Tài liệu Giải pháp mở rộng và phát triển dịch vụ ngân hàng tại sở giao dịch ngân hàng công thương việt nam

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Lêi nãi ®Çu 1-/ TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi luËn v¨n. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ph¸t triÓn, Ng©n hµng Th-¬ng m¹i cã mét vai trß v« cïng quan träng trong viÖc thu hót luång vèn phôc vô cho ®Çu t- ph¸t triÓn kinh tÕ. Kh«ng nh÷ng thÕ, víi viÖc øng dông c¸c thµnh tùu cña khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, Ng©n hµng Th-¬ng m¹i víi c¸c lo¹i h×nh dÞch vô ®a d¹ng cña nã cho phÐp khai th¸c tèi ®a c¸c nguån lùc vÒ vèn cung øng cho nÒn kinh tÕ. ë ViÖt Nam, nÕu sù ho¹t ®éng cña c¸c Ng©n hµng th-¬ng m¹i chØ mang tÝnh chÊt nh- mét ng©n hµng cæ ®iÓn th× ch-a ®¸p øng ®-îc ®ßi hái cña mét nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng linh ho¹t vµ n¨ng ®éng. §· ®Õn lóc c¸c Ng©n hµng th-¬ng m¹i ViÖt Nam cÇn ph¸t triÓn h¬n n÷a c¸c ho¹t ®éng dÞch vô ®a d¹ng vµ phong phó nh»m ®¸p øng ngµy cµng tèt h¬n sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Bªn c¹nh c¸c gi¶i ph¸p t¸c ®éng trùc tiÕp vµo c«ng t¸c tÝn dông th× cã mét gi¶i ph¸p mang tÝnh chÊt hç trî nh»m mang l¹i thu nhËp ®¸ng kÓ cho Ng©n hµng, bï ®¾p mét phÇn rñi ro do ho¹t ®éng tÝn dông mang l¹i, ®Ó ®¶m b¶o vµ cñng cè cho ho¹t ®éng cña Ng©n hµng th-¬ng m¹i ®-îc b×nh th-êng vµ ph¸t triÓn, ®ã lµ t¨ng c-êng c¸c lo¹i h×nh dÞch vô trong ho¹t ®éng cña Ng©n hµng th-¬ng m¹i ViÖt Nam. Cã thÓ nãi, nhanh chãng ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh dÞch vô trong ho¹t ®éng cña Ng©n hµng th-¬ng m¹i ViÖt Nam xuÊt ph¸t tõ ®ßi hái bøc xóc cña nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng trong ®iÒu kiÖn më cöa vµ lµ yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®Ó héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. §ã còng lµ c¬ héi cña chóng ta sö dông c¸c thµnh qu¶ cña c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ trong lÜnh vùc ho¹t ®éng ng©n hµng. §Ò tµi “Gi¶i ph¸p më réng vµ ph¸t triÓn dÞch vô Ng©n hµng t¹i Së giao dÞch Ng©n hµng C«ng th-¬ng ViÖt Nam” ®­îc lùa chän nh´m t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p më réng vµ ph¸t triÓn c¸c dÞch vô cña Ng©n hµng C«ng th-¬ng ViÖt Nam nãi chung vµ Së Giao dÞch Ng©n hµng C«ng th-¬ng ViÖt Nam nãi riªng. 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 2-/ Môc ®Ých nghiªn cøu cña luËn v¨n. Nghiªn cøu c¸c kh¶ n¨ng, ®iÒu kiÖn, gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn c¸c dÞch vô Ng©n hµng c¶ vÒ sè l-îng vµ chÊt l-îng, cña Së Giao dÞch Ng©n hµng C«ng th-¬ng ViÖt Nam (NHCTVN) hiÖn nay. 3-/ §èi t-îng, ph¹m vi nghiªn cøu: LuËn v¨n tËp trung nghiªn cøu vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn c¸c dÞch vô Ng©n hµng t¹i Së giao dÞch NHCT ViÖt Nam. 4-/ C¸c ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu. VËn dông ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ nh»m ®-a ra kÕt luËn vµ mét sè kiÕn nghÞ. Cô thÓ bao gåm c¸c ph-¬ng ph¸p sau: - Ph-¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng. - Ph-¬ng ph¸p lÞch sö vµ logic. - Ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch tæng hîp. - Ph-¬ng ph¸p trõu t-îng vµ cô thÓ. 5-/ Nh÷ng ®ãng gãp cña luËn v¨n. - LuËn v¨n ®· ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc, ®¸p øng ®-îc nh÷ng ®ßi hái cÊp thiÕt cña thùc tiÔn ®ã lµ ®-a ra c¸c gi¶i ph¸p më réng vµ ph¸t triÓn c¸c dÞch vô cña Ng©n hµng CTVN nãi chung vµ cña Së giao dÞch NHCT ViÖt Nam nãi riªng. - Kh¸i qu¸t ho¸ ®-îc c¸c ho¹t ®éng dÞch vô cña mét Ng©n hµng Th-¬ng m¹i vµ thùc tr¹ng c¸c dÞch vô Ng©n hµng t¹i Së giao dÞch NHCT ViÖt Nam. - §Ò xuÊt ®-îc mét hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p nh»m më réng vµ ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh dÞch vô t¹i Së giao dÞch NHCT ViÖt Nam trong thêi gian tíi. 6-/ Bè côc cña luËn v¨n: a. Tªn luËn v¨n: "Gi¶i ph¸p më réng vµ ph¸t triÓn dÞch vô Ng©n hµng t¹i Së giao dÞch NHCT ViÖt Nam". 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 b. KÕt cÊu cña luËn v¨n: Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ danh môc tµi liÖu tham kh¶o, luËn v¨n gåm 3 ch-¬ng: Ch-¬ng I - DÞch vô Ng©n hµng th-¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. Ch-¬ng II - DÞch vô Ng©n hµng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña Së giao dÞch Ng©n hµng C«ng th-¬ng ViÖt Nam. Ch-¬ng III - Gi¶i ph¸p më réng vµ ph¸t triÓn dÞch vô Ng©n hµng t¹i Së Giao dÞch NHCT ViÖt Nam. 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ch-¬ng I DÞch vô ng©n hµng th-¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. 1.1-/ Vai trß cña Ng©n hµng th-¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng Khi ®¸nh gi¸ vai trß cña Ng©n hµng th-¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ, cã nhµ kinh tÕ häc ®· cho r»ng ng©n hµng nh- "mét tr¸i tim lín" cung cÊp m¸u ®á - tiÒn vèn cho c¸c tÕ bµo cña nÒn kinh tÕ - c¸c doanh nghiÖp, chñ thÓ kinh doanh. Trong T- b¶n luËn, C¸c M¸c ®· ®¸nh gi¸ cao vai trß "bµ ®ì" cña Ng©n hµng nh- sau: "Ng©n hµng ra ®êi víi vai trß tµi chÝnh trung gian ®· tËp trung nh÷ng kho¶n tiÒn nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ ®em ®Õn cho c¸c nhµ doanh nghiÖp vµ c«ng chóng vay. Do ®ã khi mét Ng©n hµng cho kh¸ch hµng cña m×nh vay, b»ng c¸ch ®ã t¹o nªn søc mua cho hä th× kh«ng lµm gi¶m søc mua cña bÊt kú ai. §ã chÝnh lµ nÐt næi bËt nhÊt trong vai trß cña Ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn vµ thóc ®Èy nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn m¹nh mÏ1. Theo ph¸p lÖnh Ng©n hµng ngµy 23-5-1990 th× "Ng©n hµng th-¬ng m¹i lµ tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ mµ ho¹t ®éng chñ yÕu vµ th-êng xuyªn lµ nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vµ sö dông sè tiÒn ®ã ®Ó cho vay, thùc hiÖn nghiÖp vô chiÕu khÊu v¯ l¯m ph­¬ng tiÖn thanh to²n”. * Víi chøc n¨ng trung gian tµi chÝnh, Ng©n hµng th-¬ng m¹i thùc sù lµ "cÇu nèi" gi÷a ng-êi cã tiÒn muèn cho vay hoÆc muèn göi ë Ng©n hµng víi ng-êi thiÕu vèn cÇn vay. Th«ng qua chøc n¨ng trung gian tµi chÝnh Ng©n hµng th-¬ng m¹i (NHTM)thùc sù huy ®éng ®-îc søc m¹nh tæng hîp cña nÒn kinh tÕ vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ l-u th«ng hµng ho¸, ®ång thêi thùc hiÖn c¸c dÞch vô tiÖn Ých cho x· héi. Nhê cã NHTM mµ tiÒn tiÕt kiÖm cña c¸ nh©n, ®oµn thÓ, tæ 1 C¸c M¸c - T- B¶n - TËp 3 phÇn 2 trang 28 - NXB Sù thËt Hµ Néi - 1987 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 chøc ®-îc huy ®éng vµo qu¸ tr×nh vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ. TiÒn tÖ huy ®éng ®-îc, th«ng qua c¸c ho¹t ®éng cña hÖ thèng NHTM nã trë thµnh "chÊt b«i tr¬n" cho bé m¸y kinh tÕ ho¹t ®éng. ViÖc më tµi kho¶n, cung cÊp vµ qu¶n lý c¸c ph-¬ng tiÖn thanh to¸n lµm cho NHTM trë thµnh mét trung gian thanh to¸n cña nÒn kinh tÕ. * Chøc n¨ng trung gian thanh to¸n cho phÐp NHTM t¹o ra bót tÖ më réng quy m« tÝn dông ®èi víi nÒn kinh tÕ võa tiÕt gi¶m ®-îc l-îng tiÒn mÆt, võa ®¸p øng ®-îc nh÷ng biÕn ®éng th-êng xuyªn cña nÒn kinh tÕ. Chu chuyÓn tiÒn tÖ ngµy nay chñ yÕu th«ng qua hÖ thèng NHTM nªn chøc n¨ng trung gian thanh to¸n ®-îc hoµn thiÖn th× vai trß cña NHTM sÏ ®-îc n©ng cao h¬n, víi t- c¸ch lµ ng-êi thñ quü cho x· héi. * Mét vai trß quan träng míi cña NHTM ®ã lµ khi thùc hiÖn chøc n¨ng t¹o "bót tÖ" hay tiÒn ghi sæ trong nÒn kinh tÕ: NHTM lµm trung gian gi÷a cung vµ cÇu vÒ vèn tiÒn tÖ, nã huy ®éng tËp trung nh÷ng n¬i cã nguån tiÒn t¹m thêi thõa hay tiÕt kiÖm ®Ó ®iÒu hoµ sang nh÷ng n¬i thiÕu ®ang cã nhu cÇu vÒ vèn víi môc ®Ých ®em l¹i lîi Ých cho c¸c bªn ®ã lµ ng-êi göi tiÒn, Ng©n hµng vµ ng-êi vay. Ngoµi viÖc thu hót tiÒn göi vµ cho vay NHTM cßn t¹o tiÒn khi ph¸t tÝn dông. Bót tÖ hay tiÒn ghi sæ chØ t¹o ra khi ph¸t tÝn dông vµ th«ng qua tµi kho¶n t¹i Ng©n hµng. L¹m ph¸t tÝn dông hay th¾t chÆt tÝn dông còng ®Òu g©y ra suy tho¸i cho nÒn kinh tÕ. Víi chøc n¨ng trung gian trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ quèc gia th× NHTM lµ c¸c chñ thÓ ®ãng vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ Quèc gia. - §Ó gia t¨ng tèc ®é t¨ng tr-ëng kinh tÕ, tÝn dông NHTM gãp phÇn thu hót vèn n-íc ngoµi ®Ó më réng ®Çu t- ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n-íc . - TÝn dông NHTM nh»m më réng s¶n xuÊt, ph¸t triÓn ngµnh nghÒ, t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm cho ng-êi lao ®éng, gãp phÇn thùc hiÖn c¸c môc tiªu chÝnh s¸ch x· héi cña Nhµ n-íc. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 * Vai trß cña NHTM cßn ®-îc thÓ hiÖn th«ng qua c¸c dÞch vô ®ã lµ: Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸, mçi doanh nghiÖp võa lµ ng-êi mua, võa lµ ng-êi b¸n, hä mua nguyªn vËt liÖu, søc lao ®éng, m¸y mãc, thiÕt bÞ, nhµ x-ëng c«ng nghÖ ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh vµ b¸n c¸c s¶n phÈm ®-îc t¹o ra sau qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®ã nh»m thu lîi nhuËn. V× vËy trong quan hÖ kinh doanh tÊt yÕu c¸c doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn thanh to¸n víi nhau vÒ c¸c kho¶n mua b¸n hµng ho¸ dÞch vô, c¸c c¸ nh©n còng vËy, hä còng ph¶i thùc hiÖn chi tr¶ hay thanh to¸n cho c¸c nhu cÇu cña m×nh, nªn NHTM víi viÖc sö dông c¸c c«ng cô thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ®· lµm gi¶m chi phÝ l-u th«ng tiÒn mÆt, t¨ng nhanh khèi l-îng chu chuyÓn tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ, gãp phÇn tiÕt kiÖm chi phÝ x· héi. Víi viÖc lu«n ®æi míi vµ øng dông c«ng nghÖ cao trong thanh to¸n, c¸c NHTM cã thÓ cung cÊp cho hµng triÖu kh¸ch hµng c¸c dÞch vô hiÖu qu¶ vµ rÎ nhÊt cã thÓ ®-îc. C¸c NHTM b»ng viÖc thùc hiÖn m«i giíi ®¹i lý cho c¸ nh©n, c¸c tæ chøc kinh tÕ trªn thÞ tr-êng chøng kho¸n, hay thùc hiÖn c¸c dÞch vô vÒ th«ng tin, t- vÊn cho kh¸ch hµng vµ c¸c dÞch vô kh¸c. Víi tr×nh ®é chuyªn m«n cña m×nh ho¹t ®éng nh- lµ chÊt "b«i tr¬n" dÉn vèn tõ kªnh tiÕt kiÖm ®Õn kªnh ®Çu t- trªn thÞ tr-êng tµi chÝnh hay gióp cho c¸c kh¸ch hµng cña m×nh trong viÖc qu¶n lý tµi s¶n tµi chÝnh mét c¸ch cã lîi nhÊt. ViÖc lµm nµy ®¶m b¶o cho thÞ tr-êng tµi chÝnh ho¹t ®éng tr«i ch¶y, nhÞp nhµng vµ h÷u hiÖu, gãp phÇn c¶i thiÖn ®êi sèng kinh tÕ cña mçi c¸ nh©n trong x· héi, ®Èy nhanh sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ trong n-íc. 1.2-/ Vai trß dÞch vô Ng©n hµng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng. Trong m«i tr-êng c¹nh tranh, c¸c s¶n phÈm dÞch vô ®a d¹ng víi chÊt l-îng cao vµ chi phÝ thÊp lµ mét -u thÕ quan träng mang l¹i hiÖu qu¶ cao trong ho¹t ®éng kinh doanh cña mçi Ng©n hµng. V× vËy vai trß cña dÞch vô trong ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng thÓ hiÖn ë mét sè mÆt chÝnh sau ®©y: 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 a. §¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng vµ nÒn kinh tÕ: DÞch vô thanh to¸n lµm t¨ng kh¶ n¨ng lu©n chuyÓn vèn trong nÒn kinh tÕ, ®¸p øng nhu cÇu vÒ chuyÓn tiÒn còng nh- chi tr¶ cña kh¸ch hµng mét c¸ch thuËn lîi nhanh chãng vµ chÝnh x¸c, tiÕt kiÖm chi phÝ l-u th«ng. DÞch vô tµi chÝnh vµ t- vÊn, dÞch vô b¶o qu¶n ký göi ®¸p øng c¸c nhu cÇu riªng cña kh¸ch hµng. b. T¨ng lîi nhuËn vµ ph©n t¸n rñi ro: Mét trong nh÷ng môc tiªu quan träng cña bÊt cø mét Ng©n hµng Th-¬ng m¹i nµo ®ã lµ lîi nhuËn. NÕu theo nghiÖp vô truyÒn thèng vµ cæ ®iÓn cña Ng©n hµng th× lîi nhuËn cã ®-îc chñ yÕu lµ tõ nghiÖp vô tÝn dông nh-ng ®©y còng lµ lÜnh vùc gÆp nhiÒu rñi ro nhÊt bëi mäi biÕn ®éng trªn thÞ tr-êng ®Òu liªn quan ®Õn tiÒn tÖ. Cã thÓ kÓ ®Õn c¸c lo¹i rñi ro Ng©n hµng th-êng gÆp lµ: - Rñi ro l·i suÊt. - Rñi ro tØ gi¸. - Rñi ro hÖ thèng. - Rñi ro chÝnh s¸ch. - Rñi ro m«i tr-êng. Víi viÖc kinh doanh nhiÒu lÜnh vùc, ®a dÞch vô lµ mét ph-¬ng s¸ch hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó ph©n t¸n rñi ro trong kinh doanh, gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh cña Ng©n hµng, lîi nhuËn thu ®-îc tõ c¸c dÞch vô kh¸c nhau sÏ bæ sung cho nhau khi thÞ tr-êng biÕn ®éng gióp cho Ng©n hµng æn ®Þnh ®-îc møc doanh lîi. c. Thóc ®Èy c¸c nghiÖp vô kh¸c ph¸t triÓn: Gi÷a c¸c nghiÖp vô cña NHTM ®Òu cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, t¸c ®éng qua l¹i víi nhau t¹o thµnh mét thÓ thèng nhÊt. Huy ®éng vèn t¹o nguån cho viÖc thùc hiÖn nghiÖp vô tÝn dông vµ ph¸t triÓn dÞch vô, nh-ng ng-îc l¹i th× nghiÖp vô tÝn dông vµ dÞch vô thùc hiÖn tèt còng t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó thu hót kh¸ch hµng ®ång thêi thu hót ®-îc nh÷ng nguån tiÒn nhµn rçi cña hä. Ngµy nay viÖc thùc hiÖn c¸c dÞch vô Ng©n hµng cã mét vai trß quan träng nh»m thu hót kh¸ch hµng, t¹o ®iÒu kiÖn cã thÓ lµm tèt c¸c nghiÖp vô kh¸c cña Ng©n hµng. Kh¸ch hµng kh«ng nh÷ng cã nhu cÇu vay 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 vèn hay nhu cÇu göi tiÒn ®Ó lÊyl·i mµ hä cßn muèn ®-îc h-ëng nh÷ng tiÖn Ých tõ c¸c dÞch vô do Ng©n hµng ®ã ®em l¹i. Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr-êng, viÖc thùc hiÖn nh÷ng dÞch vô Ng©n hµng ®¶m b¶o chÊt l-îng cao vµ sù phong phó ®a d¹ng cña nã ®ang lµ vÊn ®Ò rÊt quan träng ®Ó c¸c Ng©n hµng khai th¸c kh¸ch hµng. d. T¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. §øng trªn gi¸c ®é lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng cã thÓ thÊy sù tån t¹i cña Ng©n hµng g¾n chÆt víi c¸c chñ thÓ s¶n xuÊt kinh doanh vµ l-u th«ng hµng ho¸. Sù tån t¹i cña NHTM ®-îc ®¶m b¶o bëi sù kÕt hîp h÷u c¬ gi÷a hai mÆt ho¹t ®éng: dÞch vô vµ kinh doanh tiÒn tÖ. MÆt kh¸c trong m«i tr-êng c¹nh tranh th× tõ ®Çu c¸c Ng©n hµng ®· ®Ò cao chÊt l-îng ho¹t ®éng dÞch vô nh- mét ®èi s¸ch lîi h¹i ®Ó gi÷a phÇn th¾ng trong c¹nh tranh. Bªn c¹nh viÖc c¹nh tranh b»ng l·i suÊt, c¸c Ng©n hµng ph¶i biÕt c¹nh tranh b»ng biÖn ph¸p phi gi¸ (chÊt l-îng dÞch vô vµ c«ng nghÖ Ng©n hµng). NÒn kinh tÕ thÞ tr-êng cµng ph¸t triÓn th× c¸c gi¶i ph¸p ®ã cµng trë nªn tiªn quyÕt cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mét Ng©n hµng hiÖn ®¹i. 1.3-/ mét sè dÞch vô cña NHTM trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. 1.3.1 Kh¸i niÖm dÞch vô Ng©n hµng Theo tõ ®iÓn toµn th- tiÕng Anh trªn m¹ng Internet th× dÞch vô nãi chung ®ã lµ: - Mét hµnh ®éng cã Ých; gióp ®ì, trî gióp: cung cÊp cho ai mét dÞch vô - Th-êng dïng, services. ViÖc thùc hiÖn bÊt kú mét c«ng viÖc hoÆc phÇn viÖc nµo cho mét ng-êi kh¸c; ho¹t ®éng cã tÝnh chuyªn m«n hoÆc cã Ých lîi. Theo David Cox trong t²c phÈm “NghiÖp vô Ng©n h¯ng hiÖn ®³i”: dÞch vô Ng©n hµng ®-îc hiÓu theo nghÜa “Trong khi mét sè Ng©n h¯ng chuyªn ®¸p øng c¸c nhu cÇu cña nhãm kh¸ch hµng ®Æc biÖt nh- c¸c c«ng ty hoÆc ng-êi tiÕt kiÖm nhá th× c¸c Ng©n hµng thanh to¸n bï trõ l¹i cung cÊp mét lo¹t c¸c dÞch vô nh»m ®¸p øng c¸c nhu cÇu vÒ tµi chÝnh cña tÊt c¶ c¸c lo¹i 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 kh¸ch hµng tõ nh÷ng t- nh©n nhá nhÊt ®Õn c¸c c«ng ty lín nhÊt. C¸c dÞch vô nµy ®-îc ph©n lo¹i ra c¸c nhãm chÝnh sau: - TiÒn göi vµ tiÒn tiÕt kiÖm. - Cho vay øng tr-íc. - DÞch vô chuyÓn tiÒn. - C¸c dÞch vô tµi chÝnh vµ t- vÊn. - C¸c dÞch vô ®èi ngo¹i. Tõ nh÷ng kh¸i niÖm nªu trªn, cã thÓ hiÓu dÞch vô ng©n hµng lµ sù ®¸p øng mäi nhu cÇu hîp lý vÒ tµi chÝnh cña tÊt c¶ c¸c ®èi t-îng kh¸ch hµng nã cã t¸c dông hç trî cho ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶ cña ng©n hµng. 1.3.2. Mét sè dÞch vô ng©n hµng. 1.3.2.1 DÞch vô nhËn tiÒn göi: a, NghiÖp vô më tµi kho¶n: Trong toµn bé c¸c c«ng cô cña Ng©n hµng th-¬ng m¹i, tµi kho¶n Ng©n hµng lµ c«ng cô cã vÞ trÝ quan träng vµo bËc nhÊt. PhÇn lín c¸c nghiÖp vô do NHTM thùc hiÖn thay cho kh¸ch hµng ®Òu ®-îc ghi vµo tµi kho¶n cña kh¸ch hµng. Sau khi më tµi kho¶n t¹i Ng©n hµng, kh¸ch hµng chuyÓn giao cho Ng©n hµng viÖc tiÕn hµnh vÒ mÆt kü thuËt c¸c nghiÖp vô chi tr¶ cña m×nh, c«ng viÖc mµ tr-íc kia thuéc nhiÖm vô cña kÕ to¸n kh¸ch hµng th× b©y giê do Ng©n hµng thùc hiÖn. Th«ng qua tµi kho¶n Ng©n hµng, Ng©n hµng cung cÊp cho kh¸ch hµng mét lo¹t c¸c dÞch vô t¹o kh¶ n¨ng to lín ®Ó kh¸ch hµng thùc hiÖn ®-îc c¸c nghiÖp vô cã gi¸ trÞ to lín cïng kh¾p ®Þa ph-¬ng mét c¸ch nhanh chãng chÝnh x¸c, b¶o ®¶m an toµn mµ b¶n th©n kh¸ch hµng nÕu tù ®øng ra thùc hiÖn sÏ rÊt tèn kÐm vµ khã kh¨n. §èi víi Ng©n hµng, tµi kho¶n lµ mét c«ng cô diÖu kú thùc hiÖn c¬ chÕ t¹o tiÒn, lµm t¨ng søc m¹nh cña Ng©n hµng gÊp nhiÒu lÇn. 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 VÒ ph-¬ng diÖn ph¸p lý còng nh- theo th«ng lÖ, tµi kho¶n ®-îc ®Þnh nghÜa lµ "mét b¶ng kª cã mang tªn, hä, ®Þa chØ... cña kh¸ch hµng vµ cã sè thø tù. Trong ®ã Ng©n hµng tuÇn tù ghi chÐp tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô cña Ng©n hµng thùc hiÖn gióp cho kh¸ch hµng chñ tµi kho¶n" trªn ®ã l-u tr÷ b¶o qu¶n c¸c "dÊu vÕt" cña c¸c nghiÖp vô vµ cho tæng kÕt t×nh h×nh kÕt sè tiÒn göi cña kh¸ch hµng. Mét sè ng©n hµng cho r»ng kh«ng cã lîi trong viÖc më tµi kho¶n cho c¸c kh¸ch hµng chØ ®Ó mét sè tiÒn khiªm tèn vµ tµi kho¶n Ýt ho¹t ®éng. Do ®ã ng©n hµng th-êng b¾t buéc kh¸ch hµng ph¶i göi mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho lÇn ®Çu míi më sæ hoÆc lÊy mét kho¶n hoa hång t-¬ng ®èi cao ®Ó tr¸nh më c¸c tµi kho¶n mµ Ng©n hµng cho lµ kh«ng cÇn thiÕt. ¸p dông mét chÝnh s¸ch nh- vËy mµ kh«ng ph©n biÖt cã thÓ ®-a ®Õn t×nh tr¹ng c»n cçi vÒ kh¸ch hµng. Nh-ng kinh nghiÖm cho thÊy r»ng sÏ rÊt khã kh¨n cho sau nµy trong viÖc chinh phôc l¹i c¸c kh¸ch hµng mµ ta ®· ®Ó r¬i mÊt. NhiÒu ng©n hµng vµ ngay c¶ nh÷ng tæ chøc tÝn dông ®· ¸p dông nguyªn t¾c tiÕp ®ãn mét c¸ch tù do tho¶i m¸i c¸c ®¬n vÞ xin më tµi kho¶n, kh«ng lÊy hoa hång vµ còng chØ cÇn gëi mét sè tiÒn t-îng tr-ng cho lÇn göi ®Çu mµ th«i. b, NhËn tiÒn göi (ký th¸c) NHTM ®-îc hiÓu nh- lµ mét xÝ nghiÖp lµ "tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ mµ ho¹t ®éng chñ yÕu th-êng xuyªn lµ nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vµ sö dông sè tiÒn ®ã ®Ó cho vay, thùc hiÖn nghiÖp vô chiÕt khÊu vµ lµm ph-¬ng tiÖn thanh to¸n" (§iÒu I kho¶n 1, ph¸p lÖnh Ng©n hµng, Hîp t¸c x· tÝn dông vµ c«ng ty tµi chÝnh). §èi víi ng-êi göi tiÒn, ý nghÜa "ký th¸c" kh«ng hoµn toµn nh- danh tõ ®· sö dông. Th«ng th-êng ë c¸c n-íc th× kh¸ch hµng xin më tµi kho¶n lµ cã ý ®Ó h-ëng c¸c lîi Ých cña c¸c ph-¬ng tiÖn mµ Ng©n hµng cã thÓ cung cÊp cho hä. "Ký th¸c" ë ®©y lµ c¸c sè tiÒn ®-îc göi vµo ®Ó sö dông cho c¸c nghiÖp vô trong t-¬ng lai hoÆc do c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh tõ tr-íc cßn l¹i. 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Kh¸ch hµng còng th-êng göi tiÒn ®Ó lÊy l·i nh- c¸c sè tiÒn göi vµo sæ tiÕt kiÖm hay vµo c¸c tµi kho¶n ®Þnh kú. Tr-êng hîp nµy th× kh¸ch hµng kh«ng cßn quyÒn sö dông c¸c dÞch vô cña Ng©n hµng nh- dïng sÐc ®Ó thanh to¸n ch¼ng h¹n. Do ®ã ng-êi göi tiÒn c¶m thÊy viÖc Ng©n hµng tuú nghi sö dông c¸c sè tiÒn ký th¸c lµ chÝnh ®¸ng. §èi víi Ng©n hµng, c¸c lo¹i ký th¸c t¹o thµnh nguån vèn cung cÊp cho c¸c nghiÖp vô sinh lîi nhÊt trong c¸c ho¹t ®éng cña Ng©n hµng, c¸c kh¸ch hµng vµ doanh nh©n th«ng qua viÖc më tµi kho¶n ®Ó ®-îc Ng©n hµng cung øng c¸c dÞch vô vÒ ng©n quü, thu chi tµi vô mét c¸ch nhanh chãng vµ an toµn. Nh÷ng nghiÖp vô nµy nÕu tù kh¸ch hµng ®øng ra ®¶m nhiÖm sÏ tèn nhiÒu c«ng søc vµ thêi gian. §èi víi kh¸ch hµng thuéc c¸c tÇng líp d©n c-, viÖc më tµi kho¶n vµ ký göi tiÒn t¹i Ng©n hµng ngoµi viÖc ®-îc Ng©n hµng cung cÊp mét tËp sÐc (chi phiÕu) ®Ó thuËn tiÖn trong viÖc chi tr¶ cßn ®-îc Ng©n hµng cung øng c¸c lo¹i dÞch vô ®a d¹ng vÒ tµi chÝnh cã sinh lêi. 1.3.2.2. DÞch vô thanh to¸n. Víi sù ra ®êi cña Ng©n hµng, nh÷ng chi tr¶ vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô cña kh¸ch hµng ®-îc thùc hiÖn qua Ng©n hµng víi nhiÒu h×nh thøc thanh to¸n ®¬n gi¶n, thÝch hîp vµ kü thuËt ngµy cµng tiªn tiÕn, Ng©n hµng lµm trung gian thanh to¸n hé c¸c kho¶n giao dÞch theo yªu cÇu cña hai bªn mua b¸n, cho doanh nghiÖp vay vèn nÕu thiÕu vèn thanh to¸n, do ®ã t¹o ®iÒu kiÖn më réng quy m« s¶n xuÊt, t¨ng nhanh vßng quay vèn. C¸c doanh nghiÖp thÊy ®-îc t¸c dông to lín cña viÖc quan hÖ giao dÞch víi ng©n hµng, do ®ã khèi l-îng thanh to¸n qua Ng©n hµng ngµy cµng t¨ng, quy m« thanh to¸n trùc tiÕp ngµy cµng bÞ thu hÑp vµ Ng©n hµng ®· trë thµnh trung gian thanh to¸n cña Ng©n hµng ngµy cµng ®-îc kh¼ng ®Þnh v÷ng ch¾c. Ngµy nay víi sù bïng næ cña c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt - c«ng nghÖ, Ng©n hµng lu«n øng dông kÞp thêi c¸c thµnh tùu kü thuËt hiÖn ®¹i vµo lÜnh vùc thanh to¸n, nh»m môc tiªu phôc vô tèt nhÊt cho kh¸ch hµng, ®¶m b¶o thanh to¸n nhanh, tiÕt kiÖm, tiÖn lîi, v¨n minh. 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Víi viÖc tin häc ho¸ lÜnh vùc thanh to¸n ®· lµm cho quy m« thanh to¸n ®-îc më réng h¬n bao giê hÕt, ph¹m vi thanh to¸n kh«ng dõng l¹i ë c¸c doanh nghiÖp mµ ®· bao trïm lÜnh vùc thanh to¸n trong d©n c-, theo ®ã c¸c c«ng cô thanh to¸n hiÖn ®¹i lÇn l-ît xuÊt hiÖn vµ ngµy cµng hoµn thiÖn víi c¸c h×nh thøc ngµy cµng phong phó bao gåm: a, H×nh thøc thanh to¸n b»ng sÐc. Lµ lÖnh cña chñ tµi kho¶n yªu cÇu ng©n hµng trÝch mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh trªn tµi kho¶n cña m×nh ®Ó tr¶ cho ng-êi thô h-ëng cã tªn trªn sÐc hay ng-êi cÇm tê sÐc ®ã. SÐc lµ h×nh thøc thanh to¸n l©u ®êi, phæ biÕn ë hÇu hÕt c¸c n-íc trªn thÕ giíi. Khi sö dông sÐc ph¶i tu©n theo mét nguyªn t¾c b¾t buéc lµ ng-êi ph¸t hµnh sÐc ph¶i cã ®ñ sè d- trªn tµi kho¶n tiÒn göi vµ chØ ®-îc ph¸t hµnh trong ph¹m vi sè d- ®ã. SÐc lµ thÓ thøc thanh to¸n ®¬n gi¶n thuËn tiÖn ®-îc sö dông réng r·i nhiÒu n¬i trªn thÕ giíi. Tuy nhiªn trong thùc tÕ ®· cã xuÊt hiÖn sÐc gi¶ do ®ã kü thuËt thanh to¸n sÐc kh«ng ngõng ®-îc hoµn thiÖn. b, Thanh to¸n b»ng uû nhiÖm chi: Lµ lÖnh chi cña chñ tµi kho¶n ®-îc lËp theo mÉu in s½n cña Ng©n hµng, yªu cÇu Ng©n hµng phôc vô m×nh trÝch tµi kho¶n ®Ó tr¶ cho ng-êi thô h-ëng cã tµi kho¶n ë cïng mét ng©n hµng hay kh¸c ng©n hµng. Uû nhiÖm chi ®-îc dïng rÊt phæ biÕn trong c¶ quan hÖ thanh to¸n hµng ho¸ vµ phi hµng ho¸. Khi dïng h×nh thøc nµy ng-êi tr¶ tiÒn chñ ®éng lËp chøng tõ ®Ó thanh to¸n cho ng-êi h-ëng th«ng qua Ng©n hµng. c, Thanh to¸n b»ng Uû nhiÖm thu: Uû nhiÖm thu lµ h×nh thøc thanh to¸n mµ ng-êi b¸n sau khi giao hµng sÏ xuÊt tr×nh cho Ng©n hµng phôc vô m×nh, nh÷ng chøng tõ ®-îc quy ®Þnh trong hîp ®ång ®Ó nhê thu hé. C¨n cø vµo néi dung c¸c chøng tõ göi ®Õn 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ng©n hµng nhê thu mµ ph©n lµm hai lo¹i: Nhê thu tr¬n vµ nhê thu kÌm chøng tõ. H×nh thøc thanh to¸n nµy ®-îc sö dông trong quan hÖ thanh to¸n néi ®Þa vµ trong thanh to¸n quèc tÕ. d, Thanh to¸n b»ng th- tÝn dông. Th- tÝn dông lµ v¨n b¶n ph¸p lý trong ®ã ng©n hµng n¬i më th- tÝn dông cam kÕt tr¶ tiÒn cho bªn b¸n nÕu bªn b¸n thùc hiÖn ®óng vµ ®Çy ®ñ nh÷ng quy ®Þnh theo th- tÝn dông. Muèn ®-îc më th- tÝn dông ng-êi mua ph¶i l-u ký tiÒn cña m×nh vµo tµi kho¶n ®¶m b¶o thanh to¸n t¹i Ng©n hµng. Th- tÝn dông ®-îc më theo yªu cÇu cña bªn mua trªn c¬ së hîp ®ång kinh tÕ hay ®¬n ®Æt hµng hai bªn ®· ký kÕt. C¨n cø vµo th- tÝn dông, bªn b¸n giao hµng cho bªn mua sau ®ã lËp bé chøng tõ thanh to¸n theo quy ®Þnh trong th- tÝn dông nép vµo ng©n hµng. Bé chøng tõ nµy chuyÓn cho Ng©n hµng bªn mua tr¶ tiÒn vµ Ng©n hµng sÏ thanh to¸n cho ng-êi ®-îc h-ëng nÕu th- tÝn dông kh«ng cã sai sãt. H×nh thøc nµy ®ßi hái bªn mua ph¶i cã ®ñ ph-¬ng tiÖn thanh to¸n nªn ®é an toµn vµ chuÈn x¸c cao do ®ã nã ®-îc dïng phæ biÕn trong thanh to¸n quèc tÕ. e, Hèi phiÕu vµ lÖnh phiÕu: Hèi phiÕu do ng-êi cung cÊp ph¸t hµnh vµ ®-îc kh¸ch cã nî (ng-êi mua) chÊp nhËn. LÖnh phiÕu lµ do kh¸ch cã nî ph¸t hµnh c«ng nhËn m×nh m¾c nî ng-êi cung cÊp. §Õn thêi h¹n thanh to¸n ghi trªn phiÕu, ng-êi cung cÊp trao lÖnh phiÕu nµy hay hèi phiÕu cho Ng©n hµng A cña kh¸ch nî ®Ó lÊy tiÒn. Ng©n hµng A sÏ chuyÓn tiÒn vµo tµi kho¶n cña ng-êi cung cÊp. g, ThÎ thanh to¸n: ThÎ thanh to¸n ®iÖn tö bao gåm nhiÒu lo¹i kh¸c nhau, sö dông thÝch øng víi c¸c hÖ thèng kinh tÕ cña tõng n-íc trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh. 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Lo¹i thÎ thanh to¸n ®Çu tiªn lµ thÎ tÝn dông (credit card) xuÊt hiÖn ë Mü hµng thÕ kû nay. Lo¹i thÎ nµy ban ®Çu do mét sè kh¸ch s¹n, c«ng ty dÇu löa lín, b¸ch ho¸, c«ng ty du lÞch gi¶i trÝ ph¸t hµnh. Nã ®-îc dïng ®Ó võa thanh to¸n, võa cho vay trong ph¹m vi giíi h¹n tho¶ thuËn gi÷a bªn ph¸t hµnh thÎ vµ bªn sö dông thÎ. TÝnh phæ biÕn cña thÎ tÝn dông lµ do chóng cã nhiÒu -u ®iÓm vµ ®-îc coi nh- mét h×nh thøc chi tr¶ thuËn lîi. ThÎ ®iÖn tö cã thÓ do c¸c doanh nghiÖp liªn kÕt ph¸t hµnh hoÆc c¸c Ng©n hµng liªn kÕt ph¸t hµnh nh»m tiÕt gi¶m chi phÝ vµ tËn dông hÖ thèng cña nhau. ThÎ nµy ®-îc sö dông trªn c¬ së mét hÖ thèng m¹ng vi tÝnh ®-îc nèi víi nhau lµm viÖc ë tr×nh ®é tù ®éng ho¸ cao. B¶n th©n mçi tÊm thÎ cã søc chøa hµng tr¨m thËm chÝ hµng triÖu d÷ liÖu th«ng tin vµ th«ng qua m¹ng vi tÝnh thùc hiÖn ngµy hµng tr¨m bót to¸n t¨ng, gi¶m tµi kho¶n t¹i c¸c Ng©n hµng tham gia vµo hÖ thèng thanh to¸n thÎ, ®¶m b¶o nhanh chãng, an toµn chÝnh x¸c. Kh¸ch hµng cã thÓ mua hµng t¹i chç, mua hµng qua m¸y ®iÖn tho¹i vµ dïng thÎ ®Ó thanh to¸n. Nh- vËy thanh to¸n b»ng thÎ ®· tiÕt kiÖm ®-îc chi phÝ, c«ng søc cho ng-êi mua - ng-êi b¸n, tiÕt gi¶m ®-îc l-îng tiÒn mÆt trong l-u th«ng vµ t¨ng chu chuyÓn vèn cho nÒn kinh tÕ. C«ng cô thanh to¸n b»ng thÎ ra ®êi ®· lµm xuÊt hiÖn m¸y ATM. M¸y ATM gióp cho kh¸ch hµng cã thÓ giao dÞch 24/24 giê trong ngµy, mét kh¸ch hµng cña Ng©n hµng cã thÓ rót tiÒn, göi tiÒn, chuyÓn vèn tõ tµi kho¶n nµy sang tµi kho¶n kh¸c vµ kiÓm tra sè d- cña tµi kho¶n ë Ng©n hµng th«ng qua m¸y ATM. Do sù tiÖn lîi, linh ho¹t nªn m¸y ATM ®-îc ®Æt ë t¹i trô së Ng©n hµng mµ cßn ®-îc ®Æt ë c¸c s©n bay, nhµ ga, ®iÓm b¸n hµng, tr-êng häc, trung t©m th-¬ng m¹i. ATM v-ît ra khái mét hÖ thèng Ng©n hµng quan hÖ víi c¸c tæ chøc tµi chÝnh kh¸c. C¸c hÖ thèng nµy cã thÓ mang tÝnh chÊt khu vùc, quèc gia hay quèc tÕ. 1.3.2.3. DÞch vô b¶o l·nh. TÝn dông b¶o l·nh, ®©y lµ viÖc Ng©n hµng ®øng ra ®¶m b¶o viÖc thùc hiÖn mét nghÜa vô cña kh¸ch hµng tøc lµ sù cam kÕt cña Ng©n hµng sÏ thùc 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 hiÖn nghÜa vô thay cho ng-êi ®-îc b¶o l·nh nÕu ng-êi nµy kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô. §iÒu nµy ®-îc cô thÓ ho¸ b»ng v¨n b¶n do ng©n hµng ph¸t hµnh ®-îc gäi lµ chøng th- b¶o l·nh. Nghiªm kh¾c mµ xÐt b¶o l·nh kh«ng ph¶i lµ cho vay v× ng-êi b¶o l·nh kh«ng hÒ øng tiÒn mµ chØ nhËn b¶o ®¶m cho ng-êi cã nî ®èi víi chñ nî mµ th«i. Nh- vËy chØ khi nµo con nî kh«ng tr¶ ®-îc nî bÊy giê ng-êi b¶o l·nh míi ph¶i tr¶ nî hé. Ngoµi ra trong chu chuyÓn kinh tÕ th-êng cã nh÷ng sù kh«ng khíp vÒ thêi gian chi tr¶ vµ thêi gian nhËn hµng, do ®ã cÇn cã sù ®¶m b¶o vÒ chi tr¶ hoÆc cung cÊp cña ng-êi thø ba - Ng-êi ®ã cã thÓ lµ Ng©n hµng vµ ®¶m b¶o cña nã mang h×nh thøc tÝn dông. Nh- vËy b¶o l·nh lµ hµnh vi cã thÓ gÆp nhiÒu rñi ro do ®ã tr-íc khi b¶o l·nh Ng©n hµng cÇn nghiªn cøu thËn träng uy tÝn vµ n¨ng lùc tµi chÝnh cña kh¸ch hµng. Sau khi b¶o l·nh, Ng©n hµng sÏ ®-îc h-ëng kho¶n phÝ, møc phÝ hiÖn nay vµo kho¶ng tõ 1 - 2,5%. Nh- vËy cã thÓ nãi phÝ b¶o l·nh lµ c¸i gi¸ ph¶i tr¶ cho ng-êi b¶o l·nh do viÖc sö dông uy tÝn vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña ng-êi b¶o l·nh. B¶o l·nh th-êng ®-îc thùc hiÖn trong c¸c tr-êng h¬p sau: - B¶o l·nh thanh to¸n. - B¶o l·nh ®Êu thÇu. - B¶o l·nh thuÕ quan. - B¶o l·nh tiÒn ®Æt cäc. - B¶o l·nh chÊt l-îng vµ träng l-îng. - B¶o l·nh vËn ®¬n. 1.3.2.4. DÞch vô chiÕt khÊu th-¬ng phiÕu vµ chøng tõ cã gi¸. ChiÕt khÊu chøng tõ cã gi¸ lµ nghiÖp vô cña Ng©n hµng th-¬ng m¹i mµ theo ®ã Ng©n hµng sÏ nhËn vµ tiÕn hµnh tr¶ tiÒn tr-íc cho nh÷ng chøng tõ ch-a ®Õn h¹n thanh to¸n cho ng-êi thô h-ëng theo sè tiÒn ghi trªn chøng tõ sau khi ®· khÊu trõ tiÒn l·i chiÕt khÊu, hoa hång vµ c¸c lÖ phÝ kh¸c. 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Thùc chÊt nghiÖp vô chiÕt khÊu lµ Ng©n hµng bá tiÒn ra mua mét tr¸i quyÒn ng¾n h¹n víi gi¸ rÎ h¬n gi¸ trÞ cña tr¸i quyÒn ®ã. - NghiÖp vô chiÕt khÊu cã t¸c dông biÕn c¸c giÊy nî ch-a ®Õn h¹n thµnh tiÒn do ®ã gióp cho c¸c c«ng ty, c¸c ®¬n vÞ vµ c¸ nh©n (nh÷ng ng-êi h-ëng lîi) cã tiÒn ®Ó tho¶ m·n c¸c yªu cÇu thanh to¸n, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh doanh. - §èi víi Ng©n hµng: NghiÖp vô chiÕt khÊu cho phÐp n©ng cao hiÖu suÊt sö dông vèn cña ng©n hµng ®em l¹i cho ng©n hµng nh÷ng kho¶n lîi nhuËn tõ l·i chiÕt khÊu, hoa hång vµ c¸c lo¹i phÝ kh¸c. 1.3.2.5. Nhãm c¸c dÞch vô hç trî kh¸c. a, Qu¶n lý ®Çu t- cho c¸c c¸ nh©n vµ doanh nghiÖp: §Ó qu¶n lý tèt c¸c kho¶n ®Çu t- trªn thÞ tr-êng chøng kho¸n cÇn ph¶i cã thêi gian vµ kü n¨ng chuyªn m«n nhÊt ®Þnh. §iÒu nµy kh«ng g× tèt h¬n lµ trao quyÒn ®¹i lý cho c¸c Ng©n hµng th-¬ng m¹i lµ n¬i ho¹t ®éng l©u n¨m, cã uy tÝn vµ kinh nghiÖm trªn thÞ tr-êng chøng kho¸n. Ng-êi ®Çu tmuèn ®Çu t- vµo thÞ tr-êng chøng kho¸n khi cã mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh trªn tµi kho¶n cña m×nh t¹i Ng©n hµng. Hä cã thÓ yªu cÇu Ng©n hµng mua hé mét lo¹i chøng kho¸n nµo ®ã hay b¸n hé chøng kho¸n ®Ó chuyÓn thµnh tiÒn mÆt hay mét lo¹i chøng kho¸n kh¸c. Trong khi qu¶n lý c¸c kho¶n ®Çu t- cña kh¸ch hµng Ng©n hµng kiªm nhiÖm lu«n viÖc thanh to¸n c¸c cæ tøc nhËn ®-îc cho nhµ ®Çu t- theo ®Þnh kú th-êng xuyªn xem xÐt ®Þnh gi¸ l¹i toµn bé kho¶n ®Çu t- mua vµ b¸n cæ phiÕu khi thÝch hîp, gi÷ b¶ng tæng kÕt hµng n¨m cho nhµ ®Çu t- nªu lªn gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c kho¶n ®Çu t-. b, Qu¶n lý tµi s¶n cho c¸ nh©n vµ doanh nghiÖp Sù thiÕu thêi gian, kinh nghiÖm vµ n¨ng lùc qu¶n lý tµi s¶n lín, sù lo sî rñi ro khi thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô nµy hay nghiÖp vô kh¸c còng nh- rÊt nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c lµm n¶y sinh dÞch vô nµy cña Ng©n hµng. Qu¶n lý tµi s¶n cho c¸ nh©n bao gåm viÖc qu¶n lý di s¶n, qu¶n lý c¸c tµi s¶n thõa 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 kÕ. ViÖc qu¶n lý c¸c di s¶n bao gåm tiÕp nhËn quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n, ph¸t hiÖn tÊt c¶ c¸c di s¶n, b¶o qu¶n, b¸n di s¶n víi gi¸ c¶ hîp lý, chi tr¶ c¸c chi phÝ hµnh chÝnh, thuÕ, quy ®Þnh c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn viÖc tr¶ nî, chia tµi s¶n theo di chóc. ViÖc qu¶n lý tµi s¶n thõa kÕ ®-îc trao vµo tay Ng©n hµng khi ng-êi së h÷u tµi s¶n kh«ng muèn chuyÓn ngay tµi s¶n cho ng-êi thõa kÕ. Ng©n hµng khi ®-îc uû quyÒn cã thÓ ®Çu t- ®Ó nã sinh s«i vµ qu¶n lý thu nhËp thu ®-îc tõ tµi s¶n ®ã. Qu¶n lý tµi s¶n ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc: Khi thùc hiÖn dÞch vô nµy, ng©n hµng thùc hiÖn viÖc qu¶n lý quü h-u trÝ, quü hoµn tr¶ nî hay khi cã mét xÝ nghiÖp nµo ®ã gi¶i thÓ, ng©n hµng cã thÓ ®-îc uû quyÒn c«ng bè viÖc gi¶i thÓ, thêi h¹n vµ thñ tôc ®ßi nî cña c¸c chñ nî, thu håi nî cho xÝ nghiÖp, ®¸nh gi¸ tµi s¶n hiÖn cã, thanh to¸n cho chñ nî, lËp b¶ng c©n ®èi thanh to¸n... c, DÞch vô t- vÊn: Víi chøc n¨ng, nhiÖm vô cña m×nh lµ ng-êi trung gian thu hót tiÒn göi vµ cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng, lµ ng-êi qu¶n lý tµi kho¶n vµ thanh to¸n hé cho kh¸ch, c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i cã thÓ tham gia t- vÊn cho kh¸ch hµng cña m×nh trªn hai khÝa c¹nh lµ t- vÊn ®Çu t- vµ t- vÊn th«ng tin. Môc tiªu cña ho¹t ®éng nµy lµ t×m c¸ch gióp ®ì kh¸ch hµng kinh doanh t¹o ra nhiÒu lîi nhuËn mµ trong ®ã sÏ bao hµm lîi Ých cña c¶ ng©n hµng. §èi víi ho¹t ®éng t- vÊn ®Çu t-, ng©n hµng cã thÓ h-íng dÉn kh¸ch hµng x©y dùng dù ¸n, lùa chän viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm g×, cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ thÞ tr-êng s¶n phÈm ®ã, c¸c ph-¬ng ¸n kü thuËt ra sao, nhËp c¸c thiÕt bÞ c«ng nghÖ, tÝnh to¸n nguån tµi trî cho dù ¸n víi l·i suÊt tiÒn vay cã lîi nhÊt vµ tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ, tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n; t- vÊn c¶ vÒ qu¶n lý kinh doanh cho kh¸ch hµng nh- h-íng dÉn vÒ hÖ thèng ho¹ch ®Þnh tµi chÝnh vµ kiÓm so¸t; trong viÖc tham gia thÞ tr-êng tiÒn tÖ, ng©n hµng cã thÓ t- vÊn cho kh¸ch hµng víi sè l-îng vèn nhÊt ®Þnh vµ thêi gian cÇn thiÕt ®Ó tham gia thÞ tr-êng tiÒn tÖ ng¾n ngµy ®-îc h-ëng l·i suÊt cao. 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §èi víi ho¹t ®éng t- vÊn th«ng tin, c¸c ng©n hµng cung cÊp c¸c th«ng tin cho kh¸ch hµng cña m×nh vÒ thÞ tr-êng tµi chÝnh tiÒn tÖ, thÞ tr-êng s¶n phÈm ®Çu vµo ®Çu ra... T- vÊn th«ng tin ®ang lµ mét dÞch vô ph¸t triÓn ë c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i trªn thÕ giíi trong nh÷ng n¨m 1990. ë thêi ®¹i bïng næ th«ng tin th× th«ng tin kÞp thêi, chÝnh x¸c sÏ lu«n ®¶m b¶o sù thµnh c«ng trong kinh doanh. Nh÷ng th«ng tin mµ Ng©n hµng thu thËp, chän läc ®-îc khi cung cÊp sÏ t¹o ®iÒu kiÖn më réng c¸c c¬ héi vÒ kinh doanh cho kh¸ch hµng. Së dÜ c¸c kh¸ch hµng lu«n muèn sö dông dÞch vô nµy cña Ng©n hµng vµ c¸c Ng©n hµng cã kh¶ n¨ng cung cÊp nh÷ng t- vÊn chÊt l-îng cao cho kh¸ch hµng bëi nh÷ng lý do sau: Mét lµ, Ng©n hµng vµ kh¸ch hµng cã cïng ®éng c¬ nh- nhau trong viÖc t×m kiÕm lîi nhuËn. T¹o ra c¬ héi ®Ó t¨ng lîi nhuËn cho kh¸ch hµng cã nghÜa lµ th«ng qua ®ã Ng©n hµng t¨ng ®-îc lîi nhuËn kh«ng nh÷ng lµ phÝ dÞch vô mµ cßn cã lîi Ých nhiÒu mÆt khi cã mét quan hÖ kh¸ch hµng l©u dµi. Hai lµ, Ho¹t ®éng Ng©n hµng lµ mét ho¹t ®éng gÆp nhiÒu rñi ro nhÊt trªn thÞ tr-êng, ®Ó phßng tr¸nh rñi ro, c¸c ng©n hµng cã nh÷ng biÖn ph¸p nghiÖp vô chuyªn m«n cao ®Ó n¾m b¾t kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña tõng doanh nghiÖp còng nh- t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña hä; do ®Æc thï cña ho¹t ®éng Ng©n hµng lu«n liªn quan ®Õn c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng kh¸c nhau trong nÒn kinh tÕ nªn hä cã thÓ n¾m b¾t hay dù b¸o ®-îc diÔn biÕn cña thÞ tr-êng tµi chÝnh, tiÒn tÖ, thÞ tr-êng c¸c s¶n phÈm kh¸c. Ba lµ, Ng©n hµng cã mét l-îng th«ng tin phong phó, chÝnh x¸c ®Ó cung cÊp cho kh¸ch hµng cña m×nh. Nguån th«ng tin mµ Ng©n hµng cã ®-îc chñ yÕu ®-îc thu thËp tõ c¸c nh©n viªn Ng©n hµng khi hä thùc hiÖn c¸c dÞch vô cho kh¸ch hµng (®Æc biÖt lµ dÞch vô liªn quan ®Õn cho vay), hä cÇn ph¶i cã nh÷ng th«ng tin ®a d¹ng vµ cã gi¸ trÞ. Sù trao ®æi th«ng tin gi÷a c¸c ng©n hµng kh¸c vµ c¸c h·ng th«ng tÊn lín lµ nguån quan träng ®Ó nhËn thªm th«ng tin. Ngµy nay, c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i trang bÞ c¸c thiÕt bÞ tin häc hÕt søc hiÖn ®¹i ®Ó x©y dùng mét kho d÷ liÖu v« cïng phong phó cã 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 hÖ thèng vµ ®-îc cËp nhËt hµng ngµy, vµ bëi m«i tr-êng th«ng tin liªn l¹c kh¸ hoµn chØnh nªn c¸c Ng©n hµng cã thÓ cung cÊp cho kh¸ch hµng nh÷ng th«ng tin nhanh chãng, kÞp thêi, chÝnh x¸c. C¸c Ng©n hµng Th-¬ng m¹i Quèc doanh ViÖt Nam cã mét thuËn lîi lµ ®· tÝch luü ®-îc nhiÒu kinh nghiÖm do ho¹t ®éng l©u n¨m h¬n so víi Ng©n hµng th-¬ng m¹i cæ phÇn vµ liªn doanh, cã mét sè l-îng kh¸ch hµng ®«ng ®¶o vµ quan hÖ trong nhiÒu n¨m, h¬n n÷a c¸c chñ thÓ kinh tÕ còng nh- c¸c c¸ nh©n lu«n ®Æt sù tin t-ëng vµo Ng©n hµng Quèc doanh h¬n lµ c¸c Ng©n hµng cæ phÇn, liªn doanh. §ã lµ mét lîi thÕ mµ c¸c Ng©n hµng th-¬ng m¹i Quèc doanh ViÖt Nam cÇn tËn dông triÖt ®Ó. HiÖn nay, c¸c Ng©n hµng Th-¬ng m¹i Quèc doanh ViÖt Nam ®ang cã mét bé phËn vÒ phßng tr¸nh rñi ro ®· tËp hîp ®-îc mét l-îng th«ng tin ®¸ng kÓ. CÇn ph¶i n©ng cÊp vµ më réng ph¹m vi ho¹t ®éng cña bé phËn nµy ®¸p øng yªu cÇu th«ng tin tvÊn cho kh¸ch hµng. d, DÞch vô Ng©n hµng t¹i gia: Sö dông hÖ thèng nµy ng-êi cã tµi kho¶n cã thÓ göi th«ng tin vµo m¸y tÝnh cña Ng©n hµng qua ®iÖn tho¹i hay nèi m¸y tÝnh cña m×nh t¹i nhµ víi m¹ng m¸y tÝnh cña Ng©n hµng. Theo c¸ch giao dÞch nµy cã thÓ thùc hiÖn 24/24 giê trong suèt c¸c ngµy trong tuÇn. DÞch vô nµy gåm cã: - CËp nhËp sè d-. - Ghi chi tiÕt vÒ c¸c lÖnh uû nhiÖm chi. - Cho phÐp thùc hiÖn chuyÓn tiÒn gi÷a c¸c tµi kho¶n kh¸c nhau cña kh¸ch hµng. - Cho phÐp thanh to¸n víi c¸c chñ tµi kho¶n kh¸c. e, DÞch vô b¶o qu¶n vµ ký göi (DÞch vô kÐt s¾t) C¸c cæ phiÕu, chøng chØ quü ®Çu t-, c¸c hîp ®ång b¶o hiÓm, c¸c chøng th- tµi s¶n, di chóc vµ c¸c ®å quý gi¸ cã thÓ göi ë Ng©n hµng ®Ó b¶o qu¶n. ViÖc b¶o qu¶n cã thÓ theo ph-¬ng thøc më lµ mäi tµi s¶n ®-îc ghi chi tiÕt vµo biªn lai hoÆc theo ph-¬ng thøc ®ãng kÝn vµ Ng©n hµng kh«ng biÕt g× bªn trong. 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 1.4-/ Nh÷ng nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn viÖc më réng vµ ph¸t triÓn dÞch vô Ng©n hµng 1.4.1. Nh©n tè chñ quan. 1.4.1.1. ChÊt l-îng c¸c dÞch vô Ng©n hµng cung cÊp. "ChÊt l-îng dÞch vô lµ n¨ng lùc cña dÞch vô thÓ hiÖn trong viÖc tho¶ m·n nhu cÇu nµo ®ã cña kh¸ch hµng". Nh- vËy chÊt l-îng cña dÞch vô lµ c¸i mµ kh¸ch hµng c¶m nhËn ®-îc chø kh«ng ph¶i do doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh. ChÊt l-îng c¸c dÞch vô Ng©n hµng chÞu ¶nh h-ëng cña c¸c nh©n tè sau: a, PhÈm chÊt vµ n¨ng lùc cña nh©n viªn Ng©n hµng: LÞch sö ®· chøng minh con ng-êi lµ nh©n tè quan träng thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ x· héi nãi chung vµ Ng©n hµng nãi riªng. Mäi ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ x· héi ®Òu ph¶i th«ng qua t¸c ®éng cña con ng-êi, nÕu ho¹t ®éng cña con ng-êi cã hiÖu qu¶, ph¸t huy ®-îc ®Çy ®ñ n¨ng lùc sÏ thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ë møc cao. Trong lÜnh vùc kinh doanh cña Ng©n hµng còng vËy, yÕu tè con ng-êi ®-îc coi träng vµ sö dông ®óng ®¾n sÏ gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Ng©n hµng. Ng-îc l¹i nÕu sö dông nh÷ng c¸n bé thiÕu n¨ng lùc vµ kÐm ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp sÏ dÉn ®Õn thiÖt h¹i v« cïng to lín. §èi víi ho¹t ®éng dÞch vô Ng©n hµng: phÈm chÊt vµ n¨ng lùc cña nh©n viªn giao dÞch gi÷ vai trß chñ ®¹o vµ ®ãng gãp kh¸ tÝch cùc vµo viÖc t¹o ra nh÷ng dÞch vô Ng©n hµng cã chÊt l-îng cao, sù tham gia cña hä thÓ hiÖn ë chÊt l-îng giao tiÕp nh»m t¹o Ên t-îng tèt ®Ñp vÒ h×nh ¶nh Ng©n hµng, sù tù tin vµ tÝnh chuyªn nghiÖp trong viÖc nhanh chãng nhËn biÕt nhu cÇu vµ sù mong ®îi cña kh¸ch hµng, xö lý thµnh th¹o c¸c thñ tôc dÞch vô ®ång thêi vÉn ®¶m b¶o lîi Ých cña Ng©n hµng. Chñ ®éng gióp ®ì, ®Ò nghÞ c¸c gi¶i ph¸p hiÖu qu¶ cã thÓ gi¶i to¶ ®-îc lóng tóng dÌ dÆt ph¸t sinh tõ phÝa kh¸ch hµng khi tham gia sö dông dÞch vô. 20