi. Caùc ñaëc ñieåm cuûa ngaønh du lòch. a. Ngaønh du lòch laø moät ngaønh kinh teá. Hoaït ñoäng cuûa ngaønh du lòch coù nhieàu boä phaän coù tính chaát kinh teá raát roû reät, chieán löôïc phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi ôû nhieàu nöôùc, du lòch ñöôïc keå nhö moät trong nhöõng ngaønh muõi nhoïn, thu nhaäp cuûa ngaønh du lòch ôû nhieàu nöôùc raát lôùn. Ví duï: Nam Tö naêm 1987 ngaønh du lòch thu hôn 1,6 tyû, chieám 3% toång saûn phaåm xaõ hoäi vaø 15% toång thu nhaäp xuaát khaåu (phuïc vuï gaàn 9 trieäu khaùch nöôùc ngoaøi). Trong hoaït ñoäng kinh teá cuûa ngaønh du lòch coù 3 phaàn: - Phaàn saûn xuaát: goàm caùc hoaït ñoäng cheá bieán caùc moùn aên uoáng cuûa cöûa haøng aên uoáng, hoaëc saûn xuaát duïng cuï du lòch, hay quaø löu nieäm… - Phaàn thöông nghieäp: goàm caùc hoaït ñoäng mua baùn caùc loaïi haøng hoùa cho khaùch du lòch, caùc moùn aên uoáng… - Phaàn dòch vuï: goàm dòch vuï khaùch saïn, dòch vuï vaän taûi, dòch vuï phuïc vuï taïi baõi taém, nôi vui chôi giaûi trí, khu chöõa beänh vaø khu nghieân cöùu chuyeân ñeà. 5 b. Ngaønh du lòch laø moät ngaønh vaên hoùa - xaõ hoäi. Hoaït ñoäng cuûa ngaønh du lòch nhaèm thoûa maõn nhu caàu coù tính chaát vaên hoùa - xaõ hoäi cuûa con ngöôøi. Caùc hoaït ñoäng tham quan, giaûi trí, nghæ ngôi, chöõa beänh, theå thao, nghieân cöùu cuûa ngöôøi ñi du lòch laø caùc hoaït ñoäng vaên hoùa xaõ hoäi. I. 2 . Thò tröôøng du lòch Thò tröôøng du lòch laø nôi thöïc hieän söï trao ñoåi saûn phaåm du lòch vì muïc ñích thoûa maõn nhu caàu mong muoán cuûa khaùch du lòch. Nhu caàu vaø öôùc muoán ñoù, ñöôïc goïi laø caàu du lòch. Noù ñöôïc ño löôøng baèng soá löôïng khaùch du lòch. Caàu du lòch laø thaønh phaàn quyeát ñònh taïo neân thò tröôøng du lòch. Noù laø moät taäp hôïp nhöõng khaùch haøng coù khaû naêng vaø mong muoán tieán haønh moät cuoäc trao ñoåi nhaèm giuùp cho hoï thoûa maõn nhu caàu tieâu thuï saûn phaåm du lòch. Nhö vaäy caàu du lòch ñöôïc taïo ra töø nhu caàu cuûa khaùch haøng, nhöng nhu caàu ñoù ñaõ ñöôïc bieán thaønh mong muoán vaø söùc mua thöïc teá. Trong ñoù nhu caàu cuûa khaùch laø cô sôû ban ñaàu coù yù nghóa quyeát ñònh. Nhu caàu naøy phuï thuoäc vaøo möùc thu nhaäp, khaùc nhau cuûa khaùch haøng veà taäp quaùn, nhu caàu taâm sinh lyù, veà giaù caû, nhöng chuû yeáu phuï thuoäc vaøo yeáu toá thu nhaäp. Ñaõ coù caàu xuaát hieän aét phaûi coù cung ñaùp öùng. Vaäy cung du lòch ñöôïc hieåu laø khaû naêng cung caáp saûn phaåm du lòch do ñôn vò kinh doanh du lòch thöïc hieän. Quan heä giöõa cung vaø caàu treân thò tröôøng du lòch raøng buoäc laãn nhau, taùc ñoäng qua laïi laãn nhau. Cung taùc ñoäng leân caàu qua khoái löôïng vaø cô caáu cuûa noù, caàu aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån cuûa cung qua vieäc taêng tieâu thuï vaø phaân hoùa cuûa caàu. Xu höôùng ñaëc tröng cuûa thò tröôøng du lòch laø söï caân baèng töông öùng giöõa cung vaø caàu du lòch. I. 3. Saûn phaåm - ñaëc tröng cuûa saûn phaåm du lòch. I.3.1 Saûn phaåm du lòch laø loaïi saûn phaåm mang tính chaát toång hôïp, goàm nhieàu dòch vuï: vaän chuyeån, löu truù, aên uoáng, vui chôi, giaûi trí. Nhö vaäy saûn phaåm du lòch cuûa moät quoác gia ñöôïc caáu thaønh bôûi saûn phaåm du lòch cuûa ñòa phöông, saûn phaåm du lòch ñòa phöông ñöôïc caáu thaønh töø saûn phaåm khaùch saïn, phuïc vuï cuûa ngaønh du lòch. 6 Caùc yeáu toá caáu thaønh saûn phaåm du lòch - Caùc di saûn thieâng lieâng, taøi nguyeân thieân nhieân (röøng, nuùi, bieån, bôø bieån). - Caùc di saûn do con ngöôøi taïo ra: caùc coâng trình kieán truùc, caùc laêng taåm, di tích lòch söû, vieän baûo taøng,... toân giaùo, phong tuïc taäp quaùn... - Heä thoáng caùc phöông tieän giao thoâng, thoâng tin lieân laïc phuïc vuï du lòch. - Nhöõng cô soá vaät chaát kyõ thuaät phuïc vuï ngaønh du lòch, khaùch saïn nhaø haøng, khu vui chôi, giaûi trí... Nhö vaäy, coù theå noùi saûn phaåm du lòch ñöôïc caáu thaønh bôûi hai yeáu toá chính: + Taøi nguyeân du lòch Taøi nguyeân du lòch goàm taøi thieân nhieân vaø taøi nguyeân do con ngöôøi taïo ra. Taøi nguyeân thieân nhieân: bao goàm caùc di saûn taøi nguyeân thieân nhieân nhö röøng (ñoäng vaät, thöïc vaät nguyeân sinh); nuùi non ñeøo, suoái, hang ñoäng, bieån, baõi bieån, hoà,.... phong caûnh thieân nhieân khí haäu. Taøi nguyeân do con ngöôøi taïo ra: bao goàm caùc di saûn do con ngöôøi taïo ra nhö: caùc di tích lòch söû, laêng taåm, ñeàn ñaøi, toân giaùo, phong tuïc taäp quaùn, thöïc phaåm ñaëc saûn töï nhieân, saûn phaåm thuû coâng, myõ ngheä mang tính ñaëc tröng, heä thoáng chính trò, phaùp luaät giaùo duïc. + Caùc dòch vuï cung caáp ñeå khai thaùc söû duïng caùc taøi nguyeân du lòch ñoù. Caùc dòch vuï naøy khoâng phaûi laø muïc ñích cuûa chuyeán du lòch nhöng thieáu noù thì khoâng theåû hình thaønh moät chuyeán du lòch. Caùc dòch vuï naøy bao goàm: phuïc vuï aên uoáng, phuïc vuï löu truù, thoâng tin lieân laïc, vaän chuyeån giao thoâng, cô sôû vaät chaát kó thuaät, phuïc vuï vieäc vui chôi giaûi trí: coâng vieân, saân golf, raïp haùt... I.3.2. Ñaëc tröng cuûa saûn phaåm du lòch - Saûn phaåm du lòch laø saûn phaåm toång hôïp ñöôïc taïo ra töø caùc nguoàn kinh doanh khaùc nhau (vaän chuyeån, löu truù, aên uoáng, vui chôi, giaûi trí, tham quan.....) caùc nguoàn kinh doanh naøy coù söï lieân quan maät thieát vaø phuï thuoäc laãn nhau taïo neân chaát löôïng cuûa saûn phaåm du lòch. 7 - Nhu caàu cuûa khaùch haøng ñoái vôùi saûn phaåm du lòch deã bò thay ñoåi, noù phuï thuoäc vaøo raát nhieàu yeáu toá nhö: tính hình kinh teá, tình hình chính trò, tình hình kinh teá xaõ hoäi,.... cuûa caùc nöôùc coù saûn phaåm du lòch ñeå baùn. - Cuoái cuøng nhu caàu cuûa khaùch haøng ñoái vôùi saûn phaåm du lòch heát söùc uyeån chuyeån, leä thuoäc vaøo moát nhaát thôøi, phong traøo hay thay ñoåi ñoäng cô du lòch cuûa khaùch. Chính vì saûn phaåm du lòch coù ñaëc tröng nhö vaäy neân hoaït ñoäng maketing coù vò trí ñaëc bieät trong ngaønh du lòch. I. 4. Caùc loaïi hình du lòch: Töø caùc yeáu toá caáu thaønh cuûa saûn phaåm du lòch maø hình thaønh caùc loaïi du lòch khaùc nhau: - Tham quan: ñeå xem phong caûnh ñeïp höôûng nieàm vui ñöôïc hieåu bieát theâm veà ñaát nöôùc con ngöôøi. Thoâng thöôøng tham quan ñi ñoâi vôùi giaûi trí ñeå con ngöôøi ñöôïc thoaûi maùi hôn. - Nghæ ngôi: ñeå thoûa maõn nhu caàu thö giaõn nhaèm laáy laïi söùc laøm vieäc. Nghó ngôi cuõng ñi ñoâi vôùi giaûi trí vaø hoaït ñoäng tham quan. Song caàn thaáy raèng tham quan, giaûi trí chæ laø phuï maø nghó ngôi laø chuû yeáu. - Theå thao: Nhöõng moân theå thao cuûa hoaït ñoäng du lòch: saên baén, leo nuùi, bôi loäi, löôùt vaùn, bôi thuyeàn... - Nghieân cöùu chuyeân ñeà: ngöôøi ta keát hôïp du lòch vôùi nghieân cöùu sinh hoïc, söû hoïc, daân toäc hoïc, kinh teá vaø quaûn lyù, y hoïc vaø caùc hoaït ñoäng khoa hoïc khaùc. Loaïi hình ñang ñöôïc chuù yù vì coù nhu caàu ngaøy caøng taêng. - Du lòch coâng vuï, du lòch thöông maïi: khi ñi du lòch thöôøng keát hôïp vôùi ñi coâng vieäc nhö ñaøm phaùn, giao dòch, ngoaïi giao, nghieân cöùu tìm cô hoäi, tìm ñoái taùc ñaàu tö. Trong ñieàu kieän kinh teá môû hieän nay caùc loaïi hình du lòch naøy ñaëc bieät phaùt trieån maïnh. - Du lòch thaêm vieáng v.v…. 8 II. LÒCH SÖÛ PHAÙT TRIEÅN NGAØNH DU LÒCH. Hoaït ñoäng du lòch ñaõ xuaát hieän töø laâu. Trong thôøi kyø coå ñaïi Ai Caäp vaø Hy laïp, hoaït ñoäng du lòch mang tính chaát töï phaùt. Tôùi ñeá cheá La Maõ, du lòch phaùt trieån ôû hai hình thöùc caù nhaân vaø taäp theå. Luùc naøy ñaõ baét ñaàu xuaát hieän nhöõng cuoán saùch ghi cheùp vaø höôùng daãn veà caùc tuyeán haønh trình, caùc suoái nöôùc noùng cuûa caùc taùc giaû nhö Seâza, Taxit... Ñeán theá kyõ 15 - 16, khi maø laøn soùng caùc tín ñoà traøn ngaäp caùc beán caûng Marsel, Vônizô caùc cô sôû hoaït ñoäng du lòch ñöôïc môû ra ôû nhieàu nôi trong caùc thaønh phoá naøy. Tuy nhieân, hoaït ñoäng cuûa caùc toå chöùc thôøi kì naøy vaãn chöa mang tính lieân tuïc maø môùi chæ thaønh töøng “ ñôït” phuïc vuï löôïng khaùch töông ñoái ñoâng. Tôùi theá kyõ 17 sau khi caùc cuoäc chieán tranh keát thuùc cuøng vôùi söï phaùt trieån kinh teá thoâng tin böu ñieän cuõng nhö giao thoâng vaän taûi ñaõ khoâng ngöøng taêng tröôûng nhanh choùng vaø do ñoù ñaõ thuùc ñaåy ngaønh du lòch phaùt trieån maïnh meõ. Du lòch luùc naøy ñaõ thaønh “moát” cuûa caùc taàng lôùp thöôïng löu . Ñieàu ñoù ñoøi hoûi söï ra ñôøi cuûa caùc cô sôû chuyeân thöïc hieän nhöõng coâng vieäc lieân quan ñeán du lòch. ÔÛ Phaùp ñaõ xuaát hieän coâng ty kinh doanh toång hôïp “gaø troáng vaøng” do oâng Renoldo Teofract thaønh laäp. Haõng ñaõ toå chöùc nhöõng chuyeán du lòch vôùi caùc dòch vuï: töø phöông tieän ñi laïi, tham quan giaûi trí, ñeán phuï vuï aên uoáng vaø löu truù. Naêm 1814 thöông gia ngöôøi yù laø Drovanlri ñaõ toå chöùc caùc “phoøng gaëp gôõ” ñeå phoå bieán caùc tuyeán haønh trình veà thuû tuïc, hoä chieáu.... toå chöùc caùc chuyeán du lòch. v.v… Naêm 1841 Thomas Cook ñaõ toå chöùc thaønh coâng chuyeán du lòch cho 570 ngöôøi ñi töø Leicester ñeán Loughborough vaø ngöôïc laïi. OÂng nhaän ra raèng vieäc toå chöùc caùc cuoäc haønh trình du lòch coù theå bieán thaønh hoaït ñoäng kinh doanh coù laõi. Töø 1942 Thomas Cook hoaït ñoäng raát tích cöïc trong vieäc toå chöùc caùc chuyeán du lòch. Naêm 1946 ñöôïc söï uûng hoä cuûa caùc haõng taøu bieån, Thomas Cook ñaõ toå chöùc caùc chuyeán du lòch sang Xcotlen. Naêm 1953 oâng ñaõ toå chöùc caùc chuyeán du lòch taäp theå cho ngöôøi Anh ra nöôùc ngoaøi. Ñaây laø chuyeán du lòch quoác teá ñaàu tieân vaø ba naêm sau oâng ñaõ toå chöùc chuyeán du lòch voøng quanh Chaâu AÂu thu ñöôïc thaéng lôïi vang doäi. Chính Thomas Cook laø ngöôøi ñaëc ra neàn moùng cho vieäc phaùt trieån du lòch hieän ñaïi. 9 Ngaøy nay neàn kinh teá theá giôùi ñaõ phaùt trieån ôû möc ñoä cao. Khoa hoïc kyõ thuaät, phaùt trieån nhö vuõ baõo. Möùc soáng cuûa daân cö theá giôùi ñaõ ñöôïc naâng leân nhieàu laàn do ñoù nhu caàu du lòch cuûa daân cö caøng trôû neân caáp thieát. Du lòch ñaõ trôû thaønh vaán ñeà mang tính chaát toaøn caàu. Nhieàu nöôùc ñaõ laáy chæ tieâu ñi du lòch cuûa daân cö laø moät chæ tieâu ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng cuûa cuoäc soáng. Tuøy theo vò trí tieàm naêng coù nöôùc coi du lòch nhö laø moät neàn kinh teá muõi nhoïn. WTO döï baùo vaøo naêm 2000 con soá du khaùch toaøn caàu seõ leân ñeán 660 trieäu ngöôøi trong ñoù du khaùch Ñöùc, Myõ, Anh, Nhaät, Phaùp,.... seõ traøn ngaäp caùc ñieåm du lòch haáp daãn nhaát treân theá giôùi. Tæ leä taêng tröôûng cuûa ngaønh coâng nghieäp du lòch seõ taêng xaép xæ 4,4%”. Nhö vaäy ta coù theå tin chaéc raèng ngaønh du lòch theá giôùi seõ tieáp tuïc phaùt trieån vaø mang laïi nguoàn lôïi khoång loà cho nhieàu quoác gia treân theá giôùi. II. 1. Caùc saéc thaùi cuûa du lòch quoác teá hieän nay. - Höôùng ñi cuûa du khaùch thay ñoåi : Vaøo ñaàu theá kyû 20 moät nhaø ngoaïi giao Hoa kyø ñaõ noùi: “ Ñòa Trung Haõi laø vuøng bieån cuûa quaù khöù , Ñaïi Taây Döông laø vuøng bieån cuûa hieän taïi, Thaùi Bình Döông laø vuøng bieån cuûa töông lai”. Thaät vaäy, trung taâm kinh teá ñang chuyeån töø Ñaïi Taây Döông sang Chaâu AÙ Thaùi Bình Döông. Trong ñoù khu vöïc phaùt trieån vôùi toác ñoä cao vaø naêng ñoäng nhaát laø Ñoâng Nam AÙ. Do vaäy, ngaøy nay du khaùch ñang chuyeån höôùng du lòch veà vuøng Chaâu AÙ -Thaùi Bình Döông nhieàu hôn. Hoäi ñoàng giao thoâng vaø du lòch theá giôùi truï sôû taïi Brussel döï ñoaùn toång thu nhaäp do du lòch haøng naêm ôû Chaâu AÙ vaø Thaùi Bình Döông (do khaùch du lòch chi coäng vôùi ñaàu tö voán vaøo coâng nghieäp du lòch) seõ taêng töø 800 tæ USD vaøo naêm 1995 leân tôùi 2000 tæ USD tôùi 2005. Ñieàu naøy seõ laøm taêng tæ troïng cuûa thò tröôøng ñi laïi vaø du lòch cuûa Chaâu AÙ - Thaùi Bình Döông töø 23% len 27% vöôït leân Myõ vaø saùt nuùt sau Taây AÂu. - Caùc quoác gia Chaâu AÙ coù neàn coâng nghieäp du lòch phaùt trieån nhö: Trung Quoác laø quoác gia coù beà daøy lòch söû vôùi bieát bao danh lam thaéng caûnh. Vaøo nhöõng naêm ñaàu Trung Quoác môùi caûi caùch, môû cöûa, coù 9,4 trieäu du khaùch tôùi tham quan, thu 940 trieäu USD. Naêm 1991 hôn 33,3trieäu du khaùch tôùi Trung Quoác, thu nhaäp hôn 2,80 tyû USD. Naêm 1993 coù treân 41 trieäu du khaùch, thu nhaäp tôùi 6 tyû USD. Naêm 1995 coù 44 trieäu du khaùch, thu 8 tyû USD. 10 Hoàng Koâng: xöa nay voán laø nôi du lòch cuûa vuøng Ñoâng AÙ. Vôùi vò trí thuaän lôïi, nhieàu dòch vuï haáp daãn du khaùch ñaõ mang laïi thaønh coâng trong coâng nghieäp du lòch. Du khaùch taêng leân haøng naêm vaø luoân giöõ ôû möùc ñoä cao. Naêm 1995 coù treân 10 trieäu du khaùch ñeán Hoàng Koâng . Haøn Quoác: Laø quoác gia coù toác ñoä taêng tröôûng kinh teá cao trong nhieàu naêm, GDP naêm 1994 taêng 8,2%. Ñaùng chuù yù laø nguoàn thu nhaäp do kinh doanh du lòch ñaït toác ñoä taêng tröôûng 582%. Naêm 1990 coù 2,9 trieäu löôït du lòch khaùch nöôùc ngoaøi doanh thu ñaït treân 3 tyû USD. Naêm 1995 Haøn Quoác phaán ñaáu naêm 1995 ñoùn ñöôïc 5 trieäu löôït du khaùch vôùi thu nhaäp khoaûng 6 tyû USD. Caùc nöôùc ASEAN (Ñoâng Nam AÙ): saùu nöôùc trong khu vöïc ASEAN (Brunei, Indonesia, Malaysia, Philipines, Singapore, Thailand) ñöôïc coi nhö moät trong nhöõng khu vöïc coù toác ñoä taêng tröôûng nguoàn khaùch lôùn nhaát theá giôùi. Trong voøng 6 naêm qua, toác ñoä taêng tröôûng bình quaân haøng naêm laø 12%. Naêm1987, saùu nöôùc ñoùn tieáp ñöôïc 12 trieäu löôït khaùch, ñeán naêm 1993 soá khaùch naøy ñaõ taêng leân 23,46 trieäu, naêm 1994 laø 26 tri eäu vaø naêm 1995 öôùc treân 28 trieäu löôït khaùch. Baûng: Soá löôïng khaùch du lòch ñeán caùc nöôùc ASEAN Teân nöôùc Soá löôïng du khaùch quoác teá 1992 (trieäu ngöôøi) 1993 (trieäu ngöôøi) 1994 (trieäu ngöôøi) 1995 (trieäu ngöôøi) Brunei 0,50 0,57 0,58 0,5 Indonesia 3,06 3,4 4,0 4,5 Malaysia 6,01 6,5 7,2 7,93 Phipippines 1,15 1,37 1,6 2,0 Singapore 5,99 6,34 6,88 7,32 Thailand 5,14 5,76 6,13 6,6 (Nguoàn: baùo caùo naêm 1995 veà coâng nghieäp du lòch ASEAN - Taøi lieäu cuûa ban thu kyù ASEAN taïi Jakarta). Ngaønh du lòch ASEAN ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc phaùt trieån neàn kinh teá cuûa caùc nöôùc thaønh vieân. Naêm 1994, cuøng vôùi ñaø taêng tröôûng kinh teá, ngaønh du lòch caùc nöôùc ASEAN ñaõ thu ñöôïc nhöõng thaønh quaû noåi baät. Soá löôïng 11 quoác teá ñeán khu vöïc AESAN naêm 1994 laø 26 trieäu löôït khaùch, taêng 9% so vôùi naêm 1993 (23,46 trieäu ngöôøi). Khaùch du lòch caùc nöôùc ASEAN chieám 4,9% toång soá khaùch du lòch toaøn theá giôùi, so vôùi 4,7% naêm 1993. Veà thu nhaäp töø du lòch, theo tính toaùn cuûa caùc cô quan du lòch quoác gia ASEAN thì toång thu nhaäp töø du lòch cuûa caùc nöôùc ASEAN vöôït 21 tyû USD trong 1994 (so vôùi 18,7 tyû USD naêm 1993). Hieän nay, Chaâu AÙ - Thaùi Bình Döông, ñaëc bieät laø caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ coù toác ñoä taêng tröôûng khaùch du lòch lôùn nhaát theá giôùi, môû ra trieån voïng to lôùn cho söï phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp du lòch cuûa caùc nöôùc ASEAN. Ngaønh du lòch laø moät ngaønh ñöôïc öu tieân phaùt trieån vaø ñaàu tö trong caùc nöôùc ASEAN. - Söï quoác teá hoùa du lòch: Töø sau chieán tranh theá giôùi thöù 2 ñeán nay, neàn kinh teá theá giôùi traûi qua nhöõng böôùc thaêng traàm vaø khoâng ngöøng phaùt trieån ñi leân. Song song vôùi vieäc phaùt trieån kinh teá, hoaït ñoäng du lòch caøng trôû neân nhoän nhòp vaø mang laïi hieäu quaû cao, goùp phaàn thuùc ñaåy söï phaùt trieån kinh teá chung treân toaøn theá giôùi. Du lòch ñöôïc goïi laø ngaønh xuaát khaåu voâ hình, toác ñoä taêng thu nhaäp cuûa du lòch vöôït xa toác ñoä taêng cuûa nhieàu ngaønh kinh teá. Trong voøng hôn 40 naêm (1950 - 1994) thu nhaäp töø du lòch quoác teá taêng leân khoaûng 161 laàn. Hieän nay vôùi chính saùch kinh teá môû, söï môû roäng quan heä kinh teá quoác teá ñaõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho ngöôøi daân coù theå ñi du lòch ñeán haàu heát caùc quoác gia khaùc nhau vì muïc ñích hoøa bình, höõu nghò vaø söï hieåu bieát laãn nhau. Beân caïnh ñoù vieäc trao ñoåi kinh nghieäm, phoái hôïp hoaït ñoäng trong nhieàu lónh vöïc, vieäc quaûng caùo, toå chöùc caùc chuyeán du lòch lieân vuøng ñeå phuïc vuï khaùch ngaøy caøng lôùn maïnh nhaèm ñaùp öùng nhu caàu cuûa moïi ñoái töôïng du khaùch. Cuøng vôùi quaù trình quoác teá hoùa du lòch, xu höôùng du lòch giaûi trí, du lòch taäp theå phaùt trieån maïnh hôn du lòch kinh doanh. Ñieàu naøy noùi leân nhòp ñoä lao ñoäng ngaøy caøng khaån tröông, do ñoù nhu caàu giaûi trí cuûa taäp theå ngöôøi lao ñoäng ngaøy caøng trôû neân böùc thieát hôn. - Söï phaùt trieån du lòch sinh thaùi: Sau moät thôøi gian phaùt trieån du lòch nhieàu quoác gia ñaõ nhaän thaáy raèng neáu khoâng kòp thôøi chaán chænh thì thu nhaäp cuûa hoaït ñoäng du lòch khoâng kheoù seõ khoâng buø ñaép ñöôïc nhöõng thieät haïi do du lòch gaây ra vôùi moâi tröôøng töï nhieân vaø 12 xaõ hoäi. Chính vì yù thöùc ñöôïc vaán ñeà treân, moät loaïi hình du lòch môùi xuaát hieän vaøo ñaàu thaäp kyõ 90 ñaõ gaây tranh caûi khoâng ít ñoù laø du lòch sinh thaùi goïi taét laø Ecotourism. Du lòch sinh thaùi ñoøi hoûi kyõ ngheä du lòch vaø du khaùch phaûi yù thöùc baûo veä moâi sinh vaø söï bình yeân cuûa con ngöôøi, phaûi giöõ cho moâi tröôøng töï nhieân ñöôïc trong saïch vaø moâi tröôøng xaõ hoäi laønh maïnh. Theo thoáng keâ cuûa WTO vaø CATA thì doanh thu töø du lòch sinh thaùi ngaøy caøng chieám tyû troïng cao trong doanh thu ngaønh du lòch. - Du lòch vaø söï phaùt trieån ñòa phöông: Vieäc phaùt trieån coâng nghieäp daãn ñeán ñoâ thò hoùa daân chuùng coù khuynh höôùng rôøi boû laøng maïc hoaëc nhöõng vuøng ñaát phì nhieâu ñeå sinh soáng. Nhöõng vieäc phaùt trieån du lòch taïi moät ñòa phöông naøo ñoù seõ keùo theo caùc ngaønh khaùc phaùt trieån, giaûi quyeát löïc löôïng lao ñoäng dö thöøa, ñoåi môùi boä maëc xaõ hoäi, caùc cô sôû haï taàng ñöôïc kieán taïo ñeå thích hôïp vôùi du khaùch. Du lòch, moät ngoøi noå ñeå phaùt trieån caùc ngaønh khaùc. Chuùng ta coù th eå giöõ taàm quan troïng cuûa du lòch khi bieát chính phuû Singapo ñang trieån khai keá hoaïch chi hôn 13 tæ USD ñeå naâng caáp ngaønh du lòch coù söï tham gia cuûa 12 boä trong chính phuû. Taïi Australia vôùi maïng löôùi goàm 22 nghìn khaùch saïn, 52 nghìn nhaø nghó tö nhaân, coù 39 nghìn hieäu caø pheâ, coù 1500 baõi taém vaø hoà bôi, 5000 saân quaàn vôït, 200 phoøng theå duïc theå thao, 60 tröôøng leo nuùi, 601 tröôøng tröôït tuyeát, 80 vöôøn baùch thaûo vaø nhieàu cô sôû saûn xuaát caùc haøng hoùa tieâu duøng , thuû coâng myõ ngheä.... ñaõ ñem laïi haøng trieäu coâng aên vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng, taïo ra nhieàu saûn phaåm haøng hoùa - dòch vuï thoûa maõn nhu caàu khaùch quoác teá vaø daân sôû taïi, thu veà moät nguoàn lôïi lôùn cho nhaø nöôùc UÙc. II. 2. Quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån ngaønh du lòch ôû nöôùc ta: Coù theå noùi raèng du lòch cuûa ngöôøi daân treân ñaát nöôùc ta ñaõ coù töø laâu ñôøi. Ngöôøi Vieät ñaõ bieát du lòch nghóa laø ñi chôi moät caùch lòch laõm vaø ñaõ ñuùc ruùt ñöôïc thuù vui ñaëc tröng khi ñi du lòch ñoù laø: “traø tam töûu töù du haønh nhò”. Tuy nhieân, noù chæ laø nhu caàu du lòch voán coù tieàm aån trong con ngöôøi noùi chung, song ngaønh du lòch Vieät Nam thì maõi 1960 môùi ñöôïc hình thaønh. Coù theå chia quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån ngaønh du lòch Vieät Nam thaønh 3 giai ñoaïn: Giai ñoaïn ñaàu töø 1960 - 1975: Cô sôû vaät chaát kó thuaät, trang thieát bò vaät tö coøn nhieàu thi eáu thoán, ñoäi nguõ caùn boän nhaân vieân phuïc vuï chöa nhieàu kinh nghieäm, trình ñoä chuyeân moân nghi eäp vuï coøn haïn cheá. Do tính chaát nhieäm vuï cuûa ñaát nöôùc trong giai ñoaïn naøy maø du lòch chöa coù ñieàu kieän phaùt trieån. 13 Giai ñoaïn töø 1976 - 1990: Ngaøy 27 -6- 1978 quoác hoäi ra nghò ñònh thaønh laäp toång cuïc du lòch tröïc thuoäc hoäi ñoàng boä tröôûng. Söï kieän naøy ñaùnh daáu moät böôùc chuyeån bieán quan troïng trong quaù trình phaùt tri eån ngaønh du lòch Vieät Nam. Giai ñoaïn naøy boä maùy toå chöùc quaûn lyù cuûa toång cuïc du lòch daàn ñöôïc hoaøn thieän. Naêm 1981 du lòch Vieät Nam laø thaønh vieân chính thöùc cuûa toå chöùc du lòch theá giôùi (WTO). Cô sôû vaät cchaát kó thuaät cuûa ngaønh cuõng ñöôïc môû roäng baèng vieäc xaây döïng khaùch saïn môùi ôû mieàn Baéc, tieáp quaûn caùc khaùch saïn cuûa cheá ñoä cuû sau ngaøy mieàn Nam giaûi phoùng. Do haäu quaû naëng neà cuûa chieán tranh ñeå laïi vaø do boái caûnh quoác teá luùc ñoù coäng theâm cô cheá quaûn lyù kinh teá coøn mang naëng tính bao caáp cuûa thôøi chieán, neân chöa taïo ñöôïc nhöõng ñoäng löïc caàn thieát thuùc ñaåy ngaønh du lòch phaùt trieån. Moät soá ñaëc ñieåm cuûa giai ñoaïn naøy laø cô sôû vaät chaát cuûa ngaønh coøn ngheøo naøn, thieáu thoán, laïc haäu vaø xuoáng caáp. Tính ñ eán 1989 toaøn ngaønh coù 140 khaùch saïn vaø 6980 buoàng, trong ñoù coù 4000 buoàng ñaït ti eâu chuaån ñoùn khaùch quoác teá. Caùc khaùch saïn phaân boá khoâng ñeàu. Nhieàu nôi coù ñieâu kieän tuï nhieân ,vaên hoùa ñeå phaùt trieån du lòch nhöng khoâng ñuû khaùch saïn nhö haø noäi ,quaûng ninh , Haûi phoøng. Coû sôû haï taâng nhö giao thoâng, ñieân nöôùc, böu ñieän….keùm phaùt trieån. Beân caïnh ñoù ñoäi nguõ caùn boä, coâng nhaân phuïc vuï trong nganh du lòch ñeán naêm 1989 khoaûng 20000 ngöôøi, haàu heát chöa qua ñaøo taïo, neân trình ñoä nghieäp vuï trong quaûn lyù vaø phuïc vuï coøn yeáu keùm. Keát quûa hoïat ñoäng kinh doanh du lòch cuûa giai ñoaïn naøy chöa ñaùng keå, cuï theå: naêm 1976 trong hoaït doäng du lòch quoác teá, soá ngaøy khaùch du lòch quoác teá laø 184.119 ngaøy khaùch, doanh thu laø 23.776.000ñ, noäp ngaân saùch 1.219.000ñ. Naêm 1980, soá ngaøy khaùch du lòch quoác teá laø290.000 ngaøy khaùch, doanh thu 51.000.000ñ vaø noäp ngaân saùch 11.748.000ñ. Naêm 1989 ñoùn ñöôïc 215.000 khaùch quoác teá, doanh thu 2,9 trieäu ruùp vaø 45,85 trieäu USD. So vôùi nhöõng naêm ñaàu thaäp nieân 80 soá löôïng khaùch cuõng nhö doanh thu ngoaïi teä ñaõ taêng haøng chuïc laàn. Töø naêm 1986 caùc hoaït ñoâng du lòch ñöa ngöôøi Vieät Nam ñi du lòch nöôùc ngoaøi laø:10.000 khaùch. Thò tröôøng chuû yeáu laø caùc nöôùc xaõ hoäi chuû nghóa ôû Ñoâng AÂu vaø Lieân xoâ. Beân caïnh phaùt trieån du lòchquoác teá , du lòch noäi ñòa ôû giai ñoaïn naøy phaùt trieån töông ñoái nhanh. So vôùi thôøi kyø 1976-1980 thì khaùch du lòch noäi ñòa thôì kyø 1981-1985 taêng 15,6 laàn vaø thôøi kyø 1989 taêng 21,7 laàn. 14 Nhìn chung hoaït ñoäng du lich giai ñoaïn naøy vaãn mang naëng tính chaát phuïc vuï theo cô cheá cuûa neàn kinh teá taäp trung bao caáp, ñaëc bieät laø trong lónh vöïc du lòch noäi ñòa. Giai ñoaïn töø 1990 ñeán nay: trong giai ñoaïn naøy ngaønh du lòch coù söï chuyeån bieán khaù maïnh meõ. Tình hình hoaït ñoäng kinh doanh: Löôïng khaùch quoác teá taêng töø 250 ngaøn ngöøôi naêm 1990 leân 1 trieäu naêm 1994 vaø 1,3 trieäu naêm 1995.Khaùch noäi ñiaï taêng töø 1 trieäu naêm 1995 leân 3,5 tieäu naêm 1994 vaø 5-5,5 trieäu naêm 1995; 1997-1998 treân 8.000 tyû. Du khaùch töø caùc nöôùc vaøo Vieät Nam tham quan du lòch, tìm hieåu cô hoäi ñaàu tö; kinh doanh buoân baùn, Vieät kieàu veà thaêm queâ höông .v.v… ngaøy caøng ñoâng daãn ñeán toång doanh thu töø du lòch ngaøy caøng cao. Toång thu nhaäp cuûa xaõ hoäi töø du lòch laø khoaûng 8.000tyû naêm 1995 (800trieäu USD) vaø 9.500 tyû (1996); 1998 laø 8.200tyû. Baûng keát quaû kinh doanh du lòch qua caùc naêm: Naêm Khaùch quoác teá (trieäu ngöôøi) Khaùch noäi ñòa (trieäu ngöôøi) Doanh thu (tyû ñoàng) Trong ñoù ngoaïi teä (trieäu USD) 1990 250.000 1.000.000 650 29 1991 300.000 1.500.000 800 35 1992 440.000 2.000.000 1.350 50 1993 670.000 2.700.000 2.500 120 1994 1.018.000 3.200.000 4.000 210 1995 1.300.000 5.000.000 8.000 400 1996 1.607.000 7.200.000 9.500 400 1997 1.716.000 8.500.000 8.500 500 1998 1.520.000 9.500.000 8.200 500 (Nguoàn : Toång cuïc du lòch) Coù ñöôïc keát qua nhö vaäy laø nhôø chính saùch môû cöûa, oån ñònh chính trò, phaùt trieån kinh teá cuûa ñaát nöôùc. Ñoù cuõng laø keát quaûcuûa nhöõng coù gaéng phaán ñaáu trong toaøn ngaønh du lòch cuõng nhö caùc ngaønh coù lieân quanñeán caûi tieán cô cheá quaûn lyù, ñoåi môùi chính saùch hoaøn thieän toå chöùc, naâng cao chaát löôïng vaø hieäu quaû kinh doanh dòch vuï du lòch. 15 So vôùi caùc nöôùc, soá löôïng khaùch du lòch Quoác teá vaøo Vieät Nam chöa nhieàu, nhöng ñoù laø con soá raát coù yù nghóa cuûa ngaønh du lòch Vieät Nam. Nhòp ñoä taêng trung bình haøng naêm laø 40% laø raát khaû quan cho ngaønh du lòch. Tuy nhieân khi so saùnh veà soá löôïng khaùch du lòch Quoác teá ñeán caùc nöôùc laân caän thuoäc khoá ASEAN, ta coù theå nhaän thaáy moät caùch deã daøng raèng Vieät Nam ñi chaäm raát nhieàu so vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc . Baûng : Taêng tröôûng soá löôïng khaùch du lòch Quoác teá ñeán caùc nöôùc thuoäc ASEAN vaø Vieät Nam. Löôïng khaùch du lòch Quoác teá ñeán Caùc nöôcù ASEAN Vieät Nam Thò phaàn töôngñoái cuûa (ngöôøi) (ngöôøi) Vieät Nam(%) 1990 19.125.184 250.000 1,31 1991 19.868.998 300.000 1,51 1992 21.794.246 440.000 2,02 1993 23.600.314 670.000 2,84 1994 24.500.000 1.018.000 4,16 1995 28.856.000 1.300.000 4,51 (naêm) (Nguoàn : Toång cuïc du lòch) Veà cô sôû vaät chaát, hieän nay ñaõ coù treân 2.300 cô sôû löu truù vôùi 42.000 phoøng. Trong ñoù coù 22.000 phoøng ñuû tieâu chuaån phuïc vuï khaùch Quoác teá, vôùi moät soá khu du lòch, cô sôû vui chôi giaûi trí ñöôïc hình thaønh, caùc phöông tieän vaän chuyeån haønh khaùch taêng caû soá löôïng vaø chaát löôïng. Hieän nay caû nöôùc coù 813 doanh nghieäp du lòch thuoäc caùc thaønh phaàn vôùi khoaûng 15.000 caùn boä coâng nhaân vieân, coù 79 doanh nghieäp ñöôïc pheùp kinh doanh löõ haønh Quoác teá. Do hoaït ñoäng du lòch soâi ñoäng, thò tröôøng du lòch ñöôïc môû roäng, caùc doanh nghieäp du lòch Vieät Nam ngaøy caøng taêng cöôøng quan heä kyù keát hôïp ñoàng laøm aên vôùi caùc haõng du lòch cuûa caùc nöôùc treân theá giôùi. Ñeán nay, caùc doanh nghieäp du lòch Vieät Nam ñaõ kyù keát quan heä hôïp ñoàng vôùi gaàn 500 haõng du lòch cuûa 45 nöôùc treân theá giôùi. Caùc doanh nghieäp du lòch ngaøy caøng tham gia nhieàu vaøo caøc hoäi chôï, hoäi nghi du lòch. Ñeán nay, ngaønh du lòch Vieät Nam ñaõ kyù ñöôïc 7 hieäp ñònh hôïp taùc du lòch caáp chính phu vôùi Singapore, Malaysia, Thailan, Philippin, Trung quoác, Laøo… Du 16 lòch Vieät Nam hieän laø thaønh vieân cuûa toå chöùc du lòch theá giôùi (WTO), cuûa Hieäp hoäi du lòch Chaâu AÙ-Thaùi Bình döông (PATA). Moät soá doanh nghieäp du lòch Vieät Nam coøn laø thaønh vieän cuûa Hieäp hoäi du lòch Hoa Kyø (ASTA). Trong nöôùc, du lòch Vieät Nam ñaõ thaønh laäp Hieäp hoäi löõ haønh vaø Hieäp hoäi khaùch saïn, ñeå taïo ñieàu kieän cho caùc doanh nghieäp trao ñoåi nghieäp vuï, kinh nghieäm laøm aên, hoã trôï hôïp taùc laãn nhau ñeå thuùc ñaåy nhau cuøng phaùt trieån. Ñeå ñaùp öùng kòp thôøi nguyeän voïng cuûa caùc ngaønh du lòch nhaèm goùp phaàn xaây döïng neàn kinh teá ñaát nöôùc, ngaøy 27/12/1992, chính phuû ñaõ coù nghò ñònh soá 20/CP quy ñònh chöùc naêng nhieäm vuï, quyeàn haïn vaø toå chöùc boä maùy ngaønh Du lòch Vieät Nam. Sau ñoù, ngaøy 22/6/1993, Chính phuû laïi coù nghò quyeát soá 45/CP “Veà ñoåi môùi quaûn lyù vaø phaùt trieån ngaønh du lòch. Ñoù laø thuaän lôïi cô baûn ñoái vôùi ngaønh du lòch, taïo ra choã ñöùng cuûa ngaøng trong neàn kinh teá quoác daân. Beân caïnh vieäc hoaøn thieän vaø töøng böôùc phaùt trieån cuûa mình, ngaønh Du lòch Vieät Nam vaãn coøn toàn taïi nhöõng thieáu soùt lôùn nhö sau: - Tình traïng thi nhau boû voán xaây döïng khaùch saïn nhaø haøng traøn lan, thieáu söï caân ñoái, quy hoaïch. Töø giöõa naêm 1997 ñeán nay cung ngaøy caøng vöôït caàu, cao ñieåm laø vao giöõa naêm 1998. Chæ noùi rieâng ôû Thaønh phoá Hoà Chí Minh khi hai ñaïi khaùch saïn Sotifel Plaza & Delta Caravelle ñöa theâm 620 phoøng vaøo khai thaùc naâng toång soá phoøng leân 14.867 phoøng ñaït tieâu chuaån quoác teá, daãn ñeán côn baõo “haï giaù phoøng”, tình traïng caïnh tranh phoøng khoâng laønh maïnh giöõa caùc khaùch saïn, caùc coâng ty löõ haønh … Ñaõ laøm chao ñaûo trong kinh doanh du lòch suoát hai naêm qua. - Vieäc môû ra ñuû loaïi dòch vuï khaùc nhau ñeå goïi laø “kinh doanh du lòch” nhöng chaát löôïng caùc dòch vuï coøn thaáp hoaëc bò bieán töôùng khoâng phuø hôïp vôùi yeâu caàu veà thuaàn phong myõ thuaät, vaên hoùa daân toäc, gaây neân söï loän xoân thieáu myõ quan… Ñieàu naøy ñaõ laøm xaáu ñi nhöõng caûnh quan du lòch, thaäm chí laøm aûnh höôûng ñeán caû moät soá di tích lòch söû, vaên hoùa cuûa daân toäc, gaây oâ nhieãm moâi tröôøng, laøm giaûm bôùt giaù trò cuûa saûn phaåm du lòch Vieät Nam ñoái vôùi khaùch du lòch quoác teá. - Veà trình ñoä toå chöùc quaûn lyù, kinh nghieäm saün coù cuõng nhö trình ñoä chuyeân moân, nghieäp vuï cuûa nhöõng ngöôøi laøm coâng taùc du lòch chöa ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu. Caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc, doanh nghieäp tö nhaân caùc coâng ty TNHH… ñoå xoâ nhau vaøo laøm du lòch maø khoâng nhaän thöùc ñuùng ñaén veà du lòch, gaây xaùo troän maát traät töï, khoâng theå quaûn lyù noãi. Töø ñoù seõ daãn ñeán giaù phaûi traû khoâng theå löôøng tröôùc ñöôïc. 17 - Du khaùch ñeán Vieät Nam so vôùi caùc nöôùc chöa phaûi laø nhieàu song ñaõ phaùt sinh nhieàu chuyeän phaûi baøn, khoâng phaûi chí coù traùch nhieäm cuûa rieâng ngaønh du lòch. noù lieân quan ñeán caùc ngaønh noäi vuï, ngoaïi giao, haûi quan, haøng khoâng, giao thoâng, vaên hoùa, ngaân haøng, taøi chính, thöông maïi… roài noäi boä ngaønh du lòch cuõng coù nhöõng maâu thuaãn, caïnh tranh nhau, taïo neân nhöõng sô hôû veà maët quaûn lyù caáp nhaø nöôùc. Taát caû nhöõng thieáu soùt noùi treân, caàn ñöôïc söï phoái hôïp cuûa nhieàu boä, nhieàu ngaønh cuøng hieäp ñoàng giaûi quyeát. Taát nhieân, baûn thaân ngaønh du lòch tröôùc heát phaûi noã löïc phaùt huy, khai thaùc moïi yeáu toá noäi löïc cuûa mình ñeå vöôït qua nhöõng caûn ngaïi, nhanh choùng vöôn leân hoøa nhaäp, ñuoåi kòp trình ñoä phaùt trieån cuûa caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ vaø theá giôùi trong lónh vöïc du lòch. CHÖÔNG 2: ÑAÙNH GIAÙ TIEÀM NAÊNG PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH SINH THAÙI VUØNG ÑOÀNG BAÈNG SOÂNG CÖÛU LONG I- Khaùi nieäm vaø ñaëc ñieåm cuûa du lòch sinh thaùi: Moät quan nieäm môùi veà du lòch ñaõ gaây tranh caõi khoâng ít trong ngaønh du lòch. Ñoù laø du lòch sinh thaùi goïi taét laø Ecotoursism. Moâ hình du lòch sinh thaùi ñöôïc baøn ñeán nhieàu trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Du lòch sinh thaùi laø hình thöùc du lòch thieân nhieân coù möùc ñoä giaùo duïc cao veà sinh thaùi vaø moâi tröôøng coù taùc ñoäng tích cöïc ñeán vieäc baûo veä moâi tröôøng vaø 18 vaên hoùa, ñaûm baûo mang laïi caùc lôïi ích veà taøi chính cho coâng ñoàng ñòa phöông vaø coù ñoùng goùp cho caùc noã löïc baûo toàn. Coù theå noùi goïn Ecotour laø moät tour du lòch sinh thaùi ñöa con ngöôøi veà vôùi thieân nhieân, caây coû, ñoàng noäi. Du lòch sinh thaùi thöôùng phaùt trieån maïnh ôû Nam Phi, caùc nöôùc chaâu Phi da ñen caùc nöôùc chaâu Myõ La tinh vaø caùc nöôùc Chaâu AÙ maø ôû ñoù coù moâi tröông töï nhieân coøn mang tính hoang sô. Du lòch sinh thaùi phaùt trieån coù lôò cho con ngöôì vaø thieân nhieân. Ñaàu tieân heä sinh thaùi ôû nôi ñoù ñöôïc baûo veä, sau ñoù cuoäc soáng ngöôøi daânôû nhöõng khu vöïc naøy ñöôïc naâng cao. Song cuõng caàn thaáy heát maët traùi cuûa du lòch sinh thaùi ôû choã noù ñaõ goùp phaàn khoâng nhoû trong vieäc phaù vôõ caân baèng sinh thaùi. Ví duï qua thoáng keâ cuûa nganh du lich Coâsta Rica môùi ñaâycho thaáy, moât trieäu khaùch du lòch vaøo thaêm röøng quoác gia Iguacu moãi naêm ñaõ goùp phaàn phaù vôõ caân baèng sinh thaùi taïi ñaây. Vaø du lich sinh thaùi phaùt trieån seõ daãn ñeán tình traïng neàn vaên hoaù mai moät hoaëc bò pha taïp. Vì muïc ñích kinh doanh, ngöôøi ta di dôøi daân ñòa phöông ñi nôi khaùc. Söï lai caêng vaên hoùa töø nhieàu nôi mang ñeán laø ñieàu khoâng theå traùnh khoûi. Nhö vaäy: Du lòch sinh thaùi ñoøi hoûi ngaønh du lòch vaø khaùch du lòch yù thöùc baûo veä moâi sinh vaø con ngöôøi. Ñoái vôùi chính quyeàn, caùc cô quan chöùc naêng caàn quaûn lyù chaët cheõ caùc döï aùn phaùt trieån du lòch, caùc coâng trình xaây döïng khaùch saïn, cô sôû haï taàng cuøng caùc tieän nghi du lòch khoâng ñöôïc aûnh höôûng ñeán sinh thaùi thieân nhieân. Du lòch sinh thaùi coøn coù nhöõng teân goïi khaùc nhau nhö: - Du lòch thieân nhieân - Du lòch döïa vaøo thieân nhieân - Du lòch moâi tröôøng - Du lòch xanh - Du lòch coù traùch nhieäm. Thoáng keâ naêm1996 cuûa toå chöùc du lòch theá giôùi (WTO) cho bieát, trong trong toång soá 592 trieäu khaùch du lòch , toång doanh soá 423 tyû USD, thì nguoàn thu töø Ecotour chieám 1/3 tyû troïng . Ñeán nay Ecotour ñaõ thöïc söï thoáng trò luïc ñòa ñen, chaúng haïn Keânya toång keát 80% du khaùch ñeán vôùi hoï laø tham gia Ecotour. Caùc nöôùc ñang phaùt trieån thuoäc vuøng nhieät ñôùi ôû chaâu AÙ cuõng laø moät thò tröôøng thuaän lôò cho phaùt trieån du lòch sinh thaùi . Taïi chaâu AÙ coù moâi tröôøng soáng phong 19