Tài liệu Giải pháp nâng cao hiệu quả tín dụng đối với hộ sản xuất tại ngân hàng nông nghiệp & phát triển nông thôn huyện ninh giang

tailieuonthi Kho¸ luËn tèt nghiÖp Lêi cam ®oan T«i xin cam ®oan ®©y lµ c«ng tr×nh nghiªn cøu cña riªng t«i. Mäi th«ng tin vµ sè liÖu trong kho¸ luËn nµy lµ trung thùc vµ cã nguån gèc râ rµng. Ng­êi viÕt Ph¹m Thanh Trang Ph¹m Thanh Trang Líp TC 2 -K6 tailieuonthi Kho¸ luËn tèt nghiÖp Lêi më ®Çu §¹i héi ®¶ng toµn quèc lÇn thø IX kh¼ng ®Þnh ®Êt n­íc ta ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín vµ rÊt quan träng trong chiÕn l­îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi. NÒn kinh tÕ tõ t×nh tr¹ng hµng ho¸ khan hiÕm nghiªm träng, nay s¶n xuÊt ®· ®¸p øng ®­îc c¸c nhu cÇu thiÕt yÕu cña nh©n d©n vµ nÒn kinh tÕ. §êi sèng c¸c tÇng líp nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn. §Êt n­íc ®· ra khái cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ- x· héi. Thêi kú tiÕp tôc sù nghiÖp ®æi míi, ®Èy nhanh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc thùc hiÖn môc tiªu d©n giµu n­íc m¹nh x· héi c«ng b»ng, d©n chñ v¨n minh, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp n­íc ta liªn tiÕp thu ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín. Chóng ta ®· ¸p dông nhiÒu tiÕn bé khoa häc, kü thuËt vµo s¶n xuÊt ®­a s¶n l­îng l­¬ng thùc, thùc phÈm cña n­íc ta kh«ng ngõng t¨ng tr­ëng. Tõ chç lµ n­íc thiÕu l­¬ng thùc ®Õn nay chóng ta ®· trë thµnh mét trong nh÷ng n­íc ®øng hµng ®Çu thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu l­¬ng thùc. Cã ®­îc kÕt qu¶ ®ã lµ cã sù ®ãng gãp ®¸ng kÓ cña kinh tÕ hé gia ®×nh. ThÓ hiÖn ®­êng lèi ®óng ®¾n cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ph¸t triÓn kinh tÕ hé s¶n xuÊt trong ®ã träng t©m lµ hé n«ng d©n s¶n xuÊt n«ng, l©m, ng­, diªm nghiÖp. Tõ ®Þnh h­íng vµ chÝnh s¸ch vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ hé s¶n xuÊt ®· gióp cho ngµnh Ng©n hµng nãi chung, Ng©n hµng n«ng nghiÖp nãi riªng thÝ ®iÓm, më réng vµ tõng b­íc hoµn thiÖn c¬ chÕ cho vay kinh tÕ hé s¶n xuÊt. Trong qu¸ tr×nh ®Çu t­ vèn ®· kh¼ng ®Þnh ®­îc hiÖu qu¶ cña ®ång vèn cho vay vµ kh¶ n¨ng qu¶n lý, sö dông vèn cña c¸c hé gia ®×nh cho s¶n xuÊt kinh doanh, më réng thªm ngµnh nghÒ, t¨ng s¶n phÈm cho x· héi, t¨ng thu nhËp cho gia ®×nh vµ hoµn tr¶ ®­îc vèn cho Nhµ n­íc. Tuy nhiªn, vÉn cßn nhiÒu tån t¹i trong c¬ chÕ chÝnh s¸ch, hµnh lang ph¸p lý vµ nh÷ng t¸c ®éng cña c¬ chÕ thÞ tr­êng, ®ßi hái c¸c cÊp c¸c ngµnh tiÕp tôc th¸o gì khã kh¨n ®Ó ®¸p øng ®Çy ®ñ kÞp thêi cã hiÖu qu¶ nhu cÇu vÒ vèn cho hé s¶n xuÊt ph¸t triÓn kinh tÕ. HuyÖn Ninh Giang lµ mét huyÖn n«ng nghiÖp, cã vÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi, cã tiÒm n¨ng lín vÒ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Trong nh÷ng n¨m qua s¶n Ph¹m Thanh Trang 1 Líp : TC2 - K6 tailieuonthi Kho¸ luËn tèt nghiÖp xuÊt n«ng nghiÖp ®· thu ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín gãp phÇn vµo sù t¨ng tr­ëng chung cña TØnh còng nh­ c¶ n­íc. Thùc hiÖn môc tiªu chñ yÕu vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña §¹i héi ®¶ng bé tØnh H¶i D­¬ng lÇn thø XIII ®Ò ra: "Ph¸t huy mäi nguån lùc, tiÕp tôc ph¸t triÓn kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, tËp trung ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, kinh tÕ n«ng th«n toµn diÖn v÷ng ch¾c, tËn dông lîi thÕ ®Þa ph­¬ng, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp theo h­íng n©ng cao hiÖu qu¶ vµ phï hîp víi nhu cÇu cña thÞ tr­êng, ph¸t triÓn ®a d¹ng c¸c ngµnh dÞch vô phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng." Nhu cÇu vèn ®ßi hái rÊt lín tõ néi lùc c¸c gia ®×nh tõ ng©n s¸ch vµ tõ nguån vèn tÝn dông Ng©n hµng. Do ®ã ph¶i më réng ®Çu t­ vèn cho kinh tÕ hé ®Ó tËn dông, khai th¸c nh÷ng tiÒm n¨ng s½n cã vÒ ®Êt ®ai, mÆt n­íc, lao ®éng, tµi nguyªn lµm ra nhiÒu s¶n phÈm cho x· héi, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ viÖc më réng cho vay vèn ®èi víi hé s¶n xuÊt ngµy cµng khã kh¨n do mãn vay nhá , chi phÝ nghiÖp vô cao h¬n n÷a ®èi t­îng vay g¾n liÒn víi ®iÒu kiÖn thêi tiÕt, n¾ng m­a b·o lôt, h¹n h¸n nªn ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn ®ång vèn vay,kh¶ n¨ng rñi ro lu«n tiÒm Èn trong ho¹t ®éng tÝn dông. Víi chñ tr­¬ng c«ng nghiªp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n , xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo , x©y dùng n«ng th«n míi th× nhu cÇu vay vèn cña hé s¶n xuÊt ngµy cµng lín ho¹t ®«ng kinh doanh ng©n hµng trong lÜnh vùc cho vay hé s¶n xuÊt sÏ cã nhiÒu rñi ro. Bëi vËy më réng tÝn dông ph¶i ®i kÌm víi viÖc n©ng cao chÊt l­îng, ®¶m b¶o an toµn trong ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng. Cã nh­ vËy ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng míi thùc sù trë thµnh " §ßn bÈy " thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. NhËn thøc ®­îc nh÷ng vÊn ®Ò trªn vµ xuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn ho¹t ®éng tÝn dông cho vay vèn ®Õn hé s¶n xuÊt t¹i Ng©n hµng n«ng nghiÖp & ph¸t triÓn n«ng th«n huyÖn Ninh Giang . Em m¹nh d¹n chän ®Ò tµi: “Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ TÝn dông ®èi víi hé s¶n xuÊt t¹i Ng©n hµng n«ng nghiÖp & ph¸t triÓn n«ng th«n huyÖn Ninh Giang ”. Nh»m môc ®Ých t×m hiÓu t×nh h×nh thùc tÕ vµ tõ ®ã t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó ®Çu t­ ®¸p øng nhu Ph¹m Thanh Trang 2 Líp : TC2 - K6 tailieuonthi Kho¸ luËn tèt nghiÖp cÇu vèn cho ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi trªn ®Þa bµn huyÖn vµ ®¶m b¶o an toµn vèn ®Çu t­. KÕt cÊu khoa luËn ®Ò tµi gåm 3 ch­¬ng: Ch­¬ng I: Hé s¶n xuÊt vµ hiÖu qu¶ trong ®Çu t­ tÝn dông ®èi víi hé s¶n xuÊt Ch­¬ngII: Thùc tr¹ng tÝn dông ®èi víi hé s¶n xuÊt t¹i Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n huyÖn Ninh Giang . Ch­¬ng III: Nh÷ng gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông ®èi víi hé s¶n xuÊt t¹i Ng©n hµng n«ng nghiÖp huyÖn Ninh Giang . Tuy nhiªn, ®Ò tµi rÊt réng vµ phøc t¹p, tr×nh ®é cña b¶n th©n em cßn nhiÒu h¹n chÕ, viÖc thu thËp tµi liÖu vµ thêi gian nghiªn cøu cã h¹n, do ®ã kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, nh­îc ®iÓm. RÊt mong ®­îc sù chØ b¶o cña quý thµy c« vµ ban gi¸m ®èc NHNo&PTNT huyÖn Ninh Giang, cïng ®éc gi¶ quan t©m gióp ®ì ®Ó bµi viÕt ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n ! Ph¹m Thanh Trang 3 Líp : TC2 - K6 tailieuonthi Kho¸ luËn tèt nghiÖp Ch­¬ng I Hé s¶n xuÊt vµ hiÖu qu¶ trong ®Çu t­ tÝn dông ®èi víi hé s¶n xuÊt 1.1 - Hé s¶n xuÊt vµ vai trß cña hé s¶n xuÊt ®èi víi víi ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp n«ng th«n. 1.1.1 Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm hé s¶n xuÊt: 1.1.1.1 Kh¸i niÖm hé s¶n xuÊt: Hé s¶n xuÊt x¸c ®Þnh lµ mét ®¬n vÞ kinh tÕ tù chñ, ®­îc Nhµ n­íc giao ®Êt qu¶n lý vµ sö dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®­îc phÐp kinh doanh trªn mét sè lÜnh vùc nhÊt ®Þnh do Nhµ n­íc quy ®Þnh. Trong quan hÖ kinh tÕ, quan hÖ d©n sù: Nh÷ng hé gia ®×nh mµ c¸c thµnh viªn cã tµi s¶n chung ®Ó ho¹t ®éng kinh tÕ chung trong quan hÖ sö dông ®Êt, trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng, l©m, ng­, diªm nghiÖp vµ trong mét sè lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh, lµ chñ thÓ trong c¸c quan hÖ d©n sù ®ã. Nh÷ng hé gia ®×nh mµ ®Êt ë ®­îc giao cho hé còng lµ chñ thÓ trong quan hÖ d©n sù liªn quan ®Õn ®Êt ë ®ã. Chñ hé lµ ®¹i diÖn cña hé s¶n xuÊt trong c¸c giao dÞch d©n sù v× lîi Ých chung cña hé. Cha mÑ hoÆc mét thµnh viªn kh¸c ®· thµnh niªn cã thÓ lµ chñ hé. Chñ hé cã thÓ uû quyÒn cho thµnh viªn kh¸c ®· thµnh niªn lµm ®¹i diÖn cña hé trong quan hÖ d©n sù. Giao dÞch d©n sù do ng­êi ®¹i diÖn cña hé s¶n xuÊt x¸c lËp, thùc hiÖn v× lîi Ých chung cña hé lµm ph¸t sinh quyÒn, nghÜa vô cña c¶ hé s¶n xuÊt. Tµi s¶n chung cña hé s¶n xuÊt gåm tµi s¶n do c¸c thµnh viªn cïng nhau t¹o lËp lªn hoÆc ®­îc tÆng cho chung vµ c¸c tµi s¶n kh¸c mµ c¸c thµnh viªn tho¶ thuËn lµ tµi s¶n chung cña hé. QuyÒn sö dông ®Êt hîp ph¸p cña hé còng lµ tµi s¶n chung cña hé s¶n xuÊt. Hé s¶n xuÊt ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù vÒ viÖc thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô d©n sù do ng­êi ®¹i diÖn x¸c lËp, thùc hiÖn nh©n danh hé s¶n xuÊt. Hé chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù b»ng tµi s¶n chung cña hé. NÕu tµi s¶n chung cña Ph¹m Thanh Trang 4 Líp : TC2 - K6 tailieuonthi Kho¸ luËn tèt nghiÖp hé kh«ng ®ñ ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô chung cña hé, th× c¸c thµnh viªn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm liªn ®íi b»ng tµi s¶n riªng cña m×nh. Nh­ vËy, hé s¶n xuÊt lµ mét lùc l­îng s¶n xuÊt to lín ë n«ng th«n. Hé s¶n xuÊt trong nhiÒu ngµnh nghÒ hiÖn nay phÇn lín ho¹t ®éng trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. C¸c hé nµy tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ngµnh nghÒ phô. §Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh nhiÒu ngµnh nghÒ míi trªn ®· gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c hé s¶n xuÊt ë n­íc ta trong thêi gian qua. 1.1.1.2. §Æc ®iÓm hé s¶n xuÊt: T¹i ViÖt Nam hiÖn nay , trªn 70% d©n sè sinh sèng ë n«ng th«n vµ ®¹i bé phËn cßn s¶n xuÊt mang tÝnh chÊt tù cÊp, tù tóc. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, hé lµ ®¬n vÞ kinh tÕ c¬ së mµ chÝnh ë ®ã diÔn ra qu¸ tr×nh ph©n c«ng tæ chøc lao ®éng, chi phÝ cho s¶n xuÊt, tiªu thô, thu nhËp, ph©n phèi vµ tiªu dïng. Hé ®­îc h×nh thµnh theo nh÷ng ®Æc ®iÓm tù nhiªn, rÊt ®a d¹ng. Tuú thuéc vµo h×nh thøc sinh ho¹t ë mçi vïng vµ ®Þa ph­¬ng mµ hé h×nh thµnh mét kiÓu c¸ch s¶n xuÊt, c¸ch tæ chøc riªng trong ph¹m vi gia ®×nh. C¸c thµnh viªn trong hé quan hÖ víi nhau hoµn toµn theo cÊp vÞ, cã cïng së h÷u kinh tÕ. Trong m« h×nh s¶n xuÊt chñ hé còng lµ ng­êi lao ®éng trùc tiÕp, lµm viÖc cã tr¸ch nhiÖm vµ hoµn toµn tù gi¸c. S¶n xuÊt cña hé kh¸ æn ®Þnh, vèn lu©n chuyÓn chËm so víi c¸c ngµnh kh¸c. §èi t­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn hÕt søc phøc t¹p vµ ®a d¹ng, chi phÝ s¶n xuÊt th­êng lµ thÊp, vèn ®Çu t­ cã thÓ r¶i ®Òu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña hé mang tÝnh thêi vô, cïng mét lóc cã thÓ kinh doanh s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i c©y trång, vËt nu«i hoÆc tiÕn hµnh c¸c ngµnh nghÒ kh¸c lóc n«ng nhµn, v× vËy thu nhËp còng r¶i ®Òu, ®ã lµ yÕu tè quan träng t¹o ®iÒu kiÖn cho kinh tÕ hé ph¸t triÓn toµn diÖn. Tr×nh ®é s¶n xuÊt cña hé ë møc thÊp, chñ yÕu lµ s¶n xuÊt thñ c«ng, m¸y mãc cã ch¨ng còng cßn Ýt, gi¶n ®¬n, tæ chøc s¶n xuÊt mang tÝnh tù ph¸t, quy m« nhá kh«ng ®­îc ®µo t¹o bµi b¶n. Hé s¶n xuÊt hiÖn nay nãi chung vÉn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh theo tÝnh chÊt truyÒn thèng, th¸i ®é lao ®éng Ph¹m Thanh Trang 5 Líp : TC2 - K6 tailieuonthi Kho¸ luËn tèt nghiÖp th­êng bÞ chi phèi bëi t×nh c¶m ®¹o ®øc gia ®×nh vµ nÕp sinh ho¹t theo phong tôc tËp qu¸n cña lµng quª. Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn ta thÊy kinh tÕ hé rÊt dÔ chuyÓn ®æi hoÆc më réng c¬ cÊu v× chi phÝ bá ra Ýt, tr×nh dé khoa häc kü thuËt thÊp Quy m« s¶n xuÊt cña hé th­êng nhá, hé cã søc lao ®éng, cã c¸c ®iÒu kiÖn vÒ ®Êt ®ai, mÆt n­íc nh­ng thiÕu vèn, thiÕu hiÓu biÕt vÒ khoa häc, kü thuËt, thiÕu kiÕn thøc vÒ thÞ tr­êng nªn s¶n xuÊt kinh doanh cßn mang nÆng tÝnh tù cÊp, tù tóc. NÕu kh«ng cã sù hç trî cña Nhµ n­íc vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch, vÒ vèn th× kinh tÕ hé kh«ng thÓ chuyÓn sang s¶n xuÊt hµng ho¸, kh«ng thÓ tiÕp cËn víi c¬ chÕ thÞ tr­êng. 1.1.2. Vai trß hé s¶n xuÊt trong ph¸t triÓn kinh tÕ : Hé s¶n xuÊt lµ cÇu nèi trung gian ®Ó chuyÓn nÒn kinh tÕ tù nhiªn sang kinh tÕ hµng ho¸. LÞch sö ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ ®· tr¶i qua giai ®o¹n ®Çu tiªn lµ kinh tÕ tù nhiªn sang kinh tÕ hµng ho¸ nhá trªn quy m« hé gia ®×nh. TiÕp theo lµ giai ®o¹n chuyÓn biÕn tõ kinh tÕ hµng ho¸ nhá lªn kinh tÕ hµng ho¸ quy m« lín- ®ã lµ nÒn kinh tÕ ho¹t ®éng mua b¸n trao ®æi b»ng trung gian tiÒn tÖ. B­íc chuyÓn biÕn tõ kinh tÕ tù nhiªn sang kinh tÕ hµng ho¸ nhá trªn quy m« hé gia ®×nh lµ mét giai ®o¹n lÞch sö mµ nÕu ch­a tr¶i qua th× khã cã thÓ ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ quy m« lín, gi¶i tho¸t khái t×nh tr¹ng nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn . Hé s¶n xuÊt gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguån lao ®éng, gi¶i quyÕt viÖc lµm ë n«ng th«n . ViÖc lµm lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò cÊp b¸ch ®èi víi toµn x· héi nãi chung vµ ®Æc biÖt lµ n«ng th«n hiÖn nay. N­íc ta cã trªn 70% d©n sè sèng ë n«ng th«n. Víi mét ®éi ngò lao ®éng dåi dµo, kinh tÕ quèc doanh ®· ®­îc nhµ n­íc tró träng më réng song míi chØ gi¶i quyÕt ®­îc viÖc lµm cho mét sè l­îng lao ®éng nhá. Lao ®éng thñ c«ng vµ lao ®éng n«ng nhµn cßn nhiÒu. ViÖc sö dông khai th¸c sè lao ®éng nµy lµ vÊn ®Ò cèt lâi cÇn ®­îc quan t©m 6 Ph¹m Thanh Trang Líp : TC2 - K6 tailieuonthi Kho¸ luËn tèt nghiÖp gi¶i quyÕt. Tõ khi ®­îc c«ng nhËn hé gia ®×nh lµ 1 ®¬n vÞ kinh tÕ tù chñ, ®ång thêi víi viÖc nhµ n­íc giao ®Êt, giao rõng cho n«ng- l©m nghiÖp, ®ång muèi trong diªm nghiÖp, ng­ cô trong ng­ nghiÖp vµ viÖc cæ phÇn ho¸ trong doanh nghiÖp, hîp t¸c x· ®· lµm c¬ së cho mçi hé gia ®×nh sö dông hîp lý vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt nguån lao ®éng s½n cã cña m×nh. §ång thêi chÝnh s¸ch nµy ®· t¹o ®µ cho mét sè hé s¶n xuÊt, kinh doanh trong n«ng th«n tù v­¬n lªn më réng s¶n xuÊt thµnh c¸c m« h×nh kinh tÕ trang tr¹i, tæ hîp t¸c x· thu hót søc lao ®éng, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho lùc l­îng lao ®éng d­ thõa ë n«ng th«n. Hé s¶n xuÊt cã kh¶ n¨ng thÝch øng víi c¬ chÕ thÞ tr­êng thóc ®Èy s¶n xuÊt hµng ho¸. Ngµy nay, hé s¶n xuÊt ®ang ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù tù do c¹nh tranh trong s¶n xuÊt hµng ho¸, lµ ®¬n vÞ kinh tÕ ®éc lËp, tù chñ, c¸c hé s¶n xuÊt ph¶i quyÕt ®Þnh môc tiªu s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh lµ s¶n xuÊt c¸i g×? S¶n xuÊt nh­ thÕ nµo? ®Ó trùc tiÕp quan hÖ víi thÞ tr­êng. §Ó ®¹t ®­îc ®iÒu nµy c¸c hé s¶n xuÊt ®Òu ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng, mÉu m· s¶n phÈm cho phï hîp víi nhu cÇu vµ mét sè biÖn ph¸p kh¸c ®Ó kÝch thÝch cÇu, tõ ®ã më réng s¶n xuÊt ®ång thêi ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt. Víi quy m« nhá, bé m¸y qu¶n lý gän nhÑ, n¨ng ®éng, hé s¶n xuÊt cã thÓ dÔ dµng ®¸p øng ®­îc nh÷ng thay ®æi cña nhu cÇu thÞ tr­êng mµ kh«ng sî ¶nh h­ëng ®Õn tèn kÐm vÒ mÆt chi phÝ. Thªm vµo ®ã l¹i ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc cã c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó hé s¶n xuÊt ph¸t triÓn . Nh­ vËy víi kh¶ n¨ng nh¹y bÐn tr­íc nhu cÇu thÞ tr­êng, hé s¶n xuÊt ®· gãp phÇn ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu ngµy cµng cao cña thÞ tr­êng t¹o ra ®éng lùc thóc ®Èy s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn cao h¬n. Tõ sù ph©n tÝch trªn ta thÊy kinh tÕ hé lµ thµnh phÇn kinh tÕ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ x©y dùng ®Êt n­íc. Kinh tÕ hé ph¸t triÓn gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ trong c¶ n­íc nãi chung, kinh tÕ n«ng th«n nãi riªng vµ còng tõ ®ã t¨ng mäi nguån thu cho Ph¹m Thanh Trang 7 Líp : TC2 - K6 tailieuonthi Kho¸ luËn tèt nghiÖp ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng còng nh­ ng©n s¸ch nhµ n­íc. Kh«ng nh÷ng thÕ hé s¶n xuÊt cßn lµ ng­êi b¹n hµng tiªu thô s¶n phÈm, dÞch vô cña ng©n hµng n«ng nghiÖp trªn thÞ tr­êng n«ng th«n. V× vËy hä cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ®ã lµ thÞ tr­êng réng lín cã nhiÒu tiÒm n¨ng ®Ó më réng ®Çu t­ tÝn dông më ra nhiÒu vïng chuyªn canh cho n¨ng xuÊt vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cao. Kinh tÕ hé ®ãng vai trß quan träng trong viÖc thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Lµ ®éng lùc khai th¸c c¸c tiÒm n¨ng, tËn dông c¸c nguån lùc vèn, lao ®éng, tµi nguyªn, ®Êt ®ai ®­a vµo s¶n xuÊt lµm t¨ng s¶n phÈm cho x· héi. Lµ ®èi t¸c c¹nh tranh cña kinh tÕ quèc doanh trong qu¸ tr×nh cïng vËn ®éng vµ ph¸t triÓn. HiÖu qu¶ ®ã g¾n liÒn víi s¶n xuÊt kinh doanh ,tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ, chuyÓn h­íng s¶n xuÊt, t¹o ®­îc quü hµng ho¸ cho tiªu dïng vµ xuÊt khÈu, t¨ng thu cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. XÐt vÒ lÜnh vùc tµi chÝnh tiÒn tÖ th× kinh tÕ hé t¹o ®iÒu kiÖn më réng thÞ tr­êng vèn, thu hót nhiÒu nguån ®Çu t­. Cïng víi c¸c chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ nhµ n­íc, t¹o ®iÒu kiÖn cho kinh tÕ hé ph¸t triÓn ®· gãp phÇn ®¶m b¶o l­¬ng thùc quèc gia vµ t¹o ®­îc nhiÒu viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, gãp phÇn æn ®Þnh an ninh trËt tù x· héi, n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ, søc khoÎ vµ ®êi sèng cña ng­êi d©n. Thùc hiÖn môc tiªu “ D©n giÇu, n­íc m¹nh x· héi c«ng b»ng v¨n minh “ Kinh tÕ hé ®­îc thõa nhËn lµ ®¬n vÞ kinh tÕ tù chñ ®· t¹o ra b­íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ, s«i ®éng, sö dông cã hiÖu qu¶ h¬n ®Êt ®ai, lao ®éng, tiÒn vèn, c«ng nghÖ vµ lîi thÕ sinh th¸i tõng vïng. Kinh tÕ hé n«ng th«n vµ mét bé phËn kinh tÕ trang tr¹i ®ang trë thµnh lùc l­îng s¶n xuÊt chñ yÕu vÒ l­¬ng thùc, thùc phÈm, nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng, l©m, thuû s¶n, s¶n xuÊt c¸c ngµnh nghÒ thñ c«ng phôc vô tiªu dïng trong n­íc vµ xuÊt khÈu. 1.2. tÝn dông vµ hiÖu qu¶ cña tÝn dông ®èi víi hé s¶n xuÊt. 1.2.1 TÝn dông ®èi víi hé s¶n xuÊt: 1.2.1.1 Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña tÝn dông ®èi víi hé s¶n xuÊt : Ph¹m Thanh Trang 8 Líp : TC2 - K6 tailieuonthi Kho¸ luËn tèt nghiÖp a) Kh¸i niÖm tÝn dông ng©n hµng: TÝn dông lµ mét ph¹m trï cña kinh tÕ hµng ho¸. B¶n chÊt cña tÝn dông hµng ho¸ lµ vay m­în cã hoµn tr¶ c¶ vèn vµ l·i sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh, lµ quan hÖ chuyÓn nh­îng t¹m thêi quyÒn sö dông vèn, lµ quan hÖ b×nh ®¼ng vµ hai bªn cïng cã lîi. Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ cã nhiÒu lo¹i h×nh tÝn dông nh­: TÝn dông Ng©n hµng, tÝn dông th­¬ng m¹i, tÝn dông Nhµ n­íc, tÝn dông tiªu dïng. TÝn dông Ng©n hµng còng mang b¶n chÊt cña quan hÖ tÝn dông nãi chung. §ã lµ quan hÖ tin cËy lÉn nhau trong vay vµ cho vay gi÷a c¸c Ng©n hµng, tæ chøc tÝn dông víi c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c c¸ nh©n kh¸c, ®­îc thùc hiÖn d­íi h×nh thøc tiÒn tÖ theo nguyªn t¾c hoµn tr¶ vµ cã l·i. §iÒu 20: LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông quy ®Þnh: “ Ho¹t ®éng tÝn dông lµ viÖc tæ chøc tÝn dông sö dông nguån vèn tù cã, nguån vè huy ®éng ®Ó cÊp tÝn dông...”. ...“ CÊp tÝn dông lµ viÖc tæ chøc tÝn dông tho¶ thuËn ®Ó kh¸ch hµng sö dông mét kho¶n tiÒn víi nguyªn t¾c cã hoµn tr¶ b»ng c¸c nghiÖp vô cho vay, chiÕt khÊu, cho thuª tµi chÝnh, b¶o l·nh Ng©n hµng vµ c¸c nghiÖp vô kh¸c”. Do ®Æc ®iÓm riªng cña m×nh tÝn dông Ng©n hµng ®¹t ®­îc ­u thÕ h¬n c¸c h×nh thøc tÝn dông kh¸c vÒ khèi l­îng, thêi h¹n vµ ph¹m vi ®Çu t­. Víi ®Æc ®iÓm tÝn dông b»ng tiÒn, vèn tÝn dông Ng©n hµng cã kh¶ n¨ng ®Çu t­ chuyÓn ®æi vµo bÊt cø lÜnh vùc nµo cña s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸. V× vËy mµ tÝn dông Ng©n hµng ngay c¸ng trë thµnh h×nh thøc tÝn dông quan träng trong c¸c h×nh thøc tÝn dông hiÖn cã. Trong ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng cßn sö dông thuËt ng÷ ‘TÝn dông hé s¶n xuÊt’. TÝn dông hé s¶n xuÊt lµ quan hÖ tÝn dông Ng©n hµng gi÷a mét bªn lµ Ng©n hµng víi mét bªn lµ hé s¶n xuÊt hµng ho¸. Tõ khi ®­îc thõa nhËn lµ chñ thÓ trong quan hÖ x· héi, cã thõa kÕ, cã quyÒn së h÷u tµi s¶n, cã ph­¬ng ¸n kinh doanh hiÖu qu¶, cã tµi s¶n thÕ chÊp th× hé s¶n xuÊt míi cã kh¶ n¨ng vµ ®ñ t­ c¸ch ®Î tham gia quan hÖ tÝn dông víi Ng©n hµng ®©y còng chÝnh lµ ®iÒu kiÖn ®Ó hé s¶n xuÊt ®¸p øng ®­îc ®iÒu kiÖn vay vèn cña Ph¹m Thanh Trang 9 Líp : TC2 - K6 tailieuonthi Kho¸ luËn tèt nghiÖp Ng©n hµng. Tõ khi chuyÓn sang hÖ thèng Ng©n hµng hai cÊp, h¹ch to¸n kinh tÕ vµ h¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp, c¸c Ng©n hµng ph¶i tù t×m kiÕm thÞ tr­êng víi môc tiªu an toµn vµ lîi nhuËn. Thªm vµo ®ã lµ nghÞ ®Þnh 14/CP ngµy 02/03/1993 cña thñ t­íng ChÝnh phñ, th«ng t­ 01/T§ - NH ngµy 26/03/1993 cña thèng ®ãc Ng©n hµng nhµ n­íc h­íng dÉn NghÞ ®Þnh 14/CP vÒ chÝnh s¸ch cho hé s¶n xuÊt vay vèn ®Ó ph¸t triÓn n«ng l©m ng­ nghiÖp. GÇn ®©y lµ quyÕt ®Þnh 67/1999/Q§ - TTg cña thñ t­ãng ChÝnh phñ, v¨n b¶n sè 302/CV - NHNN cña thèng ®èc Ng©n hµng nhµ n­íc h­íng dÉn thùc hiÖn quy ®Þnh trªn, v¨n b¶n sè 791/ NHNN – 06 cña tæng Gi¸m ®èc NHNo ViÖt Nam vÒ thùc hiÖn mét sè chÝnh s¸ch Ng©n hµng phôc vô ph¸t triÓn n«ng th«n. víi c¸c v¨n b¶n trªn ®· më ra mét thÞ tr­êng míi trong ho¹t ®éng tÝn dông. Trong khi ®ã hé s¶n xuÊt ®· cho thÊy s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶, nh­ng cãn thiÕu vèn ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh. §øng tr­íc t×nh tr¹ng ®ã, viÖc tån t¹i mét h×nh thøc tÝn dông Ng©n hµng ®èi víi hé s¶n xuÊt lµ mét tÊt yÕu phï hîp víi cung cÇu trªn thÞ tr­êng ®­îc m«i tr­êng x· héi, ph¸p luËt cho phÐp. b) §Æc ®iÓm cña tÝn dông hé s¶n xuÊt. TÝnh thêi vô g¾n liÒn víi chu kú sinh tr­ëng cña ®éng thùc vËt: TÝnh chÊt thêi vô trong cho vay n«ng nghiÖp cã liªn quan ®Õn chu kú sinh tr­ëng cña ®éng, thùc vËt trong ngµnh n«ng nghiÖp nãi chung vµ c¸c ngµnh nghÒ cô thÓ mµ Ng©n hµng tham gia cho vay. Th­êng tÝnh thêi vô ®­îc biÓu hiÖn ë nh÷ng mÆt sau: TÝnh mïa, vô trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp quyÕt ®Þnh thêi ®iÓm cho vay vµ thu nî cña Ng©n hµng. NÕu ng©n hµng tËp trung cho vay vµo c¸c chuyªn ngµnh hÑp nh­ cho vay mét sè c©y, con nhÊt ®Þnh th× ph¶i tæ chøc cho vay tËp trung vµo mét thêi gian nhÊt ®Þnh cña n¨m, ®Çu vô tiÕn hµnh cho vay, ®Õn kú thu ho¹ch/ tiªu thô tiÕn hµnh thu nî. Chu kú sèng tù nhiªn cña c©y, con lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó Ng©n hµng tÝnh to¸n thêi h¹n cho vay. M«i tr­êng tù nhiªn cã ¶nh h­ëng ®Õn thu nhËp vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî Ph¹m Thanh Trang 10 Líp : TC2 - K6 tailieuonthi Kho¸ luËn tèt nghiÖp cña kh¸ch hµng: Nguån tr¶ nî ng©n hµng chñ yÕu lµ tiÒn thu tõ b¸n n«ng s¶n vµ c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn cã liªn quan ®Õn n«ng s¶n. Nh­ vËy s¶n l­îng n«ng s¶n thu ®­îc lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng. Mµ s¶n l­îng n«ng s¶n chÞu ¶nh h­ëng cña thiªn nhiªn rÊt lín. Chi phÝ tæ chøc cho vay cao: Cho vay hé s¶n xuÊt ®Æc biÖt lµ cho vay hé n«ng d©n th­êng chi phÝ nghiÖp vô cho mét ®ång vèn vay th­êng cao do qui m« tõng mãn vay nhá. Sè l­îng kh¸ch hµng ®«ng, ph©n bè ë kh¾p mäi n¬i nªn më réng cho vay th­êng liªn quan tíi viÖc më réng m¹ng l­íi cho vay vµ thu nî: Më chi nh¸nh, bµn giao dÞch, tæ l­u ®éng cho vay t¹i x·. HiÖn nay m¹ng l­íi cña NHNo&PTNT ViÖt Nam còng míi chØ ®¸p øng ®­îc mét phÇn nhu cÇu vay cña n«ng nghiÖp. Do ®Æc thï kinh doanh cña hé s¶n xuÊt ®Æc biÖt lµ hé n«ng d©n cã ®é rñi ro cao nªn chi phÝ cho dù phßng rñi ro lµ t­¬ng ®èi lín so víi c¸c ngµnh kh¸c. 1.2.1.2 Vai trß cña tÝn dông Ng©n hµng ®èi víi kinh tÕ hé s¶n xuÊt Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ c¸c lo¹i h×nh kinh tÕ kh«ng thÓ tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh nÕu kh«ng cã vèn. N­íc ta hiÖn nay thiÕu vèn lµ hiÖn t­îng th­êng xuyªn x¶y ra ®èi víi c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ, kh«ng chØ riªng ®èi víi hé s¶n xuÊt. V× vËy, vèn tÝn dông Ng©n hµng ®ãng vai trß hÕt søc quan träng, nã trë thµnh "bµ ®ì" trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸. Nhê cã vèn tÝn dông c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh b×nh th­êng mµ cßn më réng s¶n xuÊt, c¶i tiÕn kü thuËt, ¸p dông kü thuËt míi ®¶m b¶o th¾ng lîi trong c¹nh tranh. Riªng ®èi víi hé s¶n xuÊt, tÝn dông Ng©n hµng cã vai trß quan träng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ hé s¶n xuÊt. TÝn dông Ng©n hµng ®¸p øng nhu cÇu vèn cho hé s¶n xuÊt ®Ó duy tr× qu¸ tr×nh s¶n xuÊt liªn tôc, gãp phÇn ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ . Víi ®Æc tr­ng s¶n xuÊt kinh doanh cña hé s¶n xuÊt cïng víi sù chuyªn Ph¹m Thanh Trang 11 Líp : TC2 - K6 tailieuonthi Kho¸ luËn tèt nghiÖp m«n ho¸ s¶n xuÊt trong x· héi ngµy cµng cao, ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c¸c hé s¶n xuÊt khi ch­a thu ho¹ch s¶n phÈm, ch­a cã hµng ho¸ ®Ó b¸n th× ch­a cã thu nhËp, nh­ng trong khi ®ã hä vÉn cÇn tiÒn ®Ó trang tr¶i cho c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt, mua s¾m ®æi míi trang thiÕt bÞ vµ rÊt nhiÒu kho¶n chi phÝ kh¸c. Nh÷ng lóc ®ã c¸c hé s¶n xuÊt cÇn cã sù trî gióp cña tÝn dông Ng©n hµng ®Ó cã ®ñ vèn duy tr× s¶n xuÊt liªn tôc. Nhê cã sù hç trî vÒ vèn, c¸c hé s¶n xuÊt cã thÓ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc s½n cã kh¸c nh­ lao ®éng, tµi nguyªn ®Ó t¹o ra s¶n phÈm cho x· héi, thóc ®Èy viÖc s¾p xÕp, tæ chøc l¹i s¶n xuÊt , h×nh thµnh c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý . Tõ ®ã n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt còng nh­ tinh thÇn cho mäi ng­êi. Nh­ vËy, cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng tÝn dông Ng©n hµng cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu vèn cho hé s¶n xuÊt ë n­íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay. TÝn dông Ng©n hµng gãp phÇn thóc ®Èy qu¸ tr×nh tËp trung vèn vµ tËp trung s¶n xuÊt . Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, vai trß tËp trung vèn tËp trung s¶n xuÊt cña tÝn dông Ng©n hµng ®· thùc hiÖn ë møc ®é cao h¬n h¼n víi c¬ chÕ bao cÊp cò. B»ng c¸ch tËp trung vèn vµo kinh doanh gióp cho c¸c hé cã ®iÒu kiÖn ®Ó më réng s¶n xuÊt, lµm cho s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ h¬n, thóc ®Èy qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ ®ång thêi Ng©n hµng còng ®¶m b¶o h¹n chÕ ®­îc rñi ro tÝn dông. Thùc hiÖn tèt chøc n¨ng lµ cÇu nèi gi÷a tiÕt kiÖm vµ ®Çu t­, Ng©n hµng quan t©m ®Õn nguån vèn ®· huy ®éng ®­îc ®Ó cho hé s¶n xuÊt vay. V× vËy Ng©n hµng sÏ thóc ®Èy c¸c hé sö dông vèn tÝn dông cã hiÖu qu¶, t¨ng nhanh vßng quay vèn, tiÕt kiÖm vèn cho s¶n xuÊt vµ l­u th«ng. Trªn c¬ së ®ã hé s¶n xuÊt biÕt ph¶i tËp trung vèn nh­ thÕ nµo ®Ó s¶n xuÊt gãp phÇn tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh vËn ®éng liªn tôc cña nguån vèn. TÝn dông Ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t huy c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng, ngµnh nghÒ míi, gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. ViÖt Nam lµ mét n­íc cã nhiÒu lµng nghÒ truyÒn thèng, nh­ng ch­a Ph¹m Thanh Trang 12 Líp : TC2 - K6 tailieuonthi Kho¸ luËn tèt nghiÖp ®­îc quan t©m vµ ®Çu t­ ®óng møc. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, bªn c¹nh viÖc thóc ®Èy sù chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng CNH chóng ta còng ph¶i quan t©m ®Õn ngµnh nghÒ truyÒn thèng cã kh¶ n¨ng ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ , ®Æc biÖt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn CNH - H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n. Ph¸t huy ®­îc lµng nghÒ truyÒn thèng còng chÝnh lµ ph¸t huy ®­îc néi lùc cña kinh tÕ hé vµ tÝn dông Ng©n hµng sÏ lµ c«ng cô tµi trî cho c¸c ngµnh nghÒ míi thu hót , gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. Tõ ®ã gãp phÇn lµm ph¸t triÓn toµn diÖn n«ng, l©m, ng­ nghiÖp g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng - l©m thñy s¶n, c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng vµ hµng xuÊt khÈu, më réng th­¬ng nghiÖp, du lÞch, dÞch vô ë c¶ thµnh thÞ vµ n«ng th«n, ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i. Do ®ã, tÝn dông Ng©n hµng lµ ®ßn bÈy kinh tÕ kÝch thÝch c¸c ngµnh nghÒ kinh tÕ trong hé s¶n xuÊt ph¸t triÓn, t¹o tiÒn ®Ò ®Ó l«i cuèn c¸c ngµnh nghÒ nµy ph¸t triÓn mét c¸ch nhÞp nhµng vµ ®ång bé. Vai trß cña tÝn dông Ng©n hµng vÒ mÆt chÝnh trÞ, x· héi : TÝn dông Ng©n hµng kh«ng nh÷ng cã vai trß quan träng trong viÖc thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ mµ cßn cã vai trß to lín vÒ mÆt x· héi. Th«ng qua viÖc cho vay më réng s¶n xuÊt ®èi víi c¸c hé s¶n xuÊt ®· gãp phÇn gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. §ã lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò cÊp b¸ch hiÖn nay ë n­íc ta. Cã viÖc lµm, ng­êi lao ®éng cã thu nhËp sÏ h¹n chÕ ®­îc nh÷ng tiªu cùc x· héi. TÝn dông Ng©n hµng thóc ®Èy c¸c ngµnh nghÒ ph¸t triÓn, gi¶i quyÕt viÖc lµm cho lao ®éng thõa ë n«ng th«n, h¹n chÕ nh÷ng luång di d©n vµo thµnh phè. Thùc hiÖn ®­îc vÊn ®Ò nµy lµ do c¸c ngµnh nghÒ ph¸t triÓn sÏ lµm t¨ng thu nhËp cho n«ng d©n, ®êi sèng v¨n ho¸, kinh tÕ, x· héi t¨ng lªn, kho¶ng c¸ch gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ cµng xÝch l¹i gÇn nhau h¬n, h¹n chÕ bít sù ph©n ho¸ bÊt hîp lý trong x· héi , gi÷ v÷ng an ninh chÝnh trÞ x· héi. Ngoµi ra tÝn dông Ng©n hµng gãp phÇn thùc hiÖn tèt c¸c chÝnh s¸ch ®æi míi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, ®iÓn h×nh lµ chÝnh s¸ch xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. TÝn dông Ng©n hµng thóc ®Èy c¸c hé s¶n xuÊt ph¸t triÓn nhanh lµm thay ®æi bé Ph¹m Thanh Trang 13 Líp : TC2 - K6 tailieuonthi Kho¸ luËn tèt nghiÖp mÆt n«ng th«n, c¸c hé nghÌo trë lªn kh¸ h¬n, hé kh¸ trë lªn giÇu h¬n. ChÝnh v× lÏ ®ã c¸c tÖ n¹n x· héi dÇn dÇn ®­îc xo¸ bá nh­ : R­îu chÌ, cê b¹c, mª tÝn dÞ ®oan... n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ, tr×nh ®é chuyªn m«n cña lùc l­îng lao ®éng. Qua ®©y chóng ta thÊy ®­îc vai trß cña tÝn dông Ng©n hµng trong viÖc cñng cè lßng tin cña n«ng d©n nãi chung vµ cña hé s¶n xuÊt nãi riªng vµo sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ n­íc Tãm l¹i: TÝn dông Ng©n hµng ®· ®¸p øng nhu cÇu vèn cho kinh tÕ hé më réng s¶n xuÊt, kinh doanh, më réng thªm ngµnh nghÒ. Khai th¸c c¸c tiÒm n¨ng vÒ lao ®éng, ®Êt ®ai, mÆt n­íc vµ c¸c nguån lùc vµo s¶n xuÊt. T¨ng s¶n phÈm cho x· héi, t¨ng thu nhËp cho hé s¶n xuÊt. T¹o ®iÒu kiÖn cho kinh tÕ hé s¶n xuÊt tiÕp cËn vµ ¸p dông c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt kinh doanh, tiÕp cËn víi c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ tõng b­íc ®iÒu tiÕt s¶n xuÊt phï hîp víi tÝn hiÖu cña thÞ tr­êng. Thóc ®Èy kinh tÕ hé s¶n xuÊt chuyÓn tõ s¶n xuÊt tù cÊp, tù tóc sang s¶n xuÊt hµng ho¸, gãp ph©n thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. Thóc ®Èy c¸c hé gia ®×nh tÝnh to¸n, h¹ch to¸n trong s¶n xuÊt kinh doanh, tÝnh to¸n lùa chän ®èi t­îng ®Çu t­ ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao nhÊt. T¹o nhiÒu viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. H¹n chÕ t×nh tr¹ng cho vay nÆng l·i trong n«ng th«n, h¹n chÕ t×nh tr¹ng b¸n lóa non... Gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n, t¨ng tÝnh hµng ho¸ cña s¶n phÈm n«ng nghiÖp trong ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN. Ng©n hµng thùc hiÖn më réng ®Çu t­ kinh tÕ hé gia ®×nh, thùc hiÖn môc tiªu cña §¶ng vµ nhµ n­íc vÒ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc. Tuy nhiªn, trong ho¹t ®éng thùc tiÔn cho vay cho thÊy c¬ chÕ hiÖn nay vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp nh­ quy ®Þnh vÒ thÕ chÊp, cÇm cè, b¶o l·nh vay vèn, c¸ch xö lý tµi s¶n thÕ chÊp gi¶i quyÕt nh­ thÕ nµo ? ®Êu mèi víi c¸c ngµnh ra sao ?, sù kh«ng ®ång Ph¹m Thanh Trang 14 Líp : TC2 - K6 tailieuonthi Kho¸ luËn tèt nghiÖp bé ë c¸c v¨n b¶n d­íi luËt ®· lµm cho hµnh hanh ph¸p lý do ho¹t ®éng Ng©n hµng vÉn cßn khã kh¨n, ch­a më ra ®­îc, viÖc cho vay tÝn chÊp ng­êi vay kh«ng tr¶ ®­îc th× c¸c tæ chøc ®oµn thÓ chÞu ®Õn ®©u ? thùc tÕ hä chØ chÞu tr¸ch nhiÖm cßn rñi ro, tæn thÊt vÉn lµ Ng©n hµng ph¶i chÞu. NÕu kh«ng cã nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó th¸o gì th× Ng©n hµng kh«ng thÓ më réng ®Çu t­ vèn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ viÖc cho vay ph¸t triÓn kinh tÕ hé. 1.2.2 HiÖu qu¶ cña tÝn dông ®èi víi hé s¶n xuÊt. 1.2.2.1 Quan niÖm vÒ hiÖu qu¶ tÝn dông. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng bÊt kú mét lo¹i s¶n phÈm nµo s¶n xuÊt ra còng ph¶i lµ s¶n phÈm mang tÝnh c¹nh tranh. §iÒu nµy cã nghÜa lµ mäi s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ®Òu ph¶i cã chÊt l­îng. C¸c nhµ kinh tÕ ®· nhËn xÐt: “ ChÊt l­îng lµ sù phï hîp môc ®Ých cña ng­êi s¶n xuÊt vµ ng­êi sö dông vÒ mét lo¹i hµng ho¸ nµo ®ã”. Danh tõ “TÝn dông” xuÊt ph¸t tõ gèc la tinh “Credium” cã nghÜa lµ sù tin t­ëng tÝn nhiÖm. TÝn dông lµ ph¹m trï kinh tÕ mang tÝnh lÞch sö, ra ®êi vµ tån t¹i trong nÒn kinh tÕ s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸. Nã lµ mét trong nh÷ng s¶n phÈm chÝnh cña Ng©n hµng. §©y lµ h×nh thøc s¶n phÈm mang h×nh th¸i phi vËt chÊt lµ dÞch vô ®Æc biÖt. S¶n phÈm nµy chØ cã kh¶ n¨ng ®¸nh gi¸ ®­îc sau khi kh¸ch hµng ®· sö dông. Do vËy cã thÓ quan niÖm chÊt l­îng tÝn dông Ng©n hµng lµ viÖc ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng, ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn Ng©n hµng vµ môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ... Nh­ vËy, chÊt l­îng tÝn dông ng©n hµng ®­îc thÓ hiÖn qua c¸c quan ®iÓm sau:  §èi víi kh¸ch hµng: TÝn dông Ng©n hµng ®­a ra ph¶i phï hîp víi yªu cÇu cña kh¸ch hµng vÒ l·i xuÊt ( gi¸ s¶n phÈm), kú h¹n, ph­¬ng thøc thanh to¸n, h×nh thøc thanh to¸n, thñ tôc ®¬n gi¶n thuËn tiÖn tuy nhiªn vÉn ®¶m b¶o nguyªn t¾c tÝn dông Ng©n hµng.  §èi víi Ng©n hµng: Ng©n hnµg ®­a ra c¸c h×nh thøc cho vay phï hîp voÝ ph¹m vi, møc ®é, giíi h¹n cña b¶n th©n Ng©n hµng ®Ó lu«n ®¶m b¶o tÝnh c¹nh tranh, an toµn, sinh lêi theo nguyªn t¾c hoµn tr¶ ®Çy ®ñ vµ cã Ph¹m Thanh Trang 15 Líp : TC2 - K6 tailieuonthi Kho¸ luËn tèt nghiÖp lîi nhuËn. 1.2.2.2 C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tÝn dông. HiÖn nay, tÝn dông vÉn chiÓm kho¶ng 60% - 70% trong tæng tµi s¶n cã cña c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i. V× thÕ sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c¸c Ng©n hµng phô thuéc rÊt nhiÒu vµo tÝn dông vµ chÊt l­îng tÝn dông. ViÖc ®¸nh gi¸ chÊt l­îng tÝn dung ë c¸c Ng©n hµng hiÖn nay th«ng qua c¸c chØ tiªu c¬ b¶n sau: a) ChØ tiªu ®Þnh tÝnh  §¶m b¶o nguyªn t¾c cho vay: Mäi tæ chøc kinh tÕ ho¹t ®éng ®Òu dùa trªn c¸c nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. Do ®Æc thï cña Ng©n hµng lµ mét tæ chøc kinh tÕ ®Æc biÖt, ho¹t ®éng cña nã ¶nh h­ëng s©u s¾c ®Õn t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi cña ®Êt n­íc, do vËy cã c¸c nguyªn t¾c kh¸c nhau. Trong ®ã nguyªn t¾c cho vay lµ mét nguyªn t¾c quan träng ®è víi mçi Ng©n hµng. §Ó ®¸nh gi¸ chÊt l­îng mét kho¶n cho vay, ®iÒu ®Çu tiªn ph¶i xem xÐt lµ kho¶n vay ®ã cã ®¶m b¶o nguyªn t¾c cho vay hay kh«ng ? Trong ‘Quy chÕ cho vay cña tæ chøc tÝn dông ®èi víi kh¸ch hµng’ Ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh Sè:1627/2001/Q§ - NHNN ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2001 cña Thèng ®èc Ng©n hµng nhµ n­íc. T¹i §iÒu 6. Nguyªn t¾c cho vay. Quy ®Þnh râ: “ Kh¸ch hµng vay vèn cña tæ chøc tÝn dông ph¶i ®¶m b¶o: 1. Sö dông vèn vay ®óng môc ®Ých ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông. 2. Hoµn tr¶ nî gèc vµ l·i vèn vay ®óng thêi h¹n ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông.” Hai nguyªn t¾c cho vay trªn lµ nguyªn t¾c tèi thiÓu mµ bÊt cø mét kho¶n cho vay nµo còng ph¶i ®¶m b¶o.  Cho vay ®¶m b¶o cã ®iÒu kiÖn: §©y lµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt l­îng tÝn dông Ng©n hµng ®ã lµ cho vay cã ®¶m b¶o ®óng ®iÒu kiÖn hay kh«ng? Ph¹m Thanh Trang 16 Líp : TC2 - K6 tailieuonthi Kho¸ luËn tèt nghiÖp Trong ‘Quy chÕ cho vay cña tæ chøc tÝn dông ®èi víi kh¸ch hµng’ Ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh Sè:1627/2001/Q§ - NHNN ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2001 cña Thèng ®èc Ng©n hµng nhµ n­íc. T¹i §iÒu 7. §iÒu kiÖn vay vèn. Quy ®Þnh râ: “Tæ chøc tÝn dông xem xÐt vµ quyÕt ®Þnh cho vay khi kh¸ch hµng cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau:: 1. Cã n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù, n¨ng lùc hµnh vi d©n sù vµ chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. a) Víi kh¸ch hµng vay lµ ph¸p nh©n vµ c¸ nh©n ViÖt Nam. - Ph¸p nh©n ph¶i cã n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù; - C¸ nh©n vµ chñ doanh nghiÖp t­ nh©n ph¶i cã n¨ng lùc ph¸p luËt vµ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù; - §¹i diÖn cña hé gia ®×nh ph¶i cã n¨ng lùc ph¸p luËt vµ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù; - §¹i diÖn cña tæ hîp t¸c ph¶i cã n¨ng lùc ph¸p luËt vµ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù; - Thµnh viªn hîp danh cña c«ng ty hîp danh ph¶i cã n¨ng lùc ph¸p luËt vµ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù; b) §èi víi kh¸ch hµng vay lµ ph¸p nh©n vµ c¸ nh©n n­íc ngoµi ph¶i cã n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù vµ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù theo quy ®Þnh ph¸p luËt cña n­íc mµ ph¸p nh©n ®ã cã quèc tÞch hoÆc c¸ nh©n ®ã lµ c«ng d©n, nÕu ph¸p luËt n­íc ngoµi ®ã ®­îc Bé LuËt D©n sù cña n­íc Céng hoµ x· héi chñ NghÜa ViÖt Nam, c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c cña ViÖt Nam quy ®Þnh hoÆc ®­îc ®iÒu ­íc quèc tÕ mµ n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia quy ®Þnh. 2. Môc ®Ých sö dông vèn vay hîp ph¸p. 3. Cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®¶m b¶o tr¶ nî trong thêi h¹n cam kÕt. 4. Cã dù ¸n ®Çu t­, ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô kh¶ thi vµ cã hiÖu qu¶; hoÆc cã dù ¸n ®Çu t­, ph­¬ng ¸n phôc vô ®êi sèng kh¶ thi vµ phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Ph¹m Thanh Trang 17 Líp : TC2 - K6 tailieuonthi Kho¸ luËn tèt nghiÖp 5. Thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ ®¶m b¶o tiÒn vay theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ vµ h­íng dÉn cña Ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt Nam.”  Qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh: ThÈm ®Þnh cho vay lµ c«ng viÖc hÕt søc quan träng, lµ tiÒn ®Ò quyÕt ®Þnh viÖc cho vay vµ hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­. ThÈm ®Þnh lµ qu¸ tr×nh ph©n tÝch ®¸nh gi¸ dù ¸n trªn c¬ së nh÷ng chuÈn mùc, nh»m rót ra nh÷ng kÕt luËn lµm c¨n cø cho ®­a ra quyÕt ®Þnh cho vay. Qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh lµ c¸ch tèt nhÊt ®Ó Ng©n hµng n¾m ®­îc th«ng tin vÒ n¨ng lùc ph¸p luËt, ®¹o ®øc, t×nh h×nh tµi chÝnh, kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng §©y lµ kh©u kh«ng thÓ thiÕu trong qu¸ tr×nh quyÕt ®Þnh cho vay vµ theo dâi kho¶n vay. Qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh ph¶i tu©n theo nguyªn t¾c, c¸c c¨n cø, c¸c quy tr×nh vµ néi dung thÈm ®Þnh cña tõng Ng©n hµng. Mét kh¶n vay cã chÊt l­îng lµ kho¶n vay ®· ®­îc thÈm ®Þnh vµ ph¶i ®¶m b¶o c¸c b­íc cña qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh. Qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh mét kho¶n vay cho hé s¶n xuÊt rÊt phøc t¹p do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña hé s¶n xuÊt lµ kinh doanh tæng hîp. V× vËy ®ßi hái c¸n bé thÈm ®Þnh, t¸i thÈm ®Þnh ph¶i tinh th«ng nghiÖp vô, hiÓu biÕt ph¸p luËt, n¾m b¾t kÞp thêi nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong tõng thêi kú, c¸c th«ng tin dù b¸o, th«ng tin kinh tÕ kü thuËt, thÞ tr­êng vµ kh¶ n¨ng ph©n tÝch tµi chÝnh cã nh­ v¹y míi cã thÓ gióp l·nh ®¹o quyÕt ®Þnh cho vay mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµ ®¶m b¶o chÊt l­îng mét kho¶n vay. b) ChØ tiªu ®Þnh l­îng ChØ tiªu ®Þnh l­îng gióp cho Ng©n hµng cã c¸ch ®¸nh gi¸ cô thÓ h¬n vÒ mÆt chÊt l­îng tÝn dông, gióp c¸c Ng©n hµng cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi nh÷ng kho¶n vay kÐm chÊt l­îng. C¸c chØ tiªu cô thÓ mµ c¸c Ng©n hµng th­êng dïng lµ:  Doanh sè cho vay hé s¶n xuÊt. Doanh sè cho vay hé s¶n xuÊt lµ chØ tiªu tuyÖt ®èi ph¶n ¸nh tæng thÓ sè tiÒn Ng©n hµng cho hé s¶n xuÊt vay trong thêi kú nhÊt ®Þnh th­êng lµ mét n¨m. Ph¹m Thanh Trang 18 Líp : TC2 - K6 tailieuonthi Kho¸ luËn tèt nghiÖp Ngoµi ra Ng©n hµng cßn dïng chØ tiªu t­¬ng ®èi ph¶n ¸nh tû träng cho vay hé s¶n xuÊt trong tæng sè cho vay cña Ng©n hµng trong mét n¨m. Tû träng cho vay hé s¶n xuÊt = Doanh sè cho vay HSX Tæng doanh sè cho vay x 100%  Doanh sè thu nî hé s¶n xuÊt. Doanh sè thu nî hé s¶n xuÊt chØ lµ chØ tiªu tuyÖt ®èi ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn Ng©n hµng ®· thu håi ®­îc sau khi ®· gi¶i ng©n cho hé s¶n xuÊt trong mét thêi kú. Tû lÖ thu nî hé s¶n xuÊt = Doanh sè thu nî HSX Tæng d­ nî cña HSX x 100% §Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh thu nî hé s¶n xuÊt, Ng©n hµng cßn sö dông chØ tiªu t­¬ng ®èi ph¶n ¸nh tû träng thu håi ®­îc trong tæng doanh sè cho vay hé s¶n xuÊt cña Ng©n hµng trong thêi kú. ChØ tiªu nµy ®­îc tÝnh b»ng c«ng thøc: Doanh sè thu nî HSX Doanh sè cho vay HSX x 100%  D­ nî qu¸ h¹n hé s¶n xuÊt. D­ nî qu¸ h¹n hé s¶n xuÊt lµ chØ tiªu tuyÖt ®èi ph¶n ¸nh tæng thÓ sè tiÒn Ng©n hµng ch­a thu håi ®­îc sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh kÓ tõ ngµy kho¶n vay ®ùoc cho vay ®Õn h¹n thanh to¸n thêi ®iÓm ®ang xem xÐt. Bªn c¹nh chØ tiªu tuyÖt ®èi Ng©n hµng còng th­êng xuyªn sö dông c¸c chØ tiªu nh­: Tû lÖ qu¸ h¹n hé s¶n xuÊt = D­ nî qu¸ h¹n HSX Tæng d­ nî cña HSX x 100% §©y lµ chØ tiªu lµ chØ tiªu quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tÝn dông hé s¶n xuÊt vµ chÊt l­îng tÝn dông ®Çu t­ cho vay ®èi víi hé s¶n xuÊt. D­ nî qu¸ h¹n cµng nhá, tû lÖ nî qu¸ h¹n thÊp th× chÊt l­îng tÝn dông cµng cao. Ho¹t ®éng Ng©n hµng nãi chung vµ TDNH nãi riªng ®Òu chøa ®ùng nhiÒu rñi ro t¸c ®éng ®Õn lîi nhuËn vµ sù an toµn trong kinh doanh cña Ng©n Ph¹m Thanh Trang 19 Líp : TC2 - K6