Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành khóa luận này, em xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến cô Nguyễn
Thị Thu Hương, đã tận tình hướng dẫn em trong suốt quá trình thực hiện khóa luận
tốt nghiệp và các cô, chú, anh chị trong công ty đã tạo điều kiện cho em thực tập.
Kế tiếp, em xin gửi lời cảm ơn quý thầy, cô Trường Đại Học Thương Mại đã
tận tình truyền đạt kiến thức cho chúng em trong gần 2 năm học tập. Với vốn kiến
thức được tiếp thu trong quá trình học không chỉ là nền tảng cho quá trình nghiên
cứu khóa luận mà còn là hành trang quý báu để em bước vào đời một cách vững
chắc và tự tin.
Vì thời gian cũng như trình độ nghiệp vụ còn hạn chế nên không thể tránh
khỏi những tồn tại, thiếu sót xuyên suốt khóa luận. Vì vậy em muốn tiếp thu và
chân thành cảm ơn những ý kiến đóng góp chỉ đạo để có điều kiện bổ sung và nâng
cao kiến thức của mình, phục vụ tốt hơn công tác thực tế sau này .Cuối cùng em
kính chúc quý thầy, cô dồi dào sức khỏe và thành công trong sự nghiệp cao quý.
Em xin chân thành cảm ơn!
Thanh Hóa , ngày 16 tháng 04 năm 2013
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Thị Thủy
GVHD. ThS. Nguyễn Thị Thu Hương
i
SVTH:Nguyễn Thị Thủy-HK1C1
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN...................................................................................................i
MỤC LỤC........................................................................................................ii
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ............................................................................iv
DANH MỤC BẢNG........................................................................................v
DANH MỤC BIỂU.........................................................................................vi
BẢNG KÍ HIỆU CHỮ VIẾT TẮT..............................................................vii
PHẦN MỞ ĐẦU..............................................................................................1
1.1. Những vấn đề cơ bản về doanh thu và phân tích doanh thu.............8
1.1.1. Một số khái niệm về doanh thu.............................................................8
1.1.2. Một số vấn đề lý thuyết liên quan........................................................10
1.1.2.1. Nguyên tắc và phương pháp xác định doanh thu...............................10
1.1.2.2. Ý nghĩa của việc tăng doanh thu........................................................11
1.1.2.3. Mục đích của phân tích doanh thu.....................................................11
1.1.2.4. Nguồn tài liệu sử dụng trong phân tích doanh thu............................12
1.2. Nội dung phân tích doanh thu...............................................................12
1.2.1. Phân tích sự biến động của doanh thu qua các năm.........................12
1.2.2. Phân tích nhịp độ bán hàng trong doanh nghiệp thương mại ..........13
1.2.3. Phân tích tình hình thực hiện doanh thu theo tổng mức và kết cấu. 14
1.2.3.1. Phân tích doanh thu theo các nghiệp vụ kinh doanh.........................14
1.2.3.2. Phân tích doanh thu theo nhóm hàng và các mặt hàng chủ yếu........15
1.2.3.3. Phân tích doanh thu theo phương thức bán.......................................15
1.2.3.4. Phân tích doanh thu theo phương thức thanh toán............................17
1.2.3.5. Phân tích doanh thu bán hàng theo các đơn vị trực thuộc.................17
1.2.3.6. Phân tích doanh thu theo quý.............................................................18
1.2.4. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới sự biến động của doanh thu.. 19
1.2.4.1. Phân tích ảnh hưởng của số lượng hàng bán và đơn giá bán tới sự
biến động của doanh thu.................................................................................19
1.2.4.2. Phân tích ảnh hưởng của số lượng lao động và NSLĐ bình quân tới
sự biến động của doanh thu...........................................................................19
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG DOANH THU TẠI CÔNG
TY THHH THƯƠNG MẠI LONG ANH...................................................21
2.1. Tổng quan tình hình và ảnh hưởng của nhân tố môi trường đến
doanh thu tại Công ty TNHH Thương mại Long Anh..............................21
2.1.1. Tổng quan về Công ty TNHH Thương mại Long Anh......................21
2.1.1.1 Quá trình hình thành và phát triển......................................................21
2.1.1.2 Đặc điểm hoạt động kinh doanh.........................................................22
2.1.1.3. Đặc điểm tổ chức quản lý và tổ chức công tác kế toán......................23
GVHD. ThS. Nguyễn Thị Thu Hương ii
SVTH:Nguyễn Thị Thủy-HK1C1
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
2.1.1.4. Khái quát về kết quả sản xuất kinh doanh đạt được qua một số năm.
.........................................................................................................................27
2.1.2. Ảnh hưởng của các nhân tố môi trường đến doanh thu tại Công ty
TNHH Thương mại Long Anh ....................................................................29
2.1.2.1. Các nhân tố bên trong (chủ quan).....................................................29
2.1.2.2. Các nhân tố bên ngoài (khách quan).................................................31
2.2. Kết quả phân tích thực trạng doanh thu tại Công ty TNHH Thương
mại Long Anh ..............................................................................................32
2.2.1. Kết quả phân tích dữ liệu sơ cấp.........................................................32
2.2.1.1. Kết quả điều tra phiếu trắc nghiệm....................................................32
2.2.1.2. Kết quả phỏng vấn trực tiếp.( Phụ lục 02).........................................33
2.2.2 Kết quả phân tích dữ liệu thứ cấp........................................................34
2.2.2.1. Phân tích tốc độ phát triển của doanh thu qua các năm....................34
2.2.2.2. Phân tích doanh thu theo nhóm hàng và các mặt hàng chủ yếu........35
2.2.2.3. Phân tích doanh thu theo phương thức bán.......................................37
2.2.2.4. Phân tích doanh thu theo phương thức thanh toán............................39
2.2.2.5. Phân tích doanh thu theo quý.............................................................40
2.2.3. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới sự biến động của doanh thu.. 41
2.2.3.1. Phân tích ảnh hưởng của số lượng hàng bán và đơn giá bán tới sự
biến động của doanh thu.................................................................................41
2.2.3.2. Phân tích ảnh hưởng của số lượng lao động và NSLĐ bình quân tới
sự biến động của doanh thu............................................................................44
CHƯƠNG 3: CÁC KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT NHẰM TĂNG DOANH
THU TẠI CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI LONG ANH.....................46
3.1. Các kết luận và phát hiện qua phân tích doanh thu tại Công ty
TNHH Thương mại Long Anh ...................................................................46
3.1.1. Những kết quả đạt được.......................................................................46
3.1.2. Những mặt hạn chế, tồn tại và nguyên nhân......................................48
3.2. Các đề xuất, kiến nghị về vấn đề nghiên cứu.......................................49
3.2.1. Một số giải pháp nhằm tăng doanh thu tại công ty TNHH Thương
mại Long Anh.................................................................................................49
3.2.2. Một số kiến nghị khác nhằm thực hiện các giải pháp........................53
3.2.2.1. Đối với nhà nước................................................................................53
3.2.2.1. Đối với công ty TNHH Thương mại Long Anh..................................53
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................55
PHỤ LỤC.......................................................................................................56
GVHD. ThS. Nguyễn Thị Thu Hương iii
SVTH:Nguyễn Thị Thủy-HK1C1
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
Sơ đồ
1
2
Nội dung
Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý tại Công ty TNHH
Thương mại Long Anh .
Sơ đồ bộ máy kế toán
GVHD. ThS. Nguyễn Thị Thu Hương iv
Trang
23
25
SVTH:Nguyễn Thị Thủy-HK1C1
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
DANH MỤC BẢNG
Bảng số
1
Nội dung
Bảng kết quả sản xuất kinh doanh của Công ty TNHH
Thương mại Long Anh ( 2010 -2012 )
Trang
29
DANH MỤC BIỂU
GVHD. ThS. Nguyễn Thị Thu Hương v
SVTH:Nguyễn Thị Thủy-HK1C1
Khóa luận tốt nghiệp
Biểu số
1
2
3
4
5
Khoa Kế toán – Kiểm toán
Nội dung
Phân tích tốc độ phát triển của DTBH qua các năm theo
DT thực tế
Phân tích DTBH theo nhóm hàng và mặt hàng chủ yếu
Phân tích DTBH theo phương thức bán
Phân tích doanh thu theo phương thức thanh toán
40
Trang
34
36
38
39
Phân
tích
doanh
thu bán
hàng
theo quý
6
7
Phân tích ảnh hưởng của số lượng hàng bán và đơn giá bán
đến DTBH
Phân tích ảnh hưởng của số lao động và năng suất lao động
tới sự biến động của DTBH
GVHD. ThS. Nguyễn Thị Thu Hương vi
42
45
SVTH:Nguyễn Thị Thủy-HK1C1
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
BẢNG KÍ HIỆU CHỮ VIẾT TẮT
TNHH
NHNN
PTNT
QĐ
BTC
TSCĐ
SXKD
DTBH
CCDV
LN
HĐKD
TNDN
TTĐB
XDCB
GTGT
VNĐ
NSLĐ
NĐ
CP
BCTC
CBCNV
CLDT
SLLĐ
TSDHTài
Trách nhiệm hữu hạn
Ngân hàng nông nghiệp
Phát triển nông thôn
Quyết định
Bộ tài chính
Tài sản cố định
Sản xuất kinh doanh
Doanh thu bán hàng
Cung cấp dịch vụ
Lợi nhuận
Hoạt động kinh doanh
Thu nhập doanh nghiệp
Tiêu thụ đặc biệt
Xây dựng cơ bản
Gía trị gia tăng
Việt Nam đồng
Năng suất lao động
Nghị định
Chính phủ
Báo cáo tài chính
Cán bộ công nhân viên
Chênh lệch doanh thu
Số lượng lao động
Tài sản dài hạn
sản ngắn hạn
TSNH
GVHD. ThS. Nguyễn Thị Thu Hương vii
SVTH:Nguyễn Thị Thủy-HK1C1
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu.
a) Về góc độ lý thuyết.
Một doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển bền vững trong nền kinh tế hiện
nay cần rất nhiều yếu tố, một trong những yếu tố quan trọng nhất là đẩy mạnh công
tác tiêu thụ hàng hóa và tăng doanh thu. Trong một doanh nghiệp thì doanh thu là
kết quả của hoạt động bán hàng, là nguồn thu chủ yếu bù đắp chi phí mà doanh
nghiệp đã bỏ ra, tạo ra lợi nhuận và phản ánh kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh
của một doanh nghiệp trong một thời kỳ. Chỉ tiêu này ảnh hưởng trực tiếp tới lợi
nhuận của doanh nghiệp và thu nhập của người lao động. Tăng doanh thu bán hàng
là tăng lượng hàng hóa bán ra trên thị trường, thu tiền về cho doanh nghiệp. Do đó,
tăng doanh thu có ý nghĩa sống còn với doanh nghiệp và xã hội.
Phân tích danh thu là nội dung quan trọng trong phân tích hoạt động kinh tế
doanh nghiệp.
b) Về góc độ thực tế.
Công ty TNHH Thương mại Long Anh là một công ty thương mại chuyên phân
phối các loại hàng hóa, thực phẩm, đồ dùng… , kinh doanh dịch vụ các ngành nghề
trong phạm vi đăng kí kinh doanh phù hợp với pháp luật. Mục tiêu của công ty là
mang đến cho người tiêu dùng những sản phẩm có chất lượng cao, giá cả phải
chăng, và phong cách phục vụ nhiệt tình, thu được lợi nhuận cao. Để thực hiện được
điều đó thì ban lãnh đạo công ty cần có những chính sách phù hợp tăng doanh thu
và cắt giảm chi phí.
Qua quá trình thực tập tại Công ty và qua một số cuộc phỏng vấn điều tra trắc
nghiệm các CBCNV trong Công ty thì kết quả doanh thu mà doanh nghiệp đạt được
như hiện nay là chưa tương xứng với tiềm năng, kế hoạch đặt ra cũng như mong
muốn của CBCNV trong Công ty, em thấy công tác phân tích chưa hoàn thiện chỉ
được thực hiện bởi phòng kế toán tài chính, không có sự liên kết giữa các bộ phận
liên quan. Do vậy khối lượng công việc của phòng kế toán tài chính thống kê càng
GVHD. ThS. Nguyễn Thị Thu Hương
1
SVTH:Nguyễn Thị Thủy-HK1C1
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
lớn, công tác phân tích doanh thu chưa đạt được kết quả tốt nhất, chưa đáp ứng
được yêu cầu đầy đủ của công ty, các cán bộ trong công ty luôn canh cánh làm thế
nào để doanh thu tăng nhanh và ổn định.Vì thế việc thực hiện tốt bán hàng và phân
tích doanh thu góp phần chỉ ra được những hạn chế và nguyên nhân và tìm ra được
biện pháp khác phục hiệu quả nhằm tăng doanh thu, thực hiện mục tiêu tối đa hóa
lợi nhuận, nâng cao vị thế và uy tín của công ty.
2. Mục tiêu cụ thể đặt ra cần giải quyết trong đề tài.
Luận văn nghiên cứu nhằm đạt được 3 mục tiêu cơ bản sau:
Thứ nhất: Hệ thống hóa lý luận cơ bản về doanh thu và phân tích doanh thu.
Thứ hai: Khảo sát và phân tích thực trạng doanh thu tại Công ty TNHH
Thương Mại Long Anh, đánh giá những kết quả đạt được cũng như những mặt còn
tồn tại và tìm ra nguyên nhân.
Thứ ba: từ những kết quả phân tích doanh thu bán hàng của công ty nêu trên,
đề xuất những giải pháp nhằm giúp công ty TNHH thương mại Long Anh tăng
doanh thu bán hàng và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
- Đối tượng nghiên cứu: Doanh thu tại Công ty TNHH Thương mại Long
Anh.
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Không gian nghiên cứu: Tại Công ty TNHH Thương mại Long Anh, 34
Cao Thắng - P. Lam Sơn - TP. Thanh Hóa.
+ Thời gian nghiên cứu: Số liệu phân tích lấy từ năm 2008 đến năm 2012,
trong đó chủ yếu phân tích doanh thu năm 2011 và 2012.
4. Phương pháp thực hiện đề tài.
Trong quá trình nghiên cứu, thực hiện và hoàn chỉnh đề tài em đã sử dụng
các phương pháp nghiên cứu sau:
GVHD. ThS. Nguyễn Thị Thu Hương
2
SVTH:Nguyễn Thị Thủy-HK1C1
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
a) Phương pháp thu thập dữ liệu.
* Phương pháp phiếu điều tra.
Phương pháp phiếu điều tra là phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp. Phương
pháp này thu thập dữ liệu thông qua việc phát phiếu điều tra cho các đối tượng liên
quan, nội dung trong phiếu điều tra được người thu thập dữ liệu xây dựng theo các
mục tiêu thu thập đã xác định trước.
Các bước thực hiện:
Bước 1: Thiết kế phiếu điều tra. Phiếu điều tra được thiết kế gồm 10 câu hỏi
khác nhau liên quan đến doanh thu dưới dạng kết đóng, được sắp xếp và bố trí theo
một trình tự nhất định.
Bước 2: Phát phiếu điều tra. Số lượng phiếu được phát ra là 5 phiếu. Đối
tượng được phát phiếu điều tra chủ yếu là những người có hiểu biết về lĩnh vực
doanh thu. Đó là Giám đốc công ty, kế toán trưởng, nhân viên phòng kế toán.
Bước 3: Tổng hợp phiếu điều tra. sau khi thu lại phiếu điều tra, trên cơ sở đó
tiến hành tổng hợp, xử lý số liệu và lập báo cáo.
* Phương pháp phỏng vấn trực tiếp.
Phương pháp này được sử dụng nhằm tìm hiểu chi tiết hơn, cụ thể hơn,
chuyên sâu hơn về vấn đề doanh thu bằng cách tiếp xúc trực tiếp với các đối tượng
liên quan.
Các bước tiến hành:
Bước 1: Xác định đối tượng cần phỏng vấn. Xây dựng các câu hỏi mở xoay
quanh vấn đề doanh thu phù hợp từng đối tượng, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho
việc khai thác và thu thập thông tin. Tại công ty TNHH Thương mại Long Anh là
ông Nguyễn Thế Quyền – Giám đốc công ty và ông Nguyễn Văn Bảy - Kế toán
trưởng.
Bước 2: Chuẩn bị câu hỏi phỏng vấn. Các câu hỏi phỏng vấn được đưa ra
nhằm tập trung đi sâu vào tình hình phân tích doanh thu của công ty, những kết quả
đạt được, những tồn tại, nguyên nhân cũng như các giải pháp đề ra nhằm tăng
doanh thu của công ty.
GVHD. ThS. Nguyễn Thị Thu Hương
3
SVTH:Nguyễn Thị Thủy-HK1C1
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
Bước 3: Tiến hành phỏng vấn giám đốc và kế toán trưởng theo các câu hỏi
được chuẩn bị ở bước 2.
Bước 4: Tổng hợp các thông tin thu được từ buổi phỏng vấn
* Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
Ngoài hai phương pháp trên, em còn sử dụng phương pháp nghiên cứu tài
liệu. Phương pháp nghiên cứu tài liệu gồm:
+) Tài liệu bên ngoài:
- 26 Chuẩn mực kế toán Việt Nam, Bộ tài chính, NXB Thống Kê, 2008.
Chế độ kế toán DN QĐ- BTC 15/2006 .
- Quyết định 149/2001/QĐ-BTC ngày 31/12/2001 của Bộ trưởng Bộ tài
chính
- Giáo trình Hạch toán kế toán trong các doanh nghiệp và giáo trình kế toán
tài chính của nhà xuất bản tài chính.
- Phân tích kinh tế doanh nghiệp thương mại, PGS. TS Trần Thế Dũng làm
chủ biên , trường ĐH Thương Mại, NXB Thống Kê, 2006.
- Luận văn : Phân tích doanh thu tại công ty TNHH Phúc Sinh năm 2011
của sinh viên Đặng Thị Thắm, trường đại học Thương Mại
- Phân tích doanh thu tại Công ty TNHH Nguyễn Sơn của sinh viên Nguyễn
Thanh Mai, trường ĐH Thương Mại
- Trang web của tổng cục thống kê: http://www.gso.gov.vn, trang web
doko.vn
+) Tài liệu bên trong doanh nghiệp:
- Báo cáo kết quả kinh doanh của công ty từ năm 2008 đến năm 2012
- Bảng số liệu tổng hợp do phòng kế toán cung cấp.
- Sổ kế toán tổng hợp, chi tiết về doanh thu bán hàng của doanh nghiệp, sổ
chi tiết theo dõi công nợ…
b) Phương pháp phân tích dữ liệu
GVHD. ThS. Nguyễn Thị Thu Hương
4
SVTH:Nguyễn Thị Thủy-HK1C1
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
Sau khi thu thập đầy đủ số liệu phục vụ cho công tác phân tích doanh thu
bán hàng tại công ty TNHH Thương mại Long Anh, ta tiến hành phân tích thông
qua các phương pháp sau:
* Phương pháp so sánh:
Phương pháp so sánh được áp dụng nhằm đánh giá mức độ hoàn thành
bằng tỉ lệ phần trăm, sự biến động mức độ tăng giảm doanh thu năm 2012 so với
năm 2011, các quý năm 2012 so với cùng kì năm 2011. Đồng thời xác định tỉ trọng
doanh thu của từng nhóm hàng, mặt hàng, từng nghiệp vụ kinh doanh, từng phương
thức trong thanh toán…trong tổng doanh thu bán hàng của công ty.
Mục đích của phương pháp so sánh là thấy được sự giống và khác nhau
giữa các sự vật, hiện tượng, xu thế biến động của các chỉ tiêu kinh tế.
Phương pháp so sánh được sử dụng trong các nội dung phân tích DTBH
như:
- Phân tích chung tình hình DT qua các năm
- Phân tích DT theo nhóm hàng và mặt hàng chủ yếu
- Phân tích DT theo phương thức bán
- Phân tích DT theo phương thức thanh toán
- Phân tích DT theo quý
Nội dung của phương pháp bao gồm:
So sánh dạng số tuyệt đối: so sánh doanh thu bán hàng của công ty trong 5
năm ( từ năm 2008 -20102) và so sánh doanh thu của từng quý trong năm 2012 so
với năm 2011 để thấy được xu hướng biến động của DT.
Chênh lệch tuyệt đối = DTBH năm 2012
So sánh dạng số tương đối:
-
DTBH năm 2011
Tỷ lệ phần trăm: là chỉ tiêu tương đối phản ánh mức độ hoàn thành năm 2012
hoặc tăng giảm so với năm 2011.
Tỷ lệ phần trăm hoàn thành
kế hoạch (%)
(DT năm 2012 – DT năm 2011)*100
=
DT năm 2011
GVHD. ThS. Nguyễn Thị Thu Hương
5
SVTH:Nguyễn Thị Thủy-HK1C1
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
Tỷ trọng: là chỉ tiêu phản ánh tỷ lệ % của một chỉ tiêu cá thể so với chỉ
tiêu tổng thể.
DT bộ phận * 100
=
Tỷ trọng (%)
DT tổng thể
* Phương pháp thay thế liên hoàn và phương pháp số chênh lệch:
Phương pháp này được sử dụng để tính toán mức độ ảnh hưởng của
các nhân tố tới doanh thu bán hàng của công ty trong đó:
Phân tích ảnh hưởng của nhân tố số lượng hàng bán và đơn giá bán đến
chỉ tiêu doanh thu:
Doanh thu bán hàng = Số lượng hàng bán x Đơn giá bán
M=q * p (**)
Để xác định ảnh hưởng của số lượng hàng bán và đơn giá bán đến DT
ta dựa vào công thức( **)
Áp dụng phương pháp thay thế liên hoàn tính ảnh hưởng của các nhân
tố:
M thay đổi do q: ∆Mq =
q pq p
1
0
0
0
% M q =
;
M q 100
M
0
M thay đổi do p: M p q1 p1
Tổng ảnh hưởng:
0
100
q
0
qp
1
0
;
% M p
M p 100
M
0
M M q p ;
100
p
100
0
GVHD. ThS. Nguyễn Thị Thu Hương
6
SVTH:Nguyễn Thị Thủy-HK1C1
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
Phân tích ảnh hưởng của nhân tố số lượng lao động và năng suất lao động
đến chỉ tiêu doanh thu.
Doanh thu bán hàng = Tổng số lao động x NSLĐ bình quân
* Phương pháp chỉ số
Phương pháp chỉ số được sử dụng trong phân tích doanh thu kết hợp với thay
thế liên hoàn để tính toán mức độ ảnh hưởng của các nhân tố (số lượng và giá bán)
tới doanh thu bán hàng. Chỉ số áp dụng để phân tích mức độ ảnh hưởng của các
nhân tố đến doanh thu bán hàng là chỉ số giá bình quân năm 2012 so với năm 2011.
Phương pháp này kết hợp với phương pháp số chênh lệch ta có thể xác định
được mức độ ảnh hưởng của các nhân tố (số tuyệt đối đến doanh thu bán hàng)
* Phương pháp lập biểu, sơ đồ:
Phương pháp này sử dụng các biểu mẫu để phản ánh một cách trực
quan các số liệu phân tích. Biểu phân tích được thiết lập theo các dòng, cột dùng để
ghi chép các chỉ tiêu và số liệu phân tích. Số lượng các dòng, cột tùy thuộc vào
mục đích yêu cầu và nội dung phân tích. Và cũng tùy theo nội dung phân tích mà
biểu phân tích có tên gọi khác nhau. Các biểu phân tích thường phản ánh mối quan
hệ so sánh giữa các chỉ tiêu có mối liên hệ với nhau: so sánh doanh thu giữa năm
2012 với các năm trước, so sánh doanh thu của quý này với doanh thu cùng quý của
năm 2011...
5. Kết cấu của khoá luận tốt nghiệp.
Ngoài phần mở đầu, mục lục, danh mục bảng biểu, sơ đồ hình vẽ và phần
kết luận thì khóa luận có 3 chương:
* Chương 1: Cơ sở lý luận về doanh thu và phân tích doanh thu trong
doanh nghiệp.
* Chương 2: Phân tích thực trạng doanh thu tại công ty TNHH Thương
mại Long Anh.
GVHD. ThS. Nguyễn Thị Thu Hương
7
SVTH:Nguyễn Thị Thủy-HK1C1
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
* Chương 3: Các kết luận và đề xuất nhằm tăng doanh thu tại công ty
TNHH Thương mại Long Anh.
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DOANH THU VÀ PHÂN
TÍCH DOANH THU
1.1.
Những vấn đề cơ bản về doanh thu và phân tích doanh thu.
1.1.1. Một số khái niệm về doanh thu.
Theo quy định của chuẩn mực kế toán số 14 – “Doanh thu và thu nhập khác”
được ban hành và công bố theo quyết định 149/2001/QĐ – BTC ngày 31/12/2001
của bộ trưởng BTC và theo giáo trình Phân tích kinh tế doanh nghiệp thương mại
của trường đại học Thương Mại xuất bản năm 2006 thì doanh thu được định nghĩa
như sau:
“Doanh thu: Là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong
kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh thông thường của
doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu.”
Doanh thu chỉ bao gồm tổng giá trị của các lợi ích kinh tế doanh nghiệp đã
thu được hoặc sẽ thu được. Các khoản thu hộ bên thứ ba không phải là nguồn lợi ích
kinh tế, không làm tăng vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp sẽ không được coi là
doanh thu. Các khoản góp vốn của cổ đông hoặc của chủ sở hữu làm tăng vốn chủ
sở hữu không phải là doanh thu.
Theo Giáo trình Hạch toán kế toán trong các doanh nghiệp, PGS. TS Nguyễn
Thị Đông – Giảng viên trường ĐH kinh tế quốc dân, làm chủ biên, Nhà xuất bản
Tài Chính Hà Nội năm 2006, trang 190 thì:
“Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là tổng giá trị các lợi ích kinh tế
doanh nghiệp thu được trong kì kế toán phát sinh từ các hoạt động sản xuất kinh
doanh thông thường của doanh nghiệp góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu”
GVHD. ThS. Nguyễn Thị Thu Hương
8
SVTH:Nguyễn Thị Thủy-HK1C1
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
Theo giáo trình Phân tích kinh tế doanh nghiệp thương mại của trường ĐH
Thương mại, PGS. TS Trần Thế Dũng làm chủ biên xuất bản năm 2006, trang 30:
“Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là một chỉ tiêu phản ánh kết quả
hoạt động sản xuất kinh doanh của một doanh nghiệp trong một thời kỳ nhất định.
”
Theo giáo trình Kế toán tài chính, PGS.TS Võ Văn Nhị, Nhà xuất bản Tài
Chính năm 2006 chế độ kế toán DN QĐ- BTC 15/2006 thì:
“Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là tòan bộ số tiền thu được hoặc
sẽ thu được từ các giao dịch và nghiệp vụ phát sinh doanh thu như bán sản phẩm,
hàng hóa, cung cấp dịch vụ cho khách hàng bao gồm cả khoản phí thu thêm ngoài
giá bán (nếu có). ”
Doanh thu của doanh nghiệp bao gồm: doanh thu bán hàng, doanh thu cung
cấp dịch vụ, doanh thu hoạt động tài chính và doanh thu từ các hoạt động bất
thường khác.
Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ: là toàn bộ số
tiền thu được xác định theo giá trị hợp lý của các khoản đã thu hoặc sẽ thu được từ
bán thành phẩm, hàng hóa sau khi đã trừ đi các khoản giảm trừ doanh thu như chiết
khấu thương mại, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại và các khoản thuế gián thu.
Doanh thu thuần được xác định theo công thức sau:
Tổng doanh thu
thuần về bán
hàng và cung
Tổng
=
cấp dịch vụ
doanh
thu về bán
hàng và cung
cấp dịch vụ
Chiết
-
khấu
thương
mại
Giảm
-
giá
hàng
bán
Hàng
- bán bị trả lại
Thuế
Thuế XK, Thuế
GTGT theo PP
trực tiếp
Trong đó:
- Chiết khấu thương mại: Là khoản doanh nghiệp bán giảm giá niêm yết cho
khách hàng mua hàng với khối lượng lớn.
GVHD. ThS. Nguyễn Thị Thu Hương
9
TTĐB,
SVTH:Nguyễn Thị Thủy-HK1C1
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
- Giảm giá hàng bán: Là khoản giảm trừ cho người mua do hàng kém phẩm
chất hay sai cách theo hợp đồng, không đúng thời hạn ghi trong hợp đồng nhưng
chưa đến mức độ bị trả lại do bên mua đồng ý chấp nhận giảm giá.
- Giá trị hàng bán bị trả lại: Là giá trị khối lượng hàng bán đã xác định là
tiêu thụ bị khách hàng trả lại và từ chối thanh toán.
- Các khoản thuế gián thu bao gồm: thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu,
thuế giá trị gia tăng theo phương pháp trực tiếp phải nộp.
+ Thuế xuất khẩu: là loại thuế gián thu đánh vào lại hàng hóa xuất khẩu
thuộc danh mục hàng hóa bị đánh thuế qua cửa khẩu và biên giới Việt Nam.
+ Thuế TTĐB: Được đánh vào doanh thu của một số doanh nghiệp sản xuất
một số mặt hàng mà nhà nước không khuyến khích sản xuất, cần hạn chế tiêu thụ vì
không phục vụ thiết thực cho đời sống nhân dân.
+ Thuế GTGT: là loại thuế gián thu, được tính trên khoản giá trị tăng thêm
của hàng hóa, dịch vụ qua quá trình sản xuất và lưu thông.
Doanh thu từ hoạt động tài chính: Bao gồm các khoản thu từ hoạt động đầu
tư tài chính và kinh doanh về vốn đem lại gồm: tiền lãi, cổ tức, lợi nhuận đựợc chia,
thu nhập từ hoạt động cho thuê tài sản,…
Thu nhập khác: Là khoản thu góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu từ hoạt
động ngoài các hoạt động tạo ra doanh thu: Thu tiền về thanh lý TSCĐ, nhượng bán
TSCĐ, thu tiền phạt khách hàng do vi phạm hợp đồng, thu tiền bảo hiểm được bồi
thường, thu các khoản thuế được giảm được hoàn lại, các khoản thu khác…
Trên đây là các khái niệm khác nhau về doanh thu, nhưng em lấy khái niệm
về doanh thu theo chuẩn mực kế toán để phân tích doanh thu tại Công ty TNHH
Thương Mại Long Anh.
1.1.2. Một số vấn đề lý thuyết liên quan.
1.1.2.1. Nguyên tắc và phương pháp xác định doanh thu.
“ Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: được xác định theo giá trị
hợp lý của các khoản đã thu được tiền hoặc sẽ thu được tiền từ các giao dịch và
nghiệp vụ phát sinh doanh thu như bán sản phẩm, hàng hóa, bất động sản đầu tư,
GVHD. ThS. Nguyễn Thị Thu Hương
10
SVTH:Nguyễn Thị Thủy-HK1C1
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
cung cấp dịch vụ cho khách hàng bao gồm cả các khoản phụ thu và phí thu thêm
ngoài giá bán (nếu có) ’’ ( Chế độ kế toán doanh nghiệp ban hành theo Quyết định
15/QĐ-BTC ngày 20/3/2006 của Bộ Tài Chính) .
Doanh thu bán hàng được ghi nhận khi đồng thời thỏa mãn cả 5 điều kiện:
- Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền
sở hữu sản phẩm hoặc hàng hóa cho người mua.
- Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa như người sở
hữu hàng hóa hoặc quyền kiểm soát hàng hóa.
- Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn.
- Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán
hàng.
- Xác định được chi phí liên quan đến bán hàng.
1.1.2.2. Ý nghĩa của việc tăng doanh thu.
Tăng doanh thu bán hàng là tăng lượng hàng hóa bán ra trên thị trường và
tăng lượng tiền tệ về cho doanh nghiệp. Vì vậy tăng doanh thu bán hàng vừa có ý
nghĩa đối với doanh nghiệp và với xã hội.
* Đối với doanh nghiệp.
- Là điều kiện để doanh nghiệp thực hiện chức năng kinh doanh.
- Là điều kiện để doanh nghiệp thu hồi vốn nhanh, bù đắp chi phí phát sinh
trong quá trình kinh doanh.
- Là điều kiện để doanh nghiệp mở rộng kinh doanh, tạo công ăn việc làm và
nâng cao đời sống người lao động.
- Là điều kiện để doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ với ngân sách nhà nước.
* Đối với xã hội
- Góp phần thỏa mãn hơn nhu cầu của người tiêu dùng.
- Thúc đẩy sản xuất phát triển.
- Đảm bảo cân đối cung cầu, ổn định giá cả thị trường.
- Mở rộng giao lưu kinh tế giữa các vùng miền.
1.1.2.3. Mục đích của phân tích doanh thu.
GVHD. ThS. Nguyễn Thị Thu Hương
11
SVTH:Nguyễn Thị Thủy-HK1C1
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
Phân tích doanh thu nhằm mục đích nhận thức và đánh giá một cách đúng
đắn, toàn diện và khách quan tình hình thực hiện các chỉ tiêu doanh thu bán hàng của
doanh nghiệp trong kỳ về số lượng, kết cấu chủng loại và giá cả hàng bán…Qua đó
thấy được mức độ hoàn thành số chênh lệch tăng giảm của các chỉ tiêu kế hoạch
doanh thu bán hàng của doanh nghiệp. Đồng thời, qua phân tích cũng nhận thấy
được những mâu thuẫn tồn tại và những nguyên nhân ảnh hưởng khách quan cũng
như chủ quan trong khâu bán hàng, để từ đó tìm ra được những chính sách, biện
pháp quản lý thích hợp nhằm đẩy mạnh bán hàng, tăng doanh thu.
1.1.2.4. Nguồn tài liệu sử dụng trong phân tích doanh thu.
- Nguồn tài liệu bên trong doanh nghiệp:
Các chỉ tiêu kế hoạch doanh thu bán hàng của doanh nghiệp trong kỳ
được xây dựng tùy thuộc vào chức năng, nhiệm vụ và đặc điểm hoạt động sản
xuất kinh doanh cũng như căn cứ vào yêu cầu quản lý của doanh nghiệp.
Các số liệu kế toán doanh thu bán hàng bao gồm kế toán tổng hợp, kế
toán chi tiết, các hợp đồng bán hàng và các đơn đặt hàng, các chứng từ hóa đơn
bán hàng.
- Nguồn tài liệu bên ngoài doanh nghiệp:
Các số liệu thông tin kinh tế thị trường, giá cả những mặt hàng mà
doanh nghiệp sản xuất kinh doanh.
Các chế độ, chính sách về thương mại, chính sách tài chính- tín dụng và
các chính sách khác có liên quan đến hoạt động doanh nghiệp do Nhà nước hoặc
do ngành ban hành.
1.2. Nội dung phân tích doanh thu.
1.2.1. Phân tích sự biến động của doanh thu qua các năm.
GVHD. ThS. Nguyễn Thị Thu Hương
12
SVTH:Nguyễn Thị Thủy-HK1C1
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
- Mục đích phân tích: Thông qua việc phân tích tốc độ phát triển của doanh
thu trong một thời kỳ (thường là 4-5 năm) để thấy được xu thế và quy luật phát triển
của chỉ tiêu doanh thu bán hàng, đưa ra những thông tin dự báo nhu cầu của thị
trường làm cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch trung hạn và dài hạn, phát hiện ra
những hạn chế để đưa ra các biện pháp tăng tốc độ phát triển doanh thu.
- Nguồn tài liệu phân tích: Số liệu về doanh thu bán hàng lấy ở báo cáo kết
quả kinh doanh của các năm mà phòng kế toán đưa.
- Phương pháp phân tích: Phương pháp phân tích chủ yếu được áp dụng là
tính toán các chỉ tiêu tốc độ phát triển liên hoàn, tốc độ phát triển định gốc và tốc độ
phát triển bình quân. Trong đó:
+ Tốc độ phát triển định gốc:
=
+ Tốc độ phát triển liên hoàn:
=
+ Tốc độ phát triển bình quân:
=
* 100
* 100
* 100
Trong đó:
: Tốc độ phát triển liên hoàn.
: Doanh thu bán hàng kỳ i.
: Tốc độ phát triển định gốc.
: Tốc độ phát triển bình quân.
GVHD. ThS. Nguyễn Thị Thu Hương
: Doanh thu bán hàng kỳ i-1.
: Doanh thu bán hàng kỳ gốc.
13
SVTH:Nguyễn Thị Thủy-HK1C1
- Xem thêm -