Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Cao đẳng - Đại học Đồ án Thiết kế bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt cho huyện Châu Thành – Tỉnh ...

Tài liệu Đồ án Thiết kế bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt cho huyện Châu Thành – Tỉnh Tiền Giang

.DOC
74
881
61

Mô tả:

CHÖÔNG I MÔÛ ÑAÀU I.1 GIÔÙI THIEÄU Huyeän Chaâu Thaønh laø moät huyeän trung taâm coù tieàm naêng lôùn cuûa tænh Tieàn Giang. Vôùi soá daân 253.593 ngöôøi, ñang treân con ñuôøng nöôùc ruùt ñi ñeán ñoâ thò hoaù treân toaøn huyeän. Cuoäc soáng ngöôøi daân trong huyeän thuoäc loaïi coù nhu caàu cao, ngöôøi daân nôi ñaây cuõng raát quan taâm ñeán vaán ñeà caûnh quan moâi tröôøng xung quanh nhöng do chöa coù ñuû ñieàu kieän, chöa coù phöông tieän ñeå coù theå giuùp hoï thöïc hieän nhöõng yù nghó ñeïp aáy. Baûn thaân taùc giaû laø moät ngöôøi soáng treân ñòa baøn huyeän Chaâu Thaønh cuõng coù mong muoán coù ñöôïc moät heä thoáng thu gom chaát thaûi raén sinh hoaït haèng ngaøy nhö ôû caùc thaønh phoá vaø quan troïng laø mong muoán coù moät baõi choân laáp chaát thaûi hôïp veä sinh cho rieâng huyeän. Ñeå nhöõng gì laø chaát thaûi khoâng coøn ung dung treân ñöôøng phoá maø chuùng ta coù theå baét gaëp baát kì nôi ñaâu treân ñòa baøn huyeän nhö hieän nay. I.2 SÖÏ CAÀN THIEÁT CUÛA ÑEÀ TAØI Hieän taïi, tình hình quaûn lyù chaát thaûi raén treân ñòa baøn Huyeän Chaâu Thaønh chöa ñöôïc quan taâm ñuùng möùc. Raùc thaûi chöa ñöôïc thu gom trieät ñeå, vieäc thaûi boû, xöû lyù raùc coøn tuyø tieän gaây oâ nhieãm ñeán moâi tröôøng vaø söùc khoeû coäng ñoàng. Ngoaøi ra, do raùc khoâng ñöôïc thu gom heát haøng ngaøy neân ngöôøi daân thöôøng xuyeân thaûi boû chuùng xuoáng möông raïch xung quanh hay ñoå thaønh nhöõng ñoáng caïnh ñöôøng ñi gaây maát veä sinh, ñieàu naøy ñaõ ñöôïc phaûn aûnh ñeán chính quyeàn ñòa phöông nhöng hieän nay vaãn khoâng coù caùch khaéc phuïc trieät ñeå. Ñöùng tröôùc tình hình böùc xuùc nhö hieän nay vaø möùc ñoä taêng löôïng raùc trong töông lai laø khaù lôùn. Vì vaäy vieäc thieát keá, xaây döïng baõi choân laáp chaát thaûi raén hôïp veä sinh cho Huyeän laø moät vieäc laøm heát söùc caàn thieát vaø caáp baùch. Vieäc xaây döïng baõi choân laáp nhaèm giaûi quyeát caùc vaán ñeà sau: SVTH: ÑAËNG THÒ HOÀNG YEÁN Trang 1 Ñoà aùn toát nghieäp  Khaéc phuïc tình traïng raùc ñöôïc tieâu huyû maát veä sinh vaø gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nhö hieän nay.  Giaûi quyeát ñòa ñieåm tieâu huyû raùc kòp thôøi cho Huyeän.  Raùc thaûi ñöôïc tieâu huyû hôïp veä sinh vaø an toaøn veà moâi tröôøng  Môû roäng ñòa baøn vaø taêng tyû leä thu gom, giaûi quyeát löôïng raùc ñang toàn ñoïng haøng ngaøy chöa ñöôïc thu gom nhö hieän nay ôû caùc khu daân cö, khu tröôøng hoïc Taân Hoäi Ñoâng, Thaân Cöûu Nghóa ... cuûa huyeän Chaâu Thaønh.  Khaéc phuïc tình traïng vöùt raùc böøa baõi ra ñöôøng, vöùt raùc xuoáng soâng, raïch, ao, hoà. I.3 MUÏC TIEÂU CUÛA ÑEÀ TAØI Muïc tieâu cuûa ñeà taøi laø thieát keá moät baõi choân laáp chaát thaûi raén hôïp veä sinh cho huyeän Chaâu Thaønh. Giaûi quyeát tình hình khoâng coù nôi choân laáp chaát thaûi cuûa huyeän saép tôùi ñaây (vì baõi choân laáp cuûa tænh Tieàn Giang saép ñaày). Taïo ra moät theá ñöùng ñoäc laäp cho huyeän trong vaán ñeà quaûn lyù chaát thaûi raén, chuû ñoäng thu gom ,chuû ñoäng trong xöû lyù vaø an taâm khi seõ coù moät caûnh quan xanh, saïch, ñeïp. I.4 GIÔÙI HAÏN CUÛA ÑEÀ TAØI Phaïm vi ñeà taøi goùi goïn trong huyeän Chaâu Thaønh, baõi choân laáp chæ choân laáp chaát thaûi raén sinh hoaït coù nguoàn goác trong huyeän neân qui moâ baõi choân laáp cuõng chæ phuø hôïp cho 1 huyeän , phöông thöùc vaän haønh baõi cuõng chæ naèm trong ñòa baøn huyeän. Chæ nghieân cöùu thieát keá baõi cho huyeän, khoâng tìm hieåu nhöõng vaán ñeà ngoaøi huyeän. I.5 NOÄI DUNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU I.5.1 Noäi dung Döïa treân söï tìm hieåu tình hình thöïc teá veà hieän traïng quaûn lyù chaát thaûi raén cuûa huyeän Chaâu Thaønh, taùc giaû löïa choïn thieát keá cho huyeän moät baõi choân laáp chaát thaûi raén hôïp veä sinh. GVHD: Th.S NGUYEÃN XUAÂN TRÖÔØNG Trang 2 I.5.2 Phöông phaùp nghieân cöùu I.5.2.1 Khaûo cöùu taøi lieäu Treân cô sôû caùc kieán thöùc veà kyõ thuaät moâi tröôøng, tham khaûo theâm caùc taøi lieäu lieân quan veà thieát keá heä thoáng xöû lyù chaát thaûi raén taïi caùc tænh, thaønh phoá ñaõ aùp duïng thaønh coâng trong phaïm vi nöôùc Vieät Nam Tham khaûo tình hình hoaït ñoäng cuûa 2 baõi choân laáp ñang hoaït ñoäng cuûa tænh Tieàn Giang I.5.2.2 Phöông phaùp thieát keá Aùp duïng caùc bieän phaùp vaø kyõ thuaät thieát keá baõi choân laáp chaát thaûi raén hôïp veä sinh theo “Thoâng tö lieân tòch soá 01/2001/TTLT-BKHCNMT-BXD, ngaøy 18/01/2001. Höôùng daãn caùc qui ñònh baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi vieäc löïa choïn ñòa ñieåm, xaây döïng vaø vaän haønh baõi choân laáp chaát thaûi raén”. I.6 THÔØI GIAN BIEÅU Thôøi gian thöïc hieän ñeà taøi laø töø ngaøy 01/10/2006 ñeán ngaøy 21/12/2006. Vôùi löôïng thôøi gian nhö treân quaù trình taùc giaû ñaõ thöïc hieän ñoà aùn ñöôïc ghi trong baûng sau: Tuaàn Noäi dung coâng vieäc Tieáp tuïc thaønh thöù Hoaøn hoaøn thaønh ôû 1 Xaây döïng ñeà cöông sô boä. 2,3, 4 Khaûo saùt tình hình thöïc teá veà hieän traïng quaûn lyù + + chaát thaûi raén cuûa huyeän, tham khaûo taøi lieäu vieát 5 chöông I, II ,III. Tham gia khaûo saùt thöïc teá cuøng phoøng Taøi Nguyeân _ Tuaàn 6 –Moâi Tröôøng huyeän Chaâu Thaønh, hoaøn thaønh 6,7,8 9,10 chöông IV. Tính toaùn hoaøn thaønh chöông V. Veõ. SVTH: ÑAËNG THÒ HOÀNG YEÁN + + Trang 3 Ñoà aùn toát nghieäp 11,12 Chænh söûa, boå sung vaø hoaøn thaønh. + ,13 I.7 GIÔÙI THIEÄU BOÁ CUÏC Ñoà aùn “Tính toaùn vaø thieát keá heä thoáng xaây döïng baõi choân laáp chaát thaûi raén sinh hoaït cho huyeän Chaâu Thaønh – Tænh Tieàn Giang “ goàm coù 6 chöông vôùi trình töï boá cuïc sau ñaây: Chöông I : Môû ñaàu. Chöông II : Toång quan veà chaát thaûi raén sinh hoaït. Chöông III : Hieän traïng quaûn lyù chaát thaûi raén treân ñòa baøn huyeän Chaâu Thaønh. Chöông IV : Phaân tích caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán söï hình thaønh baõi choân laáp cuûa Huyeän Chaâu Thaønh. Chöông V : Tính toaùn thieát keá caùc coâng trình. Chöông VI : Keát luaän vaø kieán nghò. GVHD: Th.S NGUYEÃN XUAÂN TRÖÔØNG Trang 4 CHÖÔNG II TOÅNG QUAN VEÀ CHAÁT THAÛI RAÉN SINH HOAÏT II.1 ÑAËC TRÖNG CHAÁT THAÛI RAÉN II.1.1 Ñònh nghóa Theo quan nieäm chung: chaát thaûi raén laø toaøn boä caùc loaïi vaät chaát ñöôïc con ngöôøi loaïi boû trong caùc hoaït ñoäng kinh teá – xaõ hoäi cuûa mình (bao goàm caùc hoaït ñoäng saûn xuaát, caùc hoaït ñoäng soáng vaø duy trì söï toàn taïi cuûa coäng ñoàng ...) trong ñoù quan troïng nhaát laø loaïi chaát thaûi phaùt sinh töø caùc hoaït ñoäng saûn xuaát vaø hoaït ñoäng soáng. (Nguoàn: Quaûn lyù chaát thaûi raén, Taäp 1, NXB Xaây Döïng). Theo quan ñieåm môùi: chaát thaûi raén ñoâ thò (goïi chung laø raùc thaûi ñoâ thò) ñöôïc ñònh nghóa laø: vaät chaát maø ngöôøi taïo ra ban ñaàu vöùt boû ñi trong khu vöïc ñoâ thò maø khoân ñoøi hoûi söï boài thöôøng cho söï vöùt boû ñoù. Theâm vaøo ñoù, chaát thaûi ñöôïc coi laø chaát thaûi raén ñoâ thò neáu chuùng ñöôïc xaõ hoäi nhìn nhaän nhö moät thöù maø thaønh phoá phaûi coù traùch nhieäm thu gom vaø tieâu huyû. (Nguoàn: Quaûn lyù chaát thaûi raén, Taäp 1, NXB Xaây Döïng). II.1.2 Nguoàn goác phaùt sinh chaát thaûi raén  Raùc noâng nghieäp: bao goàm caùc loaïi noâng phaåm hö hoûng ( luùa, baép, khoai… hö, thoái), chaát thaûi caây troàng, voû traáu, rôm, raï… raùc noâng nghieäp khoâng ñoàng nhaát.  Raùc coâng nghieäp: tuyø vaøo loaïi hình saûn xuaát, hoaëc daây chuyeàn coâng ngheä seõ taïo ra caùc loaïi chaát thaûi khaùc nhau.  Nhaø maùy nöôùc chaát thaûi chuû yeáu laø buøn.  Coâng nghieäp hoaù chaát: thöôøng thaûi ra caùc loaïi chaát thaûi ñoäc haïi  Coâng nghieäp thöïc phaåm ñoà hoäp: raùc thaûi laø caùc chaát höõu cô baùn phaân giaûi, hoaëc lon, bao bì hö.  Coâng ngheä cô khí: thaûi ra phoi baøo, phoi nhöïa…  Coâng nghieäp nhöïa: caùc chaát thaûi chuû yeáu laø nhöïa. SVTH: ÑAËNG THÒ HOÀNG YEÁN Trang 5 Ñoà aùn toát nghieäp  Raùc khu thöông maïi, chôï bao goàm caùc loaïi raùc, thöïc phaåm thöøa, oâi thiu, rau coû loaïi boû, ñoà vöùt boû trong khi laøm thòt caù…  Raùc coâng trình xaây döïng: vaät lieâu xaây döïng bò loaïi thaûi trong quaù trình thi coâng, trang trí noäi thaát… chuû yeáu laø xaø baàn.  Raùc ñoâ thò: bao goàm raát nhieàu loaïi loaïi raùc, khoâng keå raùc noâng nghieäp.  Raùc khu daân cö: chuû yeáu laø raùc sinh hoaït.  Raùc thaûi y teá: tra giöôøng boû, boâng baêng sau khi söû duïng, caùc duïng cuï y teá khoâng söû duïng nöõa, raùc thaûi sinh hoaït cuûa beänh vieän. II.1.3. Thaønh phaàn vaø tính chaát chaát thaûi raén sinh hoïat II.1.3.1. Thaønh phaàn chaát thaûi raén cuûa huyeän Chaâu Thaønh Baûng 1: Thaønh phaàn vaät lyù cuûa raùc thaûi sinh hoaït ôû huyeän Chaâu Thaønh STT 1 2 3 4 5 6 7 8 Thaønh phaàn % Khoái löôïng Giaáy 4,20 Kim loaïi 1,02 Thuûy tinh 0,01 Gieû 1,01 Cao su, da, giaû da… 2,26 Nhöïa, bao nilon caùc loaïi 6,63 Raùc höõu cô 66,67 Chaát trô 18,20 Coäng 100 Nguoàn: Phoøng Taøi nguyeân-Moâi tröôøng huyeän Chaâu Tthaønh, 03/2006. II.1.3.2. Thaønh phaàn chaát thaûi raén cuûa caùc ñoâ thò Vieät Nam Thaønh phaàn chaát thaûi raén cuûa caùc ñoâ thò Vieät Nam theo ñieàu tra cuûa ñeà taøi KC - 11 - 09 "Naâng cao hieäu quaû coâng taùc thu gom, vaän chuyeån, chöùa vaø xöû lyù raùc, phaân ôû caùc ñoâ thò Vieät Nam" ñöôïc trình baøy nhö sau: Baûng 2 : Thaønh phaàn chaát thaûi raén trong raùc thaûi cuûa caùc ñoâ thò ôû Vieät Nam. Caùc ñoâ thò Thaønh phaàn chaát thaûi raén Thöùc aên, cuû, quaû, xaùc suùc vaät.... Giaáy caùc loaïi GVHD: Th.S NGUYEÃN XUAÂN TRÖÔØNG % Theo khoái löôïng 50,27 2,72 Trang 6 Gieû raùch, caây que, goã 6,27 Nhöïa, cao su, da 0,71 Voû oác, xöông... 1,06 Thuûy tinh 0,31 Kim loai 1,02 Gaïch, ñaù, saønh söù, ñaát 7,43 Haø Noäi Taïp chaát khoù phaân loaïi ( 10mm) 30,21 Coäng 100 Thöùc aên, cuû, quaû, xaùc suùc vaät.... 50,39 Giaáy caùc loaïi 5,42 Gieû raùch, caây que, goã 2,69 Nhöïa, cao su, da 1,19 Voû oác, xöông... 4,78 Thuûy tinh 1,03 Haûi Phoøng Kim loaïi 0,75 Gaïch, ñaù, saønh söù, ñaát 27,79 Taïp chaát khoù phaân loaïi ( 10mm) 5,78 Coäng 100 Thöùc aên, cuû, quaû, xaùc suùc vaät.... 62,22 Giaáy caùc loaïi 0,59 Gieû raùch, caây que, goã 4,25 Tp Hoà Chí Minh Nhöïa, cao su, da 0,48 Voû oác, xöông... 0,5 Thuûy tinh 0,02 Kim loaïi 0,27 Gaïch, ñaù, saønh söù, ñaát 16,40 Taïp chaát khoù phaân loaïi ( 10mm) 15,27 Coäng 100 Raùc höõu cô 55 Giaáy caùc loaïi 3 Nhöïa, cao su, da 3 Giaáy vaûi vaø caùc thaønh phaàn khaùc 4 Gaïch, ñaù, saønh söù, ñaát, thuûy tinh 8 Caùc ñoâ thò coøn Taïp chaát khoù phaân loaïi ( 10mm) 27 laïi Coäng 100 Theo caùc keát quaû phaân tích ôû caùc baûng treân cho thaáy : thaønh phaàn höõu cô trong raùc thaûi sinh hoaït taïi huyeän Chaâu Thaønh (66,67%) dao ñoäng ôû möùc cao hôn SVTH: ÑAËNG THÒ HOÀNG YEÁN Trang 7 Ñoà aùn toát nghieäp so vôùi caùc khu vöïc khaùc treân caû nöôùc (Haø Noäi: 50,27%, Haûi Phoøng: 50,39%, Thaønh phoá Hoà Chí Minh: 62,22%, Caùc ñoâ thò khaùc khoaûng 55%). II.1.3.3. Thaønh phaàn raùc thaûi beänh vieän Thaønh phaàn chaát thaûi raén taïi beänh vieän huyeän Chaâu Thaønh hieän nay chöa coù soá lieäu ñieàu tra chính xaùc. Tuy nhieân, chuùng ta coù theå tham khaûo soá lieäu do VCC (Coâng ty Tö vaán Xaây döïng Coâng nghieäp vaø Ñoâ thò Vieät Nam) ñieàu tra thöïc teá taïi moät soá beänh vieän treân phaïm vi caû nöôùc nhö sau: Baûng 3 : Keát quaû ñieàu tra khoái löôïng raùc thaûi beänh vieän Chæ tieâu Ñôn vò tính Khoái Theo taøi löôïng lieäu nöôùc Chaát thaûi tính theo giöôøng beänh Tyû leä chaát thaûi laây lan ñoäc haïi/chaát Kg/giöôøng/ng % 2,6 25 ngoaøi 3 – 4,5 20 – 30 thaûi beänh vieän Tyû troïng pheá thaûi laây lan ñoäc haïi Ñoä tro cuûa chaát thaûi laây lan ñoäc haïi Ñoä aåm Nhieät trò Taán/m3 % % Kcal/kg 0,16 10,3 39 2825 0,13 – 0,24 10 –20 35 2800 4000 Baûng 4: Keát quaû ñieàu tra thaønh phaàn raùc thaûi beänh vieän naêm 2005 (caùc beänh vieän ngoaïi thaønh TPHCM vaø caùc beänh vieän huyeän khu vöïc phía Nam) cuûa VCC. Thaønh phaàn 1. Giaáy caùc loaïi 2. Kim loaïi 3. Thuûy tinh/ loï oáng tieâm 4. Boâng baêng baån, boät boù… 5. Hoäp nhöïa, nilon 6. Sylanh nhöïa 7. Moâ, toå chöùc caét boû 8. Laù, caønh caây, thöïc phaåm GVHD: Th.S NGUYEÃN XUAÂN TRÖÔØNG Keát quaû phaân tích Kg 7,5 1,2 7,0 27,4 32,8 1,8 1,2 158 % 1,8 0,4 2,3 9,0 10,8 0,2 0,4 52,3 Trang 8 thöøa 9. Ñaát, soûi, caùc vaät raén kích 65 22,8 302 100 thöôùc lôùn Coäng II.1.3.4 Tyû troïng chaát thaûi raén Tyû troïng (hay maät ñoä) cuûa raùc thaûi thay ñoåi theo thaønh phaàn, ñoä aåm, ñoä neùn chaët cuûa chaát thaûi. Trong coâng taùc quaûn lyù chaát thaûi raén, tyû troïng laø thoâng soá quan troïng phuïc vuï cho coâng taùc thu gom, vaän chuyeån vaø xöû lyù raùc thaûi. Qua ñoù coù theå phaân boå vaø tính ñöôïc nhu caàu trang thieát bò phuïc vuï coâng taùc thu gom, vaän chuyeån, khoái löôïng raùc thu gom vaø thieát keá qui moâ baõi choân laáp chaát thaûi ... Ñoái vôùi raùc thaûi thöïc phaåm, tyû troïng trong khoaûng töø 100- 500 kg/ m 3. Soá lieäu veà tyû troïng cuûa raùc caàn thieát cho vieäc ñaùnh giaù toång löôïng, theå tích chaát thaûi vaø phöông phaùp quaûn lyù, xöû lyù. Tyû troïng cuûa raùc ñöôïc xaùc ñònh baèng tyû leä giöõa troïng löôïng cuûa maãu vôùi theå tích cuûa noù (kg/m3). Tyû troïng cuûa raùc phuï thuoäc vaøo vò trí ñòa lyù, muøa trong naêm, thôøi gian löu cuûa raùc, möùc thu nhaäp vaø möùc sinh hoaït cuõng nhö taäp quaùn sinh hoaït cuûa ngöôøi daân... Vieäc xaùc ñònh tyû troïng cuûa raùc thaûi coù theå tham khaûo treân cô sôû caùc soá lieäu thoáng keâ veà tyû troïng cuûa caùc thaønh phaàn trong raùc thaûi sinh hoaït. Baûng 5 : Tyû troïng cuûa caùc thaønh phaàn trong raùc thaûi sinh hoaït. Thaønh phaàn - Thöïc phaåm - Giaáy - Carton - Nhöïa (Plastics) - Vaûi - Cao su - Da SVTH: ÑAËNG THÒ HOÀNG YEÁN Tyû troïng (kg/m3) Dao ñoäng Trung bình 4,75 - 17,8 10,68 1,19 – 4,75 3,03 1,19 – 2,97 1,84 1,19 – 4,75 2,37 1,19 – 3,56 2,37 3,56 – 7,12 4,75 3,56 – 9,49 5,93 Trang 9 Ñoà aùn toát nghieäp - Raùc laøm vöôøn 2,37 – 8,31 3,86 - Goã 4,75 - 11,87 8,90 - Thuûy tinh 5,93 - 17,8 7,18 - Ñoà hoäp 1,78 – 5,93 3,26 - Kim loaïi maøu 2,37 - 8,9 5,93 - Kim loaïi ñen 4,75 - 41,53 11,87 - Buïi, tro, gaïch 11,87 - 35,6 17,80 Nguoàn: Greorge Tchobanoglous, Hilary Theisen, Rolf Eliassen Solid Wastes, Engineering Principles and Management Issues, Tokyo 1977. Baûng 6: Tyû troïng raùc thaûi theo caùc nguoàn phaùt sinh Nguoàn thaûi Tyû troïng (kg/m3) Dao ñoäng Trung bình Khu daân cö (raùc khoâng eùp) - Raùc röôûi 89 - 178 131 - Raùc laøm vöôøn 59 - 148 104 - Tro 653 - 831 742 Khu daân cö (raùc ñaõ ñöôïc eùp) - Trong xe eùp 178 297 - Trong baõi choân laáp (neùn thöôøng) 356 - 504 445 - Trong baõi choân laáp (neùn toát) 593 - 742 593 Khu daân cö (raùc sau xöû lyù) - Ñoùng kieän 593 - 1068 712 - Baêm, khoâng eùp 119 - 267 214 - Baêm, eùp 653 - 1068 771 Khu thöông maïi coâng nghieäp (raùc khoâng eùp) - Chaát thaûi thöïc phaåm (öôùt) 475 - 949 534 - Raùc röôûi ñoát ñöôïc 47 - 178 119 - Raùc röôûi khoâng ñoát ñöôïc 178 - 356 297 Nguoàn: Greorge Tchobanoglous, Hilary Theisen, Rolf Eliassen Solid Wastes, Engineering Principles and Management Issues, Tokyo 1977. II.1.3.5. Thaønh phaàn hoaù hoïc Thaønh phaàn hoaù hoïc vaø giaù trò nhieät löôïng cuûa raùc laø nhöõng thoâng soá raát quan troïng duøng ñeå löïa choïn phöông aùn xöû lyù chaát thaûi phuø hôïp. Thoâng thöôøng raùc thaûi coù giaù trò nhieät löôïng cao nhö: goã, cao su, traáu... seõ ñöôïc söû duïng laøm chaát GVHD: Th.S NGUYEÃN XUAÂN TRÖÔØNG Trang 10 ñoát, raùc thaûi coù thaønh phaàn höõu cô deã phaân huûy phaûi thu gom trong ngaøy vaø öu tieân xöû lyù theo phöông phaùp sinh hoïc. Ñeå coù nhöõng soá lieäu veà tính chaát hoùa hoïc vaø giaù trò nhieät löôïng, ngöôøi ta thöôøng xaùc ñònh nhöõng thoâng soá sau : a) Tính chaát hoaù hoïc  Thaønh phaàn höõu cô: ñöôïc xaùc ñònh laø phaàn thaát thoaùt ( chaát bay hôi ) sau khi nung raùc ôû nhieät ñoä 9500C.  Thaønh phaàn voâ cô (tro ): laø phaàn tro coøn laïi sau khi nung raùc thaûi ôû 950 0C.  Thaønh phaàn phaàn traêm : cuûa C (Cacbon), H ( Hydro), O (Oxy), N ( Nitô), S ( Löu huyønh) vaø tro. Thaønh phaàn phaàn traêm cuûa C, H, O, N, S... ñöôïc xaùc ñònh ñeå tính giaù trò nhieät löôïng cuûa raùc . b) Giaù trò nhieät löôïng Theo Gerard Kiely, 1998, giaù trò nhieät löôïng (H) cuûa raùc thaûi coù theå ñöôïc tính theo coâng thöùc nhö sau: H = 337 C + 1419 (H2 - 0,125 O2) + 93 S + 23 N (Btu/lb) Trong ñoù: C, H, O, N, S vaø tro laø phaàn traêm troïng löôïng moãi yeáu toá trong raùc thaûi. Keát quaû phaân tích caùc thaønh phaàn cô baûn C, H, O, N, S vaø tro coù trong raùc thaûi ñoâ thò ñöôïc thoáng keâ ôû baûng 7 Baûng 7: Keát quaû phaân tích caùc thaønh phaàn cô baûn cuûa raùc thaûi ñoâ thò Thaønh phaàn % Troïng löôïng O N C H S Tro raùc thaûi -Thöïc phaåm 48 6,4 38 2,5 0,5 5 - Giaáy 43,5 6 44 0,3 0,2 6 - Nhöïa 60 7 23 10 - Thuûy tinh 0,5 0,1 0,4 <0,1 99 - Kim loaïi 5 0,6 4,3 0,1 90 - Da; cao su, vaûi 55 7 30 5 0,2 3 - Buïi, tro, gaïch 26 3 2 0,5 0,2 68 Nguoàn: Giaùo trình xöû lyù chaát thaûi raén, Vieän Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng Baûng 8: Giaù trò nhieät löôïng cuûa raùc thaûi caùc ñoâ thò SVTH: ÑAËNG THÒ HOÀNG YEÁN Trang 11 Ñoà aùn toát nghieäp Thaønh phaàn - Thöïc phaåm - Giaáy - Plastic - Vaûi - Cao su - Da - Goã - Raùc laøm vöôøn - Thuûy tinh - Kim loaïi - Tro, buïi, gaïch.... Giaù trò nhieät löôïng (KJ/ Kg) Khoaûng giaù trò Trung bình 3489 - 6978 11630 - 1608 27912 - 37216 15119 - 18608 20934 - 27912 15119 - 19771 17445 - 19771 2326 - 18608 116,3 – 22,6 232,6 - 1163 2326 - 11630 4652 16747,2 32564 17445 23260 17445 17445 6512,8 18608 697,8 6978 Nguoàn: Giaùo trình xöû lyù chaát thaûi raén, Vieän Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng II.2 GIÔÙI THIEÄU CAÙC COÂNG NGHEÄ XÖÛ LYÙ CTRSH ÑIEÅN HÌNH ÔÛ VIEÄT NAM Maëc duø coù khaù nhieàu giaûi phaùp coâng ngheä vaø kyõ thuaät ñöôïc ñöa ra cho vaán ñeà xöû lyù raùc thaûi, song do giôùi haïn phaïm vi nghieân cöùu cuûa ñeà taøi chæ trong moät huyeän neân taùc giaû chæ löïa choïn giôùi thieäu caùc phöông phaùp coâng ngheä cô baûn theo trình töï öu tieân sau ñaây: II.2.1 Choân laáp raùc hôïp veä sinh Theo qui ñònh cuûa TCVN 6696 – 2000, baõi choân laáp chaát thaûi raén hôïp veä sinh laø: khu vöïc ñöôïc qui hoaïch thieát keá xaây döïng ñeå choân laáp caùc chaát thaûi phaùt sinh töø caùc khu daân cö, khu ñoâ thò vaø caùc khu coâng nghieäp, baõi choân laáp chaát thaûi raén bao goàm caùc oâ chotn laáp chaát thaûi, vuøng ñeäm, coâng trình phuï trôï khaùc nhö traïm xöû lyù nöôùc, traïm xöû lyù khí thaûi, traïm cung caáp ñieän nöôùc, vaên phoøng laøm vieäc. II.2.1.1 Caùc kieåu phaân loaïi baõi choân laáp Trong caùc phöông phaùp xöû lyù vaø tieâu huyû chaát thaûi raén, choân laáp laø phöông phaùp phoå bieán vaø ñôn giaûn nhaát, phöông phaùp naøy ñöôïc aùp duïng roäng raõi ôû haàu GVHD: Th.S NGUYEÃN XUAÂN TRÖÔØNG Trang 12 heát caùc nöôùc treân theá giôùi. Choân laáp hôïp veä sinh laø moät phöông phaùp kieåm soaùt söï phaân huyû cuûa chaát thaûi raén (chuû yeáu laø caùc thaønh phaàn höõu cô ñeã phaân huûy) khi chuùng ñöôïc choân neùn vaø phuû laáp beà maët, chaát thaûi raén trong baõi choân laáp seõ bò chuyeån hoùa nhôø quaù trình phaân huyû sinh hoïc beân trong ñeå taïo ra saûn phaåm cuoái cuøng laø caùc chaát giaøu dinh döôõng nhö axit höõu cô, nitô, caùc hôïp chaát amon vaø moät soá khí nhö CO2 , CH4. Nhö vaäy veà thöïc chaát, choân laáp hôïp veä sinh chaát thaûi raén ñoâ thò vöøa laø phöông phaùp tieâu huyû sinh hoïc, vöøa laø bieän phaùp kieåm soaùt caùc thoâng soá chaát löôïng moâi tröôøng trong quaù trình phaân huyû chaát thaûi khi choân laáp. Goàm coù caùc kieåu baõi sau ñaây: 1.Baõi choân laáp khoâ: laø baõi choân laáp caùc chaát thaûi thoâng thöôøng (raùc sinh hoaït, raùc ñöôøng phoá vaø raùc coâng nghieäp ). Chaát thaûi ñöôïc choân laáp ôû daïng khoâ hoaëc daïng öôùt töï nhieân trong ñaát khoâ vaø coù ñoä aåm töï nhieân. Ñoâi khi coøn phaûi töôùi nöôùc cho chaát thaûi khoâ ñeå traùnh buïi khi vaän chuyeån vaø taïo ñoä aåm caàn thieát. Baõi choân laáp ñöôïc xaây döïng ôû nôi khoâ raùo 2. Baõi choân laáp öôùt: laø moät khu vöïc ñöôïc ngaên ñeå choân laáp chaát thaûi thöôøng laø tro hoaëc caùc pheá thaûi khai thaùc moû döôùi daïng buøn nhaõo. Caùc daïng chính cuûa baõi choân laáp öôùt laø daïng baõi choân laáp chaát thaûi aåm öôùt nhö buøn nhaõo ñöôïc ñeå trong ñaát. ÔÛ daïng naøy thöôøng laø moät khu vöïc ñöôïc ñoå ñaát leân, chaát thaûi nhaõo chaûy traøn vaø laéng xuoáng. Baõi coù caáu taïo ñeå chöùa caùc chaát thaûi chöùa nöôùc nhö buøn nhaõo. Phöông tieän vaän chuyeån laø ñöôøng oáng. vì nöôùc chaûy ra thöøông bò nhieãm baån neân caàn ñöôïc tuaàn hoaøn trôû laïi . Daïng thöù 2 laø daïng baõi choân laáp chaát thaûi khoâ trong ñaát aåm öôùt 3. Baõi choân laáp hoãn hôïp khoâ öôùt: laø nôi duøng ñeå choân laáp chaát thaûi thoâng thöôøng vaø caû daïng buøn nhaõo. Ñieàu caàn löu yù laø ñoái vôùi caùc oâ duøng ñeå choân laáp öôùt vaø keát hôïp, baét buoäc khoâng cho pheùp nöôùc raùc thaám ñeán nöôùc ngaàm trong baát cöù tröôøng hôïp naøo. SVTH: ÑAËNG THÒ HOÀNG YEÁN Trang 13 Ñoà aùn toát nghieäp 4. Baõi choân laáp noåi: laø baõi choân laáp xaây noåi treân maët ñaát ôû nhöõng nôi coù ñòa hình baèng phaúng hoaëc khoâng doác laém, chaát thaûi ñöôïc chaát thaønh ñoáng cao ñeán 15m. Trong tröôøng hôïp naøy xung quanh baõi phaûi coù caùc ñeâ vaø ñeâ phaûi khoâng thaám ñeå ngaên chaën quan heä nöôùc raùc vôùi nöôùc maët xung quanh 5.Baõi choân laáp chìm: laø loaïi baõi chìm döôùi maët ñaát hoaëc taän duïng ñieàu kieän ñòa hình taïi caùc khu vöïc ao hoà töï nhieân, caùc moong khai thaùc moû, caùc haøo raõnh hay thung luõng coù saüng. Treân cô sôû ñoù keát caáu caùc lôùp loùt ñaùy baõi vaø thaønh baõi coù kha naêng choáng thaám. Raùc thaûi seõ ñöôïc choân laáp theo phöông thöùc laáp ñaày 6. Baõi choân laáp keát hôïp chìm noåi: laø loaïi baõi xaây döïng nöûa chìm nöõa noåi, chaát thaûi khoâng chæ ñöôïc choân laáp ñaày hoá maø sau ñoù tieáp tuïc ñöôïc chaát ñoáng leân treân .Baõi choân laáp daïng naøy tieát kieäm ñöôïc nhieàu dieän tích vaø coù nhieàu öu ñieåm 7. Baõi choân laáp ôû khe nuùi: laø loaïi baõi ñöôïc hình thaønh baèng caùch taän duïng khe nuùi ôû caùc vuøng nuùi, ñoài cao II.2.1.2 Quy moâ caùc baõi choân laáp Baûng 9: Quy moâ caùc baõi choân laáp STT Loaïi baõi Daân soá ñoâ thò hieän taïi Löôïng raùc Dieän tích (ngöôøi) (taán/naêm) (ha) 1 Nhoû 100.000 20.000 ≤ 10 2 Vöøa 100.000 – 300.000 65.000 10 – 30 3 Lôùn 300.000 – 1.000.000 200.000 30 – 50 4 Raát lôùn ≥ 1.000.000 >200.000 ≥ 50 Nguoàn: Thoâng tö lieân tòch soá 01/2001/TTLT-BKHCNMT-BXD, ngaøy 18/01/2001 II.2.1.3 Caùc coâng trình chuû yeáu trong thieát keá baõi choân laáp Khi boá trí vaø chuaån bò maët baèng baõi choân laáp caàn phaûi löu yù ñeán caùc yeáu toá sau: GVHD: Th.S NGUYEÃN XUAÂN TRÖÔØNG Trang 14  Ñöôøng ra vaøo baõi raùc.  Caùc khu vöïc choân laáp.  Nôi thu hoài pheá lieäu.  Vò trí nhaø cöûa goàm caàu caân, laùn che thieát bò, nhaø ñieàu haønh vaø nhaø nghæ cuûa nhaân vieân.  Kho chöùa vaät lieäu.  Heä thoáng thoaùt nöôùc.  Nôi xöû lyù nöôùc raùc roø ró hoaëc traïm bôm.  Caùc gieáng khoan kieåm tra nuôùc raùc.  Raøo chaén. II.2.1.4 Kyõ thuaät vaän haønh baõi choân laáp II.2.1.4.1 Nguyeân taéc vaän haønh Vieäc vaän haønh baõi ñöôïc tuaân thuû theo caùc nguyeân taéc sau:  Toaøn boä raùc choân laáp ñöôïc ñoå thaønh töøng lôùp rieâng reõ. Ñoä daøy cuûa moãi lôùp khoâng quaù 60cm  Khi caùc lôùp raùc ñaõ ñaàm neùn xong vaø goø raùc ñaït ñöôïc ñoä cao thích hôïp thì phuû moät lôùp ñaát hoaëc vaät lieäu töông töï khaùc daøy khoaûng 10 – 15 cm  Raùc caàn ñöôïc phuû ñaát sau 24 tieáng vaän haønh, khoâng ñöôïc ñeå quaù thôøi gian qui ñònh  Tieán haønh nhöõng bieän phaùp phoøng ngöøa thích ñaùng ñeå traùnh hoaû hoaïn  Tieán haønh nhöõng bieän phaùp phoøng ngöøa ñeå ñaûm baûo saâu boï khoâng theå soáng trong baõi ñuôïc.  Caàn ñaøo taïo vaø trang bò ñaày ñuû caùc nhaân vieân laøm viecä taïi baõi nhö nhaân vieân caân raùc, nhaân vieân laùi xe.... II.2.1.4.2 Phöông phaùp vaän haønh baõi choân laáp Thöïc teá vieäc ñoå raùc, ñaàm neùn vaø phuû baõi coù theå ñöôïc tieán haønh theo moät vaøi caùch. Söï quyeát ñònh aùp duïng phöông phaùp vaän haønh baõi phuï thuoäc vaøo phöông SVTH: ÑAËNG THÒ HOÀNG YEÁN Trang 15 Ñoà aùn toát nghieäp phaùp choân laáp, phuï thuoäc vaøo khaû naêng tieáp caän vuøng ñoå cuûa phöông tieän ñoå raùc vaø thieát bò ñang ñöôïc söû duuïng taïi baõi. ÔÛ nhöõng baõi aùp duïng phöông phaùp möông raõnh, xe oâtoâ coù theå ñi treân nhöõng oâ rac ñaõ ñöôïc ñaàm neùn vaø ñoå raùc xuoáng beà maët laøm vieäc môùi . Vieäc phaùt trieån heä thoáng oâ raùc phaûi theo yù ñoà thieát keá ban ñaàu vaø sau ñoù thöïc hieän töøng böôùc sao cho toaøn boä keá hoaïch ñöôïc thöïc hieän ñaày ñuû. Khi coâng vieäc trong ngaøy keát thuùc beà maët ñoå raùc seõ ñöôïc ñaàm neùn vaø phuû 1 lôùp ñaát vaø sau ñoù ñaàm neùn laàn nöûa. Ngaøy hoâm sau, oâ raùc taïo thaønh töø ngaøy hoâm tröôùc coù theå ñoùng vai troø nhö moät böùc töôøng rieâng reõ cho beà maët laøm vieäc môùi. II.2.2 Cheá bieán raùc thaønh phaân höõu cô Quaù trình cheá bieán Compost: laø quaù trình phaân huûy sinh hoïc vaø oån ñònh cuûa chaát höõu cô döôùi ñieàu kieän nhieät ñoä thích hôïp. Keát quaû cuûa quaù trình phaân huûy sinh hoïc taïo ra nhieät, saûn phaåm cuoái cuøng oån ñònh, khoâng mang maàm beänh vaø coù ích trong vieäc öùng duïng cho caây troàng. Baûn chaát cuûa quaù trình naøy laø söû duïng khaû naêng sinh soáng cuûa caùc vi sinh vaät hieáu khí phaân giaûi raùc höõu cô deã bò phaân huûy thaønh muøn baõ höõu cô vaø sinh khoái vi sinh vaät. Caùc muøn baõ höõu cô vaø sinh khoái vi sinh vaät seõ ñöôïc taùch ra, pha troän vôùi N, P, K sau ñoù tinh cheá thaønh phaân höõu cô. Compost: laø saûn phaåm cuûa quaù trình cheá bieán raùc thaønh phaân höõu cô, ñaõ ñöôïc oån ñònh nhö chaát muøn, khoâng chöùa caùc maàm beänh, khoâng loâi keùo caùc coân truøng, coù theå ñöôïc löu tröõ an toaøn vaø coù lôïi cho söï phaùt trieån cuûa caây troàng. II.2.2.1 Caùc giai ñoaïn trong laøm phaân compost Quaù trình laøm Compost coù theå phaân ra laøm caùc giai ñoaïn khaùc nhau döïa theo söï bieán thieân nhieät ñoä :  Pha thích nghi: laø giai ñoaïn caàn thieát ñeå vi sinh vaät thích nghi vôùi moâi tröôøng môùi. GVHD: Th.S NGUYEÃN XUAÂN TRÖÔØNG Trang 16  Pha taêng tröôûng: ñaëc tröng bôûi söï gia taêng nhieät ñoä do quaù trình phaân huûy sinh hoïc ñeán ngöôõng nhieät mesophilic.  Pha öa nhieät: laø giai ñoaïn nhieät ñoä taêng cao nhaát. Ñaây laø giai ñoaïn oån ñònh hoùa chaát thaûi vaø tieâu dieät vi sinh vaät gaây beänh hieäu quaû nhaát.  Pha tröôûng thaønh: laø giai ñoaïn giaûm nhieät ñoä ñeán möùc mesophilic vaø cuoái cuøng baèng nhieät ñoä moâi tröôøng. Quaù trình leân men laàn thöù hai chaäm vaø thích hôïp cho söï hình thaønh keo muøn (laø quaù trình chuyeån hoùa caùc chaát höõu cô thaønh muøn vaø caùc khoaùng chaát saét, canxi, nitô …) vaø cuoái cuøng thaønh muøn. II.2.2.2 Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán quy trình cheá bieán Compost 1) Yeáu toá nhieät ñoä Ñaây laø yeáu toá quan troïng trong quaù trình cheá bieán Compost vì noù quyeát ñònh thaønh phaàn quaàn theå vi sinh vaät (ban ñaàu laø nhoùm mesophilic vaø sau ñoù laø nhoùm thermophilic chieám öu theá), ngoaøi ra nhieät ñoä coøn laø moät chæ thò ñeå nhaän bieát caùc giai ñoaïn xaûy ra trong quaù trình uû Compost. Nhieät ñoä toái öu laø 50 – 60 0 C, thích hôïp vôùi vi khuaån thermophilic vaø toác ñoä phaân huûy raùc laø cao nhaát. Nhieät ñoä treân ngöôõng naøy seõ öùc cheá hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät laøm cho quaù trình phaân huûy dieãn ra khoâng thuaän lôïi, coøn nhieät ñoä thaáp hôn ngöôõng naøy phaân Compost seõ khoâng ñaït tieâu chuaån veà maàm beänh. 2) Yeáu toá ñoä aåm Laø yeáu toá caàn thieát cho hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät trong quaù trình cheá bieán Compost vì nöôùc caàn thieát cho quaù trình hoøa tan dinh döôõng vaø nguyeân sinh chaát cuûa teá baøo. SVTH: ÑAËNG THÒ HOÀNG YEÁN Trang 17 Ñoà aùn toát nghieäp Ñoä aåm toái öu thöôøng töø 50 – 60%. Neáu ñoä aåm thaáp hôn 20% khoâng ñuû cho söï toàn taïi cuûa vi sinh vaät. Coøn ñoä aåm quaù cao seõ daãn ñeán tình traïng roø ræ chaát dinh döôõng vaø baát lôïi cho quaù trình thoåi khí, do caùc loã hoång khoâng gian bò bít kín vaø chöùùa ñaày nöôùc khoâng cho khoâng khí ñi qua, vaät lieäu seõ khoâng xoáp vaø taïo moâi tröôøng yeám khí beân trong khoái uû Compost. 3) pH pH seõ thay ñoåi trong quaù trình cheá bieán Compost tuøy thuoäc thaønh phaàn vaø tính chaát cuûa raùc thaûi. pH toái öu cho quaù trình cheá bieán Compost laø 6.5 – 8. pH cuûa vaät lieäu ban ñaàu töø 5.5 – 9 laø coù theå cheá bieán Compost moät caùch hieäu quaû. pH giaûm xuoáng 6.5 – 5.5 ôû giai ñoaïn tieâu huûy öa maùt vaø sau ñoù taêng nhanh ôû giai ñoaïn öa aám tôùi 8, sau giaûm nheï xuoáng tôùi 7.5 trong giai ñoaïn laïnh. pH cuûa saûn phaåm cuoái cuøng thöôøng dao ñoäng trong khoaûng 7.5 – 8.5. Caàn traùnh khoâng cho pH cuûa nguyeân lieäu cheá bieán Compost quaù cao vì khi ñoù seû daãn ñeán tình traïng thaát thoaùt Nitô döôùi daïng NH3. 4) Chaát höõu cô Toác ñoä phaân huûy tuøy thuoäc vaøo thaønh phaàn vaø tính chaát cuûa chaát höõu cô. Chaát höõu cô hoøa tan deã daøng phaân huûy hôn chaát huõu cô khoâng hoøa tan. Lignin vaø Ligno – Celluloses laø nhöõng chaát phaân huûy raát chaäm. 5) Vi sinh vaät Khoâng coù gì coù lôïi baèng söï tham gia cuûa vi sinh vaät ñoái vôùi vieäc cheá bieán phaân Compost töø raùc höõu cô. Trong quaù trình cheá bieán coù söï tham gia cuûa nhieàu loaïi vi sinh vaät khaùc nhau nhö naám, vi khuaån, khuaån tia (actinomycetes) ñoâi khi coøn coù taûo … GVHD: Th.S NGUYEÃN XUAÂN TRÖÔØNG Trang 18 Haàu heát hoaït ñoäng cuûa vi sinh trong quaù trình cheá bieán Compost coù ñeán 80 – 90% laø do vi khuaån. Moät trong nhöõng yeâu caàu saûn xuaát Compost laø phaûi haïn cheá ñeán möùc toái ña caùc loaøi vi sinh vaät gaây haïi coù trong saûn phaåm, do ñoù ñeå ñaûm baûo tieâu chuaån tieâu dieät maàm beänh, trong luùc vaän haønh cheá bieán Compost caàn ñaûm baûo nhieät ñoä ñeå coù theå tieâu dieät heát maàm beänh. Caùc vi sinh vaät tham gia vaøo quaù trình phaân huûy raùc bao goàm caû ñôn baøo vaø ña baøo, ñaëc bieät laø vi khuaån, naám, men vaø actinomycetes laø caùc loaïi vi sinh vaät ñoùng vai troø quan troïng nhaát trong quaù trình phaân huûy raùc. Thoâng thöôøng vi khuaån laø caùc ñôn baøo, bao goàm caùc daïng hình caàu, que vaø xoaén. Caàu khuaån thöôøng coù ñöôøng kính dao ñoäng töø 0,5 ñeán 4m, vi khuaån daïng que coù chieàu roäng trung bình töø 0,5 ñeán 4m vaø daøi töø 0,5 ñeán 20m, vi khuaån daïng xoaén coù chieàu roäng trung bình 0,5m vaø chieàu daøi trung bình coù theå hôn 10 m. Coâng thöùc hoùa hoïc cuûa vi khuaån laø C5H7NO2. Naám laø caùc cô theå ña baøo, khoâng quang hôïp, coù kích thöôùc töông ñoái lôùn vaø raát deã daøng phaân bieät chuùng vôùi khuaån roi hoaëc actinomycetes. Haàu heát caùc loaïi naám coù khaû naêng phaùt trieån ôû moâi tröôøng coù noàng ñoä nitô, pH vaø ñoä aåm thaáp. pH toái öu cho naám phaùt trieån laø 5,6. Cô cheá trao ñoåi chaát cuûa naám laø hieáu khí, chuùng phaùt trieån trong nhöõng sôïi daøi bao goàm caùc ñôn vò teá baøo coù nhaân ñöôïc goïi laø “hyphae”, vaø coù beà roäng dao ñoäng töø 4 ñeán 20m. Men laø nhöõng teá baøo naám khoâng theå hình thaønh trong nhöõng sôïi daøi, vaø vì vaäy chuùng laø ñôn baøo. Moät soá men taïo teá baøo coù daïng hình elip kích thöôùc chieàu daøi töø 8 ñeán 15m vaø chieàu roäng töø 3 ñeán 5m, moät soá khaùc coù daïng caàu coù ñöôøng kính dao ñoäng töø 8 ñeán 12m. SVTH: ÑAËNG THÒ HOÀNG YEÁN Trang 19 Ñoà aùn toát nghieäp Actinomycetes laø nhöõng vi sinh vaät mang tính trung gian giöõa vi khuaån vaø naám. Veà hình daïng, chuùng gioáng vôùi naám, chæ khaùc laø beà roäng chæ dao ñoäng töø 0,5 ñeán 1,4 m. Caû hai quaù trình kò khí vaø hieáu khí ñeàu ñöôïc söû duïng ñeå xöù lyù raùc. Trong quaù trình xöû lyù, ñeå baûo ñaûm duy trì vaø taêng tröôûng cho vi sinh vaät, phaûi baûo ñaûm caùc yeáu toá caàn thieát veà nguoàn carbon, hydroâ, oâxy, nitô, phospho, caùc muoái voâ cô, löu huyønh vaø caùc nguyeân toá vi löôïng, cuõng nhö caùc ñieàu kieän veà moâi tröôøng nhö pH, nhieät ñoä, ñoä aåm. Khoaûng nhieät ñoä ñeå vi sinh vaät coù theå toàn taïi laø töø -5 ñeán 80 0C. Döïa vaøo khoaûng nhieät ñoä ñeå vi sinh vaät phaùt trieån toái öu, chuùng ñöôïc chia ra thaønh ba loaïi chính nhö sau: - Psychrophilic : 10-12oC - Mesophilic : 30-35oC - Themophilic : 50-55oC Trong nhöõng naêm gaàn ñaây vi khuaån phaùt trieån ôû nhieät ñoä toái öu 70-75 oC cuõng ñaõ ñöôïc tìm thaáy vaø höùa heïn nhieàu trieån voïng xöû lyù vôùi toác ñoä vaø hieäu quaû xöû lyù cao. Qui trình xöû lyù raùc baèng phöông phaùp sinh hoïc hieáu khí ñaõ ñöoïc aùp duïng maïnh meõ vaø hai thaäp kyû tröôùc ñaây, nhaát laø trong nhöõng nhaø maùy saûn xuaát phaân höõu cô. Ví duï veà coâng ngheä naøy cho ñeán nay cuõng coøn ñöôïc aùp duïng ôû nhieàu nôi vaø ngay taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh, nôi heä thoáng xöû lyù hieáu khí cuõng môùi chæ ngöng hoaït ñoäng caùch ñaây 5 naêm. Ñoái vôùi quaù trình hieáu khí, löôïng oxy caàn thieát ñöôïc tính theo coâng thöùc: CaHbOcNd + 0,5(ny + 2s + r - c)O 2 ---->nCwHxOyNz + sCO2 + rH2O + (d nx)NH3 trong ñoù: r = 0,5[b - nx - 3(d - nx)] s = a - nw GVHD: Th.S NGUYEÃN XUAÂN TRÖÔØNG Trang 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan