Khóa luận tốt nghiệp
Hương
i GVHD: TH.S Nguyễn Thị Thu
TÓM LƯỢC
Quá trình hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế đặt ra cho các doanh nghiệp
nước ta nhiều cơ hội và thách thức lớn. Chính vì vậy các doanh nghiệp Việt Nam
cần phải có sự điều hành, quản lý các hoạt động sản xuất kinh doanh một cách có
hiệu quả để đứng vững trên thị trường và ngày càng phát triển hơn.
Doanh thu là một chỉ tiêu quan trọng đối với mọi doanh nghiệp. Các doanh
nghiệp luôn phải phấn đấu tăng doanh thu, phát huy những thế mạnh, những nhân tố
tích cực làm tăng doanh thu và hạn chế tối đa những nhân tố tiêu cực làm giảm
doanh thu thông qua phân tích doanh thu. Vì vậy khóa luận đã đi vào nghiên cứu
các vấn đề chính sau :
- Hệ thống hóa các vấn đề cơ bản về doanh thu và phân tích doanh thu.
- Phân tích doanh thu tại công ty TNHH MTV May Mạnh Cường để thấy
được biến động doanh thu và các nhân tố ảnh hưởng.
- Đưa ra các giải pháp nhằm tăng doanh thu cho công ty.
SV: Đoàn Thị Thương
Lớp K7HK1C1 – Đại học Thương Mại
Khóa luận tốt nghiệp
Hương
ii GVHD: TH.S Nguyễn Thị Thu
LỜI CẢM ƠN
Được sự phân công của các thầy cô khoa Kế toán - kiểm toán, sau gần 3
tháng thực tập, em đã hoàn thành xong khóa luận tốt nghiệp với đề tài : ‘‘Phân tích
doanh thu tại công ty TNHH MTV May Mạnh Cường”.
Để hoàn thành được nhiệm vụ của mình, ngoài sự nỗ lực học hỏi của bản
thân còn có sự hướng dẫn nhiệt tình của các thầy cô, cô chú và các anh chị trong
công ty.
Em xin chân thành cảm ơn Cô Nguyễn Thị Thu Hương, người đã tận tình
hướng dẫn, luôn động viên và khích lệ em trong suốt thời gian thực tập và hoàn
thành khóa luận tốt nghiệp.
Em xin cảm ơn ban lãnh đạo Công ty TNHH MTV May Mạnh Cường cùng
toàn thể các cô chú, anh chị trong công ty ( đặc biệt là phòng kế toán công ty ) đã tận
tình giúp đỡ, chỉ bảo và hướng dẫn cho em chi tiết, giúp em hoàn thành đề tài này.
Tuy nhiên, vì kiến thức chuyên môn còn hạn chế và bản thân còn thiếu kinh
nghiệm thực tiễn nên đề tài không tránh khỏi những thiếu sót, em kính mong nhận
được sự góp ý, chỉ bảo thêm của quý thầy cô cùng toàn thể cán bộ công nhân viên
công ty để đề tài được hoàn thiện hơn.
Một lần nữa, e xin gửi đến quý thầy cô cùng toàn thể nhân viên trong công ty
TNHH MMTV May Mạnh Cường lời cảm ơn chân thành và lời chúc tốt đẹp nhất.
Sinh viên thực hiện :
Đoàn Thị Thương
Lớp K7-HK1C1
SV: Đoàn Thị Thương
Lớp K7HK1C1 – Đại học Thương Mại
Khóa luận tốt nghiệp
Hương
iii GVHD: TH.S Nguyễn Thị Thu
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Biểu số
1.1
Nội dung
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty năm
Trang
23
01
2011, 2012
Phân tích tốc độ phát triển của doanh thu bán hàng qua
28
02
03
các năm
Phân tích doanh thu theo các nghiệp vụ kinh doanh
Phân tích doanh thu bán hàng theo nhóm hàng và mặt
29
31
04
05
06
07
hàng chủ yếu
Phân tích doanh thu theo phương thức bán
Phân tích doanh thu theo phương thức thanh toán
Phân tích doanh thu bán hàng theo quý
36
32
33
34
Phân tích ảnh hưởng của số lượng lao động và năng suất
39
Phân
tích ảnh
hưởng
của số
lượng
hàng
bán và
đơn giá
bán đến
doanh
thu bán
hàng
08
lao động đến doanh thu bán hàng
SV: Đoàn Thị Thương
Lớp K7HK1C1 – Đại học Thương Mại
Khóa luận tốt nghiệp
Hương
iv GVHD: TH.S Nguyễn Thị Thu
DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ
01
Nội dung
Sơ đồ bộ máy quản lý của Công ty TNHH MTV May
Trang
21
Mạnh Cường
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT
STT
Nội dung
Chữ viết tắt
1
Trách nhiệm hữu hạn một thành
viên
TNHH MTV
2
Doanh thu bán hàng
DTBH
3
Doanh thu hoạt động tài chính
DT HĐTC
4
Thương mại cổ phần
TMCP
5
Giá trị gia tăng
GTGT
6
Đơn vị tính
ĐVT
7
Việt Nam đồng
VNĐ
8
Tài sản cố định
TSCĐ
SV: Đoàn Thị Thương
Lớp K7HK1C1 – Đại học Thương Mại
Khóa luận tốt nghiệp
Hương
9
Doanh nghiệp
v GVHD: TH.S Nguyễn Thị Thu
DN
MỤC LỤC
TÓM LƯỢC..........................................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN.......................................................................................................................ii
DANH MỤC BẢNG BIỂU.................................................................................................iii
DANH MỤC SƠ ĐỒ...........................................................................................................iv
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT........................................................................iv
MỤC LỤC.............................................................................................................................v
PHẦN MỞ ĐẦU...................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết và ý nghĩa của việc phân tích doanh thu...................................................1
2. Mục tiêu cụ thể đặt ra cần giải quyết trong đề tài .......................................................2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài ................................................................2
4. Phương pháp thực hiện đề tài ........................................................................................3
5. Kết cấu của khóa luận tốt nghiệp ..................................................................................7
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DOANH THU VÀ PHÂN TÍCH DOANH THU. 8
1. 1. Những vấn đề cơ bản về doanh thu và phân tích doanh thu ...................................8
1.1.1. Một số khái niệm về doanh thu:.................................................................................8
1.1.2. Một số vấn đề lí thuyết liên quan ...............................................................................9
1.1.2.1 Nguyên tắc và phương pháp xác định doanh thu .......................................................9
1.1.2.2 Ý nghĩa của việc tăng doanh thu..............................................................................10
1.1.2.3 Mục đích của phân tích doanh thu............................................................................10
1.1.2.4 Nguồn tài liệu sử dụng trong phân tích doanh thu..................................................11
1.2. Nội dung phân tích doanh thu ...................................................................................12
1.2.1. Phân tích sự biến động của doanh thu qua các năm ..............................................12
1.2.2 Phân tích tiến độ tiêu thụ hàng hóa ..........................................................................13
1.2.3 Phân tích tình hình thực hiện doanh thu theo tổng mức và kết cấu .......................13
SV: Đoàn Thị Thương
Lớp K7HK1C1 – Đại học Thương Mại
Khóa luận tốt nghiệp
Hương
vi GVHD: TH.S Nguyễn Thị Thu
1.2.3.1 Phân tích doanh thu theo các nghiệp vụ kinh doanh...............................................13
1.2.3.2 Phân tích doanh thu theo nhóm hàng và những mặt hàng chủ yếu..........................14
1.2.3.3 Phân tích doanh thu theo phương thức bán..............................................................14
1.2.3.4 Phân tích doanh thu theo phương thức thanh toán...................................................14
1.2.3.5 Phân tích doanh thu theo thị trường tiêu thụ............................................................15
1.2.3.6. Phân tích doanh thu theo quý................................................................................15
1.2.4. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới sự biến động của doanh thu .......................16
1.2.4.1. Phân tích ảnh hưởng của số lượng hàng bán và đơn giá bán tới sự biến động của
doanh thu..............................................................................................................................16
1.2.4.2 Phân tích ảnh hưởng của số lượng lao động và năng suất lao động bình quân tới sự
biến động của doanh thu......................................................................................................17
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG DOANH THU TẠI CÔNG TY TNHH
MTV MAY MẠNH CƯỜNG............................................................................................19
2.1. Tổng quan tình hình và ảnh hưởng của nhân tố môi trường đến doanh thu tại
công ty TNHH MTV May Mạnh Cường..........................................................................19
2.1.1. Tổng quan về Công ty TNHH MTV May Mạnh Cường.........................................19
2.1.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty.....................................................19
2.1.1.2. Đăc điểm hoạt động kinh doanh.............................................................................20
2.1.1.3. Đặc điểm tổ chức quản lý và tổ chức công tác kế toán...........................................21
2.1.1.4 Khái quát về kết quả sản xuất kinh doanh đạt được qua một số năm......................23
2.1.2. Ảnh hưởng của các nhân tố môi trường đến doanh thu tại Công ty TNHH MTV
May Mạnh Cường...............................................................................................................24
2.1.2.1 Các nhân tố bên trong ( chủ quan ).........................................................................24
2.1.2.2 Các nhân tố bên ngoài ( khách quan ).....................................................................26
2.2. Kết quả phân tích thực trạng doanh thu tại Công ty TNHH MTV May Mạnh
Cường..................................................................................................................................28
2.2.1. Phân tích tốc độ phát triển của doanh thu qua các năm.........................................28
2.2.2. Phân tích doanh thu theo tổng mức và kết cấu.......................................................29
2.2.2.1. Phân tích doanh thu theo các nghiệp vụ kinh doanh..............................................29
2.2.2.2. Phân tích doanh thu theo nhóm hàng và mặt hàng chủ yếu...................................30
2.2.2.3. Phân tích doanh thu bán hàng theo phương thức bán............................................32
2.2.2.4 Phân tích doanh thu theo phương thức thanh toán..................................................33
2.2.2.5. Phân tích doanh thu bán hàng theo tháng, quý......................................................34
2.2.3. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến sự biến động của doanh thu tại Công ty Cổ phần
TNHH MTV May Mạnh Cường............................................................................................36
2.2.3.1. Phân tích ảnh hưởng của số lượng hàng bán và đơn giá bán tới sự biến động của
doanh thu..............................................................................................................................36
SV: Đoàn Thị Thương
Lớp K7HK1C1 – Đại học Thương Mại
Khóa luận tốt nghiệp
Hương
vii GVHD: TH.S Nguyễn Thị Thu
2.2.3.2. Phân tích ảnh hưởng của số lượng lao động và năng suất lao động bình quân tới
sự biến động của doanh thu. (Biểu 08)................................................................................38
CHƯƠNG 3: CÁC KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT NHẰM TĂNG DOANH THU TẠI
CÔNG TY TNHH MTV MAY MẠNH CƯỜNG............................................................40
3.1. Các kết luận và phát hiện qua phân tích doanh thu tại Công ty TNHH MTV May
Mạnh Cường.......................................................................................................................40
3.1.1. Những kết quả đạt được............................................................................................40
3.1.2. Những mặt hạn chế, tồn tại và nguyên nhân..........................................................42
3.2. Các đề xuất, kiến nghị về vấn đề nghiên cứu............................................................43
KẾT LUẬN.........................................................................................................................52
SV: Đoàn Thị Thương
Lớp K7HK1C1 – Đại học Thương Mại
Khóa luận tốt nghiệp
Hương
1 GVHD: TH.S Nguyễn Thị Thu
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết và ý nghĩa của việc phân tích doanh thu.
Về góc độ lý thuyết :
Nền kinh tế thị trường hiện nay với sự cạnh tranh gay gắt luôn luôn chứa
đựng những cơ hội và thách thức. Để có thể tồn tại và phát triển trong môi trường
kinh doanh như vậy thì các doanh nghiệp phải không ngừng vươn lên, thay đổi tư
duy, phương thức tổ chức quản lý và hoạt động nhằm mang lại hiệu quả kinh doanh
cao nhất. Vì thế đòi hỏi mỗi quyết định doanh nghiệp đưa ra phải luôn được cân
nhắc một cách kỹ càng, thận trọng. Một công cụ hữu hiệu đối với doanh nghiệp
trong việc đưa ra các quyết định kinh doanh là phân tích kinh tế. Phân tích kinh tế
giúp doanh nghiệp nắm bắt được thông tin một cách kịp thời, chính xác và có cái
nhìn toàn diện, khách quan về tình hình thực hiện các nhiệm vụ sản xuất kinh doanh
và kết quả hoạt động kinh doanh của đơn vị mình. Trên cơ sở đó các nhà quản lý có
thể đề ra các chủ trương và biện pháp quản lý thích hợp nhằm nâng cao hiệu quả
kinh doanh và xây dựng kế hoạch sản xuất kinh doanh cho những kỳ sau.
Doanh thu là một trong những chỉ tiêu kinh tế quan trọng phản ánh kết quả
hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh
tế mà doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động kinh
doanh thông thường của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu. Tăng
doanh thu thực chất là việc nâng cao năng lực kinh doanh, cung cấp hàng hóa, sản
phẩm, dịch vụ cho khách hàng, đồng thời làm tăng hiệu quả kinh doanh cho doanh
nghiệp. Vì vậy, tăng doanh thu bán hàng không chỉ có ý nghĩa quan trọng đối với
doanh nghiệp mà còn có ý nghĩa tích cực đối với toàn xã hội.
Về góc độ thực tế :
Công ty TNHH MTV May Mạnh Cường hoạt động trong lĩnh vực sản xuất
kinh doanh các sản phẩm hàng may mặc. Đây là ngành kinh doanh có tính cạnh
tranh cao và cũng có nhiều đối thủ cạnh tranh lớn như: Công ty Cổ phần May 10,
Công ty may Việt Tiến…Vì thế mục tiêu của công ty là nâng cao uy tín doanh
nghiệp trên thị trường, mở rộng hoạt động kinh doanh, tối đa hóa lợi nhuận. Và các
SV: Đoàn Thị Thương
Lớp K7HK1C1 – Đại học Thương Mại
Khóa luận tốt nghiệp
2 GVHD: TH.S Nguyễn Thị Thu
Hương
chỉ tiêu về doanh thu, lợi nhuận và chi phí chính là thước đo đánh giá việc thực hiện
các mục tiêu mà doanh nghiệp đang theo đuổi.
Trong quá trình thực tập và nghiên cứu tại Công ty TNHH MTV May Mạnh
Cường, cùng với thông tin trên phiếu điều tra khảo sát thực tế, em nhận thấy rằng
doanh thu của công ty còn thấp hơn so với các doanh nghiệp cùng ngành và tốc độ
tăng doanh thu trong thời gian qua chưa tương xứng với tiềm năng của công ty.
Điều này cho thấy doanh thu và các vấn đề liên quan đến doanh thu hiện nay của
doanh nghiệp còn nhiều tồn tại và bất cập. Do đó phân tích doanh thu là một vấn đề
thực tế và rất cần thiết đối với công ty TNHH MTV May Mạnh Cường hiện nay.
Vì vậy cần phải nghiên cứu và phân tích doanh thu, từ đó đề xuất các giải
pháp giúp công ty xác định được hướng đi đúng đắn để có thể tồn tại và phát triển
ngày càng lớn mạnh trong điều kiện cạnh tranh khốc liệt và tình hình tài chính bất
ổn như hiện nay.
2. Mục tiêu cụ thể đặt ra cần giải quyết trong đề tài .
Luận văn nghiên cứu nhằm đạt được ba mục tiêu cơ bản sau:
Thứ nhất: Hệ thống hóa những lý luận liên quan đến doanh thu và phân tích
doanh thu.
Thứ hai: Phân tích tình hình thực hiện chỉ tiêu doanh thu của công ty TNHH
MTV May Mạnh Cường, qua đó đánh giá những kết quả đã đạt được cũng như
những mặt còn tồn tại và nguyên nhân của nó.
Thứ ba: Trên cơ sở những kết quả đã đạt được từ việc phân tích doanh thu
của công ty, đưa ra các biện pháp nhằm tăng doanh thu cho công ty.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài .
- Đối tượng nghiên cứu: Doanh thu của công ty TNHH MTV May Mạnh
Cường
- Không gian nghiên cứu : Đề tài này xin được giới hạn trong phạm vi hoạt
động kinh doanh thông qua các số liệu về kết quả doanh thu, lợi nhuận đạt được…
của công ty TNHH MTV May Mạnh Cường.
- Thời gian nghiên cứu: trong 4 năm từ 2009 đến 2012 nhưng tập trung chủ
yếu là 2 năm 2011 và 2012.
SV: Đoàn Thị Thương
Lớp K7HK1C1 – Đại học Thương Mại
Khóa luận tốt nghiệp
Hương
4. Phương pháp thực hiện đề tài .
3 GVHD: TH.S Nguyễn Thị Thu
- Phương pháp thu thập dữ liệu tại công ty TNHH MTV May Mạnh Cường
Phương pháp điều tra
Là phương pháp thu thập dữ liệu được thực hiện thông qua việc phát các
phiếu điều tra theo mẫu đã được thiết kế sẵn. Nội dung của phiếu điều tra chủ yếu
liên quan tới doanh thu.
Mục đích của điều tra là thu thập những thông tin mang tính khách quan về
vấn đề đang nghiên cứu.
Các bước tiến hành:
- Bước 1: Thiết kế phiếu điều tra. Mỗi phiếu điều tra gồm 10 câu hỏi liên
quan tới đề tài doanh thu khác nhau. Các câu hỏi dưới dạng kết đóng, tức là có sẵn
các đáp án để người được điều tra lựa chọn.
- Bước 2: Phát phiếu điều tra: phát 5 phiếu điều tra cho các đối tượng có hiểu
biết về vấn đề phân tích doanh thu, thuộc ban lãnh đạo, phòng kế toán, kinh doanh
của công ty. Phiếu điều tra được phát cho 5 thành viên trong công ty, bao gồm :
1. Ông Nguyễn Văn Tăng
Chức vụ
Giám đốc
2. Bà Đào Thị Huyền
Chức vụ
Kế toán trưởng
3. Chị Nguyễn Vân Anh
Chức vụ
Kế toán viên
4. Anh Nguyễn Văn Hiếu
Chức vụ
Trưởng phòng kinh doanh
5. Chị Phạm Thanh Huyền
Chức vụ
Nhân viên kinh doanh
- Bước 3: Thu lại các phiếu điều tra, tổng hợp thông tin và lập báo cáo.
(Phụ lục số 01: mẫu phiếu điều tra)
Phương pháp phỏng vấn
Phỏng vấn là phương pháp thu thập thông tin bằng cách tiếp xúc trực tiếp với
người cần khai thác thông tin về vấn đề nghiên cứu và đặt ra các câu hỏi dưới dạng
kết mở.
Mục đích: thông qua các câu hỏi và trả lời trực tiếp giúp thu thập được những
thông tin chính xác, cụ thể và chi tiết hơn về vấn đề đang nghiên cứu.
Các bước tiến hành:
SV: Đoàn Thị Thương
Lớp K7HK1C1 – Đại học Thương Mại
Khóa luận tốt nghiệp
4 GVHD: TH.S Nguyễn Thị Thu
Hương
- Bước 1: Xác định đối tượng được phỏng vấn để từ đó xây dựng các câu hỏi
mở về vấn đề doanh thu của công ty cho phù hợp với từng đối tượng. Đối tượng là
Ông Nguyễn Văn Tăng – Giám đốc công ty và Bà Đào Thị Huyền – Kế toán trưởng.
- Bước 2: Tiến hành phỏng vấn: Buổi phỏng vấn diễn ra vào ngày 6/3/2013
tại phòng Giám đốc và phòng Kế toán – tài vụ của công ty. Người được phỏng vấn là
Ông Nguyễn Văn Tăng – Giám đốc công ty và Bà Đào Thị Huyền – Kế toán trưởng.
- Bước 3: Tổng hợp thông tin thu thập được từ buổi phỏng vấn.
Phương pháp nghiên cứu tài liệu
Ngoài việc thu thập dữ liệu từ các phương pháp trên, em còn tiến hành nghiên
cứu các tài liệu liên quan để thu thập thông tin. Đó là:
- Tài liệu bên ngoài: Các chuẩn mực kế toán, các thông tư, các giáo trình phân
tích kinh tế, giáo trình kế toán tài chính, giáo trình tài chính doanh nghiệp của trường
Đại học Thương Mại và các trường đại học khác, các luận văn cùng đề tài của các
khóa trước...
- Tài liệu bên trong: Các báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của công ty từ
năm 2008 đến 2011, các sổ kế toán tổng hợp và chi tiết về doanh thu bán hàng, các
hợp đồng, hóa đơn, chứng từ liên quan đến việc bán hàng của công ty. Tình hình thu
thập của người tiêu dùng, các thông tư chính sách liên quan của Nhà nước.
Để hoàn thành bài khóa luận của mình, em đã tham khảo một số luận văn
cùng đề tài của các khóa trước, đó là:
- Luận văn “Phân tích doanh thu của công ty TNHH In Lê Vinh”, năm 2010
của sinh viên Đào Thị Hồng Vân, lớp K42D1, trường Đại học Thương Mại.
- Luận văn “Phân tích doanh thu bán hàng của công ty cổ phần Thương mại
Cầu Giấy”, năm 2010 của sinh viên Nguyễn Thị Tuyết Mai, lớp K42D1, trường
Đại học Thương Mại.
- Luận văn “Phân tích doanh thu bán hàng tại Công ty Cổ phần Nicotex”, năm
2010 của sinh viên Thân Thị Ngọc Thúy, lớp K42D2, trường Đại học Thương Mại.
- Luận văn “Phân tích doanh thu tiêu thụ sản phẩm tại công ty TNHH sản
xuất và thương mại Tân Việt”, năm 2010 của Sinh viên Trần Thu Hương, lớp
K42D4, trường Đại học Thương Mại.
SV: Đoàn Thị Thương
Lớp K7HK1C1 – Đại học Thương Mại
Khóa luận tốt nghiệp
5 GVHD: TH.S Nguyễn Thị Thu
Hương
Thông qua nghiên cứu, tìm hiểu các luận văn này, em có một số nhận xét
như sau:
Ưu điểm:
- Các luận văn đã hệ thống hóa một cách khá đầy đủ và chi tiết về mặt lý
thuyết nội dung các vấn đề liên quan đến doanh thu và phân tích doanh thu, theo
đúng khung kết cấu của trường Đại học Thương Mại.
- Đánh giá được mức độ thực hiện các chỉ tiêu doanh thu, tình hình doanh
thu bán hàng tại đơn vị thực tập bằng việc sử dụng đầy đủ các phương pháp để tiến
hành phân tích doanh thu bán hàng.
- Thu thập được đầy đủ các dữ liệu thứ cấp cần thiết cho việc phân tích
doanh thu của doanh nghiệp giúp các luận văn này có thể phân tích và đánh giá
chính xác tình hình doanh thu, từ đó thấy được những kết quả đạt được cũng như
những hạn chế còn tồn tại làm cơ sở đưa ra một số giải pháp hữu ích cho công ty.
Nhược điểm:
Các luận văn trên vẫn còn mắc phải một số hạn chế nhất định, đó là:
- Các giải pháp đưa ra còn mang nặng tính lý thuyết, chưa sát với thực tế.
- Một số câu hỏi phỏng vấn còn chưa hợp lý như luận văn của tác giả
Nguyễn Thị Tuyết Mai đưa ra các câu hỏi phỏng vấn không liên quan đến vấn đề
hạn chế lớn cần phân tích của công ty là doanh thu.
Từ việc tham khảo các công trình nghiên cứu năm trước, em rút ra được một
số kinh nghiệm cho bản thân mình để cố gắng tránh được các sai sót nhiều nhất có
thể và làm cho luận văn của mình hoàn chỉnh hơn.
Phương pháp tổng hợp số liệu
Do các số liệu thu thập được không tập trung mà nằm rải rác trên nhiều nguồn
tài liệu khác nhau nên cần phải tổng hợp lại cho phù hợp với từng mục đích phân
tích. Chẳng hạn như khi phân tích doanh thu theo các nghiệp vụ kinh doanh hay
phân tích doanh thu theo các đơn vị trực thuộc thì cần phải dựa vào các số liệu trên
báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, sổ kế toán tổng hợp và sổ kế toán chi
tiết về doanh thu của doanh nghiệp...
SV: Đoàn Thị Thương
Lớp K7HK1C1 – Đại học Thương Mại
Khóa luận tốt nghiệp
6 GVHD: TH.S Nguyễn Thị Thu
Hương
- Phương pháp phân tích dữ liệu tại Công ty TNHH MTV May Mạnh
Cường
Phương pháp so sánh
So sánh là phương pháp nghiên cứu để nhận thức các sự vật, hiện tượng
thông qua quan hệ đối chiếu tương hỗ giữa sự vật hiện tượng này với sự vật hiện
tượng khác. Từ đó thấy được sự giống nhau và khác nhau giữa các sự vật, hiện
tượng, thấy được mức độ biến động, xu hướng biến động của các chỉ tiêu kinh tế.
Các hình thức so sánh:
- So sánh tuyệt đối: Chênh lệch DT tuyệt đối = DT năm phân tích - DT năm gốc
- So sánh tương đối:
+ Tỷ lệ phần trăm (%) tăng giảm là chỉ tiêu tương đối phản ánh mức độ hoàn
thành kế hoạch tăng giảm so với kỳ trước:
Tỷ lệ % tăng (giảm) =
× 100
+ Tỷ trọng là chỉ tiêu phản ánh tỷ lệ % của một chỉ tiêu cá thể so với chỉ tiêu
tổng thể:
Tỷ trọng =
× 100
+ Và các chỉ tiêu tỷ lệ phát triển định gốc, tỷ lệ phát triển liên hoàn, tỷ lệ phát
triển bình quân.
Phương pháp này được sử dụng ở hầu hết các nội dụng phân tích doanh thu
trong doanh nghiệp như:
- Phân tích tốc độ phát triển doanh thu bán hàng.
- Phân tích doanh thu theo các nghiệp vụ kinh doanh.
- Phân tích doanh thu bán hàng theo nhóm hàng và những mặt hàng chủ yếu.
- Phân tích doanh thu bán hàng theo tháng, quý.
Phương pháp thay thế liên hoàn
SV: Đoàn Thị Thương
Lớp K7HK1C1 – Đại học Thương Mại
Khóa luận tốt nghiệp
7 GVHD: TH.S Nguyễn Thị Thu
Hương
Phương pháp thay thế liên hoàn được sử dụng để tính toán mức độ ảnh hưởng
của các nhân tố tới doanh thu bán hàng của công ty gồm:
- Mức độ ảnh hưởng của nhân tố số lượng hàng bán và giá cả hàng bán đến
doanh thu bán hàng.
- Mức độ ảnh hưởng của nhân tố số lượng lao động và năng suất lao động đến
doanh thu bán hàng.
Phương pháp biểu mẫu
Tất cả các số liệu được thể hiện trên biểu mẫu để phản ánh một cách trực
quan có hệ thống và tiện cho việc theo dõi, tính toán, đối chiếu, so sánh. Phương
pháp biểu mẫu trong phân tích doanh thu được thiết kế theo các dòng, cột để ghi
chép các chỉ tiêu và số liệu phân tích phù hợp với nội dung cần phân tích.
Phương pháp chỉ số
Phương pháp chỉ số được áp dụng để tính toán phân tích sự biến động tăng
giảm và mối liên hệ tác động, phụ thuộc lẫn nhau của các chỉ tiêu kinh tế có một
hay nhiều yếu tố khác nhau. Phân tích bằng phương pháp chỉ số cho phép ta thấy
được mức biến động tăng giảm ( số tương đối ) và mối liên hệ giữa các yếu tố hợp
thành của một chỉ tiêu kinh tế tổng hợp tại thời điểm khác nhau.
Phương pháp này dùng để phân tích tình hình biến động của doanh thu, phân
tích các nhân tố ảnh hưởng đến doanh thu.
5. Kết cấu của khóa luận tốt nghiệp .
Khóa luận gồm 3 chương chính:
- Chương 1: Cơ sở lý luận về doanh thu và phân tích doanh thu.
- Chương 2: Phân tích thực trang doanh thu tại công ty TNHH MTV May
Mạnh Cường.
- Chương 3: Các kết luận và đề xuất nhằm tăng doanh thu tại công ty TNHH
MTV May Mạnh Cường.
SV: Đoàn Thị Thương
Lớp K7HK1C1 – Đại học Thương Mại
Khóa luận tốt nghiệp
Hương
8 GVHD: TH.S Nguyễn Thị Thu
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DOANH THU VÀ PHÂN TÍCH DOANH THU
1. 1. Những vấn đề cơ bản về doanh thu và phân tích doanh thu .
1.1.1. Một số khái niệm về doanh thu:
Theo chuẩn mực kế toán số 14 " Doanh thu và thu nhập khác", được ban
hành và công bố theo Quyết định số 149/2001/QĐ-BTC ngày 31 tháng 12 năm
2001 của Bộ trưởng Bộ tài chính quy định:
“Doanh thu: Là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong
kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh thông thường của
doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu.”
Theo đó, doanh thu chỉ bao gồm tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp
đã thu được hoặc sẽ thu được. Các khoản thu hộ bên thứ ba không phải là nguồn lợi
ích kinh tế, không làm tăng vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp sẽ không được coi là
doanh thu (ví dụ như khi người nhận đại lý thu hộ tiền bán hàng cho đơn vị chủ
hàng, thì doanh thu của người nhận đại lý chỉ là tiền hoa hồng được hưởng). Các
khoản góp vốn của cổ đông hoặc chủ sở hữu làm tăng vốn chủ sở hữu nhưng không
phải là doanh thu.
Doanh thu của doanh nghiệp bao gồm: doanh thu bán hàng và cung cấp dịch
vụ, doanh thu hoạt động tài chính và doanh thu từ các hoạt động bất thường khác.
Trong đó:
Doanh thu bán hàng là toàn bộ số tiền thu được hoặc sẽ thu được từ việc bán
hàng hóa, thành phẩm. Đây là khoản doanh thu chủ yếu của doanh nghiệp, đóng vai
trò quyết định đến doanh thu chung của toàn doanh nghiệp.
Doanh thu cung cấp dịch vụ là doanh thu có được từ các giao dịch cung cấp
dịch vụ, được ghi nhận khi kết quả của giao dịch đó được xác định một cách đáng
tin cậy.
Doanh thu hoạt động tài chính là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp
thu được từ hoạt động tài chính hoặc kinh doanh về vốn trong kỳ kế toán. Doanh
thu hoạt động tài chính phát sinh từ các khoản tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức và lợi
nhuận được chia của doanh nghiệp, chỉ được ghi nhận khi thỏa mãn 2 điều kiện sau:
SV: Đoàn Thị Thương
Lớp K7HK1C1 – Đại học Thương Mại
Khóa luận tốt nghiệp
9 GVHD: TH.S Nguyễn Thị Thu
Hương
có khả năng thu được lợi ích từ giao dịch đó và doanh thu được xác định tương đối
chắc chắn.
1.1.2. Một số vấn đề lí thuyết liên quan .
1.1.2.1 Nguyên tắc và phương pháp xác định doanh thu .
Nguyên tắc: Theo quy định của chuẩn mực kế toán số 14 - Doanh thu và thu
nhập khác thì doanh thu bán hàng được ghi nhận chỉ khi giao dịch bán hàng đồng
thời thỏa mãn tất cả 5 điều kiện sau:
- Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền
sở hữu sản phẩm hoặc hàng hóa cho người mua.
- Doanh nghiệp không nắm giữ quyền quản lý hàng hóa như người sở hữu
hàng hóa hoặc quyền kiểm soát hàng hóa.
- Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn.
- Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng.
- Xác định được các khoản chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng.
Phương pháp xác định doanh thu :
- Doanh thu được xác định theo giá trị hợp lý của các khoản đã thu hoặc sẽ
thu được.
- Doanh thu phát sinh từ giao dịch được xác định bởi thỏa thuận giữa doanh
nghiệp với bên mua hoặc bên sử dụng tài sản. Nó được xác định bằng giá trị hợp lý
của các khoản đã thu được hoặc sẽ thu được sau khi trừ (-) các khoản chiết khấu
thương mại, chiết khấu thanh toán, giảm giá hàng bán và giá trị hàng bán bị trả lại.
- Đối với các khoản tiền hoặc tương đương tiền không được nhận ngay thì
doanh thu được xác định bằng cách quy đổi giá trị danh nghĩa của các khoản sẽ thu
được trong tương lai về giá trị thực tế tại thời điểm ghi nhận doanh thu theo tỷ lệ lãi
suất hiện hành. Giá trị thực tế tại thời điểm ghi nhận doanh thu có thể nhỏ hơn giá
trị danh nghĩa sẽ thu được trong tương lai.
- Khi hàng hóa hoặc dịch vụ được trao đổi để lấy hàng hóa hoặc dịch vụ
tương tự về bản chất và giá trị thì việc trao đổi đó không được coi là một giao dịch
tạo ra doanh thu.
SV: Đoàn Thị Thương
Lớp K7HK1C1 – Đại học Thương Mại
Khóa luận tốt nghiệp
10 GVHD: TH.S Nguyễn Thị Thu
Hương
Khi hàng hóa hoặc dịch vụ được trao đổi để lấy hàng hóa hoặc dịch vụ khác
không tương tự thì việc trao đổi đó được coi là một giao dịch tạo ra doanh thu.
Trường hợp này doanh thu được xác định bằng giá trị hợp lý của hàng hóa hoặc
dịch vụ nhận về, sau khi điều chỉnh các khoản tiền hoặc tương đương tiền trả thêm
hoặc thu thêm. Khi không xác định được giá trị hợp lý của hàng hóa hoặc dịch vụ
nhận về thì doanh thu được xác định bằng giá trị hợp lý của hàng hóa hoặc dịch vụ
đem trao đổi, sau khi điều chỉnh các khoản tiền hoặc tương đương tiền trả thêm
hoặc thu thêm.
1.1.2.2 Ý nghĩa của việc tăng doanh thu
Đối với doanh nghiệp, tăng doanh thu là điều kiện để doanh nghiệp thực hiện
tốt chức năng, nhiệm vụ kinh doanh, thu hồi vốn nhanh, bù đắp các khoản chi phí,
tạo điều kiện tái sản xuất mở rộng quy mô hoạt động sản xuất kinh doanh và thực
hiện tốt nghĩa vụ với Nhà nước, đồng thời tăng thu nhập cho người lao động.
Đối với xã hội, tăng doanh thu góp phần thỏa mãn tốt hơn các nhu cầu tiêu
dùng hàng hóa cho xã hội, thúc đẩy sản xuất phát triển, đảm bảo cân đối cung cầu,
ổn định giá cả thị trường và mở rộng giao lưu kinh tế giữa các vùng miền và với các
nước trong khu vực và trên thế giới.
1.1.2.3 Mục đích của phân tích doanh thu
Phân tích doanh thu nhằm mục đích nhận thức và đánh giá một cách đúng
đắn, toàn diện và khách quan tình hình thực hiện các chỉ tiêu doanh thu bán hàng của
doanh nghiệp trong kỳ về số lượng, kết cấu chủng loại và giá cả hàng bán…Qua đó
thấy được mức độ hoàn thành, số chênh lệch tăng giảm của các chỉ tiêu kế hoạch
doanh thu bán hàng của doanh nghiệp. Đồng thời, qua phân tích cũng nhận thấy
được những mâu thuẫn tồn tại và những nguyên nhân ảnh hưởng khách quan cũng
như chủ quan trong khâu bán hàng, để từ đó tìm ra được những chính sách, biện
pháp quản lý thích hợp nhằm đẩy mạnh bán hàng, tăng doanh thu.
Những số liệu, tài liệu phân tích doanh thu bán hàng là cơ sở, căn cứ để phân
tích các chỉ tiêu kinh tế khác như: phân tích tình hình mua hàng, phân tích tình hình
chi phí hoặc lợi nhuận (kết quả) kinh doanh. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng sử dụng
SV: Đoàn Thị Thương
Lớp K7HK1C1 – Đại học Thương Mại
Khóa luận tốt nghiệp
11 GVHD: TH.S Nguyễn Thị Thu
Hương
các số liệu phân tích doanh thu bán hàng để làm cơ sở, căn cứ xây dựng kế hoạch
sản xuất kinh doanh cho kỳ sau.
1.1.2.4 Nguồn tài liệu sử dụng trong phân tích doanh thu
Phân tích doanh thu bán hàng căn cứ vào những nguồn số liệu sau:
+ Nguồn dữ liệu bên trong doanh nghiệp:
- Các chỉ tiêu kế hoạch doanh thu bán hàng của doanh nghiệp trong kỳ. Các
chỉ tiêu kế hoạch doanh thu bán hàng của doanh nghiệp được xây dựng tùy thuộc
vào chức năng, nhiệm vụ và đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như căn
cứ vào yêu cầu quản lý của doanh nghiệp. Doanh thu bán hàng có thể được xây
dựng theo các nghiệp vụ kinh doanh như: Doanh thu bán hàng hóa (kinh doanh
thương mại), doanh thu bán thành phẩm (hoạt động sản xuất), doanh thu dịch vụ…
Ngoài ra, doanh thu bán hàng có thể được xây dựng kế hoạch theo ngành, nhóm
hàng hoặc những mặt hàng chủ yếu, theo các phương thức bán (bán buôn, bán lẻ…)
theo tháng, quý…
- Các số liệu kế toán được sử dụng trong phân tích tình hình doanh thu bán
hàng bao gồm sổ kế toán tổng hợp, sổ kế toán chi tiết, các hợp đồng bán hàng và các
đơn đặt hàng, các chứng từ hóa đơn bán hàng, báo cáo tài chính cuối năm của công
ty (bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh)
+ Nguồn dữ liệu bên ngoài doanh nghiệp:
- Các số liệu thông tin kinh tế thị trường, giá cả những mặt hàng mà doanh
nghiệp sản xuất kinh doanh bao gồm cả thông tin trong nước và thông tin trên thị
trường quốc tế và khu vực.
- Các chế độ, chính sách về thương mại, chính sách tài chính- tín dụng và các
chính sách khác có liên quan đến hoạt động doanh nghiệp do Nhà nước hoặc do
ngành ban hành.
- Các tài liệu phản ánh chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và các
ngành về việc chỉ đạo phát triển sản xuất kinh doanh hoặc lưu thông trong và ngoài
nước, chính sách kinh tế tài chính do Nhà nước quy định trong từng thời kỳ.
SV: Đoàn Thị Thương
Lớp K7HK1C1 – Đại học Thương Mại
Khóa luận tốt nghiệp
Hương
1.2. Nội dung phân tích doanh thu .
12 GVHD: TH.S Nguyễn Thị Thu
1.2.1. Phân tích sự biến động của doanh thu qua các năm .
Mục đích phân tích: Phân tích tốc độ phát triển của doanh thu bán hàng qua
các năm để thấy được sự biến động tăng giảm và xu thế phát triển của doanh thu,
đưa ra những thông tin dự báo nhu cầu của thị trường làm cơ sở cho việc xây dựng
kế hoạch kinh doanh trung hạn hoặc dài hạn của doanh nghiệp.
Nguồn số liệu phân tích: Sổ chi tiết tài khoản “doanh thu bán hàng và cung
cấp dịch vụ”. Kế toán tổng hợp và chi tiết về doanh thu bán hàng qua các năm. Báo
cáo kết quả hoạt động kinh doanh qua các năm.
Phương pháp phân tích: Phương pháp phân tích chỉ yếu là phân tích tốc độ
doanh thu dựa trên cơ sở tính toán các chỉ tiêu như tốc độ phát triển liên hoàn, tốc độ
phát triển định gốc và tốc độ phát triển bình quân theo công thức sau:
+ Tốc độ phát triển định gốc:
=
+ Tốc độ phát triển liên hoàn:
=
+ Tốc độ phát triển bình quân:
=
× 100
× 100
× 100
Trong đó:
: Tốc độ phát triển định gốc
: Tốc độ phát triển liên hoàn
: Tốc độ phát triển bình quân
: Doanh thu bán hàng kỳ i.
: Doanh thu bán hàng kỳ i-1.
: Doanh thu bán hàng kỳ gốc.
Mn : Doanh thu bán hàng kỳ n
SV: Đoàn Thị Thương
Lớp K7HK1C1 – Đại học Thương Mại
Khóa luận tốt nghiệp
Hương
13 GVHD: TH.S Nguyễn Thị Thu
i=
Trong trường hợp qua các kỳ kinh doanh có sự biến động về giá bán những
mặt hàng mà doanh nghiệp kinh doanh thì phải sử dụng phương pháp phân tích chỉ
số giá qua các năm để tính toán, loại trừ ảnh hưởng của nó trong chỉ tiêu doanh thu
bán hàng.
1.2.2 Phân tích tiến độ tiêu thụ hàng hóa .
Mục đích phân tích : Tiến độ tiêu thụ hàng hóa trong doanh nghiệp nói chung
và doanh nghiệp thương mại nói riêng có ảnh hưởng lớn đến việc thực hiện kế hoạch
lưu chuyển hàng hóa và mức độ đáp ứng cho nhu cầu của khách hàng cũng như hiệu
quả kinh doanh của doanh nghiệp. Tiến độ tiêu thụ hàng hóa phản ánh tính đếu đặn
trong công việc bán hàng. Phân tích tiến độ tiêu thụ hàng hóa cho ta phát hiện tính
không đều đặn, sự trì trệ hoặc mất cân đối trong việc bán hàng ( lúc bán được nhiều
hàng thì doanh thu cao, lúc bán được ít hàng thì doanh thu thấp) để từ đó đưa ra các
giải pháp điều chỉnh, bổ xung trong việc thực hiện kế hoạch mua, bán hàng hóa,
khắc phục tình trạng lúc thừa, lúc thiếu hàng, gây ứ đọng vốn trong kinh doanh.
Phân tích tiến độ tiêu thụ hàng hóa được thực hiện trong khoảng thời gian khác nhau
như : tuần trong tháng, quý hoặc tháng, quý trong năm.
Nguồn số liệu phân tích : Sổ kế toán tổng hợp và chi tiết về doanh thu theo
tiến độ tiêu thụ hàng hóa.
Phương pháp phân tich : Phân tích tiến độ tiêu thụ hàng hóa thực hiện trên
cơ sở tính toán : hệ số giao động, hệ số biến đổi, hệ số đều đặn.
1.2.3 Phân tích tình hình thực hiện doanh thu theo tổng mức và kết cấu .
1.2.3.1 Phân tích doanh thu theo các nghiệp vụ kinh doanh
Mục đích phân tích: Phân tích doanh thu bán hàng theo nghiệp vụ kinh
doanh nhằm nhận thức và đánh giá chính xác mức độ hoàn thành các chỉ tiêu doanh
thu bán hàng qua đó xác định kết quả theo từng nghiệp vụ kinh doanh. Đồng thời
giúp cho chủ doanh nghiệp có những cơ sở, căn cứ đề ra những chính sách, biện
pháp đầu tư thích hợp trong việc lựa chọn các nghiệp vụ kinh doanh mang lại hiệu
quả kinh tế cao.
SV: Đoàn Thị Thương
Lớp K7HK1C1 – Đại học Thương Mại
- Xem thêm -