Tài liệu Dự báo nhu cầu vốn và giải pháp tạo lập nguồn vốn cho các doanh nghiệp ngành xây dựng ở thành phố hcm đến năm 2010 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM PHẠM THỊ TRẦN NGỌC OANH LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. Hồ Chí Minh – Năm 2005 1 MUÏC LUÏC : MÔÛ ÑAÀU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 CHÖÔNG 1: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ VOÁN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 1.1. TOÅNG QUAN VEÀ VOÁN SAÛN XUAÁT KINH DOANH . . . . . . . . . . . . . . . 5 1.1.1. Khaùi nieäm veà voán saûn xuaát kinh doanh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 1.1.2. Moät soá ñaëc tröng cô baûn cuûa voán . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 1.2. SÖÏ GIÔÙI HAÏN CUÛA NGUOÀN VOÁN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 1.2.1. Giôùi haïn nguoàn voán cöùng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 1.2.2. Giôùi haïn nguoàn voán meàm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 1.2.3. Taùc ñoäng cuûa nguoàn voán giôùi haïn ñeán doanh nghieäp . . . . . . . . . . . . . 8 1.3. PHAÂN LOAÏI VOÁN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 1.3.1. Caên cöù vaøo ñaëc ñieåm luaân chuyeån cuûa töøng loaïi voán trong caùc giai ñoaïn cuûa chu kyø saûn xuaát kinh doanh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 1.3.2. Caên cöù vaøo nguoàn goác hình thaønh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 1.4. CAÙC PHÖÔNG THÖÙC HUY ÑOÄNG VOÁN CHO DOANH NGHIEÄP . . 13 1.4.1. Xin caáp voán boå sung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 1.4.2. Phaùt haønh coå phieáu boå sung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 1.4.3. Phaùt haønh traùi phieáu coâng ty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 1.4.4. Vay töø thò tröôøng tín duïng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 1.4.5. Thueâ taøi saûn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 1.4.6. Tín duïng thöông maïi (tín duïng nhaø cung caáp) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG HUY ÑOÄNG VOÁN CUÛA CAÙC DOANH 31 NGHIEÄP XAÂY DÖÏNG ÔÛ TP.HCM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. TÌNH HÌNH SAÛN XUAÁT KINH DOANH CUÛA CAÙC DOANH NGHIEÄP 2 NGAØNH XAÂY DÖÏNG ÔÛ TP.HCM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 2.1.1. Nhöõng ñaëc ñieåm cuûa ngaønh coâng nghieäp xaây döïng . . . . . . . . . . . . . . 31 2.1.2. Phaân loaïi caùc döï aùn xaây döïng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 2.1.3. Moät soá keát quaû saûn xuaát kinh doanh ñaõ ñaït ñöôïc . . . . . . . . . . . . . . . . 36 2.2. THÖÏC TRAÏNG VEÀ VOÁN VAØ TÌNH HÌNH HUY ÑOÄNG VOÁN CUÛA 40 CAÙC DN NGAØNH XAÂY DÖÏNG ÔÛ TP.HCM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1. Thöïc traïng veà voán ñaàu tö phaùt trieån vaø voán ñaàu tö xaây döïng cô baûn ôû 40 TP.HCM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2. Thöïc traïng veà tình hình huy ñoäng voán cuûa caùc doanh nghieäp ngaønh xaây döïng ôû TP.HCM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 CHÖÔNG 3: DÖÏ BAÙO NHU CAÀU VOÁN VAØ GIAÛI PHAÙP TAÏO LAÄP NGUOÀN VOÁN CHO CAÙC DN NGAØNH XAÂY DÖÏNG ÔÛ TP.HCM ÑEÁN NAÊM 2010-2020 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 3.1. Ñònh höôùng phaùt trieån ngaønh xaây döïng cuûa Vieät Nam . . . . . . . . . . . . . 66 3.2. Döï baùo veà thò tröôøng vaø nhu caàu voán cuûa caùc doanh nghieäp xaây döïng ôû 66 TP.HCM ñeán naêm 2010-2020 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.1. Döï baùo veà thò tröôøng xaây döïng Tp.HCM ñeán naêm 2010-2020 . . . . . . 66 3.2.2. Döï baùo nhu caàu voán cuûa caùc doanh nghieäp xaây döïng TP.HCM ñeán naêm 2010-2020 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 3.3. Moät soá giaûi phaùp taïo laäp nguoàn voán cho caùc doanh nghieäp xaây döïng ôû 78 TP.AÙ án naêm 2010-2020 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.1. Nhoùm giaûi phaùp veà giôùi haïn nguoàn voán cöùng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 3.3.2. Nhoùm giaûi phaùp veà giôùi haïn nguoàn voán meàm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 KEÁT LUAÄN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .XXXVI 3 MÔÛ ÑAÀU 1. Söï caàn thieát cuûa ñeà taøi: Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, hoaø nhaäp vôùi nhöõng bieán ñoåi lôùn lao cuûa neàn kinh teá, ngaønh coâng nghieäp xaây döïng nöôùc ta ñaõ coù nhöõng böôùc phaùt trieån ñaùng keå. Hieän nay ngaønh ñaõ thu huùt haøng trieäu lao ñoäng tham gia trong caùc hình thöùc toå chöùc kinh doanh xaây döïng khaùc nhau thuoäc moïi thaønh phaàn kinh teá. Haøng naêm, voán ñaàu tö vaøo lónh vöïc xaây döïng chieám tyû leä lôùn trong toång saûn phaåm quoác noäi (GDP) vaø trong ngaân saùch Nhaø nöôùc. Ngaønh xaây döïng cuõng ñaõ vöôn leân veà moïi maët ñeå ñaùp öùng nhu caàu ngaøy caøng taêng nhanh veà xaây döïng cuûa caùc ngaønh, caùc ñòa phöông, caùc doanh nghieäp cuõng nhö caùc hoä daân cö trong caû nöôùc. Nhieàu coâng ty xaây döïng cuûa nöôùc ta ñaõ vaø ñang tham gia ñaáu thaàu vaø thi coâng moät soá coâng trình quoác teá. Coù theå noùi, thò tröôøng xaây döïng nöôùc ta ngaøy nay laø khaù soâi ñoäng vaø ngaøy caøng môû roäng. Thaønh phoá Hoà Chí Minh laø moät trong ba trung taâm kinh teá lôùn nhaát cuûa caû nöôùc vôùi toác ñoä taêng tröôûng cao vaø thöôøng ôû möùc caùch bieät vôùi toác ñoä taêng tröôûng chung cuûa caû nöôùc töø 2-3%. Trong quy hoaïch toång theå phaùt trieån Thaønh phoá ñeán naêm 2010-2020 thì ngaønh xaây döïng laø moät trong 9 ngaønh chuû löïc cuûa Thaønh phoá. Vôùi moái lieân heä chaët cheõ vôùi caùc ngaønh kinh teá khaùc, ngaønh xaây döïng giöõ moät vai troø raát quan troïng trong vieäc thuùc ñaåy caùc ngaønh kinh teá khaùc phaùt trieån vaø ñaït ñöôïc muïc tieâu phaùt trieån töø nay ñeán naêm 2010-2020 cuûa Thaønh phoá Hoà Chí Minh noùi rieâng vaø caû nöôùc noùi chung. Hieän nay, caùc doanh nghieäp ngaønh xaây döïng cuûa Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñang gaëp phaûi vaán ñeà thieáu voán cho ñaàu tö maùy moùc thieát bò, ñoåi môùi coâng ngheä; thieáu voán ñeå hoaøn thieän caùc döï aùn ñang dôû dang vaø voán ñaàu tö cho döï aùn môû roäng saûn 4 xuaát kinh doanh. Vaø thöïc teá ñaõ cho thaáy coù raát nhieàu döï aùn xaây döïng do thieáu voán neân bò chaäm tieán ñoä, chaát löôïng coâng trình cuõng bò aûnh höôûng. Xuaát phaùt töø nhaän thöùc veà taàm quan troïng cuûa voán ñoái vôùi taêng tröôûng cuûa neàn kinh teá noùi chung vaø cuûa ngaønh xaây döïng Thaønh phoá Hoà Chí Minh noùi rieâng trong giai ñoaïn thöïc hieän söï nghieäp coâng nghieäp hoaù – hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc töø nay ñeán naêm 2020, ñeà taøi luaän vaên cao hoïc “Döï baùo nhu caàu voán vaø giaûi phaùp taïo laäp nguoàn voán cho caùc doanh nghieäp ngaønh xaây döïng ôû Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñeán naêm 2010-2020” ñöôïc hình thaønh. 2. Muïc ñích nghieân cöùu cuûa ñeà taøi + Cung caáp nhöõng thoâng tin lyù luaän veà voán, vai troø cuûa voán ñoái vôùi söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa doanh nghieäp noùi rieâng vaø cuûa neàn kinh teá quoác gia noùi chung, caùc phöông thöùc huy ñoäng voán cho doanh nghieäp + Khaùi quaùt ñaëc ñieåm cuûa ngaønh xaây döïng, ñaùnh giaù thöïc traïng nhu caàu veà voán vaø khaû naêng huy ñoäng voán cuûa caùc doanh nghieäp ngaønh xaây döïng Thaønh phoá Hoà Chí Minh trong thôøi gian qua vaø döï baùo nhu caàu voán cuûa ngaønh xaây döïng Thaønh phoá ñeán naêm 2010-2020 + Ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp nhaèm taïo laäp nguoàn voán ñaùp öùng nhu caàu ñaàu tö phaùt trieån cuûa caùc doanh nghieäp xaây döïng trong giai ñoaïn töø nay ñeán naêm 20102020 theo quy hoaïch phaùt trieån cuûa Thaønh phoá Hoà Chí Minh. 3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu Taïo laäp nguoàn voán cho taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá laø moät vaán ñeà mang tính roäng raõi, phoå bieán khoâng chæ ôû phaïm vi moät doanh nghieäp, moät ngaønh, moät ñòa phöông, moät quoác gia maø treân phaïm vi toaøn caàu. Tuy nhieân trong phaïm vi giôùi haïn, ñeà taøi chæ taäp trung nghieân cöùu vaán ñeà taïo laäp voán cho caùc doanh nghieäp 5 ngaønh xaây döïng ôû Thaønh phoá Hoà Chí Minh, trong moái quan heä vôùi caùc ngaønh kinh teá cuûa Thaønh phoá cuõng nhö ngaønh xaây döïng treân caû nöôùc. 4. Phöông phaùp nghieân cöùu Phöông phaùp chung laø duy vaät bieän chöùng vaø duy vaät lòch söû. Ñeà taøi ñaûm baûo söï keát hôïp chaët cheõ giöõa tö duy bieän chöùng vôùi quan ñieåm lòch söû, xuaát phaùt töø nhöõng yeâu caàu cuï theå cuûa thöïc tieãn ñeå xem xeùt moät caùch toaøn dieän vaø khaùi quaùt nhöõng söï taùc ñoäng qua laïi laãn nhau. Ñeà taøi chuû yeáu söû duïng daïng thieát keá nghieân cöùu moâ taû vaø thieát keá nghieân cöùu döï baùo. Ñi saâu tìm hieåu nhu caàu veà voán cuûa caùc doanh nghieäp vaø thöïc traïng ñaùp öùng nhu caàu veà voán cuûa caùc doanh nghieäp. Söû duïng caùc moâ hình toaùn kinh teá (haøm saûn xuaát Cobb-Douglas,…) vaø caùc coâng cuï toaùn kinh teá ñeå phaân tích döï baùo nhu caàu veà voán cuûa caùc doanh nghieäp xaây döïng TP.HCM. Ñoàng thôøi keát hôïp vôùi vieäc nghieân cöùu, xem xeùt nhöõng baát caäp trong nhöõng qui ñònh cuûa Chính phuû veà vieäc taïo cô cheá thoâng thoaùng cho thò tröôøng voán phaùt trieån, caûi caùch caùc thuû tuïc haønh chính lieân quan ñeán vieäc côûi troùi voán cho doanh nghieäp. Treân cô sôû ñoù söû duïng phöông phaùp phaân tích toång hôïp, so saùnh tìm ra nhöõng nguyeân nhaân gaây khoù khaên cho caùc doanh nghieäp trong vieäc tieáp caän caùc nguoàn voán. Töø ñoù ñeà ra nhöõng giaûi phaùp kieán nghò nhaèm taïo laäp theâm nguoàn voán ñaùp öùng nhu caàu cho caùc doanh nghieäp ngaønh xaây döïng phaùt trieån theo quy hoaïch phaùt trieån chung cuûa Thaønh phoá. 6 CHÖÔNG 1 : CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ VOÁN 1.1. TOÅNG QUAN VEÀ VOÁN SAÛN XUAÁT KINH DOANH 1.1.1. Khaùi nieäm veà voán saûn xuaát kinh doanh Voán laø moät phaïm truø kinh teá quan troïng trong heä thoáng lyù luaän cuõng nhö hoaït ñoäng thöïc tieãn cuûa doanh nghieäp. Trong neàn kinh teá thò tröôøng, voán ñöôïc coi laø toaøn boä giaù trò öùng ra cho quaù trình saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp, voán toàn taïi töø khi doanh nghieäp môùi hình thaønh cho ñeán luùc keát thuùc doanh nghieäp. Moät doanh nghieäp muoán tieán haønh saûn xuaát kinh doanh tröôùc tieân phaûi coù moät löôïng voán tieàn teä nhaát ñònh ñeå thöïc hieän nhöõng khoaûn ñaàu tö ban ñaàu cho vieäc xaây döïng nhaø xöôûng, mua nguyeân nhieân vaät lieäu, traû coâng, traû laõi vay, hoaëc mua saém maùy moùc thieát bò môùi, môû roäng saûn xuaát kinh doanh,… Caùc loaïi voán tieàn teä naøy ñöôïc goïi laø voán saûn xuaát kinh doanh, noù laø moät quyõ tieàn teä ñaëc bieät coù nhieàu chuûng loaïi vôùi caùc hình thaùi vaät chaát khaùc nhau naèm raûi raùc khaép nôi theo phaïm vi maïng löôùi hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa toaøn doanh nghieäp vaø phaûn aùnh tieàm löïc veà taøi chính cuûa doanh nghieäp. 1.1.2. Moät soá ñaëc tröng cô baûn cuûa voán • Voán ñöôïc bieåu hieän giaù trò cuûa toaøn boä taøi saûn thuoäc quyeàn quaûn lyù vaø söû duïng cuûa moät doanh nghieäp taïi moät thôøi ñieåm nhaát ñònh, laø löôïng giaù trò thöïc cuûa taøi saûn höõu hình vaø voâ hình ñöôïc söû duïng vaøo saûn xuaát kinh doanh nhaèm taïo ra giaù trò saûn phaåm môùi. Taøi saûn hieän vaät höõu hình nhö nhaø xöôûng, maùy moùc thieát bò, nguyeân nhieân vaät lieäu, thaønh phaåm, haøng toàn kho vaø nhöõng taøi saûn voâ hình nhö thöông hieäu, phaùt minh, saùng cheá, thoâng tin,… Tuy nhieân, khoâng phaûi taát caû taøi saûn ñeàu laø voán maø chæ coù taøi saûn hoaït ñoäng môùi ñöôïc goïi laø voán, coøn taøi saûn ôû traïng thaùi tónh (chöa ñöôïc söû duïng trong saûn xuaát 7 kinh doanh) chæ laø voán tieàm naêng. Ñaëc tröng naøy cho pheùp ta nhaän ñònh raèng moät trong nhöõng bieän phaùp huy ñoäng voán cho phaùt trieån saûn xuaát laø khai thaùc tieàm naêng cuûa taøi saûn xaõ hoäi coøn ñang ñöôïc caát tröõ chöa söû duïng ñeå ñaàu tö vaøo saûn xuaát kinh doanh. • Voán ñöôïc bieåu hieän baèng tieàn vaø ñöôïc söû duïng vaøo saûn xuaát kinh doanh vôùi muïc ñích sinh lôøi. Voán ñöôïc bieåu hieän baèng tieàn nhöng tieàn khaùc vôùi voán. Tieàn neáu duøng ñeå mua baùn trao ñoåi vaät phaåm cho tieâu duøng khoâng phaûi laø voán. Tieàn chæ ñöôïc trôû thaønh voán khi noù ñöôïc söû duïng ñaàu tö kinh doanh vôùi muïc ñích sinh lôøi. • Voán bao giôø cuõng gaén vôùi chuû sôû höõu nhaát ñònh • Voán laø moät haøng hoùa ñaëc bieät, chæ baùn quyeàn söû duïng. Cuõng nhö moïi haøng hoùa khaùc voán coù giaù trò vaø giaù trò söû duïng, noù ñöôïc mua baùn treân thò tröôøng döôùi hình thöùc mua baùn quyeàn söû duïng voán. Giaù caû chính laø laõi suaát maø ngöôøi vay voán phaûi traû cho ngöôøi cho vay ñeå coù ñöôïc quyeàn söû duïng löôïng voán ñoù trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh. • Voán ñöôïc tích tuï vaø taäp trung ñeán moät löôïng nhaát ñònh môùi coù theå phaùt huy ñöôïc taùc duïng. Ñeå ñaàu tö saûn xuaát kinh doanh, voán ñöôïc tích tuï thaønh nhöõng moùn tieàn lôùn tôùi moät möùc toái thieåu phaûi baèng voán phaùp ñònh maø nhaø nöôùc ñaõ quy ñònh cho moãi ngaønh ngheà lónh vöïc hoaït ñoäng. Do ñoù trong quaûn lyù, vöøa phaûi caân nhaéc tính toaùn tìm caùch choïn nguoàn voán huy ñoäng ñuû ñaûm baûo yeâu caàu cuûa saûn xuaát kinh doanh naâng cao hieäu quaû kinh teá cuûa ñoàng voán. Voán laø nhaân toá tieàn ñeà cho söï ra ñôøi, toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa doanh nghieäp. Voán vöøa laø nhaân toá ñaàu vaøo, ñoàng thôøi vöøa laø keát quaû phaân phoái thu nhaäp ñaàu ra cuûa quaù trình ñaàu tö. Chính trong quaù trình ñoù voán toàn taïi vôùi tö caùch laø moät nhaân toá 8 ñoäc laäp khoâng theå thieáu ñöôïc. Voán phaûi khoâng ngöøng ñöôïc baûo toaøn, boå sung vaø phaùt trieån sau moät quaù trình vaän ñoäng ñeå thöïc hieän vieäc taùi saûn xuaát giaûn ñôn vaø môû roäng cuûa doanh nghieäp. 1.2. SÖÏ GIÔÙI HAÏN CUÛA NGUOÀN VOÁN. Baát kyø moät doanh nghieäp naøo sau khi thieát laäp vaø thaåm ñònh caùc döï aùn ñaàu tö ñeå coù moät danh muïc ñaàu tö hieäu quaû nhaát ñeàu rôi vaøo moät trong hai tröôøng hôïp sau: Tröôøng hôïp 1: Huy ñoäng ñuû nguoàn taøi trôï ñeå thöïc hieän danh muïc caùc döï aùn ñaàu tö ñöa ra. Tröôøng hôïp 2: Doanh nghieäp khoâng theå hoaëc khoâng saün saøng thöïc hieän taát caû caùc cô hoäi ñaàu tö do doanh nghieäp khoâng coù khaû naêng hoaëc khoâng muoán gia taêng nguoàn taøi trôï ñeán möùc yeâu caàu. Khi tröôøng hôïp 2 xaûy ra, trong doanh nghieäp coù söï giôùi haïn veà nguoàn voán. Treân thöïc teá, khi coù nhieàu döï aùn coù giaù trò hôn nhöõng nguoàn ngaân quyõ coù saün, ngöôøi ta buoäc phaûi xem xeùt ñeán vaán ñeà giôùi haïn cuûa nguoàn voán. Söï giôùi haïn cuûa nguoàn voán bao goàm giôùi haïn nguoàn voán cöùng (Hard Capital Rationing) vaø giôùi haïn nguoàn voán meàm (Soft Capital Rationing). 1.2.1. Giôùi haïn nguoàn voán cöùng Giôùi haïn nguoàn voán cöùng xuaát hieän khi moät doanh nghieäp khoâng theå taêng nguoàn taøi trôï do nguoàn cung caáp bò haïn cheá. Ñoù laø nhöõng giôùi haïn do taùc ñoäng beân ngoaøi leân chi phí ñaàu tö cho vieäc thöïc hieän nhöõng döï aùn tieàm naêng. Nguyeân nhaân xuaát hieän giôùi haïn nguoàn voán cöùng baét nguoàn töø söï baát löïc hay khoâng saün loøng cuûa doanh nghieäp trong vieäc tìm kieám nguoàn taøi trôï taêng theâm. Nhöõng nguyeân nhaân ñoù coù theå laø: Chính saùch tieàn teä thaét chaët cuûa Chính phuû; 9 Thò tröôøng voán hoaït ñoäng keùm hieäu quaû; Noãi lo sôï gia taêng möùc ñoä ruûi ro töø phía nhaø cho vay; Söï thieáu hieåu bieát cuûa nhaø ñaàu tö; Moâi tröôøng kinh teá-moâi tröôøng ñaàu tö khoâng oån ñònh; … 1.2.2. Giôùi haïn nguoàn voán meàm Giôùi haïn nguoàn voán meàm laø nhöõng giôùi haïn chòu taùc ñoäng cuûa vieäc quaûn trò noäi boä leân chi tieâu voán maëc duø ñaõ coù saün nhöõng döï aùn ñaàu tö toát (coù NPV döông). Ñaây laø nhöõng giôùi haïn do töï baûn thaân doanh nghieäp gaây ra. Nhöõng nguyeân nhaân daãn ñeán giôùi haïn nguoàn voán meàm coù theå laø: Doanh nghieäp khoâng ñuû khaû naêng quaûn lyù khi môû roäng ñeán moät möùc ñoä naøo ñoù; Doanh nghieäp khoâng ñuû uy tín ñoái vôùi nhöõng ngöôøi cho vay vaø caùc nhaø ñaàu tö; Söï giôùi haïn vaø phaân chia quyeàn kieåm soaùt doanh nghieäp; Söï xuaát hieän caùc chi phí naèm ngoaøi taàm kieåm soaùt cuûa caùc chuû sôû höõu doanh nghieäp; Baát caân xöùng thoâng tin; Tính caùch cuûa nhöõng ngöôøi chuû sôû höõu doanh nghieäp;… 1.2.3. Taùc ñoäng cuûa nguoàn voán giôùi haïn ñeán doanh nghieäp 1.2.3.1. Taùc ñoäng tích cöïc Nguoàn voán giôùi haïn seõ taïo ñieàu kieän cho caùc chuû theå coù quyeàn lôïi lieân quan coù theå kieåm soaùt haønh ñoäng cuûa ban quaûn trò vaø do ñoù giaûm ñöôïc taùc ñoäng cuûa thoâng tin baát caân xöùng. Bôûi vì neáu moät döï aùn ñaàu tö thaät söï coù lôïi vaø laøm taêng giaù trò taøi saûn cho taát caû nhöõng ngöôøi goùp voán thì giôùi haïn ngaân saùch voán buoäc ban ñieàu haønh phaûi huy ñoäng theâm voán ñeå thöïc hieän döï aùn. Nguoàn voán giôùi haïn cuõng giuùp cho doanh nghieäp chuû ñoäng trong vieäc tìm nguoàn taøi trôï vaø laäp caùc keá hoaïch taøi trôï, laäp ngaân saùch tieàn maët. Bôûi vì vieäc hieåu vaø xaùc ñònh ñöôïc nguoàn voán giôùi haïn giuùp cho caùc doanh nghieäp bieát chaéc söï coù saün 10 nhöõng nguoàn ngaân quyõ daønh cho nhöõng döï aùn ñaõ leân keá hoaïch thöïc hieän vaøo naêm tôùi. Giôùi haïn nguoàn voán meàm khieán doanh nghieäp thaän troïng hôn trong vieäc xem xeùt qui moâ cuûa döï aùn môùi nhaèm laøm giaûm ruûi ro kinh doanh, ñoàng thôøi doanh nghieäp seõ phaûi xem xeùt löïa choïn caùc döï aùn ñaàu tö troïng ñieåm vaø traùnh ñaàu tö moät caùch traøn lan. Ñaây ñöôïc xem laø moät coâng cuï hoaïch ñònh vaø kieåm soaùt ngaân saùch voán. 1.2.3.2. Taùc ñoäng tieâu cöïc Vieäc khoâng tìm ñöôïc nguoàn taøi trôï taêng theâm khieán doanh nghieäp phaûi giôùi haïn chi tieâu voán cuûa mình daãn ñeán vieäc söû duïng nguoàn voán khoâng hieäu quaû, ñaàu tö manh muùn hay phaûi boû qua nhöõng döï aùn toát, nhöõng cô hoäi kinh doanh toát. Ñeå thöïc hieän ñöôïc döï aùn ñaàu tö trong söï giôùi haïn veà nguoàn voán, ban quaûn trò coù theå phaûi söû duïng ñeán nhöõng nguoàn taøi trôï coù chi phí söû duïng voán cao. Ñieàu naøy laøm haïn cheá hieäu quaû cuûa caùc döï aùn coù NPV döông. Trong ñieàu kieän nguoàn voán giôùi haïn, khi muoán löïa choïn moät nhoùm caùc döï aùn toát thì ñieàu kieän tieân quyeát laø caùc döï aùn naøy coù theå chia nhoû hoaëc taùch ra ñöôïc. Treân thöïc teá, ñieàu naøy raát khoù xaûy ra. Vì vaäy, nguoàn voán giôùi haïn seõ coù nhöõng aûnh höôûng khoâng toát ñeán hieäu quaû döï aùn ñaàu tö. Khi caùc nhaø quaûn lyù löïa choïn döï aùn “quaù baûo thuû” ñeå laøm giaûm nhöõng “ruûi ro chöùc vuï” ñaõ voâ tình taïo ra giôùi haïn nguoàn voán meàm cho caùc döï aùn toát, vì söï löïa choïn naøy taïo ra nhieàu chi phí, caùc chi phí naøy ñöôïc tính vaøo chi phí ñaïi dieän cuûa doanh nghieäp. Haønh ñoäng caét giaûm chi phí caùc döï aùn ñaàu tö môùi ñoâi khi daãn daét caùc nhaø ñieàu haønh ñeán suy nghó : caùc döï aùn ñaàu tö naøy coù theå trì hoaõn thöïc hieän maø khoâng laøm 11 maát ñi cô hoäi ñaàu tö. Tuy nhieân treân thöïc teá caùc cô hoäi ñaàu tö toát nhaát ñaõ maát ñi vì söï trì hoaõn ñoù. Söï giôùi haïn veà nguoàn voán buoäc caùc nhaø taøi chính phaûi chia caét döï aùn lôùn thaønh nhieàu döï aùn nhoû hôn, ñoâi khi hoï coøn trì hoaõn vieäc thöïc hieän caùc döï aùn naøy. Caùc nhaø nghieân cöùu cho raèng neáu doanh nghieäp thöïc hieän ngay caùc döï aùn nhoû hôn naøy thì doanh nghieäp vaãn coù theå thu ñöôïc nhöõng khoaûn lôïi nhuaän ñaùng keå. Coøn neáu doanh nghieäp boû qua ngay caû vieäc thöïc hieän caùc döï aùn nhoû hôn naøy thì khoaûn lôïi nhuaän tieàm naêng maø doanh nghieäp maát ñi laø raát lôùn. Nhöõng nghieân cöùu thöïc nghieäm cho thaáy ôû caùc nöôùc phaùt trieån haïn cheá veà nguoàn voán cöùng töông ñoái ít, nguoàn taøi trôï döôøng nhö luoân coù saün cho caùc döï aùn. Haàu heát caùc tröôøng hôïp giôùi haïn nguoàn voán thöôøng laø giôùi haïn nguoàn voán meàm. Tuy nhieân ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån, do thò tröôøng voán chöa phaùt trieån vaø hoaït ñoäng keùm hieäu quaû neân vieäc giôùi haïn nguoàn voán cöùng thöôøng coù taùc ñoäng lôùn hôn. Maëc duø döï aùn toát vaø doanh nghieäp coù nhu caàu voán nhöng ñeå tìm ñöôïc nguoàn taøi trôï thì coøn phaûi phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá khaùc. Chaúng haïn doanh nghieäp coù ñuû ñieàu kieän ñeå huy ñoäng voán treân thò tröôøng chöùng khoaùn khoâng? Coù ñuû taøi saûn ñeå theá chaáp cho caùc khoaûn vay khoâng? Coù quan heä toát vôùi caùc ngaân haøng vaø caùc nhaø cho vay khaùc khoâng?… 1.3. PHAÂN LOAÏI VOÁN Caên cöù vaøo muïc ñích, söï quan taâm vaø höôùng tieáp caän khaùc nhau maø ngöôøi ta phaân ñònh voán thaønh caùc loaïi khaùc nhau. 1.3.1. Caên cöù vaøo ñaëc ñieåm luaân chuyeån cuûa töøng loaïi voán trong caùc giai ñoaïn cuûa chu kyø saûn xuaát kinh doanh, voán ñöôïc chia ra thaønh hai loaïi: Voán coá ñònh vaø voán löu ñoäng. 12 1.3.1.1. Voán coá ñònh: Voán coá ñònh cuûa doanh nghieäp laø soá voán öùng tröôùc veà nhöõng tö lieäu lao ñoäng chuû yeáu maø ñaëc ñieåm cuûa noù laø luaân chuyeån daàn daàn töøng boä phaän giaù trò vaøo saûn phaåm môùi cho ñeán khi tö lieäu lao ñoäng heát thôøi haïn söû duïng thì voán coá ñònh môùi hoaøn thaønh moät laàn luaân chuyeån (hoaëc moät voøng tuaàn hoaøn). Voán coá ñònh gaén lieàn vôùi hình thaùi bieåu hieän vaät chaát cuûa noù, ñoù laø taøi saûn coá ñònh (TSCÑ), ñaây laø nhöõng tö lieäu lao ñoäng chuû yeáu coù ñuû hai ñieàu kieän coù giaù trò toái thieåu ôû möùc nhaát ñònh (theo quy ñònh hieän nay cuûa Vieät Nam laø töø 10 trieäu ñoàng trôû leân); coù thôøi haïn söû duïng toái thieåu töø 1 naêm trôû leân. Voán coá ñònh phaûn aùnh baèng tieàn boä phaän tö lieäu lao ñoäng chuû yeáu cuûa doanh nghieäp, maø tö lieäu lao ñoäng laïi laø cô sôû vaät chaát cuûa neàn saûn xuaát xaõ hoäi. Vì vaäy voán coá ñònh coù vai troø raát lôùn vôùi vieäc phaùt trieån neàn saûn xuaát xaõ hoäi. Trong neàn kinh teá haøng hoùa taøi saûn coá ñònh cuûa doanh nghieäp khoâng chæ bao goàm taøi saûn coù hình thaùi hieän vaät maø coøn bao goàm caû taøi saûn khoâng coù hình thaùi hieän vaät (taøi saûn voâ hình) nhö: chi phí mua baèng phaùt minh saùng cheá, thöông hieäu,…loaïi taøi saûn khoâng coù hình thaùi hieän vaät chuyeån dòch giaù trò vaøo saûn phaåm môùi cuõng töông töï nhö taøi saûn coù hình thaùi hieän vaät. Taøi saûn coá ñònh vaø voán coá ñònh cuûa doanh nghieäp coù söï khaùc nhau. Luùc môùi hoaït ñoäng, doanh nghieäp coù voán coá ñònh baèng giaù trò nguyeân thuyû cuûa TSCÑ. Veà sau giaù trò cuûa voán coá ñònh thöôøng thaáp hôn giaù trò nguyeân thuyû cuûa TSCÑ do khoaûn khaáu hao vaø thanh lyù TSCÑ, maët khaùc laïi taêng theâm giaù trò do ñaàu tö xaây döïng cô baûn ñaõ hoaøn thaønh. Trong quaù trình luaân chuyeån, hình thaùi hieän vaät cuûa voán coá ñònh vaãn giöõ nguyeân (ñoái vôùi loaïi TSCÑ höõu hình), nhöng hình thaùi giaù trò cuûa noù laïi thoâng qua hình thöùc khaáu hao ñeå ñeàn buø giaù trò hao moøn, thöïc hieän taùi saûn xuaát TSCÑ. 13 1.3.1.2. Voán löu ñoäng Ñeå tieán haønh saûn xuaát kinh doanh ngoaøi tö lieäu lao ñoäng, caùc doanh nghieäp coøn phaûi coù ñoái töôïng lao ñoäng vaø söùc lao ñoäng. Ñoái töôïng lao ñoäng goàm hai boä phaän chính laø nhöõng vaät tö döï tröõ ñeå baûo ñaûm cho quaù trình saûn xuaát ñöôïc tieán haønh lieân tuïc (nguyeân, nhieân vaät lieäu) vaø nhöõng vaät tö ñang trong quaù trình saûn xuaát (saûn phaåm ñang cheá taïo, baùn thaønh phaåm). Maët khaùc quaù trình saûn xuaát luoân phaûi gaén lieàn vôùi quaù trình löu thoâng laøm hình thaønh trong khaâu naøy moät soá khoaûn haønh hoùa, tieàn teä vaø voán trong thanh toaùn. Bieåu hieän döôùi hình thaùi vaät chaát cuûa caùc yeáu toá treân ñöôïc goïi laø taøi saûn löu ñoäng cuûa doanh nghieäp, soá tieàn öùng tröôùc veà nhöõng taøi saûn ñoù ñöôïc goïi laø voán löu ñoäng cuûa doanh nghieäp. Voán löu ñoäng tuaàn hoaøn lieân tuïc, hoaøn thaønh moät voøng luaân chuyeån sau moät chu kyø vaø chuyeån toaøn boä giaù trò vaøo saûn phaåm môùi ngay trong chu kyø saûn xuaát ñoù. 1.3.2. Caên cöù vaøo nguoàn goác hình thaønh voán ñöôïc phaân chia thaønh ba loaïi: voán chuû sôû höõu, voán ñi vay vaø voán trong thanh toaùn. 1.3.2.1. Voán chuû sôû höõu: Ñaây laø voán thuoäc quyeàn sôû höõu cuûa chuû doanh nghieäp, doanh nghieäp coù toaøn quyeàn söû duïng chuùng maø khoâng phaûi cam keát thanh toaùn. Tyû troïng voán chuû sôû höõu so vôùi toång nguoàn voán phaûn aùnh möùc ñoä chuû ñoäng cuûa doanh nghieäp trong hoaït ñoäng kinh doanh. Voán chuû sôû höõu bao goàm nhöõng khoaûn sau ñaây: Voán ñieàu leä laø voán maø chuû sôû höõu doanh nghieäp goùp vaøo ñeå thaønh laäp hay môû roäng doanh nghieäp. Theo quy ñònh cuûa phaùp luaät voán ñieàu leä toái thieåu phaûi baèng möùc voán phaùp ñònh quy ñònh cuï theå ñoái vôùi töøng ngaønh ngheà kinh doanh. Voán ñieàu leä do ngaân saùch nhaø nöôùc caáp (ñoái vôùi doanh nghieäp nhaø nöôùc), hoaëc do caùc coå ñoâng ñoùng goùp (ñoái vôùi coâng ty coå phaàn), hoaëc caùc ñoàng sôû höõu goùp voán (ñoái 14 vôùi coâng ty TNHH). Ñaây laø nguoàn voán chieám vò trí quan troïng nhaát ñeå duy trì hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh moät caùch bình thöôøng. Caùc khoaûn cheânh leäch do ñaùnh giaù laïi taøi saûn, cheânh leäch tyû giaù Caùc khoaûn quyõ ñöôïc hình thaønh trong quaù trình saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp (quyõ phaùt trieån kinh doanh, quyõ döï phoøng taøi chính, quyõ khen thöôûng phuùc lôïi,…) vaø laõi chöa phaân phoái. 1.3.2.2. Voán ñi vay: Voán ñi vay laø soá voán doanh nghieäp vay töø caùc toå chöùc tín duïng, töø daân cö, töø caùc toå chöùc kinh teá, xaõ hoäi döôùi hình thöùc vay nôï vaø phaûi traû goác vaø laõi vay theo thoûa thuaän. Voán ñi vay laø khoaûn voán maø doanh nghieäp phaûi cam keát thanh toaùn. Doanh nghieäp chæ coù quyeàn söû duïng voán trong phaïm vi nhöõng raøng buoäc nhaát ñònh maø khoâng coù quyeàn sôû höõu. 1.3.2.3. Voán trong thanh toaùn (voán chieám duïng) Voán trong thanh toaùn laø khoaûn tieàn phaûi thanh toaùn cuûa doanh nghieäp cho caùc ñoái töôïng trong vaø ngoaøi doanh nghieäp, maø doanh nghieäp ñöôïc söû duïng trong khoaûng thôøi gian chöa ñeán haïn thanh toaùn nhö tieàn mua haøng, mua nguyeân vaät lieäu, tieàn thueá phaûi noäp cho nhaø nöôùc, tieàn löông phaûi traû cho caùn boä coâng nhaân vieân,… 1.4. CAÙC PHÖÔNG THÖÙC HUY ÑOÄNG VOÁN CHO DOANH NGHIEÄP 1.4.1. Xin caáp voán boå sung Vieäc xin caáp voán boå sung ñöôïc aùp duïng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc (DNNN), vaø caùc doanh nghieäp coù hình thöùc toå chöùc theo moâ hình coâng ty meï coâng ty con. Treân thöïc teá, nhieàu doanh nghieäp nhaø nöôùc chöa ñöôïc caáp ñuû voán 15 ñieàu leä neân ñaõ gaëp phaûi khoù khaên trong vieäc chuû ñoäng xaây döïng keá hoaïch saûn xuaát kinh doanh. Maët khaùc coù nhieàu DNNN voán ngaân saùch nhaø nöôùc caáp quaù nhoû so vôùi voán saûn xuaát kinh doanh, khoâng töông xöùng vôùi taàm côõ cuûa doanh nghieäp. Chính vì vaäy maø Nhaø nöôùc caàn xem xeùt, caân nhaéc caáp theâm voán cho caùc doanh nghieäp, tröôùc tieân laø caùc doanh nghieäp thuoäc dieän caàn khuyeán khích phaùt trieån. Ñoái vôùi caùc doanh nghieäp toå chöùc theo moâ hình coâng ty meï - coâng ty con, khi moät coâng ty con coù nhu caàu veà voán ñeå thöïc hieän moät danh muïc ñaàu tö thì coâng ty meï coù theå xem xeùt vaø ñieàu phoái nguoàn voán trong maïng löôùi caùc coâng ty con ñeå ñaùp öùng nhu caàu veà voán cho coâng ty con ñoù, hoaëc coù theå boå sung töø nguoàn ngaân quyõ cuûa coâng ty meï. 1.4.2. Phaùt haønh coå phieáu boå sung Ñoái vôùi coâng ty coå phaàn, sau khi ñaõ huy ñoäng voán kinh doanh baèng ñôït phaùt haønh coå phieáu ñaàu tieân, neáu coâng ty hoaït ñoäng coù hieäu quaû, caàn môû roäng saûn xuaát, ñoåi môùi coâng ngheä thì coâng ty coù theå taêng nguoàn voán baèng caùch huy ñoäng coå ñoâng ñoùng goùp thoâng qua vieäc phaùt haønh coå phieáu môùi. Vieäc phaùt haønh coå phieáu môùi tröôùc heát phaûi do ñaïi hoäi coå ñoâng quyeát ñònh, phaûi gaén vaán ñeà taêng voán vôùi vieäc söûa ñoåi möùc voán ñieàu leä cuûa coâng ty, phaûi coù ñuû caùc ñieàu kieän theo quy ñònh cuûa luaät phaùp môùi ñöôïc Uûy ban chöùng khoùan nhaø nöôùc cho pheùp. Coå phieáu laø chöùng chæ hoaëc buùt toaùn ghi soå xaùc nhaän soá voán coå phaàn cuûa coå ñoâng, xaùc nhaän caùc quyeàn vaø lôïi ích hôïp phaùp cuûa coå ñoâng ñoái vôùi coâng ty coå phaàn. Coå phieáu coù hai loaïi laø coå phieáu thöôøng vaø coå phieáu öu ñaõi: Coå phieáu thöôøng: 16 Coå phieáu thöôøng laø loaïi coå phieáu thoâng duïng nhaát. Coå phieáu naøy khoâng coù kyø haïn, toàn taïi cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa coâng ty phaùt haønh ra noù, khoâng coù möùc laõi suaát coá ñònh, soá laõi ñöôïc chia vaøo cuoái moãi nieân ñoä keá toaùn (coå töùc) ít hay nhieàu phuï thuoäc vaøo keát quaû hoaït ñoäng cuûa coâng ty. Ngöôøi mua coå phieáu thöôøng ñöôïc goïi laø coå ñoâng. Coå ñoâng naém giöõ coå phieáu thöôøng laø moät trong nhöõng ngöôøi chuû coâng ty neân laø ngöôøi tröïc tieáp thuï höôûng keát quaû saûn xuaát kinh doanh cuõng nhö chòu moïi ruûi ro trong kinh doanh cuûa coâng ty. Ñaëc ñieåm noåi baät cuûa coå phaàn thöôøng laø ruûi ro nhieàu (gaén lieàn vôùi ruûi ro trong kinh doanh cuûa coâng ty); lôïi nhuaän cao (khi coâng ty laøm aên phaùt ñaït thì coå ñoâng naém giöõ coå phaàn thöôøng ñöôïc höôûng lôïi nhuaän cao); giaù caû bieán ñoäng (giaù coå phieáu thöôøng bieán ñoäng raát nhanh nhaïy, veà cô baûn phuï thuoäc vaøo coå töùc vaø giaù trò thò tröôøng cuûa coâng ty). Coå phieáu öu ñaõi: Coå phieáu öu ñaõi laø moät loaïi chöùng khoaùn lai taïp, coù nhöõng ñaëc ñieåm vöøa gioáng coå phieáu thöôøng, vöøa gioáng traùi phieáu. Ñoù laø moät giaáy chöùng nhaän coå ñoâng ñöôïc öu tieân so vôùi coå ñoâng thöôøng veà maët taøi chính nhöng laïi bò haïn cheá veà quyeàn haïn ñoái vôùi coâng ty. Ngöôøi giöõ coå phieáu öu ñaõi khoâng ñöôïc tham gia baàu cöû, öùng cöû vaøo hoäi ñoàng quaûn trò, ban kieåm soaùt coâng ty, nhöng coù quyeàn nhaän khoaûn lôïi töùc coá ñònh, öu tieân chia laõi tröôùc coå ñoâng thöôøng, öu tieân traû nôï tröôùc coå ñoâng thöôøng khi thanh lyù taøi saûn trong tröôøng hôïp coâng ty bò phaù saûn. Coå phieáu öu ñaõi thöôøng chæ chieám moät tyû troïng nhoû trong toång voán huy ñoäng. Coå phieáu loaïi naøy ñaëc bieät thích hôïp khi coâng ty caàn taêng voán chuû sôû höõu, choáng ñöôïc söï phaù saûn cuûa coâng ty nhöng laïi khoâng muoán bò san seû quyeàn laõnh ñaïo. 17 1.4.3. Phaùt haønh traùi phieáu coâng ty Traùi phieáu laø teân chung cuûa caùc giaáy vay nôï trung - daøi haïn xaùc nhaän nghóa vuï cuûa toå chöùc phaùt haønh phaûi ñaûm baûo moät söï chi traû lôïi töùc ñònh kyø vaø hoaøn laïi voán goác cho ngöôøi sôû höõu traùi phieáu ôû thôøi ñieåm ñaùo haïn. Traùi phieáu goàm nhieàu loaïi khaùc nhau, coù theå ñöôïc phaùt haønh ôû trong vaø ngoaøi nöôùc. Ñeå huy ñoäng ñöôïc baèng caùch phaùt haønh traùi phieáu, doanh nghieäp phaûi töông ñoái coù uy tín treân thò tröôøng, coù tình hình taøi chính laønh maïnh, trieån voïng phaùt trieån toát. Maët khaùc ñeå haáp daãn ñöôïc coâng chuùng, doanh nghieäp phaûi quan taâm ñeán moät soá yeáu toá cuûa traùi phieáu moät caùch hôïp lyù. Caùc yeáu toá phaûi caân nhaéc khi phaùt haønh traùi phieáu laø: Loaïi traùi phieáu: Tröôùc heát doanh nghieäp neân choïn phaùt haønh loaïi traùi phieáu phuø hôïp vì vieäc löïa choïn naøy lieân quan ñeán chi phí, ruûi ro, khaû naêng löu haønh, söï haáp daãn, söï thaønh coâng cuûa traùi phieáu. Doanh nghieäp coù theå choïn phaùt haønh traùi phieáu coù laõi suaát coá ñònh, traùi phieáu coù laõi suaát thaû noåi, traùi phieáu coù theå thu hoài sôùm, traùi phieáu coù khaû naêng chuyeån ñoåi, traùi phieáu coù baûo ñaûm, traùi phieáu khoâng coù baûo ñaûm,… tuyø töøng ñieàu kieän cuï theå. Laõi suaát traùi phieáu: Veà maët lyù thuyeát thì traùi phieáu coù laõi suaát caøng cao caøng haáp daãn nhaø ñaàu tö. Möùc laõi suaát thöôøng phaûi ñaûm baûo möùc trung bình trong thò tröôøng voán, ñaûm baûo caïnh tranh ñöôïc vôùi caùc hình thöùc ñaàu tö khaùc vaø caùc traùi phieáu cuøng loaïi khaùc, vaø phaûi töông xöùng vôùi ruûi ro cuûa traùi phieáu. Ruûi ro cuûa traùi phieáu thöôøng lieân quan ñeán uy tín, tình hình taøi chính vaø xu theá phaùt trieån cuûa doanh nghieäp phaùt haønh. Ngoaøi ra ruûi ro coøn lieân quan ñeán töøng ñaëc ñieåm cuûa loaïi traùi phieáu phaùt 18 haønh nhö laõi suaát coá ñònh hay thaû noåi, coù baûo ñaûm hay khoâng. Traùi phieáu coù ruûi ro thaáp thì haáp daãn nhaø ñaàu tö hôn vaø phaûi traû laõi suaát thaáp hôn. Kyø haïn cuûa traùi phieáu: Kyø haïn cuûa traùi phieáu cuõng gaén lieàn vôùi möùc ñoä ruûi ro cuûa traùi phieáu, kyø haïn daøi thöôøng ñi keøm vôùi ruûi ro lôùn, do ñoù laøm giaûm söï haáp daãn cuûa traùi phieáu, ñoøi hoûi nhöõng buø ñaép xöùng ñaùng veà laõi suaát. 1.4.4. Vay töø thò tröôøng tín duïng Vay nôï laø caùch taøi trôï phoå bieán coù töø laâu ñôøi. Nguoàn voán vay nôï laø nguoàn voán quan troïng, giuùp doanh nghieäp môû roäng saûn xuaát kinh doanh, ñoåi môùi trang thieát bò, buø ñaép thieáu huït trong thanh toaùn. Phaùt haønh traùi phieáu laø hình thöùc vay nôï treân thò tröôøng chöùng khoaùn. Coøn vay nôï thoâng qua caùc hôïp ñoàng vay vôùi ngaân haøng thöông maïi laø hình thöùc huy ñoäng voán töø thò tröôøng tín duïng. Ngaân haøng thöông maïi laø ñònh cheá taøi chính trung gian, cung caáp nôï quan troïng cho doanh nghieäp döôùi hình thöùc cho vay tröïc tieáp (ngaén haïn, trung daøi haïn), vaø cho vay giaùn tieáp (cho thueâ taøi chính, chieát khaáu). Ñeå coù theå vay ñöôïc töø moät ngaân haøng, doanh nghieäp phaûi chöùng minh ñöôïc tình hình taøi chính vaø trieån voïng cuûa döï aùn vay voán, ñaùp öùng ñöôïc caùc ñieàu kieän cuûa ngaân haøng. Cuï theå, ngaân haøng seõ xeùt duyeät caùc vaán ñeà taøi chính cuûa doanh nghieäp nhö: Tình hình saûn xuaát kinh doanh, tình hình coâng nôï, khaû naêng thanh toaùn. Ngaân haøng cuõng tieán haønh nghieân cöùu döï aùn vay voán theo quy ñònh chaët cheõ veà caùc maët: muïc ñích vay, thaåm ñònh hieäu quaû döï aùn, tính khaû thi cuûa döï aùn. Öu ñieåm cuûa nguoàn taøi trôï naøy laø: caùc giao dòch vay möôïn naøy thöôøng raát linh hoaït, ngöôøi cho vay coù theå thöông löôïng thieát laäp lòch traû nôï phuø hôïp vôùi doøng 19 tieàn thu nhaäp cuûa döï aùn, caùc ñieàu khoaûn khaùc veà soá löôïng vaø phöông thöùc giaûi ngaân, laõi suaát cuõng ñeàu coù theå thoûa thuaän. 1.4.5. Thueâ taøi saûn Thueâ taøi saûn laø moät phöông thöùc taøi trôï cho doanh nghieäp. Hôïp ñoàng thueâ taøi chính coù theå ñöôïc xaùc laäp giöõa hai hay nhieàu beân lieân quan ñeán moät hay nhieàu taøi saûn. Ngöôøi cho thueâ (chuû sôû höõu taøi saûn) chuyeån giao cho ngöôøi thueâ (ngöôøi söû duïng taøi saûn) ñoäc quyeàn söû duïng trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh, ñoåi laïi ngöôøi thueâ phaûi traû moät soá tieàn cho chuû taøi saûn töông xöùng vôùi nguoàn söû duïng. Nhö vaäy, trong quaù trình thueâ, ngöôøi cho thueâ phaûi laø ngöôøi sôû höõu taøi saûn coøn ngöôøi ñi thueâ laø ngöôøi söû duïng taøi saûn ñoù. Khi keát thuùc hôïp ñoàng, ngöôøi cho thueâ thu hoài taøi saûn hoaëc baùn laïi taøi saûn ñoù. Hoaït ñoäng cho thueâ taøi saûn ñem laïi lôïi ích cho caû ngöôøi cho thueâ laãn ngöôøi thueâ, cuï theå laø: Baèng caùch söû duïng hình thöùc huy ñoäng voán naøy, ngöôøi thueâ coù theå gia taêng naêng löïc saûn xuaát trong nhöõng ñieàu kieän haïn cheá veà voán ñaàu tö, hieän ñaïi hoùa saûn xuaát theo kòp toác ñoä phaùt trieån cuûa coâng ngheä môùi. Trong tröôøng hôïp doanh nghieäp vì nhieàu lyù do khoâng thoûa maõn caùc yeâu caàu vay voán cuûa caùc toå chöùc tín duïng, vaãn coù theå nhaän ñöôïc taøi trôï qua hôïp ñoàng thueâ taøi saûn. Do taøi saûn vaãn thuoäc sôû höõu cuûa ngöôøi cho thueâ neân ngöôøi cho thueâ khoâng ñoøi hoûi doanh nghieäp (ngöôøi thueâ) phaûi coù taøi saûn theá chaáp, phaûi ñaùp öùng ñöôïc caùc ñieàu kieän khaét khe nhö khi vay voán taïi ngaân haøng. Thueâ taøi saûn laø hình thöùc taøi trôï coù ruûi ro thaáp neân caùc thuû tuïc vaø ñieàu kieän taøi trôï thöôøng ñôn giaûn vaø deã daøng hôn. Ngöôøi thueâ coù theå töï tìm kieám, ñaøm phaùn nguoàn cung öùng taøi saûn thieát bò tröôùc, sau ñoù môùi yeâu caàu taøi trôï neân coù theå ruùt