Tài liệu đổi mới cơ cấu tổ chức và công tác cán bộ theo yêu cầu xây dựng trường trọng điểm quốc gia

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Lêi më ®Çu §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n ®· cã lÞch sö ph¸t triÓn 46 n¨m. Vµo ®Çu nh÷ng n¨m 70 §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n ®· ®îc Bé §¹i häc vµ Trung häc chuyªn nghiÖp (nay lµ Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o) x¸c ®Þnh lµ mét trong s¸u trêng träng ®iÓm quèc gia. Trong ®Ò ¸n “Quy ho¹ch m¹ng líi trêng ®¹i häc, cao ®¼ng giai ®o¹n 2001-2002” ®· ®îc Thñ tíng chÝnh phñ chÝnh thøc phª duyÖt t¹i quyÕt ®Þnh sè 47/2001/Q§-TTg ngµy 04 th¸ng 4 n¨m 2001 cïng x¸c ®Þnh 10 trêng träng ®iÓm quèc gia trong ®ã cã §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n. Tuy vËy, c¸c v¨n b¶n trªn ®©y còng míi chØ x¸c ®Þnh vÞ trÝ c¸c trêng träng ®iÓm quèc gia mµ cha quy ®Þnh cô thÓ c¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸ trêng ®ñ tiªu chuÈn lµ trêng träng ®iÓm quèc gia lµm c¬ së ®Ó c¸c trêng x©y dùng c¬ cÊu tæ chøc vµ x©y dùng ®éi ngò gi¸o viªn, c¸n bé c«ng nh©n viªn nhµ trêng, x©y dùng ®iÒu lÖ tæ chøc vµ qu¶n lý nhµ trêng... Trong bèi c¶nh ®ã, §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n ®· nghiªn cøu vµ x©y dùng bíc ®Çu “ §Ò ¸n x©y dùng vµ ph¸t triÓn nhµ trêng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n thµnh trêng träng ®iÓm quèc gia ®Õn n¨m 2010”, “ChiÕn lîc ph¸t triÓn trung h¹n §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n ®Õn n¨m 2005”... Tuy vËy, c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu nµy còng chØ phôc vô viÖc x©y dùng dù ¸n vay vèn ph¸t triÓn nhµ trêng trong khu«n khæ dù ¸n §¹i häc do Ng©n hµng thÕ giíi tµi trî. ViÖc ¸p dông ®Ò ¸n nµy vµo thùc tÕ ho¹t ®éng cña nhµ trêng ®ßi hái ph¶i cã c¸c nghiªn cøu s©u vÒ c¸c mÆt ho¹t ®éng c¬ b¶n cña nhµ trêng nh: c«ng t¸c ®µo t¹o, c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc vµ t vÊn, hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc vµ c«ng t¸c c¸n bé... Trªn thÕ giíi hÇu nh cha cã níc nµo x¸c ®Þnh vµ x©y dùng trong thùc tÕ c¸c trêng träng ®iÓm quèc gia. Quan niÖm vÒ trêng träng ®iÓm quèc gia ®ang sö dông ë níc ta hiÖn nay cã phÇn ®ång nghÜa víi m« h×nh trêng tæng hîp cña c¸c níc, trong ®ã m« h×nh nhµ trêng 3 hoÆc 4 cÊp qu¶n lý, c¬ cÊu tæ chøc nhµ trêng ®îc x©y dùng trªn c¬ së ph¸t triÓn ®µo t¹o ®a ngµnh, ®a lÜnh vùc. XÐt theo c¸c ®Æc ®iÓm tr×nh bµy ë trªn th× níc ta hiÖn nay chØ cã 2 trêng ®¹i häc quèc gia (ë Hµ Néi vµ Thµnh phè Hå ChÝ Minh) lµ vÒ c¬ b¶n theo m« h×nh c¬ cÊu cña trêng träng ®iÓm quèc gia. XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thùc tiÔn ph¶i hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc ®Ó ph¸t triÓn trêng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n theo híng x©y dùng trêng träng ®iÓm quèc gia vµ do mong muèn nghiªn cøu c¬ cÊu tæ chøc cña trêng, ®Ò ¸n nµy nh»m ®ãng gãp mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc cña trêng theo híng x©y dùng trêng träng ®iÓm quèc gia: X¸c ®Þnh yªu cÇu cña trêng träng ®iÓm quèc gia ®èi víi c«ng t¸c tæ chøc vµ c¸n bé, nghiªn cøu thùc tr¹ng 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 c«ng t¸c tæ chøc c¸n bé cña trêng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n, tõ ®ã ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p tiÕp tôc hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc vµ c«ng t¸c c¸n bé cña nhµ trêng theo yªu cÇu x©y dùng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n trë thµnh trêng träng ®iÓm quèc gia nh ®Ò ¸n X©y dùng trêng ®Õn n¨m 2010 vµ ChiÕn lîc ph¸t triÓn trung h¹n §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n ®Õn n¨m 2005 ®· x¸c ®Þnh. NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c tæ chøc bé m¸y trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò ¸n x©y dùng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n thµnh trêng träng ®iÓm quèc gia, em ®· cè g¾ng tham kh¶o c¸c tµi liÖu, kh¶o s¸t ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc tÕ nhµ trêng vµ kinh nghiÖm cña c¸c trêng tæng hîp quèc gia ë mét sè níc trªn thÕ giíi ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô nghiªn cøu. Tuy nhiªn, do tÝnh chÊt hÕt søc phøc t¹p vµ nh¹y c¶m cña c¸c vÊn ®Ò ®Ò cËp trong ®Ò tµi nghiªn cøu (vÊn ®Ò c¬ cÊu tæ chøc vµ c«ng t¸c c¸n bé) l¹i ®îc nghiªn cøu ngay trªn mét ®èi tîng cha ®îc x¸c ®Þnh râ rµng (Trêng träng ®iÓm quèc gia), v× vËy ®Ò tµi chØ tËp trung vµo nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò chung cã tÝnh chÊt ph¬ng ph¸p luËn vµ ®a ra mét sè gi¶i ph¸p. Do thêi gian nghiªn cøu còng nh sù hiÓu biÕt vÒ c¬ cÊu tæ chøc theo híng x©y dùng trêng träng ®iÓm quèc gia cña em cßn cã h¹n nªn bµi viÕt kh«ng thÓ tr¸nh khái thiÕu xãt. Em rÊt mong nhËn ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy còng nh cña c¸c b¹n ®Ó ®Ò ¸n ®îc hoµn thiÖn. PhÇn 1: §æi míi c¬ cÊu tæ chøc vµ c«ng t¸c c¸n bé theo yªu cÇu x©y dùng trêng träng ®iÓm quèc gia I. Trêng träng ®iÓm quèc gia vµ c¸c yªu cÇu c¬ b¶n ®èi víi c¬ cÊu tæ chøc vµ c«ng t¸c c¸n bé. I.1.1. Trêng träng ®iÓm quèc gia, ph©n biÖt trêng träng ®iÓm quèc gia víi c¸c trêng kh¸c. Sù h×nh thµnh hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n, trong ®ã cã hÖ thèng c¸c trêng ®¹i häc ViÖt Nam lµ do nhu cÇu ®µo t¹o, båi dìng nguån nh©n lùc cã tr×nh ®é cao cho ®Êt níc. Ngay tõ ®¹i héi VII, nhÊt lµ sau §¹i héi VIII cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam vµ LuËt gi¸o dôc ®îc Quèc héi níc ta th«ng qua th× vÊn ®Ò x· héi ho¸ gi¸o dôc cã bíc ph¸t triÓn m¹nh mÏ. X· héi hãa gi¸o dôc lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù ph©n ho¸ vÒ chÊt lîng ®iÒu kiÖn d¹y vµ häc trong hÖ thèng gi¸o dôc ®¹i häc. NhËn thøc mét hÖ thèng cÊp chÊt lîng cao: cao, kh¸ vµ ®¹t yªu cÇu cña c¸c trêng trong hÖ thèng gi¸o dôc ®¹i häc ViÖt Nam hiÖn nay vµ trong t¬ng lai lµ yªu cÇu thùc tÕ kh¸ch quan. MÆt kh¸c, 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nguån vèn ng©n s¸ch ®Çu t trong gi¸o dôc vµ ®µo t¹o lµ gi¶i ph¸p cã tÝnh kh¶ thi, cÇn thiÕt vµ mang l¹i hiÖu qu¶. H¬n n÷a søc Ðp vÒ héi nhËp quèc tÕ, trong ®ã cã héi nhËp vÒ gi¸o dôc ®ßi hái ph¶i “sím cã mét sè c¬ së ®¹i häc vµ trung häc chuyªn nghiÖp, d¹y nghÒ ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ” (NghÞ quyÕt 2 TW khãa VIII). Tõ ®ã §¶ng vµ Nhµ níc chñ tr¬ng ®Çu t x©y dùng mét sè trêng träng ®iÓm quèc gia phÊn ®Êu ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ bao gåm: 2 ®¹i häc quèc gia vµ 10 trêng ®¹i häc lín kh¸c trong ®ã cã trêng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n (quy ho¹ch hÖ thèng m¹ng líi c¸c trêng ®¹i häc vµ cao ®¼ng ViÖt Nam giai ®o¹n ®Õn 2020 - Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o 8/19990). Tõ viÖc nghiªn cøu c¸c v¨n b¶n hiÖn hµnh cña §¶ng vµ Nhµ níc, cã thÓ quan niÖm r»ng: Trêng ®¹i häc träng ®iÓm quèc gia lµ trêng cã vÞ trÝ träng yÕu trong hÖ thèng gi¸o dôc ®¹i häc ViÖt Nam ®îc Nhµ níc u tiªn ®Çu t vµ t¹o mäi ®iÒu kiÖn x©y dùng ®Ó trë thµnh trêng ®Çu ngµnh, cã quy m« lín, cã chÊt lîng ®µo t¹o rÊt cao, cã kh¶ n¨ng nghiªn cøu khoa häc vµ thùc hiÖn mäi nhiÖm vô kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi vµ ®îc §¶ng vµ Nhµ níc giao cho lµ trêng ph¸t triÓn ®a ngµnh, ®a lÜnh vùc, héi nhËp víi khu vùc vµ quèc tÕ. §Ó ph©n biÖt trêng träng ®iÓm quèc gia víi c¸c trêng kh¸c ta cã thÓ dùa trªn mét sè c¸c tiªu chÝ c¬ b¶n: VÒ vÞ trÝ: Trêng träng ®iÓm quèc gia gi÷ mét vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng trong hÖ thèng gi¸o dôc ViÖt Nam, lµ trêng ®Çu tµu so víi c¸c trêng kh¸c. Trêng lµ n¬i ®µo t¹o cã uy tÝn vµ lµ ®Þa chØ ®¸ng tin cËy cña ngêi häc còng nh ngêi sö dông lao ®éng. VÒ sù quan t©m ®Çu t vÒ mäi mÆt cña Nhµ níc: Do tÇm quan träng cña trêng, trêng ®îc Nhµ níc ®Çu t nhiÒu h¬n nh»m ph¸t triÓn gi¸o dôc ®µo t¹o theo nhu cÇu cña ®Êt níc: c¬ së vËt chÊt vµ lîng gi¸o viªn ®îc u tiªn h¬n. Quy m« ®µo t¹o: Trêng träng ®iÓm quèc gia lu«n cã sè lîng sinh viªn ®«ng vµ chÊt lîng ®¶m b¶o. M« h×nh tæ chøc bé m¸y: Kh¸c víi c¸c trêng kh¸c trêng träng ®iÓm quèc gia Ýt nhÊt ph¶i cã m« h×nh tæ chøc bé m¸y tõ 3 cÊp trë lªn, bé m¸y ph©n cÊp m¹nh mÏ vµ ho¹t ®éng hiÖu qu¶. I.1.2. Nh÷ng tiªu chÝ ®Ó x¸c ®Þnh mét trêng träng ®iÓm quèc gia (B¸o c¸o tæng hîp ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp bé n¨m 2000: Nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu ®æi míi c¬ cÊu tæ chøc vµ c«ng t¸c c¸n bé ë §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n theo yªu cÇu x©y dùng trêng träng ®iÓm quèc gia). * Trêng hiÖn sÏ chiÕm gi÷ mét vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng trong hÖ thèng gi¸o dôc ®¹i häc ViÖt Nam. Lµ trêng ®Çu tµu, ®i ®Çu trong viÖc gi¶ng d¹y, 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nghiªn cøu khoa häc øng dông kiÕn thøc chuyªn ngµnh vµo d¹y vµ häc. VÞ trÝ nµy cã thÓ do §¶ng vµ Nhµ níc hoÆc do tÇm quan träng ®èi víi x· héi t¹o nªn. * Lµ trêng ®Çu ngµnh cña mét ngµnh hoÆc lÜnh vùc ®µo t¹o vµ ph¶i ®¹t ®îc mét sè tiªu chÝ c¬ b¶n sau ®©y: + Lµ trung t©m ®µo t¹o cña mét ngµnh hay lÜnh vùc ®µo t¹o, n«i ®µo t¹o c¸c kü s, b¸c sü, cö nh©n cã tr×nh ®é cao, lµ n¬i cung cÊp c¸c chuyªn gia trong mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi vµ lµ n¬i ®µo t¹o mäi cÊp tr×nh ®é. + Lµ ®Þa chØ ®µo t¹o cã uy tÝn, ®¸ng tin cËy cña ngêi häc còng nh ngêi sö dông lao ®éng. Sù tin cËy nµy dùa trªn chÊt lîng ®µo t¹o vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c yªu cÇu kh¾t khe cña ngêi sö dông lao ®éng. §ång thêi, lµ n¬i cã uy tÝn cao ®èi víi c¸c trêng cïng chuyªn ngµnh ®µo t¹o. + Cã ®éi ngò c¸n bé gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc ®«ng ®¶o cã tr×nh ®é cao chiÕm tû träng cao trªn tæng sè c¸n bé gi¶ng d¹y, cã kh¶ n¨ng ®¸p øng tèt nhÊt mäi nhiÖm vô gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña chuyªn ngµnh. + Chñ tr× biªn so¹n khung ch¬ng tr×nh, biªn so¹n bµi gi¶ng, gi¸o tr×nh chuÈn quèc gia ®Ó lµm c¬ së cho viÖc biªn so¹n bµi gi¶ng cña c¸c trêng cïng ngµnh kh¸c hoÆc lµ c¸c tµi liÖu tham kh¶o cã ®é tin cËy cao, cã gi¸ trÞ khoa häc vµ thùc tiÔn. + Lµ trêng cã ®ñ c¬ së vËt chÊt cÇn thiÕt ®Ó ®¸p øng mäi yªu cÇu vÒ häc tËp, gi¶ng d¹y, nghiªn cøu khoa häc, øng dông tiÕn bé khoa häc vµo thùc tiÔn. + Lµ n¬i tiªn phong trong viÖc s¸ng t¹o kiÕn thøc khoa häc chuyªn ngµnh vµ øng dông khoa häc vµo gi¶ng d¹y, häc tËp. * §îc Nhµ níc quan t©m ®Çu t vÒ mäi mÆt, tõ viÖc x©y dùng hÖ thèng gi¶ng ®êng, nhµ lµm viÖc, ký tóc x¸ sinh viªn, trang thiÕt bÞ d¹y vµ häc; ®Õn ®Çu t x©y dùng ®éi ngò c¸n bé gi¶ng d¹y cã tr×nh ®é quèc gia vµ quèc tÕ, cã ®ñ kh¶ n¨ng gi¶ng d¹y kiÕn thøc hiÖn ®¹i nhÊt hiÖn nay. Sù quan t©m cña nhµ níc ®îc cô thÓ hãa th«ng qua nguån kinh phÝ thêng xuyªn vµ kh«ng thêng xuyªn. * Quy m« ®µo t¹o ph¶i t¬ng xøng víi vÞ thÕ vµ tr¸ch nhiÖm cña trêng, chÊt lîng ®µo t¹o ph¶i ®¹t chuÈn quèc gia vµ tõng bíc tiÕp cËn víi chuÈn quèc tÕ. Theo quy ®Þnh cña Bé gi¸o dôc vµ §µo t¹o, quy m« ®µo t¹o cña trêng träng ®iÓm quèc gia kho¶ng 50.000 sinh viªn quy ®æi bao gåm c¸c hÖ, c¸c cÊp tr×nh ®é tõ cö nh©n ®Õn th¹c sü. 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 * M« h×nh tæ chøc bé m¸y cña nhµ trêng ph¶i hîp lý ®ñ søc ®¸p øng c¸c yªu cÇu, nhiÖm vô vµ träng tr¸ch mµ §¶ng vµ Nhµ níc giao cho. M« h×nh nµy ph¶i tiªn tiÕn, tiÕp cËn víi m« h×nh tæ chøc bé m¸y cña c¸c trêng lín vµ næi tiÕng trªn thÕ giíi. Theo quan niÖm cña Nhµ níc (Quy ho¹ch hÖ thèng m¹ng líi c¸c trêng §¹i häc vµ cao ®¼ng ViÖt Nam giai ®o¹n ®Õn n¨m 2020), trêng träng ®iÓm quèc gia lµ trêng ®îc u tiªn ®Çu t vÒ mäi mÆt ®Ó x©y dùng trêng ®¹t tiªu chuÈn quèc gia vµ quèc tÕ. Mçi thêi kú nhÊt ®Þnh Nhµ níc lùa chän mét sè trêng nhÊt ®Þnh dùa trªn c¬ së môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc, trªn c¬ së vÞ thÕ vµ tÇm quan träng cña trêng ®èi víi hÖ thèng gi¸o dôc ®¹i häc ViÖt Nam. HiÖn nay, Nhµ níc x¸c ®Þnh 2 lo¹i trêng träng ®iÓm trong kho¶ng thêi gian tõ 5 ®Õn 10 n¨m: Lo¹i 1: Trêng träng ®iÓm quèc gia gåm mét nhãm trêng ®îc Nhµ níc u tiªn møc ®Çu t cao nhÊt ®Ó ®¹t chuÈn quèc tÕ. Lo¹i 2: Trêng träng ®iÓm vïng gåm mét sè trêng ®îc lùa chän theo vïng ®Ó nhµ níc u tiªn ®Çu t nh»m ®¹t chuÈn quèc gia. Trong giai ®o¹n tõ 5 hoÆc 10 n¨m sau, Nhµ níc sÏ thùc hiÖn ®¸nh gi¸ vµ lùa chän mét sè trêng ®¹i häc kh¸c ®Ó thùc hiÖn u tiªn ®Çu t ®Ó n©ng dÇn chÊt lîng c¸c trêng ®¹i häc ViÖt Nam nh»m tiÕp cËn tõng bíc víi c¸c trêng chuÈn quèc tÕ. Nh vËy, trêng träng ®iÓm quèc gia kh«ng ph¶i lµ bÊt biÕn, nã lu«n ®îc x¸c ®Þnh theo ®iÒu kiÖn lÞch sö vµ thêi gian. Giai ®o¹n tõ 2000 ®Õn 2010, ®¹i häc Kinh tÕ quèc d©n vinh dù ®îc Nhµ níc chän lµ 1 trong 12 trêng ®¹i häc träng ®iÓm quèc gia ®Ó thùc hiÖn tËp trung ®Çu t theo chiÒu réng vµ chiÒu s©u (Quy ho¹ch hÖ thèng m¹ng líi c¸c trêng §¹i häc vµ cao ®¼ng ViÖt Nam giai ®o¹n ®Õn n¨m 2020). Dù ¸n “X©y dùng Nhµ qu¶n lý trung t©m §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n” víi møc kinh phÝ kho¶ng 500 tû ®ång lµ mét minh chøng sinh ®éng nhÊt. VÊn ®Ò ®Æt lµ ph¶i tiÕp tôc ®æi míi x©y dùng trêng sao cho xøng ®¸ng víi sù tin cËy cña §¶ng, Nhµ níc vµ nh©n d©n. §æi míi b¾t ®Çu tõ ®©u vµ tõ bao giê lµ nh÷ng vÊn ®Ò hÕt søc phøc t¹p cßn nhiÒu tranh luËn, nhng râ rµng ®· ®Õn lóc ph¶i ®a ra nh÷ng ph¬ng ¸n cô thÓ nÕu nh kh«ng muèn qu¸ muén. §æi míi ph¶i ®îc b¾t ®Çu tõ tæ chøc bé m¸y víi c¬ cÊu tæ chøc hîp lý h¬n vµ c«ng t¸c c¸n bé liªn quan ®Õn cô thÓ cña qu¸ tr×nh ®æi míi. NÕu chØ quan t©m ®Õn x©y dùng c¬ së vËt chÊt mµ xem nhÑ hoÆc chËm ch¹p trong viÖc ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý vµ c«ng t¸c c¸n bé th× còng kh«ng thÓ x©y dùng thµnh c«ng trêng träng ®iÓm quèc gia theo yªu cÇu cña §¶ng vµ Nhµ níc. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 I.1.3. Nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n ®èi víi c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña trêng träng ®iÓm quèc gia. X©y dùng trêng träng ®iÓm quèc gia lµ qu¸ tr×nh chuyÓn biÕn trêng ®¹i häc c¶ vÒ chÊt vµ vÒ lîng. Tríc hÕt, qu¸ tr×nh chuyÓn biÕn vÒ chÊt lµ yªu cÇu quan träng bËc nhÊt ®èi víi mét trêng ®îc x¸c ®Þnh lµ träng ®iÓm quèc gia. ChuyÓn biÕn vÒ chÊt lµ qu¸ tr×nh ®Çu t phÊn ®Êu nh»m n©ng dÇn chÊt lîng mäi mÆt cña nhµ trêng, tõ chÊt lîng ®éi ngò ®Õn ch¬ng tr×nh, gi¸o tr×nh, ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y hoÆc c¸c ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt phôc vô cho gi¶ng d¹y mµ tùu chung lµ chÊt lîng cao cña sinh viªn, häc viªn, nghiªn cøu sinh ®îc hëng thô qu¸ tr×nh ®µo t¹o. TiÕp theo, chuyÓn biÕn vÒ lîng qu¸ tr×nh më réng quy m« ®µo t¹o nh»m t¨ng thªm vÞ thÕ cña nhµ trêng víi x· héi. T¨ng vÒ quy m« ®µo t¹o ®ßi hái nhµ trêng ph¶i t¨ng ®éi ngò còng nh nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt phôc vô cho ®µo t¹o vµ nghiªn cøu khoa häc. Sù chuyÓn biÕn vÒ chÊt vµ vÒ lîng trong nhµ trêng ®· ¶nh hëng rÊt lín ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý vµ tæ chøc bé m¸y cña nhµ trêng. ChÝnh v× vËy ®ã lµ nguyªn nh©n ph¸t sinh nh÷ng thay ®æi trong c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y trêng träng ®iÓm quèc gia so víi c¸c trêng ®¹i häc kh¸c. Sau ®©y lµ mét sè yªu cÇu c¬ b¶n ®èi víi c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y trêng träng ®iÓm quèc gia: * Gi¶m bít mèi quan hÖ trùc tuyÕn gi÷a l·nh ®¹o nhµ trêng víi c¸c ®¬n vÞ c¬ së. X©y dùng quan hÖ th«ng suèt t¹o thuËn lîi cho sù chØ ®¹o cña cÊp trªn vµ cÊp díi, sù phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a c¸c bé phËn liªn quan. * T¨ng cêng ph©n cÊp, giao quyÒn tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn trong tæ chøc nh»m ph¸t huy n¨ng lùc cña c¸c tæ chøc thµnh viªn vµ c¸ nh©n. * X¸c ®Þnh c¬ cÊu hîp lý gi÷a c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn lµ c¸c phßng, ban chøc n¨ng tham mu vµ c¸c ®¬n vÞ phôc vô víi c¸c ®¬n vÞ ®µo t¹o. T¨ng cêng c¸c ®¬n vÞ chuyªn ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc, chuyÓn giao øng dông tiÕn bé kü thuËt. M¹nh d¹n ®a m« h×nh c«ng ty tæ chøc dÞch vô c¸c trêng häc ®Ó thùc hiÖn x· héi ho¸ c¸c kh©u phôc vô. * Thùc hiÖn m« h×nh trêng 3 cÊp hoÆc 4 cÊp tuú theo quy m« vµ yªu cÇu nhiÖm vô ®îc giao cña nhµ trêng. NÕu nh quy m« cña trêng d¹y lµ con sè 50.000 sinh viªn th× m« h×nh trêng träng ®iÓm 3 cÊp nh hiÖn nay kh«ng cßn phï hîp. I.2. M« h×nh c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña trêng träng ®iÓm quèc gia. I.2.1. M« h×nh c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña trêng träng ®iÓm quèc gia. 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 M« h×nh c¬ cÊu tæ chøc lµ c¸c mèi quan hÖ gi÷a ®¬n vÞ thµnh viªn ®îc x¸c lËp trong mét tæ chøc dùa trªn c¬ së quan hÖ gi÷a cÊp trªn víi cÊp díi vµ ®ång cÊp. C¸c mèi quan hÖ nµy ®îc thÓ hiÖn ë 3 nhãm nh sau: Thø nhÊt, quan hÖ däc, lµ quan hÖ gi÷a cÊp trªn vµ cÊp díi, gi÷a tæ chøc vµ c¸ nh©n. Thùc chÊt cña quan hÖ nµy lµ quan hÖ l·nh ®¹o, chØ ®¹o. Quan hÖ nµy ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së nguyªn t¾c nhÊt qu¸n: c¸ nh©n phôc tïng tæ chøc, tËp thÓ, cÊp díi phôc tïng cÊp trªn. §ång thêi, quan hÖ nµy cßn dùa trªn nguyªn t¾c d©n chñ, tøc lµ mäi quyÕt ®Þnh ®îc coi lµ hîp lý cña tæ chøc ®Òu dùa trªn sù ®ång t×nh vµ ñng hé cña ®¹i ®a sè c¸n bé, gi¸o viªn, dùa trªn lÏ ph¶i vµ sù c«ng b»ng. Thø hai, quan hÖ chØ ®¹o híng dÉn chuyªn m«n nghiÖp vô. Quan hÖ nµy ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c ®¬n vÞ phßng ban theo sù uû quyÒn cña HiÖu trëng híng dÉn, chØ ®¹o c¸c nghiÖp vô ®èi v¬Ý c¸c ®¬n vÞ thuéc trêng. ChØ ®¹o híng dÉn chuyªn m«n, nghiÖp vô lµ ho¹t ®éng theo hÖ thèng ngµnh däc tõ cÊp trªn ®èi víi c¸c ®¬n vÞ tæ chøc thµnh viÖn dùa trªn c¬ së chÕ ®é chÝnh s¸ch Nhµ níc quy ®Þnh vµ c¸c quy ®Þnh, néi quy cña Nhµ trêng. Thø ba, quan hÖ phèi hîp thùc hiÖn nhiÖm vô cña nhµ trêng. Mèi quan hÖ phæ biÕn trong trêng lµ quan hÖ phèi, kÕt hîp gi÷a c¸c ®¬n vÞ v× môc ®Ých vµ c«ng viÖc chung cña nhµ trêng. Th«ng qua c¸c quy ®Þnh vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c ®¬n vÞ trong trêng h×nh thµnh mèi quan hÖ phèi, kÕt hîp trong c«ng t¸c. Quan hÖ nµy thêng ®îc trùc tiÕp chØ ®¹o cña l·nh ®¹o nhµ trêng hoÆc h×nh thµnh mét hoÆc mét sè ®¬n vÞ cã tr¸ch nhiÖm chñ tr×. Cô thÓ, c¸c quan hÖ nµy ®îc thùc hiÖn th«ng qua 3 m« h×nh c¸c trêng hiÖn cã ë níc ta hiÖn nay. M« h×nh 1: §¹i häc (Quèc gia hoÆc vïng)- Trêng §¹i häc- Khoa- Bé m«n. M« h×nh 2: §¹i häc – Trêng §¹i häc- Khoa (Bé m«n). M« h×nh 3: Trêng §¹i häc – Khoa – Bé m«n. (Tham kh¶o quy ho¹ch hÖ thèng m¹ng líi c¸c trêng ®¹i häc vµ cao ®¼ng ViÖt Nam giai ®o¹n ®Õn 2020 – Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o). I.2.2. Ph©n cÊp qu¶n lý ë mét trêng träng ®iÓm quèc gia. HiÖn nay, vÊn ®Ò ph©n cÊp lµ vÊn ®Ò cßn nhiÒu tranh luËn, cha ®i ®Õn thèng nhÊt. §Æc biÖt cha cã v¨n b¶n nµo quy ®Þnh viÖc ph©n cÊp cña mét trêng träng ®iÓm quèc gia. Tuy nhiªn cã thÓ tham kh¶o mét sè ý kiÕn: 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - Ph©n cÊp qu¶n lý vÒ viÖc t¹o c«ng ¨n viÖc lµm: VÊn ®Ò cÇn xem xÐt ë ®©y lµ liÖu mét trêng träng ®iÓm quèc gia cã ®îc t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho c¸c ®¬n vÞ con cña m×nh nh c¸c khoa, trung t©m viÖn kh«ng? LiÖu c¸c khoa vµ trung t©m cã ®îc tù m×nh ®øng ra tæ chøc tuyÓn sinh kh«ng? NÕu c¸c khoa vµ trung t©m ®îc tù m×nh tuyÓn sinh, cã thÓ cã mét sè ®iÓm: ThuËn lîi: Gi¶m ®Çu mèi qu¶n lý, gi¶m c«ng viÖc cho l·nh ®¹o cÊp trªn, t¹o ra ®îc sù nhanh chãng trong qu¸ tr×nh tuyÓn sinh thuËn lîi cho ngêi häc vµ ngêi tuyÓn sinh, t¹o ®îc sù c¹nh tranh trong néi bé nhµ trêng gi÷a c¸c ®¬n vÞ. Khã kh¨n: L·nh ®¹o cÊp trªn khã qu¶n lý, cã thÓ g©y ra hiÖn tîng tiªu cùc nh tham nhòng, lîi dông chøc quyÒn ®Ó tuyÓn sinh kh«ng ®óng. - Ph©n cÊp qu¶n lý vÒ tµi chÝnh: Sè tiÒn trêng ®îc Nhµ níc giao liÖu cã nªn ®Ó c¸c phßng ban, khoa, viÖn ®îc tù qu¶n lý chi tiªu b»ng c¸ch tÝnh theo sè gi¸o viªn, häc sinh cña khoa còng nh nh÷ng chi phÝ ho¹t ®éng cÇn thiÕt cña c¸c ®¬n vÞ råi giao cho c¸c ®¬n vÞ kh«ng?, quü l¬ng cã nªn giao cho tõng ®¬n vÞ qu¶n lý hay kh«ng? NÕu ®Ó c¸c ®¬n vÞ tù qu¶n lý chi tiªu còng cã hai mÆt: Khã kh¨n: Khã x¸c ®Þnh ®îc liÖu mçi ®¬n vÞ nªn ®îc giao bao nhiªu, tÝnh b»ng c¸ch nµo ®Ó ph©n bæ sè tiÒn Nhµ níc ®Çu t mét c¸ch hîp lý? Nªn tÝnh b×nh qu©n b»ng sè gi¸o viªn vµ sinh viªn cña khoa ®Ó ph©n chia kh«ng?. LiÖu cã qu¶n lý ®îc viÖc chi tiªu cña c¸c ®¬n vÞ kh«ng? ThuËn lîi: C¸c ®¬n vÞ tù chi tiªu nªn dÔ kiÓm so¸t sè tiÒn vµ nã cã thÓ lµ hiÖu qu¶ nÕu ®¬n vÞ biÕt sö dông hîp lý, gi¶m sù qu¶n lý qu¸ nhiÒu cho cÊp trªn. - Ph©n cÊp qu¶n lý vÒ mÆt ph¸p nh©n: ViÖc ®ãng dÊu, ký mét sè vÊn ®Ò hiÖu trëng cã nªn giao cho trëng, phã c¸c ®¬n vÞ kh«ng? ThuËn lîi: L·nh ®¹o cÊp trªn cã thÓ tËp trung vµo nh÷ng viÖc quan träng, cã ®Þnh híng chiÕn lîc h¬n. C¸c thñ tôc ®îc ®¬n gi¶n ho¸ t¹o thuËn lîi cho ngêi cÇn xin dÊu. Khã kh¨n: LiÖu c¸c l·nh ®¹o cÊp díi cã lµm ®óng ®îc chøc n¨ng nhiÖm vô nµy kh«ng, cã thùc sù chÞu tr¸ch nhiÖm khi lµm sai kh«ng? I.2.3. §Æc ®iÓm cña m« h×nh c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña trêng träng ®iÓm quèc gia. Khi nghiªn cøu m« h×nh c¬ cÊu tæ chøc cho thÊy mét sè ®Æc ®iÓm sau ®©y: 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 + M« h×nh c¬ cÊu tæ chøc ®îc x©y dùng trªn c¬ së quy m« tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña tæ chøc vµ quy ®Þnh cña cÊp cã thÈm quyÒn. + M« h×nh c¬ cÊu tæ chøc ®îc h×nh thµnh dùa trªn c¬ së mèi quan hÖ bÒn v÷ng theo chøc n¨ng, nhiÖm vô cña mét tæ chøc. Mèi quan hÖ nµy vÒ danh nghÜa lµ quan hÖ gi÷a tËp thÓ vµ tËp thÓ nhng l¹i ®îc thùc hiÖn gi÷a c¸ nh©n víi c¸ nh©n. + M« h×nh c¬ c©ó tæ chøc cã thÓ lµ mét hÖ thèng c¸c quan hÖ 2 cÊp, 3 cÊp hoÆc nhiÒu cÊp h¬n n÷a tuú theo quy m«, tÝnh chÊt phøc t¹p cña tæ chøc. C¸c cÊp nµy thÓ hiÖn mèi quan hÖ gi÷a cÊp trªn vµ cÊp díi (quan hÖ däc), quan hÖ chØ ®¹o vµ l·nh ®¹o cña c¸c cÊp cïng tuyÕn. + Quan hÖ trong m« h×nh c¬ cÊu tæ chøc ®îc quy ®Þnh thµnh c¸c v¨n b¶n mang tÝnh chÊt ph¸p lý cã gi¸ trÞ ®iÒu chØnh chung r»ng buéc mäi c¸ nh©n trong mét tæ chøc. + M« h×nh c¬ cÊu tæ chøc cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña mét tæ chøc th«ng qua hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶ ®iÒu hµnh cña b¶n th©n c¬ cÊu tæ chøc. Riªng ®èi víi m« h×nh c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña trêng träng ®iÓm quèc gia ngoµi nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn ®©y cßn cã mét sè kh¸c biÖt sau ®©y: - M« h×nh c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y Ýt nhÊt lµ 3 cÊp trë lªn (gåm c¸c trêng, khoa, bé m«n). - Cã sù ph©n cÊp m¹nh mÏ trong hÖ thèng quan hÖ däc do quy m« cña trêng lµ lín hoÆc rÊt lín nªn qu¶n lý tËp trung sÏ kh«ng hiÖu qu¶. Trêng träng ®iÓm cã sø mÖnh lµ trêng ®Çu ngµnh ph¶i ®îc x©y dùng theo m« h×nh míi t¬ng xøng, phï hîp víi vÞ thÕ vµ quy m« cña nã. CÇn nhËn thøc m« h×nh trêng träng ®iÓm kh«ng hîp lý sÏ lµ mét lùc c¶n m¹nh ®Õn sù ph¸t triÓn cña b¶n th©n nhµ trêng vµ sÏ ¶nh hëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña c¸c trêng ®¹i häc. Ngîc l¹i, m« h×nh tæ chøc bé m¸y víi c¬ cÊu tæ chøc hîp lý sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c trêng ®¹i häc ph¸t triÓn dùa trªn c¬ së ph©n c«ng, ph©n cÊp, sö dông mét c¸ch khoa häc lao ®éng; ®ång thêi ph¸t huy cao ®é tiÒm n¨ng, søc m¹nh cña trêng, tiÕt kiÖm chi phÝ vµ n©ng cao hiÖu qu¶ trong qu¶n lý. Nh vËy x©y dùng m« h×nh c¬ cÊu tæ chøc trêng träng ®iÓm quèc gia lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh nghiªn cøu sø mÖnh, tÝnh chÊt, chøc n¨ng, nhiÖm vô ®îc giao cña nhµ trêng. Kh«ng thÓ quy ®Þnh m« h×nh mét c¸ch gi¸o ®iÒu, m¸y mãc, cøng nh¾c mµ cÇn cã sù ph©n tÝch toµn diÖn c¸c nh©n tè t¸c ®éng trªn c¬ së kinh nghiÖm ë trong vµ ngoµi níc ®Ó lùa chän m« h×nh c¬ cÊu tæ chøc mét c¸ch tèi u nhÊt. 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 I.3. Kinh nghiÖm cña c¸c níc trªn thÕ giíi vµ ViÖt Nam trong viÖc x©y dùng trêng träng ®iÓm quèc gia X©y dùng trêng träng ®iÓm quèc gia kh«ng chØ riªng cã ViÖt Nam mµ nã còng ®îc nhiÒu níc trªn thÕ giíi vµ khu vùc tiÕn hµnh. Tuy nhiªn, quan niÖm, c¸ch thøc tiÕn hµnh x©y dùng trêng träng ®iÓm quèc gia ë mçi níc lµ cã nh÷ng kh¸c biÖt. ë c¸c níc t b¶n ph¸t triÓn, hÖ thèng gi¸o dôc ®¹i häc ®· hoµn thiÖn, vai trß ®Çu tµu vµ vÞ thÕ cña c¸c trêng trong hÖ thèng gi¸o dôc ®¹i häc ®· ®îc kh¼ng ®Þnh qua c¬ chÕ c¹nh tranh. X©y dùng c¸c trêng träng ®iÓm trªn c¬ së tËp trung hç trî ®Çu t cña Nhµ níc chñ yÕu diÔn ra ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn nh»m t¹o ra c¸c ®Çu tµu trong lÜnh vùc gi¸o dôc quèc d©n. Qua nghiªn cøu qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, nghiªn cøu m« h×nh cña mét sè trêng lín trªn thÕ giíi vµ khu vùc, em xin rót ra mét sè kinh nghiÖm lµm c¬ së cho viÖc vËn dông vµo ViÖt Nam ®Ó x©y dùng trêng träng ®iÓm quèc gia nh sau: 1. Nh phÇn më ®Çu ®· ®Ò cËp ë c¸c níc ph¸t triÓn, kh«ng cã kh¸i niÖm trêng träng ®iÓm quèc gia, mµ chØ cã trêng ®¹i häc tæng hîp cña quèc gia (toµn quèc) vµ trêng ®¹i häc tæng hîp cña c¸c bang, chøc n¨ng. §ã lµ c¸c trêng ®¹i häc næi tiÕng cña c¸c níc vµ khu vùc, cã uy tÝn cao ®èi víi x· héi nhê bÒ dµy lÞch sö thµnh tÝch vµ truyÒn thèng l©u ®êi trong ®µo t¹o. 2. Th«ng thêng lµ c¸c trêng ®µo t¹o ®a ngµnh ®a lÜnh vùc (tæng hîp) cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô ®µo t¹o ë nh÷ng ngµnh rÊt kh¸c biÖt. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh cña c¸c trêng nµy lµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®a ngµnh nh»m ®¸p øng mäi nhu cÇu kh¸c nhau cña x· héi, ®a ngµnh, ®a lÜnh vùc cßn thÓ hiÖn sù mÒm dÎo, linh ho¹t trong ®µo t¹o khi nhu cÇu thay ®æi. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn mét sè ngµnh, lÜnh vùc ph¸t triÓn lªn thµnh thÕ m¹nh cña tõng trêng, thËm chÝ cã nh÷ng ngµnh kh«ng ph¸t triÓn ®îc. 3. M« h×nh tæ chøc cña c¸c trêng cã thÓ lµ 3 cÊp hoÆc 4 cÊp, trong ®ã hä ®Ò cao vai trß cña khoa, n¬i ®µo t¹o c¸c chuyªn ngµnh theo yªu cÇu cña x· héi vµ cÊp bé m«n, trùc tiÕp thùc hiÖn gi¶ng d¹y. ë Mü, díi cÊp trêng ®¹i häc (University) lµ cÊp trêng (College nhng kh«ng gäi lµ trêng ®¹i häc) hoÆc khoa (Faculty), díi cÊp College hoÆc Faculty lµ bé m«n (Department). ë Anh, díi cÊp trêng ®¹i häc (University) lµ c¸c trêng (School), hoÆc häc viÖn (institute), hoÆc khoa (Faculty). Díi cÊp School (hoÆc institute, hoÆc Faculty) lµ bé m«n (Department). ë óc, díi cÊp trêng ®¹i häc (University) lµ khoa (Faculty) vµ díi cÊp khoa lµ bé m«n (Department). 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ë ViÖt Nam, (trêng ®¹i häc Quèc gia) díi cÊp trêng ®¹i häc lµ trêng con, díi cÊp trêng lµ khoa vµ díi khoa lµ bé m«n. §îc thµnh lËp trong hoµn c¶nh khã kh¨n, §HQG Hµ Néi vµ §HQG thµnh phè Hå ChÝ Minh ®· thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm cao, rÊt t©m huyÕt vµ bíc ®Çu ®· triÓn khai cã kÕt qu¶ mét sè ho¹t ®éng vÒ tæ chøc, ®µo t¹o, nghiªn cøu khoa häc, x©y dùng c¬ së vËt chÊt vµ më réng quan hÖ quèc tÕ. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh x©y dùng còng ®· béc lé nh÷ng mÆt yÕu, nh÷ng bÊt cËp vÒ m« h×nh tæ chøc, vÒ c¬ chÕ qu¶n lý (ë thµnh phè Hå ChÝ Minh bao gåm nhiÒu trêng, cßn ë Hµ Néi th× cha cã c¸c trêng c«ng nghÖ). Do cha nhËn thøc râ tiªu chÝ cña mét §HQG cho nªn cßn cã nh÷ng ý kiÕn kh¸c nhau vÒ m« h×nh tæ chøc vµ ph¬ng thøc triÓn khai. §iÒu nµy kh«ng khái ¶nh hëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña hai §HQG. 4. Quy m« ®µo t¹o cña c¸c trêng lín trªn thÕ giíi thêng kho¶ng tõ 20.000 ®Õn 40.000 sinh viªn. §©y lµ quy m« phï hîp víi yªu cÇu ®µo t¹o cã chÊt lîng cao. 5. §¶m b¶o chuÈn quèc tÕ trong ®µo t¹o, cã kh¶ n¨ng liªn th«ng ®µo t¹o ë mäi cÊp, mäi hÖ ®µo t¹o víi nhiÒu trêng ë nhiÒu níc kh¸c nhau trªn thÕ giíi. Gi¸ trÞ cña v¨n b»ng kh«ng chØ ®îc c«ng nhËn ë trong níc mµ cßn ®îc thõa nhËn ë cÊp quèc tÕ. 6. C¬ së vËt chÊt cña c¸c trêng lµ ®ång bé vµ hoµn thiÖn, ®¸p øng ®Çy ®ñ mäi nhu cÇu cho ®µo t¹o vµ nghiªn cøu khoa häc nh: hÖ thèng gi¶ng ®êng hiÖn ®¹i, trang thiÕt bÞ tiªn tiÕn, th«ng tin nèi m¹ng toµn cÇu, ký tóc x¸, s©n ch¬i ®¸p øng mäi yªu cÇu, diÖn tÝch trêng cã n¬i lªn ®Õn vµi tr¨m hecta. 7. Trªn thùc tÕ cã nhiÒu lo¹i trêng vµ cã sù ph©n cÊp râ rµng vÒ môc tiªu vµ cÊp ®µo t¹o cho tõng lo¹i trêng, ®Æc biÖt trong hÖ c«ng lËp. C¸c trêng ®Òu cã sù liªn th«ng víi nhau qua viÖc kiÓm tra vÒ chÊt lîng vÒ c¸c mÆt kh¸c nhau nh tû lÖ gi¶ng viªn/ sinh viªn, th viÖn, gi¸o tr×nh, trang thiÕt bÞ, c¬ së vËt chÊt kh¸c... 8. C¸c trêng tæng hîp toµn quèc vµ cña c¸c bang, c¸c vïng ë c¸c níc ph¸t triÓn lµ nh÷ng trêng cã ®éi ngò gi¶ng viªn, c¸n bé qu¶n lý vµ phôc vô qu¸ tr×nh ®µo t¹o kh¸ ®ång bé vµ hîp lý vÒ c¬ cÊu (c¬ cÊu theo ngµnh nghÒ, c¬ cÊu theo lo¹i c¸n bé, c¬ cÊu theo løa tuæi, c¬ cÊu theo tr×nh ®é...) ®Çy ®ñ vÒ sè lîng, cao vÒ chÊt lîng. §éi ngò nµy ch¼ng nh÷ng ®¸p øng yªu cÇu ®µo t¹o chÊt lîng cao, mµ cßn ®ñ søc tham gia gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò bøc xóc, c¸c yªu cÇu mäi mÆt cña ®êi sèng kinh tÕ x· héi nh: biªn so¹n gi¸o tr×nh, s¸ch chuyªn kh¶o chÊt lîng cao phæ biÕn toµn thÕ giíi, nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò ®ang ®Æt ra 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 cña thêi ®¹i, nghiªn cøu c¬ b¶n ®Þnh híng ph¸t triÓn c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc khoa häc... PhÇn II: Ph©n tÝch thùc tr¹ng c¬ cÊu tæ chøc cña ®¹i häc Kinh tÕ quèc d©n hiÖn nay II.1 §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n 45 n¨m trëng thµnh vµ ph¸t triÓn Trêng Kinh tÕ tµi chÝnh (nay lµ Trêng ®¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n) ®îc thµnh lËp theo NghÞ ®Þnh sè: 678/TTg, ngµy 25-1-1956. Theo NghÞ ®Þnh nµy Trêng ®îc ®Æt trong hÖ thèng ®¹i häc nh©n d©n ViÖt Nam trùc thuéc Thñ tíng chÝnh phñ. Ngay tõ khi míi thµnh lËp trêng cã nhiÖm vô ®µo t¹o vµ bæ tóc kiÕn thøc kinh tÕ cho c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh kÞp thêi phôc vô cho c«ng cuéc kiÕn thiÕt ®Êt níc ®ang diÔn ra s«i ®éng. Víi sù nç lùc cña Nhµ trêng vµ ®îc sù quan t©m cña Thñ tíng chÝnh phñ, ngµy 5 th¸ng 3 n¨m 1956 kho¸ häc ®Çu tiªn cña Trêng kinh tÕ tµi chÝnh ®· khai gi¶ng t¹i khu §Êu X¶o cò (nay lµ cung v¨n ho¸ h÷u nghÞ ViÖt X«). Khi ®ã trêng cã 149 c¸n bé c«ng nh©n viªn, trong ®ã cã 30 gi¸o viªn, 5 phiªn dÞch trung v¨n. Ph¬ng tiÖn häc tËp, ¨n ë cña thÇy vµ trß cßn nhiÒu thiÕu thèn. Song víi sù nç lùc cña nhµ trêng, th¸ng 10 n¨m 1958 sau 18 th¸ng häc tËp kho¸ häc ®Çu tiªn cña Trêng kinh tÕ tµi chÝnh ®· tèt nghiÖp, ®i nhËn c«ng t¸c. Ngµy 22 th¸ng 5 n¨m 1958 Thñ tíng chÝnh phñ ra NghÞ ®Þnh sè 252/TTg chuyÓn Trêng kinh tÕ tµi chÝnh vÒ Bé Gi¸o dôc n»m trong hÖ thèng §¹i häc gäi lµ Trêng §¹i häc kinh tÕ tµi chÝnh. Sau khi chuyÓn vÒ Bé Gi¸o dôc, víi sù gióp ®ì cña c¸c chuyªn gia Liªn X« vµ Trung Quèc Nhµ trêng ®· tÝch cùc x©y dùng ch¬ng tr×nh theo ch¬ng tr×nh cña c¸c níc b¹n kÕt hîp víi thùc tiÔn ViÖt Nam vµ khÈn tr¬ng chuÈn bÞ ®iÒu kiÖn ®Ó tuyÓn sinh kho¸ míi. Ngµy 3 th¸ng 11 n¨m 1958 kho¸ ®¹i häc chuyªn tu ®Çu tiªn ®îc khai gi¶ng víi 740 häc viªn theo häc 6 ngµnh. Th¸ng 6-1959, 2 kho¸ häc ®Çu tiªn cña Trêng ®· ra ®êi. §ã lµ: kho¸ C«ng - N«ng – MËu vµ kho¸ Thèng kª - Tµi chÝnh Ng©n hµng. Nh÷ng n¨m ®Çu cña thËp niªn 60 Trêng ®· chÝnh thøc khai gi¶ng khãa dµi h¹n tËp trung ®Çu tiªn, më ®Çu mét sè ngµnh míi nh: Ngo¹i giao, ngo¹i th¬ng, kinh tÕ vËn t¶i (®êng bé, ®êng thñy vµ ®êng s¾t), kÕ to¸n... 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Do nhu cÇu vµ quy m« ®µo t¹o c¸n bé ngµy cµng lín, trong nh÷ng n¨m ®Çu thËp niªn 60 mét sè chuyªn ngµnh cña trêng ®îc t¸ch ra ®Ó thµnh lËp c¸c trêng ®¹i häc míi. Th¸ng 1 n¨m 1965 trêng ®îc ®æi tªn thµnh Trêng §¹i häc Kinh tÕ kÕ ho¹ch trùc thuéc Bé §¹i häc vµ trung häc chuyªn nghiÖp. Sau khi ®îc ®æi tªn vµ suèt nh÷ng n¨m tõ 1965 ®Õn 1985 trêng ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ ®¸p øng yªu cÇu x©y dùng chñ nghÜa x· héi theo c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung tõ kinh nghiÖm cña c¸c níc x· héi chñ nghÜa. Trong nh÷ng n¨m nµy trêng ph¸t triÓn rÊt m¹nh quan hÖ hîp t¸c víi c¸c trêng ®¹i häc ë c¸c níc x· héi chñ nghÜa. Nhê sù hîp t¸c cã hiÖu qu¶ nµy, nhµ trêng ®· ®µo t¹o ®îc mét ®éi ngò ®«ng ®¶o c¸c c¸n bé gi¶ng d¹y, c¸c c¸n bé khoa häc ®Çu ngµnh ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn l©u dµi cña Trêng. Ngµy 22 th¸ng 10 n¨m 1985 Bé trëng Bé §¹i häc vµ trung häc chuyªn nghiÖp ®· ký QuyÕt ®Þnh sè 1443/ Q§- KH ®æi tªn Trêng thµnh §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n lµ mét trong 6 trêng ®¹i häc träng ®iÓm quèc gia lóc bÊy giê. Trêng cã nhiÖm vô ®µo t¹o vµ båi dìng c¸n bé kinh tÕ cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ sau ®¹i häc, tiÕp tôc hoµn thiÖn c¬ cÊu ngµnh vµ môc tiªu ®µo t¹o theo híng c¶i c¸ch gi¸o dôc, phï hîp víi yªu cÇu cña giai ®o¹n ph¸t triÓn míi. Trong giai ®o¹n ®Çu thËp niªn 90 c¬ cÊu tæ chøc Nhµ trêng cã sù thay ®æi lín, nhiÒu khoa, trung t©m, phßng, ban, bé m«n míi ra ®êi. NhiÒu ngµnh ®µo t¹o míi ®îc h×nh thµnh nh»m ®¸p øng nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ ®ang chuyÓn híng m¹nh mÏ sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc. Quy m« ®µo t¹o cña Trêng t¨ng lªn nhanh chãng, c¸c hÖ, c¸c h×nh thøc ®µo t¹o ®îc ph¸t triÓn ®a d¹ng. Thµnh tùu næi bËt cña Nhµ trêng trong nh÷ng n¨m nµy lµ më réng quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ ®Ó ®µo t¹o c¸n bé gi¶ng d¹y, hoµn thiÖn hÖ thèng ch¬ng tr×nh, gi¸o tr×nh, tµi liÖu häc tËp.... Nhê kÕt qu¶ hîp t¸c quèc tÕ ®· t¹o cho Nhµ trêng ph¸t triÓn tiªn phong trªn nhiÒu lÜnh vùc xøng ®¸ng lµ trêng träng ®iÓm ®Çu ngµnh trong khèi c¸c trêng kinh tÕ. Tr¶i qua 45 n¨m x©y dùng vµ trëng thµnh, ngµy nay §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n ®· v¬n lªn trë thµnh trêng ®¹i häc lín víi quy m« ®µo t¹o kho¶ng 30 ngµn sinh viªn, häc viªn cao häc vµ nghiªn cøu sinh. §éi ngò c¸n bé, gi¸o viªn, c«ng nh©n viªn cña trêng lµ 1079 ngêi ( 747 ngêi trong biªn chÕ), trong ®ã h¬n 500 c¸n bé gi¶ng d¹y víi 20 gi¸o s, 58 phã gi¸o s, 187 tiÕn sü vµ tiÕn sü khoa häc, 181 th¹c sü, 239 gi¶ng viªn chÝnh. Ngoµi ra, trêng cßn cã h¬n 70 gi¶ng viªn kiªm nhiÖm lµ c¸c gi¸o s, tiÕn sü ®ang c«ng t¸c ë c¸c bé, ngµnh trung ¬ng vµ ë ®Þa ph¬ng. §øng ®Çu trong c¸c trêng kinh tÕ vÒ chÊt lîng ®éi ngò. 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 C¬ cÊu tæ chøc Nhµ trêng kh«ng ngõng ph¸t triÓn, ®Õn n¨m 2002 trêng ®· cã 20 khoa (4 khoa qu¶n lý kh«ng ®µo t¹o chuyªn ngµnh; 11 tæ bé m«n, 7 trung t©m vµ 2 viÖn trùc thuéc trêng, 10 phßng ban. Trong ®ã cã 10 ®¬n vÞ (khoa, trung t©m, bé m«n) trùc tiÕp ®µo t¹o h¬n 30 chuyªn ngµnh cña trêng. Trong 45 n¨m x©y dùng vµ trëng thµnh ®¹i häc Kinh tÕ quèc d©n ®· thùc hiÖn kho¶ng 200 ®Ò tµi khoa häc cÊp Nhµ níc, ®Ò tµi cÊp bé vµ nhiÒu ®Ò tµi cÊp c¬ së. Ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc lu«n ®îc nhµ trêng coi träng phôc vô n©ng cao chÊt lîng ®µo t¹o, phôc vô sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc. §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n cã quan hÖ hîp t¸c víi h¬n 80 trêng, tæ chøc quèc tÕ thuéc h¬n 30 quèc gia trªn thÕ giíi. Trong suèt lÞch sö x©y dùng vµ ph¸t triÓn Trêng, §¶ng bé §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n lu«n gi÷ v÷ng vai trß h¹t nh©n chÝnh trÞ, l·nh ®¹o toµn diÖn sù nghiÖp ph¸t triÓn cña trêng. C¸c tæ chøc: C«ng ®oµn, §oµn TNCS HCM, Héi sinh viªn trêng ®· tæ chøc nhiÒu phong trµo thi ®ua thu hót c¸n bé, gi¸o viªn, c«ng nh©n viªn vµ sinh viªn nhµ trêng tham gia rÌn luyÖn, gi¶ng d¹y, häc tËp gãp phÇn tÝch cùc vµo sù nghiÖp ®µo t¹o toµn diÖn, nghiªn cøu khoa häc vµ t vÊn cña Trêng. Víi c¸c nç lùc toµn diÖn ®ã, ngµy nay §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n ®· trë thµnh: - Trung t©m ®µo t¹o vµ båi dìng c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ vµ qu¶n trÞ kinh doanh bËc cö nh©n, th¹c sü, tiÕn sü lín ë ViÖt Nam. - Trung t©m nghiªn cøu khoa häc kinh tÕ phôc vô ®µo t¹o, ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch kinh tÕ cña §¶ng vµ Nhµ níc, c¸c ngµnh, ®Þa ph¬ng vµ chiÕn lîc kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. - Trung t©m t vÊn vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ qu¶n lý vµ qu¶n trÞ kinh doanh. 45 n¨m x©y dùng vµ trëng thµnh §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n ngµy nay ®· cã vÞ trÝ xøng ®¸ng ë trong níc vµ cã uy tÝn víi c¸c tæ chøc quèc tÕ, c¸c trêng ®¹i häc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Toµn bé ho¹t ®éng trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn Nhµ trêng lµ thµnh qu¶ lao ®éng s¸ng t¹o cña c¸c thÕ hÖ thÇy, trß vµ c¸n bé c«ng nh©n viªn Nhµ trêng. Víi c¸c thµnh tÝch trong suèt 45 n¨m ph¸t triÓn tËp thÓ nhµ trêng ®· vinh dù ®îc nhµ níc phong tÆng danh hiÖu cao quý: Anh hïng lao ®éng trong thêi kú ®æi míi (n¨m 2000) vµ Hu©n ch¬ng Hå ChÝ Minh ®óng vµo dÞp kû niÖm 45 n¨m ngµy thµnh lËp trêng. II.2. Qu¸ tr×nh ®æi míi c¬ cÊu tæ chøc cña trêng tõ tríc ®Õn nay. Nghiªn cøu qu¸ tr×nh ®æi míi c¬ cÊu tæ chøc vµ c«ng t¸c c¸n bé cña ®¹i häc Kinh tÕ quèc d©n tõ khi thµnh lËp cho ®Õn nay cho thÊy lÞch sö h×nh 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 thµnh vµ ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña trêng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n lu«n g¾n víi yªu cÇu nhiÖm vô cña §¶ng vµ Nhµ níc, ®¸p øng nhu cÇu vÒ c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n trÞ kinh doanh cho sù nghiÖp x©y dùng ®Êt níc. Sù vËn ®éng thêng xuyªn cña t×nh h×nh chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi ViÖt Nam vµ yªu cÇu nhiÖm vô míi lµ nguyªn nh©n c¬ b¶n thóc ®Èy sù thay ®æi cña c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y trêng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n trong thêi gian võa qua. Tõ khi thµnh lËp ®Õn nay trêng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n ®· qua 3 lÇn ®æi tªn vµ 8 lÇn ®iÒu chØnh vÒ c¬ cÊu tæ chøc. Mçi lÇn ®iÒu chØnh thay ®æi lµ mét lÇn ®¸nh dÊu mét bíc ph¸t triÓn míi vµ trëng thµnh cña §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n. II.2.1. Giai ®o¹n 1956- 1958. Giai ®o¹n nµy theo yªu cÇu cña §¶ng vµ Nhµ níc cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng trêng nh»m ®¸p øng nhu cÇu ®µo t¹o nguån nh©n lùc vÒ qu¶n lý kinh tÕ cho ®Êt níc. Quy m« ®µo t¹o ban ®Çu cha lín do ®iÒu kiÖn kinh tÕ vµ ®éi ngò c¸n bé gi¶ng d¹y cßn nhiÒu h¹n chÕ, c¬ cÊu tæ chøc nhµ trêng cßn còng ®¬n gi¶n. S¬ ®å 1: C¬ cÊu tæ chøc trêng ®¹i häc nh©n d©n (thêi kú 1956-1958) BAN GI¸M HIÖU Bé phËn tham m uHµnh chÝnh§µo t¹oQu¶n trÞTæ chøcTµi vôv.v... Bé phËn hîp ®ång x©y dùng trêng C¸c bé phËn chuyªn m«nKinh tÕ chÝnh trÞChñ nghÜa M-LN vµ CMVNTµi chÝnhMËu dÞchQu¶n lý c«ng x ëngThèng kªKÕ ho¹ch + Ban gi¸m hiÖu chÞu tr¸ch nhiÖm tríc §¶ng vµ Nhµ níc vÒ viÖc l·nh ®¹o, ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng cña nhµ trêng ®µo t¹o nguån nh©n lùc cho c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam. + Bé phËn chøc n¨ng tham mu cho Ban gi¸m hiÖu gåm: Hµnh chÝnh, Tæ chøc, Tµi vô, ®µo t¹o, Qu¶n trÞ... cã nhiÖm vô gióp Ban gi¸m hiÖu trong c«ng viÖc qu¶n lý, ®µo t¹o. + C¸c bé m«n gi¶ng d¹y cã 30 gi¸o viªn chÝnh thøc vµ c¸c gi¸o viªn kiªm nhiÖm (häc s¸ng gi¶ng chiªï). C¸c gi¸o viªn ®îc bè trÝ trong 7 bé m«n lµ: 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - Kinh tÕ chÝnh trÞ - Chñ nghÜa M¸c- Lªnin vµ c¸ch m¹ng ViÖt Nam - Tµi chÝnh - MËu dÞch - Qu¶n lý c«ng xëng - Thèng kª vµ to¸n - KÕ ho¹ch kinh tÕ quèc d©n. Lóc nµy, trêng cã 149 c¸n bé c«ng nh©n viªn, trong ®ã cã 30 gi¸o viªn, 5 phiªn dÞch trung v¨n. X©y dùng trêng Kinh tÕ Tµi chÝnh lµ mét chñ tr¬ng rÊt kÞp thêi cña §¶ng vµ Nhµ níc ta nh»m nhanh chãng x©y dùng mét c¬ së ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ phôc vô nhu cÇu x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt níc sau chiÕn tranh. Ngay sau nh÷ng n¨m ®Çu khi míi thµnh lËp nhµ trêng ®· t¹o ®îc 568 c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ ®Çu tiªn cho ®Êt níc tõ c¸c sü quan qu©n ®éi, c¸c c¸n bé c¸ch m¹ng cèt c¸n. §ång thêi còng tõ c¸n bé ®îc ®µo t¹o ®Çu tiªn nµy ®· lùa chän ®Ó ®µo t¹o tiÕp trë thµnh c¸n bé gi¶ng d¹y ®¹i häc ngµnh kinh tÕ, qu¶n lý ®Çu tiªn cña níc ta. Qua nghiªn cøu vÒ c¬ cÊu tæ chøc cña giai ®o¹n 1956-1958 cho thÊy: + Tæ chøc bé m¸y cßn ®ang trong giai ®o¹n qu¸ ®é h×nh thµnh + C¬ cÊu tæ chøc cßn ®¬n gi¶n. + C¸c bé m«n chuyªn m«n ®îc h×nh thµnh theo yªu cÇu ®µo t¹o chuyªn ngµnh c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ nãi chung. §Ó ®¸p øng yªu cÇu cña ®Êt níc vÒ qu¶n lý kinh tÕ theo híng chuyªn s©u cÇn thiÕt ph¶i h×nh thµnh mét sè chuyªn ngµnh kinh tÕ. II.2.2 Giai ®o¹n 1958-1959. §Õn 22/5/1958, ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh ®æi tªn vµ thµnh lËp trêng Kinh tÕ- Tµi chÝnh trùc thuéc Bé Gi¸o dôc. Theo yªu cÇu ®µo t¹o mét sè chuyªn ngµnh kinh tÕ, th¸ng 6/1959 trêng thµnh lËp 2 khoa: C«ng-N«ng-Th¬ng, Thèng kª- Tµi chÝnh Ng©n hµng- KÕ ho¹ch. Bé m¸y tæ chøc cña trêng ®îc ph¶n ¸nh qua s¬ ®å 2: 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 S¬ ®å 2: C¬ cÊu tæ chøc trêng Kinh tÕ- Tµi chÝnh (thêi kú 1958-1959) BAN GI¸M HIÖU Bé phËn tham m uHµnh chÝnhTµi vôQu¶n trÞTæ chøcv.v... 2 khoaK. C«ng n«ng th ¬ngCNNNTNK.T K.TCKHTKTCNHKH Bé phËn hîp ®ång x©y dùng trêng ViÖc x©y dùng 2 khoa ®Çu tiªn cña trêng lµ tÊt yÕu kh¸ch quan vµ ®¸p øng yªu cÇu cña sù nghiÖp x©y dùng ®Êt níc, ®Æc biÖt do sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña 3 ngµnh: N«ng nghiÖp, C«ng nghiÖp, Th¬ng m¹i vµ yªu cÇu t¨ng cêng qu¶n lý vÜ m« trªn c¸c ho¹t ®éng Thèng kª, Tµi chÝnh, Ng©n hµng vµ KÕ ho¹ch. Kho¸ 1 hÖ dµi h¹n tËp trung cña nhµ trêng, ®· ®îc khai gi¶ng vµo th¸ng 91959 víi 242 sinh viªn theo häc ë 2 khoa chuyªn ngµnh. Sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña kinh tÕ vµ yªu cÇu chuyªn m«n ho¸ ngµy cµng s©u réng trong ®êi sèng, kinh tÕ vµ x· héi ®ßi hái mét ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ cã tr×nh ®é cao trong c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau. Mét trêng kinh tÕ víi 2 khoa cha thÓ ®¸p øng xu thÕ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt níc. Giai ®o¹n nµy ®· t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò cÇn thiÕt vÒ ®éi ngò vµ vËt chÊt h×nh thµnh c¸c khoa, chuyªn ngµnh kh¸c, ®ång thêi lµ ho¹t ®éng x©y dùng c¸c trêng ®¹i häc kinh tÕ kh¸c. II.2.3 Giai ®o¹n 1959-1963 §¸p øng víi yªu cÇu míi cña thêi kú x©y dùng ®Êt níc thêi kú 19591963, trêng ®· thµnh lËp c¸c bé phËn qu¶n lý, bé phËn ®µo t¹o ®¹i häc T¹i chøc vµ 4 khoa, 11 ngµnh ®µo t¹o víi 21 chuyªn ngµnh ®îc ph¶n ¸nh qua S¬ ®å 3: C¬ cÊu tæ chøc trêng Kinh tÕ- Tµi chÝnh (thêi kú 1960-1963) s¬ ®å 3 díi ®©y: BAN GI¸M HIÖU Bé phËn tham m uHµnh chÝnhTµi vôQu¶n trÞTæ chøcv.v... 4 khoaMËu-TµiNg©nC«ng- N«ng nghiÖpQuan hÖ quèc tÕThèng-KÕ-VËn Bé phËn hîp ®ång x©y dùng trêng 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Cô thÓ: - Khoa MËu – Tµi– Ng©n gåm 4 ngµnh víi 6 chuyªn ngµnh. - Khoa C«ng N«ng gåm 2 ngµnh víi 2 chuyªn ngµnh - Khoa Quan hÖ quèc tÕ gåm 2 ngµnh víi 6 chuyªn ngµnh - Khoa Thèng –KÕ- VËn ( Thèng kª, KÕ ho¹ch, VËn t¶i) gåm 3 ngµnh víi 7 chuyªn ngµnh. - Bé phËn båi dìng ®µo t¹o ®¹i häc T¹i chøc: C¬ cÊu tæ chøc nµy cã nh÷ng thay ®æi lín nh»m ®¸p øng yªu cÇu ®µo t¹o, båi dìng nguån nh©n lùc cho ®Êt níc trªn c¸c lÜnh vùc míi ®ang ph¸t triÓn: N«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, giao th«ng vËn t¶i, quan hÖ quèc tÕ… Sù biÕn ®æi c¬ cÊu tæ chøc nhµ trêng phï hîp víi ®ßi hái kh¸ch quan cña giai ®o¹n ph¸t triÓn cña ®Êt níc. Thêi kú nµy nh»m ®¸p øng yªu cÇu ®µo t¹o nguån nh©n lùc cho ®Êt níc, mét sè trêng ®¹i häc khèi kinh tÕ ®îc thµnh lËp trªn c¬ së h¹t nh©n lµ mét sè khoa chuyªn ngµnh cña trêng ®¹i häc Kinh tÕ- Tµi chÝnh nh: Quan hÖ quèc tÕ… II.2.4. Giai ®o¹n 1963-1965 N¨m 1964 c¬ cÊu tæ chøc cña trêng ®¹i häc Kinh tÕ Tµi chÝnh ®îc ph¸c th¶o theo s¬ ®å 4 nh sau: S¬ ®å 4: C¬ cÊu tæ chøc nhµ trêng Kinh tÕ- Tµi chÝnh (thêi kú 1963-1965) BAN GI¸M HIÖU Phßng ban vµ t ¬ng ® ¬ngTCCBGi¸o vôHCQT C¸c khoaC«ng n«ng MËu-Tµi-Ng©nThèngKÕ-VËnT¹i chøc Bé m«n trùc thuécTDTTTo¸nNgo ¹i ng÷M¸c-LªninLao ®éngVËt t§Þa lý 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 VÒ mÆt tæ chøc giai ®o¹n nµy trêng ®· thµnh lËp thªm mét sè bé m«n c¬ b¶n, c¬ së trùc thuéc trêng nh»m hç trî cho c¸c chuyªn ngµnh ®µo t¹o. Sù ghÐp mèi cña mét sè khoa chuyªn ngµnh cho thÊy nh÷ng trë ng¹i kh«ng nhá trong viÖc qu¶n lý, ®µo t¹o, sinh ho¹t khoa häc trong c¸c khoa. II.2.5. Giai ®o¹n 1965-1975. Tríc yªu cÇu, nhiÖm vô míi trong c«ng t¸c ®µo t¹o, th¸ng 1 n¨m 1965 ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh ®æi tªn trêng thµnh trêng §¹i häc Kinh tÕ KÕ ho¹ch. Ngoµi mét sè ®¬n vÞ phßng ban chøc n¨ng tham mu, c¬ cÊu tæ chøc cña trêng gåm 7 khoa, 6 bé m«n trùc thuéc ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së t¸ch mét sè khoa nh C«ng- N«ng thµnh khoa C«ng nghiÖp vµ khoa N«ng nghiÖp, khoa ThèngKÕ- VËn thµnh khoa Thèng kª, khoa KÕ ho¹ch: Nh»m ®¸p øng yªu cÇu nhiÖm vô míi c¬ cÊu tæ chøc cña trêng kh«ng ngõng ®îc kiÖn toµn bæ sung. §Õn 1972, ngoµi nh÷ng phßng ban chøc n¨ng, c¬ cÊu tæ chøc cña trêng cßn bao gåm: 8 khoa ®µo t¹o chuyªn ngµnh vµ 11 bé m«n trùc thuéc. C¬ cÊu tæ chøc trêng ®îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å 5 sau ®©y: S¬ ®å 5: C¬ cÊu tæ chøc trêng ®¹i häc Kinh tÕ kÕ ho¹ch (thêi kú 1965-1975) BAN GI¸M HIÖU C¸c phßng ban vµ t ¬ng ®¬ngTCCBGi¸o vôHCQTTµi vôKHTuyªn huÊnY tÕTh viÖnXëng inX ëng trêngNhµ trÎNhµ ¨n KhoaC«ng nghiÖpN«ng nghiÖpLao ®éngVËt tThèng kªKÕ ho¹chVËt gi¸T¹i chøc Bé m«nThÓ dôc- Qu©n sùNgo¹i ng÷§Þa lýTµi chÝnhH¹ch to¸nKinh tÕ- ChÝnh trÞTriÕt häcLÞch sö §¶ngKTCNKTNNLÞc h sö-LuËt kinh tÕ II.2.6. Giai ®o¹n 1975 - 1989 Sau khi miÒn Nam hoµn toµn gi¶i phãng ®Êt níc ®îc thèng nhÊt th× t¹o nguån nh©n lùc cã tr×nh ®é cao tham gia qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh nÒn kinh tÕ 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 quèc d©n lµ nhiÖm vô sè mét cña c¸c trêng ®¹i häc kinh tÕ, trêng ®¹i häc Kinh tÕ kÕ ho¹ch còng cã nh÷ng thay ®æi kÞp thêi vµ ph¸t triÓn theo xu híng trêng ®a ngµnh ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña ®Êt níc. Tõ 8 khoa trêng ®· nhanh chãng ph¸t triÓn thµnh 13 khoa (n¨m 1983), trong ®ã cã 10 khoa ®µo t¹o chuyªn ngµnh. C¬ cÊu tæ chøc trêng ®îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau ®©y: S¬ ®å 6: C¬ cÊu tæ chøc trêng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n (1975-1989) BAN GI¸M HIÖU Phßng, ban vµ ®¬n vÞ t ¬ng ®¬ngTCCBGi¸o vôHCQTTµi vôKHCTCT (Tuyªn huÊn)Y TÕTh viÖnXëng inXëng tr êngNhµ trÎNhµ ¨n Khoa- C«ng nghiÖpN«ng nghiÖp- Lao ®éng- VËt t- Thèng kª- KÕ ho¹ch- VËt gi¸- Ng©n hµng- To¸n kinh tÕ- M¸c- LªninQu©n sù- T¹i chøcSau ®¹i häc Bé m«n- ThÓ dôc thÓ thaoNgo¹i ng÷- §Þa lý- KTCSKHQL ViÖc h×nh thµnh c¸c khoa míi nh»m ®¸p øng yªu cÇu më réng c¸c chuyªn ngµnh ®µo t¹o. Tuy thêi kú nµy nÒn kinh tÕ ®îc qu¶n lý theo c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung nhng vµo cuèi giai ®o¹n trªn thùc tÕ ®· cã nh÷ng biÕn chuyÓn s©u s¾c vÒ t duy kinh tÕ, nhÊt lµ sau n¨m 1986 ®· cã t¸c ®éng m¹nh ®Õn c¬ cÊu tæ chøc cña trêng. N¨m 1985 trêng ®îc ChÝnh phñ ®æi tªn thµnh trêng ®¹i häc Kinh tÕ quèc d©n cho phï hîp víi yªu cÇu nhiÖm vô míi. Kh«i phôc mét sè ngµnh mµ trêng cã truyÒn thèng nh Ng©n hµng- Tµi chÝnh, Th¬ng m¹i… h×nh thµnh mét sè chuyªn ngµnh míi nh KÕ to¸n, Du lÞch… cïng víi thµnh lËp c¸c Bé m«n trong khoa lµ biÓu hiÖn sù ®a d¹ng, lín m¹nh cña tæ chøc bé m¸y ®¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n trong giai ®o¹n nµy. 20