tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
Ph¹m ThÞ Quý
Lêi më ®Çu
ViÖc huy ®éng c¸c kho¶n tiÒn nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ, ho¹t ®éng
cña c¸c tæ chøc tÝn dông ®· gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc thu hót lîng
vèn lín ®Ó cho c¸c doanh nghiÖp vay, thùc hiÖn t¸i ®Çu t thóc ®Èy nÒn kinh
tÕ ph¸t triÓn. §©y chÝnh lµ ho¹t ®éng truyÒn thèng, chñ yÕu cña Ng©n hµng.
ChÝnh v× vËy, kÕt qu¶ huy ®éng vèn vµ sö dông vèn cña tæ chøc tÝn dông
cao hay thÊp cã ¶nh hëng kh«ng chØ ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña b¶n
th©n tæ chøc tÝn dông mµ nã cßn t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn nÒn kinh tÕ, ®Æc biÖt
lµ ®èi víi mét nÒn kinh tÕ võa bíc ra khái c¬ chÕ bao cÊp vµ ®ang khëi s¾c
trong nh÷ng bíc ®Çu ®æi míi nh ë níc ta.
Hoµ m×nh víi c«ng viÖc ®æi míi chung cña ®Êt níc, cïng gãp phÇn
vµo nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®îc trong thËp niªn qua, ngµnh Ng©n hµng ®·
ph¶i vît qua kh«ng Ýt khã kh¨n ®Ó phÊn ®Êu cho môc tiªu ph¸t triÓn ®Êt
níc. V× môc tiªu nµy, kh«ng ai kh¸c mµ chÝnh hÖ thèng Ng©n hµng ph¶i
trë thµnh bµn ®¹p v÷ng ch¾c cho nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn, 10 n¨m ®æi míi
cha ph¶i lµ nhiÒu, Ng©n hµng cßn ph¶i gi¶i quyÕt nhiÒu nh÷ng khã kh¨n
tríc m¾t mµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò næi cém lµ hiÖu qu¶ c«ng t¸c huy
®éng vèn cña ng©n hµng hiÖn nay.
Lµ mét bé phËn cÊu thµnh trong guång m¸y cña hÖ thèng ng©n hµng.
Ng©n hµng Th¬ng m¹i Quèc doanh - Ng©n hµng C«ng Th¬ng TØnh Hµ
T©y ®· gãp phÇn kh«ng nhá vµo sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi
chung vµ khu vùc TØnh Hµ T©y nãi riªng. Song còng kh«ng tr¸nh khái
nh÷ng khã kh¨n chung. N©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng huy ®éng vèn ®Ó
cñng cè sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn ng©n hµng, ®· ®ang vµ sÏ lµ nh÷ng vÊn ®Ò
®îc quan t©m bëi Ng©n hµng C«ng Th¬ng TØnh Hµ T©y vµ hÖ thèng ng©n
hµng.
ChÝnh v× vËy, trong thêi gian thùc tËp t¹i Ng©n hµng C«ng Th¬ng
m¹i Hµ T©y, em ®· m¹nh d¹n ®i s©u t×m hiÓu vµ hoµn thµnh ®Ò tµi: "Gi¶i
1
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
Ph¹m ThÞ Quý
ph¸p n©ng cao nghiÖp vô ho¹t ®éng huy ®éng vèn t¹i Ng©n Hµng C«ng
Th¬ng TØnh Hµ T©y". Víi cÊu tróc nh sau:
Ch¬ng I: Mét sè lý luËn c¬ b¶n vÒ nghiÖp vô huy ®éng vèn cña
Ng©n hµng Th¬ng m¹i.
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c huy ®éng vèn t¹i Ng©n hµng C«ng
Th¬ng tØnh Hµ T©y.
Ch¬ng III: Gi¶i ph¸p n©ng cao c«ng t¸c nghiÖp vô huy ®éng vèn
t¹i Ng©n hµng C«ng Th¬ng tØnh Hµ T©y.
Do thêi gian cã h¹n, vÊn ®Ò l¹i rÊt phøc t¹p vµ ®a d¹ng, h¬n n÷a kh¶
n¨ng chuyªn m«n vµ kinh nghiÖm thùc tÕ cßn nhiÒu h¹n chÕ, nªn nh÷ng g×
em tr×nh bµy trong chuyªn ®Ò khã tr¸nh khái sai sãt, rÊt mong cã sù bæ
xung, gãp ý híng dÉn cña c¸c thÇy, c« vµ c¬ së n¬i em thùc tËp.
2
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
Ph¹m ThÞ Quý
Ch¬ng I
Mét sè lý luËn c¬ b¶n vÒ nghiÖp vô huy ®éng
vèn cña Ng©n hµng Th¬ng m¹i
1. Tæng quan vÒ ng©n hµng Th¬ng m¹i.
1.1. Ng©n hµng th¬ng m¹i vµ vai trß cña nã trong nÒn kinh tÕ
thÞ trêng.
Ng©n hµng th¬ng m¹i (NHTM) lµ mét trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp
ra ®êi sím nhÊt. ë Mü Ng©n hµng th¬ng m¹i ®Çu tiªn ®îc thµnh lËp n¨m
1782, tríc khi HiÕn ph¸p liªn bang ®îc th«ng qua vµ nhiÒu Ng©n hµng
th¬ng m¹i ®îc thµnh lËp tõ nh÷ng n¨m 1800 ®Õn nay vÉn ®ang ho¹t ®éng.
ë mçi mét níc, luËt Ng©n hµng th¬ng m¹i cã quy ®Þnh kh¸c nhau, ngêi
ta thêng dùa vµo tÝnh chÊt vµ môc ®Ých ho¹t ®éng cña Ng©n hµng trªn thÞ
trêng tµi chÝnh ®Ó ®a ra c¸ch hiÓu vÒ Ng©n hµng th¬ng m¹i.
ë Ph¸p, theo luËt ng©n hµng hµng n¨m 1941 th× "®îc coi lµ Ng©n
hµng lµ nh÷ng xÝ nghiÖp hay c¬ së nµo hµnh nghÒ thêng xuyªn nhËn cña
c«ng chóng díi h×nh thøc ký th¸c hay h×nh thøc kh¸c, c¸c sè tiÒn mµ hä
dïng cho chÝnh hä vµ c¸c nghiÖp vô chøng kho¸n tÝn dông hay dÞch vô tµi
chÝnh". Hay nh ë Ên §é, luËt ng©n hµng n¨m 1950 vµ ®îc bæ sung n¨m
1959 ®· nªu: "Ng©n hµng lµ c¬ së nhËn c¸c kho¶n tiÒn ký th¸c ®Ó cho vay,
tµi trî, ®Çu t". Vµ theo luËt ng©n hµng cña §an M¹ch n¨m 1930 ®Þnh
nghÜa: "Nh÷ng nhµ b¨ng thiÕt yÕu gåm c¸c nghiÖp vô nhËn tiÒn ký th¸c,
bu«n b¸n vµng b¹c, hµng nghÒ th¬ng m¹i vµ c¸c gi¸ trÞ ®Þa èc, c¸c
ph¬ng tiÖn tÝn dông vµ hèi phiÕu, thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô chuyÓn ng©n,
®øng ra b¶o hiÓm...". §Ó hiÓu vÒ Ng©n hµng th¬ng m¹i th× cã rÊt nhiÒu
®Þnh nghÜa kh¸c nhau, nhng ta thÊy r»ng c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i kh«ng
ph¶i lµ c¸c trung gian tµi chÝnh duy nhÊt vµ ®Ó hiÓu ®îc c¸c Ng©n hµng
3
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
Ph¹m ThÞ Quý
th¬ng m¹i lµ nh thÕ nµo vµ ®Ó ph©n biÖt c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i víi
c¸c trung gian tµi chÝnh kh¸c nh: C¸c C«ng ty b¶o hiÓm, c¸c quü ®Çu t...
gäi chung lµ c¸c tæ chøc phi ng©n hµng th× cÇn ph¶i dùa trªn tÝnh chÊt c¬
b¶n cña Ng©n hµng th¬ng m¹i ®ã lµ: Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ n¬i nhËn
tiÒn ký th¸c, tiÒn ký göi kh«ng kú h¹n vµ cã kú h¹n ®Ó sö dông vµo c¸c
nghiÖp vô cho vay, chiÕt khÊu v¸ c¸c dÞch vô kinh doanh kh¸c cña chÝnh
ng©n hµng. Ng©n hµng C«ng th¬ng lµ mét NHTM quèc doanh tøc lµ ngoµi
nh÷ng ®Æc ®iÓm nh NHTM th× ng©n hµng C«ng th¬ng cã mét ®Æc ®iÓm
kh¸c lµ ®îc Nhµ níc tµi trî nguån vèn chñ së h÷u.
ë ViÖt Nam, theo §iÒu 20 LuËt tæ chøc tÝn dông (TCTD) ®îc Quèc
Héi th«ng qua th¸ng 12 n¨m 1997 cã nªu: "Tæ chøc tÝn dông lµ doanh
nghiÖp ®îc thµnh lËp theo quy ®Þnh cña luËt nµy vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c cña
ph¸p luËt ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ, lµm dÞch vô Ng©n hµng víi néi
dung nhËn tiÒn göi vµ sö dông tiÒn göi ®Ó cÊp tÝn dông, cung cÊp c¸c dÞch
vô thanh to¸n". LuËt chØ nªu ng©n hµng lµ lo¹i h×nh tæ chøc tÝn dông ®îc
thùc hiÖn toµn bé ho¹t ®éng ng©n hµng vµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cã liªn
quan. Theo tæ chøc vµ môc tiªu ho¹t ®éng cña c¸c lo¹i h×nh ng©n hµng, hiÖn
nay hÖ thèng Ng©n hµng ViÖt Nam bao gåm hai cÊp: Ng©n hµng th¬ng
m¹i vµ Ng©n hµng Trung ¦¬ng, Ng©n hµng th¬ng m¹i ra ®êi víi tÝnh chÊt
lµ nhËn tiÒn göi, sö dông vµo nhiÖm vô cho vay, chøng kho¸n vµ c¸c dÞch
vô kh¸c cña ng©n hµng, ngµy cµng thÓ hiÖn râ vai trß cña nã ®èi víi sù ph¸t
triÓn kinh tÕ. Víi chøc n¨ng cña m×nh, Ng©n hµng th¬ng m¹i gi÷ vai trß
quan träng trong nÒn kinh tÕ thÓ hiÖn qua c¸c néi dung sau:
1.1.1. Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ n¬i cung cÊp vèn cho nÒn kinh tÕ
Thùc tÕ cho thÊy, ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ cÇn ph¶i cã
mét lîng vèn lín ®Çu t cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¸c ho¹t
®éng kh¸c. Nhng ®iÒu khã kh¨n h¬n lîi Ých lµ cÇn cã ngêi ®øng ra tËp
trung tiÒn nhµn dçi ë mäi n¬i mäi lóc vµ kÞp thêi cung øng cho n¬i cÇn vèn.
B»ng vèn huy ®éng ®îc trong x· héi th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông, Ng©n
4
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
Ph¹m ThÞ Quý
hµng th¬ng m¹i ®· cung cÊp vèn cho mäi ho¹t ®éng kinh tÕ, ®¸p øng nhu
cÇu vèn mét c¸ch kÞp thêi cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nhê cã ho¹t ®éng cña hÖ
thèng Ng©n hµng th¬ng m¹i vµ ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng tÝn dông, c¸c doanh
nghiÖp, c¸ nh©n cã ®iÒu kiÖn më réng s¶n xuÊt, c¶i tiÕn m¸y mãc, c«ng
nghÖ ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ chÊt lîng
s¶n phÈm cho x· héi.
1.1.2. Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ cÇu nèi c¸c doanh nghiÖp víi thÞ
trêng.
Bíc sang c¬ chÕ thÞ trêng, ®ßi hái sù ph¸t triÓn cña tÝn dông Ng©n
hµng ®· lµm biÕn ®æi ho¹t ®éng ruçng l¸t trong c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp kh¬i
dËy søc sèng b»ng c¸c d©y chuyÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i n¨ng suÊt cao, thùc
hiÖn chuyÓn giao c«ng nghÖ tõ c¸c níc tiªn tiÕn. §iÒu kh«ng thÓ thùc hiÖn
b»ng vèn tù cã cña c¸c doanh nghiÖp vèn dÜ ®· rÊt Ýt ái. Bªn c¹nh ®ã, tÝn
dông ng©n hµng cßn cung cÊp mét phÇn vèn kh«ng nhá trong viÖc t¨ng
cêng nguån vèn lu ®éng cña c¸c doanh nghiÖp. Mét vÊn ®Ò lu«n lµ mèi
lo thêng trùc cña c¸c doanh nghiÖp. Mét khÝa c¹nh kh¸c ®ßi hái sù cã mÆt
cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi doanh nghiÖp. §ã lµ mét ng©n quü ®Ó dµnh
cho viÖc ®µo t¹o ®éi ngò lao ®éng phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt - c«ng nghÖ cao. §Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn níc ta vÉn cßn thiÕu
nhiÒu nh÷ng chuyªn gia ®Çu ngµnh, nh÷ng c¸n bé cã n¨ng lùc vµ nh÷ng
c«ng nh©n lµnh nghÒ.
1.1.3. Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ mét c«ng cô ®Ó Nhµ níc ®iÒu tiÕt
vÜ m« nÒn kinh tÕ.
Cïng víi sù vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ, hÖ thèng ng©n hµng ®îc chia
lµm hai cÊp: Ng©n hµng Nhµ níc vµ c¸c Ng©n hµng chuyªn doanh
(NHTM). NHCT ®îc Nhµ níc cÊp vèn cho ho¹t ®éng vµ sö dông nh
c«ng cô ®Ó qu¶n lý ho¹t ®éng tiÒn tÖ, ®iÒu tiÕt chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia.
Nhµ níc ®iÒu tiÕt ng©n hµng, ng©n hµng dÉn d¾t thÞ trêng th«ng qua ho¹t
®éng tÝn dông vµ thanh to¸n gi÷a c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i trong hÖ thèng
5
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
Ph¹m ThÞ Quý
tõ ®ã gãp phÇn më réng khèi lîng tiÒn cung øng trong lu th«ng vµ th«ng
qua viÖc cung øng tÝn dông cho c¸c ngµnh trong nÒn kinh tÕ, Ng©n hµng
th¬ng m¹i thùc hiÖn viÖc dÉn d¾t c¸c luång tiÒn tËp hîp vµ ph©n chia vèn
cña thÞ trêng, ®iÒu khiÓn chóng mét c¸ch cã hiÖu qu¶.
1.1.4. Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ cÇu nèi nÒn tµi chÝnh quèc gia víi
nÒn tµi chÝnh quèc tÕ.
NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña kinh tÕ quèc tÕ, sù héi nhËp kinh
tÕ quèc gia víi thÕ giíi ®em l¹i nh÷ng lîi Ých kinh tÕ to lín, thóc ®Èy nÒn
kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng. Mét trong c¸c ®iÒu kiÖn quan träng
gãp phÇn thóc ®Èy sù héi nhËp nÒn kinh tÕ quèc gia víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi
®ã lµ nÒn tµi chÝnh quèc gia. NÒn tµi chÝnh quèc gia lµ cÇu nèi víi nÒn tµi
chÝnh quèc tÕ th«ng qua ho¹t ®éng cña Ng©n hµng th¬ng m¹i trong c¸c
lÜnh vùc kinh doanh nh nhËn tiÒn göi, cho vay, nghiÖp vô thanh to¸n,
nghiÖp vô ngo¹i hèi vµ c¸c nghiÖp vô kh¸c. §Æc biÖt lµ c¸c ho¹t ®éng thanh
to¸n quèc tÕ, bu«n b¸n ngo¹i hèi, quan hÖ tÝn dông víi c¸c ng©n hµng Nhµ
níc cña Ng©n hµng th¬ng m¹i trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp t¸c ®éng gãp phÇn
thóc ®Èy ho¹t ®éng thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu vµ th«ng qua ®ã Ng©n hµng
th¬ng m¹i ®· thùc hiÖn vai trß ®iÒu tiÕt tµi chÝnh trong níc phï hîp víi sù
vËn ®éng cña nÒn tµi chÝnh quèc tÕ.
1.2. Chøc n¨ng cña Ng©n hµng th¬ng m¹i
1.2.1. Chøc n¨ng lµm trung gian tÝn dông.
Ng©n hµng C«ng th¬ng - Ng©n hµng Th¬ng m¹i quèc doanh, cho
nªn còng cã chøc n¨ng trung gian tÝn nh Ng©n hµng th¬ng m¹i vµ ®îc
thÓ hiÖn qua s¬ ®å lu©n chuyÓn vèn sau:
S¬ ®å 1: S¬ ®å lu©n chuyÓn vèn
C¸
nh©n
vµ
doanh
nghiÖp
Göi tiÒn
Ng©n
Cho vay
hµng
th¬ng
m¹i
§Çu t
Uû th¸c ®Çu t
6
C¸
nh©n
vµ
doanh
nghiÖp
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
Ph¹m ThÞ Quý
Víi chøc n¨ng trung gian tÝn dông, Ng©n hµng th¬ng m¹i lµm "cÇu
nèi" gi÷a ngêi thõa vèn vµ ngêi thiÕu vèn vµ nã ®· kh«ng chØ ®em l¹i lîi
Ých cho nh÷ng ngêi d thõa vèn vµ nh÷ng ngêi thiÕu vèn mµ cßn ®em l¹i
lîi Ých kinh tÕ cho b¶n th©n nã vµ nÒn kinh tÕ. §èi víi ng©n hµng, hä sÏ t×m
®îc lîi nhuËn cho b¶n th©n m×nh tõ chªnh lÖch gi÷a l·i suÊt cho vay vµ l·i
suÊt tiÒn göi hoÆc hoa hång m«i giíi, 80% lîi nhuËn cña Ng©n hµng C«ng
th¬ng - Ng©n hµng th¬ng m¹i Quèc Doanh lµ th«ng qua ho¹t ®éng cho
vay. Lîi nhuËn nµy chÝnh lµ c¬ së cho Ng©n hµng th¬ng m¹i tån t¹i vµ
ph¸t triÓn. §èi víi nÒn kinh tÕ, chøc n¨ng nµy cã vai trß quan träng trong
viÖc thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ v× nã ®¸p øng nhu cÇu vèn ®Ó ®¶m b¶o
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc thùc hiÖn liªn tôc vµ ®Ó më réng quy m« s¶n xuÊt.
Víi chøc n¨ng nµy, Ng©n hµng ®· biÕn vèn nhµn rçi kh«ng ho¹t ®éng thµnh
vèn ho¹t ®éng, kÝch thÝch qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn vèn, thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh
doanh.
§©y chÝnh lµ chøc n¨ng quan träng nhÊt cña Ng©n hµng th¬ng m¹i,
nã quyÕt ®Þnh sù duy tr× vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng ®ång thêi lµ c¬ së ®Ó
thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng sau:
1.2.2 Chøc n¨ng trung gian thanh to¸n
Chøc n¨ng trung gian thanh to¸n cã nghÜa lµ ng©n hµng ®øng ra
thanh to¸n hé cho kh¸ch hµng b»ng c¸ch chuyÓn tiÒn tõ tµi kho¶n nµy sang
tµi kho¶n kh¸c theo yªu cÇu cña hä. Th«ng qua chøc n¨ng nµy Ng©n hµng
®ãng vai trß lµ ngêi "thñ quü" cho c¸c doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n bëi ng©n
hµng lµ ngêi gi÷ tiÒn cña kh¸ch hµng, chi tiÒn hé cho kh¸ch hµng. NÒn
kinh tÕ thÞ trêng cµng ph¸t triÓn th× chøc n¨ng nµy cña ng©n hµng ngµy
cµng ®îc më réng.
Th«ng qua chøc n¨ng trung gian thanh to¸n, hÖ thèng Ng©n hµng
th¬ng m¹i gãp phÇn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. Khi kh¸ch hµng thùc hiÖn
thanh to¸n qua ng©n hµng sÏ lµm gi¶m rñi ro, gi¶m chi phÝ thanh to¸n cho
kh¸ch hµng ®ång thêi tèc ®é lu©n chuyÓn vèn kinh doanh cña kh¸ch hµng
7
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
Ph¹m ThÞ Quý
nhanh h¬n, lµm cho hiÖu qu¶ sö dông vèn cña kh¸ch hµng t¨ng. §èi víi
Ng©n hµng th¬ng m¹i chøc n¨ng nµy gãp phÇn t¨ng lîi nhuËn cña ng©n
hµng th«ng qua viÖc thu lÖ phÝ thanh to¸n. H¬n n÷a, nã l¹i t¨ng nguån vèn
cho vay cña ng©n hµng thÓ hiÖn trªn sè d cã tµi kho¶n tiÒn göi cña kh¸ch
hµng. Chøc n¨ng nµy còng chÝnh lµ c¬ së ®Ó h×nh thµnh chøc n¨ng t¹o tiÒn
cña Ng©n hµng th¬ng m¹i.
1.2.3 Chøc n¨ng t¹o tiÒn
§©y lµ hÖ qu¶ cña hai chøc n¨ng trªn trong ho¹t ®éng ng©n hµng: Tõ
mét sè dù tr÷ ban ®Çu th«ng qua qu¸ tr×nh cho vay vµ thanh to¸n b»ng
chuyÓn kho¶n cña ng©n hµng th× lîng tiÒn göi míi ®îc t¹o ra vµ nã lín
h¬n so víi lîng dù tr÷ ban ®Çu gÊp nhiÒu lÇn, gäi lµ qu¸ tr×nh t¹o tiÒn cña
hÖ thèng ng©n hµng.
Mét ng©n hµng sau khi nhËn mét mãn tiÒn göi, trªn tµi kho¶n tiÒn göi
cña kh¸ch hµng t¹i ng©n hµng sÏ cã sè d. Víi sè tiÒn nµy sau khi ®· ®Ó l¹i
mét kho¶n dù tr÷ b¾t buéc, ng©n hµng s ®em ®i ®Çu t, cho vay tõ ®ã nã sÏ
chuyÓn sang vèn tiÒn göi cña ng©n hµng kh¸c. Víi vßng quay cña vèn
th«ng qua chøc n¨ng tÝn dông vµ thanh to¸n cña ng©n hµng. Ng©n hµng
th¬ng m¹i thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng t¹o tiÒn.
2. Vèn - tÇm quan träng cña vèn huy ®éng ®èi víi ho¹t
®éng kinh doanh cña Ng©n hµng th¬ng m¹i
2.1 Vèn cña Ng©n hµng th¬ng m¹i
Vèn cña Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ nh÷ng gi¸ trÞ tiÒn tÖ do Ng©n hµng
th¬ng m¹i t¹o lËp hoÆc huy ®éng ®îc, dïng ®Ó cho vay, ®Çu t hoÆc thùc
hiÖn c¸c dÞch vô kinh doanh kh¸c. §èi víi NHCT lµ mét NHTM quèc
doanh cho nªn nguån vèn së h÷u do Ng©n hµng Nhµ Níc cÊp. Nhng vèn
cña ng©n hµng ®îc thÓ hiÖn díi c¸c d¹ng: Nguån vèn chñ së h÷u vµ
nguån vèn huy ®éng.
2.1.1. Nguån vèn chñ sì h÷u.
8
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
Ph¹m ThÞ Quý
Vèn chñ së h÷u cña Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ vèn tù cã do ng©n
hµng t¹o lËp ®îc thuéc së h÷u riªng cña ng©n hµng, th«ng qua gãp vèn cña
c¸c chñ së h÷u hoÆc h×nh thµnh tõ kÕt qu¶ kinh doanh. ë nh÷ng níc kh¸c
nhau, ®Þnh nghÜa vÒ vèn tù cã cã thÓ kh¸c nhau nhng nÐt chung nhÊt vèn
tù cã bao gåm c¸c thµnh phÇn sau:
1 - Vèn gãp cña chñ së h÷u ®Ó thµnh lËp hoÆc më réng doanh nghiÖp.
2 - C¸c quü dù tr÷ ®îc h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh
doanh cña Ng©n hµng theo c¬ chÕ tµi chÝnh hoÆc quyÕt ®Þnh cña chñ së h÷u
vèn nh: Quü ®Çu t ph¸t triÓn, quü dù phßng tµi chÝnh....
3 - Lîi nhuËn t¹o ra tõ ho¹t ®éng kinh doanh cha sö dông
4 - C¸c kho¶n nî ®îc coi nh vèn.
Vèn nµy chiÕm mét tû träng nhá trong tæng nguån vèn cña ng©n
hµng, song l¹ lµ ®iÒu kiÖn ph¸p lý b¾t buéc khi thµnh lËp mét ng©n hµng.
Do tÝnh chÊt æn ®Þnh, nã thùc hiÖn chøc n¨ng thµnh lËp, chøc n¨ng b¶o vÖ
vµ ®iÒu chØnh ®èi víi ho¹t ®éng ng©n hµng. Trong tæng nguån vèn cña ng©n
hµng, th× vèn tù cã cña ng©n hµng chiÕm díi 10%, nh vËy vèn ký th¸c
cña ng©n hµng kho¶ng trªn 90%. C¸c Ng©n hµng Trung ¦¬ng quy ®Þnh
møc vèn tù cã cña ng©n hµng lín h¬n hoÆc b»ng 8% trªn tæng tµi s¶n cã rñi
ro quy ®æi, ®iÒu nµy muèn nãi lªn r»ng chøc n¨ng chñ yÕu cña khèi lîng
giíi h¹n vèn chñ së h÷u ®· ®îc xem nh lµ tµi s¶n b¶o vÖ cho nh÷ng ngêi
göi tiÒn. Chøc n¨ng b¶o vÖ kh«ng chØ ®îc xem nh sù b¶o ®¶m thanh to¸n
cho ngêi göi tiÒn khi ng©n hµng vì nî, mµ cßn gãp phÇn duy tr× kh¶ n¨ng
tr¶ nî, b»ng c¸ch cung cÊp mét kho¶n tµi s¶n cã dù tr÷ ®Ó ng©n hµng khái
bÞ ®e do¹ bëi sù thua lç, ®Ó cã thÓ tiÕp tôc ho¹t ®éng.
Ngoµi viÖc cung cÊp nÒn t¶ng cho c¸c ho¹t ®éng vµ ®Ó b¶o vÖ ngêi
göi tiÒn. Chøc n¨ng ®iÒu chØnh còng ®· ®îc x¸c ®Þnh cho vèn chñ së h÷u
cña Ng©n hµng th¬ng m¹i. Dùa trªn møc vèn tù cã cña ng©n hµng, c¸c c¬
quan qu¶n lý x¸c ®Þnh, ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cho ng©n hµng vÝ dô nh c¸c
ng©n hµng chØ cã thÓ cho mét kh¸ch hµng lín nhÊt vay kh«ng qu¸ 15% vèn
9
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
Ph¹m ThÞ Quý
tù cã cña ng©n hµng. NÕu nh ng©n hµng cho vay qu¸ sè ®ã sÏ ¶nh hëng
®Õn ho¹t ®éng an toµn cña ng©n hµng.
2.1.2 Nguån vèn huy ®éng
§©y lµ nguån vèn chiÕm tû träng lín nhÊt trong ng©n hµng. Nã lµ
nh÷ng gi¸ trÞ tiÒn tÖ mµ ng©n hµng huy ®éng ®îc tõ c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ
c¸c c¸ nh©n trong x· héi th«ng qua qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô ký
th¸c, c¸c nghiÖp vô kh¸c vµ ®îc dïng lµm vèn ®Ó kinh doanh.
B¶n chÊt cña vèn huy ®éng lµ tµi s¶n thuéc c¸c chñ së h÷u kh¸c
nhau, ng©n hµng chØ cã quyÒn sö dông mµ kh«ng cã quyÒn së h÷u vµ cã
tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ ®óng h¹n c¶ gèc lÉn l·i khi ®Õn kú h¹n (nÕu lµ tiÒn göi
cã kú h¹n) hoÆc khi kh¸ch hµng cã nhu cÇu rót vèn (nÕu lµ tiÒn göi kh«ng
kú h¹n). Vèn huy ®éng ®ãng vai trß quan träng ®èi víi ho¹t ®éng kinh
doanh cña Ng©n hµng. Ng©n hµng th¬ng m¹i huy ®éng vèn díi c¸c h×nh
thøc: NhËn tiÒn göi (tiÒn göi kh«ng kú h¹n, tiÒn göi cã kú h¹n, tiÒn göi tiÕt
kiÖm); ph¸t hµnh c¸c c«ng cô nî (tÝn phiÕu, tr¸i phiÕu); vµ nguån vèn ®i
vay. Ngoµi ra vèn cña ng©n hµng cßn ®îc h×nh thµnh th«ng qua viÖc lµm
uû th¸c, ®¹i lý cho c¸c tæ chøc trong vµ ngoµi níc hoÆc cung cÊp c¸c
ph¬ng tiÖn thanh to¸n nh thÎ rót tiÒn tù ®éng tõ m¸y ATM,...
Nh×n chung nguån vèn cña ng©n hµng ®îc h×nh thµnh tõ nhiÒu
nguån kh¸c nhau nhng trong ®ã nguån vèn huy ®éng tõ tiÒn göi chiÕm tû
träng lín nhÊt, chiÕm kho¶ng tõ 70% - 80% vµ nã cã tÝnh biÕn ®éng. NhÊt
lµ ®èi víi lo¹i tiÒn göi kh«ng kú h¹n vµ vèn ng¾n h¹n, h¬n n÷a vèn huy
®éng chÞu t¸c ®éng lín cña thÞ trêng vµ m«i trêng kinh doanh trªn ®Þa
bµn ho¹t ®éng. V× vËy Ng©n hµng th¬ng m¹i cÇn ph¶i ®i s©u t×m hiÓu,
ph©n tÝch nguån h×nh thµnh vèn nµy, dù ®o¸n tríc t×nh h×nh cung cÇu vèn
®Ó cã ®èi s¸ch phï hîp.
2.2 Vèn huy ®éng vµ vai trß cña nã ®èi víi Ng©n hµng th¬ng
m¹i
10
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
Ph¹m ThÞ Quý
Vai trß ®Çu tiªn cña vèn huy ®éng ®ã lµ nã quyÕt ®Þnh ®Õn quy m«
cña ho¹t ®éng vµ quy m« tÝn dông cña ng©n hµng. Th«ng thêng nÕu so víi
c¸c ng©n hµng lín th× c¸c ng©n hµng nhá cã kho¶n môc ®Çu t vµ cho vay
kÐm ®a d¹ng h¬n, ph¹m vi vµ khèi lîng cho vay cña c¸c ng©n hµng nµy
còng nhá h¬n. Trong khi c¸c ng©n hµng lín cho vay ®îc ë thÞ trêng trong
níc, ngoµi níc th× c¸c ng©n hµng nhá l¹i bÞ giíi h¹n trong ph¹m vi hÑp,
mµ chñ yÕu trong céng ®ång. MÆt kh¸c do kh¶ n¨ng vèn h¹n hÑp nªn c¸c
ng©n hµng nhá kh«ng ph¶n øng nh¹y bÐn ®îc víi sù biÕn ®éng vÒ chÝnh
s¸ch, g©y ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng thu hót vèn ®Çu t tõ c¸c tÇng líp d©n
c vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ.
Thø hai lµ vèn huy ®éng quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ ®¶m
b¶o uy tÝn cña c¸c ng©n hµng trªn thÞ trêng trong nÒn kinh tÕ. §Ó tån t¹i
vµ ngµy cµng më réng quy m« ho¹t ®éng, ®ßi hái ng©n hµng ph¶i cã uy tÝn
trªn thÞ trêng lµ ®iÒu träng yÕu. Uy tÝn ®ã tríc hÕt ph¶i ®îc thÓ hiÖn ë
kh¶ n¨ng s½n sµng thanh to¸n chi tr¶ cho kh¸ch hµng, kh¶ n¨ng thanh to¸n
cña ng©n hµng cµng cao th× vèn kh¶ dông cña ng©n hµng cµng lín, ®ång
thêi víi nã t¹o cho ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng cµng lín, ®ång
thêi víi nã t¹o cho ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng víi quy m« lín,
tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng c¹nh tranh cã quan hÖ, ®¶m b¶o uy tÝn, n©ng cao
thanh thÕ cña ng©n hµng trªn thÞ trêng.
2.3 C¸c h×nh thøc huy ®éng vèn cña Ng©n hµng th¬ng m¹i.
2.3.1. Huy ®éng vèn tõ tµi kho¶n tiÒn göi.
2.3.1.1. TiÒn göi kh«ng kú h¹n.
Lµ lo¹i tiÒn göi kh¸ch hµng göi vµo ng©n hµng mµ kh¸ch hµng kh«ng
cã tho¶ thuËn tríc vÒ thêi gian rót tiÒn. Ng©n hµng ph¶i tr¶ mét møc l·i
suÊt thÊp hoÆc kh«ng ph¶i tr¶ mét l·i cho sè tiÒn göi nµy. Bëi v×, tiÒn göi
kh«ng kú h¹n cña kh¸ch hµng rÊt biÕn ®éng, kh¸ch hµng cã thÓ rót ra bÊt kú
lóc nµo, do ®ã ng©n hµng kh«ng chñ ®éng sö dông sè vèn nµy, ng©n hµng
11
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
Ph¹m ThÞ Quý
ph¶i dù tr÷ mét sè tiÒn ®Ó ®¶m b¶o cã thÓ thanh to¸n ngay khi kh¸ch hµng
cã nhu cÇu. TiÒn göi kh«ng kú h¹n gåm hai lo¹i:
* TiÒn göi thanh to¸n: Lµ lo¹i tiÒn göi mµ kh¸ch hµng göi vµo ng©n
hµng ®Ó thùc hiÖn c¸c kho¶n thanh to¸n vÒ tiÒn mua hµng ho¸, dÞch vô vµ
c¸c kho¶n thanh to¸n kh¸c ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh
cña kh¸ch hµng. §øng trªn gãc ®é lµ kh¸ch hµng th× ®©y lµ tiÒn kh¸ch hµng
göi vµo ng©n hµng ®Ó sö dông c¸c c«ng cô thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt:
SÐc, thÎ thanh to¸n, uû nhiÖm chi... Hä cã quyÒn rót ra bÊt kú lóc nµo th«ng
qua c«ng cô thanh to¸n. §øng trªn gãc ®é ng©n hµng th× ng©n hµng coi ®©y
lµ mét kho¶n tiÒn mµ hä ph¶i cã tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ cho kh¸ch hµng bÊt
kú lóc nµo. Tuy nhiªn ng©n hµng cÇn tËn dông lo¹i tiÒn göi nµy ®Ó lµm vèn
kinh doanh cña m×nh bëi v× trong qu¸ tr×nh lu chuyÓn vèn cña ng©n hµng
do cã sù chªnh lÖch gi÷a c¸c kho¶n tiÒn göi vµo vµ rót ra gi÷a c¸c tµi kho¶n
cña kh¸ch hµng.
* TiÒn göi kh«ng kú h¹n thuÇn tuý: Lµ lo¹i tiÒn göi kh«ng kú h¹n,
kh¸ch hµng göi vµo ng©n hµng nh»m b¶o ®¶m an toµn vÒ tµi s¶n. TiÒn göi
kh«ng kú h¹n thuÇn tuý còng lµ tµi s¶n cña ngêi ký th¸c, hä cã quyÒn rót
bÊt kú lóc nµo, ng©n hµng lu«n lu«n ph¶i ®¶m b¶o cã thÓ thanh to¸n, l·i
suÊt tiÒn göi kh«ng kú h¹n thuÇn tuý cao h¬n l·i suÊt tiÒn göi thanh to¸n.
Môc ®Ých cña ngêi göi tiÒn lµ b¶o ®¶m an toµn v× kh¸ch hµng kh«ng x¸c
®Þnh ®îc thêi gian nhµn rçi cho sè tiÒn cña hä vµ hä kh«ng cã nhu cÇu sö
dông tiÒn göi thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt cña ng©n hµng.
2.3.1.2. TiÒn göi cã kú h¹n.
Lµ lo¹i tiÒn göi, kh¸ch hµng göi vµo ng©n hµng cã sù tho¶ thuËn
tríc vÒ thêi h¹n rót tiÒn. TiÒn göi cã kú h¹n lµ lo¹i tiÒn göi t¬ng ®èi æn
®Þnh v× ng©n hµng x¸c ®Þnh ®îc thêi gian rót tiÒn cña kh¸ch hµng ®Ó thanh
to¸n cho kh¸ch hµng ®óng thêi h¹n. Do ®ã ng©n hµng cã thÓ chñ ®éng sö
dông sè tiÒn göi ®ã vµo môc ®Ých kinh doanh trong thêi gian ký kÕt. §èi víi
lo¹i tiÒn göi nµy, ng©n hµng cã rÊt nhiÒu lo¹i thêi h¹n tõ 1 th¸ng, 3 th¸ng, 6
12
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
Ph¹m ThÞ Quý
th¸ng.... môc ®Ých lµ t¹o cho kh¸ch hµng cã ®îc nhiÒu kú h¹n göi phï hîp
víi thêi gian nhµn rçi cña kho¶n tiÒn mµ hä cã. ChÝnh v× lµ lo¹i tiÒn göi mµ
ng©n hµng cã quyÒn sö dông nã trong thêi gian nhÊt ®Þnh nªn lo¹i tiÒn göi
nµy ®îc tr¶ l·i suÊt cao h¬n l·i suÊt tiÒn göi kh«ng kú h¹n.
2.3.1.3. TiÒn göi tiÕt kiÖm.
Lµ lo¹i tiÒn göi mµ kh¸ch hµng göi vµo ng©n hµng nh»m hëng l·i.
Khi kh¸ch hµng göi tiÒn vµo ng©n hµng, ng©n hµng cÊp cho kh¸ch hµng mét
cuèn sæ, kh¸ch hµng ph¶i qu¶n lý vµ mang theo mçi khi ®Õn ng©n hµng giao
dÞch.
XÐt vÒ b¶n chÊt, tµi kho¶n tiÒn göi tiÕt kiÖm lµ mét phÇn thu nhËp cña
c¸ nh©n ngêi lao ®éng mµ hä cha ®a vµo tiªu dïng, vµ lµ mét d¹ng ®Æc
biÖt ®Ó tÝch luü tiÒn tÖ thay cho h×nh thøc cÊt tr÷ vµng, hµng ho¸. TiÒn göi
tiÕt kiÖm cã ba lo¹i:
* TiÒn göi tiÕt kiÖm kh«ng kú h¹n: Lµ kho¶n tiÒn göi cã thÓ rót ra bÊt
cø lóc nµo song kh«ng ®îc sö dông c¸c c«ng cô thanh to¸n ®Ó chi tr¶ cho
ngêi kh¸c. Sè d tiÒn göi nµy kh«ng lín, nhng Ýt biÕn ®éng, v× vËy ®èi víi
lo¹i tiÒn göi nµy c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i thêng tr¶ l·i suÊt cao h¬n víi
tiÒn göi thanh to¸n.
* TiÒn göi tiÕt kiÖm cã kú h¹n: Lµ kho¶n tiÒn göi cã sù tho¶ thuËn vÒ
thêi gian göi vµ rót tiÒn, cã møc l·i suÊt cao h¬n so víi tiÒn göi kh«ng kú
h¹n. Lo¹i h×nh tiÕt kiÖm nµy kh¸ quen thuéc ë ViÖt Nam, c¸c Ng©n hµng
th¬ng m¹i ViÖt Nam thêng huy ®éng tiÕt kiÖm víi thêi h¹n phong phó tõ
ba th¸ng ®Õn mét n¨m.
* TiÕt kiÖm dµi h¹n: §©y lµ lo¹i tiÒn göi phæ biÕn ë mét sè níc c«ng
nghiÖp. Lo¹i tiÕt kiÖm nµy cã tÝnh æn ®Þnh cao bëi v× thêi gian göi tiÒn tõ
mét n¨m trë lªn, do ®ã ng©n hµng chñ ®éng sö dông nguån vèn nµy, nã t¹o
cho ng©n hµng cã tÝnh chñ ®éng sö dông vèn cho môc ®Ých vèn dµi h¹n. §Ó
thu hót vèn nµy, ng©n hµng thêng ph¶i tr¶ l·i suÊt cao.
2.3.2 Huy ®éng vèn b»ng ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸
13
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
Ph¹m ThÞ Quý
GiÊy tê cã gi¸ mµ c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i dïng ®Ó huy ®éng vèn
thùc chÊt lµ c¸c giÊy nhËn nî mµ ng©n hµng trao cho nh÷ng ngêi cho ng©n
hµng vay tiÒn x¸c nhËn quyÒn ®ßi nî cña kh¸ch hµng ®èi víi ng©n hµng ë
mét møc l·i suÊt vµ ngµy hoµn tr¶ nhÊt ®Þnh.
ViÖc ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸ cña ng©n hµng ®Ó h×nh thµnh vèn sö
dông cã tÝnh æn ®Þnh cao, ®ång thêi nh»m gi¶i quyÕt nh÷ng kho¶n vèn thiÕu
hôt cã tÝnh t×nh thÕ do kh¶ n¨ng thu hót b»ng nguån tiÕt kiÖm h¹n chÕ.
Ng©n hµng thêng sö dông c¸c lo¹i giÊy tê cã gi¸ díi c¸c h×nh thøc:
2.3.2.1. Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu:
Lµ mét cam kÕt x¸c nhËn nghÜa vô tr¶ nî (c¶ gèc vµ l·i) cña ng©n
hµng ph¸t hµnh ®èi víi ngêi chñ së h÷u tr¸i phiÕu. Môc ®Ých cña ng©n
hµng khi ph¸t hµnh tr¸i phiÕu lµ nh»m huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n. ViÖc
ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i chÞu sù qu¶n lý cña Ng©n
hµng Trung ¦¬ng, cña c¸c c¬ quan qu¶n lý trªn thÞ trêng chøng kho¸n vµ
cã thÓ bÞ chi phèi bëi uy tÝn cña ng©n hµng.
2.3.2.2. Ph¸t hµnh chøng chØ tiÒn göi.
Nã lµ nh÷ng giÊy tê x¸c nhËn tiÒn göi ®Þnh kú ë mét ng©n hµng.
ngêi së h÷u giÊy nµy sÏ ®îc thanh to¸n tiÒn l·i theo kú vµ nhËn ®ñ vèn
khi ®Õn h¹n. Chøng chØ sau khi ph¸t hµnh ®îc lu th«ng trªn thÞ trêng
tiÒn tÖ.
2.3.2.3. Ph¸t hµnh kú phiÕu.
§©y lµ lo¹i giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n (trong 1 n¨m). Nã cã ®Æc ®iÓm
gièng nh tr¸i phiÕu nhng cã thêi h¹n ng¾n h¬n tr¸i phiÕu v× vËy nã ®îc
sö dông cho môc ®Ých huy ®éng vèn ng¾n h¹n cña ng©n hµng.
2.3.2.4. GiÊy tê cã gi¸ kh¸c.
§iÓn h×nh lµ viÖc ph¸t hµnh EURO DOLLAR. §©y lµ h×nh thøc ph¸t
hµnh phiÕu nî ®Ó thu hót vèn ë níc ngoµi. Nã cã ®Æc ®iÓm lµ chØ dïng huy
®éng vèn b»ng ®« la vµ khi tr¶ l·i vµ vèn gèc còng b»ng ®« la. §èi víi lo¹i
nµy ng©n hµng sö dông ®Ó thu hót vèn huy ®éng ng¾n h¹n (3 th¸ng). ë c¸c
14
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
Ph¹m ThÞ Quý
trung t©m tµi chÝnh, lo¹i phiÕu nî nµy ®îc chÊp nhËn nh lµ ®« la. QuyÒn
ph¸t hµnh ë mét sè níc trong ®ã cã ViÖt Nam ®îc giíi h¹n ë mét sè ng©n
hµng ®Æc biÖt, nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng, Ng©n hµng xuÊt nhËp khÈu.
C¸c ng©n hµng trªn ®îc phÐp ph¸t hµnh phiÕu nî nµy ë trong níc vµ níc
ngoµi, cßn víi c¸c ng©n hµng kh¸c chØ ®îc ph¸t hµnh ë níc ngoµi.
Huy ®éng vèn díi h×nh thøc ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸ c¸c Ng©n hµng
th¬ng m¹i ph¶i tr¶ l·i suÊt cao h¬n l·i suÊt tiÒn göi. V× vËy khi ph¸t hµnh
c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i ph¶i c¨n cø vµo ®Çu ra ®Ó quyÕt ®Þnh ®Õn khèi
lîng huy ®éng, møc l·i suÊt vµ thêi h¹n, ph¬ng ph¸p huy ®éng phï hîp.
2.3.3. Vay Ng©n hµng Nhµ níc hoÆc tæ chøc tÝn dông kh¸c.
§©y lµ nguån vèn mµ Ng©n hµng th¬ng m¹i cã ®îc nhê th«ng qua
quan hÖ vay mîn gi÷a Ng©n hµng th¬ng m¹i víi Ng©n hµng Trung ¦¬ng
hoÆc c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i víi nhau hay víi c¸c tæ chøc tÝn dông
kh¸c. Vèn ®i vay lµ nguån vèn mµ ng©n hµng chÞu chi phÝ cao h¬n vèn huy
®éng v× vËy chØ trong trêng hîp ng©n hµng thiÕu vèn kh¶ dông trong thêi
gian ng¾n nµo ®ã th× ng©n hµng míi t×m ®Õn c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i
kh¸c ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu vèn kh¶ dông.
NÕu Ng©n hµng th¬ng m¹i kh«ng tho¶ m·n ®îc nhu cÇu ®ã tõ phÝa
c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i kh¸c th× gi¶i quyÕt tiÕp theo lµ ®i vay cña Ng©n
hµng Trung ¦¬ng. Tuú theo môc ®Ých sö dông vµ h×nh thøc vay vèn, c¸c
Ng©n hµng th¬ng m¹i cã thÓ vay Ng©n hµng Trung ¦¬ng c¸c lo¹i vèn:
Vèn vay ng¾n h¹n bæ sung vèn ng¾n h¹n cßn thiÕu cña Ng©n hµng th¬ng
m¹i hoÆc vèn vay ®Ó thanh to¸n gi÷a c¸c ng©n hµng nh»m bï ®¾p nh÷ng
thiÕu hôt t¹m thêi trong thanh to¸n, hoÆc c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i mang
c¸c giÊy tê cã gi¸ ®Õn Ng©n hµng Trung ¦¬ng xin t¸i chiÕt khÊu (t¸i cÊp
vèn).
Ng©n hµng Trung ¦¬ng th«ng qua nhu cÇu vay vèn cña Ng©n hµng
th¬ng m¹i víi Ng©n hµng Trung ¦¬ng nh»m môc ®Ých ph¸t hµnh thªm
tiÒn Trung ¦¬ng theo kÕ ho¹ch, bæ sung lîng vèn kh¶ dông cho Ng©n
hµng th¬ng m¹i mét c¸ch thêng xuyªn vµ lµ cøu c¸nh cho vay cuèi cïng
15
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
Ph¹m ThÞ Quý
nh»m cøu nguy cho c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i khi cÇn thiÕt, nÕu sù ®æ vì
cña c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i cã thÓ g©y ¶nh hëng ®Õn sù an toµn cña hÖ
thèng ng©n hµng.
3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña Ng©n hµng
3.1 L·i suÊt vµ chÝnh s¸ch l·i suÊt
L·i suÊt ®îc coi lµ nh©n tè chñ yÕu vµ quan trong nhÊt ¶nh hëng
®Õn ho¹t ®éng huy vèn cña hÇu hÕt hÖ thèng ng©n hµng. NhiÒu nhµ nghiªn
cøu kinh tÕ hoµn toµn cã c¬ së khi cho r»ng: L·i suÊt lµ gi¸ cña viÖc huy
®éng vèn mµ c¸c Ng©n hµng khi huy ®éng vèn ph¶i tr¶ cho c¸c c¸ nh©n,
doanh nghiÖp mµ Ng©n hµng cã quan hÖ tÝn dông.
Ng©n hµng nµo cã chÝnh s¸ch l·i suÊt tèt sÏ thu hót ®îc lîng vèn
lín kh«ng chØ trong tÇng líp d©n c mµ trong tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn cña nÒn
kinh tÕ.
Ng©n hµng cã chÝnh s¸ch l·i suÊt hîp lý, cã tÝnh c¹nh tranh còng nh
cã sù ®a d¹ng trong c¸c h×nh thøc huy ®éng sÏ t¹o ®îc niÒm tin cña kh¸ch
hµng trong ho¹t ®éng tÝn dông víi Ng©n hµng.
- L·i suÊt quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cña doanh nghiÖp
- L·i suÊt thÓ hiÖn søc m¹nh cña Ng©n hµng còng nh lµ sù ph¸t triÓn
cña Ng©n hµng ®ã.
- Mét Ng©n hµng cã hÖ thèng c«ng cô l·i suÊt ®a d¹ng chøng tá sù ®a
d¹ng trong h×nh thøc huy ®éng cña Ng©n hµng ®ã.
Trong ho¹t ®éng tÝn dông tøc huy ®éng vèn vµ sö dôngvèn cña c¸c
Ng©n hµng th¬ng m¹i noi chung vµ Ng©n hµng th¬ng m¹i quèc doanh
nh NHCT - HT nãi riªng chÞu ¶nh hëng rÊt lín cña chÝnh s¸ch l·i suÊt
cña Ng©n Hµng C«ng Th¬ng ViÖt nam vµ nh÷ng quy ®Þnh vÒ møc l·i suÊt
b¾t buéc cña Ng©n Hµng Nhµ Níc ViÖt Nam.
3.2 T×nh h×nh kinh tÕ chÝnh trÞ vµ x· héi
Mét quèc gia cã nÒnkinh tÕ ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh th× còng t¹o ®iÒu
kiÖn cho sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng Ng©n Hµng. Kinh tÕ æn ®Þnh, tû lÖ l¹m
ph¸t æn ®Þnh lµm t¨ng kh¶ n¨ng tin tëng, còng nh tÝnh kh¶ thi khi c¸c nhµ
16
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
Ph¹m ThÞ Quý
®Çu t ®Çu t vµo thÞ trêng. Tõ ®ã, Ng©n hµng cã kh¶ n¨ng t¨ng nhanh
hiÖu qu¶ huy ®éng vèn còng nh lµ ®a d¹ng h×nh thøc huy ®éng ®Ó ®¸p øng
®Çy ®ñ nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ.
Nhµ níc hay ®¹i diÖn trong hÖ thèng Ng©n hµng la Ng©n Hµng Nhµ
níc ViÖt Nam nÕu cã chÝnh s¸ch hîp lý sÏ thóc ®Èy ho¹t ®éng cña hÖ
thèng Ng©n Hµng, ®Æc biÖt lµ hÖ thèng Ng©n hµng Th¬ng m¹i.
Ng©n hµng Nhµ níc cÇn th¸o gì nh÷ng víng m¾c vÒ c¬ chÕ,chÝnh
s¸ch tiÒn tÖ, tÝn dông cho c¸c Ng©n Hµng Th¬ng m¹i
- C¸c quy ®Þnh vÒ c¬ chÕ l·i suÊt tû gi¸
- C¸c quy chÕ, quy ®Þnh cho vay, thÕ chÊp, b¶o l·nh, ngo¹i tÖ..
3.3 Sù c¹nh tranh cña c¸c Ng©n hµng ho¹t ®éng trªn thÞ trêng
Sù t¸c ®éng cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®· ¶nh hëng trùc tiÕp tíi ho¹t
®éng cña hÖ thèng Ng©n hµng. C¸c ng©n hµng lu«n lu«n ph¶i ®a d¹ng c¸c
h×nh thøc huy ®éng vèn ®Ó thu hót kh¸ch hµng.
- T¨ng chÊt lîng ho¹t ®éng tÝn dông
- T¨ng sè lîng phßng giao dÞch
- §Æc biÖt lµ gia t¨ng c¸c h×nh thøc huy ®éng víi c¸c tû lÖ l·i suÊt
c¹nh tranh
17
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
Ph¹m ThÞ Quý
Ch¬ng II
Thùc tr¹ng c«ng t¸c huy ®éng vèn t¹i Ng©n
hµng c«ng th¬ng hµ t©y
1. Kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña NHCT - HT
1.1 Kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn vµ c¬ cÊu tæ
chøc cña chi nh¸nh
1.1.1 Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Chi nh¸nh NHCT HT
Ng©n hµng C«ng th¬ng tØnh Hµ T©y lµ mét chi nh¸nh cña Ng©n
hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam. Ng©n hµng C«ng Th¬ng Hµ T©y (NHCTHT) cã trô së chÝnh t¹i thÞ x· Hµ §«ng – tØnh Hµ T©y; ®îc thµnh lËp vµo
th¸ng 6/1988 vµ chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éngvµo th¸ng 8/1988. NhiÖm vô
cña Ng©n hµng C«ng Th¬ng Hµ T©y lµ huy ®éng vèn trong x· héi vµ thc
hiÖn nh÷ng dÞch vô ng©n hµng nh»m môc ®Ých thu lîi nhuËn, æn ®Þnh vµ
ph¸t triÓn kinh tÕ trªn ®Þa bµn tØnh Hµ T©y vµ gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn cña
nÒn kinh tÕ ®Êt níc th«ng qua ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh.
Tríc n¨m 1991, Ng©n hµng C«ng th¬ng thuéc tØnh Hµ S¬n B×nh vµ
cã tªn lµ Ng©n hµng C«ng th¬ng tØnh Hµ S¬n B×nh, cã trô së chÝnh t¹i thÞ
x· Hµ §«ng vµ mét chi nh¸nh trùc thuéc t¹i thÞ x· Hoµ B×nh, ë c¸c huyÖn lÞ
kh¸c chØ cã chi nh¸nh cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn N«ng th«n
tØnh.
§Õn th¸ng 9/1991, tØnh Hoµ S¬n B×nh ®îc t¸ch thµnh hai tØnh Hµ
T©y vµ Hoµ B×nh. Chi nh¸nh Ng©n hµng C«ng th¬ng Hµ T©y chÝnh thøc
nhËn tªn tõ ®ã vµ lµ mét doanh nghiÖp Nhµ níc h¹ch to¸n trùc thuéc
NHCT ViÖt Nam vµ ®îc thµnh lËp l¹i theo quyÕt ®Þnh sè 127/NH-Q§,
ngµy 30 th¸ng 8 n¨m 1991 cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam.
Ng©n hµng C«ng th¬ng tØnh Hµ T©y ®îc t¸ch ra tõ Ng©n hµng Nhµ
níc vµ ®i vµo ho¹t ®éng kinh doanh thËt sù trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
18
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
Ph¹m ThÞ Quý
Cïng víi sù ho¹t ®éng c¹nh tranh cña c¸c ng©n hµng kh¸c trong tØnh, bíc
®Çu NHCT- HT kh«ng khái bì ngì vµ lóng tóng ®Ó t×m ra gi¶i ph¸p kinh
doanh cña ng©n hµng ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. Do vËy trong thêi gian ®Çu ng©n
hµng ®i vµo ho¹t ®éng nhng cha ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Sè lîng
kh¸ch hµng cã quan hÖ tÝn dông cha nhiÒu, kh¶ n¨ng thu hót vèn nhµn rçi
trong d©n c vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ cßn thÊp, chÊt lîng tÝn dông vµ c¸c
ho¹t ®éng kh¸c nh huy ®éng vèn vµ sö dông vèn cña ng©n hµng lµ cha
tèt.
C¬ chÕ thÞ trêng tõng ngµy tõng giê ®ßi hái mçi doanh nghiÖp ph¶i
tù thÝch nghi, t¹o cho m×nh mét chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ trêng. NhËn
râ ®iÒu ®ã, Ban gi¸m ®èc vµ tËp thÓ c¸n bé CNV Ng©n hµng C«ng th¬ng
Hµ T©y ®· kh«ng ngõng häc hái kinh nghiÖm cña c¸c Ng©n hµng b¹n, tæng
kÕt vµ rót kinh nghiÖm kh¾c phôc nh÷ng mÆt cha ®îc, tËn dông lîi thÕ vÒ
vèn vµ khoa häc kü thuËt cña toµn hÖ thèng tõ ®ã ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh
doanh cña m×nh.
Víi lîi thÕ trô së n»m ngay t¹i thÞ x· Hµ §«ng, n¬i tËp trung c¬
quan ®Çu n·o cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng vµ c¸c doanh nghiÖp lín, s¸t
n¸ch thñ ®« Hµ néi trung t©m kinh tÕ, chÝnh trÞ – x· héi cña §¶ng vµ Nhµ
níc. Cho nªn, mäi th«ng tin vµ ®êng lèi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ –
x· héi cña d¶ng vµ Nhµ níc ®Õn víi NHCT- HT rÊt nhanh chãng vµ kÞp
thêi ®Ó cã thêi gian triÓn khai.
1.1.2 §Æc ®iÓm cña Ng©n hµng C«ng th¬ng tØnh Hµ T©y
1.1.2.1. §Æc ®iÓm vÒ c¬ cÊu tæ chøc cña NHCT- HT
Kh¸c víi c¸c Ng©n hµng kh¸c trªn ®Þa bµn, NHCT-HT kh«ng cã c¸c
chi nh¸nh ë c¸c huyÖn lÞ. Do v©y, tõ ngµy thµnh lËp ®Õn hÕt quý 3 n¨m
2002, Ng©n hµng CT- HT lu«n t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kh¸ch hµng
vµ n©ng cao hiÖu qu¶ huy ®éng vµ sö dông vèn, NHCT- HT ®· më 5 phßng
giao dÞch, 16 quü tiÕt kiÖm ë thÞ x· Hµ §«ng. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña
nÒn kinh tÕ vµ do t×nh h×nh kinh doanh cña mét sè phßng giao dÞch. §ång
19
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp
Ph¹m ThÞ Quý
thêi ®îc sù ®ång ý cña Tæng Gi¸m ®èc NHCT ViÖt Nam tõ th¸ng 11/2001
NHCT cã hai phßng s¸t nhËp vµ n©ng lªn thµnh chi nh¸nh trùc thuéc.
C¬ cÊu tæ chøc cña NHCT –HT ®Õn quý 3/2002 gåm cã: Ban gi¸m
®èc, 8 phßng ban t¹i héi së chÝnh, 4 Phßng giao dÞch, 1 chi nh¸nh trùc
thuéc vµ c¸c quü tiÕt kiÖm trùc thuéc chi nh¸nh, c¸c phßng giao dÞch. S¬ ®å
c¬ cÊu tæ chøc cña NHCT- HT nh sau:
20
- Xem thêm -
.PDF 
66 
363 
64 
