Tài liệu Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh xuất khẩu tại xí nghiệp bao bì bình tây thuộc công ty cổ phần dich vụ sản xuất xnk bình tây

i LỜI CAM ĐOAN Tôi tên Đỗ Hồng Vân Lớp: 11DQN02 Khoa: Quản trị kinh doanh Chuyên ngành: Quản trị ngoại thương Tôi xin cam đoan đề tài khóa luận tốt nghiệp này là do chính tôi thực hiện. Các số liệu và thông tin tôi sử dụng đều là số liệu chính xác của đơn vị thực tập và trên các sách báo khoa học chính thống và đều được trích dẫn nguồn đầy đủ. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước nội dung báo cáo của mình. Sinh viên thực hiện ĐỖ HỒNG VÂN ii LỜI CÁM ƠN Kính thưa quý thầy cô trường Đại học Công nghệ Tp HCM, qua bốn năm ngồi dưới giảng đường, em đã tiếp thu được nhiều kiến thức quý báu mà quý thầy cô đã truyền đạt. Giờ đây, khi là sinh viên năm thứ 4, được trường tạo cơ hội thực tập thực tế tại DN, cũng như được thực hiện khóa luận tốt nghiệp đã giúp em vận dụng kiến thức tích lũy được vào thực tế công việc cũng như để thực hiện đề tài này. Qua đây, em xin gửi lời cám ơn chân thành đến: - Quý thầy cô khoa Quản trị kinh doanh đã trang bị cho em vốn kiến thức trong suốt quá trình học tập tại trường. - Thầy Nguyễn Đình Luận là người trực tiếp hướng dẫn, đóng góp ý kiến cho em trong suốt quá trình thực tập và hoàn thành bài báo cáo này. - Ban giám đốc, các cô chú, anh chị tại Xí nghiệp Bao bì Bình Tây đã tạo điều kiện để em được thực tập và nghiên cứu tại đây. Đặc biệt, em xin cám ơn các anh chị trong phòng Kế hoạch - kinh doanh đã giúp đỡ em rất nhiều trong suốt quá trình thực tập. Một lần nữa, em xin cám ơn rất nhiều. Vì kinh nghiệm thực tế cũng như kiến thức còn hạn chế nên bài báo cáo không thể tránh khỏi sai sót, em rất mong nhận được sự hướng dẫn của quý thầy cô. Cuối cùng, em xin gửi lời chúc sức khỏe và thành công đến quý thầy cô trường Đại học Công nghệ Tp HCM và toàn thể cán bộ, công nhân viên tại Xí nghiệp Bao bì Bình Tây. Sinh viên thực hiện ĐỖ HỒNG VÂN iii CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc --------- NHẬN XÉT THỰC TẬP Họ và tên sinh viên : ĐỖ HỒNG VÂN MSSV : 1154010927 Khoá : 2011 - 2015 1. Thời gian thực tập ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… 2. Bộ phận thực tập ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… 3. Tinh thần trách nhiệm với công việc và ý thức chấp hành kỷ luật ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………... 4. Kết quả thực tập theo đề tài ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… 5. Nhận xét chung ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………... Đơn vị thực tập iv NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN ······················································································································· ······················································································································· ······················································································································· ······················································································································· ······················································································································· ······················································································································· ······················································································································· ······················································································································· ······················································································································· ······················································································································· ······················································································································· ······················································································································· ······················································································································· ······················································································································· ······················································································································· TP. HCM, ngày......tháng......năm...... (Giáo viên hướng dẫn) v MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU .................................................................................................................. 1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN ..................................................................................... 4 1.1. Khái quát về hoạt động kinh doanh xuất khẩu ...................................................... 4 1.1.1. Khái niệm........................................................................................................ 4 1.1.2. Nhiệm vụ và vai trò của hoạt động kinh doanh xuất khẩu ............................. 4 1.1.2.1. Nhiệm vụ của hoạt động kinh doanh xuất khẩu....................................... 4 1.2.1.2. Vai trò của hoạt động kinh doanh xuất khẩu ............................................ 4 1.1.3. Các hình thức xuất khẩu ................................................................................. 5 1.1.4. Quy trình hoạt động kinh doanh xuất khẩu .................................................... 7 1.1.4.1. Nghiên cứu thị trường: ............................................................................. 7 1.1.4.2. Lập kế hoạch kinh doanh ......................................................................... 7 1.1.4.3. Quy trình xuất khẩu hàng hóa .................................................................. 8 1.2. Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh xuất khẩu ............................................. 9 1.2.1. Khái quát phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh xuất khẩu...................... 9 1.2.1.1. Khái niệm phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh xuất khẩu .............. 9 1.2.1.2. Vai trò phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh xuất khẩu .................... 9 1.2.1.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh xuất khẩu10 1.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh xuất khẩu ................. 15 1.2.2.1. Tổng chi phí ........................................................................................... 15 1.2.2.2. Tổng doanh thu ...................................................................................... 16 1.2.2.3. Tổng kim ngạch xuất khẩu ..................................................................... 17 1.2.2.4. Lợi nhuận ............................................................................................... 17 1.2.2.5. Vốn ......................................................................................................... 19 Tóm tắt chương 1 ....................................................................................................... 21 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH XUẤT KHẨU TẠI XÍ NGHIỆP BAO BÌ BÌNH TÂY ....................................................................................... 22 2.1 Giới thiệu về Xí nghiệp Bao bì Bình Tây thuộc Công ty Cổ phần Dịch vụ - Sản xuất – Xuất nhập khẩu Bình Tây (BITAHACO) ........................................................ 22 2.1.1. Giới thiệu sơ lược về Công ty Cổ phần DV-SX-XNK Bình Tây và Xí nghiệp vi Bao bì Bình Tây ...................................................................................................... 22 2.1.2. Lịch sử hình thành và phát triển của và Xí nghiệp Bao bì Bình Tây ........... 22 2.1.2.1. Lịch sử hình thành.................................................................................. 22 2.1.2.2. Quá trình phát triển ................................................................................ 23 2.1.3. Chức năng - nhiệm vụ và lĩnh vực hoạt động ............................................... 23 2.1.3.1. Chức năng .............................................................................................. 23 2.1.3.2. Nhiệm vụ ................................................................................................ 24 2.1.3.3. Lĩnh vực hoạt động ................................................................................ 24 2.1.4. Cơ cấu tổ chức của Xí nghiệp Bao bì Bình Tây ........................................... 24 2.1.4.1. Sơ đồ bộ máy tổ chức............................................................................. 24 2.1.4.2. Chức năng và nhiệm vụ của từng phòng ban ......................................... 26 2.2 Thực trạng hoạt động kinh doanh xuất khẩu tại Xí nghiệp bao bì Bình Tây trong ba năm gần đây (2012 - 2014) .................................................................................... 28 2.2.1. Tình hình hoạt động kinh doanh xuất khẩu của Xí nghiệp trong từ năm 2012 đến 2014 .................................................................................................................. 28 2.2.1.1. Tổng chi phí xuất khẩu........................................................................... 29 2.2.1.2. Tổng doanh thu xuất khẩu ...................................................................... 32 2.2.1.3. Tổng kim ngạch xuất khẩu ..................................................................... 33 2.2.1.4. Lợi nhuận xuất khẩu............................................................................... 41 2.2.1.5. Vốn xuất khẩu ........................................................................................ 42 2.2.2 Nhận xét hoạt động kinh doanh xuất khẩu tại Xí nghiệp bao bì Bình Tây ... 45 2.2.2.1 Ưu điểm................................................................................................... 45 2.2.2.2 Nhược điểm ............................................................................................. 46 Tóm tắt chương 2 ....................................................................................................... 47 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP - KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH XUẤT KHẨU TẠI XÍ NGHIỆP BAO BÌ BÌNH TÂY .......... 48 3.1. Định hướng phát triển của xí nghiệp ................................................................... 48 3.1.1. Quan điểm phát triển của xí nghiệp .............................................................. 48 3.1.2. Các mục tiêu phát triển ................................................................................. 49 3.2. Giải pháp ............................................................................................................. 51 vii 3.2.1. Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn .......................................... 51 3.2.2. Giải pháp nhằm nâng cao hoạt động marketing xuất khẩu........................... 54 3.2.3. Giải pháp hạn chế các rủi ro trong thanh toán .............................................. 57 3.2.4. Giải pháp xây dựng lại hoạt động kinh doanh nội địa .................................. 60 3.3. Kiến nghị ............................................................................................................. 62 3.3.1 Kiến nghị đối với Môi trường vĩ mô ............................................................. 62 3.3.2. Kiến nghị đối với xí nghiệp: ......................................................................... 64 Tóm tắt chương 3 ....................................................................................................... 66 KẾT LUẬN .................................................................................................................... 67 TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................. 68 viii DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT CPKD Chi phí kinh doanh CB-CNV Cán bộ - công nhân viên DN DN DT Doanh thu DTXK Doanh thu xuất khẩu EVFTA Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU HDPE High density polyethylene - nhựa polyethylene tỉ trọng cao dùng để sản xuất túi nilon, vật dụng bằng nhựa HĐNT Hợp đồng ngoại thương KH-KD Kế hoạch - kinh doanh LN Lợi nhuận NK Nhập khẩu VKD Vốn kinh doanh VCSH Vốn chủ sỡ hữu XNK Xuất nhập khẩu XK Xuất khẩu ix DANH SÁCH CÁC BẢNG SỬ DỤNG Bảng 2.1: Kim ngạch NK nguyên liệu của Xí nghiệp bao bì Bình Tây từ năm 2012 đến 2014 Bảng 2.2: Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả quản lý chi phí của Xí nghiệp bao bì Bình Tây từ năm 2012 đến 2014 Bảng 2.3: Doanh thu trong hoạt động kinh doanh XK của Xí nghiệp bao bì Bình Tây từ năm 2012 đến 2014 Bảng 2.4: Kim ngạch XK của Xí nghiệp bao bì Bình Tây từ năm 2012 đến 2014 Bảng 2.5: Tình hình thực hiện HĐ của Xí nghiệp bao bì Bình Tây từ năm 2012 đến 2014 Bảng 2.6: Thị trường xuất khẩu của Xí nghiệp bao bì Bình Tây từ năm 2012 đến 2014 Bảng 2.7: Các loại sản phẩm túi nhựa của Xí nghiệp bao bì Bình Tây từ năm 2012 đến 2014 Bảng 2.8: Kim ngạch XK các nhóm sản phẩm túi nhựa của Xí nghiệp bao bì Bình Tây từ năm 2012 đến 2014 Bảng 2.9: Tình hình XK theo hình thức thanh toán của Xí nghiệp bao bì Bình Tây từ năm 2012 đến 2014 Bảng 2.10: Chỉ tiêu đánh giá lợi nhuận XK của Xí nghiệp bao bì Bình Tây từ năm 2012 đến 2014 Bảng 2.11: Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh XK của Xí nghiệp bao bì Bình Tây từ năm 2012 đến 2014 Bảng 2.12: Hiệu quả sử dụng vốn lưu động của Xí nghiệp bao bì Bình Tây từ năm 2012 đến 2014 x DANH SÁCH CÁC BIỂU ĐỒ, HÌNH ẢNH Hình 1.1: Quy trình XK hàng hóa Hình 2.1: Sơ đồ bộ máy tổ chức của Xí nghiệp Bao bì Bình Tây Hình 2.2: Biểu đồ kim ngạch XK qua ba năm Hình 2.3: Biểu đồ thể hiện tỷ trọng thị trường XK của Xí nghiệp Bao bì Bình Tây Hình 2.4: Biểu đồ thể hiện kim ngạch XK của từng nhóm mặt hàng 1 LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Hiện nay, xu hướng toàn cầu hóa, hội nhập kinh tế quốc tế đang được các quốc gia diễn ra một cách mạnh mẽ, biên giới về kinh tế trên thế giới ngày càng mờ nhạt đi. Và Việt Nam, với những chính sách ưu tiên phát triển kinh tế của Đảng và Nhà nước đã và đang hòa nhập vào xu hướng chung này. Sau thành công khi tham gia vào Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cùng với các hiệp ước song phương, đa phương được ký kết với các quốc gia cũng như các tổ chức kinh tế quốc tế uy tín như APEC, ASEAN... là cơ hội để chúng ta tiếp cận với thị trường thế giới, nâng cao hiệu quả của hoạt động ngoại thương, từ đó góp phần phát triển kinh tế quốc gia. Thành tựu kinh tế mà Việt Nam đạt được là tổng kim ngạch XNK năm 2014 đạt 298,1 tỷ USD, tăng 12.85% so với năm 2013 (trong đó kim ngạch XK đạt 150,1 tỷ USD và kim ngạch NK đạt 148 tỷ USD). Cơ cấu mặt hàng XK hiện nay có sự chuyển biến tích cực, chuyển từ XK nguyên liệu thô, sản phẩm khai khoáng sang các mặt hàng gia công, chế tạo, còn các mặt hàng NK chủ yếu là máy móc, thiết bị, nguyên, nhiên vật liệu. Cán cân thương mại hàng hóa cả nước thặng dư 2,14 tỷ USD, mức cao nhất từ trước đến nay. Sự tăng trưởng khả quan này có được là do những đóng góp tích cực của các DN XNK trong nước. Trong đó, ngành nhựa nói chung và các sản phẩm về bao bì nhựa nói riêng có tốc độ phát triển khá nhanh và đã trở thành một trong những ngành công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam. Song song với các cơ hội hiện có thì hội nhập kinh tế mang lại những thách thức nhất định. Sức ép cạnh tranh cả trong và ngoài nước cũng như những yêu cầu về vấn đề bảo vệ môi trường đòi hỏi các quốc gia, các DN phải có các chính sách đúng đắn và kịp thời nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh ngoại thương cũng như đứng vững trên thị trường thế giới. Khi có cơ hội được thực tập tại Xí nghiệp Bao bì Bình Tây, em đã tìm hiểu về hoạt động kinh doanh xuất khẩu của xí nghiệp, bên cạnh những thành quả đạt được, các hoạt động của xí nghiệp chưa thực sự đạt hiệu quả cao. Chính vì lý do đó mà em xin chọn đề tài “Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh xuất khẩu tại Xí nghiệp bao bì Bình Tây thuộc Công ty Cổ phần Dịch vụ - Sản xuất – Xuất 2 nhập khẩu Bình Tây” nhằm góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh của xí nghiệp, đóng góp vào tình hình phát triển chung của đất nước. Đồng thời, đây cũng là đề tài bổ ích, gần gũi với những kiến thức cơ bản mà sinh viên kinh tế như em đã được học trên giảng đường. 2. Tình hình nghiên cứu Đề tại được thực hiện dựa trên kết quả hoạt động kinh doanh XK của Xí nghiệp Bao bì Bình Tây trong ba năm (2012 - 2014) do Phòng KH-KD cung cấp. Ngoài ra còn tiến hành nghiên cứu các số liệu từ các nguồn thông tin uy tín trong những năm gần đây. 3. Mục tiêu nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu, phân tích và đánh giá quá kết quả kinh doanh XK của xí nghiệp thông qua các số liệu sẵn có, qua đó nhận diện được kết quả đạt được cũng như những mặt còn tồn tại trong hoạt động kinh doanh XK. Từ đó đề ra những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh XK của xí nghiệp. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu Sau khi xác định được mục tiêu, tiến hành quá trình nghiên cứu. Thu thập thông tin, số liệu từ các nguồn tin chính thống và các số liệu thực tế về hoạt động kinh doanh XK từ xí nghiệp. Tiến hành xây dựng các biểu bảng về chỉ tiêu đánh giá, phân tích, so sánh qua các năm để thấy được kết quả và tìm kiếm nguyên nhân dẫn đến kết quả mà xí nghiệp đạt được. Tổng hợp, đưa ra nhận xét đánh giá, cuối cùng là xây dựng định hướng phát triển và đề ra giải pháp. 5. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp thống kê, tập hợp và xử lý thông tin: thực hiện thu thập các số liệu thông qua sách báo, tạp chí chuyên ngành, từ Internet và từ xí nghiệp, qua đó tiến hành tổng hợp và phân tích. - Phương pháp so sánh: xây dựng các chị tiêu kinh tế và thực hiện so sánh số liệu qua các năm nhằm rút ra kết luận. 6. Dự kiến kết quả nghiên cứu Thông qua kết quả phân tích và đánh giá, đưa ra được những giải pháp phù hợp với tình hình thực tế nhằm góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh như tăng doanh thu, kim ngạch XK, lợi nhuận cho xí nghiệp và nâng cao vị thế, khả năng cạnh 3 tranh của xí nghiệp trên thị trường. 7. Kết cấu của đề tài Đề tài gồm 3 chương: - Chương 1: Cơ sở lý luận - Khái quát về hoạt động XK và phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh XK. - Chương 2: Thực trạng hoạt động kinh doanh XK tại Xí nghiệp Bao bì Bình Tây Giới thiệu sơ lược về Xí nghiệp Bao bì Bình Tây và tình hình hoạt động kinh doanh XK tại xí nghiệp. - Chương 3: Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh XK tại Xí nghiệp Bao bì Bình Tây - Xây dựng định hướng phát triển, đưa ra các giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh XK tại xí nghiệp. 4 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN 1.1. Khái quát về hoạt động kinh doanh xuất khẩu 1.1.1. Khái niệm XK là hoạt động kinh doanh nhằm thu lợi nhuận thông qua hoạt động bán sản phẩm, dịch vụ ra nước ngoài và cả trong nội địa. Mục đích chính của XK là khai thác được lợi thế của các quốc gia trong phân công lao động quốc tế, nguồn tài nguyên - nhiên liệu, tạo dựng được nguồn thu ngoại tệ cho quốc gia. Sự trao đổi hàng hoá, dịch vụ đó là một hình thức của mối quan hệ xã hội và phản ánh sự phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế giữa các quốc gia trên thế giới. 1.1.2. Nhiệm vụ và vai trò của hoạt động kinh doanh xuất khẩu 1.1.2.1. Nhiệm vụ của hoạt động kinh doanh xuất khẩu Tiến hành nghiên cứu thị trường quốc tế, đề ra các chiến lược, chính sách phù hợp góp phần nâng cao hoạt động thương mại quốc tế, đảm bảo kim ngạch XK quốc gia, góp phần đóng góp vào quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật. Nâng cao chất lượng, mẫu mã, đổi mới máy móc trang thiết bị nhằm tăng khối lượng và kim ngạch XK hàng hóa, dịch vụ. Đa dạng hóa hàng hóa và thị trường XK, không chỉ giúp DN mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh XK mà còn phân tán rủi ro cạnh tranh, tránh phụ thuộc vào những mặt hàng và thị trường nhất định. 1.2.1.2. Vai trò của hoạt động kinh doanh xuất khẩu XK là nguồn vốn quan trọng để thỏa mãn nhu cầu NK tư liệu sản xuất và tích lũy phát triển sản xuất. XK và NK có mối quan hệ mật thiết với nhau, vừa là kết quả vừa là tiền đề cho nhau, đẩy mạnh XK để tăng cường NK, đồng thời tăng NK để mở rộng và tăng cường khả năng XK. Đẩy mạnh XK được xem là một yếu tố quan trọng để kích thích sự phát triển kinh tế. Việc đẩy mạnh XK cho phép mở rộng quy mô sản xuất, nhiều ngành nghề mới nhằm hổ trợ XK ra đời tạo nên hiệu ứng dây chuyền giúp các ngành kinh tế khác phát triển theo, tăng sản phẩm xã hội và nền kinh tế phát triển nhanh. XK có vai trò kích thích đổi mới trang thiết bị và công nghệ sản xuất để đáp ứng nhu 5 cầu thị trường trong và ngoài nước về quy cách và chất lượng sản phẩm, đồng thời người lao động được nâng cao tay nghề, tiếp thu được kinh nghiệm sản xuất tiên tiến. Đẩy mạnh phát triển XK có tác động tích cực trong việc tạo công ăn việc làm, tăng thêm thu nhập, nâng cao đời sống người dân. Ngoài ra, một phần kim ngạch XK dùng để NK những mặt hàng cần thiết, góp phần đáp ứng nhu cầu tiêu dùng, qua đó tăng trưởng GDP cho quốc gia. Đẩy mạnh XK có vai trò tăng cường sự hợp tác kinh tế giữa các quốc gia, phát triển các mối quan hệ đối ngoại, nâng cao vị thế, vai trò của quốc gia trên trường quốc tế. Thông qua việc XK các mặt hàng thế mạnh và trọng điểm mà nhiều quốc gia khác có nhu cầu thiết lập mối quan hệ đối tác thương mại với VN ta. 1.1.3. Các hình thức xuất khẩu  Xuất khẩu trực tiếp Là việc XK các loại hàng hóa, dịch vụ do chính DN sản xuất ra hoặc thu mua từ các đơn vị sản xuất trong nước bán cho khách hàng nước ngoài thông qua tổ chức mình. Trong trường hợp DN tham gia XK là DN thương mại không tự sản xuất sản phẩm thì việc XK bao gồm 2 công đoạn: - Thu mua tạo nguồn hàng XK từ các đơn vị trong nước. - Đàm phán ký kết với DN nước ngoài, giao hàng và thanh toán tiền hàng với DN đó. Hình thức này tuy rủi ro có tăng lên song nhà sản xuất có cơ hội thu lợi nhuận nhiều hơn nhờ giảm bớt các chi phí trung gian và nắm bắt kịp thời những thông tin biến động thị trường để có những biện pháp đối phó. Khi thực hiện XK trực tiếp, DN phải tiến hành các công việc: nghiên cứu kỹ về thị trường, loại hàng và các điều kiện giao dịch.  Xuất khẩu ủy thác Là hình thức kinh doanh trong đó đơn vị XK đóng vai trò trung gian, thay cho đơn vị sản xuất tiến hành ký kết hợp đồng XK, tiến hành làm các thủ tục cần thiết để hàng hóa được xuất đi. Nhà XK ủy thác được hưởng một số tiền nhất định từ đơn vị sản xuất được gọi là chi phí ủy thác. Quyền lợi và nhiệm vụ của các bên ủy thác, nhận ủy thác XK và NK do các bên tự thỏa thuận trong hợp đồng ủy thác và hợp đồng ngoại thương. Hình thức này bao gồm các bước: - Ký kết hợp đồng XK ủy thác với đơn vị trong nước. 6 - Ký hợp đồng XK, giao hàng và thanh toán tiền hàng với bên nước ngoài (nhà NK). - Nhận phí ủy thác XK từ đơn vị trong nước.  Gia công quốc tế Đây là phương thức kinh doanh trong đó một bên gọi là bên nhận gia công nhận nguyên vật liệu hoặc bán thành phẩm của một bên khác gọi là bên đặt gia công, để chế biến ra thành phẩm giao cho bên đặt gia công và nhận phí gia công. Đây là một trong những hình thức XK đang có bước phát triển mạnh mẽ và được nhiều quốc gia chú trọng. Các hình thức gia công quốc tế gồm: - Nhận nguyên liệu hoặc bán thành phẩm và giao thành phẩm cho bên đặt gia công và thu phí gia công. - Mua đứt bán đoạn dựa trên hợp đồng mua bán dài hạn với nước ngoài. - Kết hợp là hình thức trong đó bên đặt gia công chỉ giao nguyên vật liệu chính còn bên nhận gia công cung cấp những nguyên vật liệu phụ. Sau khi chế biến gia công xong thì bên nhận sẽ giao thành phẩm cho bên đặt và thu một khoản lợi nhuận từ các nguyên phụ liệu và các khoản phí gia công.  Xuất sản xuất Đây là hình thức mà DN nhập nguyên phụ liệu từ nước ngoài, sau khi chế biến ra sản phẩm lại xuất ra thị trường nước ngoài. Hình thức này khác với gia công, DN tự NK nguyên liệu để sản xuất rồi tìm kiếm khách hàng XK. Mục đích của hình thức XK này là tìm kiếm nguồn nguyên liệu tốt hoặc có giá thành thấp từ nước ngoài để sản xuất các sản phẩm với chất lượng nổi trội và mức giá cạnh tranh hơn.  Tái xuất khẩu Đây là hình thức XK trở ra các nước khác những hàng hóa đã NK từ nước ngoài nhưng chưa qua chế biến ở nước tái xuất. Mục đích là thu về số ngoại tệ lớn hơn số vốn ban đầu. Giao dịch này luôn có sự tham gia của ba nước: nước XK, nước tái xuất và nước NK. Các hình thức tái XK gồm: - Hình thức kinh doanh chuyển khẩu. - Hình thức kinh doanh tạm nhập - tái xuất.  Xuất khẩu tại chỗ Khu chế xuất hay DN chế xuất (khu phi thuế quan) là khu vực đặc biệt, chỉ dành cho 7 hoạt động XK hàng hóa ra nước ngoài. Trong khu vực này, các DN được hưởng các ưu đãi về giá thuê mặt bằng, thuế XNK, thuế thu nhập cũng như cắt giảm các thủ tục hành chính. Các DN không cần phải tiến hành các thủ tục hải quan do đó giảm đáng kể chi phí đồng thời trong khâu thanh toán cũng được tiến hành nhanh chóng thuận lợi. 1.1.4. Quy trình hoạt động kinh doanh xuất khẩu 1.1.4.1. Nghiên cứu thị trường:  Lựa chọn thị trường XK: Khi muốn kinh doanh XK ở nước ngoài, việc đầu tiên là cần phải phân loại thị trường, nghiên cứu quy luật hoạt động của các từng thị trường trên cơ sở: sản phẩm đang có mặt hoặc đang là nhu cầu, yêu cầu đặt ra đối với sản phẩm, giá cả của hàng hóa cùng loại, điều kiện chính trị, kinh tế, pháp luật... để nắm bắt và có kế hoạch cụ thể phù hợp với từng thị trường. Tiếp đến tiến hành gạn lọc sơ bộ những thị trường không thích hợp, như là các thị trường có yêu cầu sản phẩm vượt quá khả năng của DN, chi phí cao hoặc tình hình xã hội không ổn định. Cuối cùng là lựa chọn thị trường mục tiêu, qua đó lập kế hoạch chào hàng, đàm phán.  Lựa chọn khách hàng: Một thị trường có nhiều khách hàng, xong lựa chọn khách hàng để ký hợp đồng phải thỏa các điều kiện sau: - Là thương nhân được thành lập một cách hợp pháp. - Là thương nhân phải có uy tín trong kinh doanh. - Phải có thiện chí trong quan hệ mua bán, không có biểu hiện hành vi lừa đảo. 1.1.4.2. Lập kế hoạch kinh doanh Đối với bất kỳ DN nào hoạt động trong lĩnh vực nào, việc lập kế hoạch kinh doanh là cực kỳ quan trọng, quyết định đến sự thành bại torng kinh doanh. Các bước tiến hành lập kế hoạch kinh doanh hoàn chỉnh gồm: - Nhận định tổng quan thị trường và khách hàng thông qua việc thu thập thông tin từ các thị trường cũng như từ khách hàng quen, xử lý thông tin và quyết định phương án. - Lựa chọn mặt hàng, giá cả, lượng hàng, thời điểm, điều kiện và phương thức kinh doanh phù hợp. Xác định giá cả trong hoạt động XK là một yếu tố quan trọng để đạt 8 được cuộc đàm phán thành công. Có rất nhiều phương pháp để định giá, lựa chọn một phương án thích hợp để được thị trường và khách hàng chấp nhận cũng như tăng khả năng cạnh tranh với đối thủ. - Đề ra mục tiêu về doanh thu, lợi nhuận, dự báo lượng chi phí bỏ ra cụ thể, dự đoán mức biến động tỷ giá hối đoái để có kế hoạch sản xuất hoặc thu mua chính xác, tránh trường hợp chậm trễ khi mua bán với khách hàng nước ngoài. - Sơ bộ đánh giá hiệu quả kinh tế thông qua các chỉ tiêu đánh giá sau khi hoàn thành kế hoạch để rút kinh nghiệm và hoàn thiện mình hơn. 1.1.4.3. Quy trình xuất khẩu hàng hóa Xin giấy phép XK (nếu có) Thuê phương tiện vận tải khi XK (theo điều kiện C, D) Chuẩn bị hàng hóa, đóng gói, ký mã hiệu Giục người mua làm thủ tục ban đầu thanh toán Mua bảo hiểm khi XK (theo điều kiện CIF, CIP và D) Tàu chuyến Tàu chợ Làm thủ tục hải quan XK Giám định số lượng, chất lượng hàng XK Xin C/O XK Giao hàng XK Làm bộ chứng từ thanh toán Thông báo cho người mua Nguồn: Võ Thanh Thu, Kỹ thuật kinh doanh xuất nhập khẩu Hình 1.1: Quy trình XK hàng hóa 9 1.2. Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh xuất khẩu 1.2.1. Khái quát phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh xuất khẩu 1.2.1.1. Khái niệm phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh xuất khẩu Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh là quá trình sử dụng các phương pháp nghiên cứu, các chỉ tiêu, số liệu về định tính và định lượng nhằm đánh giá toàn bộ quá trình hoạt động và kết quả đạt được của DN. Từ đó đưa ra những nhận xét, đánh giá mang tính khách quan, khoa học, xác định được nguyên nhân khách quan, chủ quan dẫn đến kết quả này và đưa ra những biện pháp, chiến lược nhằm giải quyết những vấn đề yếu kém còn tồn đọng và phát huy những thành tựu kinh tế đạt được. Phân tích hiệu quả kinh doanh là một hoạt động gắn liền với thực tiễn và vô cùng quan trọng. Việc phân tích những số liệu của quá khứ là cơ sở để các nhà quản trị nhìn nhận lại quá khứ các hoạt động đã diễn ra, dự đoán tương lai, đặt ra mục tiêu phát triển cho những năm tới, từ đó đưa ra các quyết định kinh doanh phù hợp với từng điều kiện cụ thể để phát triển DN của mình. Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh XK về cơ bản cũng chính là phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên, tập trung nhiều vào chi phí, doanh thu, lợi nhuận và kim ngạch XK của các DN có hoạt động kinh doanh ngoại thương. Vì môi trường kinh doanh XK chịu sự ảnh hưởng của cả trong và ngoài nước nên phân tích kinh doanh của DN diễn ra trên cả hai thị trường này nhằm có kế hoạch phù hợp, kết hợp hài hòa trên thị trường . 1.2.1.2. Vai trò phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh xuất khẩu Vì phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh là công việc gắn kết chặt chẽ với hoạt động kinh doanh của DN, nó phản ánh xuyên suốt quá trình hoạt động của DN qua các năm nên vai trò của phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh ở từng giai đoạn cũng có sự khác biệt: - Trước quá trình kinh doanh: từ kết quả từ những năm trước của DN, từ các báo cáo của ngành, phân tích hiệu quả kinh doanh nhằm tạo cơ sở cho các nhà quản trị DN đề ra chiến lược, kế hoạch hoạt động, chi phí thực hiện, dự toán được các yếu tố đầu vào hợp lý. Từ đó, giúp DN lường trước được tình hình hoạt động, các rủi ro có thể xảy ra nhằm có các biện pháp ngăn chặn, phòng ngừa kịp thời. 10 - Trong quá trình kinh doanh: hoạt động phân tích nhằm giúp cho DN nhận biết được khả năng quản lý nguồn vốn, chi phí sản xuất kinh doanh, các yếu tố liên quan đến nguồn lao động, các chỉ số kinh tế tài chính nhằm nhận ra được điểm mạnh - điểm yếu, năng lực tiềm tàng nhằm đề ra các giải pháp cải thiện hoạt động của mình. - Sau quá trình kinh doanh: sau khi hoạt động kinh doanh kết thức, việc phân tích nhằm giúp DN nhìn lại được những thành công mình đã đạt được, bên cạnh đó vẫn tồn tại những mặt tồn đọng mà DN vẫn chưa thực hiện được. Từ đó là cơ sở để DN thiết lập các kế hoạch cho tương lai và là công cụ cải tiến cơ chế quản lý, nhân sự trong kinh doanh. - Riêng đối với các công ty cổ phần, kết quả kinh doanh ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình định giá của DN, xác định giá trị cổ phiếu, chứng khoán giao dịch trên thị trường. Kết quả từ quá trình phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh là căn cứ để các DN cùng ngành có sự so sánh lẫn nhau. Giúp cho các cơ quan chuyên ngành thống kê được tốc độ phát triển của ngành để có chiến lược phát triển chung cho ngành nghề kinh doanh của mình. Giúp cho DN nhận biết được các đối thủ cạnh tranh trên thị trường, điểm mạnh - điểm yếu của đối thủ và khả năng cạnh tranh của DN mình. Đối với hoạt động xuất nhập khẩu thì đối thủ cạnh tranh không những trong nước mà còn cả nước ngoài. Ngoài ra, sự hiện diện của các sản phẩm thay thế còn là thách thức cho DN trong quá trình cạnh tranh, vì vậy việc đưa ra các chiến lược phù hợp để DN phát triển bền vững trên cả hai thị trường là việc làm quan trọng và đòi hỏi DN phải sáng suốt trong quá trình quyết định. Việc phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh không chỉ có ý nghĩa đối với DN mà nó còn giúp cho Nhà nước có cơ sở để điều tiết lại các chính sách. Những số liệu mà DN cung cấp qua các báo cáo tài chính hàng năm giúp Nhà nước vừa kiểm soát được quá trình hoạt động của DN, vừa giúp Nhà nước có những điều chỉnh phù hợp, gắn liền với thực tiễn nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho DN hoạt động và phát triển cả ở trong và ngoài nước. 1.2.1.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh xuất khẩu a. Những yếu tố bên ngoài doanh nghiệp  Yếu tố thị trường: